"tweede blad.
Hierna beier.
Uit het Hart van Holland.
SCH0PPENK0NIN3.
«7^McSr4l3k WaTOn W al!e8 70or
FEUILLETON.
a> KuRrlfk CtrttanSowiWI» cadsm Imt, om 'Ul kM* fcntj» roowst nlot» waart «Bworten, S«*o« rwcKeat, da btia^W» *WR Toortif. De
DuJtachland te beletten d« vleugel» tilt te flaan. Toen, De ren, die Dultechland heeft aan te bieden aijn Haagscbe gemeenteraad moet er nu zoig voor dragen, dat
evenals mu, probeerde men met papteren verdragen ïoo iedkoop, vertegenwoordigen zulk een concur-
de wereld: te ordenen. Toen1 mislukte het .bleef er van
al die scheppingen na korten tijd bitter weinig over
en thans zali -het vermoedelijk Manen enkele jaren
wel precies hetzelfde zijn.
Dit geknutsel met grenzen' en dergelijke, waarvan
da hoofdzaak is, aenlg verschil ia belastingwetge
ving en nationale feestdagen, kan iemandl inrit koud
laten, doch geheel anders «fceat bet met het econo
misch herstel. Ook toe® was «r ontzaggelijk vee' ver
nield', groote hoeveelheden economische goederen
waren verloren gegaan en alle staten hadden hun
schuldenlast zien vermeerderen in tot dien tijd onge
kende maatstaf. Wanneer m ende waardelooze fran-
sdhe assignaten, de rentotiarceering in Nederland, en
dergelijke maatregelen in andere landen in. het oog
houdt, werd'eni de Euiropeesche staatsschulden, door
da oorlogsperiode minstens verdrievoudigd. Zooals
Hot la eenigiszln.3 de vraag, hoe de geslachten, dl» nu eenmaal mét staatsschulden het gevial Is, zijn As
Zaterdag 31 December 1921.
64ste Jaargang. No. 6950
xml ons komen, zullen oordeel®» over onzen tijd. Hoe
die kinderen, dito in- het jaar 2000 „algemeen* geschie
denis" moeten leeren, die jaren van en onmiddellijk
na den grooten oorlog in hun jaartallen-boekjes voor
gesteld) zullen krijgen, gesteld dam altoos, dat er dan
nog schoolkinderen en algemeen® geschiedenis, en
Jaartallenhoekjes zijn, wat de vmaag ia Als de samen
stellers van geschiedenisboekjes ntot heel veel ver
standiger worden, dan hum voorgangers van einde
der negentiende en begin der twintigste eeuw, zul
len de kinderen „dan ter tijd. wezendo" niet veel pro
fijt trekken van dat leervak. Net zoo mim als wij zelf
hoofdsommen nooit afgelost, behalve dam voor be
trekkelijk ondergeschikte bedragen In Engeland en
voor een deel ook in ons land. Maar overigens paste
men het bekende procédé toe van een daalder te lee-
nen om een gulden af te betalen en zelfs speciaal
Rusland en do Donauimonarchie was daar zeer sterk
in om de rente van die oude schuld te betalen uit
nieuwe leeningén. -Waren het tot en met (het Napo
leontische tijdperk alleen de Europeesche landen, ge
weest, die hiun uitgaven voor een groot deel met lee
ningen dekten, in den loop der tijden kwamen ook
Japan en de Amierilkaiansche republieken hun aan-
t IJ V 'W v.'JWWWi wwu - - 11,,'Ct.lJl Dis VI'
en onze ouders oeruig voordeel hebben gehad van aii i(j06ï vragen! vani de spaarpenningen, van de wereld-
die Dirken, WilHeimmen, Flo rissen, De Witten en uoMaolr bovenal waren/ (het particuliere ondernemingen,
Ruyters en andere min of moer ho-oge heeren, met
wier- daden, geboorte en overlijden wij werden geluk
kig gemaakt.
Wij staan wat te dicht bij die dingen om de (betee-
kends en strekking te kunnen beoordeelen van een
aanteekenimg in het geschiedenisboekje: 1918, Terug
tocht der Duitscheda Val der Hohenzollern en Habs-
hurgers. 1919, Vrede van Versaillea, NeuiiWy, St. Ger-
main, Sèvres, -Stichting van den Volkenhond
W-ij zitten er nog te dicht met den neus op om te
weten wat dat alles nu voor de toekomst zal bedui
den en -of hot in hot jaar 2000 werkelijk nog van eenig
belang zal zijn-, dat er in 1919 al' die vredes zijn ge
sloten en diatt -er éenl V-olkenbond is gesticht. Want wij
die in sterker mate een toeroep- deden op de geldmarkt
Terwijl voorheen een reeder, een fabrikant, een han
delsman placht te werken met eigen of familiekapi
taal, werden de ondernemingen allengs zoo groot ,zoo
omvangrijk, dat het persoonlijk crediet verdween, en
iedere zaak van ©enige grootte werd' gedreven met
geld van- Jam-en»-aUieman. Ieder, die over een kapi
taaltje beschikt, heeft er nu belang bij, dat indu
strieën en maatschappijen in de verat verwijd orde
wereldstreken beho-orlijke winsten maken. Dat er Jn
Mleixdc o petroleum wordt gevonden, in Imdië rubber
groei, die in' Amerika wordt bewerkt tot banden
voor Ford/automobielen, dat er in Egypte en Lou.sia-
na katoen groeit, d-at in Engel-and. gesponnen, in
weten niet, wat men dn 2000 wel zal) weten, hoe langTwente bedrukt wordt om op Hol'landsche schepen
die vredes en die bond zullen hebben bestaan en wat naa.r Bombay te .wofld'en gebracht, waar een arabier
er uit hun bestaan is voortgevloeid, hetzij ten goede -uitslijt aan -die in' boortingeniMislukt de oogst,
of ten kwade. Al die dingen zien ar verbazend be- Argentinië, dan zijn het niet de boeren daar al-
rent met andere landen; waar de loonen hoog en
de iturendag wel wordt gehouden, dat het eene
lan-da het andere meent te moeten overgaan tot
beséxnende rechten tegen1 deze valuta/zon vloed-. En
beb» die waren heeft Duiitschland niets aan te
biec' dan: papieren marken, die weinig meer wa?,T~
de pben, dan het arbeidsloos, het papier en do
i-rkan toft vervwdfcws'
Dbeeft, tesgéyo'.ge ia dat d©
d'erfoïUdig ots hoog»? toen kosaea, «u hun
ko&an houdend aan koopkracht v©rlis*cn, dat de
stafcet steeds grooter wordende tekorten werkt,
date beursnotöering van alle zaken-die voor ®ï-
powerken stijgt tot in het oneindige en dat ieder,
dioan een vast inkomen moet leven, en iedereen,
didet door staking of stakingsdredgement zijn in
kom kan verhoogen, hoe langer hoe meer achterop
T3H.
hr voor Groot-Rrltanniëom maar één -land te
noen, zijn de moeilijkheden veel grooter. Het cij-
f&ier werkloozen bijna twee millioon bewijst
dilmmers dit verschijnsel is ai'leon daaraan toe
teihrijven, dat Duitschlamd zoowel in Engeland
zeals op de mankten in andere landen cte Engel
se! producten, die Duitschland moet leveren, om-
d-iiet alleen op die manier kan voldoen aan de
vïtehtingen, die men het oplegde. Dit gaat zoo
nllanger, meent men in. Engeland waar men steeds
rir tot do overtuiging komt, dat het beter is dat
hiel en- industrie zelf wat verdienen, -om daarvan
beting en -loonen te -kunnen betalen, dan dat de
stt, die nu eenmaal daar zoo min als elders aan
z eerste zuinigheid ten gronde is gegaan, een
pe maakt waarin een papieren schadevergoeding
tcht komt, Ala die terecht komt.... En terwijl
d een groot deel van het zoo binnengekomen „geld"
Mgaat aan uitkeeringeni aan noodlijdenden en aan
ritutie van belasting.
t Frankrijk, waar men de belastingen kunatma-
fclaaghoudt, omdat de geheel© begrooting is geba-
jfd op de Duitache schade veigoedicng, wenscht
li het Duitse he geld wel, doch niet de waren, of
aanis slechts in beperkte hoeveelheid-, En daar dat
-fl -slechts kan komen van den verkoop van go-e
ten is het probleem, voor Frankrijk heel andera
1 Francshe republiek kan nu een-maal, wat oogsten
Jreft, zichzelf zoo goed bedruipen, De kolen, die zij
i Jddg heeft, worden van Ruhr en iSaar goedkoop
het minimum voor de putjesschepper en straatreinigar
behoorlijk wordt vastgestela, er\_ we zullen komen tot
33 gulden op zyn minst Het is een merkwaardig
versdiijnsel de zorg. die men voor dit personeel alom
beeft en de royaliteit die men ten toon spredt, ondanks
het bezui-nigingsmotief. Veel personeel, weinig werktijd
m veel gekt Slechts wanheer men alle gemeeménarert
tot personeel 9011 kunnen maken, zou de zaak volmaakt
worden- Nu echter heeft elk niet-gemeehte-werkman
op te <}okk«n voor hei personeel dat Zijn straatje- schoot)»
houdt au de muntmeter ieqg^.en d« asskwiiaiUtP gf«r
santeert. Wesneef yoor orze ons
van eigen personeel voorzagen om de gtraat te reini^eh
en de boei te bewaken, zouden we er twéé lakeien in
livrei voor op na houden.
Maar het Haagsche werkvolk van de gemeente is
heel deftig. Op den rolwagen die de straat Bcnoonbezümt,
zitten koetsier 'en palfrenier, .als op ieder gemeentelijk
voertuig. Wanneer de hekken van een plantsoen ov-er-
verfd moeten worden, arbeiden daaraan evenveel werk
lui als er paaltjes aan het hekje zijn, en ze krabben
omzichtig eik hun paaltje schoon, in den tijd van
tien (tegen.
Ze doen vijf uur over het weghalen van een hou
ten kiosk. Eerst loopt een opzichter een uur lang
met een pijp rond dit kioskje iiceü; en inspecteert het
en neemt het terrein grondig in oogenschouw. Hij
wordt nu een uur gezelschap gehouden door drie werk
lieden. Amet wie hij de aibraakplannen ampel ijk be
spreekt. daarna komen er tweelieden van den ge
meentelijken telefoondienst, die het kioskje op hun gé-
mak neerleggen en gaan zitten wachten tot een die>r
eersten een voertuig gehaald heeft cxm de planken weg
te rijden. Komt deze man naveen uurtje, dan vertrekt heit
gezelschap op twee mannen na, die de snippers en
spaanders wat weg blijven vegen.
Heel ingewikkeld te verder de gemeentélijke wer
ken, die bij vorstig weer in den tilfvijver uitgevoerd
worden. Daar'wordt dan een mooi vaartie opengehou
den rondom langs den faeelen omtrek, en alsof net kristal
is, zoo voorzichtig breken de werklieden de stukjes
ijs af. Het heeft nog nooit zoo lang gevroren, dat bet
heele kantje Jis afgekomen, dat wÜ zeggen, dat ze
den heelen omtrek langs gekomen zijn, en eiken nacht
vriest de afgelegd weg weer dicht, maar ze treden dan
met terug, maar gian langzaam verder, langzaam en be
hoedzaam, zonder dat een meeuwtje er door word!
opgeschrikt.
Er is geen betere sinecure dan gemeente-werkman.
E^rdüên"'<ta7IkTcï.t,Fra^iji ta DultsctotodH«t Verobdu hoegenaamd geen vakkennis. Er"op volgt
b wat het relf wil, terwijl het van. de Dultseke de t«voorre<*ta posrtie van SMneento-anhtOTaar. Die
langrtjk uit, om-dat zij het werk rijn van onze tijd- l6ent €n) asch zitten; doek ook de aandeel- ïourrenrtie op de wereldmarkt zoo goed als nietavea"dient hetzelfde, maar moet er mynheer voor zijii,
genootert, omdat wij in. ill'uatra/tiefl len kranten, procjes houders van.' talrijke ondernemingen, die dan hun sft te duchten1, omdat het dan1 nelf niet of slechts wat,®©n handicap is natuurrijk.
tóen afgebeeld' boe de man er uitzag, die ddit of dat uitgaven in bun woon/plaats, In (Berlijn of Amster-
tractaai sloot en hoe de Spiegelnaaal In Versailles go-1 <jam, in Londen of Parijs moeten beperken-,
meubüeerd wa«, toen iMueller en IRell kwamen tee- x>it heoft> nu wereldcrisis gekomen is, bet pro-
kenen im naam van die Duit&che republiek. We heb- j bleem veel1 -omvangrijker gemaakt, dan bet een eeuw
ben zoobi beetje bet Idee, alsof wij er ize-lf bij zijn geleden waa. Nu lijdt -die g-eheel'e wereld' mee, als bet
geweest, alsof we er zelf aan debet zijn. Dat gevóel één land niet goed: gaat. En nu de imalaJtse zich
zal omzie- makomeldmigsdhap (vermoedelijk niet hebben,
Zij aal -ons vergeven, h-open we-, tijdgenoot te zijn ge
weest van die „vredes", izooails -wij -het onze voorvade
ren hebben vergeven, dat zij ook allerlei vredes en
verdragen sloten, waar niets idan verkeerds -uit voor
kwam.
'Wanneer onze geschiedenisboekjes rich wat min
der hadden beziggiehouden met al die Dinken en
veldslagen en tractaten eni wat d-ies meer zij, en als
men het ons op school niet als een soort doodzonde
hadidbn aangerekend, dlat we Ihet jaartal van -Schaf-
fielaar of -Albert Beylinck -of den Vlerdaagschen zee
slag niet wisten-, zou er nu kans zijn geweest, dat de
wereldi -eendg begrip -hadl van de Imanie-r, waarop -on-
v.q -maatschappij weer in orde werd- gebracht na de
Napoleontische oorlogen, die heel wat langer dan de
„gxoote oorlog" alles op stelten hebben gezet.
Na de Fransche revolutie, na het kwart eeuw van
gestadige» oorlog beeft Europa een- crisis doorleefd,
die in vergelijking tot de hulpbronnen van toen
minstens zoo ernstig was, als de crisis, in wier mid
den wij, -ons thans bevinden, Toen is de wereld die
crisis te bovengekomen, zonder stoom, zonder elec-
tricitei-t, zonder fabrieken van beteekendis, zonder de
beschikking te hebben bver Argentijnsche en andere
-oogsten, zonder de productie van Amerika, en van
andere werolddeelen1, die -toen nog gesloten waren,
zond-er die- Amerikaanse he industrie vooral.
Maar hoe dit is geschied, blijkt niet uit onze ge
schiedenisboekjes, die zich -liever bezighouden met
vredes en- verdragen) en samenzweringen; en veid-
slfgen. Anders zou het blijken, dat men er voor een
eeuw precies zoo onbeholpen voor heeft gestaan
ais nu. Ook toen was er een „Entente", een Opper
ste Rand, die de lakens uitdeelde, de wereldkaart
verknipte, •koninkrijken schiep of vernietigde. Alleen
heette hot toen- niet ^zelfbeschikkingsrecht der vol
keren",, zooals nu,' dOc/h „handhaving van het prin
cipe der legitimiteit". Th-ans heet het., dat men te ra-
do gaat mot de 'aspiraties -dér volken, -toen IJ et -m-en
zich lolden d-oor de al-da® niet vermeen-de rechten der
vorsten,, en vorstenhuizen. Toen knutselde men een
.koninkrijkder Nedlerlanden", dat ook België om>-
pr bepaalde artikelen als verkooper optreedt.
>at is bet groote probleem van bet oogenblik: bet
zoenen dier drie verschillende standpunten, die
li-swaar in de eerste plaats de drie genoemde lan-
1 aangaan, doch ton slotte een ontzaggelijken
ioe-d ui-toef enten -op bet economisch l-even van al'ie
ilere naties, die deelnemen aan het wereldverkeer
als leverancier, tusisch-enman of geldschieter -een
1 spellen. Vandaar dat bet vrij -zeker vaststaand
.t, dat -het eerlang tot een moratorium voor Duitsch-
nd komt en dat GrootnBritajmië rich, evenals Ba
rnet alle macht zal verzetten tegen verdere
vangmiddelen tegenover 'Berlijn, ook voor ons land
n goed teeken is. Vooral! wanneer men bedenkt,
it, volgens Lloyd (George zelf, het niet lang meer
al' duren, alvorens een werkelijke Intematio-
overal openbaart, nu elk land leed1 en nog lijdt on
der die gevolgen van den oorlog, is het duidelijk, dat
de oplossing van1 diii vraagstuk niet de zaak is van
een paar ministers en financiers, doch wel degelijk
van de belanghebbenden aller landen. Aan Lloyd
George en iBriand en Delta, Torretta mag men, ln
eigen belang, de regeling niet overlaten, gesteld zelfs
dat drie heeren competent waren en neiging gevoel
den tot een gemeenachlaippelijke oplossing te komen,
waaraan het een en ander ontbreekt.
Een eeuw geleden heeft men elk land voor zich/al© conferentie bijeen zal (komen teneinde de eco-
zelf laten tobben en bet -eene heeft het er beter af-t-omische vraagstukken te regelen,
gebracht en k'w-am spoediger tot-Jets -als de o-ude Als die- conferentie tot stand komt enaan die ver
welvaart terug -dam het andere. Maar van -een algevachtingen ook maar eendgeitmote- v-oldoet, is er kans,
meene actie was destijds geen sprake en dus hebi-at na alle Jaartallen, die onze nakomelingen ge-
ben de staatslieden van heden heelemaal geen bewust mogen vergeten, er een paar komen (bijv. 1922
vast, welke routen rij. moeten of kunnen vermdjdeitot 1930. Herstel van de wereld), die zij zullen moe-
Dat gemis aan historisceh precedent plus gebreien onthouden, omdat zij voor de- geslachten na ons
aan economisch inzicht, heeft geleid tot het Verdraallicht net zoo belangrijk of nog belangrijker zijn
van Versailles, tot de opgeschroefde schadeloosstelan „1492, Columbus ontdekt Amerika, Einde der
llngen, tot het dwingen -van Duitschland om zicMiddeleeuwen".
Maar ook van diens verstand ot kennis wordt niets
öe&ischt. Of zoo er iets geëischt wordt te het dom
heid. De volgende domheden rijn ine aan gemecm-
teltike loketten overkomen,of hel» ik er gehoord.
Bij £iet inleveren van een verhuisbiljet van een kind
van acht jaar moest ik veermeWcn, wolk beroep dezq
dame uitoefende. Toen oen man die aanmonsteren wildö,
voor Amerika om 'n pas kwam, werd hem gevian^i of Laj
over 2360 moest. Aan' een pastoor word gevraagd of
hij" getrouwd was. Toen ik bij" de afdeehng onderwijs eens
intormeeren wilde naai- een andere school, voor de kin
deren, daar ik was verhuisd en de kmdcren in de
buurt op school wilde hebben, werd me, nadat de
heeren rijpelijk overlegd hadden, meegedeeld, dat ik
geen vermindering van schoolgeld krijgen kon.
Iets uitleggen is vrijwel onmogelijk, en soms denkt
men, dat de heele gemeentelijke ambténaiij" voor zoo
ver 'die van de bediening van het publiek aan die diverse
loketten betreft, samenhangt met de gemecnteLyko idi-
otenzorg.
Doch ondanks de bezuiniging te verteoging van de
salarissen noodzakelijk. Als alle waar ook hier eens
naar zijn geld mocht zijn.
En dan hebben vwe nog een duur grapje, iets wat
moeilijk overeen te brengen valt met de bezuimgirgs-
gedachte. We «zullen een nieuw park moeten nebben,
dat vier ton kost Het te wei wat prijzig, zeggen B.
meester te maken van alle markten in het buiter .Vermoedelijk zal, als de jaartallenmakers van dan 1611 W- maar meth'rt oog* op de* werkel<
land. Met alle gevolgen van dien voor de IndustrJhun vak verstaan, dat cijfer vetgedrukt worden eni het .nu maar.
lu de landen, die aldus met goedkoope Duit&che wimischien komt het wel als hoofd van: een geheel ^«u
ren werden overstroomd!. we periode: bv. „E-uropa zonder milltairlsme" of „de
Vereeniiigde Staten ,vian Europa" -of, doch dat is nog
Toen we 1921; begonnen was er een conferentie Jniet -zeker: „Amerika ontdekt de Oude Wereld",
den maak om nu eindelijk! de quae&tie der schad Bij al het verkeerde en noodlottige, dat 1921' bracht
loosstollin-g definitief te regelen.. Men redekavel! is er tenminste é?ón ding: dat Ije^ de 'hoop overlaat
in Parijs, in Brussel, ln Spa. Men trof maatregeh op iets beters Jn de -naaste toekomst.
praatte over sancties op economisch en militiar f
bied en kwam ten slotte tot cijfers en bedragen,
zelfs voor een bloedend» wereld, laat staan voor e
uitgeput land veel te hoog waren. Toen kwam
conferentie in Londen, waar alles definitief zou w(
den geregeld en waar de heeren langs eik-and
heen praatten, zooals vlak na den Torenbouw vi
Baibel op deze wereld nog niet was vertoond. -Met 1
resultaat, dat de Duitsohers er meer aanboden, d
men- in Spa van hen had geëischt en dat tenslol
nadat dit was af geslagen, een verplichting werd- if;
sleld en. ten slotte aanvaard, die absoluut onuitvo
-baar was,zonder den ontvanger (precies nog et
Maar daarmede is dan ook al het goede gezegd,
dat de -grootste optimist over het jaar dat heengaat,
bijeen kan. zoeken.
Hierna beter.
UITKIJK.
We zijn aan het bezuinigen, maar toch, toch zijn
er.... van die dingen, die duur zijn, maar toch maar
moeten.
Een van die dingen is opslag aan het gemeente»
personeel. De gemeen te-werkman te eén voorwerp van
,niaAf t?*! no'oir(l6T1.,il1 toom te .voor den schuldenaar) bankroet te doen gaan. ^m^uur^Auuia ecu
nou q en, evenai» nu een Polen, werd geschapen Sedert.... hebben we geredekaveld. De mar'/l aanhoudendiee zorg voor den gemeenteraad. Ate die maar hebben. Verkapte nachtkroegen zijn tegenwoordig, zoo
Diit park zal komen op het terrein, waar we al
zoo lang geen raad mee weten, en aan dé Nieuwe
Parkweg ligL Een stukje zal viT/a terrein worden en een
stukje speelweide, en verder krijgt het een ^landschap
pelijk'' karakter.
Over het gebruiken van dezen grond rijn al even
veel plannen gemaakt als over het Damterrein. De
tommies hebben het gebruikt als hun sportpark, ei' rijn
sportterreinen plannen, en tentöonsteUin^doe&n ovar °jit
wikkeld, en nu is een park do definitieve en lang mei
kwade oplossing. Op de hoogte aan een der hoeken
zal dan een gebouw moeten verrijzen, dat over het
geheele terrein domineert
Alleen, wie zal voor dat gebouw zorgen? Moeten
daar weer hotelplannen voor beraamd ot schouwburg
plannen, feit een modern cabaret? Een modern caba
ret te nog .het eornge dat gemakkelijk tot stand wil
komen tegenwoordig.
We hebben er tenminste weer een bij .gekregen,
heel modern en luxueus en protsig van de heaie&i
Sreletskie, die in Seinpost reeds zulk een instelling
DETECTIVE-U OMAN NAAR HET ZWEED SCH VAN
1(j S, A. 'D U S E.
Cerring ging weer mm lijn schrijftafel tóton, om eep
paar oanteeekningen en papieren, welke op deze zaak
betrekking hadden .te bestudeeren. Hij jiad geen slaap I
en voelde zich ook niet koortsachtig ot ,moe meer.
De ziekle scheen overwonnen te rijn.
Op zijn aandringen ging Roland 'naar huis om een
paar uur te rusten en 's morgens deste irischar te
zijn. Toen hij alles, wat er in uien nacht gebeurd was
nogmaals overdacht en zijn conclusies gecontroleeixll zou'
hebben, zou hij ook naar bed gaan.
Het ging dus hier om twee misdaden, die voorloopig
bij het onderzoek scherp van elkander gescheiden moes*
ton worden. De eene was de inbraak 'bij den majoor en
de herhaalde diefstal der geheime documenten. Dn bn-
dere de moord op den "huisknecht
Toch viel het niet te betwijfelen, o! deze beidé mte-
wden stonden in een ibepaald opzichj met elkaar in
wband. De woorden, welke Glimmer van die twee
raannro ficnoorö had, toen z^' ^ohn's Ijjk uit de auto
Tir «1 gebracht Kaddcn, bewezen "het immere.
„ik geloof, dat uk mjjn zaakjes goed gedaan heb," had
>>Wij>bben do papieren in oni iSrit
1 1 rT°klc buisknecht te nu dood." Was deze
1 -1,werl{ (,er spionnen geweest, dat zij,
nu zij hun doel bereikt hadden, wegwierpen? Of was hii
majoor aannam, voor z^jn meester in dié
bijgesprongen en op zijn post gestorven?
Jf> waarom njel? De majoor was.
te d^Ien geraakte, zeker in staat iemand
W bsm gedood had, waarom zouden
h? ,Uik medegenomen hebben? Och,
6 xt om te beletten, dat de politie er zich in
TeM«» MJ' .H«ol TOCTiwaartSBi
dM tvhe' ingewikko-dste pro-
op te toa*m B»had hsb."
«aak ™PpalpifTCn' d«-, hlt dezo mmilijks
den neer' deu anoniemen brief nan
mS °T Wtenaat Torhartt, onderteekend
S Z 06,1 der .MoIUrn" am hem
sfeek lid dSn' wwk ta den
behoJT?, fcuen.,>len - de twee bij de speelkaarten
en l"n*lolW iuUrw v t
HOCXFIDSTUK XVI.
Ragnhlld's Dagboek.
(Het papier, dlat Carrinig het eerst -ter hiandi ni,
was het t e-legrom, dat hij zo-o -handilgi uit -den zak Q
deni (majioor geroldJ -h-adi.
„Dat heb dik tkrandig fgediaam", preveld© hij. „OokJ
zaflclkenroltar 'zou ik -een goedie toekomst hebben"
Het telegram was om 3.20 uit Huddtn^e verirc»
en had) den volgenden inhoud:
Majoor vom Heden; Stocksund.
Emailoog; -aangekomen, dreigt. iBewaalkt, wact^e
vol onrust. Kom dadelijik.
Marj'o.
Maar d© detective dacht niet lang over dit telejSö
na. Wie Marja was, -kon hij zoo maddien in den nht
-en geheel izondier oenigi aanknooipang-spunt t-oc-hlet
ontdekken. Dat moest ter plaatse zelf gesch-ledeen
du-s tot het aanbreken van dien dag wachten.
Carring vergenoegde er zich mede die volgde
vraag neer te schrijven: ,J® Mar ja dezelfde a'd©
hlondine, dito af en toe dieizneiLlJik.' dm vom Hen'8
Oosterse he kamer woonde?"
Dan begon hii R-agnhüd'e dagboek te bestudeert
oan -te 'zien of -hij mlssahdten daaruit Jets meer te ton
kom komen.
Haar aanteekendngen omtrent haar verblijf a« de
Rivdiera was het eerste wat zijn aandacht troJZIJ
zoidie in korte woorden, dat een Russische' gra en
garde--officier, Pauil iSoigin haar op hinderl-ijlw «op-
dringerige wijzie h-et hof maakte. Hij was kni en
moest rijk iztjin Maar zij had dm zijn itiegenwo-OTdAeW
steedia 'n gevoel als wilde -hij haar op de een 1 an
dere wijze hypnotlseeren. Een verlammend, ljna
angstaanjagend) gevoel, zood&t zij bang vooriem
was. Al- rijm avance© had rij beslist afgewezen.lfiar
hij liet zdch daardoor niet ontmoedigen. Wannf zij
afscheid van elkaar na-men, was zijn laatste X>rd
steeds: „Wij-- zien elkaar terug!"
Een beschrijving van den man gaf zij -niet. Schts
de opmerking, dat hij dwars over zijn voorhoo een
litteekeni -had; dOo-r een sabelhouw.
Tot Juli van dit jaar had zij vervolgens mie
hem gehoord. Toen was hij heel plotseling imtock-
iholm opgedioken, maar weer -even gauw verdmen.
Hij scheen bij die gelegenheid niet herkend teelten
worden.
iDen 24sten Jaild -schreef ziji: „Vanavond maak -rich
op Hasselbaicken plotseling) weer dart. edgonrdlge
gevoel, dat ik steeds dn zijn tegenwoordiighei had,
van mij' meester. -Ik hoorde eten paar menschenchter
mij Franscib spreken en meende zijn «tem te J-ken-
nen. Voorzichtig koorde ik mij om en ik voel, dat
ik kleur kreeg. Een paar dankets oogecwanüqf
fonkelend ©n ochierp op mijl gericht. Hot waren de
zijne, maar vreemd genoeg gaf hij geen teeken, dat
bijl- imij herkende. 'Wat toeteekent dat?"
Dat scheen de -liaatse anaal geweest te zijn, dat rij
dien vreemdsoortige® hofmaker gezien had, want daar
na noemde ziij! hiem nd-et mieer dm- ihaar dagboek. -Wat
verder diaarin van bielamg was, betrof slechts die ge
beur te nissen- dm die villa -Bj-onkh-om en d© eigenaar
digheden- vam -majoor vom HedJen:
Den 1'stien Augustus schreef zij: „Vannacht om twee
uur ben ik door vreemde geluiden wakker geworden.
Ik keek uit het raam en zag dde auto terugkomen en
door John- dm dien garage rijden. Hij was alleen."
'Den 8sten Augustus: „Het is bijna middernacht.
Toen ik 'd&areven naar bed wilde gaan, hoorde ik de
auto. Ik keek naar buiten. "Hij kwam uit den stal en
sloeg die richting van dé stad! dm. Behalve J-ornh zat
er vrouw -im. Papa moest ook iets gemerkt -hebben,
misschien was -bijl wel buiten -om te kijken wat er
gaamdie was, want een poosje later hoonde Jk hem de
trap opkomen en in zijn kamer gaan. Wbnneer hij
maar bulten gegaan dis, weet ik miet; ik heb hem miet
gehoord!".
'Den 9den Augustus: „Toen ik vandaag amet papa
over dto dingen «prak, zeidie hij heel onverschillig,
dat ik gedroomd moest hebben. Het was niet mogelijk
er verder met hem over te praten. Hij is in dien laat
ste» tijd' zoo knorrig en vreemd goworden. Of dat een
gev-olg te van 'de spanning, waarin wij sedert ddien
vrooselijken oorlog -leven?1'
Den 12den Augustus: „Er is iets miet -to orde met
papa. Hiji wordt imiot dien dag somberder en vreem
der."
Den 13den Augustus: „Ik werd vannacht om half
drie wakker, waardoor weet ik -niet. Doch- ik kon den
slaap niet meer vatten. Plotseling hoorde ik van de
benodlenverdtoping vreemde geluiden. Heel, heel zwak
ke geluiden; als van knagende ratten, en bovendien
een zenuwachtig makens sluipen en tikken .Daar ik
al-leen was papa -had een invitatie in de stad en
was diaar blijven tïogtoren voelde ik me heelemaal
niet op mijm gemak. Eindelijk hield dk het miet langer
-uit en stond ik op, om naar beneden te gaan en te
onderzoeken wat er gaande was. Maai* het slot van
mijn kametrdleur was a-am dén buitenkant afgedraaid.
Ik was dus opgesloten. Daar ik geen eïectrisch belle
tje naar het «kamermeisje heb, kan ik mtots doen.
Angstig bleef ik 'liggen luisteren. Eerst om vier uur
werd het stik Het was een grtejwlige n&riit. Vanoch-
merkte ik, dat een breedie plamk mij belet had mijn
deur te openen. Op cmveofctaarbare wljae was die
dwars over de gang, welke- pos gevt^id! waa, geleed.
- Wie heeft dat gedaan? -Hij lag er nog niet, toen fit
maar bed ging."
1 Hierom/du;- fletorowy CtaHrkc.*4** iü-aohtig,
karakiteatottok handschróf-t: „In dien macht is de
schuifdeur beweTkt."
Den 8den Augustus: „Vervelend, dat papa zoo
lang in die stad hlijift. 'Uk voel me 'egenwoordig steeda
-onrustig,, wommieer ik 's av-omd' a'Reen Jn die villa ben.
en kooi vannacht weeh mtot slapen. Ik kleedde me
daarom om twaalf uur aan en ging naar beneden
om «uit papa's bibllothek -een boek te haten. Daar
vond ik die deuren m-aor papa's kamer afgesloten. Ik
docht, dot papa thuds gekomen -was zonder dat ik
het gehoord] had en (klopte aami. Gieen antwoord, on
danks mijn! herhaald kloppen. De deuren waren en
bleven dicht. Onverrdchterzak© moest dk weer naar
boven gaan. Had, papa'rijn deuren gesloten, vóór hij
naar de stad ging? Of zat hij binnen en -antwoordde
«hij, niet, omdiat hij miet gestoord wrilde wonden? Eerst
om half twee -hoordé dk hem de trap opkomen. Hij
giLng maar bed. Een poosje tater hoorde dk het snor
ren van ieen auto; ik was echter te moe, om op te
staan ent© gaan kijken -of het papa wa®."
Daaronder schreef de detective: .„Had rij voor de
gestoten cschiuif-deur, gewacht, dan zou rij ten slotte
den man naar buiten ihebben zien komen, dde van de
grammophoom een telefoon gemaakt -heeft."
Den löden Augustus: „Hot te mtot goed met papa.
Vandaag zag hij er zoo moe en verstoord uit. Hij ver
telde me, dat hij gisteren reeds om half -twaalf thuis
gekomen was. Toon had hij n-og tot -half twee ritten
weijken, -maar mijn kloppen had hij niet gehoord.
Wat beteekent dat? Ik -had1 toch héél hard geklopt.
Was hij' misschien aan zijn bureau in', slaap gevallen?
Het vreemdste echter Is, dat papa beweert de deuren
miet dicht gedaan te -hebben. (HIJ scheen te donken,
dat ik een grapje (maakte, toen ik ze-ide, dat zij dicht
geweest waren. iHJj wilde mij miet getooven en dacht,
dat ik ze mtot open had kunnen- krijgen, omdat zij
zoo zwaar liepen. Ik, eén zoo stonk meisje 1'
Daaronder schreef Carring: „Waar dé majoor dien
avond was, zou de mooie btomdime, die 's nachts om
half twee in rijm auto maar de stad, geioden te, wel
kunnen vertellen."
De volgende bladzijden ,vam het- dagboek «spraken
over liefdesaangolegenhedlen -Luitenant Tonhardt had
op teen ba/S R-agnMldi rijn itofldte verklaard en haar
jawoord gekregen. Nu en dn® -schreef zij- ook woer
over vreemde igéluiden 's machte im dé villa en bui
ten dm den tuin, over de omveririaarbare -nachtelijke
tochten! v-am $te auto, <2to zoowel haar vadér eis do
huisknecht loochenden, ofschoon zij dé auto mat
haar eigen ooglen gezien had.
-Dan kwam do tijd, dat de naajeor rijm. houding te
genover luitenant Tcrfcardt veranderde. Re \tihild be
klaagde rich er bitter over, dat haas* vurtnr barKch en
morsoh was, ala die maom vaa den 'juitenant Trwt*
genoemd w
