Alftmti Nieuws-
Freco's Zenuwhoofdpijnpoeders
Zaterdng 6 Januari 1923.
66st« Jaargang. No. 7158.
Uitgevers i N.V, vl THAPMAN 8r Co., Scltagcn
EERSTE BLAD*
Abonnementsgelden.
vóór 1 FEBRUARI a.s.
ORAN.
Binnönlandsch Nieuws.
SCHAGER
pit blad vp£»cl.l)nt vlormaal po» wook: Plnada#, Woonndits, Dorxlor-
'dag «i Zaterdag. PU lnaeadlag tot 'a morgcua Q tiur, woeden Advor-
tonildn nog tooveol mogolljk ln hot oaratultkomand nummer geplaatst.
POSTftEKENINO No. 23330. - INT. TELEF. no. 20
i
Prijfl por 3 maanden fl.05, Lobbo oummoko 8 cont, ADVERTEN-
TïöN van 1 tot 5 tegels 11.10, iodoro rogol moon CO cont (bewjjjanfc f
inbogropon). Gzooto lettors wordon naar plaataBulmto borokond*
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN.
Aan onze lezers bulten da gemeente Sohagon doen
wil het verzoek het abonnementsgeld der Sohager
Courant over het vierde kwartaal 1922, ten bedrage
van 11*65 (voor courant met Zondagsblad f 2*38),
aan ons Bureau te betalen, óf over te maken per
postwissel of over te laten schrijven op onze post- s
rekening No. 23330.
De laatste manier van vereffening raden wij ten j
zeerste aan, daar dit slechts 5 oènts kost; formu
lieren zijn. aan alle poetkantoren oen halven cont
verkrijgbaar. Per postwissel daarentegen zijn de
kosten f 0.10.
Na genoemden datum wordt beschikt met fü.14
verhooging. Toezenden ls dus voordeeligl
Voor alle abonnó's, die gewoon zijn het oouranten-
geld aan onze Agenten (de plaatselijke kantoorhou
ders) te betalen, geldt dit verzoek niet.
Zi), die bij ons op De Prins, Het Nieuwe Modeblad,
Gracicuse, of Kinderkleedlng enz. zijn geabonneerd,
kunnen eveneens het abonnementsgeld ie kwartaal
op dezelfde wijze toezenden.
Voor De Prins ls het bedrag f 233
Voor Het Nieuwe Modeblad f 1.23
Voor Gracieuss f2.13
Voor Klnderkleedinu f 0.95
Voor Panorama f 2.50
Voor Het Levon f2.50
DE ADMINISTRATIE.
Druk verkeer van de hiivon naar do stad. Zw^ro kar"
reu mot loego en zwaardere met vollo wijnvaten iworden
don I elloiuien «traatweg opgetrokken. Ezolï, muilezels,
fijne Arabische paarden, soms 5 in span, 3 aan den
wagen, tsvro daarvoor. Ook heeft men muildieren en
paaiden voor elkaar amigo.»pannen. Som» zelfs zien we
een klein ezeltje ijverig naast een paard stappen, Rissen
muildieren, 8 vóór elkaar nu en dan vult er eon,
maar springt weer op. Het is ren bollen gerinkel zonder
ophouden, -i' ls gotui lastdier of het heeft hcllon aan
'I gareel, in de verte zou nmn wunon arresleden te
hooren. (>-, de gureelon zijn 3-hoekigc houten versiersels
uangi brui-li', als wiwuiix-lc een i.wmshfmni prijkt. Men
is nezig aarde, vermengd met scherven, pupier on
Vodden, uan te plempen en zoo het park te vergroeien,
u'ri üardiüi: wa»,<icl>ii^ o;i Jr oude vestingwallen, die
y.ii ii mn lid hfik: ii Noeuf l-;-: r.og<nyJjf uitstrekken.
m ,d niet nieuw v hedun it::i dage. omdit hei in 1744
tour do Spaniuttiduu gebouwd is. Hun gouverneur
iionile duur. Vlak out nel gebouw staan dikke, oude
-i.lusplui'.h'u on Dgiv* 'i of oloÖs van welke laatste
geu in bloem grjehoton zijn en oen stengel ia 'i
midden vvra>oi>un dh- 8 oi .ft) Meter iü de hoogte
rijst, met >iju wetachtige dwAretf».: olomljc*.
i Nleinaiid /.nu zoc'n muur met zijn levende prikkel-
Jie.schermiug kmiuou beklimmen. In het park waar
ipahnen, v i m, d-.muon, warinflln's groeien, welks hunne
wortels vun bóvou uit di tukken inl/onclon, opdat
(leao, beneden aun den grond komend, weor opnieuw
icleh wortelend, een vtevlge.ii steunlitk vormen (men
vindt dozu hoorn olijk meer ln de tropische landen),
waar klimop on hongulnvigliaV met paurscho bloemen,
het grauw van (Ut muren verzacht, zitten op bankjes
jonge moeders en kindermeisjes met allergrappigste ba-
bies. t Is net of zo allen niet ouder dan drie of vier
jaar zijn, precies poppen. In kleurige, heel korte jurkjes,
met dik. donker haar, pngekopjes, dartelen zt met
hun stevige beentjes, spelen met hoepels, bal of touw.
Heel kleine popjes in witte, wollen of rose kapertjes
cu pelcrientjes, tronen op 'den arm, dikke tevreden
snuitjes niet ronde, gitzwarte oogen kijken uit de wol
len omlijsting. Op andere banken zitten achteloos een
paar correct gekleede onderofficieren, zouavcn met hun
roodc fez op en geborduurde bolero-jakjes, met hun
roode geplooide pantalon of lichtblauwe dito. met witte
slobkousen. Ze krassen met. een stok figuurtjes in hel
zand en gluren naar de kindermeisjes, die coquet-
bescheiden teruggluren of krijgertje spelen met de aar
dige kindertjes, zoodat ze gelegenheid hebben eens
langs de zouavcn te huppelen. Hier en daar koestert
oen oude Arabier zich in het zonnetje.
Beneden spoelt de zee, met zacht rollende branding
jbn baadt de stad zich in het gouden licht. De hemel is
diep azuur en vlekkeloos. Een begroeide berg links
met boven op de oude vesting Santa Cruz en het beeld
der H. Maagd, op een toren, waaraan een heel kleine
Didkapel is .gevoegd.
In/net hotel komen en gaan de gasten, vooral veel'
handelsreizigers. Steeds sjouwen de Arabieren met enor
me zwarte koffers. De hall is koel, iets te koel nu, maar
in den zomer is dat een voorname deugd. De vloer is
van steen, de trappen tot aan de bovenste verdieping
van wit marmer. Inderdaad, het marmer is hier niet
gespaard, want alle schoorsteenmantels zijn van wit
marmer. Allo vloeren in de kamers van roode zes
hoekige tegels, eveneens op de balcons. Wel' een veilig
idéé in geval van brand. Het hotel Continental1 ligt in
't centrum van het verkeer, wat den ingang betreft.
Terwijl men van den achterkant van het gebouw een
blik hoeft op de zee en het aardige havenverkeer,
men, het hotel verlatend, dadelijk 'in het hartje van
deze Spaansch-Fransch-Afrikaanschc stad.
Het café, rechts naast de deur is druk bezqcht. Ieder
zit er, genoegclijk, ca familie in deze Kerstvacantie, of
in groepjes, achter oen glas pikzwarte koffie, een kopje
iiichlgcle Chinceschc thee, 'n Dubonnet, waarvan men
eetlust krijgt on wat op Quinawijn lijkt. Absinth ziet
men nier m 'i geheel niet, maar dat wordt in Parijn ook
lang niet meer zooveel gedronken als vóór den oorlog.
Urn een tafeltje zijn vier Arabieren geschaard. Ik
vraag een schets van hen to mogen maken. Dit wordt
met gracieus gebaar en charmanten glimlach toegestaan
en terwijl ik me met mijn schetsboek een paar tafeltjes
vorder, neerzot, komen kellners. courantcnverkoopêrg
cn schoenenpoetsertjes kijken: als een haag staan ze
achter mii, tot hun plichtsbesef of zakengeest hen wedél
in actie brengt.
„Le Soi - lecè Soeaar" brullon de Zonen van Mf?
homed „leeè Figaroóo -5 Journal d'Oranl'* Zo
miitoercn hunne collcgi van do Parijsche boulevards.
Kleine guitige bronzen jongens rennen, duiken onder
de elbogen der voorbijgangers, staan grinnikend voor je
tafeltje, schoenpoetsertjes vliegen op je voeten af, plaat
sen hun bakje voor je. Haif in gedachten plaatst de
cliünt er zijn voet op en ijverig beginnen ze nun werk
tikkon vinnig met den borstel op het hout als de ééne
schoen klaar is. Al lezend zet je dan den anderen voet
op don schoenenbak. Met een paar centimes zijn ze
tevreden, rennen weg cn 't galmt weer„Ciri (cirer),
hionsiour?' Wat een leven en beweeg, die stroom vun
vroolilke Zuid-Franschen, van Spanjaarden, van ver
mengde Spanjaarden, van oude Portugeesche Joden
do vrouwen met Perzische sjaals om en een helgroenen
of wijurooden doek over 't blauwzwarte baar, de franje
\op den rug hangend, de doek geknoopt boven één oor.
Fijne, gelige gezichten, met smalle gebogen neus en
smalle lippen.
Arabieren in witten burnous, met hun witte hoofd
bedekking, Turksehe Arabieren met hun ïez op. waar
omheen ze een gelen of witten sjaal gewonden hebben.
Wat bobben die Arabieren een mooien, statigen gang en
dragen zo hun hoofd trotsch, wat zijn hunne wenk
brauwen fijn getoekend, hunne neuzen dikwijls smal,
licht gebogen en, als ze lachen, wat ziet men dam een
gaaf en hagelwit gebit schitteren onder den korten,
zwarten snor. Wel zijn er veel oude, kromme on ar-
(moodige Arabieren, ook blinde, welke aan de hoeken
dei1 straten staah te bedelen, maar men denkt onwil
lekeurig als die zich aan den Koran gehouden hadden
cn nooit alcohol gedronken, weinig vleesch cn in 't
gehoel geen vurkensvlcesch gegoten zouden hébbén niét
gerookt cn veel gebaad, dan zoudeq ze waarschijnlijk
ook zoo recht eu lenig als dennen gebleven zijn en
'den veorkrachtjgen tred als van een hert gehouden
hebbcu.Hunne oogen zouden geflikkerd hebben van
levensmoed cnlist. Want de zelfbewuste en ontwik
kelde Arabier js wat de Indischgastcn noemen; „banjak
pienter."
„Daar zit een cald", legt de kellncr uit we zien een
pompeuze en ietwat gezette figuur druk notities maken
in een klein opschrijfboekje, hij zit alleen cn benut
zijn tijd om waarschijnlijk zich rekenschap te «even
vim wat hij vandaag rijker, geworden is. 't ls een grond-
eigenaar, tJIj bezit landerijen: graanvelden en wijn
bergen. Hij zit met zijn rechtervoet op zijn linkerknie.
Ondanks zijn embonpoint is hij 'toch van een (enigheid,
die wij, Westerlingen steeds benijdeu.
Wat oen breede straten cn ruime pleinen, begroeid
.met waaier palmen, de soort die we in Holland met
zooveel zorg en trotsch in onze salon in 't leven trachten
,io houden of die we in vernnduh's tot op zekere hoogte
izieu tieren. Hier zijn 't dikke, geschulpte stammen,
met bovenaan een kroon van wuivende tukken, waarvan
de franjc-achtige bladen zwiepen in de koele zeebries.
Winkels nooden tot koopen; groote bazaars en maga
zijnen, stoffen on kleeren, maar ook eleetrischo lampen,
bronzen bedden klokken on vazen; kussens reusachtig,
om in to zinken, vun rood en zwart, goud cn blauw,
pnarsch en cmufc oranje en groen, met koorden on
kwasten. Men köü zich hier een comfortabel nestje
bou-.vca, tic nuiit wf'i 'n spiegel- ca men belwinkels,
j Mou Hot Aföb.'oreu bezig uls schrijnwerkers de zoo
geliefde l,ouls XY en XVI-stijl na te bootsen, ze schaven
i c-u zngc.i guSrlttLdea cu kruUon, inoiioven van vruch-
iuninandjes cm bloemstukken in eikenhout op siaap-
kaïuürumcuibtuucfltcn. Drommen dames winkelen, dren-
Jolen in on uit met pakje» en dreinendo of vr'oolijkt
kinderen. Voor hen is er echter ook gelegenheid opge
togen te worden in hunwereldje. Wat een speelgoed.
;Rijon hobbelpaarden op de trottoir, vóór de ratignzijnen,
hoepais aan U-ossen buvvn de deur, bullen ia-netjes
bungelen aan baken, biu-lekijmi en teddy-huoran kijken
glunder tussehen PamroMy.;;:-*, poppehntzeu- en spoortjes.
- A.I» een koning troont bierbovrn uit Vader Kerstmis,
mot nog allerhande heerlijkheden in txm mand op den
rug.
russchon do breede boulevards zijn de smallere stra-
ton, gangetjes en trappen, omhoog cn omlaag, want de
stad is op heuvels gebouwd. Witte gedaanten, in hare
zachte cachemiren sjaals gewikkeld, staan op de trappen
te praten, bewegen zich van pn naar de winkelstraten,
ze nouden den hoofddoek met één hand vast, zoodal
één oog door de smalle opening gluurt; het zijn de
vrouwen de orthodoxe zijn zwaar gesluierd en om
zoo te zeggen in hare witte kleeren ingewikkeld, de
bloote voeten ia muiisn van zacht geef leer, geborduurd
mei raffia of kleurige kraaltjes. Hunne enkeis worden
door zilveren banden omsloten, de hielen en scheen-
beenen zijn kunstig betatoueerd met driehoekige, naar
boven breeder wordende, motieven, om de polsen dragen
zij vele ringel armbanden. De minder orthodox-geloovige
vrouwen zijn niet zoo nauwkeurig met het verbergen van
haar gezicht. Eigenlijk is dat ook alleen noodig tegen
over hare geloosfsgeDoote.o, de Christenen tellen niet
voor deze gebruiken. De meeste huizen zijn met een
geel-rose saus over de kalk heen geverfd, wat tegen
de diepblauwe lucht een mooi, warm cn toch bescheiden
effect maakt.
Er is een café-restaurant, genaamd Guillaume Telil,
tang geleden door een ondernemenden Zwitser gebouwd,
t ls een onelegante, tamelijk sombere barak; met
glasverandah, die tegen een huizenachterkant uitkomt,
dus veel licht stroomt er niet in 't lokaal, maar de elec-
Irische lampjes worden om 12 uur 's middags ont
stoken; veel papieren bloemen, in guirlandes, om een
groote klok neen, geven 't geheel een kennisachtig
karakter. Willem Teil prijkt levensgroot aan een der
wanden, met zün zoontje aan de hand, de pijl en boog
ou schoudor. Aan de wanden, boven de canapés, als
paneel en tegel tableaux, voorstellend Ia bierè, le vin,
le café, le thé ,enz. verpersoonlijkt door schoone jonk
vrouwen met hangend haar en slepende gewaden, welke
deze dranken inschenken. Voor Ie Gurayao heeft men
een persoontje in Ilollandsch costuum gekozen met een
kruikje in de hand. Een strijkje speelt bescheiden en
niet onverdienstelijk. We kiezen ons déjeuner en ik
neem bouillabaisse, dat is 'n soort groengele vischsoep
met kleine kreeftjes erin en saffraan, een echte Zuid-
Fransche schotel, het schijnt hier ook le spécialité de
Ia maison lo zijn. Een kleine, magere poes; schooiert
onder de tafeltjes, springt op de bank en nestelt zich
legen me aan. Spinnend, vleiend, zacht krabbend eet ze,
wat ik uit de soep voor haar opvisch. Verschillende
gasten worden met haar bezoek vereerd en overai vindt
zo een goed onthaal.
Achter een reuzenbuffet staan juftrouwen de schotels
klaar te zotten e» kellners draven al en aan, Zuid-
Fransche en Spaansche typen, die' niet olie met
elkaar sympathiseeren, schqnt het, want er is „hommes
les". Ik luister eens, jo, er wordt er een beschuldigd
Van fraude, „wie heeft dat dan gedaan?'' vraagt er een.
„Antoine". is het antwoord. ^An Antoine? Ma is, vous
savez, il n'a d'cocur." Dat is de uitspraak en de
oplossing. Bij ons zouden we zeggen: 't is een diel
on een gemeene schpoier." Elk vogeltje zingt zooals
het gebekt ls.
's Avonds zijn we naar het theater gegaan. Een ge
zellig, elegant gebouw met mooie breede gangen en
Gen terras, alles met marmeren vloeren, 't Is stampvol
„La Divorcée'' wordt gegeven: een zeer vrije vertaling
van 't Wcensche „die Geschiedene Fran". Alle Duitsche
olement i* -verbaanen. 't Speelt in PBrijs en..... in
Makkum, in Friesland. De trouwe „oHrmiwa'' echige-
noot is ditmaal met een Hollandscbe jongedame ge
trouwd, genaamd Jana Pottebacke, Namon als de Sud-
Ouest cn Vandenparabount prijken op het programma.
Men ontmoet elkaa? te Makkum op de kermis; een
kraampje met teaaea naet visache» e* pijpen,
zijn naai", een blauwt, golv*ade «ee. gsfcouwi. dans
Kvordt uitge\'oerd dooi' jongelui in. t Oranje met pijpen
in deo mond o4 fa hand ©n Juffertjes met schortjes,
kleurige pakjes «o kappa» cp, waarvan de oorraees
boven, Inpla&te van ond^r de rnutsan gedragen word«c.
Te Makkum worden drie boerenpaartjes om 12
uur 's middags in den echt vereenlgd1, een omroeper
noodig op de markt degenen uit, die deze gelegen
heid benutten willen tegelijkertijd ingezegend te
worden, waarvan de „gescheiden vrouw" gebruik
maakt, nog eenige oudere leden van het gezelschap
scharen zich hierbij' en allen „krijgen dus mekaar",
zooals 't in een vroolijke operette behoort. Er is een
ïitstokende, fijne komiek, welke de zaal voortdu
rend doet schateren.
De stemmen zijn frisch en zuiver, de actie vlot en
beschaafd. Het publiek leeft mee, klapt en loeit,
trappelt en juicht. Er wordt wat dikwijls „encore"
geroepen, wat veel gebisseerd, maar er is ook zoo'n
vriendschappelijke appreciatie tusschen artisten
en publiek, ze kunnen niet weigeren. Het orkest is
een uitstekende steun voor de zangers en speelt met
veroe'.
In de groote pauze, die niet lang gerekt wordt
alle pauzes zijn gelukkig kort wordt boven op de
marmeren galerij, waar men door openslaande
deuren up een balcon kan komen, punch en cham
pagne geschonken. De zoo populaire kopjes thee en
koffie ten onzent, ziet men in 't geheel niet. Daar 't,
theater pas om half 9 begint, heeft het publiek dat
thuis al naar binnen gewerkt. Om kwart voor 12
staat men weer op straat, wel wat laat, waar dan
ook in de couranten over gemopperd! wordt.
Mot prachtig' woor zijn we den volgendon dag naar
het fort Santa Cru-z geklommen. Eerst met eoru rij
tuig door het drukst van. de stad, voorbij een kloos
ter, waarop <fo diatum 1755 stond. Uit de zware poort
kwamen twee aan twee een lange rij zwartoogige
meiskes gestapt, ondor gelolde van een paar non
nen, die Ti soort neteldoeken huif droegen, plat van
achter en smal en lang over de ooren, naar voren
wijzend, met een smal zwart lint schuin er langs, 't
Leek niets op do dikke, zwaadgesteven kappen die ze
eldors en ten onzent dragen.
Onze weg slingerdo zig-zag naar boven; we wan
delden langs een militaire post en waren even het
pad kwijt, zoodat we, bijna stoil, door het dennen-
boBr.h, langs een helling moosten klauteren, in 't
ronnip middaguur een warm werkje. Maar wat een
hoorlijko geur steeg er uit het sappige naaldhout,
dat minder somber is als do dennebosschon in Euro
pa. Deze stammen zijn zilvergrijs als berkenschors
en do naalden sappig lichtgroen, vooral van boven
op de zondoorstoofde kruinen. We wandelen hoog
buven de zee, maar vlak langs de rotsachtige kust,
dio van eon rossig geel is, mei gele bloomcn ln 4e
zachte plooien.
Eindelijk zijn we 390 M. hoog en staan voor de
poort van het fort. We lezen dat het ln 1700 gebouwd
is door de Spanjaarden. In 1688 werd mot don, bouw
begonnen door Don Aluarez de Bazau 7 Sylva, mar
kies vfln Santa Cruz, op den top van den berg Ai-
dour. In den beginne leek het of het fort door gebrek
aan water niet verrijzen zou, maar een sheik werd
eindelijk bereid gevonden 500 man van zijn stam
disponibel te stellen, welke het water in zakken op
den rug naar boven droegen, zoodat men met metse
len kon beginnen .en in 1701 was het werk voltooid.
Verschillende malen deden de Arabieren nog aan
vallen .vooral was er een hoofdman Abdel Ka-der,
welke een tempel (Marabou) bouwde, hooger dan
Santa Cruz, en van het dak van dien tempel deed hij
kogels schieten in de binnenplaats van het fort, maar
men slaagde erin hem gevangen te nemen. In 1790
had' er een aardbeving in Oran plaats, maar in het
fort kwamen slechts' enkele scheuren. Oran lag ech
ter in de asch, voor een groot gedeelte. Van deze ge
legenheid maakten de verschillende dey's en bey's
van de streek en van uit Marokko weer gebruik om
invallen te doen, doch Spaansche en Waalsche troe
pen joegen hen terug. Eindélijk werd het bezit van
Oran in Spanje te duur en te onzeker geacht, en on
derhandelde men met de regeering van Algerije deze
vesting en haven weer af te staan. De ongelukkige
bewoners hadden daarna een ellendig bestaan en
•oen de Spaansche families besloten te vertrekken,
bood de bey van Oran terrein aan de ioden die van
Nedroma, Mostaganem, Tlemcen en Mascara kwamen
en zij vestigden er zich, want de Arabieren werkten
niet graag en waren nog niet schrander in het han
deldrijven, zij hadden zich voornamelijk met zeeroo-
ven en het overvallen van karavanen bezig gehouden,
Er leefde echter in het eind van 1700 een bey, dio als
devies nam: toewijding, menschenliefde, het was
Mohammed-el-Kébir. Nadat Mekkagang6rs de pest
meegebracht hadden, liet deze bey in 1794 eene Mos
kee houwen, welke nu nog bestaat. Nadat er in 1830
oen bey, Hassan, opgehangen was, wegens valsche
handelingen, omkooperij, en afpersing, besloot Ka-
rel X van Frankrijk de drie departementen onder zijn
rogeering te vereenigen en zond troepen die eerst Al
giers, daarna Oran binnentrokken en zes jaar later
kwam Constantine aan Frankrijk.
In 1849 werd een kleine kapel op de helling naar
Santa Cruz gebouwd, waarvoor op een hoogen tpren
het beeld van de Maagd Maria, om God te bidden de
cholera te doen verdwijnen. Elk 'jaar worden daarheen
pelgrimstochten, op Hemelvaartsdag, ondernomen, van
zonsopgang tol de schemering kruipt een la nee stoet
geJoovigen tegen den berg op om ae gelofte aie men
afgelegd heeft, te gaan vervullen; vrouwen klimmen op
dé knieën en meisjes loopen blootvoets met loshangende:
haren over den steenachtigen grond, om het altaar te
bereiken.
Van af da terrassen boven op het fort heeft men natuur
lijk een schitterend uitzicht op de stad. Wij wandelden
ferug met een Arabier, welke een fchaki uniform en
een rez op 't hoofd droeg. Op de schouders had hij zijn
vijfjarig zoontje en vertelde ons, dat hij zijne vrouw
een paar jaar geleden aan de griep verloren had, hij
ging inet het kind nu 't graf bezoeken en hem dan weer
bij d6 grootouders brengen. Heel openhartig vertelde
hij, dat "zijn leven gebroken was en nij nu niets geen
vreugde meer kende, hij was bij 'de post, ergens in 't
binnenland, aan den rand van de woestijn. Deze Musel-
man h3d dus maar ééne vrouw gehad, en zich zelfs nu
nog gsene andere aangeschaft. Het systeem van meer
dail èén vrouw is bier lang niet zoo algemeen als men
zou denken.
per poeder 8 cent, tegen Zenuwkoorts, Zennw in
de tanden, zware Zenuwhoofdpijn. Doos h 25st. f 1.70.
N. Koot, JuMaeadorp: J. Dbekist, Galiantsoog; L. y.
d Oord e« F. Randwijk, 't Zand; D. de Graaf en H.
Borst, Breozand; P. Heuvel, P. Munljewerf G. de
Jong, Anna Pauk>w:»a; M. v. d. Klooster, Kolhorn;
Wed K. Stapel. Winkel; J. Kruif, N. Nicdorp; Dro
gisterij „Het Groene Kruis", Behagen. Voor engros
Gebr. Rotgans, Schagen.
Voor engros Gebr. Rotgans en Drog. „Het Groene
Kruis". Schagen.
HET P-E.N.
De Minister vani Waterstaat heeft tot de bestu
ren, van d& Tiior na te noemen gemeenten en aan
de Maatschappij „Zaanland", die van de P.E.N. elec-
trischen stroom betrekken, den volgenden brief ge
richt;
„Reeds in November 1919 stelden Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland mij in kennis met moei
lijkheden, die voor de provincie voortvloeiden uit
overeenkomsten, welke zij omtrent de electriciteits-
voorziening met verschillende gemeenten gesloten
hadden. Die moeilijkheden zouden, naar mij wordt
medegedeeld, ook thans nog niet een einde hebben,
genomen, en de geldelijke verliezen tengevolge daar
van door de provincie geleden, zouden dan ook niet
zijn verminderd. Wel wordt er door de provincie
met alle haar ten dienste staande middelen zoo
krachtig mogelijk gestreefd, voor het aanzienlijke
verlies, dat zij uit hoofde van de stroomlevering te
gen te lage tarieven moet lijden op andere wijze
compensaties te vinden, doch dat neemt ook niet
weg, dat het verlies op de stroomlevering aan deze
gemeenten op zich zelve niet vermindert, en voor de
provincie zeer bezwarend blijft. Ik verneem, dat uit
het verloop van eene onlangs gehouden vergadering
van do afdeeling Noord-Holland, der Vereeniging van
Nederlandsche. gemeenten, mag worden opgemaakt,
dat vorschillende der Noordhollandscho gemeenten
de redelijkheid van den wensch van de provincie
om de stroomleveringscontracten op anderen grond
slag te vestigen, hebben ingezien en mitsdien wel tot
wijziging dier overeenkomsten geneigd zullen worden
bevonden. Ik vernoem intusschen ook, dat niettemin
thans, na drie jaar beraadslagen en onderhandelen,
eene behoorlijke oplossing nog niet is verkregen.
Deze loop van zaken heelt mij er toe geleid, in, over
leg te treden met mijn ambtgenoot van Justitie, met
wien ook mijn ambtsvoorganger zich reeds vroeger
voor deze aangelegenheid in verbinding had gesteld.
Beide van oordeel, dat een ingrijpen van den wetge
ver, als heeft plaats gehad in verschillende andere
landen, waar zich in en door den oorlog gelijke
toestanden hadden ontwikkeld, zoo eenigszins mo
gelijk moet worden vermeden, zijn wij toch ook hier
in éénstemmig, dat wij geen vrede kunnen hebben
met een toestand, die aan de provincie, in gelijke
mate, als hij enkele gemeenten bevoordeelt, schade
toebrengt; die het groote belang der electriciteits-
voorziening zeer ernstig benadeelt en die wat
misschien het ergste van alles is tusschen open
bare lichamen, die zoo zeer op samenwerking zijn
aangewezen, als provincie en gemeente, voor wellicht
langen^ tijd verwijdering brengt.
Het is op grond van het vorenstaande, dat ik tot u
en de andere Hieronder genoemde gemeentén, alsmédó
tot de Maatschappij Zaanland" net verzoek richt,
hetzij rechtstreeks, hetzij door tusschenkomst van de
Afdeeling Noord-Holland der Ver, van Ned. Gemeenten,
hetzij op ftndere wijze, enkele vertegenwoordigers aan
te wij'zen, met opdracht te trachten 'in eene bespreking
•met hlij dan wel met een door mij aan te wijzen
commissie en met eene commissie door Gedeputeerde
Staten van Noord-Holand benoemd, deze zaak 'eindelijk
tot klaarheid te brengen. Bedoelde gemeenten zijn;
Alkmaar, Avenhorn, Barsingerhorn, Deemster, Beets,
Berkhout, Beverwijk, Blokker, "Broek in Waterland,
Bussum, Graft, 's Gravenland, Grootebroek, Heems
kerk, Heer Hugowaard, Heilo, Hensbrqek, Huizen, As
sendelft, Egmond Binnen, Helder. Kwadijk, Broek op
Langendijk, Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude, Oud-
karspei, St. Pancras. Middelie, Midwoud, Obdam, Pur-
merend, Sijbekarspel, Twisk, Uithoorn, Warder, Wog-
num, Akersloot, üpendam, Koedijk, Monnikendam, Mui-
den. Nibbixwoud. Niéuwer Amstei,'Oosthu'zen, -'Ouden
dijk, Ouder Amstei, Ouddorp, Schagen, Schermerhom,
Schoorl, Uitgeest, Ursem, Venhuizen, Wcrvershoof,
Westwoud, Zwaag.
DE LAND EN TUINBOUWONGEVALLENWET.
Nadat men eerst gemeend had den datum van in
werkingtreding van art. 2 van de Land- en tuin-
bouwongcvallemvet van 1 Januari tot 1 Maart e.k.
te moeten verschuiven, vernacht men aan het be
trokken departement thans dat het wel 1 April, mis^
schien zelfs wel 1 Mei e.k. zal worden, alvorens de
wet definitief in werking treedt.
- WINKEL.
Ten huize van den heer D. van de Hulst alhier is
roodvonk geconstateerd.
AARTSWOUD.
De Nieuwjaarscollecte heeft hier opgebracht de
«om van f 197.
