Alitiiü Nieiws-
Dinsdag 2 October 1923.
66ste Jaargang. No. 7308.
!III|8V«i N.V, v.I. TRAPMAN Cl, ScSiBlp
EERSTE BLAD.
Binnenlandscn Nieuws.
SCIAEII
[OIIRAHIT.
Dit blad verschijnt viermaal per week; Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eorstuitkomend nummer geplaatst.
P08TREKENIN0 No. 23330. INT. TELEF no. 20
Prijs per 3 maanden f 1.85. Losse nummers 8 eent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
DE COMBINATIE DER DRIE LANGENDIJKER
GEMEENTEN.
Onze oorrespondent uit Oudkarspel schrijft ons:
Toen we den vorig en Dinsdag de missieven
plaatsten, welke bij ae gemeentebesturen waren
ingekomen, konden we ons levendig begrijpen, dat
daarmee oude herinneringen zouden worden wak- l
ker geroepen en over de inhoud daarvan de pen-'
pen in beweging zouden zijn.
Immers bij de tegenstanders van samenvoeging
bestond de stille hoop, dat dit punt van de baan
was nu men er zoo langen tijd niets van hoorde.
Die hoop was ten zeerste gesterkt toen Broek
een nieuwen Burgemeester kreeg, een benoeming
waarin men de zelfstandigheid van Broek beves- i
tigd meende te zien.
Toch bleef de vrees bij hen bestaan, dat, zoo
Broeit afzonderlijk bleef, de vereeniging van de j
andere drie gemeenten voorgestaan zou kunnen j
worden, de drie gemeenten die inzake roligieuse
denkbeelden meer met elkaar overeenstemmen, dan I
met Broek, er bij.
Toen we de gelegenheid kregen de beide mis
sieven op te nemen, meenden we deze te moeten
inzenden zonder eenig commentaar en eens af te
kijken, hoe deze voorgestelde combinatie zou wor
den opgevat.
Vooral omdat in do tweede missieve de aandacht
gevestigd werd op de katholieke school, konden
we Vermoeden^ dat dit punt als een der tegen- j
motieven gebezigd zou worden.
Niet hebben we kunnen vermoeden, dat dit zoo
sterk naar voren zou komen, dat het zou moeten
dienen als hoofdgerecht der bestrijding.
Het blijkt nA, aato de geheele tegenstand di tot
heden geboden is, is gaan draaien op het katho
lieke onderwijs "en ©en der openbare scholen.
Ja, zelfs gaat men zoover door te beweren,
dat de Minister de samenvoeging opnieuw aan de
orde gesteld heeft, juist en alleen om de katholie
ken acn een mooie school te helpen.
Van eenige kanten wordt op do meest positieve
wijze naar voren gebracht, dat het uitsluitend en
alleen een politiek spel is, dat gespeeld wordt.
In de Langendijker Courant kan men lezen,
dat de Minister niet „meer aan samenvoeging ge
dacht heeft, totdat hij zich plotseling* herinnerde,
dat de katholieken schoolruimte noodig hebben en
de mooie school te Noordscharwoude zeker zullen
ambieeren.
Dit lijkt ons meer een poging tot verdacht ma
ken, daii een ernstig willen om do lezers van de
voor- en nadeel en op de hoogte te stellen.
Een meer nuchtere beschouwing lijkt ons in deze i
zaak ton zeerste gewenscht.
Toen do vorige keer de samenvoeging aan de
orde lrwam, hebben alle leden van den raad hun
oordeel gezegd.De voorstanders zagen in de com
binatie belangrijke finanticele en maatschappelijke
voordeelen; de tegenstanders zagen er meer in
een ingrijpen in plaatselijke rechten en een nadeel
voor de financiën, daarbij wijzende op de hooge
belastingen in de steden.
Van politiek was toen echter geen zweem te
bekennen. Alleen dejteo." Dem. waren eenstemmig,
doch zoowel bjj Vrijz. als bij Katholieken waren
de rekeningen verdeeld. Hoe stond het toen, wan
neer de vereeniging tot stand gekomen zpu zijn,
met do scholen?
Het- zou zeker in de eerste plaats op den weg
van den nieuwen raad gelegen hebben, de aandacht
te vestigen op de vier halfbevolkte scholen die
zeer zeker meer economisch ingericht zouden kun
nen worden, wanneer een of twee daarvan werden
uitgeschakeld.
Evenmin als ze or aan denken zouden om meer
andere gebouwen te gebruiken, dan noodig was
en ?}?er. P®rsoneel m dienst te houden dan voor
een richtig beheer noodig zou blijken, zouden zeker
ook niet meer scholen in gebruik blijven, dan
T0/^rT- 8rèven van goed onderwijs noodig wareri.
Onherroepelijk zou toen ook de grootst mogelijke
centralisatie bewerkt zijn geworden en zeker zou
dan elk lid van den nieuwen raad zijn medewer
king van het opheffen van een der scholen verleend
hebben, in het belang van de finantiën.
mi staat het zoo. Ten opzichte daarvan
is niets veranderd.
Als er gecombineerd wordt, kunnen de Open
bare schoolkinderen in twee scholen geplaatst wor
den en waar dit het geval is, zal men zeiter aan
de verstandelijke vermogens twijfelen van een
raadslid, die ondanks het teveel aan plaatsruimte, j
voor het- instandhouden van drie openbare scholen i
m een gemeente zou pleiten. Hij zou zeker a.ls e«n
te duur exemplaar in de gemeente-huishouding bij
«en volgende verkiezing gewipt worden.
Van dien kant bekekken, hadden we de artikelen
welke over deze zaak geschreven zijn, gewenscht.
Om nu de samenvoeging van de hand re wijzen,
Dit aardig tollet Is geheel gebreid in een rechten steek en la geschfta
voor de stad en voor buiten, o Bij een blond meisje ral het de gouden
tint van heur haar en de rozen op haar wangen doen nltbnmeiv
wanneer zij haar toiletje maakt in een lila kleur voor het vroege voarjaas.
Haar hoed moet ook lila zijn. geheel geborduurd In een donkerder kleu*.»©
Haar ceintuur moet van lila peau de Suêde tljn. over
eenkomende met het donker borduursel op haar hoed.
terwijl haar schoenen en kousen grijs moeten zijn. O
Wanneer de zomer voorbij is en de bladeren getint zijn met herfstkleuren^
wat tai hetjdan een prachtig sportcostuum zijn. als zij hét mooi 11
De
öidat een der openbare scholen opgeofferd moet
orden, Inkt ons in den trant zooala het in de
n^?n"]'|ker geschreven is, lijkt ons meer een
a"nnni,l UYOU ZO, JLJJIVI» Ulio Oull
p ciueeren op Be massa om eigen won solven te
zegevieren. Immers, de combinatie kwam
VnW?«au t °rde, lang voor er van een school
kwestie sprake was.
Trri^ nu C^e Pannen, zij het dan ook gewijzigd,
aanu j L°r -e k0n?en, Juïsb op een rijd
^en voe^ dat uitbreding van de katholieke
school geen oogénblik langer kan wachten, Vo-nf,
verhand'hTdénda t0eVal 7'Wn' dan elW
v j 11 tir 1 ij Tc mogelijk, dat het enn
het ander bespoedigd ia, wat dan niet als
©bgeluk beschouwd zal kunnen - worden, orn
aat het na eventueele combinat/e beter ia nic+
een overcompleet, aan soliolen te zitten, wat" voer
karnen had kunnen worden.
Dat do Minister aan de hand van de ul<»nnw tot
samenvoeging de aandacht gevestigd h-e"t oo d«»
katholieke school, komt ons zeer logisch voor.
Het meest logisch lijkt ons dan ook, dat de zaak
onder oogen gezien wordt in dezelfde volgorde,
als de missieves zijn verzonden; de scholenkwestie
een gevolg van samenvoeging, doch niet de
oorzaak daarvan.
Dat aan de zaak een politieke tint zou moeten
worden gegeven, weigeren we te gelooven; het
zou van den Minister een wel wat al te kleine
politiek zijn. Immer, ook al komt de samenvoeging
niet tot stand zal het katholieke schoolbestuur over
meer plaatsruimte te beschikken krijgen. Dan ech
ter door bijbouwen van een nienwe school ten
nadeële van de finantiën van alle drie gemeenten.
Uitbreiding van de katholieke school is nu eenmaal
noodzakelijk. Komt de vereeniging wel tot stand,
zal de nieuwe raad in deze zaak den voordeeligsten
weg zoeken, en zeker een der bestaande scholen
daarvoor aanwijzen. Het laatste zal zeker finantieel
voordeeliger zijn dan het eerste.
Jammer hebben we het> dan ook gevonden, dat
een daag na de publicatie der missieven in dat
nummer van andere zijde in de Schager een artikel
geplaatst werd, waar de politiek er met de haren
üaarin toch werd gezegd: De BJL zitten met
hun schooL Aan het departement krijgen ze niet
I gemakkelijk geld los. De Inspecteur is een daok-
Baar ondergeschikte van Minister De Visser. Het/
komt ons voor, dat het schrijven van Ged. Staten
hier eenige aanwijzing geeft. Men zou een vreemde
in Jeruzalem moeten, zijn om niet te voelen, waar
de wind vandaan komt. Wel mag Broek blij zijn
tot de regeerende partijen to behooren. Enz., enz.
Op zoo een wijze te schrijven, zet o.i. kwaad
bloed feta. de zaak is er niet naar om door een
beslagen bril bekeken te worden.
De Langendijker öonrant van Donderdag maakt
het nog eenige graden erger.
Die weekt van het zwaard van. Damocles en de
haast van den Minister om de zaak er voor do
I katholieke school met spoed door te krijgen. Zon
der omwegen wordt gezegd dat de samenvoeging
bepleit wordt, omdat de R.K. school te klein
i wordt. Volgens de Langendijker heeft de Minister
I gedacht: nu zullen we gauw even de andere
gemeenten samenvoegen om op die manier te
komen tot het verkrijgen van een schoolgebouw
voor het R.K. schoolonderwijs.
Alsof er anders voor het RiK. schoolbestuur geen
schoolgebouw zou komen.
I Het nummer van Zaterdag spreekt vrijwel in
I denzelfden geest. Herhaald wordt nog eens dat
I de maatregelen, die de Minister thans meent te
moeten treffen een gevolg is van een te kleine
opzet der R.K. school. 11
Zou een schrijven op deze wijze niet meer in het
l nadeel dan in het voordeel van de tegenstanders
1 van samenvoeging zijn?
We kunnen ons levendig voorstelllen, dat de in-
fezetenen van Noordscharwoude zeer op het. be-
oud van hun school gestald zijn, dat zo zich
onheuseh bejegend achten de laatste jaren zware
offers te hebben gebracht voor het R.K. onderwijs
en nu last not laest hun openbare school mogelijk
nog te moeten offeren.
We kunnen ons dat zeer goed begrijpen, doch
opheffing* van de school te Noord- of Zuiasohar-
woude zal zeker niet uitblijven. liet zal een van de
bezuinigingsmaatregelen zijn, die dan door den
raad kunnen worden toegepast. Men zal dan zeker
niet alle drie halfbevolkte scholen ïialten voort
bestaan en er nog een nieuwe katholieke school
bijbouwen. De nieuwe raad zal in die zaken den
besten weg in het belang van het onderwijs en
van de finantiën weten te vinden. We achten de
zaak die aanhangig is, zeer gewichtig, zoowei voor
voor- als tegenstanders van vereeniging. Het lijkt
ons echter het meest gewenscht, dat de plannen
nuchter beschouwd worden en In alle kalmte zoo
wel voor- als nadoelen van samenvoeging onder
oogen worden gezien.
Nu wordt het publiek tegen de samenvoeging
opgezet met middelen, die er niet bij behooren.
De samenvoeging en ae sohoolzaak eisohen afzón
derlijke behandeling.
Eerst de samenvoeging behandelen en de voor
en nadeelon grondig onder oogen zien en daarna
vaststellen voor het onderwh's de boefje on
voordeeligste weg is. Niet de school de oorzaak,
maar het gevolg.
Zoo kan de zaak buiten alle persoonlijkheden en
politiek behandeld worden. Keeren we het om, dan
jagen we alles tegen elkaar in het harnas. Dan
wordt alles op alle mogelijke manioren tegen el
kaar opgezet.
En daar is de zaak, zoowel voor voor- als tegen
standera te ernstig voor.
VAN EWIJCKSLUIS
Wat hebben de volksfeesten heit Zondag, wat het
weer betreft, uitstekend getroffen. Het kon waarlijk
niet beter en er was dan ook heel wat publiek, dat
de verschillende wedstrijden bij-woonde. Deze be
stonden in kinderspelen en gymnastiekwedstrijden
tusscben de vereeniging D.O.KE.V. van hier en W.
I.K. van St, Maarten. Zij werden opgeluisterd door
muziek van „Concordia" te Breezand.
De uitslag der kinderspelen was als volgt:
Jongens van 1215 jaar: Tonkruipen: le prijs J.
Schilderman; 2e prijs J. Hoogschager; 8e prijs P.
Bakker.
Jongen-s van 1012 Jaar: Hardloopen: le prijs J.
Blaauboer; 2e prijs C. Rezel; 3e prijs J. Rezel-man.
Meisjes van 810 Jaar: Muilloopen: le prijls J. van
den Akker; 2e prijs G. Polet; 8e prijs Neke.
Van 10—12 jaar, Hoepelen: le prijs M. Meereboer
2e prijs Marina Smit; 3e prijs A. Plugboer.
Meisjes van 12—15 jaar, Fietsen: le prijs M. Po-
let; 2e prijs H. Hoogmoed; 3e prijs G. Keuris.
Meisjes van 68 jaar: Houtjesrapen.: le prijs G.
de Smit; 2e prijs M. Rezel; 3e prijs C. de Smit.
Jongens van 6—8 jaar, Houtjesrapen: le prijs Bree-
derode 2o prijs Verschoor; Se prijs S. Tijsen.
Jongens van 810 jaar: Schijfsteken: le prijs Van
Balen; 2e prijs Van Ekeren; 3e prijs C. Smit
De uitslag des. gymnastiekwedstrijden was: v
Duitsché Driesprong: le prijs N. Dekker; 2e prijs
A Kost'er; 3e prijs A. Blaauboer.
Dames-hoogspringen: le prijs M. Koordes (W.I.li
St. Maarten), 1.40 M.; 2e prijs G. v. Teulingen, 1.35
M.; 3e prijs A. Smit, 1.30 M.
Polsstok hoogspringen, zonder plank: le prijs A.
Langtreis, 2.75 M.; 2e prijs H. Del ver, 2.70 AL, 3e
prijs A. Blaauboer, 2.70 M. (De beide laatste prijzen
bij loting.)
i De prijsuitreiking had plaats in de zaal van den
heer Hoogmoed.
ZUIDSCHARWOUDE.
Als gevolg van de verschillende verkeerde voor
stellingen, welke waren gewekt omtrent de bedoe
ling van de twee missives, die hij de gemeentebe-
besi.uur zijn ingékomen met betrekking tot even
tueele vereeniging der 3 Langendijker gemeenten:
Oudkarspel, Zuid- en Noordscharwoude, kwamen,
op uitnoodiging van den Burgemeester van Noord
scharwoude en Zuidsoharwoude, ten raadhuize der
laatste gemeente eenige persvertegenwoordigers bij
een, ten einde naar waarheid te worden ingelicht
omtrent de bedoeling van bedoelde missives. De
Burgemeester deelde priori mee, dat hij, onafge
scheiden van de vraag, of hij voor- of tegenstander
van vereeniging zou zijn, kon vaststellen1 dat de
noodzakelijke uitbreiding van de R. K. school niets
te maken heeft met de vereeniging der gemeenten,
die in overweging wordt genomen; dat de artikelen
in de Nieuwe Langendijker Courant vooral aanlei
ding moeten zijn om die verkeerde meening in. nog
scheever licht te plaatsen; dat bij voorstanders van
openbaar onderwijs die verkeerde voorstelling reeds
heeft, post gevat., blijkens het verschenen verslag
van een over de onderhavige quaestie gehouden
vergadering; en 'dat er geen sprake van is, dat de
vereeniging der gemeenten een middel moet Zijn,
dat wordt aangegrepen, om uitbreiding der R. K.
school te voorkomen, doch dat autoriteiten de mo
gelijkheid voorzien, dat straks een nieuv?e school
moet worden bijgebouwd, terwijl een deel der an
dere scholen leeg staat. De persvertegenwoordigers,
voor zoover aanwezig, konden zich volkomen' met
bovenstaande kort samengevatte uiteenzetting ver-
eenigen en namen op zich te trachten te voorkomen,
dat er nog meerdere verkeerde voorstellingen wer
den gewekt.
HOOGWOUD.
In deze gemeente doen zich gevallen van mond-
m klauwzeer voor.
