SCHAKER
ilitmiit Nitnws-
COURANT,
PRIJSVERLAGING THANS
JURGENS
60
DE FUNSTE PLANTENBOTER
rwijs.
a
een cursus in koken
DE WUZE WEEGT MET SCHERP GEZICHT
ZilN UITGAAF MET EEN GOUD GEWICHT
VOEDZAAM KEERLUK VOORDEELIG
CTSPERP0ND
66ste Jaargang. No. 7325.
Uitgevers i N.V, v.b. TRAPMAN CoSckegen
EERSTE BLAD.
Binnenlandsch Nieuws.
Vereeniging voor
Woensdag 31 October 1923.
Dit blad •verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën pog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENINO No. 23330. INT TELEF no. 20
Prijs por 3 maanden (1.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bowljsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMJ2ER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Dat het communiqué van den heer Ruys méér be
doelde te zijn dan eene eenvoudige inlichting, blijkt
ook uit de geschiedenis der verhouding tusschen den
minister-president en de Katholieke per& De minis
terieel e mededoelingen hebben steeds meer den
vorm van instructies dan die van verstrekte inlich
tingen gehad- De verbinding tusschen de katholieke
pers en den minister-president is indertijd gescha
pen om het contact te vergemakkelijken. Ais tus-
schenparsoon trad eerst de heer Bruysten, hoofdre
dacteur van de „Residentiebode" op, en toen deze
om de kwest'ie-Wosseling een conflict met den ka
tholieken Journalistenkring kreeg, werd de functie
aan den heer Vesters, kringvoorzitter en hoofdrodac-
teur van het „Huisgezin", overgedragen. De kring
zelve stond feitelijk buiten deze zaak. Van. het con
tact was alleen don hoofdredacteuren der katholieke
bladen in een streng-vortrouwelijk schrijven kond
gedaan. De heer Bruysten schreef dan ook nimmer:
ik heb van den minister-president mededeeling ont
vangen, datenz., maar: ik verneem van de aan
RUYS EN DE KATHOLIEKE PERS.
Men schrijft van Roomsche zijde aan de N.R.Cr.:
Dat tien katholieke Kamerleden het aangedurfd
hebben om hun stemmen tegen de Vlootwet! uit te
brengen, die met zooveel energie door Ruys'c.s. ver
dedigd werd! en aan welker directe aanvaarding door
het ministerie zóóveel gewicht werd gehecht, dat de
bestaansmogelijkheid van eenig christelijk kabinet
inzet van den strijd werd, is niet alleen voor links
maar ook voor rechts en niet het minst voor het ka
tholieke kiezerscorps, eene openharing geweest.
Toch hebben ingewijden het wel verwacht, dat tw. w
binnen afzienbaren tijd! het moment moest, aanbre- u bekende zijde; dat.... Waarom al die geheimzin-
ken, waarop naar buiten blijken zou, dat de eenheid nigheid, als het contact geen ander doel had dan
in de Katholieke Staatspartij slechts eene fictie is en inlichtingen te geven op credaan verzoek, inlichtin-
er inderdaad groote verschillen van inzicht bestaan bet cri ïv11nrvan dè minister-president,
in de grootste parlemenlalre fractie, verschillen, zooa,g bij jL vrijdag in de Kamer opmerkte, ook t>
a02!ï ,aDg,'T'LIÜ tcngearolge gehad zouden genover do pera van links steeds bereid zou zijn ge-
hebben, als niet steeds een bovenmatige druk van wec3t?
boven-afelke uiting dier verschillen, die noodlouig De verstrektó inlichtingen hebben de katholieke
worden kon voor do machtspositie, welke de Katho-j joumalist<.n trouwen8 nooit wijzer gemaakt; ze wis-
1 icke Staatspartij zich nu eemnaal verworven had ten na de ontvangst er van alleen, dat ze over een
en wilde behouden, gesmoord had. Wat m de laatsteMak vepder maar het beste zwijgen kon-
dagen bekend geworden is omtrent de tusschen-den Zoo wag het nu met d(J lnIlchltogan over do
komst van den heer Ruys bij de Iiathollek pers 'en vlootwet, zoo was het vroeger mdt wat de minister
behoeve van de Vlootwet, boeft o.L met wednig bij-meedeelde omtrent den wensch tot onheffing vrm
gedragen om een aantal 'katholieke Kamerleden zich
zelve te laten worden en moed1 te doen vinden hun
eigen weg te gaan. Nu naar huiten uitlekte, hoo op
alle mogelijk6 wijzen druk werd uitgeoefend om een
ontwerp er door to sloepen., dat allerminst de instem
ming van het Nederlandsuhe volk had, althans niet
wat het tijdstip van invoering dier wet betrof, heeft
eindelijk een deel der Katholieke fractie den moed
gevonden om haar eigen wieg to gaan
meedeelde omtrent den wensch tot opheffing vrm
het processieverbod en do kwestie van het gezant
schap hij het Vaticaan. Dat laatste kwam in orde,
zoo luidde het met andere woorden, als de katho
lieke pers er nu maar niet over schreef, waaruit
de conclusie getrokken zou kunnen worden, dat het
gezantschap een speciaal katholiek belang gold. Al
dat geschrijf zou maar gevoeligheden opwekken en
de zaakvmoe^t er doorkomen en zou er ook doorko-
tt z men, wanneer bet gezantschap uitsluitend verdedigd
Het z.g.. communiqué aande Katholieke pers uit 00jPpunt TOn land9belang. En vat het
heeft grooter beteekenisdan^gemeenwordt aai,ge-processie-verboa betreft: ook maar niet verder over
nomen en door de katholieke pers zelve e 'aan gege- schrijvenTorwllle van het voortbestaan der coa-
yen wordt, want feit Is, dat de katholieke pens to. lm 1Ui« moesten de kathoiiekcn een offer brengen. Het
toe even gedwee de l^trurtles volgda die l^r do r katboiieke volk heeft het nooit begrepen, \aarom
den nuLmter-president gegeven werden, als de Ka- fractle en zich M0 bij dl* hebb.„
thouoke Kamerfractie. I neereeleizd.
Veel méér immers'dan oen antwoord op verzoe-j f t 4
ken om inlichtingen-, was de ministerieel© mededêe-! Wie van. bovenstaand© feiten kennis neemt, dien
ling een instructie aan de katholiek© pers, die ten'za* duidelijk zijn, dat d© \lootw et-mededeel ing
doel had d© vrij© meeningsuiting t© smoren. Door Tain ^en heer Ruys aan de katholieke pers een heel
vele ingezonden beschouwingen in de katholieke persj &nder en niet zoon onschuldig karakter droeg als
kwam te duidelijk naar voren, dat het katholiek© Tijd en andere bladen het thans willen doen geloo-
volk in meerderheid deze wet niet, althans op het|^en-. mededeeling was de uiting van een regel-
oogenhliL niet, wenschte en dat kon natuurlijk eenima^^eT1 druk, waaronder èn katholieke pers èn ka
naar he- inzicht van den heer Ruys „noodlortigen" tholieke Kamerfractie al lang geleefd hebben en die
invloed op sommige katholieke Kamerleden heb-! do laatste jaren de handhaving vafi het ministerie
ben. VandaaT dat de minister-president van zijn Bnys, de doorvoering van zijn program en het
inzicht aan de katholieke pers deed blijken, ddt die voortbestaan van de coalitie ten doel had
beschouwingen ongewenscht waren, de verwerping Tot nu toe had niemand het gewaagd zich aan
van de Vlootwet ten gevolg© konden hebben endien druk to onttrekken, hoewel sommigen zich
de vorming van een kabinet, steunende op de drie slechts mokkend en morrend onderwierpen. Sommi
rechtsche partijen, daarna onmogelijk kon plaats ge uitlatingen en publicaties van den heer Bomans
vinden. Naiuurlijk, de heer Ruys zal dat laatste ook zijn. er het bewijs van. De algemeen© verwondering
wel gemeend hebben en zijn oordeel hebben opge- en veler verontwaardiging over het jongste viootwet-
bouwd uit gesprekken met ambfgenooten of ande- communiqué van den heer Ruys echter, hebben o.i.
re vooraanstaande politici uit de christelijke partijen, sommige katholieke Kamerleden den moed doen vin-
maar de heer Ruys begreep ook, dat hij door mede- den om eindelijk zich zelve te zijn en hun eigen weg
deeling van die zienswijze aan de hoofdredacties te gaaD. Natuurlijk zijn de beweegredenen van de
der katholieke dagbladen een wapen hanteerde, dat katholieke tegenstemmers niet van allen gelijk. De
doel zou -treffen. Het voortbestaan der coalitie is heeT Van Schaik is een adspirantleider, die in het
voor allen, die de machtspositie der katholieke begin dezes jaars door velen naar voren geschoven
staatspartij bestendigd wenschen. te zien, een zaak werd om den heer Van Wijnbergen als algemeen
van het hoogste belang en dus ook voor de leidende voorzitter van de katholieke staatspartij te vervan-
figuren der katholieke pers. gen. Ook dc heer Bomans voelt leiders instincten in
VAN RIJSWIJK'S
Schoenhandel Schoenmakerij.
WINTERMUILEN en PANTOFFELS.
zich. Mevrouw Bronsveld hoeft bij het uitbrengen
van haar stem, natuurlijk onbewust, onder den in
vloed gestaan van de meening der vrouwen ten op
zichte van alle militaire ontwerpen, terwijl ook de
heeren Michielsen en Loerakker, maar vooral de
vakbond-leiders Kuiper, Engels en Van Rljzewijk
duchtig rekening gehouden zullen hebben met de
offtnie van het volk, dat hen afvaardigde, terwijl de
oud-onderwijzers Bulten en Surüig wellicht meer
gestemd hebben tegen do aangekondigde loonsverla
gingen dan tegen de Vlootwet. Van den; heer En
gels moet erkend worden, dat hij er vroeger in zijne
omgeving nooit een geheim van gemaakt heeft, hoe
hij over militaire uitgaven dacht Hij is onder de
katholieke afgevaardigden eigenlijk de eenige over
tuigde antimilitairist, een voorstander van het .geen
man en geen cent." Dat ook hij tot nu to© toch zijn
stem aan de credieten voor oorlog, en marnie gaf, is
wel de duidelijkste aanwijzing, hoe zwaar do druk
was, waaronder de katholiek© fractie, terwillo van
de te bevaren oenheid" gebukt ging. Eindelijk
heeft ook hij tóch thans vrij gemaakt.
Voor ons was het gevolg dier vrijmaking geen
blijde verrassing, in zooverre die in de verwerping
der vlootwet tot uitdrukking kwam. Toch werd er
een groot goed door verkregen: de terugkeer naar
waarachtigheid in ons politiek leven. Op kunstmati
ge, ontoelaatbare wijze, werd tot heden in do Katho
lieke Staatspartij/tezamen gehouden, wat niet teza
men hoordé. Wanneer de fractie dier partij èn de
katholieke pers zich van nu af weten te onttrekken
aan eiken immoreelen druk van boven-af, dan kan
zulks eene zuivering iten gevolge hebben, die ons
poiitieko leven ten goed© komt en, niet 't minst te dan
ken zal zijn aan hetgeen ruchtbaar werd omtrent
de verhouding tusschen minister Ruys en de katho
lieke pers.
Gij voldoende deelname zal Don
derdagmiddag 8 November
(fijnere keuken) van 20 lessen van 2%
uur worden gegeven, onder leiding
van Mejuffrouw W. Koopman, in de
school voor Landbouwhuishoudonder-
wijs te Scbagen, waarvoor bel school
geld 120.- bedraagt.
Aangifte vóór 5 November aan ge
noemd adres.
NOORDSCHARWOUDE.
Gister, Maandagavond, vergaderde de tuinbouwver-
eenigi-ng „De Toekomst" ten lokale van den heer P.
de Geus. Er waren 45 leden aanwezig.
De voorzittor heet de aanwezigen welkom en zegt,
dat hot noodzakelijk is weer een ledenvergadering
te houden, met het oog op de uiensorteering.
De notulen worden daarna gelezen en goedgekeurd'.
De voorzitter deelt mee, dat een verzoek is ingeko
men van den heer R. Bergen, om weer als lid to mo
gen toetreden. Het Bestuur is er niet tegen, omdat hij
berouw heeft getoond.
De beer J. de Geus zou het goed vinden, als een
boet© door hem wordt betaald. Dit gaat echter niet
volgens het reglemont. Het best zou dan zijn, hem een
zekere som te laten betalen, alvorens 'toe te kunnen
treden.
Daarna kwam het voornaamste punt aan de orde:
Uiensorteering. De voorzitter leest het verslag voor,
zxjoals dit als communiqué door do L.G.C. aan do
plaatselijke bladen is gezonden, inefc betrekking tot
de uiensorteering. Hij deelt mee, dat de uien niet an
ders mogen worden geëxporteerd, dan zooais zij- wor
den aangevoerd. De kooplieden bobben bun eigen
mork voor verschillende soorten uien. Zij wenschen
niet b0tj merk der L.G.C. op hun zakken te plaatsen,
want zij zouden dan hang zijn, dat d© bouwers hun
uien zelf zouden verknopen, wat natuurlijk niet zou
gebeuren: onze uien hier zijn heter gesorteerd als
waar ook in Nederland. Niet-Langendijkers vragen
zich dan ook af, hoe het mogelijk is, dat hier zoo'n
hooge prijs voor de uien wordt gemaakt.
De heer J. Verkroost zou er voor zijn, om ook ons
merk er op te plaatsen.
De voorzitter merkt echter op, dat de kooplui bo-
vreesd zijn, dat do bouwers later zelf, bij eigen han
del, onder dat merk zouden handelen. Wij kunnen
hot niet dwingen, zegt de voorzitter, dat zij zulks
doen.'
Opgemerkt wordt, dat het den binnenlandschen
koopman niets scholen kan, of zo goed gesorteerd
zijn; koopt de buitenlandsche koopman zo niot, dan
worden ze toch door elkaar gegooid; wat heb je dan
aan je werk?
Voorzitter zegt, da't het sorteeren voor de binneiv
landscho markt ook goed! is; het bevordert den han
del en houdt den. naam van het product hoog. Het
zal echter wel een paar jaar duren, eer de winst en
hot voordeel er van worden bemerkt.
Do heor Jb. Kramer zegt, den voorzitter met vor-
wondering te hebben aangehoord'; hij ziet er geen
winst in. Hij komt er bovendien 'tegen pp, dat hot
Marktbestuiur zoo maar op eigen houtje een besluit
neemt. Hij wil de meening van de vergadering wol
eens weten, omtrent de handelwijze van dat bestuur.
Voorzitter antwoordt, dat het -marktbelang wordt
ui-tgevoed door het marktbestuur en meende, dat dit
hierin goed -heeft gehandeld.
Ook den -heer P. Wonder verwondert deze handel
wijze en vraagt, of het nu zoo maar gaat, dat het Be-
Stuur doet wat het wil; we hebben nu een vorgade^
ring, die nergens toe dient. We zijn net kwajongens.
Voorzitter: Wat? Ik laat me niet uitmaken voor
kwajongen, begrijp je dat? Hou. je mond, of anders
ga je er maar uitl"
Andore leden komen hier tegen op. De heer Jb. Kra
mer merkt op, dat dit den verkeerden kant uitgaat.
Al is do voorzitter er voor, dat is zijn zaak, maar als
do besluiten zoo door de L.G.C. worden aangenomen,
bodank ik als lid.
De voorzitter verdedigt de houding van het LXi.C.-
bestuur door er op -te wijzen, dat er toch wol mcor al
dus in het belang dor zaak is opgetreden, Ixv. bij de
wortelen.
De heer Jb. Kramer vraagt, wat er tegen is, als het
door de ledenvergadering behandeld wordt; zoo krij
gen we dooie ledenvergaderingen, omdat de zaken
dan toch ai besloten zijn.
De heer S. Zeeman wijst er op, dat de hooge prijs
van de uien toch te danken is aan de goede sonee-
ring. Hij weet uit ondervinding, dat door de nieuwe
sorteering geen langer werken noodig is, al valt hot
af, de groote uien er uit te gooien.
De hoer P. de Ruiter was ook niet tevreden; had
ook eerst een ledenvergadering verwacht. Als do
uien nu door de bouwers goed gesorteerd worden, en
PLANTA
