m
mnmm
Drieven uit IJsland.
DERDE BLAD.
SJ
'9
r9(
In alle standen rookt men Tabak van
J. R. KEUSS. Alkmaar,
nn«
es»
en.
Weari»» i'.'tti die vrouwen, juwm en kiwieren
Zk v;-;V' *..V mpoiww VVVAJ. V.'.TJ V.WAA.V.T.'-U V.JU A>VUV(V!
vroeger samen 50 K.M. van Reykjavik 10 Ihingoedler, !r IJsland' dan niet ais in Holland, waarom schei
een plek vol stemming, aan een rilverwitmeer, omgeven den, jouwen, gooien en vloeken rij niet?
door statige bergen gelegen, waar de hooge basaltmuren Ik heb maar éen antwoord. Omdat ze een duiiend-
Zaterdag 9 December 1922.
65s!e Jaargang. No. 7144.
IER
ver.
.ES
esc!
1.20
1,1.)
1.40
1.25
0.70
>P
raai
ulei
orn
)orl
ii.
Van alles en nog wat over IJsland.
Daar ik u met mij mee 'wil hemen op mijn reis to
paard rondom IJsland, moet ik u toch ccn paar dingen
over dat land vertollen en u zélfs een paar cijfers geven.
IJsland ligt aan de Zuidgrens van do Poolcirkel en
raakt in het Noorden Juist de Poolzee.'
Het heeft ecu grootte van 42037 quadruat mijlen/1
waarvan 5400 met ijsbergen en 1370 met lava bedekt
zijn.
Het karakter is typisch vulcanisch en ofschoon er
sedert ruim een eeuw geen alom verwoestende uitbarstin
gen hebben plaats gehad, heeft de Katla in 1918 In hel
Zuiden toch door een geweldigen aschregen vruchtbare
boerderijen tot zandwoestijnen gemaakt en gedurende i
do uitbarsting rivieren doen ontstaan 'en verdwijnen.
Rotsen, lavavelden, ijs, sneeuw, rivieren, lagunen en
baaien worstelen in IJsland als het ware om de supre
matie, terwijl Golfstroom, Poolzee en Atlantischen Oce
aan elkaar den invloed op dit eiland betwisten.
Dit land, weinig vriendelijk en uitlokkend, werd in
870 door verschillende Noormannen bezocht. De eerste,
Nuddoddur, was het eigenlijk om de Faroör-eilanden te
doen en kwam door storm en zee gedreven, slechts toe
vallig naar IJsland en verliet het weer om naar de
Faroër te zeilen.
De Zweed Gardar Svavarsson, zeilde het eiland ora,
zonder er zich te vestigen.
Ingolfur Arnarson en Hjorleifur Hrodaisson, de half
broeders uit mijn eersten brief, kwamen daarna uit
Noorwegen aangezeild en vestigden zich.
Toen Ingolf later hoorde dat ccn der heilige palen
door hem indertijd uitgeworpen aangespoeld was,
zeilde hij naar die plaats en vestigde zich daar votor
goed. Die plaats is het huidige Reykjavik. Wij zouden
zeggenRookwijk. liet kreeg dien naam, omdat ,uit de
heete bron, die heden nog bestaat, en waar thans de
wasscherijen gevestigd zijn, rook opsteeg.
Zoo begint voor IJsland in 874 de geschiedenis. Dui
zend jaren lang was die geschiedenis nauw verbonden
aan die van Noorwegen en later (sedert 1387) vuil,
- Denemarken. Feitelijk strekt die geschiedenis Denemar
ken weinig tot eer. Inplaats van de IJslandcrs op te
heffen, hebben zij door een handels-monopolie niet
met kwade bedoelingen, doch onwillekeurig overdadig
van het bezit van IJsland geprofiteerd en slechte colo-
nislen als zij zijn, veronachtzaamden zij de groote
kansen die IJsIanders en IJsland hun overigens boden.
een klein dal omgeven, waarin een waterval een rivier jarige, werkelijke beschaving hebben, ronder poll-
neerstort, dio vruchtbaarheid en vegetatie in hjjt da! tievorordeningon on politieagent.
verwekt. j Politie heb ik alleen in Reykjavik gozion, vorder
Thana is in Reykjavik ccn keurig Paricnients-gebouw, nergens
de vergaderplaats der Althingleden. Vroeger verga- lilke Sysla heelt oen „Syslaman" een soort eherif
derden zij in de open lucht en bouwden hun tijdelijke 0f vrederechter. IJsland hooit 20 Sysla'a, maar met
verblijfplaats uit lavasteen on aarde, van welke sobere de groot plaatsen Incluis 25 sherifs. Verder bemerk jo
gebouwen men do overblijfselen nog te Thingoodier van geen politie. O ja, In Akmoyn heli ik een poll-
aantreft. a tleagcnt goden, hij hielp toen wij aankwamen, mlj-
v natuurlijk moeilijk is oen groot land met no vrouw van haur paard, en hielp later de paard-
slechts 100.000 inwoners tot greotcro cgcpansie to brcu- jos vasthouden, bij hét afzadelen, terwijl nog a,Bor
gen,laat geen twijfel. Daarvoor is noodig een groot man, !ei mannen, jongens en meisje» hom daarbij hielpen,
die in do toekomst van zijn-land gelooft en leiding geeft. Toch is In Reykjavik natuurlijk politie noodig. Er
Daar pas na 1854 de vrije handel tot IJsland toe- komt veel vreemd schoepsvolk in Reykjavik en, dar.
gang liadi, is het van belang eens te zien hoe sedert Lraoöt er orde gehouden kunnen worden. Er zijn dan
dien datum de scheepvaartboweging naar IJsland ook 20 agenten en 1 inspecteur, tien voor dag- en
s V0Qr nachtdienst.
11300 ton» I Verleden jaar warem zij, toch heusch ook voor de
14000 tons IJslander» noodig. Dat zat zoo. Do uitgovor-redac-
20700 tons i tour van het arbeidersblad „da Proletariër" ia een
41300 tons bolsjewiek on had vorledon- jaar vanuit Copenhagen
02300 tons leen. jeugdigen, Russische bolöhi meegebracht. Deze
112200 tons I Rus bleek een gevaarlijke, zeer besmettelijke oog-
132400 tons riekte to hebben. Medische autoriteiten maakten on-
156305 tons *en IJslandschen bolsjewiek er op attent, dat zijn
101438 tons 'gast oen gevaar opleverde voor de oogon dor JJs-
i- landera. Onze bolsjewiek vond echter, dat, het. belang
is toegenomen,
1851-1800
1801-1870
1.871—1880
1»81—1890
1891—1900
1901-1910
1911—1912
1915
1917
Terwijl de. handel vun IJsland in 1849 door Dene
marken getaxeerd werd op 3 millioon Kronen export
en Import tezamen, zijn de cijfers In millioene»
Kronen thans belangrijk meer.
In 1854 werd dit handels-monopolie opgeheven en 20
lar later, in 1874, juist bij 'de herdenking van het
1000-jarig jubileum verleende Koning Christiaan IX,
;cmeenschapplijkc
e van het Xagcr-
d<
ife
un
orj
er t
vooral, dank zij de onafgebroken propaganda van den
Sooten IJslandschcn Staatsman Jón Sigurdsson? aan
sland oen grondwet. Doch nog liet de verhouding te
wenscben, de band tussehen beide landen was en bleef
een rammeiende ketting tot dat op 1 December 1918
IJsland een onafhankelijk koninkrijk werd met den
Decnschen Koning Christiaan X als Koning. Sedert
laat do verhouding niets meer te wenscben over. Er is
oen Dccnsche gezant in Reykjavik, oen TJslandidhe ge
zant, in Kopenhagen, de diplomatieke bedekkingen met
andere landen worden door de Denen onderhouden
maar overigens regceron de IJslandcrs zich zelf.
In dat groote land van 42000 vierkante mijlen, wonen
slechts ongeveer 100.000 menschen. Van 1801 tot 1922
is de populatie van 47.000 tot circa 100.000 gestegen,
•ondanks het feit, dat sedert 1870 ruim 12000 IJsIanders
naar Canada en Noord-Amerika getrokken zijn.
Do kindersterfte was vroeger in IJsland ontzettend,
doch is, dank zij verbeterde hygiène van gemiddeld 40
per 1000 van 1831 tot 1840, Wüggeloopeu tot 27
per 1000 van 1911 tot 1915.
Do Regeering van IJsland is in handen van drie
ministers, dio de verschillende departementen onder
ling verdoelen cn het „Althing", het Parlement met
15 leden in het Hoogerhuis en 27 iedcu in hot Lager
huis. In Februari komt hot Parlement bijeen en wel,
jn gevallen van verschil van mcening tussehen de beide
buizen, in gemeenschappelijke zitting. De Koning heeft
het recht hot Althang in extra zitting bijeen te roepon.
De verkiezingen hebben plaats n(s volgt:
Van do 42 loden worden er 6 direct voor het Hooger
huis gekozen cn wel voor den duur van 12 jaren, met
dien verstande echter, dat om de G jaren!*3 iledon moeten
aftreden. Daar in 1910 voor de eerste maal deze 0
lieden gekozen Waren, traden er dit jaar 3 al. Er werden
nu verkiezingen uitgeschreven, volgens het Evenredige
Stelsel met het gehcele land als één district geldend.
Verder worden er 36 leden van het Lagerhuis gekozen,
1 in liet district Reykjavik volgens het Evenredige Stel
sel, 32 bij gewone meerderheid in 8 districten met twee
zetels en 10 districten met één zetel. Deze .leden zitten
4 juar. Maar tevens wijzen deze 36 leden tezamen met
de 6 hot eerst genoemden in cene gi
zitting 9 leden uit hun midden aan, dii
huis naar het Hoogerhuis overgaan.
Er hebben juist verkiezingen vóór 3 leden van het
Hoogerhuis plaats gehad, waarbij een vrouw verkozen
is,, waardoor de eerste vrouw in Februari a.s. haan
fcürede in het Althing zal 'doen. "Verder is de oud
minister Jón Magnusson gekozen en heeft de Eerste
Minister een leelijke nederlaag voor zijn 1'ijst
{te boeken, zoodat zijn ministerieel leven in Februari
zal 'eindigem Men noemt als zijn opvolger Jón Mag
nusson, doch' zou do voorkeur aan een krachtiger figuur
geven en wel aan den huidigen IJslandschen Gezant in
Kopenhagen Svein Bjornsson en zag dan liever Mag
nusson ais diplomaat te Kopenhagen. IJsland heeft,
als alle andere landen, te lijden onder partij-versnippe
ring en vooral sedert de Evenredige Vertegenwoordi
ging. Den huidigen Minister wordt verweten, dat hij
te veel met alle winden meewaait, en alle partijen te'
vriend wil houden, terwijl IJsland juist behoefte heeft
aan een krachtige figuur, die IJsland, het 4 jaar oude
land, vooruit zal stuwen, landbouw en visscherij zal
ontwikkelen en de verschillende andere toekomst-pro
blemen als mijnonderzoek eventueele mijnontginnirig,
havenplannen, cq herbebossching, met vaste hand zal
leiden.
Op landbouwgebied moet een einde gemaakt worden
aan don roofbouw op te groote bezittingen in handen
van te arme eigenaren, om plaats te maken voor inten
sieve cultuur op kleinere, beter gedraineerde boerde
rijen, tevens ter beteugeling der emigratie.
Bestudeering is aan te bevelen van het vraagstuk of
de vele watervallen in de toekomst dienstbaar gemaakt
kunnen worden aan den landbouw, door de opwekking
van elecrticiteit, die den groei van graan zal kunnen
bevorderen, waardoor IJsland in de toekomst de zorgen
on gelden voor graanimport zou kunnen .sparen.
Do visscherij heeft havens noodig, de mmeralenrijk-
dom van het land is nimmer onderzocht, men begint er
nu moe en heeft reeds koper, lood, spaath en chinaklei
gevonden.
Bij oen regecrincsvorm als in IJsland, waar het
Parlement slechts één inaal per jaar samenkomt, de
moeste leden hun lana heel slecht kennen, ten gcvolgo
van het moeilijke verkeer te paard over öletcher's en
door rivieren in groote gedeelten van hel eiland, is de
macht van een minister zeer groot cn hangt ontzettend
veel af vun de bekwaamheid, energie en vlyt van dien
minister.
Het „Althing" zal in 1930 het 1000-jarig bestaan
Import
Export
1881*85
6.1
5.6
1886—'90
5.9
4.3
1891—'95
6.4
6.2
1806—1900
8.3
7.5
1901—1905
11,3
10.4
1906—1910
13.6
12.8
1911—19U
16.0
18,0
1915
19.3
20.0
1917
43.5
29.7
1918
41.0
36.9
Per hoofd1 van de bevolking beteekent dit aan im
port en export:
Import Export.
1891—1900 109.03 09.2
1901—1906 142.1 131.0
1906—1910 167.1 152.0
1911-1914 182.3 205.1
1015 2i3.3 222.2
1910 430.0 446.0
1917 476.0 325.0
1018 440.0 408.0
Men moet hierbij rekening houden met het. feit,
dat aJ het graan geïmporteerd moet worden, daar er
geen hectoliter in IJsland zelf verbouwd wordt.
Do nationale rijkdom is toenemend,,
Deze was in 1880 30 mill. kronen,
in 1907 61 mill. kronen
in 1915 90 rnlll. kronen
of in 1915 pl.m. 100 kronen per hoofd der totale
bevolking.
Men verlangt hier naar een krachtig leider, naar
oen man als Jón Sigurdsson of als Hans Hafstein.
Hafstein is de laatste krachtige ministerieels fi
guur in IJland geweest en aan hem heeft IJsland
de telegraphische verbinding met verder Europa en
onderling op hét eiland, to danken. Ook gaf hij den
stoot aan de telefoon op IJsland- en ieder IJslander
mag hem daarvoor dankbaar zijn. Hafstein leeft
nog, maar is verlamd en geestelijk helaas reeds over
leden.
In iedere woning vindt men het portret van Jón
Sigurdsson en dikwijls daarnaast dat van Hannes
Hafstein. Jón Sigurdsson wordt bijna al» een heilige
vereerd.
Op zijn geboortedag, 17 Juni, waren in Reykjavik
grooto feestelijkheden. Alle winkels en zaken waren
na 12 uur gesloten Om 1 uur werd! oen dienst in de
Luthersche domkerk gehouden, daarna een proces
sie, een krans gebracht op zijn graf. Na afloop begon
het sportfeost op het sportterrein, dat heel merk
waardig, dicht bij de algemeene begraafplaat» gelo
gen is.
Men kan niet anders zeggen, dan dat IJslandi be-
noorlijk zijn groote mannen eert.
I)o IJslander heeft een sterk nationaal bewustzijn
van zijn, Ruasischen partijgenoot ging bovon dat van
xijnfe eigen landgenooten, de IJslandcrs, en weiger-
de den Ru» weg te zenden. Nu kreeg hij eone offi
cieel» aanzegging, bracht als antwoord zijn huis in
staat van verdediging en herhaalde zijne weigering.
De politie had hem; gewoon te belegeren, doch over-
j won ten slotte. Tegen den uitgever werd rechtsin-
I gang verloend en hij werd: tot gevangenisstraf vor-
oordeeld,
j Ondanks dat de bolsjewiek in zijn blad1schreef,
dat hij geen gratie wenschte, ging de huidige Pre-
i mier naar Kopenhagen om gratie te vragen, hetgeen
I do koning natuurlijk verleende.
Gisteren hoeft de Premier bij den stembusuitslag
i hot oordeel vernomen vun de, IJslandsche kiezers
'omtrent zijne houding. De bolsjewiek had openlijk
gezegd, die gratiegevorij heeft twee redenen, de mi
nister is bang voor mij en bang voer de a.s. verkie
zingen. Wel mocht hij bang zijn voor die verkiezin
gen, want terwijl andere partijen elk ongeveer 3000
stemmen kregen, bleven de arbeiderspartij, zoowel
ais de partij van den -minister verre in de mindor-
hoid. Een vrouw, een agrariër en een conservatief
werden gekozen, do ministerieele groep kreeg maar
600 stommen.
Men wil in IJsland ru»t, arbeid, en voorspoed.
1) Voor ons Nodorlanders 1» zeker niet onaardig tc
wö'.en, dat een gedeelte van het kapitaal voor deze
Ilalandsche Stoomvaart Maatschappij verkregen is
door verpanding dor stoomschepen aan' eene Ne-
deriandscho Scheepshypotheekbank.
Cïemeritfd Nieuws.
BOSCHNEGERS.
De correspondent der Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant zendt vanuit Paramaribo de volgendo corres
pondentie, waarin hij het een en ander over bosch
negers vertelt.
Door het ongerepte bosch loopt een smal voet
pad, op vele plekken moeilijk begaanbaar door om-
gevallene, rottende boomstammen. Lianen vangen de
voeten, en het gaan is vaak halt' struikelen. Voor
mij uit loopt met rustigen maar snellen pas een
reusachtige, jonge boschneger. Hij draagt een ge
weer, dat horizontaal hangt aan een bandelier over
zijn schouder, en zijn rechterhand omvat het onaf
scheidelijke wapen van den boschlooper, den gebo
gen „houwer".
De oogen van mijn gids zijn voortdurend op het
pad gericht. IliJ ziet niet achter zich. om te kijken
of wij meokomon. Blijft iemand achter, dan wéét hij
het door do geluiden; hij staat dan stil en wacht
geduldig; of wel hij vraagt aan den tolk opheldering
over de oorzaak.
Hij is een boschneger van het beste type. Zijn
Fabriek „De Wakende Leeuw". Overal verkrijgbaar.
en daarbij merkwaardig genoeg, bij betrekkelijk zoo
weinig menschen nog een sterk locaal- patriotisino.
De bewoners van de een© provincie (Sysla) vinden
hun Sysla wat natuur, vegetatie, ontwikkeling en
geschiedenis betreft, veel belangrijker dan ®en der
overige provincies.
Maar toch IJsland) bovenal! Om oen bewijs te geven
hoe IJslandsch een ieder vo^lt is gebleken bij de
oprichting van de IJslandsche Stoomvaart Maat
schappijen.
Langzaam prnar zeker waren alle Deonsche han
delshuizen en winkels in IJsland) door de IJsIanders
verdrongen, maar do scheepvaartverbinding met
bovenlichaam ls herculisch machtig en gespierd.
Maar, naar don aard van zijn volk wordt zijn por-
eoon nietig om de heupen; de beonen zijn dun en
zien er zwak uit. Hot lijkt vreemd, 'dat het opgescho
ten kinderlichaam onder den gordel de indrukwek
kend hooge en forsche figuur zoo snel en gemakke
lijk draagt.
Geen stap doet onze gids zonder scherp toe te zien,
wat er op zijn weg is. Het moet een door het leven
van geslachten verworven gewoonte zijn. Want bui
ten onze voetstappen is geen leven verneembaar in
bet dichte lianenbosch.
Plotseling echter blijft hij staan. Ernstig aa aan-
verder Europa was nog uitsluitend in handen vandachtig kijkt hij, in een als versteend onbewegelijke
eene Deensche Reederij. houding naar een struik. Na seconden maakt de
Vooral Svoinn Bjórnsson, de huidige gezant in Ko- j hand met het kapmes een lichte, snelle beweging,
penhagen, ijverde voor do oprichting van oen eigen |Nu zie ik., hoe oen dof groenachtig slangenlichaam
IJslandsche reederij en- bracht haar tot stand.
In de kleinste woning op het platteland ziet men
oen photo van -het s.s. Gullfoss, de eerste boot der
reederij, maar ook in de kleinste woning kan men
een of meer aandeelhouders vinden, de aondeelen
zijn zoodanig gesplitst, dat ze voor een ieder be
reikbaar waren en daarvan is met groote vader
landsliefde gebruiK gemaakt. 1)
Hier is geen vaderlandsliefde met een leger en
vloot, hier is de zuivere vaderlandsliefde van histo
rie, traditie en ontwikkeling, Vooral ontwikkeling.
Men vindt hier geen analphabeten en toch zijn er
boerderijen, waar de kinderen, geen school kunnen
bereiken, omdat de school niet alleen uren ver ligt,
doch rivieren of hoogvlakten gepasseerd' moeten
worden, die soms niet te passoeren zijn.
Buitendien zijn de lagere scholen, de middelbare
scholen en de universiteit slechts gedurende de
wintermaanden open. Zomers zijn alle scholen dicht
hebben jongens en meisjes vacantie.
Dan gaan de leeraren, leoraressen, manlijke en
vrouwelijke leerlingen uit üogeeren naar buiten,
naar familie of vrienden om op het, land) te helpen
workeri en vooral om in deni hooitijd in Augustus, te
helpen hooien.
Want voor het hooien schieten altijd nog handen
te kort. Tussehen de buien door moet het hooi ge
maaid en geharkt worden. Het droogt dan bijzonder
gauw, maar moet ook weer vóór de bui binnen zijn.
Toch zijn er ondanks dit alles, geen analphabeten
op IJsland. Do kinderen, die te ver wonen, krijgen
onderwijs aan huis van hun ouders cn van een
rondreizend) meester.
Het meest opvallende bij de IJsIanders is hunne
algemeene ontwikkeling on beschaving. Zelfs in de
havenplaatsen onder de dokwerkers geen gevloek
en gevecht en gescheld. Geen gohoori tegon vrouwon
of dames. Geen gekrijs vau vrouwen of gejool van
kinderen, geen verontreiniging van huizen, straat,
banken enz. Geen gejoel achter paarden of steenen
gegooi naar een autol
Och heilige Nederlandsche losbandigheid en
straatschenderij, die men verkeerdelijk som» met
vrijheid hoort vereenzelvigen.
slap aan een liaan hangt. Ilij neeiqt het doorgesla
gen reptiel, waaruit het bloed druipt, op de punt
van de sabel en laat; het mij zwijgend zien; het is
de gevreesde orokoekoe. Dan werpt hij het tussehen
d-e boomen en gaat zwijgend zijn weg.
In het bosch zijn vele dorpjes van boschnegers.
Wij ontmoeten vrouwen, die lasten op het hoofd en
kinderen in een soort slendang dragen. Zij' groeten
ons luid en vrijmoedig. Onze gids echter blijft met
waardigheid voor ons uit stappen. Een kreek is voor
hem, die barrevoets gaat en geen andere kleeding
draagt dan het smalle schaamdoekje, geen beletsel.
Wij moeten een kleinen omweg maken om over een
omgevallen boom, droog over het water te komen.
Hij wacht ons aan het pad in een houding, die
merkwaardig is door een uitdrukking van hoffelijk
geduld.
Nu komen wij aan een dorp, zooals wij er reeds
zoovele hebben gezien in deze heele of halve wilder
nis vlak langs de rivier. HIJ kondigt onze komst
aan door zacht met den houwer op den loop van zijn
geweer te slaan. Het dorp is als de anderen, van het
gewone type, dat ik bij gelegenheid hoop te boachrlj-
verdwijnt spoedig door
HOOFDPIJ MTABLETT En
Pr IJ 8 per koker 60 cent.
Bi) Apothekers en Drogisten,
I
ven. Zooal» eteed» treft het door netheid en orde;
nooit vuil om de hutten, alles opgeruimd en oj
zijn plaats. Tegen booze geesten zijn de maatrege
len getroffen, aie de ritus eischt. De ingangen van
het aorp en van de huizen zijn allen behoorlijk ge
schut. WIJ vragen nooit naar de beteekenis van d(
afgeschoten plekken voor offerande cri voor gods
symbolen, zoomin als naar den werkelijken naam
der dorpen, daar wij weten, op dergelijko vrager
nooit antwoord te zullen krijgen. Maar verder heeft
het dorp geen geheimen. De mannen zijn in bet
bosch, doch de vrouwen komen toegeloopen roet <lr
kindw-en. Wantrouwig bekijken zij ons echter, nle
zekcPcrvam, of onze prismakIjkers niet misschen dt
gevreesde camera's zijn. Eén poging tot oen opne
rnlng on heel hot dorp zal in paniek uit elkaar stui
ven. Slechts moedige en ervaren mannon kennen nle
deze vrees. Wij gaan vorder door stillo dorpen. D<
vrouwon vragen on» veelal om. tabak. Zij zijn harte
tochtelijke rooksters, in tegenstelling tot do mannen
Als wij oen proefje wonschen van hun cassave
brood wordt ook dat echter weer met vreugde nun-
Seboden. De lieden zijn vriendelijk en vol belangstel-
ng. Met grooten trot» toonen zij on» hun houtsnij
werk, dat inderdaad vaak prachtig is. Onze gids let
erop, dat wij ieder gedeelte van elk dorp zien; de
bezichtiging 1» blijkbaar een eer; waarvan niemand
tekort mng komen. In zijn eigen dorp staat hij be
scheiden ter zijde, maar kijkt merkbaar too, dat li
niets wordt tekort geschoten. ITIJ gaat naar do doui
van een hut, opent die en spreekt met onmlskon
baar verwijt naar binnen. Een oude boschnegerdami
komt naar buiten, zegt iets ter verontschuldiging. D<
tolk vertolt ons, dat net eon tante is van onzen lei
der. IliJ heeft haar gezegd, dat het onopgevoed var
haar wm, zich in haar hut te verschuilen, al» blan
kon het dorp bezoeken. Maar de oude lady heefl
zich ermee verontschuldigd, dat zij work had in haar
woning.
Onze gids ls steeds van welwlllendo on waardige
correctheid,' en niet praatziek, zooals zoo velen var-
zijn gelijken. 'HIJ brengt ons nu naar de rivier, waar
wij met een corjaal naar Kabelstation aan d» Boven-
Surinamo zullen worden teruggebracht.
Do oude kapitein van het, dorp is daar aan hei
werk met twee vroolljke jonge dames, waarvan een
tot zijn echtgenooten behoort. Mevrouw de kapitein
sche ia opgewekt aan het schuren van keukengerei
en vol overmoed en goede luim. Een van onze man
nen ataat haar een stompje sigaar af, waaraan zl.
met door veel oefening verkregen natuurlijkheid
verder rookt, het bij het gebogen schuren niet neer
leggend, maar toch knipoogend tegen den rook. Zij
ziet er guitig en beminnelijk uit, loopt plotseling
haar vriendin na, die tor verfrlsschlng te water i*
gegaan. De bolde dames duiken on proesten. Geer
verandering van tollet was noodig voor dit had. Zij
kunnen zwemmen als ratten en vertoonon allerle
oolijke kunstjes. De oude hoer en gemaal ziet met
welgevallen too, en Is tegenover ons van praatzanu
vriendelijkheid.
liet ls een tafereeltje van idyllische liefelijkheid
Wij staan aan oen der schilderachtigste plekken var
de mooie Surinamerivier. Het water kolkt voorbij
naar do stroomversnelling, een honderd meter ver
der, waar het over en tussehen do granietblokken
bruist De breede rivier, door het eeuwige tropen
bosch omzoomd, kronkelt zich in wijde, méerachtigf
bochton. Daarover spiegelt een vriendelijk avond
zonnetje. ï)e rustige vroolijkheid van het tafereel i;
aanstekelijk. De oude kapitein giundert. blijkbaar ii
zijn nopjes, omdat zijn wat onstuimig levnnslusti;
lijkende favorite op het oogenblik in het frisschr
water zoo Volmaakt gelukkig en rustig is.
Wij stappen in de corjaal^, het dorpshoofd en onze
gids nemen plaats, om ons den stroom af te pa
gaaien. Maar do kapitolnsche Is te ondernemend on
thuis te blijven. Zij geeft haar zeemeermiribezigheic
op, en. terwijl het water nog parelt op haar obben-
houtklourlge hukl. komt zij, met een pagaairiem ge-
wanend, mede in het ranke bootje. De stomp smookt
weer tussehen haar geoefende lippen.
Do oude neger is merkbaar trotsch op de vitaliteil
van zijn. Jonge gemalin. Snol schioten wij nu de
vior ai'. In weinig seconden zijn wij in hot kolkei
en klotsen van do stroomversnelling. De uitgeholde
boomstam komt er gemakkelijk, en met merkwaar
dige vastheid doorheen. Dit, ls do kunst van de
boschnegers langs de rivieren, die hun bestaan on
misbaar maakt voor alle verkeer, en die iedere expe
ditie en leder transport van hen afhankelijk maakt.
Zij laten zich goed betalen voor deze kunst, ongo-
voor als Europeesche arbeiders, maar zij stollen er
ook oen eer in, angstvallige zorg te dragen voor Ieder
dood of levond vrachtje, dat zij 'te vervoeren krijgen
Het work is gevaarlijk, vooral in den regentijd in de
groote vallen, als do lichte, smalle vaartuigjes, die
zelfs op stil water bij iedere onvoorzichtige bewe
ging dreigen te kantelen, door het kokende water
tusschon dreigende rotsblokken en over veriiorger
klippen, moeten worden heengeboegsi-erd. De bosch
negers kennen iedere passage tusschön de steenen
wat, noodig is, omdat er in den wilden stroom, geon
tijd is om zich een passage uit te kiezen. Hot ls ooi
verbijaterortd schouwspel, hen met lange staken, die
zij met groote behendigheid hanteeron, tegen bran
ding en rotsen te zien worstelen. ZIJ heffen er eer-
wild geschreeuw bij aan, dat de goede uitwerking
heeft van de booze geesten te verjagen. Nooit zUller
zij u den naam van een val zeggen, voor dat dez(
ovoéwoxmrn i». Dan echter is er geen gevaar moei
'i-
Het
watertochtje naar Kebelstation was maar kin
derspel. De stroomversnelling was mak, en in een
goed kwartier hadden wij ons logies bereikt. Den
kapitein en den gids drukten wij een gulden in dc
hand en de kapiteinsche, als extratje bij haar spel
dengeld, nog een halven gulden, waarvoor zij one
met koketten glimlach dankte. De oude baas nam hel
geld aan als een bedelaar die een kwartje krijgt
maar dq gids met edele grandezza. Toen wij hem
dankten voor zijn moeite, verklaarde hij hoofdscli
dat hij die gaarne voor ons had overgehad. Het gele
verheugde hem blijkbaar nog minder als gift dan
als geld, omdat de boséhneger nu eenmaal een voor
liefde heeft voor harde guldens.
NIEUWE VÜLCAAN IN ITALI8.
Naar da „Epoca" meldt, heeft zich op den berg
Torretta, nabij Potenza, een nieuwe vulcaan ge
vormd. Twee kraters werpen vlammen uit. De be
volking vlucht in paniek.
Potenza, de hoofdstad van de provincie van dien
naam is reeds eenmaal bijna, geheel door een aard
beving (in 1857) verwoest.
KONING CONSTANTIJN IN GELDNOOD.
Koning Constantljn, aldus wordt uit Rome gemeld
bewoont wegens gebrek aan geld nog slechts een
voudige appartementen in villa „Igea" tc Palermo
Sinds den aanvang van het proces togen de oud-mi
nisters hobben koning Constantljn on koningin So-
phle zich uit het oponbare leven, waarin zij een
groot anndcel hadden, teruggetrokken. Het schijnt
dat zij zeer onder den indruk zijn van de gebeur
torrissen, te Athene. Do ex-koning heeft nog geen be
«luit genomen over r.ijn -toekomstig verblijf Waar
schijnlijk zal hij zich, zooals we reeds meldden, in
Denemarken vestigen.
VLIEOONGELDK IN AMERIKA.
Naar uit Newport wordt gemeld, heeft boven het
Langley-veld een botsing plaats gehad tusachen twee
vliegtuigen. De machines vlogen in hrnnd. Twee dei
Inzittenden sprengen nog uit de vliegtuigen, maai
werden verpletterd. De vier anderen zijn verbrand
daar de vliegmachines na de botsing vlam hadder
gevat. Alle slachtoffers behoorden tot het leger der
Veroenlgdo Staten.
DE OORLOGSINVALIDEN IN DUITSCHLAND.
Uit Herlijn, 0 Dec. In don Rijksdag doolde dc
minister van arbeid mode, dat er op het oogen
blik in Dultschland 350.000 personen zljh. die ln den
oorlog ernstig zijn gewond, van wie 17.000 werk
loos zijn.
