Van dit en van dot en van alles watl
Yoor de Kinderen. I
DAMRIJBRIESi.
CR0NYK
DE JONGENS VAN DEN MOLEN
Even lachen.
WAAR HET GOUD BLIJFT.
Berichten uit Engelsch Indië wijzen weer eens
opnieuw op het merkwaardige feit, dat dit uit
gestrekte gebied met zijn drie honderd millioen
inwoners nog steeds fungeert als „zinkput"
voor edele metalen en vooral voor goud. Een
der leiders der grootste Indische banken wijst
erop, hoe de Indische orders voor goud op de
Londensche markt zoowat driemaal zoo groot
zijn als de te koop aangeboden hoeveelheden.
B.v. in de eerste drie maanden van 1823 werd
voor meer dan -150.000.000 roepijen aan goud
geïmporteerd (f 125.000.000). Nieuw is dit ver
schijnsel niet, daar reeds Plinius melding
maakt van het feit, dat regelmatig edele meta
len naar Indië vervoerd werden en bij uitvoer
verboden (er is niets nieuws onder de zon) werd
het) erheen gesmokkeld.
Voor een deel wordt het goud gebruikt voor
het maken van sieraden, waarnaar vooral de
vrouwelijke helft van de wereld steeds blijft
haken. In totaal raamt men dat een derde deel
van de goudproductie tot sieraden en gebruiks
voorwerpen omgewerkt wordt: In Engelsch In
dië wordt het grootste gedeelte van de rest op
gepot, begraven en mischien in vele gevallen
zoo goed verstopt, dat het na den dood der
eigenaars als een verliespost afgeschreven dient
te worden van den wereldvoorraad. Aan die
oppotterij doen de Indiërs in alle lagen en ran
gen mee. De rijken en machtigen bezitten die
schatten graag, om er bij gelegenheid mee te
kunnen pronken, terwijl de arme man, en. dit is
ook in Indië verreweg de meerderheid, uit nood
zaak gekomen is tot het potten, daar eeuwen
durende verdrukking en berooving hem geleerd
hebben van hoeveel waarde het is bij snelle
vlucht over een beetje draagbaar kapitaal te be
schikken.
Een statistiek wijst uit, dat in de vijfjarige
periode, eindigende in 1895, gemiddeld 0.93 pet.
van de totale wereldproductie aan goud in En
gelsch Indië ingevoerd werd (netto, dus na af
trek van den uitvoer, terwijl de onwettige In
voer, die ook zeer hoog is, geheel buiten be
schouwing blijft). De daarop volgende vijfjarige
periode prijkt met een netto-invoer van 2.4 pot.
van de totale wereldproductie. De perioden ein
digende in 1905 en 1910 hebben slechts 0.62 en
0.30 pet. terwijl daarna het gemiddelde cijfer
was van 1910 tot 1915 18.6 pet en van 1915 tot
1920 115 pet.
Het is een bekend feit, dat Engelsch-Indiërs
die het in den vreemde wel gaat, meermalen
naar huis presenten zenden in den vorm van
staven goud ter waarde van f2500. daar deze
presentjes, behalve de gewone waarde ook nog
een geheime waarde hebben als brengers van
geluk. In dezen vorm was de invoer van goud
uit één enkel land in één jaar meer dan
2 600 000 roepijen waard!
De psychologie, die voert tot het imponeren
van goud. is begrijpelijk uit de eeuwenlange
onderdrukking. De verklaring hoe een gebied
meer dan 20 eeuwen lang kan doorgaan met het
aankoooen van goud. ligt geheel oo het veld der
economie. Engelsch Indië is een uitgestrekt ge
bied met enorme bevolking, die sober leeft en
van oudsher dingen produceerde, die de om
gevende gebieden en ook verder afgelegen lan
den graag kochten. Voor een deel geschiedde
do betaling dier uitgevoerde goederen door den
invoer van allerlei artikelen voor verbruik,
terwijl de rest betaald werd door den invoer van
goud en zilver.
Sinds het jaar 1835 is een statistiek bftgehou-
den over den handel van Engelsch Tndiö (voor
zoover dit moeelHk was. daar b.v. in de noor-
deliike streken heel wat verhandeld wordt, dat
geen fiscus of douaneman passeert! en 't blilkt
dat de overschotten van de waarden van den
uitvoer van e-oede^en boven den invoer mer dan
f3.600000 000 bedraden. Dere overarhotten ziin
door edele metalen aangezuiverd. Een raming
over de laatste 100 jaren geeft aan, dat in Indië
voor meer dan 10.000.000.000 aan goud inge
voerd zou zijn, terwijl een andere raming zegt,
dat ongeveer 2000 jaar geleden jaarlijks onge
veer 100.000 K.G. goud naar Indië gevoerd, ai-
gezien wat er in dit gebied zelf gevonden wand.
In Indië zelf loopen allerlei fabeltjes over de
schatten, die door allerlei rajah's verzameld
zijn en waarvan een deel in den bodem van
verdwenen steden begraven zou zijn. Als die fa
beltjes waarheid bevatten en ais al die schatten
per stuk vele millioen aan goud zouden bevat
ten, dan vormen die mei elkaar nog slechte een
klein deel van den totalen voorraad, die in den
loop van vele eeuwen naar Indië is verhuisd.
Een deel is natuurlijk weggesleten door het ge
bruiken van allerlei sieraden als gebruiksvoor
werpen. Een ander deel moet dan echter geble
ven zijn in de begraven spaarpotten der kleine
luyden, zoodat het de moeite moet loonen om
in Engelsch Indië schatgraver te spelen. 8.
HET BEGRIP VAM DEM OLIFANT.
Ongeveer twintig jaar geleden trokken de
prestaties van heit knappe paard „Kluge
Hans" de algemeene aandacht. Veel is er over
gestreden, hoe het dier ten slotte werkte. De
eindconclusie is geweest, dat het een scherp
waarnemingsvermogen had voor de bewegin
gen van zijn meester. Dit wordt nu zij het
ook voor een ander dier bevestigd door een
onlangs genomen proef in den dierentuin van
Londen met een olifant. Men heeft daar den
oppasser tot *t dier laten spreken terwijl hij zich
bevond in een kamer van de Marconi Compe
ny en het geluid telefonisch overbracht, zoodat
men het met een „loud speaker", die tegen het
hok van den olifant was bevestigd, duidelijk
kon hooren. Ofschoon de olifant de orders van
zijn oppasser altijd onmiddellijk opvolgt, als
deze in de nabijheid is, nam het dier er thans
niet de minste notitie van. Hieruit zou blijken,
dat ook de olifant meer op de onwillekeurige
bewegingen van den oppasser let dan op de
woorden, die hij uitspreekt.
WARE WOORDEN.
Niets is leelijker dan een diamant
Van 't zuiverste water aan een vuile hand.
Eenzaamheid is de zegen van den ijverige en
de vloek van den luiaard.
Wie op zijn tjd gebruikt het woord
Komt zeker in de wereld voort.
Maar wie op tijd zijn mondje houdt,
Die vindt, waar hy niet zocht, het goud
Menigeen is zijn oneeluk tegemoetgésneld en
meent dan, dat het ongeulk hem heef* achter
haald.
Fortuin is slechts een fortuin voor dengene,
die het nuttig weet te besteden; voor menigeen
die kunst niet verstaande, is het veeleer een
straf.
zoo had hij het niet bedoeld.
Hij^Lieve vriendin, je moet me nu werkelijk
eens helpen mijn verloofde razend jaloersch te
maken. Ze moet die jalouzie maar eens voor
goed afleeren.
Zij: Goedweet je wat: laten we samen
trouwen!
zijn Laatste hoop.
„Mijnheer, of u dadeliik thuis wilt komen. Er
is een tweeling, twee meis'ps."
Zijn er werkelijk twee. RikaT Heb je je niet
verteld?"
MODERN.
Papa, lk beb gold: noodig om mijn uitzet
te koopen.
Watl Je hebt me niet eens gezegd^ dat Je
van plan bent, te gaan trouwen.
Maar, pappie, leest u dan de courant niet?
Verzoeke alles betreffende deze rubriek te
zenden aan C. Amela Wil, Winkel.
Oplossing
PROBLEEM Na 52.
Wit: 16-r-ll 43- 38 11—7 32—28 36 7 7 9 25 5
wint.
Oplossing
PROBLEEM Na 53.
Wit: 48-42 43—39 27—21 40 29 35 22, wint
PROBLEEM Na 54.
Auteur C. Amels Wz, Winkel.
ZWART.
WIT.
Stand Zwart, 13 schijven, op: 4 7 8 9 11 13
14 16 17 19 21 31 43.
Stand Wit, 14 schijven, op: 15 20 22 25 27
28 30 32 36 40 41 42 44 45.
PROBLEEM Na 55.
Auteur A. Renooij, Hoogwoud.
ZWART.
WIT
Stand Zwar, 14 schijven, op: 2 5 6 8 10 tot
14 16 18 '19 20 25.
Stand Wit, 15 schijven, op: 21 22 26 27 29
tot 32 34 35 38 41 45 48 49.
Goede oplossingen ontvangen van L. Schuite
maker, W. Galis. Wognum, P. de Groot, War
memhuizen, D. Kos Jz„ Anna Paulowna.
Wit speelt en wint geldt voor ieder probleem.
Goede oplossingen steeds binnen 8 dagen.
Bijvoegsel der Schager Courant van Donderdag 23 Aug. 1923. No. 7286
daden!
(De Minister heeft per circulaire ge
vraagd, hoeveel katten op Rijkskosten
worden aangehouden, teneinde hierop
te bezuinigen!)
Ons crediet raakt bar verkouden,
En de gulden gaat om zeep,
De inflatie van dit muntstuk
Dreigt met een fatalen greep!
Grijnzend staart de schatkistbodem
AI» een spotbezeten tolk,
In de angstige gezichten
Van het Nederlandsche volkl
Holland scharrelt naar de haaien
Met z'n frisachen handelsmoed
Schuchter zingt de breede massa
t Treffende: „Wieo Neerlandsch bloed''
Ook de aangebeden Vlootwet
Raakt bedenk'lijk in 't gedrang
Zie, dl t stemt ons diep weemoedig,
Cn maakt deze tijden bang!
Neen, er moet bezuinigd! worden,
Kloeke mannen van stavast
Plaats Uw welgevulde schouder»
Onder dezen zwaren last!
Onverwijld aan 't weo*k getogen,
Ferm de handen in elkaar
En punt een van het programma
Den verwenden ambtenaar.
Die loopt al een viertal jaren
Zonder vetdoortrokken kraag
Met 't gewone burgervoedsel
In een driekwart vollen maag.
Dit wijkt af van de traditie,
Dit kost groote sommen geld,
Heeft do man- een rechtspositie?!
De traditie dient hersteld!
De oplossingen van de raadsels van 16 Augus-
Als je de woorden uit het eer
ste rijtje onder elkaar zet,
zooals in het tweede rijtje ia
aangegeven, kun je van bo
ven naar beneden de maand
Januari lezen.
2. De stadsnamen, die je uit het vreemde
woord Aaoohhrrmnel kunt vormen, zijn
Hoorn en Haarlem.
3 ZWEDEN een land! in Noord-Europa.
Worst een artikel uit *n slagerswinkel.
E d m een stadje in Noord-Holland
Don een boom.
E g een landbouwwerktuig.
N een medeklinker.
Het gevraagde land is dus: X'
tus zijn:
l. Jas
Jas
Aap
aAp
Jan
JaN
Uur
Uur
Kar
kAr
Ruw
Ruw
Up
lip
Toch, het licht begint te giore».-
Van een nieuwen, rijken tijd,
Een vermindMng van Rijkakatien
Wordt omstandig voorbereid
In totaal geeft dit besparing
Naar uit de commissie bie»ek
Ondier aftrek van de kosten
Twee pop vijftig elke weeklf
Zoo gaan we het dool bereiken.
Niemand vraagt meer naar de Geer,
Holland kan z'n vloot gaan bouwen.
Door een katterig beheert
Hulde aan d» muizenvangen»,
Plaats, uit dank voor t rachite pad,
In het NederiandSche watpoiffl
Naast den leeuw. een, fltow kattll
Nadruk verboden.
AugUttus 1923.
leen.
5.
KROES.
i de gaoLiscfee owAv» Heerlykhsld
vaa bat Dot*
S C LI A O K N.
Als wanneer Vrouwe Jacobs de Heerlykhedën
h^oge en lage van Schagen, met alle Renten,
Thienden ende» toebehooreer., ende ook met de
Visseryen van Schager-Cogge en de Niedorper
Cogge, aan Heer Willem de Baataart van Hol
land uitgegeven heeft.
k
Te houden van haar en ha&re nakomelingen,
hem en zyne nakomelingen; gekomen van zyne
ende zyne Huisvrouw© Juffrouw Johanna van
Hodepyls lyve, tot oenen ooversterffelyken
Goedi oppwtfffligm wondfew: facet» Duif, Sint
Pancras; Gewis Boontje», Artte! (Hart. dank
voor je ansicht Vr. groetend)Siempie en' Trui-
ke Kistemaker, Kottiora; Nel Bakker, Schagen
(ook nog van <te vorige week); Jannie Minnes,
Jullanadorp; Coba Klerk, Schagen; ik heb ook
nog een brief in handen gekregen van Klaas
Zijp, Moerbeek, met raadsels van een paar we
ken geleden; hoe t komt dat ik hem nu pas
heb, begrijp ik niet, maar de raadsels van Klaas
waren goed. en dhi. is hoofdzaak!
1T0E3OWE RAADSELS.
1. Vorm van (fe volgende» letters twee steden
uit de provincie Zuid-Holland h a a a n d d
u g g o e.
i
2. Schuifmadsei?:
Den Zet de nevenstaande woorden zoo-
Zes danig onder elkaar, dat. van boven
Ach naar beneden gelezen, de onder el-
Een kaar staande letter» de naam van
Remi een maand vormen.
Bak
Zee
RoL
Alle andere giften aan de zeiven Heer Wil
lem niet langer en zyn gedaan, dan to* kerui*-
lyk wederzeggen.
6.
Ofte geduurende des gever» Regiment ov*r
Holland.
7.
Ofte uiterlyk niet langer al» voo- t lorei»
van den voornoemden Heer Willem.
8.
Zoo als specialyk de voorschreve HeorlyMte-
den zyn Ed. gegeven zyn tot eenen regten leea
9.
Eerst by Hertog Philip» van Bourgondiër
als Ruaart en Oir der Landen van Holland, duo-
rende.
10.
Alzoo lange als hy hej Regiment de zei ver
Landen in zyn handen zoude hebben.
11.
Uitwysende de Brieven daar van zyade» la
dato den dag van Si. Pieter en Pouwels Amy*
1427.
12.
Ende daar na by de Hoog gedagte Vrouw*
Jacoba. duurende Heer Willom» leven lang.
13.
Volgens de Brieven daar van verleent op SI
Mighiels Archangeldag Anno 1429, dat de Hoog
gemelde Hertog Philips van Bourgondiër, al»
Grave van Holland, den voornoemde Heer Wil
lem, zynen Bastaart Oom heeft geoorloft'en gr
consenteert uittor minre helfe van syn Thle*-
den, Vissetryen. Renten en Goederen v«u Schr-
ger-Cogge.
14.
De welke hy van zyn Hoogh: ten Era en hlett,
te mogen bewysen. en maken alle zyne Kind*
ren, Zoonen en Dogters.
i
3. Vul in:
XXXXXX 1. eeri jonge eernaam.
X 2. een huishoudelijk voorwerp.
X 3. een kleur
X 4. eern vlak temaat,
X 5. een deel van een achip.
X 6. een medeklinker.
De beginletters moeten weer het eerste w&rcé
vormen.
Oplossingen zenden naar L. Roggeveen, Spul
97, den Haag.
Vervolg.
Waar was toch Jan Andringa?
Niemand wist het. Wel hadden enkelen hem
naar een schuilplaats zien zoeken, maar oor-
dat ze allen haast hadden, om zich zoo gtwë
mogelijk te verstopper had geen van alle»
aan de andoren bijzondere aandacht geschoir
ken.
./Wie weet, welke kant hij ia opgegauof?
vroeg meester.
,.Ik heb hem bij 't ho«^hje daarginds gestca",
zei een jongen.
