derde blad.
Raad Nieuwe Niedorp.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 30 Augustus 1919
ö2sle*Jaargang No. Ö473.
1
t
Vergadering van dop Raad op 29 Augustus 1919,
dra auddap halfdrlo. Aanwezig alloa
Voorzitter de hoor
«ris do hoor P,
Na opening
derd worden
Ingekomen
Omslag en do h<
dienst 1918 en 1919,
■ch rij ving en tot het
post voor onvoorziene
Koopman, hurgemoater, secre-
ulzcn.
der notulen, die onveran-
Dc kohieren van den Hoofd
J, do suppl. begrooting,
do "besluiten 1o1 of- en ovcr-J
doen van betalingen uil de
uitgaven, bet besluit tot h
an. van een geldleening voor den vdfcouw, van
le Moer boeker school en het Idem tpt aanwijzing van
een schoollokaal, plles door Gedeputeerde Staten goed
gekeurd.
b. Bericht van aaimeming der benoeming tot on
derwij z«r ca van mej. Jj. M Klopper*. Worden voor
kennisgeving aangenomen.
Verder ingekomen I o. verslag der üezondhetdscom-
miasie, gezeteld ie Hoorn, en de rekening em verant-
woordlng dier commissie over 1918, die in ontvangst
en uitgaaf sluit op f 1806.931/». Beide Stukken zuilen
ter.Inzage van de raadsleden worden gelegd.
Voorz. zegt, cr la hier een lid der Gezondheid*!
aanv
Als er dus
commissie in de
leta bijzonders Is,
gaarne het woord.
De heer Wil ken, lid. der Gezondheidscommissie, heeft
een ter geen JJjzonoere
ik den heer vfgken hiervoor
op te merken.alleen Is de
om de vergaderingen te bezookén thans
lang niet beat en zullen we op betere reisgelegenheid
hopen.
d. Modedeeling van de Directie der HolL, Spoor,
diat aan het verzoek oma den avondtrek! No. 45o uit
Amatordam ook lm do week te Noordscharwoudo te
doen stoppen, niet kam worden voldaan. Daartoe
het raadslid, datn heer J. Stammes,
sn B. en W. verzocht ln vereeniging mat do
ii'umtöbeaturèm van Winkel, Oude Niedorp. Oud-
spel, an Noordacharwoude, om tot deze verbete
ring te geraken.
De heer A, Viseer merkt op: Mooton we dat nu zoo
maar laten loopon? t Ia zoo een zeer koude medo-
déellng.
Voorzitter: Ja, er wordt in Jiet gehoed geen motief
genoemd, waarom ofhet niet kan.
De beer Visser: Zouden dan de andere gemeente
besturen aanschrijving doen, dat die dch doen ver
tegenwoordigen om tc beraadslagen cr» desnoodlg
naar den minister te gaan. t Is zoo toch al een heel
vkoud antwoord.
VoorzitterWa zouden onzen afgevaardigde, den
heer Oud, ln den arm kunnen nem®u er over, of die
er niet wat aan kan doem Het ia zoo'n groot ongerief
voor onze gemeente. 7
De heer Jb. Wit vindt wel, dat heengaan veel
meer zal helpen dan schriftelijk verzoek.
Voorzitter vindt het antwoord dat we kregen, ook
heel koud en er zijn geen motieven ln aangegeven.
Als wij onzen afgevaardigde Oud eens gingen vra
gen om pogingen bh dan Minister te doen.
De heer Visser: Ln overlag dan met de andere
gemeenten.
Voorzitter wil dit ook, met de anderen er overleg
over plegen.
De heer Wilken: Het la te probeeran.
Voorzitter: Onze afgevaardigde zal wel ln de ge
legenheid zijn, om met den Minister over dit puntje
te spreken.
Do heer Wit: Dot station Noordacharwoude la
nogal een centrum ook.
Do heer Wllkon: Als we de baae zelf van de ILIJ.S.M.
bereiken konden, dat zou wel goed: zijn. Hij is mis
schien niet eens met bet schrijven bekend, dat waar
schijnlijk door ambtenaren is behandeld. Hemzelf
opzoeken zou mogelijk het best holpon. Iutussqhcn
dat het gebeurt, dat ze dien trein laten stoppen, la
zeker. Toon er. een 50-tal zangera uit moesten, heeft
diezelfde trein wel gestopt.
De heer Visser: Het Is bekend, dat die hoede trein
geen halve cent meer bet eekent, zoo gauw als
Alkmaar Is gepasseerd. We moeten 's avonds om
uur uit Amsterdam.
De heer Stammes: En dan ls dia trein erg vod.
De hoer Visser vindt ook van overvol.
Voorzitter: 't Zal het boste zijn, dat oen paar hoe
ren heen gingen. Wo kunnen in conferentie treden
met de vier andere gemeenten en hooren wat dlo
er over denken.
Algemeen wordt dit goedgevonden,
i o. Van de Gezondheidscommissie te Hoorn een
schrijven omtrent het vaststellen oene verordening
tot wering uit de school van kinderen, die behept
zijn met een huid- of haarziekte, of wel met-onrein
heid op het hoofd. De Gezondheidscommissie geeft
met betrekking hiertoe ook, de bepaling ln overwe
ging, dat de Introkken kinderen niet anders dan
met geschoren of kaalgeknipt hoofd ter school ko
men. B. on W. stellen voor, het te behandelen bij
de eerstvolgende herziening van de poliUevemrde-
ning.
De heer Galjaard1 zou dit punt tegelijk met het vol
gende, dat over benoeming van een schoolarts han
delt, willen' behandelen. Een schoolarts heeft ar meer
oordeel over als wij, wanneer wij dat bij herziening
van de politieverordening behandelen. Mij dunkt de
twee punten kunnen best «amen worden behandeld.
De heer Visser: Het zou ook zoo niet ln da po
litieverordening komen!
J;e„755 Stammes vindt kaalgeknipt hoofd ook wat
ver gedreven.
hJhh V1*ser vindt het ook wel wat erg. WIJ
M hooi wat macht en kunnen die
Pn^f jWelBk van de school verwijderen,
j luidit: Verzoak van de Vereenlging Volks-
onderwijs alhier om over te ^H™™rnlna
van een schoolarts. Dit adres
Hoogwoud van het NjO.G.
13. en W. gevoelen wel voor die zaak en stollen
^h%ü?. oma ln onderhandeling te
treden met den plaatseLijken «ren«*w,hAe,7-
heer Visser zegt, dat indien B. en' W. worden
g mach ti gd er met Dr. Maats alhier over wor
den gesproken en als het dan niet te veel 'kost,
stelten! Als secretaris kunnen aan-
De heer Galjaard meent, dat een schoolarts te
Hoogwoud nog niet la aangesteld.
De heer Visser zegt van wel,
De secretaris licht toe, dat ec wel een schoolarts
«te Hoogwoud,
D® heer Galjaard verwondert zich daar toch over
u heeft 1a de school te Langereis nooit iets van
S schoolarts bespeurd
Voor de school te Langereis zal
waIImi 0021 tfcaeeehear van Hoogwoud, onder
gen gemeente die school staat, worden opgedra-
Iti/^d#f®vondcn wordt, om voor Nieuwe Niedorp
o verl^ te treden met Dr. Maats.
Tónna ii^1 het gemeentebestuur van Hoorn ia hot
f«n ingekomen om mede te werken tot het trof-
]„,_®enör gemeenschappelijke regeling tot het toe-
v«q ünmm (rtiTTiïMn t,o otfi di
tot de
gesteund door de
dar fsomata Boon», - YporgwtelC wortt, duovp
1H t# £n Vh
Voorzitter ssgt, hst doel u, dat d. gsmssms ar
gosd voor spreekt voor ds gd«:., dis moatsn wor
den betaald voor de leerlingen uit deze gemeente
iüadtókunneü wij het verhalen op de oudera der
xeeriiufeu, GoeUgevcadan,
Voorts is ingekomen vau de vareenlging voor IJs-
en Volksvermaak oen verzoek, om <le subeidiu voor
hst met de bchutkenmia te houden vuurwerk te
wiUeu verhoogou met 140 en dorhalve te brongen
u L i' verband met de verhoogde kosten,
m hL VOOf aaa verzoek te voldoen.
Do hoer Galjaard vraagt of het niet met een lUst
kan, net als vroeger. Degene die er dan voor gevoelt,
füa hgdrtt#u B«vcn. Nu wordt reeds oon bo-
laugrljko bijdrage van getnoentewoge gegeven. Zoo
woKlen echter ook betrokken, de personen, die sbso-
iiin 1 *uur*r0rJl "P hebben. Boter zou
zijn een lijst, daar kan dan op teekenen hij, die cr
wei voor gevoolt. lin dan zal er genoeg geld bil
eikaar komen voor Lis- en Volksvermaak
Do hoer Visser: Dp deze wijze krijgt het een eigen
aardige draai, vroeger ging hot zoo. in 1916 heeft de
i t!» hot tooter waa- andors te doen en
hooft de Baad toon een maximum-subsidie voor hot
vuurwerk toegezegd van flüO. Hieraan woa do voor
waarde verbonden, dat IJs- en V. het foeet rogoldo
on -zorgde dat het vuurwerk niet minde® is dan
vroegar. Maar ar mocht dan, oen kooien te dekken,
niet met een lijst worden rondgegaan.
De heer Visser zegt, als ik er erve® moest be
nutten. zou Ik voor de voorwaarden zijn, die in 1916
rijn gesteld. Po gemeente profiteert in den vorm van
genieten en van er beter van worden,
b. l~r ualjwd: U ««1 1». l»d«Ii
De heer Visser: Dat de gemeente er tlnancteal be
ter van wordt.
De heer Galjaard: ls het genietenT intens genis
ten is het niet. Er gaat van zoon vuurwerk ook geen
opvoedende kracht uit, ook geen verheldering van
den geest, wellicht beneveling van geest.
De heer Visser: Als het opgevat wordt in de be
doeling dio u er aan hecht, dan ls het geen ge-
nloten. Maar wel is het genieten, door er T"*j>r te
zien en velen komen van heinde en verre voor dat
genieten. Beneveling van den goeet merkt men hier
weinig van. Dronken menschen de Je op do Schut-
kermis zeldzaam.
l>e beer Galjaard: HoolemaaL dronken, neen.
Da heer Visser: Ik vind dat ten minste van zoo
weinig beteekenis, dat wij er als vroede vaderen niet
Xop behoeven te komen.
heer Galjaard: Die f 100 bijdrage staat vost
ilei gaat er nu over of wa meer zullen geven.
Do heer Wit: Dia beneveling is mU de moeite
niet waaixl oon er over te sproken. Ik was destijds
tegen die f 100, uit overweging dat zooieta don de
hoogte ingaat Nu wordt al weer meer subsidie ge
vraagd; ik was toen ook voor rondgaan mot oen lijst
Do heer Wilken zegt het met den heer Visser eens
to zij.nl We bespreken nu de verbooging van sub
sidie. De f160 kan niet mee® toe. Maar het is niet
zeker, dat een volgend jaar de subsidie weer even
boog als dit Jaar behoeft te jgjn. Bij de behandel
iing der begroeting moet het besta beentje voor, om
den post erop te krijgen. Ik stel voor f200 subsidie
te geven.
De heer Wit: Allean voor dit Jaar. of alle Jaren
f2001
Do heer Visser zegt, het wordt gevraagd, zoolang
deze toestond duurt.
De heer Wit: Als het alleen voor dit jaax ls. hen
ik er voor.
Voorzitter: De post van <160 moet alle Jaren be
handeld worden, het is dus geen vaste post, 't Moet
alle jaren opnieuw worden vastgesteld.
Bij stemming zijn de hoeren Visser, Wilken, Stam
mes en voorzitter voor f200, de anderen voor f100.
Met 4 stommen voor en 3 tegen is dus <200 aanga-
nm«n_
Nog is ingekomen een schrijven, dat het gemeente
bestuur van Hoogwoud, met wie omtrent de Lange-
relzer voetbrug oen conferentie is gehouden, en»waar
in wordt medegedeeld, dat een afdoende verbetering
met een ijzeren steunsel 196 zal moeten kosten, waar
toe dat gemeentebestuur wed genegen la. B. on W.
zijn echter van meening, en zij worden daarin ge
steund door het oordeel van onzen gemeentelijken
opzichter, dat het aanbrengen van een lat voldoen
de ls en zouden daartoe willen besluiten. Als het
goed zal worden gemaakt van ijzer, zal bet, zooais
secretaris toelicht, f 90 moetenkosten. B. en W.
van Hoogwoud voelden aanvankelijk wel voor Ijzer.
Voorzitter: WIJ vonden f 96 wat boog en opzichter
Smit vond hout beter, want aan ijzer zou uitglijdend
vee zich vel eerder bozeeren, don aan hout en een
bouten lat is voldoende. Algemeen goedgevonden
wordt overeenkomstig het idéé van B. en W. om
hout te bezigen en ln deze dus niet "het besluit van
den Baad van Hoogwoud mee te gaan,
Ged. Staten hebben ingezonden een nieuwe sala-
rlsregciing voor - burgemeesters, secretarissen eh ont
vangers. volgens dio regeling zou da. bezoldiging van
den burgemeester thans I 1150 bodragen met een maxi
mum vau f 1600, na 12 dienstjaren, van dein 8ocreta-<
lis f 1500 (maximum) cn van den ontvanger f 800 (maxi
mum). Gevraagd wordt pf de raad biermode accoord
gaat, of dat n(J JN. JNiodorp in een volgende klasse
wil nebben, waardoor het salaris van den burgciuu*>4
ter en secretaris met f 300 eik en van den ontvanger
met 200 zou stijgen.
De afd. Noordholland van den Bond v. Gemeentel
oai cu en de onderafd. Het Noorden hebben
adressen ingezonden, waarin wordt betoogd, dat hei
noodzakelijk la de gemeente ln oen boogere klasse
te plaatsen.
B. ,en ,Wi zijn van oordeel, dat dit niet noodig la.
en adviseeren dus, in dien geest te antwoorden.
De heer Visser zegt, zelf aan dit advies te hebben
tnedegeholpen, doch. JmJ néder Inzien tot een ander
idee te rijn gekomen, waarom bij in comité^vergadd-
ruiP! zou willen overgaan'.
De heer Gaijaard vraagt, waarom het niet in open
bare vergadering kan worden besproken. Sptr. wil zoo
win mogelijk qomité_vergaderen.
Do heer .Visser acht in dit gejyol openbare verga
dering niet goed. Straks kan men in openbare verga-
duriug de zaak nader bespreken,
De heer Wilken ia ook niet voor ct>mlté.vcrgado-
rtngen, doch de heer Visser kan wel iets willen be
spreken, wat sluiting der openbare vergadering aoor
dia maakt.
De heer "Witi Het kan wel iets persoonlijks wezen.
De openbare vergadering wordt gesloten en men gaat
ln oomitéL De pen mag evenwei blijven zitten en na
oDhefilng van de geheime zitting wordt ril gemarih-
tiT;.! de strekking van het voorstel van den heer Vis
ser te publiceren. Dit komt hierop neer, dit de
Visser de gemeente wei een klas hooger wil dan
Staten voorstellen mits er geen bdoonuuj van ge
meentewege san klerken wordt gegeven, doch die hulp
door den burgemeester wordt betaald.
T"eoen dit voorstel stemmen de hooren Wit, Stam-
mp« van der Stok en voorzitter* voor de hoeren Via-
Gajjttdi De heer Wilken Jiield zich hier bui-
''''^Irf^We adres van de Kom Ned .Automobiel-
ctlub over het wegnemen van belemmeringen voor het
snelverkeer wordt voor kennisgeving aangenomen
In behandeling komt het voorstel van de Gascto-
m£o om metnet oog op den hoogeren kotenpUs
de prijs is f 5 per ton meer* den gaspHJs met 1 4.
te vorhoogen -en voor Nieuwe Niedorp te brengen pp
17 «nt. Ingaande na de meteropname over Augustus.
Yoorzitterzegt, dat andere met verliesjou wor
den gewerkt en <£tt gaat niet op. Goedgevonden.
Gedeputeerde Staten wensqben de lx>uw en woning
verordening zoodanig te zien verouderd, det de nieu
we bepalingen omtrent de loozmg van pnyaatstolteu
en beerputten oeret op 1 Aug. 1921 tn werking trede.!
voor h-q'fTiQnlriff'ni ■wrdnra' dêh aigfpaare daar
van
vw> ge.«pnh^d wordt gqgven hunne perqkdéD .mé
d« Mictisa der nieuwe vei ordening In overe*? sismmi-u;
te brenger.. Ia g*%aUta wosrin directe roorx'ening uoo-
dlg ls, kunnen B. en W. krachtens trt. Ié der Wo
ningwet eerder tot verbetering ntnscprijreo. Voorge-
g«e<eld wordt, daaraan te voldoen
De heer Wit vraagt, of het hier tn hoofdzaak gsat
f® de privaten ln de dichte luingcn tn de bult'mv. j-
ken. Zcke® niet. Daar zuilen de privaten wel on vol
doenden afstand ran do hulzen zijn.
Voorzitter zegt, dat het de 'ga oio gemeen té be
treft,
De heer Wit vindt bet nipt jsoo e4g els een plee
op oen nlimwnslootjo uitloopt.
Do heer Stemmee wijst er óp, det volgens de bouw*
verordening, geen riolen meer op de floten mogen
uitloozcn, (lob tot hoe leng wordon de reede bestaande
riolen bcetendigdf Het wordt tjjd, dal c o besten
nu langzamerhand ook o, ioudt. De gemeente
sul-sidio san een swemvoreeniging en pp ecu
manier wordt het water onrein gc.mn.iki.
!)c heer GalJoerd meent, dat privaten op de ac|»-
teratooten evengoed geweerd moeten warden tógén hét
gevaar voor de volksgezondheid.
De heer Wilken zegt* dat met bet oog op de h<xw:
koeten der beerputten van hooger hand niet moor
drang wordt uitgeoefend, maar toqh werkl men ai in
do riqJiUng om algemeen beerputten te krijgen. Het
voorstel wordt hierna aangenomen.
Medegedeeld wordt, dat de verbouw van de Moer-
bocker sqhool ls aangenomen, het timmer, en metsel'*
werk voor f 8570 door C. de Graaf alhier, het verG
werk voor l 873 door -Overtoom van Scfiagen
Voorzitter zegt,' dzt het werk zeer «leohl vardert.
waarvan volgens da arbeifiers. de stucgdoor tle scbuid
draagt £mlt la reeds naar den aannemer p-w,t m
heeft gedreigd dat boete zal worden toegepast.
De beer visser vraagt, of het hoofd dor school een
verzoek om langer vacpntie heeft ingezonden.
Voorzitter zegt, dat da heer Veunnan wol heeft ge
vraagd, wanneer de sohooi klaar was en dat hij anders
wel langer Icon wegblijven.
Da' hoer Visser dacht, dat hal Hoofd der .school
moest vragen als hij langer vaoantle wou hebben. Het
hoofd der school is dus nog niet wezen kijken, bo&v
v«- het werk was?
Voorzitter weet dit nlrt, h|] heeft cr niets
gemerkt.
De hoer Visser had wel eens willen wwten, hoe grooi
nu de liefde van 'het hoofd der sohooi tn SteonJtAf
wijs was, Het ls merkwaardig dat hat Hoofd dar «duoot
niet om iaugore vocanüe vraagt.
De heer Willeen acht het ook goed, ala het Hoofd
der school aanwezig is, dau kan hQ een oogje lp
I zeil houden, 1>H de schoonmaak.
Op de vraag van den heer Galjaard blijkt, dat de
laagste luschrjjver zich hoeft teruggetrokken an daar
om hot werk aan De Graaf ia gegund, Wat hat schiL
derwerk botxeft, dij scjlooide zoo weinig dal de hoer
Uuijaard had het vvel liever in de gemeente gehouden.
De heor Visser merkt op, dat hof hier een rijkswerk
betrof en men zich l>Ij do openbare umbcs cding aan
den laags ton lnsqhrijvor moei houden. B. en W7 zien
Bndera het werk ook liever in de gemeente gebéuren.
De hoer Stammes wil de boete voor te late ople
vering toepassen, terwijl de heer Wit zegi. (Jat ze
meestal den siuuadoor de schuld geven, maar ais dit
maar waar ia. Ze zeggen wel meer, dat ze b.v. geen
stccnen hebben, maar intussqhen aan de leveranciers
sqbxljven, dat ze ze nog niet moeten brengen, omdat
ze geen tijd hebben. t
B. cn w. atellen voor do Westzijde van het Bljka-
ontvaiigershuis to doen veranderou, door het wegno
men van de loods, hot aanbrengen van deur, ramen enz.
Na eenlge bespreking over da hoedanigheid Van het
huis wordt hiertoe met aigemoane stemmen besloten,
De voorloopige berekening goeft oen kosten van on
geveer f 1100 aan. De huur. bulten het gebruik van den
tuin wordt bepaald op f 400, .wat ln verhouding met
de huizen der bouwvereniging ongeveer overeéukbmt.
Het verzoek van de afd. Winkel Vakonderwijs om
dezelfde subsidie als vorige jaar wordt aangehouden
tot "behandeling van de begrooting.
Het adres van de Ned. Onth. Vereeniging afd. Schagen
om pen verbod uit te vaardigen dat op 31 Augustus cn
1 September bij de vredesfeesten geen stérkéu drank
mag worden verkoqht., wordt voor kennisgeving nan-
Sanomen, daar hier dergelijke feesten niet zuilen w or
en gehouden.
De door den heer Gaijaard op de vorige vergadering
voorgestelde wijzigingen tn do verordening lot helling
ran den HoofJelijkcn Omslag, zullen door den "nieu
wen laad Worden behandeld.
Burgemeester en Wethouders kunnen omtrent dé
ln de vorige vergadering ter sproke gebrachte olec-
triflcatle van deze gemeente mededeelen, dat ln een
met den heer Memelink. te Behagen, vertegenwoordi
ger der K.E.M., gehouden conferentie, door deze la
gezegd, dot voor 1 September van het volgend Jaar
van een dergelijke electrificatio geen sproke zal
kunnen zijn. Genoemde heer heeft beloofd tijdig een
kostenberekening in te zendien.
De heer Memolink had medegedeeld, dat binnen
afzienbaren tijd een hoogapam i.i i igan ut van Hoorn
naar Sc hagen zal komen.
De heer Galjaard vraagt of nu September volgend
Jaar met den aanleg wordt begonnen, doch da secre
taris en den heer Wilken hebben den indruk gekre
gen, dat niet voor September 1920 licht zal komen,
maar wel eerder mpt den aanleg wordt begonnen.
Ten slotte wordt besloten, de plannen door don
heer Memalimk te ontwerpen, af te wachten.
Bij de rondvraag informeert dé hoer Gaijaard of
het de gascommiseie hekend is, dat de gasdirecteur
als een kleine despoot is opgetreden naar aanleiding
van de organisatie van het personeel en de gestelde
looneisdien. De directeur schijnt volgens spreker
dio persoon schriftelijk te hebben medegedeeld, dat
hij voor dat lidmaatschap moest bod&nkem en die
loonelschen intrekken, daar hij andara de gevolgen
maar moest afwachten. Mi. zegt spreker, gunnen
de gaaoprnmissieleden hier niet mét een dergelijk op
treden van den directeur meegaan en spreker wijst
er op, dat de leden hier der gacsommiaaiè, lid zijn
eener democratische kies ver ee niging en dua niet
accoord kunnen gaan niet de handelingen van den
directeur.
Door de hoeren Visser. Wilken en voorzitter wordt
medegedeeld, dat zij van een dergelijk schrijven
niets afweten, doch dat juist de betrokken persoon
een mondelinge waarschuwing heeft gehad zijn
eiscben niet te hoog te stellen, omdat hij niet ge
heel voor zijn werk geschikt ia. I
De heer Visser aqhtte echter ook hier weer publi
catie van de feiten ongewenscht en doet den heer
Galjaard daarom eenlge vertrouwelijke mededeelin-
gen, om te doen uitkomen hoe de zaak. zich heeft toe
gedragen.
De heer Gaijaard kan zich er ook niet mee vereeni
gen, dat inplaata van loomsverhcinglng duurtetoeolag
is gegeven.
Verder wil de heer Gaijaard openbaarheid van da
vergaderingen der gaaoommiaeie. De gasfabriek is
een zaak van da ingezetenen en die hebben er recht
op te weten wat er besloten wordt
Voorzitter wil dit door de gascommissie laten
beslissen, doch de heer Wilken meent dat de Raad
zich hierover moet uitspraken.
Ten slotte wordt
den nieuwen Raad ie doen
zulks dan ook doen.
Voorzitter zegt, nu aleer de vergadering te sluiten,
nog een woord van afscheid te willen richten tot drie
leden van den Raad, die na deze vergadering niet
meer terugkomen, nJ. de hoeren Van der Stok, Stam
mes en Wit, die hier reeds jaren zitting hebben ge
bod. Spr. gelooft dat men het met hem eens zal zijn,
dat ze hebben getoond da rechte mannen op de
rechte plaats te zijn, die rond en ridderlijk steeds
voor hun meening uitkwamen en de belangen der
gemeente steeds in het oog hadden. Sur. gnlooft goed
te doen hun uit der gemeente daarvoor hane-
Xük donk te zeggen, en hoopt (Ut hun voortaan ia
deze zaak door
Winkel kan
kleinen kring 4e be!«rareu 4w ywaoBUés wren tfo*3
aa aan het hart cu-leh Eggen en in- dien kring ma
gen blijven wat te hier xUn geweeat
De beer Stemmes dankt voorzitter voor dis vrien
delijke w«-orden en root de «amenwerking hier pn-
devonden vu hoopt, dat hel de gemeente Neiuwe
Niedorp rvv moge
De heor Wit Muit zicfr hij 'deze woorden oon en
spirekt de wcuecfc uit, dat de Iweprekiugen in da»
nluuwen raad evcu graxxgulijk sullen rijn den se tot
nog toe rijn «Spr. cal eveugoed nog belang!
Stellen ln verschillende zaken, gl kan UB V xfch da»
r.u niet moor zoo voonppnuem.
Hierna hlulUng,
.te-
LOUIS BOTHA OVERLIJDEN.
Een Bouterbericht uit Pretoria, meldt, dat gsen
raai liotha Donderdagochtend plotseling aan uili
euza ls overleden.
Met Dotha ls oen man heengegaan, die in da ge
schiedenis van zijn land oen zoor groote rol gespook!
hooft, als kbochtlg strijder tegen tien vreemden In
dringer, die rijn land kwam overweldigen, eerst, ais
medestander van dozon in rijn polilick van verzoe
ning daarna. In rijn laatste rol, als politiek voor
man van rijn volk mocht hij niet de onverdeelde In
stemming genteten van al zijn etamgenooten. Velen
hunner zag hij Engeland te veel naar de oogen en
hst aantal afvalligen, dat rijn Zuld-Afrlkoansche
partij verliet om zich bij de nationalisten aan te
sluiten, werd met den dag grooter. BB zijn terug
keer uit Europa, waar hij in Engeland oeret, tor
vredesconferentie later, met rijn medestander Smots
Zuid-Afrika had mogen vertegenwoordigen, vond
hB zijn partij in gisting. Aan weerskanten werd es
invloed op uitgeoefend. Links om te komen tot her-
eeniging met de andere Uollondsch sprekenden,
rechts om saam te smelten met de unionisten, met
wie kenners reeds nu voortdurend werd samenge
werkt. Onlangs le nog uiteengezet van hoeveel be
lang voor Zuld-Afrik&'s toekomst en voor die van
bet Hollandsob sprekende deel der bevolking vooral*
de richting was die Botha bij rijn terugkeer zijn val-
ge -gen sou wii&'in. Daarbij is ook de vreoe uitge-
xv u, dateht. itefe reede te vast aan Engeland sn
da unionisten sou hebben gebonden om nog de thans
gewenachto heresniging tussohen alle Hollendsche
elementen tot stand te brengen. De onverblddelilke
dood heeft Botha niet den tijd gelaten om nog den
weg te wBsen, dien hB toot aangewezen hield. Zijn
volgelingen sullen nu zelf hun weg moeten zoeken,
Misschien, dot Smuts, rijn adept, die hem ln den
leatsten tijd wol eens dreigde te overvleugelen, rijn
plaats sol innemen en'het Juiste ped aal weten ta
vinden.
Wij staan nog te kort bij de gebeurtenissen om
Botha's boteekenis voor ZuicbAfrika geheel te over
zien en te beoordoolen of do critici, die rijn politiek
te veel verengelscht achten het bij bet rechte eind
hebben. Dat echter Zuid-Afrika zoo kort na den oor
log, die tot een langdurlgon haat aanleiding bad
kunnen geven, tot één geheel heeft kunnen groeien
met de oude boerengeneraals in de regeering, dat het
stem hooft gehad in den Engelechen oorlogsraad en
ter vredesconferentie, is toch ook rijn werk. Zijn
politiek van aansluiting tusschen de beide blanke
rassen moge in den laatsten tijd tot bedenkelijke ge
volgen rijn. gaan lelden, toen Zuld-Afrlka ln een
periode van onrust «n oorlogemawooön verkeerde,
ooft rij hef land ten zegen gestrekt, was rij de
uiig mogelijke.
llcods voor den ZukLAfrikaanschen oorlog had
uotha èn als krijgsman èn uls politicus een leerschool
doorloopen. In 1884, op 22-jarigcn leeftijd, nam Botha
onder Lucas Mcyer dool aan een campagne "legen het
Zocloe.oppcrhoofd Oesikebos die leidde tot du stich
ting Vau de -Nieuwe Republiek, welke ln 1888 hij de
ZuicLAfrikaansche republiek werd Ingelijfd, en üi
1897 nam hij als afgevaardigde van het district Vrij
heid zitting ln den Eersten Volksraad.
Toen in 1899 de oorlog uitbrak, sloot Dotha zich
weer bij generaal Lucas Meijer aan, wiens adjudant hii
werd. LaLer was hij adjudant ran Joubert en nam bi]
diens ziekte hot bevel der commando's aan de Toegela-
rlvier op zich, die sir Rcdvers Ruller én zijn zesvou
dige overmacht zooveel bitlere uren hebben Ivezorgd.
Na joubort's dood werd Dotha einde Maart 1900 oom-
mandankgcncraal der Transvaalsche commando's. W(j
zullen piet terugkomen op den óngelukkigeu strijd te
gen het mpclitigu Engeland, dat ten slotte overwinnen
moest. Er zij slechis aan herinnerd, Jat Botha toen
onze Koningin ln 1902 een .bemiddelingsvoorstel had
an, krachtig tegen de andere generaals gestreddn
t voor een onderwerping bm I
Hollandsche ras in ZuuLAfrika
om te voorkomen, dat het
ika door de Engclschen
en brandschattingen sou
eeft voor een onderwe
met hun Concentratiekampen
worden uitgeroeid.
In 1907 trad Dotha op ais eersteunlnlstor ran de
Transvaal, dat ln 1900 zelfbestuur had gekregen en als
zoodanig werkte hij krachtig mee tot hoi tol riaud
brengen ran de Unie, die in 1910 geboren wurd
aan welker hoofd hij als oersteuninisior on minister
van landbouw kwam to staan. In 1911 vertegenwoor
digde hij als zoodanig zün gewest bij de kroning van
koning bange. Ook in 1907 had hJJ reeds een bezoek
aan Engeland gebracht. Ten-ylotto zij er hog aan her
innerd, dat Botha .den stoot .gaf tot den aanval op
Duitscn Zuid,West Afrika, welke de Icheurtng ln do
gelederen der Hollandsche Zuld_Afrlkaners op nood
lottige wijze verdiepte en waarmee de Ongelukkige op
stand van Bevers, do la Rey en de Wet ton nauwste
samenhing. Toch moet het Botha -weer als een ver
dienste wordon aangerekend, dat de straf, die Se ro
bellen toegedacht werd niet al te zwaar was en dat co-
in vele gevallen genade voor recht verleend werd. Dé
dood ran generaal de la Rey, die veel Van een moord
had, mag hem biet taangerekend worden.
>tha, die den 27sten September 1862 te Greytown
in Na tal geboren werd .was honorair generaal van het
Britsche leger en eere.doctor ran de universiteiten van
Edinburg, Oxford en Cambridge. TCa den vrede van
Vereeniging bezocht Botha met de generaals de iWiet
en de la Rey ons land om gelden in te zamelen ter
leniging van "den nood, die onze'stamverwanten (joorv
den oorlog "hadden geleden. De triomftocht, die de deqr
peren toen door ons land gemaakt hebben, zal velen
nog frtsch ln het geheugen liggen. N.R.C.
ALUMINIUM-MUNT.
Dulitschland krijgt nieuwe muntstukken van 60
Pfennlge en dez" zullen, evenals de reeda ln om
loop zijnde van één Pfennlg, uit aluminium vervaar-
digid worden. ZB zullen, behalve de gewone opschrif
ten vermeldende, de waarde en het Jaartal* ln de
,aa.w van den adelaar, een buadel gevulde koren
aren vertoornen met een hand erom, waarop „Slcb-
regen, brlngt Segen". Ze krijgen een gakarteldaa
rond.
WILSON EN ABMENIL
Uit Parijs, 27 Augustus. Uit betrouwbare bron
wordt gemeld, dat de Ameriikaanache politieke com
missie in Turidje aan de Turksphe regeering een
telegram van Wllson ter hond gesteld heeft, waarbij
VVilson Turkije sommeert onmiddellijk het vermoor
den van Armenlöra te doen ophouden. In geval de
noodlge maatregelen niet genomen worden, dredgt
Wllscm bet tweede rijner veertien punten in te
trekken, dat handelt over het ln stond houden van
de Ottamaarteche souvereinitait in de zuiver Turk-
scho streken.
ZE GAAN DE KERK UIT.
Het bedanken voor het kerklidmaatschap is, naar
men ln de Deutsche Volkszeitung lezen kan, alnda
de revolutie ln Duitachland, zeer toegenomen. In
Duaseldorf hebben ln het eerste kwartaal van 1919
ongeveer 1000 personen voor hun lidmaatschap be
dankt. In de uidustrievooretad Gerresiheim behbeo
ln diseeeUdse Ujd 1100 personen* du. 10 psi
alls gaméeutelsriari. lam UikltrlimaeiaphSG i
