X
Plaatselijk Nieuws.
Marktberichten.
Gemengd Nieuws.
vergiftiging.
Te Kampen s een geval van vermoedelijke vergifti
ging door het gebruik van ondeugdelijk voedsel voor
gekomen. De hoofdagent-rechercheur Kramer, diens
vrouw en kind benevens drie logé's, werden achter
eenvolgens binnen kort tijdsbestek allen in hevige
mate ongesteld onder verschijnselen, welke den medi
cus onmiddellijk aan vergiftiging deden denken.
Hoewel vooral de toestand van den heer Kramer en
van het kindje zich aanvankelijk ernstig liet aan
zien, kan thans het gevaar voor allen als geweken
beschouwd worden. De oorzaak is tot heden nog niet
gevonden.
regeeringssteun voor boomkweekers en
tuinders,
In den loop van 1920 werd de Regeeringscommissie
voor Kweekeracrediet gevestigd te 's-Gravenhage in
het leven geroepen, om Boomkweekers en Tuinders,
welke door do gevolgen van den oorlog in moeilijk
heden dreigden to geraken en wier omstandigheden
zulks overigens mogelijk maakten, teneinde hun be
drijf in stand te houden met een voorschot onder
Staatsgarantie te steunen.
Een groot aantal personen is sedert op deze wijze
geholpen en nu degenen die voor dergelijken steun
in aanmerking kwamen, thans voldoende gelegenheid
hebben gehad zich tot de Commissie te wenden, is
door ZXxc. den Minister van Financiën bepaald dat
aanvragon welke na 1 September u. worden ont
vangen, niet meer voor behandeling ln aanmerking
kunnen komen.
EEN GRUWELIJK MISDRIJF,
Jr!6Lis gevankelijk uit Rumpt binnengebracht
e?n «S-Jarage vrouw, die voor den rechter-commlssa-
ris bekend heeft, het kindje, waarvan baar 28-jarige
ongehuwde dochter 8 dezer la 'bevallen, dadelijk na
de geboorte te hebben gedood; het lijkje beeft «IJ on
der den me»t achter het varkenshok, begraven. Dins
dag J.l. vond de politie het, gedeeltelijk door het var
kon verorberd.
marxaohool op katholieken grond-
Naar „De Tijd" verneemt beitaan er te 's Herto-
genboach ernstige plannen tot oprichting eener po
litlesdhool op katholieken grondslag. Met de reeda op
gerichte nou rale, in het Gooi gevestigd, xal dit de
tweede opleidingsschool van dien aard ln ons land
worden.
ZELDZAAM.
MeJ. Lijklama K iNIJeholt was 66 Jaar ln dienst als
hulshoudster bij de bakkerefirma C. de Jong te Hee
renveen.
een gekeenteradd voor de rechtbank.
Men schrijft uit lAlmkerk aan de ,,'s-H. Crt." dat de
Raad dier gemeente tegen 18 Sept a.s. voor. de Recht-
raÏLte '«-Hertogenbosdh gedagvaard la tersake over
treding Arbeidswet.
BEZUINIGING.
Naar wij vornemen, heeft een commissie, bestaande
uit don 'Minister van Flnancl&n, Jhr. mr. De Geer,
den socretarls-gener&al ln Algemeenen Dlonst, mr.
Kan, en den thesaurier-generaal bU het Departement
van Financiën, mr, Trip, dezer dagen een conferontle
gehouden met vertegenwoordigers van alle Departe
menten, om tot een «oer ingrijpende bezuiniging op
de Staatsbegrooting te geraken, desnoods door wet
telijke voorzieningen.
8TRGOKARTONF ABRIEKEN.
Uit de provincie Groningen schrijft men aan het
Hblad:
De fabricage van etrookarton staat soa goed als
stil. Het werk is niet loonend voor de fabrikanten. De
fabricage van een ton (1000 Kg.) karton kost bij de
tegenwoordige exploitatiekosten f140, terwijl de op
brengst slechts f 60 bedraagt. Bovendien zitten de fa-
britkon opgepropt met kanton, Kr zijn fabrieken die
onder deze omstandigheden niet weer te werk geste.d
nullen worden, andere zooale „Relderland" te Win
schoten «n „Erica" te Oudepekela, wordon stopgezet.
Enorme voorraden stroo hebben de fabrieken nog
en daarbij wordt dagelijks aangevoerd. Van den
ouden voorraad werd heel wat ingekocht tegen prij
zen van f 60 tot 185, per 1000 Kg., terwij! thans da
prijzen gemiddeld nog geen 110 bedragen.
Voor de fabrieken as stilstaan heel wat voor deell-
ger dan werken. (Do orders, welke aangenomen wer
den, zijn thans vrijwel uitgevoerd, zoodat het te voor
zien ls, dat binnenkort alle fabrieken stopgezet «ui
len zijn.
Voor den «troo-afzot sn de strooprljzen «let dit ar
dus niet best uit.
- WIERINGERWAARD.
Do bekende harddraver Bandage van den heer J.
A. Bakker alhier, heeft Zondag te Alkmaar ln het
langebaan-nummer over 2800 meter den len prijs ge-
wonnen.
st, maartensbrug.
Zondag gaf de heer Daan Fooi van Oudesluls een
cabaret- en voordrachtavond ln het iokaal van den
heer Kossen. Dat deze gevierde cabarettler bier met
zijn vorig optreden een uitstekenden indruk bad ach
tergelaten bleek wel uit de opkomst van het zeer
talrijke publiek. Ook nu weer kan hij met voldoening
op dezen avond terugzien. Met'bet 12-tal nummers
welke ten beste werden gegeven, wist bij groote bij
val ln te oogsten, Vooral ln no. 2, 6, 10 en 11 was hij
bepaald éonjg. Met een benijdenswaardige mimiek
wist bij deze stukken naar voren te brengen. De groo
te aandacht van het publiek en bet overweldigend
applaus dat de beer Pool ten deel viel, zal voor bom
wel oen overtuigend bewijs zijn, dat het publiek vol
op genoten beeft. De verschillende stuSkken werden
door den beer Bruul van Wierlngen lofwaardig bege
leid. Een prettig bal na was bet besluit van dozen
goed geslaagden avond.
WINKEL.
Maandagmorgen trok het drens Robcrtl door deze
gemeente langs den Weatfrlesohendljk op zijn tocht
van Anna Paulowna naar Twlsk. Hoog opgeladen
waren de wagens en bet ongeluk diende, dat «oo'n
hoog geladen wagen van den Westfrlescbendljk naar
beneden rolde. De eerste voorstelling te Twlsk zal er
zeer zeker vertraging door ondervonden bobben.
- anna paulowna.
Gedurende een dag of vier beeft bet clrcns Robertl
bier voorstellingen gegeven. Tengevolge van onvol-
doonde bekendmaking was de opkomst vaal bet pu-
bliek aanvankelijk zeer gering, Zaterdag- en Zondag
avond echter was bet circus flink bezocht en bet'
bleek, dot er goed werk werd geleverd. Vooral bet
nummer onder den sensationeelen titel: „De dooden-
rlt ln den helleketel" was een proefje van «port, «oo
sts men niet dikwijls te zien krijgt.
oud karspel.
Onze voetballers zijn Zondag Jl. weer ln actie ge
weest. DJI.S. I speelde te Oudorp tegen 8.D.W. al
daar, met als uitslag 0—2 in hst nadeel van D.T.S.
D.T.S. 2 speolde te St. Pancraa tegen V.V.V. 8, al
daar, met alt uitslag 8—0 ln het voordeel van D.T.S.
D.T.8. 8 speelde op eigen terrein tegen Z.V.V. van
Zuldsabarwoude. met 1—0 ln het voordeel van D.T.S.
- OUDKAR8PEL.
Onze gymnasten kwamen van de wedstrijden te
Barelngerhorn met 2 le en een 6en prijs thuis. De
eerste prijzen werden behaald met polsstokhoogsprin
gen en handloopen en de 6e prijs met hoogspringen.
De hoogste springer was K. Boot met 8,17 M. Hooger
sprong te maken was niet mogelijk, omdat de palen
niet booger weren. Boot heeft bier eerder reeds BSO
M. gehaald.
een gasontploffing.
Zondagnacht omstreeks, half vier is de bevolking
van het stadsgedeelte ln de omgeving van het Wees-
perpoortstation te Amsterdam opgeschrikt door een
geweldigen dreunenden slag, die de huizen deed tril
len en aan velen de gewaarwording gaf, of ze, als
bij een aardschok, ln hun bed werden opgelicht. Over
al verlieten de menschen hevig ontdaan de huizen
en spoedden zich In de, richting van de Nieuwe
Prinsengracht. Weldra werd bekend, dat de slag ver
oorzaakt was door oen hevige gas-ontploffing in de
meel- en broodfabriek Ceres, aan doze gracht Vooral
in de Wecsperstraat bleek een algemecne vernieling
van glasruiten en uitstallingen te hebben plaats ge
had; bijna geen ruit was heel gebleven, en uit som
mige uitstalkasten warden de winkelartikelen op de
met glasscherven overdekte trottoirs goslingerd. In
wijde omgeving moet do ontplofting, die het best te
vergelijken was met de detonatie van een stuk zwaar
geschut, oen geweldigen luchtdruk hebben teweeg
gebracht, alle vensterruiten ook van de boven de
winkels gelegen woningen ln do Woesperstraat wa
ren gesprongen. Vooral onmiddellijk ln de buurt van
de fabriek had zich van de omwonenden een ge
weldige schrik en ontsteltenis meeBter gemaakt
De brandweer wae zeer spoedig op do plaats van
het ongeluk. Er was echter van brand geen sprake,
zoodat zij, evenals de politie, voorlooplg niet an
ders kon doen dan oen onderzoek Instellen naar de
oorzaak van bet gebeurde. In het oude gedeelte van
de fabriek, waar eenige jaren geleden, na een brand,
een groot nieuw gedeelte bijgebouwd is, vond zij een
ontzettende ruïne. De hooge, zware fabrieksschoor
steen, welke gestaan beeft op een binnenplaatsje,
was aan den voet letterlijk afgeknapt en ln puin
neergestort boven op het gebouw, waarvan de dak-
kap door de ontploffing gedeeltelijk was weggesla
gen en voor de rest vermoedelijk door de zwaro
brokstukken steon was versplinterd. Gemetselde mu
ren waren weggerukt, en boven bet opgehoopt puin
vond men een waren chaos van afgeknapte balken,
blnton, dakspanten en de bijna onherkenbare over
blijfselen van een bouten trap. Tusschun de puiu-
hoopen door zag men nog achter een rooster een
ovenvuur gloeien, echter zoover daarvan verwijderd,
dat brandgevaar hiervan niet te duchten was.
Het bleek, dat op bet oogenblik van de ontploffing
ln do fabriek aanwezig waren geweest eenige maga
zijnmeesters, de stoker on een nachtportier. De vier
eersten zijn er zonder letsel afgekomen; de portier
Kuypers genaamd, werd vermist. HIJ was o.m. be
last met het bedienen van een stoomketel ln het
nieuwe gedeelte van de fabriek; men heeft hem nog
kolen op het vuur zien scheppen en hom daarna
naar zijn portiersloge ln het oude gedeelte van het
gebouw zien gaan. Men vreesde, dat hij onder het
neerstortende puin bedolven ls.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk heeft men
nog niets met zekerheid kunnen vaststellen. Aan
vankelijk dacht men te doen te hebben met de ont
ploffing van een gosketel; (de ovens ln de fabriek
worden n.1. met gas geBtookt, en er is ook een Instal
latie tot het maken van gas, hoewel ln normale om
standigheden het gas van de gemeonte betrokken
wordt. Verschlllonde omstandigheden wezen ochtor
op de mogelljkbeld, dat door den schoorsteen afge
voerde gassen daarin op tot dusverre onverklaarde
wijze tot ontploffing zijn gekomen.
In den loop van don morgen is onder de puin-
hoopen hot zwaar verminkte lijk van don nachtwa
ker Kuypers gevonden. Do verongelukte was 48 Jaar
en laat een vrouw met zes nog Jeugdige kinderen
achter.
op audiëntie bij burgemeester en wet
houders tan workerveer.
Maandag 8 Augustus 11. vroeg tijdens de vergade
ring van voornoemd college de secretaris van oon
polder belet, om naznens zijn bestuur mede te doelen,
dat dit zich niet kon vereenigen met do door B. en V." j
gedane aanwijzing van een der wethouders tot stem
gerechtigde in zake een waterschapsverkiezing. De be
zoeker werd ontvangen «n zal zich deze ontvangst nog
lang heugen.
Een der wethouders die zich de mededeeltng
dacht te moeten aantrekken vergeleek den afge
vaardigde bij: „een koe" en zelde, dat bet polderbe
stuur nooit anders dan geknoeid" had.
De afgevaardigde zeldo zloh door deze woorden be-
leedigd te voelen, waarop de burgemeester-voorzitter
ter verontschuldiging van het college antwoord
de, dat hij zich die verontwaardiging van een buiten,
staanedr kon voorstellen, daar men alleen op d'u.
duur zich ln deze uitdrukkingswijze kon Inleven,
dat bedoelde wethouder meestentijds ln diergelijke
nissen sprak en zich heden al bijzonder zacht uitge
drukt had, daar hyena's en adden vaas els voor
beeld werden aangehaald en, latst de Minister van
Arbeid „een elnkdter" wend genoemd.
Men zegt, dat voornoemd polderbeetaur aan Gede
puteerde Staten konnis gegeven heeft vaa het wange
drag van dezen wethouder-dierkundige.
aardappelmeelfabrieken.
Het vooruitzicht voor de aardappelmeelfabricage
la ln den laatsten tijd leta beter geworden, doordat
de meelprijs steeg van f20 tot f30 per baal, doch
het laat zich aanzien, dat de fabrieken dezen herfst
iftel wat minder aardappelen te verwerken zullen
krijgen dan ln vroegere normale Jaren. De kwaliteit
der aardappelen is. dank zij de langdurige droogte,
sedert 1911 niet zoo goed geweest als thans. Dienten
gevolge worden thans reeds honderden wagons aard
appelen afgeleverd voor de consumptie, vooral naar
België, maar ook veel naar Frankrijk en Engeland.
Door deze groote vraag worden de aardappelen fei
telijk te vroeg gerooid, wat de duurzaamheid schaadt
Door de lage prijzen zijn er, althans ln de provin
cie Groningen, heel wat minder aardappelen uitge-
poot dan in vorige jaren.
Het buitenland besteedt prijzen vaat f 8 50 tot f 4
per EL, welke men aan de fabrieken natuurlijk op
ver-e na niet bereikt, wijl deze var ie len Jaar voor
zichtigheid hebben geleerd, doordat de aandeelhou
ders —J aardappelverbouwers van enkele fabrieken
slechts 60 ct. per HX. ontvingen en de aandeelhouders
niet aardappelverbouwers ruim 11 per HX. ver
plichte levering moesten bijpassen:
Wanneer de uitvoer van coneumptlvaardappeian
nog veertien degen op denzelfden vost wordt voort-
gezet, 1« de vrees voor een tekort ln eigen land niet
denkbeeldig.
dure kazernes.
Voor de brgade marechaussée te Westkapelle (Wal
cheren), bestaande uit enkel manschappen, zal een
kazerne worden gebouwd, waarvan de kosten ge;
raamd zijn op f81870.
PRIJSDALING.
Te Zelhem (Geld.), ie deze week een verleden jaar
voor f8000 gebouwd huls verkocht voor nog geen
f ApOO.
oudkarspel.
Een groot aantal Ingezetenen van bet Noordsinde
dezer gemeente heeft zich met een adres tot de gai-
commiesle gewend, omdat de kwaliteit van het gas
dat daar geleverd wordt, nog ateede niet van dien
aard ie, dat men eenlgaclins behoorlijk z'n potje eten
gaar kan maken.
Met bezorgdheid wordt daar dan ook de winter te
gemoet gezien.
NOORDSGHARWOUDE.
Op uitnoodiging van de Vooruitstrevende Klesver-
eeniglng te Zuidsoharwoude kwamen Zaterdagavond
in Concordia een aantal personen samen, om te bo-
spreken, wat er in bet stadium, waarin de reeks van
bemoeiingen het ontwerp-wet tot vereenlging der 4
Lansend ijker gemeenten heeft gebracht, kan worden
ge,daan, om de kans van slagen Krootor ie doen wor
den. Verschillende middelen wordon besproken.
Besloten werd, aan de verschillende klesvereenigin-
gen ecne motie ter goedkeuring te zenden. In deze
motie wordt uitgesproken zich tot de verschlllonde
Kamerfracties te wonden, verzoekende om spoedige
behandeling van het wetsontwerp itot samenvoeging.
Ook zullen de Raadsleden, dio aanwezig waren, ln
hunne Raden voorstellen, zloh tot den Minister te
wenden met hettzolfde doel.
GEMEENTE ANNA PAULOWNA.
Geboren: Maarten, ia v. H. den Haan en Tan A.
'Duitelaar. Johanna Maria, d. v. P. W. de Greef en
van J. M. I. Bastlaanse. Martina, d. v. A. van Duin
en van E. Ornee. Pleter, x. v. A. van Duin en van
E. Ornee.
voetbal.
s?0??,"# Sparta I" van de R.K. voetbalclub
„Geel-Wit II ivan den Helder imet 4—2 gewonnen.
Het was een zeer geanimeerde wedstrijd. Voor de
rust waren de clubs vrijwel tegen elkaar opgewas
sen en inet 21 in het voordeel van „Goel-Wlt ging
de rust in. Na haif-tlme had „Sparta" doorloopend
de leiding, hetgeen bleek uit de twee doelpunten,
wolke achter elkaar gezet werden. Een laatste doel-
Êunt deed den wedetljr als bovenstaand eindigen.
ielde partijen lieten een vlot spel zien.
.Door de afwezigheid van L.W.V.C. van Lutjewln-
kel kon de tweede wedstrijd tegen „Sparta HF' niet
doorgaan.
lanoendijker groenten veiling. Br. op l.
15 4ü6'„~* 'Bloemkool, le soort f 14 a 18,70, 2e
soort f «,70 a 13,10, por 100 stuks. Roods kool fB,70 a
11,70, gele kool f 12,80 a 14.90 wltt» kool f9.30 il^O,
uww I9.UV, UUÜO yur liw XY#,
Aanvoer: 12000 at. bloemkool, 146000 Kg. roode kool
17600 Kg. witte kool, 14125 Kg. gele koël, 20709 .bos
wortelen, 6900 Kg. uien, 1300 KX}. gele nep, <19500 Kg
aardappelen.
NOORD ER MARK TBOND, NconUoharwonds.
15 Aug. Schotsche muizen f9 a 9,90, duken f820
a 820, schoolmeesters 18.50 a 9, eigenheimers 15.70
a 8.40, blauwe aardapp. 1630 a 8,00, bravo's 16.90,
drielingen f3,80 a 730, spordoboonen 131,80, grove
uien 11220 a 1320 jdri. 111,60-12,10, nep 116-16.80,
gele kool f 12-12,90, roode k. f 920-11, witte k. 19-10.50,
alles per 100 Kg. Boswortelen 18 a 9.40, per 100 bos.
Bloemkool f 1020 a 21, 2e soort f 1, per 100 st.
WINKEL, 15 Aug.
Appelen 17 a 38, peren 16 a 85, pruimen f50 a 60,
slaboonen f 18 a 26, snijboonen f 30 a 45, augurkon
f 10 a 35, alles per 100 pond. Komkommers MO a 14,
Bloemkool f 4 a 8, per 100 st.
WAILM.ENHUIZEN, 13 Aug.
Roode kool f9,10 a 10.60, gele kool 111,70 a 12,90,
■witte kool f9 a 920, uien f12,10 a 13,10, nep f'1520
a 16.40, drfel. f 1140 a 11,80, uitschot roode kool f520,
schoolmeesters f7,t0 a 7,30, drielingen 1220 a 2,70,
eigenheimers f520 a 8,60, blauwe aardapp. 17,90 a
6,80, zllvernep f 26.10,r
Aanvoer: 10625 Kg. aardapp., 6275 Kg. gew. nep,
63350 Kg. roode kool, 1850 Kg. gele kool, 4050 Kg.
witte kool.
ALK AD, 18 Aug,
Op do hedon gehouden weekmarkt waren oango-
voerd: 14 paarden f250450; 62 koelen on ossen
f500—700; 53 nucht. kalveron 110—20; 206 vette
schapen f24—47; 1 vet varken 1120; 30 mag. var
kens 146—88; 203 biggon ,10 w. 116—27; 2 bokken
en gelten 13-20.
ALKMAAR, 15 Aug,
16 Koelen en -ossen 1475—700, 10 vette kalveren f 80
200, per Nod. pond f 0.8(4—1, 15 nucht. kalveren per
«tuk 115—40, 90 vette schapen 14052, 256 vette var
kens, p. ned. pond 11,18—'126.
ALKMAAR, 13 Aug.
Boterprijs: hoogste markt f 1,70; mdddslmarkt f 1.60,
laagste markt f 150. Aanvoer 1928 kop.
Kipeleren 13—14X cent per stuk.
Eendeieren 13 cent per stuk.
een zaak door vrouwen geleid.
'Mevrouw Mansfeldtda Wdtt Hiuibers schrijft ln
De Vrouw en haar Huls over een fabriek in Enge
land, uitsluitend door vrlouwen beheerd. Het is een
machinefabriek te Loughborough; administratie en
arbeid wordt door vrouwen gedaan. Het initiatief
tot de oprichting werd genomen door vrouwelijke in
genieurs, die gedurende den oorlog in dusdanige fa
brieken gewerkt hadden, maar nu naar huis waren
gezonden. ZIJ hebben dit deel van -Engeland voor het
verwebenlijkan van haar plan uitgekozen, omdat het
gelegen is midden in een industriegebied en een tech
nische school heeft, waar ook meisjes als leerlin
gen worden toegelaten. Voortoopig wordt het meest
gewerkt op bestelling; toch zijn al enkele artikelen
voornamelijk pompen en boormachines, ter markt
gebracht. De zaak staat op coöperatieven grondslag;
kantoorpersoneel en arbeidsters hebben medezeg
genschap.
„Deze zaak ls van oneindig meer belang dan eenlg
rochtorsambt. Zoo meent de redactie van Evolutie.
Haar al of nlet-slagen is van enorme beteekenls. Het
economisch 'bestaan toch; handel, industrie, arbeid,
van vérstrekkender invloed op het wereldbeweeg dan
alle mogelijke intellectueels ambten en posten. Hoe
moeilijk het daarbij voor de vrouw is vasten voet
te krijgen, leeren weder deze vrouwen ingenieurs,
die men de deur wees toen men opnieuw mannen
tot zijn dlposltie beid. Twee factoren bemoeilijken
dezen opzet: de coöperatie en het weren van man
nen. iMaar zeer weinig coöperatief gedreven zaken
la het gelukt zich tot een beteekenlsvolle hoogte op
te werken, evenals bij staats- en gemeentebedrijven,
schijnt ook de coöperatie heel apoedig lust en ener
gie te dooden. Een zaak, die vrouwen uitbant of wel
haar slechts plaatst in inferteure condities, haalt zich
nooit of nimmer de afkeer van publiek op den hals;
anders is 't evenwel daar waar alleen vrouwen een
affaire drijven; zij vinden tegenover zich een aan
eengesloten phalanx die, hoe best, hoe goedkoop de
etzikelen ook mogen zijn, zich niet in handelsre-
latiën zal begeven met een firma die het waagt 'den
man uit to sluiten.'
onrustige tijden.
Men schrijft aan de N.R.Crt. Uit West-Duitsehland:
Het is niet moeilijk te voorspellen, dat we ln
Duitschland weed onrustige tijden tegemoet gaan.
Toen in 't begin van dit Jaar ook hier de prijzen be
gonnen te delen {later den overal elders), went do
mogelijkheid, dat de arbeider met zijn loon kon uit
komen, natuurlijk grooter. Het stakingsgevaar ver
minderde en bet scheen alsof de onrustige tijden der
revolutiejaren, of hoe men die dan noemen wil, voor
goed voorbij waren. Het scheen Zoo; maar de reus
achtige bedragen, welke er noodig zijn om aan de
verplichtingen van het verdrag van Versallles te vol
doen, moesten woitden vlottend gemaakt. 'En het was
van den beginne af wel duidelijk, dat dit alleen mo
gelijk was door het invoeren van alle mogelijke nieu
we belastingen, waarvan een groot gedeelte van le
vensmiddelen on andere zaken van dagelljkscb ge
bruik moesten worden geheven. Ik noem slechts
suiker,, koffie, tabak en vooral brood. Van 1 Septem
ber af wordj de broodprijs hier maar eventjes 50
pet. duurder. Dat kan niet anders beteekencn als een
reusachtige verhooging van den z.g. levensstandaard
dwz. dat de loonen naar evenredigheid hooger moe
ten worden, omdat de weskman met het tegenwoor
dige loon niet meer uit kan komen. En zoo staat een
niouwo strijd om loonavarhooglng voor de deur. Want
het ls nu wel eenvoudig neergoschrevon, dat de loo
nen hooger moeten worden, maar de werkgevers uit
zich zelf zullen er niet toe overgaan hoogere loonen
aan te bieden. En waar tal van takken van bedrijf
over gebrek aan werk klagen, ls bet ook de vraag,
in hoeverre vele werkgevers de loonen kunnen vor-
boogen, zonder de rentabiliteit hunner ondernemin
gen op het spel te zetten. Het ls ton slotte de druk
van hot vredesverdrag, die zich hier openbaart.
Duitschland ken alleen dan aan zijn fihancieelo ver
plichtingen voldoen (en m.i. ook dan nog zeer roool-
HJk), als het er ln slagen kan ean zijn togonwoordjgou
loonstandaardi vast to houden, niettegenstaande de
voThooging van de kosten van levensonderhoud. Dat
beteekont dus ten «lotte niet» anders als een verar
ming, vooral van de 'Dultscbe arbeidende bevolking.,
die er toch al ellendig genoeg aan toe ls. En dat do
tegenstellingen ln het tegenwoordige Duitschland
zeer gröot zijn en verbitterend werken, weel leder,
die met epen oogen hier rondreist.
De strijd ls reeds overal aan don g&ng, zij het voor
eerst nog In stilte. Tegen 4 September zijn reeds veis
aiibelidscontiractsn opgezegd, zoodat we hier, naar
veler oordeel, een onruatigon tijd tegemoet gaan.
OPHEFFING DER ECONOMISCHE SANCTIES.
Parijs, '13 Aug. De Opperste Raad heeft besloten
tot opheffing der economische sancties als Duitsch
land uiterlijk 31 Augustus een inilllard gouden mar
ken zal betaald hebben.
Een Havas-telegram meldt nog, dat de raad na een
Indrukwekkende rede van Briand besloot voor het
oogenblik de militaire sancties to handhaven.
De economische sancties, vastgesteld ln de te Lon
den gehouden vergadering van den Oppersten Raau,
betroffen de douanemaatregelen ln het bezette ge
bied. 'Met de militaire sancties, welke voorlooplg ge
handhaafd worden, wordt de bezetting van Duassl-
dorf, Duisburg en Ruhrort bedoeld.
DE TOESTAND IN IERLAND. De onderhande
lingen met De Valera.
Uit Londen, 14 Auguatus. Hedonavond Isdetokst
gepubliceerd van de Iersche onderhandelingen. Er
blijkt uit, dat do Engelsche regeoring aan Ierland do
nosltte aanbiedt van oon Britsch overzoesoh domi
nion met volledige autonomie ten aanzien van be
lastingheffing, financibn en landsverdediging, doch
dit aanbod la afhankelijk gemaakt van. een aantal
voorwaarden, o.a. dat de Brltscho marine de "e6n
van Ierland onder haar controle moet hebben on
dat Ierland naar evenredigheid moet bijdragon ln
de kosten van het Britsche leger, de Britsche vloot,
de oorlogsschulden en de pensioenen.
De Valera heeft, den lOon Augustus antwoordend,
gezegd, dat het Sinn Fein Parlement de Drlteche
voorstellen, die tegenstrijdig waren, niet kon aanne
men on dat hot Iersche volk ze niet zou aannemen.
De voorstellen, zoo werd ln het antwoord gezegd,
erkennen Iorland'e recht van zelfbeschikking, maar
maken dit beginsel van onwaarde door ae bepalin
gen, welke inen or op laat volgen on dlo oon ontoe
laatbare inmenging vormen in de zaken van Ier
land. Het antwoord herhaalt, dat het recht van Ier
land om zijn eigen keuze te doen, aanvaard moet
worden als onaantastbaar. Er wordt- in gezegd, dat
Ierland, bereid is evenals de kleine staten van Eu
ropa, het erop te wagon onafhankelijk te zijn op
grond van zedelijke rechten.
Den 13en Augustus hierop antwoordend, heeft
Lloyd George verklaard, dat de Britsche rogeerlng
niet het recht van Ierland kan erkennen om zich
van het Britsche rijk af te schelden. IliJ legt er den
nadruk op, dat Noord-Ierland, (het protestantsche
Ulster dus), niet mag gedwongen worden on betoogt,
dat de aardrijkskundige positio van Ierland dit tot
een onafscheidelijk deel van de Britsche eilanden
De Valera wordt uitgenoodigd de regeeringsvoor-
et ellen nogmaals te overwegen.
De beide standpunten worden nog iets uitvoeriger
weergegeven in hot volgende uittreksel:
De sterkte der Iersche strijdkrachten zal evenrec.g
moeten zijn aan die van Britannië. Ierland moet
aan Britannië alle noodge faciliteiten verleenen voor
de verdediging der communicatie-middelen door de
lucht. De Britsche en de Iersche regeeringen zullen
geen beschermende rechten of andere handelsbeper
kingen tegenover elkaar invoeren.
Elke regeling tusscben Ierland en Engeland zal
den vorm aannemen, van een verdrag, hetwelk door
bede parlementen zal geratificeerd worden. Lloyd
George laat de regeling van het geschil tusschen
Noord en Zuid aan de Ieren zeiven over en heeft
beloofd de overeenkomst, door beide partijen be
reikt, te zullen aanvaarden.
De Valera zegt in zijn antwoord, dat Ierland s na
tionale bestemming het best kan worden verwezen
lijkt door politieke afscheiding, vrij van imperialis
tische verwikkelingen, welke in disharmonie zijn
met het nationale karakter en leiden tot verwoes
tende oorlogen en maatschappelijke ontevredenheid.
Hij bestrijdt de Britsche vrees, dat Iersch gebied ge:
bruikt zou kunnen worden voor een aanval op Bri
tannië en verklaart zich bereid met Britannië te
praten over een regeling der bewapening van de ver
bindingen van den handel en de verantwoordelijk
heid voor de huidige Britsche schuld te regelen door
drie arbiters, benoemd door Ierland, Britannië en den
president van Amerika, indien deze bereid is. liet
antwoord ontkent het Britsche recht om Ierland te
verminken door de schepping van een noordelijk
parlement.
De Valera eindigt aldus: De weg naar vrede en
overeenstemming ligt open".
Lloyd George legt er in zijn antwoord den nadruk
pp, dat de Iersche quaestie alleen Ierland en Bri
tannië aangaat en niet verwezen kan worden naar
de arbitrage van buitenlandsche mogendheden. Hij
verklaart, dat het regeeringsvoorstel Ierland een
kans geeft als nooit te voren. De vooratellen zijn ge
daan in het ernstig verlangen om vrede te maken,
maar verder kan de regeering niet gaan.
Op het oogenblik staan beide partijen dus scherp
tegenover elkander. Er zou eigenlijk door de bespre
kingen van De Valera met Lloyd George niets ge
wonnen zijn. Bij deze besprekingen zal het De Va
lera toch wol duidelijk zijn gemaakt, dat van een
erkenning van een onafhankelijk Ierland geen spra
ke zou kunnen zijn en dat militaire reserves noodig
zouden zijn. De Valera heeft de verklaringen van
den eersten minister toch als voldoenden grondslag
voor verdere overweging beschouwde, dit antwoord
nu, moet dus beteekenen, dat de uiterste Sinn Fein-
elementen machtiger zijn gebleken, dan men eerst
meende te moeten gelooven.
Met groote belangstelling mag de verdere ontwik
keling der Iersche kwestie tegemoet gezien worden.
Het is toch wel waarschijnlijk dat uit deze onderhan
delingen iets goed geboren wordt
