Isfecho Slowakije.
VOETBAL
tOSt DANKBARS TABBWJlNft
De oorlogsinveüdan in Hongarlja kregaa tot duj-
verre bij algeheels ongeschiktheid tot wortken 4800
Kronen per jaar. vermeerderd met eenige bijslagen.
Thans worden besprekingen gevoerd om dit bedrag
op 14.400 kronen te brengen, zoodat een invalide p8r
maand 1200 kronen zal krijgen overeenkomend
met den prijs van 2H liter melk of_2H kilo brood.
rawaroeski voor een deel afgebrand.
Uit Warschau, 31 Juli. Uit Rawaroeski wordt ge
meld, dat het geheele centrum der stad door een
grooton brand is vernield. Twoe kerken en een kapel
benevens twaalf woonkazernes, gingen in de vlam
men op.
UYLRSTROOMING IN DE VER. staten.
Uit Baltimore, 30 Juli. Door ecu wolkbreuk, wel
ke de Patapasco-rivier buiten baar oevers deed tre
den werden in verscheidene districten bruggen en ge
bouwen vernield, gezinnen uit de woningen ver
jaagd en een schade van eenige milJioenen dollars
aangericht. Fabrieken en electrische centrales wer
den overstroomd, waarbij de machines werden be
schadigd. Tevens werden groote stukken spoorweg
vernield. In Carroll staan honderden huizen geheel
onder water, terwijl ook de steden Woodbine en Sy-
kesville zwaar hebben geleden.
een berlijnsche tramrit 1ö.00c m.
Uit Berlijn, 31 Juli. Van heden af kost een rit
met de Berlijnsche tram 10.000 mark.
een wonderbaarlijke genezing te loue-
des.
De „Manchester Guardian" vertelt dat er dezer da
gen te Liverpool duizenden menschen voor het sta
tion waren verzameld om den terugkeer af te wach
ten van eenige honderden bedevaartgangers uit
Loijrdes. Onder dezen bevond zich een 35-jarige man
die gedürende den oorlog aan de Dardanelleri was
gewond en sindsdien verlamd was.
De mare had Liverpool echter bereikt, dat hij in
I.ourdes was genezen. Inderdaad stapte de rnan bij
aankomst van den trein geheel zonder hulp uit de
coupé en liep het station uit, door de menigte jui
chend ontvangen.
treinbotsing. i
Uit Kassei, 31 Juli. -Vanochtend om 4 uur la in
het station Kreiensen de D-trein Hamburg Munchen
op een in 't station staanden voortrein gereden, ver
moedelijk ten gevolge van het rijden door onveilig
sein. w
Tot vanochtend acht uur waren 23 dooden, meest
mannen en 25 gewonden, o.w. 11 zwaar, geborgen.
De Berlijnsche correspondent van het Hbld. meldt
nog de volgende bijzonderheden:
De van Hamburg komende D-trein naar Munchen
is gereden op een trein, die in het station op een lo
comotief stond te wachten. De machinist van der. D-
trein, die in Kreiensen niet moest stoppen, heeft
waarschijnlijk het onveilige signaal niet gezien en
is met volle vaart op den stilstaanden trein gereden.
De gevolgen waren ontzettend. De laatste drie wa
gens van den stilstaanden trein werden volkomen
vernield. De slachtoffers, waren bijna allen passa
giers van den voorsten trein, terwijl van den D-trein
alleen het personeel voor een deo) licht, en voor een
deel zwaar gewond werd. De machinist en de stoker
van den D-trein kwamen er wonder boven wonder
met den schrik af.
Uit Göttingen en Hamburg zijn onmiddellijk trei
nen met artsen en reddingsmanschappen naar de
plaats des onheils gezonden. De riiksweer van Göt
tingen is bezig met den opruimingsarbeid. Verple-
gingsnersoneel uit de omgeving, heeft het transport
der dooden en gewonden naa Gotiingen op zich geno
men. De beide hoofdsporen zijn versperd.
Hedenmiddag zijn 44 dooden en 55 gewonden ge
borgen. Verscheidenen der zwaargekwetsten ligger,
op sterven. Het aantal lichtgewonden te zeer groot
en kon tot dusver nog niet met juistheid worden
vastgesteld.
Ovor de oorzaak van het. ongeluk wordt gemeld,
dat de machinist van den D-trein te Ilannover in
dienst was gekomen; men had. hem er niet. van ver
wittigd, dat zijn trein een vóórtrein had. Óei was
overigens slechts een toeval, dat deze voortrein te
K reien se stilhield, want volgens de dienstregeling
moest, hij hier niet stoppen. Daar de trein overbelast
was met reizigers, moest'er evenwel een hulplocomo
tief voor geplaatst worden. De machinist van dan
D:trein heeft, aannemende, dat hij den weg vrij zou
vinden, waarschijnlijk niet te nauwkeurig gelet op
de seinen vóór het station. Hij heeft meegedeeld, dat
hij bovendien een vreemd voorwerp in het oog had
gekregen, zoodat hij in den grijzen morgen ae signa
len slechts onduidelijk kon wadrnmen.
Toen hij het ongeluk zag aankomen, zette hij on
middellijk do noodrem in beweging, doch hij kon de
botsing niet meer verhinderen. Deze had yiet zooveel
kracht plaats, dat de drie laatste wagens van den
voortrein als een telescoop in elkaar geschoven wer
den.
De materieele schade is natuurlijk zeer groot. Ook
een deel van de "brievenpost is vernield, daar de
post- en bagagewagen van den D-trein eveneens ver
nield werden.
Drie zwaar gewonden verkeeren in levensgevaar.
ffn vreeselijk auto-ongeluk in zwit
serland.
De ^Chicago Tribune" maakt melding van een tra
gisch 'ongeval, dat den 28 dezer in Zwitserland, in
het kanton Bern, heeft plaats gevonden.
De drie gezusters Robins waron op een autotocht
van Chateau d'Oeux naar Bern langs de rtvior de
Simme, toen plotseling in de buurt van V/eissenburg
de auto, door het breken van de stuuraiang, te wa-<
ter reed.
Een der drie gezusters werd een halve mijl ver
door den stroom medegesleurd en kwam jamnrterïijk
om het leven. Haar lijk werd lator teruggevonden.
De beide anderen werden door een boer. die op het
land langs_de rivier aan het ploegen was. gered, ter
wijl de chauffeur, die ook een heel eind stroomaf
waarts werd gevoerd, zichzelf wist te redden.
De twee overlevende zusters waren Moor den
schrik zoodanig aangegrepen, dat zij, na haar opne
ming in het ziekenhuis te Erlcnbach, geen woord
konden uitbrengen eo-zelfs haar eigen namen niet
konden noemen. De .autoriteiten hebben de identiteit
der drie dames echter kunnen vaststellen met be
hulp van de paspoorten, die zij bij zich droegen.
motor-woede in de v s.
Uit New York wordt aan ae ,,T)aiTv Mni"' g^mefd
In verschillende deelen der V^reenigde Staten wér
den Zondag 36 motorrijders gedood <£n acht gewond.
In Illinois werd een automobiel door een trein ver-
ni^'d. Vier personen werden gedood.
Te Ligoeth werden negen persoden or» dezeT'd* wnye
ïMood; in Missonri vier en in Almeda (Californté1)
drie personen gedood en drie gewond.
'n Chicago verloren drie personen door een mtrtor-
«?g>luk het leven en werd oen gewotnd; in Augusta
.Kansas) werden twee gedood en een gewond, te Ro-
'panna (New Yersey) drie gedood, te "Rutland (Vermout)
J€ti g xlood en een gewond, in Woloborough (Noórd-
Carolina) twee gedood, een gewond.
Long Island vernielde een trein, rijdende met
©en snelheid van vijftig mijl1, een automobiel', waardoor
de inzittenden 200 voet werden weggeslingerd. Viif
personen kwamen hierbij om. Toi.
.nPÜ JÜV2ÜOMI80HE TOESTAND IN HET BEZET-
te gebied.
De toestand in hot Ruhi-gehied heeft dé laatste dagen
tengevolge van de volkomen stopzetting van den levens-
tniddclenaanvoer een buitengewoon ernstige verscher-
ping ondergaan. Volgen# berichten uit Dortmund zouden
de Franschen, die thans met aitè macht het verzet ook
phvsiek wenschen te breken, alïe aanwezige levens
middelen bij de handelaars opkoopen. Men m©ernt het
laatstgenoemden zeer kwalijk, dat de mee?ten hunner
zich tegen het ophooken door de Franschen volstrekt hiet
of slechts mts weinig Men -rtrei, dat
de gevolgen van d«w vofledig^a uitverkoop zich ook in
politiek opzicht zullen doen ge*/oei en. Gistermiddag werd
reeds in een miin bij Gelsenkirchen het werk neérgé-
legd, daar de arbeiders en hun gezinnen sedert Zatcr-
dag geen voldoende voedsel heboen gehad.
ST. P ANC RAS.
Vrijdag speelde Vrone 1 een match tegen een sterke
Go-Aheaa-combinatie. De bezoekers waren in *t schie
ten gelukkiger dan Vrone. D© met enthousiasme go-
speelde wedstrijd eindigde met een Go-Ah ead-overwm-
nwrt van 2—1.
Zondag ontving Vrone 2 ook combinatie Go
Ahead (Alkmaar). Doch deze combinatie kreeg niet
thuis met 2—0 voer Vrone 2,
NOORDS OH AR WOUDE
Holland I speelde voor de serie-wedstrijden van
H.F.C. van Hoogwoud tegen S.E.W. aldaar en wist
met 4—1 te winnen.
DIRXSHORN.
Zondag 22 Juli j.1. werden, de eerste wedstrijden ge-
gespeeld voor de serie wedstrijden van do voetbalveróéni-
cina D.F.C., waarvan, de uitslagen luiden als Volgt:
N.V.V. 2L.W.V C. 1, 23;
D.F.C. 1—S.V.V S—0.
1 Quusego 2D.T.S. 2, 0—3.
K.F.C.V V.V I, 01.
De vereenicingen die in de finales zullen uitkomön,,
zijn L.W.V.C. 1, D.F.C. 1, D.T,Ss 2 eu V.V.V.
Zondag j.I. werden de finales gespeeld,
Om 1 "fiur speelde L.W.V.C. 1 Veen D.F.C. 1.
L.W.V.C. was steeds in de meerderheid. V-oor de rust
weet L.W.V.C. I maal te doelpunten. Na de rust
speelde D.F.C. niet den wind in den rug, maar L.W.
.V.C. snoeit vast tegen wind en is pu ook in de meer
derheid. Geen van beide, partijen wisten meer le doél-
punteu. Einde 0—1.
Hierna speelde. 'D.T.S, 2 n V.V,V. Hoewel
V.V.V. 1 steviger gebouwd is. er? D.T.S, eer. fünk spo!
•te zien. De linKsbüjlen vim Duts genoemde was wel wat
ro zwak. Do keeper van D.T S, moest de eerste maal
visschen, 0—1. Even voor ha'f time wordt er door
D.T.S. de ba) dror veel samenspel «gebracht, or
wordt op het doel g schoten er het leder kwam in het
net. maat deze (pal werd rM toegekend; was
gefloten voor hanos bal, deze wa# in het stratecnop-
g-ibied, dus een jMnaltv, we ke in een doelpunt - werd
omgezet. Na do riist V.V.V. steeds in Je meerderheid
en weten dan ook al gauw eer, paar goals te veroveren.
31. Ook D.T.S. kreeg neg de gelegenheid om e^nmam
te doelpunten. Met den stand 3—2 kwam het einde in
het voordeel van V.V.V.
Nu komen eerst de verliezers van de vorige wedstrij
den'tegen elkaar en wel D.F.C. I—D.T.S 2. Hoewel'
D.T.S. 2 pas een zwaren wedstrijd'achter den rug had,
speelde ze be3t. Maar de achterhoede van D.F C. was
op rijn plaats ©n het vlei dar. ook niet mee, oif! voorbij
den beek TCisfcmaker) tè komen, want die was de ster
van. bet yeid. D.T.S. weet voor cie rust 1 goal te maken,
iwat te weinig was, want m de rust weet T>.F.C. 3 maal
te doelpunten, waarmee het einde kwam.
Do laatst© wedstrijd werd gespeeld tusschen de win
naars van Zondag J.1. ©rx wel L.WI.V.G 1 tesren V.V.V,
I. Eerstgenoemde gaf vlug en fünk 9pel1 te den, hoewel
V.V.V. zich ook dapper verweerde, ten minste de
verdediging. Den gehelen wedstrijd blijft de stand
blanco. Na een kwartier verlenging zijn beide partijen
aan zich gevaagd. L.W.V.C. woe* door voel martelen
eindelijk de eerste goai in het net. te krijgen- Nu i« bij
L.W.V.C. allee aan het verdedigen en weten oen
stand tot het einde zoo te'houden.
L.Wj.V,C. 1 uit Lutjewinkel den 1 sten prijs; V.V.V. 1
uit Oude Niedorp den 2er> prijs; D.F.C. 1 uit £>irks~
norn aen oen prijs; D.T.S. 2 uit-Oudkarspel den 4en pr.
Des avonds werden de prijzen in het café van den lieer
JJff uitgereikt. De hser Ixistemaker heeft zijn plicht
als voorzitter zijnde, goed vervuld, maar toch neefi
hij bij zijn redevoering wat vergeten 'en we! do scheids
rechters te bedanken voer hun goede leidiog.
HOOGWOUD. t
Uitslag van de op Zondag, den 29 Juli. 1923 gehou
den seriewedstrijden op hel gemeentel tik sportterrein
Daar V.V.V. van Oude'Niedorp en L.W.V.C, van Lut
jewinkel verhinderd waren om deel te nemen aan de
seriewodstrijdGn, uitgeschreven door H.F.C., speel
den H.F.C. I en M.F C. II van Medemblik om ongc-
vaer half. twee een vriendschappelijken wedstrijd,
die door H.F.C. I wend gewonnen met 2»~0, Cm S uur
kwam Sparia I van Wognum en K.F.C. van Kolhorn
in hei veld, welk© door Sparta I werd gewv>nnen in et
10. Ongeveer fcélf vijf kregen wij S.E.W. I van
Hoogwoud en Holland I van Noorosche.rwoude, wel
ke door Holland werd gewonnen met 41. De eerste
wedstrijd was verreweg de mooiste wedstrijd. De
scheidsrechter Wijr. die al de drie wedstrijden
heeft geleid, heeft heel goed voldasn. De finale van
deze wedstrijden zr.I nu plaats hebben op Zondag, 12
Augustus 1923, namiddags 1 uur.
HOOGWOUD.
Zondag a.s. gaat de Hoogwouder Voetbalclub, naar
Hoorn, om daar deel te nemen aam de Hollandia-
feestpn, en zal H.F.C. daar spelen tegen de voetbal
club Sparta van Wognum. Wc wenschen H.F.C. veel
succes toe.
FLANTENZIFKTENLEER.
LV.
FF.N VOGELALBUM.
Eenige® tijd geleden ontving ik van de firma B. Koorn
en Co. te AtVruaar een praclitige vogel album en oauv het
op mijn weg Ligt, do liefde ivoor vogels aan te kweeken,
a&r.r ae kermis van hot ieven onzer öevleugelde lucht
bewoners noodzakelijk is voor iedei-en. land- en tuinbou
wer, wil ik in deze artikelenreeks er het een en ander
van zeggen. Ik heb gedacht niet beter te kunnen doen,
dan 'bet 'album ter inzage, te gevctt aari den heer C.
Groot te Schellinkhout, controleur bij den Plahten-
ziektenkundigen diensi voor de afdeeling Vogelcultuur
en Vogelkunde, daar deze wel in de oerste plaats met
kennis van zaken dit album kan bespreken. Ik laat hier
dan volgen wat deze specialist mij schrijft.
„Onze Hollandsche ornithologische lilerrttuur. is niet
zeer uitgebreid, vooral niet voor beginnelingen ©n is
bovendien non al' duur. Vaak wordt er gevraagd n«ar
een boek Heat mei veel plaatjes, dienende om hét
stekelige pad der vogelkunde met wat meer vreugde te
bewandelen. Maar dit is een lastige opgave. Ars we
allen Dal tóch 'lazen. Do Duitschers bezitten cp dit
gebic-d voel moois (me) prachtig gekleurde p'atfen), waar
we hier in Holland raaar steeds moeilijk tegen op schij
nen te kunnen.
Da firma Koorn te Alkmaar heeft dus verdienstelijk
werk geleverd. Door maar veel van haar the© (en
koffie?^ te ^bruikea, kunt ge in 't bezit komen van
een- album met 72 kleurige afbceldi-gen, uit het Holland
sche vogel-even en die z.ju afkoms.ig van bosch e-n wei,
hei, moeras en strand, kortom de' heer Vijverberg heei*
overal wat g:oogst. En hoewd de omothoTogen U
veri^Uen, dat er binnen onze landpalen zoon 350
vogelsoorten voorkomen, behoeft dit g:taJ, waarvan ge
er vele wei nooit te zien zuit krijgen. U niet at td
schrikken ep. kunnen deze plaatjes ai neelr wat vogel-
kundige kennis bijbrengen. De plaatjes zijn voorzien
van ©en kort bijschrift, wat de waarde nog verhoogd.
En misschien helpt de firma Koorn, die in dezen tijd
zuflc een dure reclame maakte, ons straks we! a&a een
tweede seri$. We houden ons aanbevolen. Beslist mooie
opnamen zien we o.a. van onze strand- en weide
vogels, va» kwartel ©n jong© koekoek, grootheden, die
we met zoo dagelijks ontmoeten. Veel genosgen deed
het ïi;e ook. eenige van onze roofvogels te ontmoeten.
Zo hebben wat meer belangstelling en bescherming wel
van noode. Als we bedenken, dat da torenvalk hoogst
nuttige en sierlijke vogel als hii is hier in de buurt
niet kon broeden, omdat de jongen# zijn eieren uit
haalden....
Nogmaals, dit album biedt verf mooi# en we kunnen
het rnét ingenomenheid begroeten."
Tot zoover de heer Groot, waaraan ik niets heb toe
te voegen, dan alleen nog een wanne aanbeveling, .om
dit album toch vooral ju beidt t« brachten te krijgen.
SUBLIMAAT OITTSMFTTTNU AARDAPPELS
Dit jaar rijn er -vele proeven gsnomen met sublimaat
ter ontsmetting van aardappels. Een ieder Hie resul-
'taten gezien heeft, hetzij goede of slechte, wordt ver
zocht deze mede te deelen.
SPUITBRIGADE ENKHUIZEN.
De pul veris ateur van de spuithrigade, is tegen billijke
voorwaarden te huur voor de bespuiting van aard
appelen tegen de gewone aardappelziekte. Op dit loffelijk
streven kom ik nog nader terug. Adres J, van Veen
J. W.zn., St. Nicolaasstraat 984.
De Controleur b\i den Plantenziekten-
kundigen dienst te Hoorn,
K. VAN KEULEN.
Mijn plan is nu een reeks (schrik niet, waarde le-
zor) artikelen te schrijven omtrent het leven hier in
Borovsko. Zooals ik reeds heb geschreven is dit een
zeldzaam afgelegen oord, maar hot leven is hier
ideëel, niet zenuwoverspannend en wel gezond. We
reldschokkende gebeurtenissen vallen hiei- niet voor
en wat er in 'de wereld gebeurt zal ik uit de Tsjechi
sche kranten niet vernemen. Alleen heib ik er oiit
vernomen, dat de heer Louis Couperus ls overleden,
de beeren Resl en Prochazka in Holland zijn gearri
veerd en Bosch en Lont in de repubiika Ceskoslo-
venska zijn aangekomen.
Een voorname gebeurtenis is verder, dat de warm-
iegolf gepasseerd. is: ik ia9 in eon nog wel telegra
fisch overgeseind courantenbericht, dat de tempera
tuur in Berlijn 34 gr. Celsius was, au dat was nog
maar matig bij hier vergeleken. Den eersten dag der
eigenlijke hittegolf stond de temperatuur hier al op
35 gr., de volgende dagen was het hoogor. Hier zijn
geen warmtoongelukken gebeurd.
Maar laat ik mijn wedervaren eenigszins de re
vue passeeren. Do eerste week die ik hier heb door
gebracht, eigehiijk van Woensdag tot en met Zater
dag, is besteed om me hier in te burgeren en" voor of-
Lcieele aangelegenheden. Mijn Tsjechisch visum gaf
n.m. aan, dat vreemdelinge." die langer dan 24 uur
in de republiek vertoefden, zich moesten melden bij
de politie. Dus wei-den-op zekeren morgen 2 paarden
voor de brik gespannen en reed de koetsièr voor.
Laat ik eerst even zeggen, dat onze koetsier eer?
werkzaam n.an is, in zijn „vrijen" tijd is hij karren
voerder er« stalknecht. De heer Resl en ik stegen In
en toen naar Dolui Kralovice, waartoe Borovsko be
hoort. Nu zal jmen zeggen, dat zooiets vlug gaat,
maar dat is niet zoo, ten oerste door bat stijgen var
den weg, die vlug gaan onmogelijk maakt; daa door
het steile afloopen, die het gevaarlijk maakt en ten
derde door ganzen die het beneden zioh. achten voor
een rijtuig uit den weg te gaan. Daar hier overal
veel ganzen worden gehouden en ze graag op den
weg verkeeren, zorgen zij voor de noodige stagnatie.
AJzoo wordt de grootste helft van zoo'n rit stap
voets afgelegd. Zondags gaat het iets beter, daar dt-.u
de ganzen meest worden vastgehouden.
In Dolni Kralovice, wat een stad moet heeten, *t is
even groot ongeveer als Winkel, worden ook gancca
gehouden, die vrij op straat rondwandelen. Om zo
daar uit elkaar te houden, zijn ze gemerkt, precies
als op Wieringon de schapen, met roodaarde.
Maar ter zake. Na een klein uur rijden waren we
bij het politiebureau, een zwaar gebouw maar dat
behoef ik wel niet meer te schrijven, hier zijn geen
licht opgebouwde buizen; als ik er een ontdek zal ik
het als rarieteit vermelden. De gendarme, dat woord
wordt hier. ook wel gebruikt naast den Tsjechischen
naam, die ik niet weet, was een zeer voorkomend en
beleefd man, en toen de lieer Resl het doel onzer
komst had .bekend gemaakt, moest hij bladzijde 2
uit mijn pas overschrijven, maar kon het niet. De
man wist niet dat er zoo'n onmogelijke taal als ae
Hollandsche bestond. Tenslotte gelukte het hem de
Duitsche overzetting op bladzijde*5 over te schrijven,
niet te vertalen, dat was niet noodig. 's Mans ont
wikkeling ging waarschijnlijk niet verder dan zijn
vaderland, want er zijn hier genoeg menschen die
vloeiend Duitseh spreken.
Toon dit bezoek was afgelooper, reden de1 koet
sier cn ik naar het- hotel. l>e heer Resl 'had eenige
zaken te doen en vervoegd© zich later weer bij ons
Ik wist natuurlijk niet waar dat hotel zich moest
bevinden. We hadden een tijdje gereden toen er een
werkelijk schokkende gebeurtenis plaats vond. Er
.-tond n.m. 'n man van de 100 kilo-soort aan den kant
van do straat, die met een gangetje in de brik
sprong, zoodat ik dacht dat we omvielen. Dit gebeur
de echter niet en de nieuw aangekomene stelde zich
voor als den heer Josef Blsnik, gastwirt, eigenaar
van hotel Blanik, ons doel der reis. Daar werd ge
stald en ik trad, den waard voigende, binnen. Op
d© vraag van den kastelein: „Bier?" antwoordde ik
bevestigend en ongeveer vijf minuten later komt er
een bediend© met een geweldige pint bier en ©en
bord waarop een mes, een vork, wat kruiden en
S6D partijtje beet© worsten. Ik bracht den man aan
het verstand dat ik geen worst had besteld, maar
deze zette alleen groote oogen op en begreep niet
waarom ik wel bier en geen würstel moest hebben.
Enfin, voor de würstel werd een andere liefhebber
gevonden, want- ik ontdekte dat het hier de gewoon
te is bij bier worst te gebruiken. En dat zou nog
niets zijn, maar die dingen, ze zijn ongeveer nog eers
zoo groot, dan onze Hollandsche saucijsjes, rdja zoo
sterk met uien 'gekruid en daarbij tamelijk vet, zoo
dat mijn Hollandsche maag in den beginne altijd te
gen deze kost protesteerde. Nu ia dat echter ge
beurd.. mijn maag vertsjochischt. Later kwam. de
heor Resl, bestelde bier en kreeg er natuurlijk worst
bij en ik was zoo goed niet of ik moest ook nemen,
wat tenslotte gebeurde. Al zoo geen wor-st en toch
worst. Toen dit achter den rug was, werd ingespan
nen en ving de terugreis aan.
Laat ik eerst even Dolni Kralovice beschrijven.
Ket ligt evenals Borovsko aan de Zelivka boven
laatstgenoemd dorp, dat wil zeggen, eerst passeert
ht water D. Kralovice en dan onze heimat. Het is ook
om en bij de heuvels gebouwd, soms zelfs zoo steil
dat het eene huis gelijk met de dakgoot van het an
aere gebouwd is. Veel is er niet van te zeggen, er
zijn enkele winkels, maar geen mooie.
Hoi postkantoor, waarover mijn brieven vica versa
getransporteerd woeden, is er gevestigd en is be
paald een eigenaardige inrichting, daar de 'brieven,
die ik uit Holland ontvang op z'n minst 3 dagen en
op z'n iang3t 5H dag ondeiweg zijn, gerekend vanaf
den datum waarop ze in Holland gestempeld zijn.
Op den terugweg ontmoetten wij den directeur van
de landbouwschool in Kralovice. De man sprak 7
talen, maar geen Hollandsch, zoodat ons gesprek
niet wilde vlotten. Op een dergelijkèn tooht in een
open brik verschaft een ding veel werk, nl. het groe
ten. Het Ls hier de gewoonte om elkaar te groeten
door den hoed af te nemen. Arm of rijk, jong of oud,
alles groet en wordt teruggegroet. Dit komt wel voor
een deel omdat de heer Resl oen zeer geziene per
soonlijkheid is en groot grondbezitter., maar het is
hier toch de manier ook. Als 's ochtends om 6 uur
de bel voor de tweede maal luidt, het sein om zioh
te melden, maak ik in den regel dat ik aanwezig ben
en groet ineens allen, want anders loop je de kans
het dertigmaal te moeten doen, en houd al het per
soneel maar eens uit elkaar.
Een paar dagen na voorbeschreven tocht gingen
wij naar Borovsko, hier heel dioht bij, want de veld
wachter moest mijn paa nog teekenen en afstempe
len, Do man wandelde op bloot© voeten en in hert
hemd zijn kamer op en neer, lange Duitsche pijp in
den mond. Van een uniform waa niets te ontdekken,
ik geloof ook niet, dat de man er een heeft Wat we
hier op Borovsko ook met een veldwachter moeten
doen, «nap ik niet 't Is anders een heel verdraag
zaam men. Een paar dagen na ons bezook liet"hij, ln
oude plunje, zijn koe aan den kant van den weg
grazen.
Ec: ran rcjjn aangenaamste bezigheden hier is hert
bessen eten. In dep wandelhof of tuin staan boompje?
met prachtige groote roode bessen. Op een 'keer was
ik in actie, toen ik het met de btjen aan den stok kreeg.
Deze ondieren hebben daar nj. hun standplaats. Het
kwam goed af, een paar moesten het met den dood
en ik met een paar steken bekoopen. Het zijn tot nu
toe de eenigste vijanden, die ik hier heb.
Toen ik hier kwam, 3 Juli. moest alle hooi nog naar
huis gereden worden, dus de tweede weck van mijln-
verblijf kwam ik Maandagsochtends in het werkpakje
naar beneden en aan den arbeid. Nu, ik wist ook wel
dat het heereboeren uit Zou raken. Het was afspraak bij
de uitwisseling, dat we alle voorkomende werkzaamhe
den zouden verrichten, en al te mooi behoeft het ook
niet te zijn, want dab. mocht het eens de les geven van
het oude rijmpje
Toen Klaas bij Griet uit vrijen ging,
Noemde zij hem engel, hij haar hemeling,
Maar pas waren zy gepaard,
Of reeus in duivels waren zij ontaard.
Deez' geschied'nis leert u klaar en kort,
Dat al te mooi, gauw leelHk Wordt.
Het maaien is hier mannenwerk, het hooien vrouwen
werk, het wagens opriteken gebeurt door 2 man bij
een wagen en het voerleggem toet grashooi door een
vrouw, met klaverhooi door 2.
Laat ik weer even afdwalen en het personeel beschrij
ven. Ten eerste de dienstbode, ze heeft net met véél
geraas mijn kamer aangeveegd, dus wordt zij eerst ge-
noehid. \ervolgens hel andere huispersoneel, bestaande
iuit een paar bejaarde vrouwen en een jong meisje, die
tevens het beroep Van ganzenhoedster uitoefent ©n met
de dienstbod© varkens, kippen, konijnen- ©enden, gahzen
en duivenvoerl. Dan ae vrouwen die op het land
Werkken, gemiddeld tot nu toe ongeveer 10, meest jonge
meisjes vanaf 18 jaar. De vrouwen loopen hier meest
altijd op bloote voeten, geen schoenen en geen kousen.
Klompen zijn bier onbekend, als ze nog wat aan hebben;,
zijn het loeren sloffen met houten zool. Als hoofdbe-
bedekldng fungeert de nationale hoofddoek, een losse
doek. die gewoon onder de kin wordt Vastgek&oópt. De
oorbelletjes zijn hier nog in de mode.
Nu het manlijk personeel. Zij loopen veel op bloote
voeten, kousen hebben ze niet aan, neel enkelen feérén
sloffen met houten zool, net als vrouwen. Ten eerste zijn
er drie vaste karrenvoerders, zij gian altijd mH de
aarden om en zijn tevetns met het voeren en verzorgen
er paarde,-, belast. Den de reeds genoemde drie stal
knechten can de smid.
Do heer Resi heeft hier op de plaats een eigen sme
derij met ©en vast aangestelden smid. Laatsi viel er
©en wagen met klaverhooi om en brak een der steunen.
Eon man er mee naar den. smid, wij het zaakje er Weer
opgeladen en vooruit weer. De man is een Rus van
herkomst en waarschijnlijk door den oorlog hier heen
rraakt; Zijn smederij is echter niet voldoende ingericht;
ij hoeft gereild werk en zijn inrichting is te primitief.
We! heeft hy heel Wav goede gereedschappen, maar
toch te kort,
"5an de timperman, ook in vastem dienst, deze te
tevens wagenmaker ©n heeft overvloed van wens, teméér
daar hij" niet zeer snel gaat. Voor eenvoudig zaagwerk
heeft hij dan ook in den regel m.og hulp van een der
werklieden. De timmennan-wagenmaker te beter inge
richt dan de smid.
Dan de steenbakkers, twee Jongens van ongeveer
16 en 18 jaar; zij hebben geregeld werk, daar 25e ook
dakpannen fabriceereji, zelfs heel beste.
D m nog een groep vaste en losse ^werklieden, hoeveel
van ©Ik kan ik niet zeggen, daar ik niet weet, wie eij
les en wie vast werk heeft. Er zijn óp 't oogenblik 6.
Een zou ik nog haast vergeten te melden, nog wel
een gewichtig personage, n.1. de chef-werKman, die
met het .toezicht is' befast en niet veel 'behoeft te
arbeiden. 'Dat wordt dus 17 mannen en 14 vrouwen,
Hun aantal zal echter wel vermeerderen, want morgen
(23 Juli) begint het rogge-maaieo, dus komt er weer
werk. t
Van het manlijk personeel te een groot gedeelte in
den oorlrg geweest en weten zij daar veel van te ver
tegen. Verminkten heb ik hier nog niet gezien, de
timmerman .mist een wijsvinger, maar door andere
oorzaak. Over *t algemeen zijn-het heel gezellige men
sehen, vriendelijk en beleefd, zij spreken heel veel,
hun mond staat weinig, toaar dat is hier den volksaard.
l)e verkou(ii. g tusschen hep onderling is voor zoo ver
ik heb gemerkt, heel goed en ook tegenover den pa
troon zijn zij onderdamig en beleefd. Vloeken hoort men
hier niet, als' 't eens heel erg "er toe komt, klinkt 't
„sacramentsky", zelfs bij de karrevoerders komt het
niet verder. Bij de vrouwen klinkt het wel eens„Jezus
Maria", vooral als er een muis uit een hooirook te
voorschijn komt.
Maar nu weer teruggekeerd tot het hooi. De eerste
sr.ee van alles is binnen, 't zit op de zolders, wat ik
echter g-^en pructisch manier van bewaren vindt;, in
een vieraant bezakt het veel beter en broeit het betér
door.
Over zolders gesprokenik heb weer een ontdekking
gedaan, n.1. ae korenzolders. Zoolang hier niet op
gewerkt wordt, zijn deze afgesloten, wat trouwens met
alles het geval hier is, maar de meeste ruimten moeten
dagelijks gebruikt worden, dus die had ik gezien.
Hoeveel hang- en deursloten hier in 't gebruik zijn,
durf ik niet te noemen, daar ik ze nog nooit geteld heb,
maar hun getal is respectabel. En dat is niet omdat
de menschen hier slecht „zijn, maar gewoon, óm de
gelegenheid qjet te geven.
Op de een© zolder liggen noa 70 H.L. rogge van besté
kwaliteit, terwijl er voor eiikele dagen vier wagens
vcï zijn weggebracht. Tevens staan er een paar zaad-
waaiers en ©en trieur van fiimke capaciteit.
Boven .de graanzolder is nog ee^. zolder en 'juist
hierdoor aeect ik de ontdekking. Daar lagen n.1. eenig©
balen aardappelmeel, dat hier op de boerderij zelf bereid
wordt en <iie moesten doorgerold worden on nu werd
ik met het toezicht over de werksters belast.
Daar heb ik tevens het eerste gesprek in het Tsjechisch
gehouden. De meisjes vroegen, of er in Holland veel
aansen was en feest, hier op Borovsko is n.1. bijna nooit
wat te doen. Bijna, zeg ik, maar'hierover hoop ik -later
weer een verhandeling te geven. Voorts vroegen ze, of
we in Holland ook vrijden, dat doe^i ze hier naar het
schijnt ..tiiet; wel in am.dere streken van Tsjecho-Slo-
wakije.
Daar ik nog bijna geen woord Tsjechisch spreek kaïn
men zich wel indenken, dat. dit een heel ingewikkeld
gesprek was, maar 't ging toch.
Nu ik op dit capiter ben gekomen, wil ik nog evén
een /ooneeltie meaedeelen, aat zich eergister op hét
land afspeelde. Toen waren er 8 meisjes en vrouwen
aan 't aardappelen doorhakken, dat gebeurt hier met
een soort houweel, een lomp werktuig. Ik was door
den heer Resl met het toezicht belast, 'maar had niet
mee te helpen en stond er met de boord om, bij. Om
een uur of vier kwam de heer Resl eens kijken én we
hadden oen praaije over de aardappelen, toen over de
kunstmest; net bleek dat hier ook duizenden kilo's
werden .gebruikt. En toen kwamhet gesprek op de
koeien en hadden wij het er over, dat in Hplland 2
keer per dag gevoerd en gemolken werd. De vrouwen
waren heel nieuwsgierig, wat wij wel bespraken, maart
daar zij geen Duitsch spreken, kondén zij ert niets van
verstaan. Daarom vertaalde de heer Resl het voor hen
in het Tsjechisch. Eensklaps gooit een bejaarde vrouw
haar werktuig neer, komt vlak voor me staan, zoowat
neus aan neus ejn begint 'te spreken,in 't Tsjechisch na
tuurlijk. Daar ik niets anders deed dan de schouders
ophalen, dacht de goede vrouw zeker, dat jk behoor
lijk dooi was en begon al luider te schreeuwen, zoodat
ze op 't laatst een stem als een onweer had. De anderen
vielen in elkaar van 't lachön.. De heer .Resl Stond te
schudden en ik haalde mijn schouders opi Dit had zoo
een til die geduurd, toen ze eensklaps ophield én mot
eenWel Jezus Maria, haar werktuig weer opnam. Ze
kon zich niet indoniken, dat er monschen waren, die, ate
je zoo duiedlijk sprak, je' niet konden verstaan.
Later zei do hoer Resl, dat ze niet wilde gelóovera,
dat ze 'in Holland 2 keer per dag molken en voerden*
want dat de beesten niet zoolatng zonder eten konden.
Ze dacht dat de heer Resi hun wat wijs maakte en wilde
het my daarom zelf vragen, met gemeld resultaat.
