Van dit en vi dat en van alles wat!
j Voor de Kinderen.
m
M
m
m
m
M
m
m
m
m
0
m
m
m
m
Even laehen.
DAMRUBRIEft.
m
H
u
i
li
S
ii
IE
H
m
M
8
IS
n
H
n
tg
i
SS
fl
B
fl
O
0
0
fl
II
R
H
Bijvoegsel der Schager Courant van Donderdag 13 Dec. 1923. No. 7350.
D
D
6
n
0
Q
heid) waarvan het gemiddelde aantal 1040 stuks
bedraagt, leveren 45 tot 50 liter ruw sap en 6
liter geconcentreerd, terwijl aan essence 425 tot
450 gram wordt gewonnen.
Omdat een vaste stof gemakkelijker en goed-
kooper te vervoeren is over groote afstanden,
zijn do fabrikanten hoe langor hoe meer er toe
overgegaan om in plaats van het geconcenteer-
de sap citroenzure kalk te gaan maken. Men
maakt dit zout door bij het kokende ruwe sap
onder voortdurend roeren een zeer zuivere
soort krijt te voegen, dat men steeds van over
zee moet aanvoeren. Het calcium-citraat slaat
neer, zoodat deze stof gemakkelijk van de over
blijvende vloeistof gescheiden kan worden,
waarna men de kristal let jee nog eens wascht
met kokend water, om dan te laten afdruipen,
drogen en verpakken in vaten. De jaarlijksche
export aan citroenzure kalk wordt geraamd op
8.000.000 tot 7.000.000 Kg. per jaar. Merkwaardig
is het, dat vele jaren lang Italië weer uit het
buitenland citroenzuur invoerde, bereid uit het
Siciliaansche citraat Pas sinds 1913 begon Itar
lië zelf uit hot kalkzout citroenzuur te berei
den, waarvoor er tegenwoordig een drietal groo
te fabrieken gebouwd zijn, zoodat in sommige
jaren van grooten citroenoogst en geringere
vraag uit het buitenland de productie aan ci
troenzure kalk wel gestegen is tot 14.000.000 Kg.
die natuurlijk slechts voor een deel verwerkt
en verkocht kan worden, daar 'n geringe vraag
naar citroenen steeds gepaard gaat met een ge
ringe vraag naar koele zomerdranken en dus
naar citroenzuur. (Al wordt citroenzuur ook
wel gebruikt in de ververij). De handel in deze
producten wordt geheel gecontroleerd door de
Camera Agrumaria, een soort gedwongen syn
dicaat, dat echter den prijs niet willekeurig
kan opvoeren, daar er concurrentie ia Ini West-
Indiö b.v. worden vrij groote hoeveelheden ,Ii-
mos" (limoenen) gekweekt, waarvan het gecon
centreerde sap ook groote hoeveelheden ci
troenzuur bevat. Bovendien kan citroenzuur
vervangen worden door zuiver wijnsteenzuur en
melkzuur, die ook een aangename zuren smaak
hebben.
De Camera Agrumaria doet wat ze kan, ge
holpen van staatswege, om de prijzen hoog te
houden, en den citroenboe ren een bestaan te
waarborgen. De afschafferij in Amerika is een
groote hulp geweest om te kunnen blijven le
veren, maar daartegenover staat, dat in West-
Indië steeds toenemende hoeveelheden limesap
en citroenzuur worden verkregen.
Utt calciumdtraat wordt weer citroenzuur
bereid door de massa te koken en te roeren in
looden vaten (die niet door zwavelzuur aange
tast worden) met zwavelzuur, zoodat dit met
de kalk gips vormt, terwijl citroenzuur vrij
kamt. Daar dit in de meeste gevallen ijzerver
bindingen bevat, wordt er speciaal op gelet, da+
die ijzerzouten weggenomen worden, waarvoor
men bij de oplossing geel bloedloogzout doet,
die er een onoplosbare verbinding mee vormt.
Verder roert men er beenderen kool doorheen,
om daarna alles te flltreeren. Die kool zorgt
dat de oplossing, die uit den filter afloopt, veel
minder kleurstoffen bevat dan anders het ge
val zou zijn. Ook de afgefiltreerde vaste stoffen
berstten nog citroenzuur, zoodat het de moei
te loont om deze zorgvuldig uit te wasschen,
om later de vorkregen oplossing in te dampen.
Het indampen gebeurt, evenals in de suiker
fabrieken, in groote vaten, die met stoom ver
warmd worden en waaruit de lucht weggezo
gen wordt, zoodat men goedkooper en sneller
kan werken en bovendien wegens de lagere
temperatuur geen kans op ontleding bestaat
De ingedampte vloeistof begint uit te kristal-
liseeren, zoodat men de kristallaag, die boven
op het moederloog is ontstaan, kan wegnemen.
Men laat de aan elkaar hangende kristal mas
sa uitdruipen, om se dan in een centrifuge na
te wasschen met water en te drogen. Men
krijgt dan een soort citroenzuur, dat nog eens
opgelost en gezuiverd moet worden om dan op
gelijke wijze als boven vermeld wöer tot kris
tallen verwerkt te worden. Soms is het noodig
te bleeken met chloor, hetgeen gebeurt door
kaliumchloraat in de zwavelzuurhoudende
vloeistof te doen.
Men verlangt in den handel veelal mooie
kristalletjes, ongeveer ter grootte van een erwt,
zoodat men het fijnere afval, dat hij het losbre
ken der grootere stukken ontstaat en dat af ge
zeefd wordt, dikwijls als onverkoopbaar moet
beschouwen en door opnieuw oplossen en om-
krytalliseoren moet verwerken.
Men kan de bereiding van de zuivere kristal
len vergelijken met het raffineeren van suiker,
zoodat het geen verwondering behoeft te wek
ken, dat de fabrieken van citroenzuur in het al
gemeen vrij groot en kostbaar zijn.
O.
BEZUINIGING.
Man: „Wat mij betreft, was ik dit jaar liever
ergens anders heen gegaan."
Vrouw: „Wablief? En de drie dozijn prent
briefkaarten dan van verleden jaar, die wij
over hebben gehouden?"
1
GELUKKIG.
„Er is één ding, dat me bijzonder in dit kind
bevalt", sprak de goedige oom, nadat h(j zich
een uur lang door zijn een-jarig neefje aan ha
ren en haard had laten trekken.
„En dat is?" vroeg de gelukkige moeder.
„Dat 't geen tweeling is."
HIJ WIST HET,
De onderwijzeres vertelde hoe gewichtig de
ontdekking van de zwaartowet is geweest
„Isaac Newton zat op den grond en keek naar
een boom. Een appel viel op zijn hoofd, en
hieruit formuleerde hij de zwa&rtewet Ié dal
niet zeldzaam?"
„En of, juffrouw", merkte een leerling op,
„maar als hU hier, zooals wij op school had
gezeten, met z*n neus in de boeken dan had hij
zeker nooit wat ontdekt"
ZOO ALS ALTIJD.
„Wanneer heb jij je man het eerst loeren
kennen?"
„Toen we getrouwd waren en ik hem het
eerst om geld vroeg."
Verzoeke alles betreffende deze rubriek ie
zenden aan C. Amels Wt, Winkel.
Oplossing
PROBLEEM Na 68.
WH: 30—24 45—34 34 23 46 37 24 2, wint.
Oplossing
PROBLEEM, No. 68.
Wit: 34—29 32—27 42—37 44-39 40 20 37-31
315, wint
PROBLEEM Na 78.
Auteur W. Vertroost, St Panera*.
ZWART.
16
46
X
'/ffü/A
40
50
WIT.
2 3 8 13 18
ZOOALS VROUWEN DOEN.
vullen
als hij
hoffe-
De tandarts was bezig de tanden ia
van een vrouwelijke patiente. Telkena
een tand gevuld had, reikte hij haar
lijk een spiegel om den tand te kunnen den.
Toen hij met het geheele geval gereed was,
gaf hij nogmaals den spiegel en vroeg hty wel
voldaan: „En, mevrouwtje, hoe vindt u, dat ze
er uitzien?"
,Wat uitzien?" vroeg de dame.
.Uw tanden-, natuurlijk!*
,C, daar heb ik nog niet op gele*", wei ze
eerlijk.
„En wat hebt u dan gedaan, als ik u telkens
den spiegel gaf?"
,0, dant o, dan keek ik of m'n haar goed
zat"
ZOO NIET BEDOELD.
Als ik n dat geld leen, welken waaitrorg
kunt u mij dan geren?"
„Het woord van een eerlijk man."
„Nu, komt u dan me* dien eerlijken man te*
rug en u kunt het geld krijgen."
Stand Zwart, 11 schijven, op:
18 19 23 25 26 29.
Stand Wit, 11 schijven, op: 27 28 30 31 32
37 38 40 45 48 49.
Dit probleem doet sterk denken aan de par
tij en ia daarom van groote waarde.
PROBLEEM Na 71
C. Amels Wu, Winkel.
ZWART.
16
36
46
5
10
13
20
25
30
40
91
50
WIT.
8 9 12 1* 18
Stand Zwart, 7 schijven, op: 3
22, dam op IK
Stand Wit, 10 schijven, op: 20 29 24 89 82
33 36 tot 39
WH speelt en wint geldt voor ieder probleem.
DAMMlKUWa
De uitslag van de 5e ronde om het kam
pioenschap van W. F. Land is: P. v. d. Welle—
C. Amels 1—1; P. de Groot—D, Kleen 2—0; A
RenooijG. Renooij 2—0.
j
De einduitslag is als t volgt:
P. v. dL Welle en D. Kleen ieder 3 punten; A
Renooij en G Renooij leder 5 punten; P. de
Groot behaalde met 6 punten een zilveren me
daille, 2e prijs en C. Amels met 8 punten het
kampioenschap me* zilveren medaille, ls prijs.
BEKENTENIS VAN EEN OUWEN ZEEROB.
'k Ben een bevaren, ouwe rot,
'k Heb heel wat ondervonden
En zit soms wel wat in m'n maag
Met ai m'n zwarte zonden
Jk dobber langs de levenszee,
M'n roer is weggeslagen
En 'k moet het dus door weer en wind
Op -hoop van zegen wagen 1
Er staat geregeld slecht getij,
De wind wil maar niet draaien
En als er nog een stormpie komt,
Is alles voor de haaien.
De lucht werkt al een maand of wat,
Een koers is niet te houwen,
Want m'n kompas van jaren her
Is niet meer te vertrouwen 1
M'n scheepsjournaal is uH den tijd,
Een haven niet te vinden,
De loods is al een tijd van boord,
Met al m'n ouwe vrinden.
M'n ankerketting ging om zeeft
De noodvlag woei aan flarden.
Als m'n rantsoen is uitgeput,
Kan ik 't niet langer harden!!
Ik vocht als een gehaaide rot
M'n tweegevecht met t leven,
Hot noodlot heeft me in 't geniep
Een oplawaai gegeven.
Want toen ik eindelijk den stand
Van m'n ellende peilde,
Kreeg ik een watjekou waardoor Tc
Van stuur- naar bakboord zeilde!
Ze gaven me een beste kans
Om met m'n schuit te dokken,
Maar dan loop ik „ahoi, full speed",
Mezelve van de sokken,
Want in zoo'n ouwo-mannenhuis
Smaakt 't soepie wat verwaterd,
D*r is nog nooit een ouwe brik
Weer opgekalefaterd!
De goeie reizen zijn voorhij,
Ik kan m'n lichten do oven,
Dat zwalken door de eenzaamheid
Kom ik nooit meer te bovem
En d'allerbeste monstering
Is, alles welbekeken,
Als 'k op de rol van maag're Hein
Voor *t laatste reisje teekent!
November 1923.
Nadruk verboden.
KROES.
PLANTEN IN KAMER EN TUIN.
16.
(Vragen, deze rubriek betreffende, in te zen
den aan den heer K. van Keulen, Veenenlaan
88, Hoorn. Alleen postzegel voor antwoord bij
voegen als per post bericht terug verlangd
wordt)
Cactus «n Cyperus.
(Naar aanleiding van vraag 20 van mej. B. te
Venhuizen.)
Epiphyilum Tmncafrrm.
uit Brazilië, waar zo op, tusschen en onder
boomstammen, op rottende plantendeelen we
lig tiert Echter ook in de omgeving op halfbe-
schaduwde plekken kan men -haar vinden op
rotsachtigen bodem. Daarom wil deze soort,
overeenkomstig haar oorspronkelijke leefwijze
en in tegenstelling met zoovele andere Cactus
soorten, gedijen in een moer humusrijken bo
dem op een halfbcschaduwde standplaats. Voofl
aardmengsel neme men hladaarde, compost,
turmolm, oude koemest en verweerd kalk bi k-
sel Tijdens den groeitijd en gedurende den
bloei wordt ruim water gegeven. In den zomer
wanneer ze buiten staan op een licht beschar
duwd plekje, kan men ook eenige koeren ver-
dunde koemest geven. Na den bloei begint de
rusttijd, die ongeveer tot Mei duurt woord!
dan spaarzaam gegoten.
Cyperus Alteraifolius.
Deze plant is heel geschikt voor kamerplant,
De plant heeft lange stengels, aan welker eind
een roset van lintvormige bladeren voorkomen,
die in een boog naar benoden zijn gekeerd*
Overeenkomstig de natuurlijke groeiplaat*
moet deze plant zomer en winter veel water
hebben, Aanbeveling verdient het een schotel-
tje onder den pot te zetten. Af en toe wordt het
water daaruit dan geledigd. Men geeft een
krachtig grondmengsel (compost, klei en zand),
Het Rozenboekja
Van rozen houdt iedereen. Velen echter heb
ben niet de juiste kunde ze naar hun aard te
behandelen. Hen zal zeker wolkom zijn eens
Van de z.g. bladcacteeën is de soort Epiphyl- kennis te maken met bovengenoemd boekje^
lum truncatum wel het meest bekend. Ze komt dat vele wenken op dit gobied geeft Het telt
Alle kinderen in de school zitten keurig net
jes. Met angstige gezichtjes kijken ze naar
de deur. Sint Nicolaas is in de gang. Dat we
ten ze. Hoe weten ze het? Daarnet hebben ze
de auto hooren toeteren en de bel heeft hard
geluid. En dan ls Sint Nicolaas aangekomen,
heeft de meester gezegd.
Nu beginnen ze allen te zingen:
Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht,
We zitten allemaal even recht.
Misschien hebte U wel even tijd,
Voordat u weer naar Spanje rijdt,
Kom maar even bij ons aan.
En laat Uw paardje maar buiten staan!
1
Nu komt Sint Nicolaas met een auto, zegt
kleine Jan.
Ja, zegt meester, dat gaat vlugger.
En dan zingen ze verder:
We zingen en we springen en vre zijn zoo Mij,
Want er zijn geen stoute kinderen bij,
Bom! Bom!! gaat het op de deur
De meeeter doet de deur open. O wee, daar is
zwarte Piet!
Dag meeeter! Zwarte Piet is zoo zwart als
:roet Natuurlijk, anders zou hij geen zwarte
Piot beetenl
Daar is Sint Nicolaas ook. Och, wat is Sint
Nicolaas mooi! Rood en wit en paars en goud,
prachtige klenren door elkaar.
Deg meester!
Dag Sint Nicolaas! Gaat u zitten! Hebt u een
verre reis gemaakt?
Heel ver, meester. Zijn de kinderen nogal
zoet geweest?
Ik zal u de lijst geven, Sint Nicolaas.
Nu krijgt Sint Nicolaas de lijst,
Aha, Eduard ls lui geweest Kom hier, Eduard
Waarom heb Je niet goed opgelet?
Ik ben maar een beetje lui geweest, Sint
Nicolaas. En H volgend Jaar zal ik heelemaal
niet meer lui zijn. Dat beloof ik ut
Zou ik hem maar in den zak stoppen, Plet?
Nee Piet, nee Sint Nicolaas, doe 't niet, doe
*t niet!
Alle kinderen kijken angstig. Ja&ntje begint
te huilen.
Nou, ik zal vandaag maar medelijden heb
ben. Maar pas op, kleine Eduard, dat het nooit
weer gebeurt
Nee Sint Nlcolaast
Nu geven alle kinderen Sint Nicolaas een
hand. Toen Gerrle kwam, zei Sint Nicolaas:
Zoete Gerrle!
Alle kinderen krijgen een leesboek, suiker
goed, speculaas en nog moer.
Dank u wel, beste Sint Nicolaas, dank u walt
Dag meester, dag kinderen!
Dag Sint Nicolaas. Komt u H volgend jaar
terug?
Misschien wel, hoor!
Later krijgt Gerrio nog een groote poppewieg
met een mooie pop, er in. En nog veel meer,
Maar zij is ook heel zoet geweest sn dit jaar
zal zij ook heel zoet zijn.!
Wij allemaal, nietwaar?
Kinderen, nu weer raadsels hoor! Eerst m**»»
een paar gemakkelijke!
1. Al heel gauw hebben we weer Kerstmis.
Vertel me nu eens, welke tijd ls korter, die van
Kerstmis tot Nieuwjaar, of die van Nieuwjaar
tot Kerstmis? En welke afstand ls grooter, Alk
maar—Haarlem, of Haarlem—Alkmaar?
2. Zaal Zet deze woorden zoodanig onder
Rauw elkaar, dat van hoven naar bene-
Baan den gelezen een bekende vogel te
Halt voorschijn komt Van elk woord
Buur één letter gebruiken!
Wiel
8, Welke groote stad staat hier?
Maretamad.
Oplossingen zenden aan L. Roggeveen, Spui
97, den Haag.
