ROMMELKRUID.
DE JONGENS VAN DEN MOLEN
86. tót, nio forma, van do Hooggemelde Heeren Sta&=
Ende daar tegens weder do voorschreve Erf- Ofte dat anderzinte het zelve Legaat zoude ten heeft geoptineert.
renten en Loa^renten tcxt laste van de Landen,crimineeren aan Jonker Frans, en den voor-
ten profyte van den voornoemden' Heer van noemden Ernst van Nieuwroode, haar Neva. Ende dat eindolyken de Ambagta Heerlyk-
Schagen, ofte desselfs Nazaten. j 105. heid; van *t Dorp te Leen gehouden wordende,
97. Da* van de zelve contra ventie, te- van den Huize Van Waasenaar.
Dat nog den voornoemden Heer Johan van 8^113 de voornoemde Jonkvrouw Johanna voor
Schagen, op den 13 Juny 1594 zyn Ingezetenen den Hove Provinciaal hadde proces gesustineert
van Sc hagen geconsenteert heeft, die bedykinge 106.
van zeekere meere in de banne van Sc hagen j Ende op den 24 Maart 1568 getriu mpheert.
gebleven. j 107.
98. Ende dat oog den gemelden Johan van Scha-
Alleenlyk daar aan hebbende gereservoert de niet de voornoemde zyne Vrouwe Gema-
Tbienden, als van andere Landen in Sc hagen, linne uit krngt van den voorschreven Octeoi,
0g op den 16 Juny 1607 van allo hare goederen.
Dat ook -den ze] ven Heeor Johan. van Schagen leen on on3r'en> hebben gedisponeert.
1AQ
met Burgemeesteren, Scheepenen en Kerk mees
tenen van Schagen, op den 12 Maait van denEndo sp«talyk ook van de Hoerfykhcden,
zeiven jaa.ro 1594 voor hem en zyne Nakomelin
gen verdragen is, over het regt van allurie, ofte
de aanwassche in Schagen vallende.
100.
Dat den voornoemden Heeren Staaten den
zalven Heer Johan van Schagen, en desselfs
Gemalinne Vrouwe Anna van Assendelft, op
den 17 December 1602 verleent hebben Brieven
van Octrcrf in Communie forme, om van alle
haar Leen-goederen te mogen disponeeren.
101.
Dat nog den zei ven Heer Johan van Schagen
op den 1 December 1603 Vrouwe Geertruy van
welkers al ie natie in deeze is in quostia
109.
Zoo verre dat de voornoemde zyo© Vrouwe
Gemalinne, uit kragte van dien, als een Doua
rie gehouden heeft, alle het Inkomen van. de
zelve Hoerlyk beden, haar leven lang geduurer
de.
110.
Dat Heer Aal bert van Schagen; Zoette van
den voornoemden Heer Johan van .Schagen, en
de Broeder van den Heer Ged: midsgadere
VadeT van den heer Willem, jegenwoordig Heer
van Schagen, van de Hoog Mogende Heeren
Staaten op den 24 July 1618, insgelyka heeft
NieuwroodB, Weduwe vim Soesvelt, als «enige geoptincart, Ortroi, om van alle zyne Goederen
Dogfar en. Erfgenaam van Ernst van Nieuw. |!eeii en oaloeni te mogen ateponeeixu Com-
muni forma.
111.
Ende dat hy ook uit kragte van dien, zyne
Hu is vrouwe, nu Weduwe Vrouwe, mot een no
tabel Douarie uit de voorschreve Hooriykheden
te beuren, heeft voorzien.
112.
De welke haar ook by de Senienü* alhier in
questie is geadjudiceert.
113.
116.
De welke den Heer Ged: wel sust in ee ren mee
de stipiti sanguine, te weezen geeffecteert.
117.
Ende zulks daar buiten niet aliënabel.
118.
In den jaare 1568 is getransporteert, van Ma
ria van Herkensloot, met Dameo van Nerven,
haar geëchte Man au, Voogt. op Jonker! Arent
van Dorp.
119-
Ende van de zelve Aient van Dorp, op Jonk
vrouw Maria van ïhtmkhorst, Weduwe wylen
Comelis van Dorp.
1».
De welke nlot en is geweest van de Geslagto
ofte Stam me prinrt adquirentia
121.
PreseDteercnde alle de voorschreve Feiten
des noods, endo daar toe gea-c* initieert weiden
de den regten. genoo zyne te verefiören.
EINDR
PLANTEN tot ILAXm EN ÏHWl
TL
(Vragen, dase ruhr-.'k batrefïendé, In te ren
den aan den heer EL van Keulen, Veenen!aan
38, Hoorn. Postrogtf voor antwoord insluiten,)
rood©, dio een Neef van 's Moeder?» zyde is ge
weest van de voornoemde Vrouwe Josina van
Schagen, verleid heeft met de helft' van 200
gelden, te betalen uit de Heerlykheld van
8chag<en.
102.
In Voldoening© van de helft van zeeker Le
gaat van 200 gulden voornoemt, by de voor
noemde Vrouwe Josina van Schagen, uit de
voorschreven haare Heerlykheid, Jonkvrouw©
Johanna van Schagen gemaakt.
103.
Ouder conditie dat zy Jonkvrouw Johanna 1638. ten die uitgereikt worden: Begonia, Colena,
b«t zelve Testament nogte het Transport Tan! 114. 'Fuchsia, Varentjes, Asparagus (vrouwenhaar)
de HeerlykheJd van Schagen, van de voor-1 Ende daar na gezamentlyk met wylen zyne soms zomerevpres (Kochia) of Salvia enz. Ik
noemde Vrouwe Josina niet en zoude impugne- eerste Gemalinne, Vrouwe Anna vra Matsnes, geloof echter niet dat er veel aandacht tot op
ren ofte contra vertieren. up don 17 July 1645, gelyk Octroy tn Commu- heden aan besteed is om ook eens een Floralia
Iet» voor rre.^aa-vmrcKjndpinp^^ai.
Dat de liefhebberij in Noord Hollands Noor
derkwartier op hoog oeil ste&t blijkt wel hier
uit, dat bijna elk dor,> zijr, „Flora Jïa-vereerïl-
ging* heeft. In den \u*>rzomer worden planten
uitgegeven, aan de liefhebbers en alle mogelij-
ke zorg worüt er aan besteed om een prijs te
Dat ook den Heer Willem, jegenwoordig Heer wir.nen op dbe tentoonstelling die in het najaar
van Schagen, eerst alleen op den, 8 April, Anno gehouden wordt. Moiartai zijn het dezelfde plan-
Dï DE VACANTIE.
In de vacantie ben ik uit geweest. Met de
trein ging ik naar Amsterdam. Daar heb ik
veel gezien. Amsterdam is een groote stad. Heit
wemelde op alle straten van menschen. Ook
waren er veePauto's en trams. Ik was wel eens
bang, dat ik er onder zou raken, maar er stond
bij allo drukke straten een agent met een witte
manchet en die hief af en toe zijn arm op. Dan
stonden alle rijtuigen stil en ik kon veilig de
straat over gaan. Ik ben in de dierentuin ge
weest en in het Rijksmuseum. Daar zijn veel
schilderijen. Ik heb het Paleis van de Konin
gin gezien. Drie dagen ben ik in Amsterdam
geweest en ik heb er erg veel plezier gehad. Nu
ga ik ween naar school: Dat is ook wel prettig.
(N. B. H.)
(Vervolg.)
Nu duurde het niet lang, of de meeste kinde
ren hadden schoenen en kousen uitgetrokken
en holden het zilte zeewater in.
„Niet te ver", waarschuwde meester.
Enkele meisjes bouwden met schopjes, die ze
hadden meegenomen, een kasteel en daarom
heen groeven ze een gracht. Henk en Willem
t«bonden vervolgens de gracht met de zee, en
toen was het kasteel door een prachtig kanaal
omringd. Toosje Mooij zette op de hoogste to
ren een vlaggetje. Alle kinderen stonden het
keurige bouwwerk te bewonderen. Hst waa dan
ook een prachtig gezicht.
Wim van Loon begon te zingen:
„Daar staat een vlag te wapp'wn....®
„Dat komt niet uit Wimpie", zei David
Meijer, „dit is een zandkasteel en geen aneenw-
kasteol".
Wim holde David achterna de zee in maar
struikelde en viel languit in het water. Natuur
lijk was hij in eens doornat.
Gelukkig scheen het zonnetje, zoodat Wim na
een poosje weer zoo goed als droog was. Eb
dat was maar gelukkig ook, want anders zou
het badreisje nog wel eens onaangename ga-
volgen voor hem gehad kunnen hebben.
„Maar nu moeten we terug, jongens**, zei
meester, „t Is meer dan tijd «n.do tmm
wacht niet! Vooruit, vlug kousen eo sckoenon
aan, en dan op stap."
Na tien minuten waren allen klaar.
Maar David Meijer ontdekte, toen hij zijn
schoenen wou aantrekken, dat de veten ««n
elkaar waren gebonden.
Wie had dat'gedaan? Wim van Loon, die nu
als een kurk zoo droog was, zat op een afstand
te lachen in zijn vuistje.
.Meester" zei David, „mijn schoenen
„Wat is er met je schoenen?*
„Ze zijn aan elkaar vastgebonden."
„Geef maar hier", zet meester. „Ik zal wel
probeeren, om ze uü elkaar te krijgen. Wie 1
gedaan heeft doet er niet toe. Aardig is niet,
maar omdat we uit zijn, zal ik er maar veider
niets van zeggen. Maar ik vind het een flauwe
streek."
Wim van Loon, die dé woorden van meester
hoorde, schaamde idrh en kreeg een kleur.
Meester zag bM, en rond toen, dat Wim genoeg
gestraft was.
Toen ging dé stoet vrooïijk zingend door de
duinen en een klein boechje terug naar de halte
van de tram.
De tram kwam spoedig aan. Allen klauter
den er in, de conducteur verkocht de kaartjes;
allen hadden hun tramgeld trouw bewaardL Na
twintig minuten waren ze terug, waar ze wezen
moesten. Vaders en moeders stonden de reizi
gers op te wachten.
„Wel bedankt voor den prettigen dag, mees
ter", zeiden allen.
„Ik ga meteen haar bed", zei Henk. ,Jk ben
zoo moe, dat ik dadelijk in slaap val", geloof
ik."
„Heb je pret gehad?" vroeg moeder, toen
Henk in zijn bed' lag.
„Jampeder*, zei Henk nog en toen
sliep hij al vaat
En zoo ging het met allemaal!
Wordt vervolgd.
Tentoonstelling te houden van getrokken bol
gewassen, die in September in potten gezet, ons
in den winter hun bloemen geven. De cultuur
van bolgewassen, hyacinthen, narcissen, tul
pen en crocus is te gemakkelijk, om dit niet
eens te probeeren. Welke vereeniging schaft
zich eens een partijtje tulpen enz. aan en pro
beer het eens. Goede „broeri-soorten" zijn er ge
noeg. Mag ik het dan ook eens vernomen of er
op dit voorstel in gegaan wordt, dan kunnen in
deze rubriek misschien de inlichtingen omtrent
de kweek wijze gegeven worden.
Asperges SprengerL
Deze ongemeen fraaie hangplant leent ricb
er uitstekend toe om op een hoog tafeltje ge
plaatst te worden, zoodat zij vrij kar, groeien.
Keurig gekweekte planten ziet men er mm9
va 11, ik zag ze in mijn omgeving wel met rrn-
ken van 1Meter. Ze is bestand tegen alle ka
morinvloeden. Zij houdt echter ban een krach
tig samengestelde grondsoort, die echter goed
doorlatend moet zijn. Bladgrond met goeden
compost of verteerde koemest, waardoor flink
wat grof zand is gemengd, is een ideale grond
soort Bovenal ook goed zorgen voor drainage,
dus zórgen voor scherven in de potten. Zij wil
niet *n paar jaar aaneen in den zelfden pot blij
ven staan, daar ze dan door uitput-lag achter-
"ii gaai Men bespeurt dit óoorcU. de naald-
vormige blaadjes geel gaan worden. Bovendien
houden de planten er van om eenige keer en in
1 voorjaar en den zomer vloeimeat te owvan
gen, Verdunde beer of koe-ier is t meesi aan
te bevelen; echter ook wat opgeloste thfliaal-
peter of rootwater is zeer nuttig. Gezonde plan
ten me! een sterken groei behoeven veel water.
De Asparagus wil geen plaats in de kamer,
waar ze te veel door uitdrogen lijdt. Verder
houdt de plant van een vochtige atmospheer.
K. VAN KEULEN.
WARE WOORDEN.
Een verraderlijke nachtvorst ontbladert meer
toornen dan een stevige storm.
De broeder van den slaap is de dood. Hij
heeft echter ook een zuster en die heet lui
heid.
Iedereen kan zijn eigen geluk vinden als
Fortuna den blaasbalg hanteert
De ernstigste en edelste gemoederen zijn h«t
rijkst aan vreugde, aan liefde, aan hoop en
vertrouwen.
Men weet nooit goed wat men wil, maar wel
weet men goed, wat men niet wil.
Doop niet met een te mooien naam de plaat
sen, waar gij het geluk vindt; want het geluk
vliedt en de naam blijft,.
HET GEBHUH: TA* HAGEDISSEN VOOR DE
VERNIETIGING VAN MUGGEN.
Bij de bestudeering in Savoije van de broed
plaatsen der malarimuggen, die er zeer veelvul
dig zijn en wemelen van larVen, hebben R.
Sergent, en mej. K. Fooi af en toe een merk
waardig feit waargenomen: Sommige moeras
sen, die alle eigenschappen bezaten om een
geschikte verblijfplaats voor anopheleemuggen
te vormen (helder water, dat langzaam ver-
verscht wordt, zonder sterke stroomingen, wei-
big diep, tamelijk; duister en spaarzaam be-1
plant met bepaalde wieren) waren volkomen
vrij van muggenlarven. Bjj nadar onderzoek
bleek, dat de afwezigheid van larven steeds ge
paard ging met de aanwezigheid van tal- van
hagedissen en dat omgekeerd da aanwezigheid
van muggenlarven steeds beduidde afwezigheid
van hagedissen. Er is echter één uitzondering;
wanneer de plantengroei teer overvloedig ia,
dan kan deze blijkbaar de muggenlarven tegen
de hagedissen beschermen, zooals zij ze ook
een schuilplaats biedt tegen de visschen.
Sargent, en Foot hebben belangrijke proeven
verricht om te weten te komen op welke wijze
de hagedissen de muggenlarven vangen' en hoe
veel larven één hagedis in staat is per dag te
vernietigen.
Een hagedissenlarvs van. 26 m.M. lengte wordt
in een kristalliseerschaaltje van 6 bij 4 C.M. ge
plaatst, dat gevuld is met water. Men voegt
hier een muggenlarve bij. Men bemerkt al heel
gauw, dat dezo laatste slechts de aandacht
trekt van de hagedlssenlarve, wanneer zij zich
verplaatst en dus het water in beweging brengt.
Het gezichtsvermogen van de hagedlssenlarve
blijkt van weinig of geen belang te zijn. Als de
muggenlarve onbeweeglijk aan de oppervlakte
van het water drijft, gebeurt het soms dat de
hagedlssenlarve tot vlak bij baar komt, zonder
dat deze haar bemerkt, maar zoodra de mug-
genlarve zich maar even beweegt, reageert de
ander onmiddellijk, maakt jacht op baar en
inoostal weet de hagediaeerdarve haar prooi te
bemachtigen. Een nadere proef met de punt
van een naald wees uit, dat het uitsluitend de
beweging in het water is waardoor de
van de hagedlssenlarve wordt gewekt; haar
gezichtvermogen schijnt heel siecht; xij hapt
met evenveel vuur naar de punt van oon naald
als naar een muggenlarve. Soms is de muggen
larve te groot dan dat de hagediseenlarve ze
kan inslikken; dan ziet xij vaak zich weer
les te rukken, doch de kop blijft meest gevan
gen.
Een hagedlssenlarve van 28 m.M. lengte kon
in 24 uur 54 muggenlarven vernietigen en in
dien tijd 2 m.M. groeien. De dag daarop ver
slond dezelfde hagedisBenlarve 38 nieuwe mug
genlarven, dus 92 in 48 uur. Voorkeu^, voor een
bepaalde soort muggenlarven schijnt zij niet
te hebben. De muggen jacht heeft voornainel ijk
in den ochtend plaats; later op den dag span
den de hagedissenlarven zich minder in. Deze
proefnemingen kunnen tot belangrijke prakti
sche toepassingen leiden In tegenstelling met
de larven van kikvorochen, die planten-eters
zijn, zijn de hagedissenlarven gevaarlijke vijan
den voor de muggenlarven. Evenals sommige
risschen kunnen dus ook hagedissenlarven ge
bruikt worden om muggenlarven te vernieti
gen. Alleen moet men zorgen, dat er niet te veel
plantengroei in het water is; de moerassen en
slooten moeten geregeld schoon gemaakt wor
den. Op de visschen hebben de hagedissen vóór
dat zij ook op het land kunnen leven en dus by
indroging der moerassen in den zomer niet
sterven. Zelfs kunnen zij zich van het eene
moeras naar het andere begeven. De mensehen
behoeven dan ook niet steeds weer iedere plas
of moeras van hagedissen te voorzien, zoodat
de toepassing van hagedissen ter verdelging
van muggen een weinig kostbare maatregel ia
sronnaf.
Spinnen kan men tegenwoordig overal vin
den in de natuur. Zij komen in zeer groeten ge-
talo voor, speciaal in *t laatst van Augustus en
September. Wie oen tutn heeft v«-n eiken dag
weer aan de kunstig gevormde webben beschou
wen. Juist doordat we zoo vaak in de gelegen
heid zijn spirmewebben te zien en ook het ver-1
vaardigen zelf van die kunstige webben kun
nen nagaan, ontgaat het aan de aandacht van
velen. Maar indien het spinnen van <öe ragfijne
webben b.v. alleen in dierentuinen te bezichti
gen j viel, dan zouden talloos vele menschep,
die er nu niet of nauwelijks tmar omzien, er een
reisje naar de diergaarde voor over hebben,
Maar het gewone, het alledaagsche is oorzaak
dat de belangstelling voor werkelijk bewon
derenswaardige dingen niet meer gewekt wordt
Vele menschen hebben een afkeer van spin
nen, waarschijnlijk doordat het volksgeloof ze
nog steeds als giftig beschouwt En toch is de
spin op enkele soorten na een geheel onscha
delijk en zelfs zeer nuttig diertje. Tot de gif
tige behoort een soort, die in Italiö leeft, de
Apulische Larantel. De beet van deze soort is
giftig en is van de vroegste tijden af als oor
zaak van eigenaardige ziekteverschijnselen
gezien. Men geloofde en gelooft hier en daar
nog, dat iemand, die door haar gebeten wordt,
allerlei dwaze gebaren gaat maken, gaat zingen,
lachen, weenen of dansen, waarbij rillingen en
hartkloppingen optreden. Vroeger ging men,
om de zieken te genezen, dansmelodieën spelen
op een of ander muziekinstrument Hierdoor
begonnen de patiënten dan te dansen, tot zy ten
slotte geheel uitgeput en bezweet ineenzakten
en genazen. Er is evenwel gebleken, dat dit al
les onjuist is. De beet van deze spin veroor
zaakt alleen een zwelling en jeuk.
Er leeft wel een soort, wier beet soms doode-
ïyk ia. De MaJmignaUe bv., die in Italië^Spaa-
je. Rusland en Egypte voorkomt Zy is ruim
een c.M. lang, zwart van kleur en met 13 bloed
rood© vlekken op het achterlijf.
Het merkwaardigste aan een «pin zijn d»
spinklieren, die zich aan het achterlijf bevin
den, en waarin een vloeistof bereid wordt, die
tot een «taaien draad verhardt, zoodra se 'met
do lucht in aanraking komt, Door een zesta)
spintepels aan de buikzijde van het achterlijf
komt de vloeistof naar buiten, door wei eenige
honderdtallen fijne spinbuisjea. Die uiterst fy
ne spinstof van honderden draadjes, die in de
lucht verharden, kleven aan elkaar en vormden
dan een vrij sterken draad, waarvan het kun
stige web geweven wordt. In dat web vliegen de
argelooze mugjes en vliegjes, die daarmee een
gemakkelijke prooi voor de spin worden. Som
mige soorten maken geen webben, maar be
springen hun prooi. Het zijn bijna zonder uit
zondering echte roovers, die zich met allerlei
insecten voeden. Enkele groote soorten azen
zelfs op kleine vogeltjes.
M er stal zijn de wijfjes grooter dan de man-
netjes, die na de paring spoedig sterven en in
sommige gevallen selis door hot wijfje opgege-
ten worden.
Merkwaardig is de voortplanting van spin
nen. Van een gedaanteverwisseling, zooals bi}
de Insecten in 'i algemeen, is geen spreke. De
wijfjes lggen eieren waaruit de jongen als vol
maakt gevormde spinnen te voorschijn komen,
die na eenige verveningen ook af spoedig de
groette van moederepin bereiken.
Het vronwtje spint om de massa eieren, die
zo legt, een, cocon, bestaande nlt vele lagen zij
den draden. Van buiten lijkt dit omhulsel wal
op perkament en het wordt vastgehecht aan
een takje of een blad. Het groote aant&J kleine
spinnen, dat nit die eieren komt leeft eerst nog
een poosje in het omhulsel. Gedurende dien
tijd is het daar soms een ware oorlog. Een deel
wordt door de sterksten opgegeten. De overijl if-
venden zouden op de plaats waar zij geboren
worden, niet voldoende voedsel vinden, en
daarom beschikken zij over een middel om
de wereld in te gaan. Uit hun spinragkileren
weven zij zich een draad, die hen met den wind
meevoert, honderden meters ver. Waar zij dan
terecht komen, weven zij hun webben om vlieg
jee en mugjes in te vangen.
Er zijn ook spinnen, die den eierzaje achter
htm lichaam maken. Ais de jongen nit de eitjes
komen, klimmen zij langs de pooten der moe
der op haar mg en blijven, daar soms maanden
iang, door de moeder verzorgd, tot zij sterk go-
