illtlitl NiEBWS-
Alratintii- LaiilaiTllii
30 CENTS PER HALF POND
VOOR
-STANDEN"
OP HET BROOD
VOOR BAKKEN
EN BRADEN
SCHUIMT, \N DE PAN
Woensdag 28 November 1923
66ste Jaargang. No. 7341.
(Jiti)üvers t N.V, v.b. ÏKAPIHAN to, Sctiagen
EERSTE BLAD.
Uit en Voor de Pers.
SCHAKER
)it blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
lag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
entiën nog zooveel mogelijk in het eeratuitkomend nummer geplaatst
P08TREKENINQ No, 23330. INT. TELEF no. 20
Prijs per 3 maanden 11.85. Losse nummers 6 cent. ADVEBTEN-
TIüN van 1 tot 6 regels 11.10, iedere regel meer 20 cent (bewijStao.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berokend.
dit nujcmeb bestaat uit twee bladen.
onwillekeurig nog eens ln herinnering wat Pater
Vergeer voor; enkele weken terug in de Schager Cou
rant schreef over: „de consequentie von uit het stand
punt door de Katholieke kerk en hare bel elders in
genomen; maar teven®, dat de consequentie der vrij
zinnigheid tot heel andere conclusieën leidt, en wel
deze: dat niet op gezag, niet na eenzijdige toelichting
Ingezonden Stil k k p n. I gij hebt te aanvaarden; maar dat, als zuiver uit-
oiurvrvcii, vloeisel van redelijk, verstandelijk overwegen van
de vierde conferentie voor ntet-kathü- allerlei beschouwingen en gegevens, de mensch voor
heken te n. niedorp. zichzelf heeft uit te maken wat waar of niet waar is.
Zeer groot was weer het aantal opgekomenen naar Wat Pater Booms ons hedenmiddag gaf, wa® slechts
de vierde Kloosterconferentie alhier, om te luisteren zijn verstandsuitspraak, maar daarom nog niet die
naar de rede- van Pater, Booms; zoo groot zelfs, dat van eiken toehoorder,
men, na beëindiging der lezing, slechts met moeite Intusschen, er zou nog den eigen dag gelegenheid
buiten wist te komen. zijn van het wederhoor op Pater's beschouwing ken-
„De gezondene van God, Jezus Christus", aldus te nemen, in de N. H. Kerk alhier en velen had-
luidde bet onderwerp, naar aanleiding waarvan Zij- deni het bij nadenken kunnen begrijpen, zou een an-
ue Weleerwaarde in een waarlijk boeiend betoog, <*er commentaar geleverd worden op de kloosterstel-
voor iedereen te verstaan en te begrijpen, zich uit- liugen van hedenmiddag. Echter, de opkomst hier
jprak. I was bedroevend gering en vooral van de vrijzinnige
i En nu gevoelen we ons wel gedrongen te zeggen, kloostergangers waren er zeer weinigen op te mer-
dat, naast zijne welbespraaktheid Pater, ter berei-1 ken. Maar zijn de meesten dan onmiddellijk reeds
Jciug van het doel, zijne beschouwing ingang, te doen overtuigd geworden of was hun vrijzinnigheid
vinden, twee omstandigheden bijzonder in zijn voor- j slechts nieuwsgierigheid?
deel had. Eerstens de geringe bijbellezendheid zij
ner toehoorders; want uit vele aangehaalde bijbel
teksten werd de juistheid der uitspraak verklaard, (en
we weten, dat 99 van de 100 menschen den bijbel
VAN BIJSWIJK'S
Schoonhandel Schoenmakerij.
WINTERMUILEN en PANTOFFELS.
Hier volgen eenige uittreksels van wat de voor-
jenvoudig nooit lezen) en tweeden®, de bij de massa afstaande persorganen van de verschillende poli-
loo goed ais totale onbekendheid met de historische tieke party en zeggen over de mislukte poging van
oelichting omtrent de vraag, of veel in den bijbel SSiifSSffwJS vormiIlg' van e&n meuw reohtsch
als waar of als verdichtsel dient opgevat te worden» °°anuö-aaDinet.
«;S«nB^"Vi6r OTaD«eaën Vert6Uen 18 onOTB' In ©en Artikel, onder hot opschrift „lil mineur*',
Etl! geeft het Katholieke dagblad „De Maasbode- over
a„"„ nIet ttndw,s Eet bericht inzake de opdracht tot het formeeron
dan waarheid gesproken hebben. van een kabinet aan jhrT Beelaerta van Blokland
„De in de evangolien beschreven, door Jeans ver.;taar meenin Mua te kennen:
?C, v m)n- M0al8 woor- Het mag niet verheeld, dat deze loop van zaken
delijk «laat opgeteekend, ons bitter teleurstelt on ongetwijfeld in breede
De spijziging van 5000 mannen met 5 brooden en 2 van OI1a rechtsche volksdeel een pijnlijken
risechen, en h<* wederom tot het leven oproepen van indruk maken zal. Terwijl de rechtsche fracties een
d*> reeds voor vier dagen gestorven Lazarus, door Je- meerderheid tellen in het parlement als nog slechts
zus verricht, wonden al® wonderdosuingen aange- i éénmaal te ypren werd aangetroffen in onze po-
haaH I litieke geschiedenis, blijken zij onmachtig om ook
„Jezus was de geboren zoon van. God, en inert god1* maar één voet te verzetten in de richting van een
delijke macht bekleed." j regiem, dat met hare princiepen rekening zou hou-
Zierdaar, eenie uitspraken door Pater al® onweer- den. Erger nog; ornaat een vlootwet-behandeling
legbaar vaststaande weergegeven, en als zoodanigmet enkele maanden uitstel lijden kan, of zoo men
nader toegelicht. wil omdat men het niet eens kan wij zeddeij
En leggen we ons thans de vraag voor: iioevelen bijna: wil worden over de financiering van het
der aanwezigen zullen het gesprokene als waar hel>- plan, wordt zonder pardon allee prijsgegeven, wat
ben aanvaard, dan kan om bovengemelde redenen tientallen van jaren moeizaman arbeid hebben tot
de spreker inderdaad hopen ingang gevonden tel stand gebracht.
hebben. Wij bedoelen nu niet, de in grooten getale Wij gunnen den indruk niet van ons afzetten,
aanwezige katholieken; want deze is zelfs het recht dat, waar aldus uit betrekkelijk zoo luttel motief
van twijfelen verboden. Maar gij, zoogeheeten an- geheel een verleden, en zoo radicaal, werd verioo-
dersdenkenden, gij, die het recht en de gelegenheid chend, er weinig stof tot hopen blijft op een her-
hebt, om kennis te nemen van het „hoor, en weder- i stei der breuk in afzienbare toekomst,
hoor", hoe zijt gij tegenover deze uitspraken koinen I
te staan? En bij* het stellen dezer vraag brengen we' „De eerste stap, die o.L eigenlijk de tweede had
dienen te zijn, is niet gelukt", schrijft „De Stand
aard'', haaif aanleiding van mr. Koolens verkla
ring, dat hij niet in staat is de hem gegeven op
dracht tot vorming van een kabinet te aanvaarden.
Dat kwam „omdat de grondslag ervoor ontbrak'
zegt het blad. „Het is bekend, dat er tusschen de
drie groepen geen overeenstemmend inzicht te dier
zake bestond.''
„Mot name de A. li. waren van oordeel, dat men
niet maar zoo weer in zeo kon gaan; dat de 'breuk j
van 26 üoctober eerst grondig hersteld moest wor- j
den. Tot overleg hebben ze zich bereid verklaard.
Hun voorwaarden zijn schriftelijk meegedeeld aan
da R. K. Hameiclub, die deze blijkbaar niet aan-
nemelijk heeft geacht. We verwecken, dat de in- I
houd der A. ii. verlangens wei publiek zal worden I
gemaakt, zooaat we er nu niet verder over behoe
ven uit te weiden. Thans volstaan we dus met de|
mededeeling dat onzerzijds een drietal wenschen
geformuleerd zijn geworden en dat deze door de
R. K-. club niet aanvaard zijn.
„Wat dan tengevolge had, dat er geen grondslag
voor een Rechts Kabinet te vinden was.
„Zoodat Air. Kooien zijn taak neerlegde of, beter
d, verklaarde haar niet te kunnen aanvaar-
Het blad twijfelt er voorts aan, of de tweede
phase ook de laaste zal zijn, niet omdat de persoon
van mr. Beelaerts daar aanleiding toe geeft, maar
omdat de omstandigheden niet gunstig sohnnen.
„Indien mr. Beelaerts slaagt", eindigt het blad,
„kan hij in het algemeen op onzen steun rekenen,
zoo hija. herstel van het financieel even
wicht brengt en b. de voorziening in de defensie
van Indië ter hand neemt."
?>Het Volk" is van oordeel, dat de mislukte
poging van den heer Kooien heeft aangetoond,
dat op dit oogenblik uit de rechterzijde geen regee
ring te formeer en is, hoewel zij een tys meeraéij-
heia in de Kamer heeft; dat de coalitie in stuk
ken ligt en niet meer tot regeefen bekwaam is.
Een parlementair kabinet is nog slechts mogelijk
uit een gemengde combinatie van de elementen uit
linker en rechterzijde, een combinatie die zich
.niet naar gosdienstige, maar naar politieke en
sociale overeenstemming richt.
Zoover zijn wij echter blijkbaar nog niet. De ka
tholieken zien wel in dat zij niet meer met de an
dere rechtsche partijen kunnen regeeren, maar zij
fcijn nog niet bereid samen met linische groepen te
regeeren. Een overeenkomstige toestand als in 1913
voor de linksche partijen golcL.
Het Hoofdorgaan der Christelijk-Historische Party,
„J>e Nederlander" betreurt den loop der dingen, om
dat het blad er ln drieërlei opzicht schade van
vreest voor ons volk.
En het vinden van een oplossing, voor het vloot-
vroagstuk, tot bescherming van onze koloniën èn
het herstel van het financieel evenwicht op ons
Staatsbudget èn het behoud der Rechtsche samen
werking in het gansche land achten wij in gevaar
gebracht.
Door een nieuw rechtsch parlementair-Kabinet wa
re o.i. het vlootvraagstuk op te lossen. Wij weten,,
door de ervaring van jaren, hoe voor elke beslissing
op maritiem gebied, die ons vooruit zal helpen, in de
Tweede Kamer drie gunstige factoren moeten samen
werken: goede gelegenheid, veel zeemanschap bij het
Kabinet, en groot vertrouwen bij de Tweede Kamer.
Na het gebeurde op 26 October, zou een Rechtsch Ka
binet op het vereenigd vinden dezer drie factoren
goede hoop mogen koesteren. Een zaken-Kabinet, zij
het zelfs sterk rechts georiënteerd, zal minder go-
makkelijk tot de harten toegang vinden.
Herstel van het financieel evenwicht kan niet ver
kregen worden zonder menig persoonlijk belang en
menig waardevol goed pijnlijk te raken. Ook hier
voor is vereischt, met slechts groote bekwaamheid
eenerzijds, maar ook veel vertrouwen, ja, zoo moge
lijk, zekere aanhankelijkheid anderzijda De perso
nen der Ministers beteekenen daarbij zeer veei. Wie
voor deze ernstige financieele operatie de man zal
kunnen zijn in een extra-parlementair Kabinet la
ons nog een raadsel.
Tenslotte ducht het Christel ijk-historisch, orgaan
gevaar voor de toekomstige geneigdheid tot samen
werking aan de Rechterzijde.
Ten slotte geven wij het oordeel van den heer Th.
M. Ketelaar, hot bekende Vrijzinnig-Democratische
Kamerlid, dat hij Zondag uitsprak in een rede te
Hoorn.
Hij sprak daarbij uitvoerig over het drijven van
den heer Colijn, cri lis eerde dien® in de Raamkerk to
Amsterdam uitgesproken rede, en bezag dan de op
dracht, welke HAL de Koningin aan den heer Koolon
had verstrekt, en wolke nu Zaterdag afgewezen was,
doordat de heer Kooien aan de Koningin heelt mee
gedeeld, geen opdracht te kunnen aanvaarden.
Daaruit meenen de Vrija-Dem. de conclusie te mo
gen trekken dat het gevaar van een geheel nieuw
rechtsch kabinet voorbij is.
Spreker was het niet eens met de meening van de
„N. Rott Cru", waar dit blad heeft geschreven, dat
het struikelblok zal zijn geweest, bij de Chr.-Hist.,
waarvoor hij verwees naar de nogal meegaande cri-
tiek welke „De Nederlander" heeft geplaatst, maar
oordeelde, dat zeker de oorzaak var bet niet slagen
van den hter Kooien moet worden gezocht in den
ruggegraat der tien Roomsch-Katholieken, die niet
voor. Colijn op de knieën willen vallen, zoodat dua
daarom de anti-revol. niet zouden hebben willen
meewerken.
Uitdrukkelijk echter vestigde de heer Ketelaar er
den nadruk op, dat men niet te vroeg moet juichen,
omdat momenteel nog geen der drie betrokken par-
IANTA
