AlliüSil Nisiws-
Jlalimn-
scle zijde voor-
zicllig in vorm
Ditoeversi N.V, v.Si TRAPMAN I Co, Schagen
Ingezonden Stukken.
Uit en Voor de Pers.
Binnenlandsch Nieuws.
Dinsdag 7 Augustus 1923.
66ste Jaargang. No. 7276.
Dit blad verschijn! viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomcnd nummer geplaatst.
POSTREKENINQ No. 23330. INT. TELEF no. 20
Prijs per 3 maanden f 1.66. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Landbouw-Coöperatie.
Bij' een onlangs gevoerde particuliere bespreking
met iemand', die weliswaar op 't gebied van zaaizaad
veieuedng al heel weinig ingewijd bleek te zijn,
daarentegen diens zeer grondige kennis ten opzichte
van de algemeen© landbouwcoöperatie daarbij tot
uiting kwam, mag het wellicht niet ondienstig wor
den geacht op bedoelde beschouwingen eens meer al
gemeen de aandacht te .vestigen.
Nadat door mij een en ander -was medegedeeld over
het Instituut Svalöf en over de aldaar verkregen bij-
zondeie," voor den landbouw voordeeüge resultaten,
kwaim ons gesprek als vanzelf ook op de aldaar
voortgebiachte nieuwe Staalrogge. Ik wees er op, dat
deze rogge bij- veeljarige vergelijkend© proeven, in
Zweden-bijna ongekend regelmatig met de hoogste
opbrengsitcijfers was uitgekomen, en dat daarbij bo
vendien. was gebleken, dat de Staalrogge stijver stroo
'heeft dan de andere meer algemeens gebruikelijke
rassen. i
Ik bracht verder naar voren, dat naar aanleiding
van deze Zweedsche ïesultaten in het najaar, van
1921 in sommige gebieden van ons land reedis vele
landbouwers Slaalrogge hadlden uitgezaaid, en dat
bet nu vooial dezen zomer zoo betreurd moet wor
den, dat men in 1922 door omstandigheden op verre
na niet alle geoogste Staalrogge tijdig voor* den zaai
•had kunnen dorschen. Van tallooze roggevelden toch,
die door de vele ïegens nu bijna waardeloos zijn ge
worden, zoude men bij uitzaai van Staolrogge zoo
goed. als zeker uitstekende opbrengsten, hebben ver
kregen, gezien dezen zomer de talrijke veelzeggende
voorbeelden in die richting.
Ten slotte er op wijzende, dat de algemeene Ne-
derlandsche roggeproductie in een jaar als dit voor
enorme kapitalen méér zou hebben kunnen opleve
ren, indien oveial en algemeen zulk een stijf-stroo-
soort als de Slaalrogge uitgezaaid ware geworden,
werd mij o-p die alles ongeveer het voJgehde geant
woord:
Er wordt in déze tijden door menigeen belaas veel
te weinig aandacht geschonken aan dé manier waar
op en met. welke hulpmiddelen men de hoogste pro
ductie uit den bodem kan halen. Velen hebben zich
langzamerhand op het standpunt gesteld, dat alle
landbouwbenoodigdheden zuiver langs coöperatieven
weg moeten worden aangeschaft, nemen derhalve ten
allen tijde genoegen met datgene, wat de landelijke
coöperatie beschikbaar kan stellen zonder zich ooit
af te vragen of langs particulierenweg wellicht iets
beters kan wordlen 'geleverd. Waar nu juist ook op
uw gebied de alleenverkoop van Petküserrogge, Ori-
gineole van Von Lochow, aan bedoelde landelij
ke coöperatie is opgedragen, zal dit op zichzelf meer
d-ere coöperators reeds doen besluit aan de Petkü
serrogge absoluut vast te houden.
Ik heb op deze denkbeelden ongeveer dit/ geant
woord:
Er'zijn ook mij inderdaad gevallen bekend, dat
men nimmer aandacht schenkt aan particuliere aan
biedingen, zelfs in één geval heeft men zich zóóver
laten gaan, om aan alle handelaren den toegang tot
de kantoren der coöperatie te verbieden, maar ik
voor mij meen daarnevens toCh ook, dat zoowel ver
reweg de meeste landbouwers als zaakvóenders van
Bneienbonden, enz. ten slotte toch immer de mees-
opleverende en de minst riskante grondstoffen voor
de méde aan hun leiding toevertrouwde bedrijven zul
len prefereeren.
l-.lke landbouwer en elke zaakvoerder, die dat be
ginsel niet voorop stelt, kan door zijn té ver gedreven
coöperatieve neigingen zichzelf en het algemeen be
lang enoiime schade berokkenen. Nimmer moet het
productiebelang ondergeschikt worden gemaakt aan
o\ei-dreVen coöperatieven voorkeur!
Bedoeld© besprekingen 'liet ik hierboven in exten-
eo volgen, en ik kan ten slotte niet nalaten de hoop
uit te spieken, dat iedere landbouwer zich ook in d,e
toekomst vóór alles zal laten leiden door deze éene
gedach'e: Met welke soort rogge, tarwe, haver of
gerst, bereik ik in mijn bedrijf de voordeeligste resul-,
taten?"
Me't mi.'n beleefden dank voor'de plaatsing, toeken
ik mij, mijnheer de Hoofdredacteur
Hoogachtend.
Uw dw. dr
M. WIERSUM
P.S. Uitdrukkelijk zij aan bovenstaande beschou
wingen neg toegevoegd, dat ik met iederen land
bouwer gaarne de poote voordeelen (erken, welke de
landelijke coöpeiatie hem in den loop der jaren heeft
doen deelachtig worden. M. W.
w
Italiaansche zijde vereis cht
uiterst voorzichtige behandeling.
Voor het wasschen moet, alt-
sluitend LUX gebruikt worden; geen
andere zeep reinigt zoo volkomen zonder
wrijven. -
Zij mag volstrekt niet gestreken
worden, maar moet voorzichtig in den
ipronkeliiken vorm getrokken worden
r het opbergen.
DE LEVER-S ZEEP MAATSCHAPPIJ VLAARDINGEN.
Fabrikanten van SUNLJGHT en 'VIM.
Onder het opschrift: „En de vlcot?", schrijft dé
N. R. Ct. hel volgende
Nu de plotsolirgj beroering, die is o gewekt door de
de onverwachte ontslagaanvrage van mini-der De Geer,
wat is bedaard, mogun wij nog wel eens een o >genbük
onze gedachten laten gaan over de vraag, wat dit poli
tieke incident beteekenen kan voor o.ize vloot. Wij-
vreezen toch zeer, dat de politiek van het kabinet, welke
den miriisler van financiën aanleiding werd tot zijYi
verzoek om van de verantwo ordelijkheid voor het beheer
van 's larids géldmiddeüen te worden ontheven, in stee
ons snel ©ene vloot té bezorgen, ons voor 1'ahge jaren
van de vervulling van dkn wensch zal afhouden.
s Men mag toch wol aannemen, dat het niet de lichte
verzwarii g van laskn, die onmidde Tijke uitvoering van
net vlootp an vo r de lantls tipan -iën zal oi leveren, op
.zelve is geweest, we.ke den hoer "J)e Göér tot
h'ivt "f U*1 gebracht, doch vee eer de omstand'.g-
rf' dat, ondanks het treurig pers'.ectV, dat de iti
ripn Cn\ erH.te dienen beg-oot n^ den vo ke zal' doen
«loÏLi kabinelsmecrderheid zien tot dezq ver
n?van' u' Saven 1W overhaal
vIpA.1 a8aanvTage van Jhr. de Geer is, vTeezcn wi,
J. voorbode van eene begroeting, die zulk
'.l11 de.icil zal verkoien, dat het zelfs mot pers-
r jV ustgre ien niet meer kan wordefi gecamou-
rurhtên"JuS?8? b g 0n a bieromtent bedenkil1 '1 g -
K-or/w^»ir,« n-*e te doen. En dat niet alléén o er de
hoMoonPnHl°-'r 1924i. maar 00k over <*en dienst van
ornrite i i ^lj hoorden reeds verluiden, dat er
gr s ppletoire aanvragen voor 1323 in voorbereiding
zijnvan de bezuinigingen in perspectief', die1 ons
verleden jaar voorgespiegeld zijn, zou niet meer dan
een derde tot hun reent gebracht zijn, het verleden jaar
weggedecreteerd© spoorwegtekort blijft zich brutaal' hand
haven; inkomsten uit het crisisfonds staan niét meer ten
dienste om het tekort op den .gewonen diqnst wat te
flatteeren. In één woord, net zal' een miserabel financieel
beeld zijn, dat ons den derden woensdag van SeR-
tember zal mpeten worden onthuld.
En dit oogenblik apht nu de regeering bij uitstek ge-
séhikt, om - ons land aan de uitgaven, die de vlootwet
zal opleggen, te gaan binden.
Wie. gelijk wij, overtuigd is, dat Nederland en Ne-
derrlandsch Indië het op dén duur niet zonder vloot
zullen kunnen stéllen, moet toen hij kennis nam van
het besluit der 'regeering, net vlootontwèrp thans in
de Tweede Kamer weer,aan de orde te stél'én, wél
met de hand naar het hart hebben gegrepen. En menig
een zal wel hebben gedacht: Daar gaat de nieuwe
vloot.
In de politiek is veed mogelijk, en de partijpolitiek,
die deze regeering tot nu toe bij herhaling bleek te
beheerschen, heeft reeds wonderlijke resultaten ge-
bad. doch men moet nu toch wel een heel groot
optimist zijn. om een oogenblik te kunnen gelooven,
dat de regeering voor haar politiek van het oogen
blik in de-Tweede Kamer eenè meerderheid zal kun
nen- vinden. Op de keper beschouwd, komt de geheede
opzet der regeering erop neer, dat zij va banque gaat
spelen. Ongeveer met deze redéneering: „het telkort
is toch al zoo groot, en het vooruitzicht om uit de
ellende te komen, zóó klein, dat we op zoo'n luttel
aantal millioenen voor eene vloot niet meer behoe
ven te kijken". In werkelijkheid hebben we zuflk een
betoog; zij het in wat minder openhartige térmen,
reeds bier en daar in een persorgaan zien (te voor
schijn komen.
De vraag is evenwel, of in dé Kamer voor zulk
eer© roekelooze politiek eene meerderheid zal zijn
te vinden. Wij gelooven het niet. Zooals wij de zaak
inzien is de eeuige kans. het ontwerp te redden, dat
het vooralsnog kalm blijft liggen tot tijd en*wl'le o^k
degeren, die financieel scrupuleus zijn én dat
moet elkeen, die het met ons land wel meent, thans
ziin er met een zuiver geweten vóór zullen kun
nen stemmen. Zet de regeering haar thans aange
kondigde plan. de afhandeling van het ontwerp, "in
September te tojjeeren, door, dan. vreezen wii. zal
het eind zijn, dar het ontwerp verworpen wordt en
met het ontwerp de regeering ter zijde geschoven.
Dit laatste zal geen onoverkomelijke ramp zijn;
integendeel. Maar voor de vloot -zal deze loop van za
ken vrijwel fnuikend zijn. Valt die regeering op het
vloot-ontwerp, dan -zal een© nieuwe regeering, naar
zich laat aanzien, wel de bezuiniging, maar moeilijk
herstel van de vloot op haar program kunnen zetten
De wederopbouw van de vloot wordt dan naar verre
toekomst verschoven.
Dit is het groote gevaar, dat wij van de regeerings-
politiek vreezen. Zij zal niets bereiken en in het
vlootvraagstuk een stap achteruit doen. Dit onge-
wenschte gevolg w*ro wellicht alleen- te vermijden
indien, zoodra het voorstel, de vlootwet, te gaan be
handelen, gedaan wordt van de zijde der leden, die
inderdaad voor herstel 'van de vloot voelen, een te
genvoorstel wordit aanhangig geanaakt, om het ont
werp vooralsnog niet in beraadslaging te brengen.
Werd voor. zulk/ een voorstel eene meerderheid ge
vonden, dan zou dit votum zeker niet zonder politie
ke gevolgen blijven, maar ook de medestanders der
regeering mogen zich er wel' geducht rekenschap
van goven, of er eene ruimere keua» openstaat, dan
tqsschén deze twee: óf de regeering mèt het vloot-
cD.twerp ten onder te zien gaan, óf de regeering al
leen en het vlóotontwerp althans nog te redden.
HOLLAND OP ZTJN BESTI
De bekende Portugeesche kapitein Sacadura CabriL,
die verleden jaar door zijh OceaaaivTupht van Lissabon
naar Pernambuco "Zich een wereldnaam heeft verworven
heeft thans voor zijn voorgenomen Vlucht om de wereHd
5 spéciaal voor dit doel1 te bouwen Fokker-watervlieg-
tuigen besteld.
Als een bewijs, hoe hoog deze toestellen van onze
nationale industrie in het buiten'and staan aangeschre
ven. blijkt wel, dat kapitein Cabral' tot aanschaffing van
deze toestellen is overgegaan, nadat hii eerst persoonlijk
alle daarvoor in' aanmerking komende producten van
de Frarsehe en Engelsche vlietuig-industrie Aan een
er^s'ig en nauwgezet onderzoek haa onderworpen.
DÉ! GEWETENSVRAAG! t
Eet oude heertje kwam het postkantoor binnenge-
dribbeld. Zijn ruzie met de van ze'f dichtklapi>ende
deur was vrij hevig, maar kort van duur en eindigde
met de volkomen nederlaag van het heertje, dat nog
juist zijn lorgnet kon redden voor dit door de deur
verpletterd werd, zoodat het incident beperkt bleef tot
PRESIDENT HARDING, f
een vrij gevoeligen klap tegen zijn achtenswaardig hoofd.
In de hall' van hét postkantoor, waar het druk was
en waar een sfeer van onwelwillendheid over de bezoé-
kers hangt, die slechts één doel kennen zoo spoedig
mogelijk geholpen te worden, stond het oude neertje
stuntelig rond te kijken. Achtereenvolgens drentelde hij
langs alle loketten en spelde nauwgezet met zachtr-preve-
lende lippen, wélke hun bestemming was.
Eindelijk scheen de bezoeker gevonden te hebbén wat
hij zoemt, hij stapte op één der loketten af, waartoevallig
niemand te wachten stond en haalde uit den linkerbin
nenzak een oude portefeuille. Uit die portefeuille diépté
hij een papiertje op en Overhandigde ait aan den wach
tenden ambtenaar. Even vloog de blik van den man
achter het loket over het bedrukte papier, toen klonk
het kort en zakelijk:
Js u giraat of girant?
Het heertje keek bijna net zoo onthutst als zooeven
na zijn gevecht met de deur.
Of u giraat of girant is.
Neen, ik ben gepensionnoerd.
Dat vraag ik u niet. Is u giraat of girant?
Protestant? Neen, Katholiek
Het geduld eens ambtenaars en speciaal' eens post
ambtenaars is zonder grenzen. De man-achter het loket
werd niet boos, niet driftig. Hij keek niet moordzuchtig,
hoogstens ietwat medelijdend.
Weet u niet wat giraat of girant is?
Gérant? Neen, ik heb geen café, ik ben...
De ambtenaar had gevonden, wat zijn oogen reeds
even gezocht hadden. Een klein rosé gidsje voor reke
ninghouders van den postchèque- en girodienst. Hij
sloeg de „Inleiding" van dit boekske open en duwde het
onder de oogen van het verschrikte heertje, terwijl
zijn wijsvinger de plaats aanwees waarop hij de aandacht
van den hulpelooze wilde vestigen. En het heertje las
In dezen gias wordt verstaan onder giraat: de reke
ninghouder die van zijn postrekening laat afschrijven.
Even later glipte het ouae heertje door de gevaarlijke
deur, welke een dienstmeisje dat een postzegél van
een dubbeltje had gekocht, hulpvaardig voor hem open
hield. In zijn oogen was nog de eerbied voor aen
postcheque- en girodienst, ©n zijn lippen prevelden gi
raat, girant, giraat, girant. Arnh. Ct.
WARMENHUIZEN.
Naar wij vernemen, komt de tooneelvereeniging „Joan
van Scorel" op kermismaandag in de ko.fbaan van d©n
heer Slikker met „Gebroeders Kalkoen", eén vrooïfjk
spel in drie bedrijven. Gezien de gunstige beoordéélingén
in de pers, mogen we een talrijk publiek verwachten,
WARMENHUIZEN. rj
Op de lijsten aangeboden voor het Huldeblijk aan
H. M. de l£oninjgitn, is totaal voor een bedrag van f 133
geleekend.
TEGEN DE BALDADIGHEID DER JEUGD.
Gelijk bekend is hebben d© burgemeesters van 's
Gravenhage en Schiedam een- rondschrijven aan de
onderwijzers in hun 'gemeenten gezon-den teneinde te
komen tot een stelselmatige opvoedkundige bestrij
ding van de baldadigheid van onze jeugd. Volgens
de N. R. Ct." is de Tucht-Unie voornemens een'com
missie te benoemen om deze zaak voor heel. Neder
land bij d'e onderwijswereld, aanhangig te maken.
HOOGWOUD VINDT NAVOLGERS.
De gemeenterad van Zwaag heeft besloten- niet
de bijdragen. veHchu-ldigd krachtens de Hoogere- en
Middelbare Onderwijswetten voor de -R..H. B. S. te
Hoorn en de Ambachtschool, te. voldoen.
HAARLEM EN DE BUITENGEMEENTEN.
De Raad van Haarlem heeft onlangs besloten niet
te aanvaarden de nieuwe Regeeringsvoorwaarden
voor de verkrijging van' Rijkssubsidie voor inrich
ringen van middelbaar en voorbereidend hooger
onderwijs. Het gevolg van dit besluit zou kunnen
zijn, dat aan Haarlem het Rijkssubsidie werd ont
houden.
Mocht dit hét geval zijn, dan zal, aldius hebben B.
en W. eenparig besloten, aan den Raad het voorstel
worden gedaan om geen kinderen uit andere ge
meenten (dian Haarlem) tot gemelde onderwijs-in-
riebtingen toe te laten dian tegen betaling van ,een
schoolgeld, gelijk aan den kostentden prijs der leer
ling,, zijnde een bedrag, varieerend tusschen f 450
en f600.
Van dit voornemen is kennis gegeven aan de om
liggende gemeenten, opdat die reed® hunne maatre
gelen kunnen treffen voor het geval de regee,ring
het subsidie zou weigeren.
GRASOVERVLOED.
Men meldt uit Maas en Waal, dat daar een ware
grasovervloed bestaat. De tweede snede van het gras
is zoo overvloedig, dat er bijna geen geld voor te
maken is.
MINISTER VAN FINANCIëN.
Er loopen sedert ©enige dagen geruchten, dat de
Ministercrisis aan het Departement van Financiën
zou zijn opgei osit.
Wij gelooven dichter bij de waarheid te zijin, als
wij de mogelijkheid' veronderstellen, dat na het af