JURCENS'
ilitiiu Nteiws-
Afmttltit- Luülllllll
VOOR
.STANDEN
OP HET BROOD
VOOR BAKKEN
EN BKADEN
SCHUIMT IN DE
PAN
Uitgeversi N.V, v.h. TRMK Co, Schapen
EERSTE BLAD.
Tsjecho Slowakije.
/r\
Woensdag 21 November 1923
SEIJtCIl
66ste Jaargang. No. 7337.
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentifin nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTKEKENINO No. 23330. INT. TELEF no. 20
Prijs per 3 maanden 11.05. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels 1.10, Iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Borovsko, 3 November.
betaelt, dit jaar 8 kronen per liter. Alles waf gefa
briceerd wordt gaat over de Rijksmeter, fraude is
dus zoo goed als uitgesloten
Dat de geheele hof oen reusachtige gebouwencom-
plex was, behoef ik zeker wel niet uitvoerig te ver
melden. Na nog de smederij te hebben gezien, beke
ken wij het wandelpark van een paar H.A groot,
met mooie boomen en planten. Daarna de kweekerij.
De heer Prazek heeft nl. voor een paar jaar terug
een perceel van 8 HA als kweekerij laten inrich
ten. Een plantenkas met bijbehooren, tuinmanswo-
Eerst bezichtigden wij het groote, schitterend in-1 ning, wat koude bakken en voorts volle grondcul-
gerichte woonhuis. Alles hiervan te beschrijven zou j tuur. De grond is daar echter niet zoo goed, er zijn
te ver gaan, er was van alles, ontvang- en eetzalen,n°g veel meer steenen dan op Borovsko, ik heb dat
salons, bibliotheek, wapenzaal, kantoren, logeerka- zaakje met groote belangstelling bezien, maar ik
mers, enz. Beneden was een kamer die zomers door geloof, dat het maar goed is dat de heer schatrijk
een koelmachine op lage temperatuur werd gehou-is. want het zal wel iets meer geld kosten dan ge-
den. Hier werd fruit en alle soorten vruchten in op-1 ven. Het geheele bedrijf is 640 H.A. groot, daarvan
geslagen. In het koetshuis waren maar 9 luxe rij- echter 420 H A. bosch. Het hout uit die bosschen
tuigen aanwezig, vroeger had de eigenaar er meer, wordt alles in de zagerij verwerkt en als timmer-
maar nu had hij tevens nog twee auto's, dus ge- hout verkocht. De grond is dooreen genomen matig,
no eg middelen van vervoer. 5 rij- en iïjtuigpaarden Toen wij weer op den hof kwfemen, kwamen juist
waren er, heele beste. De werkpaarden waren op 't de werklieden met een partij visch aan, karpers van
land, hebben we dus niet gezien. Na den oorlog had 8 a 10 pond per stuk. Bij sommige boerderijen zijn
de heer Prazek 30 tweejarige mreriën in Holland 111 ook vischkweekerijen,, meestal daar .waar een
aangekocht, om ze verder op te fokken. Winst was bron is wordt een kunstmatige vijver aangelegd,
er echter niet op gemaakt, hij hadi er 170.000 kronen dan jonge visch er in gepoot en klaar is de zaak.
op verloren, behalve de onkosten nog. Dus geenOok de heer Resl heeft zooiets, echter gebruiken de
voordeelige transactie. De veestal was practisch in- ganzen die plaats als zwemgelegcnheld, dus zal de
gericht, ook met zelfdrmkinrichtang. Het voer werd voortteeling wel niet zeer snel gaan,
met een kipkar bij de beesten gereden uit de berei- Met al deze bezichtigingen was het 1 uur gewor-
dingsplaats. Er was nl. ook een eigen spiritusfabriek den en we hadden van 's morgens half zes af niet
op den hof, die in volle werking was. Uit aardappe- gegeten, dus gingen we een restaurant binnen, we
len werd spiritus gestookt en het afvalproduct werd hadden nog een uur do tijd, want de autobus ging
met baksel vermengd, het vee toegediend. Bij allee eerst om 2 uur, dus zouden we eerst dineeren, Hot
wat zoo royaal was ingericht, waren de koeien ech-was nogal een flinke zaak, maar toen we eerst, eens
ter al heel slecht. Dit is de schuld van de spiritus- een glas bier besteld hadden en de kok hadden ge-
fabriek. Het afvalproduct daarvan, de brei, is n.1. zaen, was onze eetlust naar de maan. De zaak was
een best mestvoer, waar er op een hof zoo'n fabriek I nl. het tegenovergestelde van zindelijk. Dus wachten
ls, wordt bijna alleen meetvee gehouden. Die brei is we tot 2 uur en gingen per autobus naar Pelhrimov.
voor dragende koeien zeer nadeelig, wel hebben de Dit was een heel stuk rijden en vandaar zouden wo
koeien er geen nadeel van, die blijven in goede con- per autobus naar Pacov, maar toen we in Pelhri-
ditie en geven er goed melk van, maar de kalven mov aankwamen, bleek dat de autobus eerst
worden bijna allen dood geboren of gaan later dood. 's avonds laat ging, dus besloten we per spoor naar
Daarom wordt er op zoo'n bedrijf niet gefokt, maar Pacov te gaan. We hadden niet lang te wachten,
het benoodigde vee gekocht Wat echter nog geen maar 't was toch al donker toen we van Pelhrimov
noodzakelijke reden is om slecht vee te hebben. De vertrokken. Dit stadje ligt veel verder van Borovsko
VAN RIJSWIJK'S
Schoenhandel Schoenmakerij.
WINTERMUILEN en PANTOFFELS.
ossen waren van gemengd Hongarisch-Rumenisch dan Pacov, maar we konden niet anders reizen dan
ras, kleur donkergrijs. eerst ons doel voorbij. De trein die wij hadden, kwam
De machineschuur was heel goed voorzien van alle van Jihlava bij de Moravische grens, en ging over
mogelijke machines, o.a. stonden er vierzelfbinders. Tabor naar Praag, dus zou men denken, van oen
Ook was er een houtzagerij aan de boerderij' ver- flink ingerichte trein. Maar dat was niet zoo, omdat
bonden, die werd eleotrisch gedreven. Groote voorra- bet donker was waren de wagons verlicht van bin
den hout, gezaagd zoowel als ongezaagd, waren aan- nen, echte zoo, dat de conducteurs die kaartjes knip-
wezig. ten met een petroleumlantaarntje op de borst liepen.
De spiritusfabriek was ook vrij goed ingericht, een Zoo waren dus personenwagens en conducteurs ver-
groote stoomketel zorgde voor het verwarmen der licht en nog hadden we geen licht. Ruim 0 uur kwa-
aardappelen. Deze stoomketel werd' met houtafval men we in Pacor aan. De boerderij, waar we moes-
uit de zagerij gestookt. Een groote motor leverde de ten wezen, lag echter nog een uur loopen buiten het
drijfkracht en verwekte tevens de electricteit voor stadje, dus wij snelwandelende er heen. Ruim 7 uur
de boerderij. Zoo'n spiritusfabriek neemt een massa stonden we voor de hofpoort, maar die wordt 's
water en in droge tijden hadden ze wel eens water-1avonds natuurlijk altijd afgesloten, dus moesten we
gebrek. De spiritüsverkoop is hier ook in staatskan- eerst de meesterknecht zien te krijgen om voor ons
den, do fabrikanten moeten alles tot de laatste literde poort te openen. Dat lukte allemaal en weldra z&-
afleveren aan den staat, die er een vast prijs voor -ten we in de huiskamer, terwijl we een kwartier Ia-
ter een dubbele portie eten wegmaakten. Laat ik
eerst even zeggen waar wij waren. Wij waren op den
hof Hrédek, een totaal afgelegen boerderij, een uur
loopen van 't stadje, 'n klein uur van het naaste
dorp. Buren zijn er behlave de eigen arbeiders in t
gehoel niet Onze gastheer en vrouw waren de heer
en mevrouw Koula, Mevrouw Koula is oen zuster
van mevrouw Resl. 't Zijn heel goede menschen, ze
hebben niets d*m .oen zoon, die op oen hoogorc
landbouwschool studeert, die was niet thuis.
Die zoon was hier in de vacantie op Borovsko te
logeeren, dus is hij mij bekend. Hij is geheel en al
boer en heeft niets geen zin in studeeren. Zijn
vader heeft hem eohter gewoon bevolen te stu
deeren, het doel is het behalen van den titol van
landbouwkundig ingenieur, hij moet eohter wel
haast in militairen dienst en kan# ongeveer op
24-jarigen leeftijd landbouwkundig ingenieur zijn.
Heeft hij dien titel dan moet hu nog een buiten-
landschen reis maken, waarschijnlijk naar Holland,
en dan komt hij op de boerderij.
Den volgenden dag hebben wij den hof en zijn
velden eens bezien, dat was den eersten November;
weer een vrijen dag: mijn kalender vermeldde:
Vsech Svatek, of in 't Hollandsch Allerzielen. De
hof was dan ook in 't vierkant gebouwd met bin
nenplaats. Het was eohter de grootste die ik tot nu
toe gezien had. Het woonhuis was prachtig inge
richt, de veestallen ook, eohter het vee was weer
slecht, dat kwam ook hier door de spiritusfabriek.
De heer Kaula had maar vier paarden en oen
ponnie, do laatste was meer voor het personeel om
naar dorp of stad te rijden. Daartegenover echter
een heele collectiè zware trekossen. De spiritus
fabriek was nog niet in werking, de machines lagen
nog uitelkaar. De andere gebouwen behoef ik wel
niet nader te besohrnven, er waren er vele en
groote. Daarna naar de velden. Nu zoo heel voel
was daar niet te zien, de rogge, tarwe en klaver
stonden best. De grond is van dezelfde kwaliteit
als op Borovsko. Deze boerderij was 270 H.A. groot,
onderverdeeld als volgt: ruim 140 H.A. bouwland,
bijna 80 H.A. grasland en 100 HA bosch. Allee
was aan elkander gelegen en de boerderij stond
precies in het midden. De plaats werd door eigen
wegen doorsneden, die practisch waren aangelegd.
De verschillende peroeelen waren van 20 tot 40
H.A. Dus mooie stukken voor een stoomploi
die was cr echter niet. Het land lag gemii
meter boven de zee, dus hoog genoeg.
Ongeveer 20 minuten verder had de neer Kould
nog een groote boerderij, die hebben we echter
niet gezien. Tevens heeft hij een groot woonhuis
in Praag dat hij nu nog: verhuurd. Als zijn zoon
echter trouwt, gaat hij in Praag wonen.
Naarr lik zag en hoorde, is 'de heer KouM in
Hollandsche guldens gerekond niet ver van het
millionairschap, wat eenter niet wegneemt, dat hij
even eenvoudig en gemoedelijk is als zijn orbei-
hor hii
rijtuigen, om naar do stad te rijden. Do hoe®
Koula heeft echter niets dan een oudo brik; Don
derdag 's morgens waren de arbeiders met de kefc
er voor, er mee naatf do stad geweest en 's mid
dags gingen mijnheer en mevrouw met twee werk
paarden ervoor mee naar Pacov.
Do heer Koula had 13 nrbeidersfamiliee ln vasten
dienst; de reet was los personeel uit het veraf
gelegen dorp. Mijnheer en mevrouw spraken beiden
goea Duitsch en het waren reusachtig gastvrije
menschen. We hadden "het er die dagen dan oog
meer dan best.
Vrijdagsmiddags om 12 uur vertrokken we, na
eerst nog een best diner te hebben verwerkt. Nu
met de brik naar CervenA Reoioe, een heel stuk
rijden. Cerved is in 't Hollandsch vertaald Roode;
Recieo is onvertaalbaar. Om twee uur waren we er
en konden direct verder per autobus. Vandaar naar
Cechtico en daar overstappen in een andere Auto
bus. die ook direct vertrok, dat was dus. .een goede
verbinding. Al deze autobnsdiensten zijn van de
staat, de wagens zijn alle van 't zelfde typ®- Tegen
den avond waren we in Bezetice en vandaar nog
een ruim uur wandelen naar Borovsko.
In een van mijn vorige brieven noemde ik de
prjjs van 1-jarige koeien 2222 kronen, de gulden-
prijs stond er echter verkeerd. Dit moet ^jn ong.
165 gulden.
Zondag 4 November. Mijn bagage staat gereed
en morgenochtend vroeg ga ik van nier. 3 Juli beu
ik hier aangekomen en heb in die 4 maanden ge
weldig veel gezien, gehoord en ook geleerd. Hot
was een moer dan schoon en tijd, maar aan alles
komt 'oen einde en als do lezer die onder de oogen
krijgt, ben ik weer Hollander.
VOETBAL
O.F.C. IISparta I, 05.
Zondag J.L ondernamen de Spartanen den ver
ren reis naar Oostzaan, om O.F.C. II to bekampen.
Als om ruim 2 uur scheidsrechter Sint, die uit
stekend leidde, beginnen blaast, komt Sparta met 2
invallers en O.F.C. II volledig binnen de lijnen.
Direct ontwikkelt zioh een geanimeerd spel en de
bal gaat van doel tot doel, dooh doelpunten blijven
voorloopig uit Langzamerhand komt eohter Sparta
in de meerderheid en wanneer er o.a. een half uur
gespeeld is, doelpunt B. Buiskool uit oen mooien
fchrough-pass. Kort hierop brengt Biersteker met
een keihard schot den stand op 20, waarmede de
ders. Elke
hier neeft van 2 tot 8 koetsen en
rust in graat. VJPP
Sparta krijgt nu den wind in den rug en is door-
xoopend de meerdere en O.F.C. heeft weinig meer
PLANTA
U