Airattniit- LnHiivlIil
"iili 4 1-11
VEREENIGIKG VOOR LAKDBOUW-
HIIISH0U00H0ERWI1S.
Hl'
3J13'
Uit en Voor de Pers.
Binnenlandsch Nieuws.
N.V. „DE TIJDGEEST"
Dinsdag 21 Augustus 11)23.
SCHADES
AIiümi Kiens-
66ste Jaargaug. No. 7284.
CfllMÏ.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
IlilyiiVürs i N.V, v.h. Pwl'ir.- li slo, a.nr
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF n«. 20
Prijs per 3 maanden fl.85. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels fl.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
In het orgaan van den Vrijzitnnig Dem<ar*ratischen
Bond. wijdt de heer Mr. M. Marchant ee*> zeer lezens
waardig artikel over de wisieiatf in het Ministerie van
Financ.ën. CnJer het opschrift „Het Kabiinet-CcUjn
schrijft Mr. Marthant het vo gende:
De geschiedenis van Nederand geeft sedert 1848 'geen
treuriger voorbeeld van staatkundige ontaarding dam
wat wij. de 'laatste jaren hebben moeten beieven.
De par.em'entaire democratie eischt, als een der
grondbe^insejen de verantwoordelijkheid vsun de partij
leiders der ve.fclezing-n vcor het te vormen Kabinet.
Zij geven verm aan de staatkundige elschen van het
volk. Het vo k spreekt zich daarover u.t. De harmonie
tusschen r:geerinjsbe eid en de uitspraak der kiezers
b ijft a ben aan bewaard, wanueer zij, die aan de e sehen
der meerderheid vorm geven, geroepen worden tot
de verwezen ijking. Het is tevens de eenige en zuiveré
■aarborg \o >r den ernst van de .eiding der verkiezingen.
Het was de katho iek Loeff, die deze f Jndamenteele
waarheid in een schoone redevoering aan de socia
listen voorhield, toen hunne weigering van de mini-
stenee'e portefeui'les in 1913 was uitgeloopen op het
extra-parlementaire KabinetOort van der 'L.nden.
Bij de verkiezingen van 1922 waren hoe ko i het
anders in dezen kritieken tijd? vraagstukken aan de
orde van alles overheerschend belang: het evenwicht
in het budget en de relatieve onmisbaarheid der uit-
faven. Geheel "het staatkundig terrein werd door deze
eide vraagstukken gedekt: de fnantiën beheers:hen de
militaire uitgaven, de sociale wetgeving en het onderwijs,
om bij deze drie te blijven.
Men kan niet zeggen, dat alle partijleidingen de vra
gen mei gelijke helderheid hadden gclórmuleei
v geformuleerdhier
ui men al zijn energie te gebruiken om de partij' bijeen
te houden, ginds deed men, alsof deze vragen van onder
geschikt belang waren, elders zocht men naar aas van
allerlei gehalte om kiezers te vangen. Maar de kiezers
deden hun 'werk, en daarop verklaarden de partijen
der rechterzijde: wij zullen tezamen.... niet een. (Kabi
net. vormen ter oplossing van de gestelde vraagstiKken,
neenwij zullen tezamen een Kabinet steunen, dat uit
onze geestverwanten is samengesteld.
Van het aanvaarden van verantwoorde1 ijkheid voor
zelf verdedigde en aanbevolen programs was geen
sprakede verdedigers verspreiden zich over de aards
en diëten een Kabinet zitten, waarvan z'ii a leen wisten,
dat het was samengesle d uit leden van nuniue partij n,
dat het was „christelijk". Een program1 had het n.et.
Ja, zijn bejeiu in de beteekenis van handelen'
vond in hoofdzaak zijn critiek in de bij1 ae verkiezingen
verdedigde programs.
Zoo b.eef het Kabinet-Ruys de Beerenbrouok zitten
het zet-ministerie van 1918, de agent van de samen-
5 partijen der rechterzijde. Het pleegde langdurig
werkende
overleg mét dé samenwerkende partijen en ging in zee.
Wat van dit overeg het resu taat is geweest^nee.'t het
Nederlandsche volk nooit geweten, wel is gebleken,
dat het geen concreet doordacht program kan zijn
geweest. liet Kabinet heeft geloefd van ae hand in den.
tand. Rees een moeilijkheid, dan werd telkens de een
of andere oplossing gezocht. Het b eek dan, zooals bij
voorbeeld bij de grondwetsherziening, en bij de regeling
der militaire departementen, dat men steeds bereid was
ook het omgekeerde van een verdedigende ste.ling té
aanvaarden, als fret maar een oplossing was, die de
samenwerftende partijen bijeen kon houden; gelijk men
sedert 1918 was gesprongen van den, hak op den tak.
Wij zij'n niet in gebreke gebléven om' aan te toonen,
hoe door deze wijze van werken het staatkundig leven jjn
den grond werd bedorven- Wij hebben vurig verlangd
i iict einde, opdat wij, n^ar wek beginsel dan ook
geregeerd, eindelijk weder eens vasten if ond. onder
de voeten zouden voelen.
I)e crisis, die in de maand Juli p'otseling is uitge
broken de hoeveelste ofnder hst bewind van dit
Kabinet is niet ineer te tellen geeft ho jp,( dal men
lol een stap is gedwongen, die ons op dan goeden weg
terug kan leiden. Het simpele feit is alleen, dat de
heer De Geer als minister van Financiën is vervangen
door den heer Golijn. De beteekenis van het feit is,
dat het Kabinet-Ruys is vervangen door het Kabinet-
Co.'nn, Althans één van de leiders vairv den verkiezings
strijd Van 1922, en één, die toen duidelïïk te vinden,
later scheen hij het ze f te duidelijk te vinden,
heeft Zijne verantwoordelijkheid als zoodanig aanvaard.
Het verschil van deze „reconstructie" met vroegere
„reconstructies" is dit, dat zij een nieuw Kabinet heeft
gebracht met een program, want Colijn vertegenwoordigt
een program, dat ssdert 1918 heeft ontbroken.
Er zal thans minder van „perspectief' worden ge-
soroken dan verleden jaar, maar er zat perspectief zijn,
dat tot di'sver ontbrak.
Hiermede is niet gezegd, dat dit perspectief ons zal'
verh'ijden. Ons verb'ijdt alleen, dat er is houvast.
Men heeft naar dit houvast gegrepen, door den nood
gedwongen, gelijk de drenkeling grijpt naar een toe
geworpen lijn.
Toen men, in de benauwdheid over „de gaafheid van
de» gu'den", aan het „vei.Eslell-n' is gegaan, heeft men
een program ontvouwd in ae millioenen nota van velle
den jaar, dat tegen orit'ek niet was bestand. Wij kunnen
ors voors'ellen, hoe de heer De Geer in den loop van
het laatste jaar ertegen is gaan opzien, het poover
resultaat van zijn werk dit najaar voor de Stateu-
Generaa! Ie brengen, gedwongen tot de erkeünin", dat
orze criUk van het vcrige jaar vokome» juist 'is
gebleken. Vooral moet hem dit duid I jk zijn geworden
bij het verschijnen van het rappo.t der V.ootwet-
l'ommiss!e.
Hoe is het mogeljk. Toen men rjn bezuinlgöngs-
P'arinen ging opzetten, heeft men 'blijkbaar voor het
rtrevcende prob eem van de defens:e het hoofd in het
ges'o'cen. Men heeft maar weer gedacht: komt
tijdj komt raad.
Toen, in Juli 1921, de heer De G°er a's Minister van
Financiën zou gaan zitten, was het kabinet in nood. Hij
nad a.lcs kunnen gedaan krijgen. Wij hebb-n bet, bij
Ontmoeting in ds Kamer, gezegd: niet w<j
aneen, maar heel Nederland, had verwacht, dat hij de
kamer aan den Kneuterdijk niet zou hebben betrokken,
zonaer, zwart op wit, van zijn ambtgenootetn. de aan
vaarding te hebben verkregen van geheel een program,
met .werkelijke perspectief, waardoor in enkele jaren
In September wordt t© Schagen
weer een nieuwe vijfjarige cur
sus voor Laudbouwhuishoud-
onderwijs begonnen.
Aangiften voor deelname kun
nen worden gedaan vóór 1 Sep
tember bij Mej. W. Koopman
te Schagen of den heer G. Nobel
te Lutjewiukel, Voorzitter der
Vereeniging.
geheel het ingrijpende vlootplan maar blauw-blauw was
gelaten. Thans weten wij, aat het verloopen Jaar niets
van beteekenis is geschied, en dat de begrooting voor
1924 een gaping zaï vertoonen vain 140 of 150 millioeu.
Wat zal het kabinet-Colijn ons brengjeini?
Wij staan \o >r een tegengestelde beweging iin inkomsten
en uitgaven. De inkomsten du.en «mder den druk dei-
economische wanverhoudingen, die door het staatkundig
wanhoopsbeleid der Fransche regeering op de diepste
ellende kunnen uitloopen. De uitgaven daarentegen
groeien automatisch door den aanwas der bevolking
en het doorwerken van kostbare wettelijke maatregelen.
De aangroeiende gaping moet worden gedicht. Het was
ookop ons verkiezingsprogram' nummer éénaan een
democratische partij bovenal beneemt een aanwassend
tekort alle verschiet.
Wij hebben nimmer betoogd, dat het gat ko» worden
gestopt door 'besnoeiing der militaire uitgaven a.léén:
ae waarheid is, dat zonder radicia'e besnoeiing daarvan
het dichten van het gat niet mogelijk is.
Het kabinet Coijn zal met drastische maatregelen,
komen tot verminderen van uitgaven. Daaraan va t ni t
te twijfelen, maar het zal tegelijkertijd de vlootwet
trachten ingevo-rd te krijgen met Januari 1924. Ziedaar
de noodlottige combinatie.
Van deze v ootplannen is dit met zekerheid te voor
spellen stabiliteit in de uitvoering van het plain gelijk h :t
daar ligt, in zes jaren de helft, en in mog eens -zes
ajren ae ander* heft. zal er niet Zijn. Reeds ffaarotm1
is de opzet der kostenberekening van w l ig waarde, l p
dit gebied is geen berekening op termijnen van twaa.t,
of zelfs van zes jaren, mogelijk. In de tweede plaats
zullen de exploitatiekosten ae raming verre overtreden.
Dat leert de ondervinding. De heer De Geer bleek dit
zeer goed te beseffen, waar hii terugschrikte voor de
wettelijk vastgelegde uitgaven, aie het departement van
Marine aan de bezuiniging zou dein orflrekken. Het
gaat hier om een reconstructie van dit departement op
een nieuwe» en 'breeden, grondslag, die schutten zal
verslinden.
Daarom is, gelijk de financiers in de Vootwetcom-
missie hebben begrepen, de uitvoering der V'ootwet met
het sluitend maken van het budget niet te vereenigen.1
Hiermede en dit is het nood'o'tlig element in het
nieuwe beleid is het steunen van het kabinet-Cri ijn
voor hen, die vóór alles het budget willen zien sluiten,
niet mogelijk. Elk beroep op het volk óm zich offers te
getroosten tot „saneering 'van de financiën, zal afstuiten
op het telkens herhaalde verweer: „De Vlootwet".
Er is reeds aan de Regeering te verstaan gegevenzeg
maar dat de buitenlandsche verhoudingen dwingen
tot de grootste haastzeg maar, dat het landsbelang ni©t
gelaat, hieromtrent nadere mededeelingen te doen;
fret violk zal het. terecht, niet gelooven.
Het volk zal net ntoo doffer .willen brengen, alt de
onvermijdelijkheid op redelijke gronden wordt aan
getoond. Die medewerking van net volk is noodig
anders karnen wij er niet. Maar zij' zal niet wordein
verkregen, wanneer men haar eischt m' e t de v'footwet. In
Nederland niet en in Lndië niet.
Wij weten niet, hoeveel strakker de boog nog is te
spannen, op dit oogenblik, omder de katholieken. Het is
mógelijk, dat bet beroep op de samenwerking van de
partijen der rechterzijde, zelfs na de conversie van het
kabinet-Ruys in het kabinet-Colijn, of het uitzicht op
een protectionistische tarief-politiek, in het najaar de
vlootwet nog in het Staatsblad zal kunnen brengen.
Maar daarna rullen Onder den invloed van de drastische
besnoeiing van de andere uitgaven, wellicht ook de
verzwaring van indirecte belasting, ae tegenzin en het
verzet groeien, en men zal ervaren, dat de overwinning
slechts behaald werd op het papier.
KATHOLIEKE ACTIE.
Deze week worden te 't Zand en te Heerhugowaard
Noord groote openluchtmeetings gehouden door de
Katholieken. Woensdag as. te 't Zand en Donderdag
te Heerhugowa&rd Noord, op bedde plaateen op bet
schoolplein.
Het doel ie: bevorderen en propageeren van de
binnenlandsche missie-actie, Wat dit beteekent, ver
nemen we uit het geestdriftig artikel dart. p. Deadatus
Vergeer, te N. Niedorp over deze openluchtmeetings
in het Katholieke dagblad voor deze streek schrijft.
Hij eindigt aldus:
Welnu, om de Roomschen mobiel te maken, voor
binnenlandsche missie-actie, oan hen over het doode
punt heen te helpen, hebben we een vliegwiel noo
dig en daarom zijn de openluchtmeetingen belegd.
We willen de aandacht wekken voor iets, wat vele
Roomschen nog maar heel oppervlakkig kennen; we
willen hen wat leeren- omtrent den missie-plicht der
Kerk in 't algemeen en van eiken Katholiek afzon
derlijk; we willen hen interesseeren voor de offer-
waarde der Missie-actie en dan dringt vanzelf het
begrip bij hen op, dat de Heer van den oogst ook
hun gebeden en hun medewerking verwacht. Het ls
tijd, dat ieder Katholiek er levendig van doordron
gen wordt, dat iedereen thans apostel moet zijn, dat
ieder goed katholiek dagelijks minstens een klein
gebedje storten moet voor de bekeering der nlet-
katholieken. En wanneer men gelooft aan dó Barm
hartigheid Gods en aan de kracht van het gebed,
dan zal men overtuigd moeten zijn van den gunsti-
gen uitslag ©ener Missie-kruistocht.
Dat de Katholieken tusschen Alkmaar en den Hel
der met honderden en honderden opgaan naar de
I openluehtmeetingenl
Het is tijd! God wil hett"
I EEN ONGEWONE VANGST.
Het personeel van de firma Hugenholtz aan de
I Brinklaan te Apeldoorn ontdekte gistermorgen bij
een der steenkolenloodsen een) ouden volwassen
vos., die zijd stoutmoedigheid om zich in het cen
trum van het dorp te wagen met den dood' moest be
talen.
BEZUINIGING BIJ DE NEDERLANDSCHE SPOOR
WIGEN.
Naar „De Msfo." verneemt, wordt bij' de directie der
Ned. Spoorwegen overwogen den dienst van het eeim-
wezen op te heffen en van dezen dienst een onder
deel te maken van den dienst van weg en werken.
Zou een dergelijke maatregel getroffen worden, dan
zullen wederom een aantal ambtenaren overcom
pleet komen.
Volgens het zelf dé- blad heeft de hoofdinspecteur-
generaal van het toezicht op de spoorwegen zich ver-
eenigd' met de opvatting der spoorwegdirectie, dat
van personeel, dat wegens ziekte of verlof afwezig is
geweest, toch het maximum aantal diensturen in
1 twee weken toegestaan, kan worden gevorderd, mits
het dagma'ximum niet wordt overschreden en aan
de voorgeschreven nachtrust niet wordt tekort
daan.
NATIONAAL HULDEBLIJK.
Dat het Nationaal Huldeblijk (restauratie oude
Delftsche kerk) bij de overdracht op 21 September
a.s. gereed zal zijn daarvan is geen sprake.
De restauratie van het koor zal ten' deele gereed
komen.
I De benedenramen waarvan zelfs de ontwerpen
j nog niet goedgekeurd1 worden thans van- nood-
glas voorzien, d.w.z. gewoon vensterglas.
De kolommen van het koor zullen boven gereed
I kunnen zijn, doch voor dit van onderen het geval is
zullen nog wel eenige maanden heengaan. Er is geen
kijk op dat tegen dien datum de nieuwe ingang van
den koninklijken grafkelder afgewerkt zal wezen.
Ons dunkt, dat huldeblijk der Natie had nu
maar eens klaar moeten komen.
CENTRALISATIE POSTCHEQUE EN GIRODIENST
Naar wij vernemen, zal Vrijdag 24 dezer de cen
tralisatie van den postcheeque- en girodienst haar
beslag krijgen, en de dienst van de postkantoren op
het centraal-giro-k&ntoor in 'Den Haag overgaan.
TUSSCHEN PERRON EN TREEPLANK.
Te Delft is gisteravond een juffrouw op het sta
tion tusschen "het perron en den in beweging zijnden
trein gevallen. Om haar te bevrijden moest een stuk
uit de treeplank worden gezaagd. Ernstig aan de
beenen verwond en inwendig gekneusd werd zij naar
het gasthuis vervoerd, waar zij na eenige uren is
overleden.
BROEK OP LANGENDIJK.
De heer G. W. Alberts, cand. te Apeldoorn, heeft
bedankt voor het beroep naar de Chr. Geref. Kerk
alhier.
ZUID SCHAR WOUD E.
Zaterdagavond gaf de Zangvereeniging „Gemengd
Koor" in de zaal van den heer P. Kramer een uit
voering. die uitstekend was bezocht. Deze zangver-
TWkkftng w 100 «mnai
In CTWHUnn n NotwU A. O. Mali#
Maandag 80 Oognatos 1923
P*t na i 0000 tOtS
1000 18» 709 9958
«0 0618 11890 W7M
300 6831 99»
100 8067 11485 11093 18777
Prijs» m f 90- Idg» gpk£
95 KMO 4448
96 80
139 SMO
47 56 4ö
2U3 71
29 92
47 2113
994 00
406 2279
36 81
90 90
007 2320
12 47
36 72
40 89
69 3407
80 11
722 43
41 46
840 64
51 2529 Ö60Ö
951 51 6800
71 2658 41
1048 b2 49
66 2743 56
83 50 8901
8/ 68 65
b9 2822 58
12 80 84 8522
42 3130 40
5*8oaaoou
SmlS!
19844
74
1303
U
9912843
43U00Ö 70 18019!
95 3666 ®81
M30 3779 88
85 99 te 64 181*7 1BWJ 18251 S
90 BT 0134 97 11*63 44 8 93 2
1589 63 77 8913 68 92 8T18328 20411
1685 3925 80 91 97 94 16884 31 48
1704 31 88 9011 11340 13284 1591518458 20698
1825 72 6873 54 5013322 5518511 2074T
87 4116 84 07 55 13517 90 46
1902 58 6902 83 53 91
26 4204 20 9147 64 55 16013
40 65 24 9273 11410 62 16208 30
44 4318 28 9385 63 44
2« Irekking 2» Lij* «lood I 2614 m.i. 2674
10798 nu 10778
DE TOCHT OVER HET KANAAL.
['v.o^v-vum, naniuwi 111 C111VC1 aicn
de einden aan e.kaar zouden zijn te knoopen. Wat niet
mogelijli was ronder in^rijpénde beperking, met tien- i
tallen van mül.oen«n. der militaire uitga ven. Het bleek i
toen reeds, dat de Minister van Financiën was gaan 1
zitten op de b.oote verzekering van zij'n ambtgemooten,
aat zij braaf zuinig zouden zijfr. Thans weten wij, dat
Het vertrek van dert Amerikaauschen zwemmer
Sullivan uit de haven van Dover. De volgbooten
\[<rp'PP nop. aPn de kade>
eeniging bezit een aantal uitmuntende krachten,
waardoor het publiek enthousiast was over de ver
tolking van de verschillende nummers. Het Kinder
koor muntte ook uit door beschaafden zang en zui
vere intonatie, zoodat de avond, die ten doel had
mede ie werken aan het verkrijgen van enkele nood
zakelijk gebleken instrumenten voor het fanfare
corps (de netto-opbrengst kwam dit corps ten goe
de), best is geslaagd.
NOORDSCHARWOUDE.
In do laatstgehouden vergadering van de R.K.
Boerenleenbank is in verband met de besprekingen
over de Centrale te Alkmaar, o.m. een wijziging in
de Statuten aangebracht van den volgenden inhoud:
„Behoudens de aansprakelijkheid, bedoeld bij art.
13, brengt het verlies van het lidmaatschap voor het
betrokken lid of zijn rechtopvolger mede: verplich
ting tot betaling van zijn aandeel in de verliezen der
bank op het einde van het boekjaar, waarin zijn lid-
1 maatschap eindigt, zooals die zullen worden vastge
steld door de algemeene vergadering bij de goed
keuring van de desbetreffende balans.
s— LANGENDIJK.
Hot ge prijzen, ziedaar wat we thans gelukkig om
trent de Langedijker producten kunnen constatee-
ren. Duitschland is onverwacht weer een beste afne
mer geworden en de prijzen vliegen de hoogte in.
Of dit de eenige oorzaak is, weten we niet. Zeker is,
dat voor minderwaardig goed, dat tot voor "korten
tijd zeer weinig opbrachtf ongekend hooge prijzen
worden besteed. Dat het zoo een flinken tijd1 mag
blijven! De Langendijker tuinbouwers hebben het
noodig.
WINKEL.
Van particuliere zijde schrijft men ons het volgende:
Zaterdagavond 18 Augustus te ongeveer 8.30 uur
reed de heer P. de Boer op zijn pas gekocht Harley-
motor tegen een boom aan de dorpsstraat te Winkel.
De oorzaak hiervan was, dat genoemde heer nog
niet te best thuis was op den motor. De heer G. J.
Claij. zaadhandelaar alhier, van wien de motor af
komstig was, had hem wel eenig onderricht gege
ven, De Boer zou nu op zijn karretje naar huis tuf
fen, maar moest, om bovenstaande reden zijn reis.
onderbreken met eenige schrammen en een bloed
neus
Maar hiermee is de geschiedenis niet uit In de
veronderstelling zijnde, dat de heer G. J. Claij op
d© duo zat,, bemerkte De Boer tot zijn schrik dat
C'.lai.; niet aanwezig was en dacht nu de motorrijder
dat door den schok, dien de aanrijding mét den
hoorn veroorzaakte, de duoborijder in de sloot te
recht tvas gekomen. Dadelijk waarschuwde hij eeni
ge in de buurt zijnde menschen, die weldra met
stokken en sloothaken kwamen aandragen om den
drenkeling op te visschen. Al het dreggen was echter
tevergeefs, totdat na eenige oogenblikken de onder
water gewaande drenkeling met- een verbaasd, doch
lachend gezicht kwam aanwandelen.
De verbazing onder de dreggers was echter nog
grooter, toen zij vernamen dart. Claij. in 't geheel Diet
op de duo gezeten had. Na eenige oogenblikksn
keerde ieder met zijn stok en sloothaak weder huis
waarts.
De ongelukkige motorrijder jverd echter op de
