Zaterdag 10 Mei 1919.
62sle Jaargang No. 6410.
DERDE BLAD.
Uaad Heerhugowaard.
JïkircriSu.LTevES s" oi" d°koi™en ,is
Gemengd Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
het melkcovtlict.
niet-stemmen gestratt.
m
Vergadering van den Raad der gemeente Heerhugo
waard. gehouden Vrijdagnamiddag den 9 Mei 1919
Voorzitter Burgemeester Van Slooten Allen aaiir'
wezig.
Na oepning der vergadering door voorzitter, wor
den de notulen gelezen en goedgekeurd.
Op een verzoek van B. Hamstra, om ontheffing
aanslag Hoofdei. Omslag (wegens langdurige ziekte)
wordt goedgunstig beschikt. Het ontwerp voor de hulp-
school, te stichten in wijk Hl, is door xlen achoolop*
«ener goedgevonden.
Naar voorz. meedeelt, heeft zich echter nog "geen
onderwijzer voor schoolwijk III. aangemeld en zal
dus of een lijdelijke moeten worden aangesteld, of
er zou hooger salaris bepaald moeten worden.
Bij aanbesteding der hulpschool. wijk III, is de
bouw daarvan gegund aan P. Tuin te 't Zand voor
f 3700; deze was de laagste inschrijver.
Daarna komt ter tafel schrijven van het Prov Be
stuur over Invoering 8.urigen werkdag vóór dat dit
door de wet verplichtend wordt gesteld. Aangezien
hier gcene gemeentearbeiders zijn', voor kennisgeving
aangenomen.
Met algemecne instemming wordt besloten het sa
laris van den gemeenteopziehter A. Groot op diens
verzoek op f 400 's jaars te brengen.
Goedgekeurd ingekomen suppl. begrooting ln ver
band met den bouw der hulpschool. Voor kennisge-i
ving aangenomen,
Is ingekomen een adres voorzien vain een groot
aantal handtekeningen strekkende om het nieuwe ta
rief van het gemeentelijk electriciteitsbedrijf in te trek
ken en hot oude daarvoor in plaats weder ia te voercti.
Voorzitter zegt. aan d|en Prov. Ingenieur pr over
waarden worden geroemd, tot ondragelijke werke-l
lijkheid wordt.
Ik kan u, wegens da nog niet volladlge overzen
ding van da voorwaarden nog geen voisiagon uit
eenzetting gen en van da houding van de regaaring,
maar wat ik doen kan en wil ls te vergelijken. Spr.
vergeleek daarop de grondslagen, waarop Duitsch
land den wapenstilstand heeft gesloten, welke door
beide partijen zijn erkend en de voornaamste voor
waarden, zoo als zij daar thans liggen, an vervolgde
toen:
Elk verder gesproken woord zou de onmogelijk-
hêid en onbarmnArtigheid van deze voorwaarden
verzwakken, welke niet» anders zijn dan een dood
vonnis na eenigen tijd.
De rljkvegecring moet ook dit door haat en ver
blinding gedragen document met nuchtere politie-
ken zin behandelen. Zij *zou haar plicht ten zeer
ste verzaken, indien zij zich zou overgeven aan de
gevoelens, welke haar gelooft mij gerust 1 even
zeer bestormen als u blijkbaar. Zij kan moeilijk aan
nemen, dat onze tegenstanders in dit voor de ge-
heele wereld zoo hoogst ernstig uur slechts een
program hebben voorgelegd, waarover nu het ge
sjacher kan beginnen.
Zij hoopt echter op een overeenstemming, niet
door loven en bieden, maar door onderhandelen en
daarom heeft zij de delegatie te Versailles opgedra
gen om al hetgeen lk de eer had u hier mede te
doelen, de vijandelijke regeering in een nota uit
een te zetten, tegelijkertijd tegenvoorstellen binnen
den bepaalden termijn aan te kondigen en tensldtte
om Inleiding van onderlinge besprekingen te ver
zoeken, waarbij in de eerste plaats toelichting ware
te geven over de beweegredenen, welke geleid heb
ben tot het stellen wan dezen of genen eisch.
De Rijksregeering wil tot onderhandelingen. Wil
tot vrede komen. Een gemarteld volk en land als
het onze duldt geen heroïsche geste. Wat graaf
Rantaau namens de delegatie verklaarde: „Wij wil
len het ons overhandigde document met goeden wil
en in de hoop onderzoeken, dat het eindresultaat
van onze samenkomst door ons allen geteekend
kan worden", heeft hij gezegd geheel in den geest
van de Rijksregeering. WIJ zullen dezen strijd van
Jacoib met de engel de» vredes met allo kracht voe
ren, met onze, sn lk durf zeggen, met uwe kracht
en naar lk hoop met alle krachten van het geheele
volk.
Op voorstel van de afgevaardigden Grober en
Hausmann werd hierop de zitting een half uur ge
schorst.
Na deze pauze deed president Fehrenbach de vol-
belasten en daarvoor.goedkooper tarief te hebben, maar
daarop is nog geen antwoord van den Prov. Ingenieur
ingekomen.
Voor*, -wijst er verder op. dat de vele handteokey
ningen op het adres niet zooveel betoekenen, daar hel
nieuwe tarief zoowat nergens ter inzage is getoond
bij liet rondgaan.
De lus* Wijnker zegt. voor het nieuwe tarief te zijn
en bij het nieuwe tarief is f 803 gerekend voog mo,
toren. Als dat kan, ben ik er bepaald voor, hel nieu
we tarief aan te nemen.
De heer Krom wijst er op, dat de eerste 42 onder.
I In overleg met de leiders van alle partijen moet
ik de vplgende verklaring afleggen:
De minister-president heeft terecht het vredesver
drag, zooals dit ons door onze vijanden is voorge
legd, voor ondragelijk en onvervulbaar verklaard;
hij heeft tegelijk verklaard, "dat onderhandelingen
niet den vijand ingeleid zouden worden. Wij zijn
het ermee eens, dat langs dien weg een poging
worde gedaan om een vrede tot stand te brengen,
welke voor het Duitsche volk dragelijk en mogelijk
is.
Ik roep op eenstemmigen wensch van alje frac-
eekenaars van dit adres het meuwe tarief niet hebben tifia het £leT^m der Nat Verg. tegen a.s. Woensdag
h», geliregen(Vanfde'1fene 12 Mei, 's middags drie uur, te Berlijn bijeen,
die hetmeuwe tanef met eens bij zich had Spreker Do f d der vredescommissie zal dk terstond
vindt, dat we licht, en krachts-electricaüeitsgebruLk uit ouroeDcn
e'krur i!ü?elr? ^°u<^en- Daarop werd de zitting gesloten.
De heer Overtoom^ spreekter zijne afkeuring over DE bERLIJNSCHE BEURS VOOR DRIE DAGEN
uit. dal enke.en hebben gezegd, dat de commissie van GESLOTEN
bijstand en de administrateur en Kwantes de zaak, uu Berlij^ 8 Mel Onder den indruk van de ver
niet goed in orde hadden eu dat er een commissie
uit de burgers moest zijn, zooiets keurt spr. streng af.
Besloten wordt, het adres nu voorloopig voor ken
nisgeving aan te nemen en dag. en n»chtstroom af-
nietigende vredesvoorwaarden, die het Duitsche
vol'k worden toegedacht, heeft het beiurslbestuur be
sloten de beurs voor drie dagen te sluiten.
In overeenstemming met de IBerlijmsche Beurs
zonderiijk te laten opnemen en als het antwoord van hefeft het bestirur va!? de Hamburger Beurs beelo-
den Prov. Ingenieur, dat straks .we^i besproken en tcn de Beurs tot en Zaterdag t| shjiten.
dat nog moet inkomen, zal zijn ingekomen, zal op- EE DUITSCHE KOLONT8N.
nieuw op deze zaak worden teru^ekomen Ult Parijs, 7 Mei. De Raad van Drie besloot om-
'"'EX w«^t Kocdgevouden. om ,e jm
beschikken op het verzoek van de afd. van het Wittie dienen bij de_ Volkenbond om de bestemming te be-
Kruis alhier, om f loO subsidie te mogen genieten "D)"„ .VI.WKSIH.U.MWB e
van de gemeente. Ook werd door deze aid. y gr zocht
gratis gebruik van electricèteit voor licht le mogen ge
nie.en. Ook dit wordt toegestaan.
Besloten wordt, naar aan.e.diag van een Ingekomen
adres van Hugowaards Beiarg om voor liet vastzetten
van paarden Behalve de daarvoor reeds aangebrachte
paal ook nog een ring in den muuc aan te brengen.
Wat betreft het schrobben van den straatweg, waar
over het adres ook handelt, zal men dit zoo goed
mogelijk trachten te regelen.
De Bouwvereeniging heeft haar balans en winst- en
verliesrekening aangeboden. De balans sluit in ontv.
en uitg op f 2943L78V». De winst- en verliesrekeningf
geeft aan, dat de totale winst is f 77.941/», dat 4 pet.
op de aandoelen wordt uitgekeerd, is f 16.80, zoodat
er f ül. 14Va is overgeschoten Er is f 27000 schuld aan
de gemeente, waarvan de bouwvereeniging oein öoél
heeft afgelost. Voor kennisgeving aangenomen, eyenals
het jaarverslag over den toestand der gemeente, dat
zal circuleeren.
Tot leden der schattingscommissie worden herheb
noeind de heeren D. Appel G. Krom, Jb. v. d. Oord
en D. Wijnker. Voor het Burgerlijk Armbestuur ziin
2 vacaturen te vervullen. C. Kroon en A. Groenland,.
Voordracht: A. Overtoom C. Zul en C. van Lange,
J. Zwemmer. Benoemd worden A. Overtoom en G.
van Lange.
Naar aanleiding van een verzoek van de Bouwver
eeniging wordt besloten om voor 18 te bouwen wonin
gen (12 aan den Molenweg of Vodden weg) en 6 aan
den Rustenburgerweg) een bedrag van f /6480 voor
schot van gemeentewege te verstrekken aan de. bouw
vereeniging, onder voorwaarde, dat de gemeente hel
van hét rijk terugkrijgt.
De .heer Poland wil dan ook. dat er maatregelen
worden getrofien, om in andere gedeelten, van de ge
meente woningen te bouwen, waartoe toezegging wordt
gedaan. De huur der woningen zal f 3 _per week beb
dragen.
De Raad gaat vervolgens in comité voor den Hoof-
delijken Omslag.
FEHRENBACH EN SCHEIDEMANN OVER DE
VREDESVOORWAARDEN.
uit Berlijn, 8 Mei. De vredescommissie hield om
vijf uur een vergadering. Alle leden waren aan
wezig, evenals talrijke leden van de Nat Verg.
President Fehrenbach opende de zitting omet een
korte rede, waarin hij verklaarde, dat het vredes
verdrag de slavernij van het Duitsche volk in alle
eeuwigheid beteekent. De commissie staat thans
voor een ontzettend verantwoordelijke taak. Hij
hoopt, dat de commissie en de geheele Nat. Verg,
slechts erop bedacht zullen zijn de waardigheid
van het vaderland en den nood van het volk recht
te laten wedervaren.
Daarop nam minister Scheidemann het woord.
De dag van heden, zoo verklaarde hij, o.a., welke
ons eindelijk, na zee maanden martelenden wapen
stilstand in kennis stelt met de hoofdzaak van de
vijandelijke vredesvoorwaarden, beteekent het erg
ste punt van den Duitschen ondergang, ja mis-
•ch.iun nog niet eens hel ergste.
Een „ja" zqowel als een „neen", kan ons nog die
per, noch hopeloozer in de politieke en nationale
vernietiging naar beneden stooton en alle bijkom
stige voorwaarden, welke tot dusverre nog niet me
degedeeld zijn maar toch reeds aangekondigd zijn,
gullen een herstel door tallooze sterkere en zwak
kere boeien onmogelijk maken.
Mijne Heeren, wij staan aan het graf van het
Duitsche volk, indien allaa wat hier vredeevoor-
palen
Wat de andere koloniën aangaat zijn de man
daten toegekend als volgt. iDuitsch-Oost-Affrika
voor Engeland; Duitsdh-Z.-W. Afrika voor de Z.-
Afrikaansche Unie; de Duitsche Samoa eilanden,
NIeuw-Zeeland en andere Duitsche bezittingen in
den Grooten Oceaan ten Z. van den evenaar voor
Australië, behalve Na'ura, waardoor bet mandaat
aan Engeland is gegeven; de eilanden in den Groo
ten Oceaan ten N. van den evenaar voor Japan.
WAT DE DUITSCHE PERS VAN DE VREDES
VOORWAARDEN ZEGT.
Wolff zegt in 'het Barliner Tageblatt onder het
hoofdje Neen, dat het verdrag de ergste verwach
tingen nog ver achter zich laat. Daarin blijkt geen
kruimel staatsmansoverleg of zelfs maar van Wil-
son's beginselen, maar het is slechts tpet gedach-
telooze onbeschaamdheid in een roes tot stand go-
bracht. De Engelschon, zegt hij verder op, hebben
zich voor Foch en Clemenceau gebogen. Indien wij
zoo meegaande waren, dan zou over enkele jaren
de militaiiristische roep om weerwraak door
Duitschlond schallen en 'zou opnieuw dat militai-
ristisc'he nationalisme de menschen bevangen,
waaraan het Duitsche volk dit oogenblik beeft te
wijten. Maar pas realit bij de voorwaarden over het
oosten woedt de politiek van machtsmisbruik der
entente in de schoonste razernij. Na een beschrij
ving van de vereischte regeling van het gebied in
het oosten zegt Wolff: de Times had al gemeld,
dat men ons maar een leger van 100.000 ma*n wil
laten, die mien in weergalooze verblinding voldoen
de acht om de orde in dit stormachtige Duitsch
land in stand te houden. Reuter geeft de afbeta
ling van de som der vergoeding eender op als de Ti
mes. Men wil ze onbereikbaar op 20 miljard mark
in goud bepalen. Men moet zich gestaag voor oogen
houden dat ook Reuter maar een uittreksel geeft
Men zal stellig nog allerhande stichtelijks vinden
als men den heelen langen tekst van het ontwerp
onder de oogen zal hebben. Clemenceau heeft gis
teren in het hotel Trianon Palace vóór dit ontwerp
verdrag te overhandigen een toespraak gehouden,
die .wat den toon aangaat volkomen bij den inhoud
van het document past. Hij stond er als een Me
dusa in mannendracht of een ander personage van
het klassieke theater, in wien de fel loerende haat
alle eischen der redelijkheid overschaduw! Hij had
de woorden, die moesten fnuiken, met ietwat door
zichtige literaire geslepenheid bij elkaar gezocht en
het gebaar van den overwinnaar zorgvuLdig inge
studeerd. De geschiedenis, die vaak een ander von
nis velt dan tyrannen mee men, zal uitmaken, of op
dat oogenblik de overwinnaar niet kleiner dan de
overwonnene is geweest. Aan wat men tot dusver
over het ontwerp-verdrag weet, ook wanneer de
onderdooien averechts zouden zijn voorgesteld, heeft
een ieder genoeg, die zich een oordeel wil vormen.
Dit ontwerp is een document van de oudste, van
alle gedachten in verband met den volkenbond he
melsbreed verschillenden, door den nieuwen geest
zedfs niet eventjes aangeraakte onderdrukkingspo
litiek die geweld in plaats van recht stelt. Of net
ontwerp hij de besprekingen gewijzigd zal kunnen
worden dient men af te wachten. Niets mag on
beproefd blijven om met bezadigde tegenwerpingen
en praktische tegenvoorstellen dit verdrag te her
zien dat in zijn togenwoordige gedaante juist den
welmeenenden vrienden van den vrede tusschen de
volken onaannemelijk dunkt Blijft het zoo of on
geveer als het er op het oogenblik uitziet, dan. kan
men maar één woord zeggen: neen.
De Freiheit. het prgaan der onafhankelijke socia
listen schrijft: Het verslagen Duitschland kon op al
deze eischen rekenen. Het kon niet verwachten, dat
da staatslieden der entente over de schuld vsb
Duitschland aan den wereldoorlog,, zoowel als over
ds tallooze misdrijven der Duitsche oor.o^svoering
onverschillig souden heenkijken en het s.ecnts uiter
lijk gedemocratiseerde Duiischland de mi.e van ver
trouwen scnenken dat onvermijdelijk is om vin ver-
sneakeude waarborgen legen Duitschland af te sien
Duiisch.and kon oom. niet verwach.eui, dat de enten.e
de aanspreken {jer Po,en. Deuou eu Elzas_Loiiwm1
gors buiten beschouwing zou laten. Het moest 'er
rekening mee houden da. de regoenugeu der aitóuté.
als zaakwaarnemers van de kapitalistische klassen
harer landen, drukkende economische eischen aan hel
verslagen Duitschland zouden stei.eii om haar eigen
landeu zooveel mogelijk le ontlasten en hun econo-.
miscnen wederopbouw na den oor.og te bespoedigen.
Dat allés was, zooaia gezegd, te verwachten. Van
liet standpunt der impenaiisjsche politiek van ge
weld, gelijk b.v. Duitschland in Br«st_Litofsk "heeft
gevoerd, moeien de vredesvoorwaarden der entente
zelfs als echt gematigd worden beschouwd, lerts anders
is het echter wanneer wfj hun deugdelijkheid ouder
het gezichtspunt van den komenden wereldvrede on
derzoeken, Ook al zijn er ecnerzüds bepalingen aan
wezig om de beginselen van het zelfbeschikkingsrecht
der volken en het uitschakelen van het militarisme
te doen gelden, zoo staan deze toch anderzijds jn
schrille tegenstelling mei Me door WJJson opgestelde
14 punten, die een grondslag voor een nieuwe regeling
van Europa zouden vormen.
Verder zegt het blad: Wordt de toekomstige vfede
op dit compromis opgebouwd, dan zal hij stenig geen
duurzamen grondslag vinden. Hij zal de spanningen
en de wrijvingen met uit de wereld helpen; hij zal
geen verzoening en verbroedering der volken brengt»;
hij zal het militairisme en het imperialisme, deze
plagen dor menschheid niet vernietigen. Daarom zal
geen proletarische partij dezen vrede met instemming
kunnen begroeten. Noch de Duitsche, noch de Engei-
sclie en Fransche arbeiders zullen in dezen vrede ook
slechts een gedeeltelijke vervulling hunner pischat
zien. Zij zullen bem w'el moeten aannemen in'het be
wustzijn dat h(j ondanks ai zijn gebreken een Uitweg
uit déu chaos, uit de zee van bloed biedt. Doch zij
zuliert tegelijkertijd ook uit .zfjn gebreken en onvol-
koAienheüên de kennis putten dat de kapitalistische
regeeringen niet in staat zijn de wereld een. eerlijkén
vrede te schenken.
De Tagliche Rundschau zegt: wij zijn bedrogen.
Van den grondslag van Wiilson» 14 punten, waarop
wij ons aanbod hebben gedaan is hiets meer over.
Mat tot dusver bekend is,, overtreft de somberste ver
wachting der pessimisten. Hetgeen de entelnte van ons
vergt, is erger dan de behandeling, die Turkije of
Griekenland vroeger hebben ondervonden. Wij moeten
niet slechts als wercldmogen#icid, doch hoegenaamd
als eigen mogendheid uitgeroeid worden eui tot eén
schatplichtigen staat van aen volkenbond afdalen.
De Post weigert het overhandigde ontwerp als een
vredesverdrag te kenschetsen, daar dit geen overeen
komst is. welke Europa den vrede, doch slechts uit»
persing en vernedering brengt, die biltere» haat on
een toekomstigca oorlog wekken.
De Lokal Anzciger schrijft boven zijn bespreking:
Finis Germania. Het blad stelt vast dat geen onkel
van de 14 punten van Wils om onaangetastis. Alles
wat de tegenpartij over verzoening der volkan, vol
kenbond, zelfbeschikkingsrecht en rechtvaardige ver
deeling der koloniën heeft gezegd, is een ijdele leu
gen geweest.
HET EUROPEBSCHE GEVAAR.
De militaire en binnenlandsche toestanden der
bolsjewistische regeering is in de laatste dagen
niet beter geworden. Op "het noordelijk, front in Fin
land, (Lijfland, uit Polen, Oekrajina en het oosten
worden steeds weer successen van de tegenstanders
gerapporteerd. Alleen in Estland is de toestand
minder duidelijk. Toch moet er steeds weer voor
worden gewaarschuwd, dat men hun ineenstorting
niet te spoedig kan verwachten, want Koltsjak
heeft voor den epmarsch uit Omsk, ongeveer 1500
K.M., een jaaf noodig gehad en staat nog 1000 K.M.
van Moskou, terwijl Kief op 1300 K.M. afstand ligt
■van Orenburg. t
Ruimte heeft do bolsjewistische regeering nog
steeds in Europa. Haar zuidelijke grenzen heeft zij
voor kort eerst tot Sehastepol weten te verplaatsen.
Ook kan uit hun aanvallen bij Olonets niet wor
den geconcludeerd de juistheid van het bericht, dat
Petrograd zou worden ontruimd. Men kan alleen
maar hopen, dat de Entente-troepen, die ln den
Krlsn moesten wijken, aa nde bevolking wapens
hebben achtergelaten, want deze boerenbevolking,
deels Mahomedanen, deels Russisch, deels Duitsch,
zal wel geen bijzondere liefde voor het bolsjewisme
koesteren. In elk geval schijnen de Franschen daar
niet op zeer goeden woel met de bevolking te heb
ben kunnen komen, anders zouden zij er nog wel
zijn.
Intusschen Is Munchen genomen, een nieuw be
wijs, dat de zaak eenvoudiger was geweest, als de
Beiersche regeering zeer vaste beslotenheid had ge
toond. Ook de positie van de^radenregeoring in
Boedapest is geschokt of zij treedt af om plaats te
maken vootr een democratische regeering, zooals
op zeer verstandige wijze door de Entente wordt be
pleit, of zij wordt van buitenaf ten val gebracht.
Dan zou centraal-Europa weer ongeveer gekal
meerd zijn en het Russische bolsjewisme een nieu
we blamage hébben geboekt.
Werkelijke kalmte treedt daarmee echter nog
lang niet in. Weliswaar klinken de berichten over
bolsjewistische bewegingen in Roemenië, Polen, Bo-
hemen en Joego-Slavië voorloopig niet zeer geloof
waardig, maar de Verdere binnenlandsche ontwik
keling dezer, door den oorlog geteisterde, noodlij
dende en nog geenszins geconsolideerde staten,
dient met groote aandacht te worden gevolgd.
Gaan zij ook niet tot het 'Ecbt-Russisch bolsje
wisme over, zoo kan het opduiken van een meer
geëuropaniseerden vorm van die epidemie evenzeer
gevaarlijk zijn en brandstof in de gedaante van al
lerlei onopgeloste sociale vraagstukken ligt overal
opgetast. Welistvaar zijn in Roemenië en Servië de
regeeringen eindelijk aan het werk om de agra
rische toestanden te regelen en het grootgrondbezit
te onteigenen, maar hoe zij aan de middelen daar
toe komen is onduidelijk. Intusschen de reeds afge
kondigde wetten zullen waarschijnlijk zeer sterk bij
dragon tot kalmeering der boerenbevolking die de
groote meerderheid vormt.
In Polen is men nog niet zoo ver. Daar regeert
het nationalisme mot zijn program van zijn histori»
sche grenzen voor het grootste deel (gebaseerd op het
groogrondbezit. Aangezien dit ook gelegen is in Duitsch.
Witjiussiseh Litausch en Oekrajionsch gebied, streelt
het fuist daarom naar een zoo groot mogelijke uiW
brei ding van het Poolsche gebied, zonder zich te bo-
kommeren om de buren.
Zoo lang aan deze uitbreiding geen kans gesteld
wordt blyft zij heersoheu, maar staat eenmaai.de om
vang van het Poolsche rijk vast en wordt de aan*,
dacht van de natie afgeleid van haai' militaire over-,
winningen op de binnenlandsche niet zeer troostrijke
toestanden, aan kunne» verrassingen niet uitblijven.
In de West.Europeesche staten is van het bolsjewisme
weinig te bespeuren, waartoe de ontwikkeling in Duitsch v
land wellicht zal bij dm gin. Daar is voorloopig vrijwel
algeoteene rust ingetreden e» de sïakingskoorts hoeft
uitgewoed. Dat beteekent nog niet, dal nu overal met
ijver wordt gewerkt. Daarvoor heeft men tiid en le
vensmiddelen noodig. Ook mag men. geloof ik, niet
aannemen, dat hot uitgehongerde en vermoeide Duitst ho
volk de onderhandelingen in Parijs met onverschillige
heid volgt en eiken vrede zonder meer zal aanvaar
den. Een te harde vrede zou integendeel de wanhoop
opnieuw kunnen doen opvlammen, de regeering omver
kunnen werpen en een ongekende, warboel kun
nen doen ontstaan. Want de onafhankelijken, die dan
gedwongen zullen zijn de regeering, .wellicht met de
moerderheidssodallsten samen op zich te neme», zou
den daartoe absoluut niet in staat zijn. zooals de
eerste acht weken der Duitsche revolutla en nu "de
gebeurtenissen in Munchen wel voldoende hebben be*
wezen.
'De altijd nog «tand houdende jmulsmuur va* het
Duitache rijk ge.ft in ieder geval den wasLEuropeeschen
Staten de ge.egenheid ecn«r*ijds de regeling van dé
liangende loCia.e viaagstukken zoover vooruit te bren
gen. dat er voor de ontevredenheid der groote masw»
zoo weinig mogelijk aanleiding bestaat, waardoor dn
ontvankelijkheid voor besmetting aanmerkelijk ver
mindert.
De MeLopikxrtjes in Parijs zijn echter met hort ei
maal onschuldig geweest. Hun beteekenis mag eve»-<
wel niet ovorsuiat worden in ieder geval is van
het ontwaken uit den overwinningsroes nog niets te
merken. Eveneens moet wordon afgewacht, oi het Rus
sische bolsjewisme niet door een ander Europeesch
gevaar, in den vorm ven een panslavische autocratie^
zal worden afgelost, N.CrL
VELZEN ALSSPAARPOT.
In de Nieuwe Courant te 'a-Gravenhage lezen wij:
Wij achten ons verplicht onze lezer» op de hoogs
te te houden van de gebeurtenissen te Velzen; niet
omdat deze op zichzelf zoo (belangrijk zijn, maar om
dat wij er de symptomen in zien van een toestand
die, Izij het alsnog latent, in een aantal groote ge
meenten bestaat en «eerlang aan den klaren dag
zal treden.
De vertwijfeling in dezen burcht van radicalisme
en. socialisme is nu ten top gestegen. Men heeft to-
vergeefsf getracht een 5H pet. leening van f 000.000
te plaatsen. Geen bankier wil helpen. Ook de regee
ring heeft financieelea ateiun geweigerd en als de
nieuwe leening niet geplaatst wordt, dan dreigt
de gemeente failliet te gaan en zullen de salaris
sen dar gemeente-ambtenaren en werklieden niet
meer (betaald kunnen worden.
Om dat te voorkomen waa er nu nog.één middel,
en tulen zou trachten dat aan te wenden. Een koste
lijk. middel. Men zou pogen de leening te plaatse»
bij.... de Rijkspostspaarbank! Met andere Woorden:
uien hoopte dat de Velzer schuldbrieven, geweigerd
door heel het Nederlandache bankwezen, aanvaard
zouden worden als een veilige belegging van d<
spaarpenningen der natie.
Natuurlijk stelle» wij in het beledd dezer Instel
ling te veel vertrouw en om een oogenblik aan te
nemen dat deze poging zal slagen en dat ala
„spaarpot" voor het Nederlandscha volk een ge
meente zal worden beschouwd, die op den rand van
het faillissement is. Veeleer zijn wij overtuigd, dat
de directie al bezig is zich achter de oorem. te
krabben bij de overdenking van het reusachtige be
drag aan gemeente-obligaties, dat zich reeda in
haar portefeuille bevindt en waarvan het gouden
randje zijn glans verliest. M'lj maken van dit kluch
tige denkbeeld van den Velzer Raad d$n ook slecht»
melding om volledig te zijn en om den toestand in
het ware licht te stellen.
Om Velzen op zichzelf is 't bij ons daarbij waar
lijk niet te doen. Wij beschouwen Zaandam en
Velzen als voorloopers, als de eerste gemeenten,
welke voor het geheele land duidelijk maken waar
heen de verspilling voert van roode besturen, van
l>esturen>, waarin de socialisten de meerderheid 'heb-
)i>en of die door do zweep van een socialistische min
derheid zich laten voortjagen. Zij zullen eerlang
door verscheidene andere steden gevolgd worden en
zij zouden wellicht zelfs door anderon. reeds zijn voor
gegaan, als niet meer dan één collego van Gedepu
teerde Staten gewoon was ln de grootste gemeenten
allerlei financieele expediënten door de vingers te
zien, die in klbinere niet worden gedoogd. Ieder die
nadenkt zal toch langzamerhand, wel beseffen, dat
de wijze, waarop de ra/en der groote steden in
den laatsten tijd met geld „smijten", een crisis na
dert en dat het uitgesloten is dat dit nog lang Ikan
voortgaan.
Mag echter de Regeering werkeloos blijven? Naar
ons gevoelen zeer zeker niet. Aan de - geincentén is dé
behartiging van groote belangen toevertrouwd. Daartoe
moeten zij geldelijk in staat blijven, on wanneer zij
door wanbeheer zichzelven die behartiging onmogelijk
maken, dan zal er ingegrepen moeten worden en wol
met zeer vaste hand. Voor Zaandam en Velzen is
daartoe het oogenblik gekomen en meh zal wijs doen
door na te gaan of ook niet elders, ineer of inindejf'
nabij het Noordzeekanaal, de toestand zich geheel in
dezelfde richting ontwikkelt.
ligt ons ten slotte nog iets op het hart.
.Van Zaandam en Velzen weigerden de bankiers geld
te "leenen. en volkoman terecht. Maar wij hebban tot
nog toe niet vernomen, dat ton aanzien van andertj
groote gemeenten door de financiers ooit bezwaar is
gemaakt op grond van de manier, waarop met het geld
werd omgesprongen. Integendeel worden bij voortduring
ettelijke, tientallen miliiotmen ten behoeve dor stédón
aan de geldmarkt gevraagd. Het is niet te ontkenne»,
lat daurmedc een groote verantwoordelijkheid tegenover
het publiek wordt aanvaard en dat vermoedelijk in velo
gemeenten een geheel ander beleid zou moetón wor
den gevolgd, indien de banken yjaar immens dwang-
leeningen uitgesloten zij» eens wat iffndar gemak
kelijk waren, of wel zich eenig waarborgen verschaften,
zooals zij ten aanzien va» andere lichamen doen, die
zij vlottend houden. Dezt gedragslijn beveelt zich ook
daarom aan, omdat de banken, die vroegere leonim-»
gen hebben geëmitteerd, er l>elang bil hebben, Bat
net financieel beheer zóó wordt gevoera, dat de cou-
po'nhetaling verzekerd zij. Wij vragen ons dan ook af,
of de Nederlandsche bankgroepen niet goed zoude»
doen ovey dit vraagstuk eens met elkander i» overleg
te treden".
Waar het heengaat toonen ons Velzen en Zaandam.
Gaan er nog moer dien weg op, dan vrcezm wij waar
lijk voor een grooie- ramp, die zeer zeker niet zal
worden gestuit door... de Rijkspostspaarbank.
DE AMBTENAREN VAN LANDBOUW.
Een prachtrinval, een „reuze"-idee, waar die Mi
nister va» Landbouw op is gekomen, om den amb
tenaar va» zij» departement, die niet 's morgens op
tijd de presentielijst teekent, twee dagen van zijn
zomerverlof af te trekken, terwijl hij, als hem dat
vijf maal in een jaar overkomt, lijn volgende pe
riodieke verhooging verspeelt.
Wel moet het dan al ver gekomen zijn met de
ministepeele slabakkomanie, met het ambt en aar-
Li jke lanterfantisme, dat een functionaris, wien het
personeel gewoonlijk wel het „uit de hand eten"
leert, tot een dergelijk besluit ia gekomen, dat als
een wanhoopskreet klinkt
Naar aanleiding van deze ministerieel© voorne
mens is de stemming onder da ambtenaren zeer
geprikkeld", zoo lichten de bladen ons in.
Dat zal weL 4
Wie de wijze van „werken", die goede, oude zede
geworden was aan sommige Haagsch© buraaux,
©enigszins kent, 'zal^zich daar ln fdenken kun
nen.
Maar de heeren izal de overweging tot troost kun
nen zijn, dat anderen ook wel eens „geprikkeld"
werden door hen, zij n.L die hun traktementen op
brengen moeten. Leeuw. Grt
Naar wij vernemen, zal de minister van Land
bouw in den huidigen melkstrijd tusschen de vee
houders en den melkhandel ingrijpen door voor het
geheele land een maximum-inkoopsprijs' van 1234
cent per liter franco inrichting in te stellen. TeL
Te Midlaren werd Maandagmorgen in zijn wo
ning gearresteerd de heer H. E. Kaspers, redacteur
van ,JDe Arbeider", die tot fl'.50 boete of 2 dagen
hechtenis was veroordeeld, omdat hij het vorige
jaar niet aan zijn stemplicht had voldaan bij de
verkiezing voor leden der Tweede Kamer, en de
opgelegde boete niet wilde betalen. Genoemde ar
restant heeft gedurende zijn straftijd alle voedsel en
drank gawelgerd.
