Alieicei Sinus- Kerstmis-Opruiming Kweekerij „Sursum Eorda" Schoort Groote voorraad. Lage prijzen. DE LANGE&DE MOHAAZ, Alkmaar iJiiyevers i N.V, v.li. ÏKAPIWAN LoScLagen EERSTE BLAD. Gemengd Nieuws. P. v. BODEGRAVEN. Rekening-Courant m. rentevergoeding Uit en Voor de Pers. SPAANDER Co., Binnenlandse'*» Nieuws Zaterdag 15 December 1923 KM 66ste Jaargang. No. 7351. m Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. BIJ inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nocr zooveel mogelijk in het eeratnitkomend nummer geplaatst POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF no. 20 Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. DUITSCHE TOESTANDEN. Do Berlijnsche correspondent der N.R.Crt. 6chrijft aan dat blad: De Berlijners, zegt een opmerker, beginnen in hun gezichten hoe langer hoe meer de uitdrukking aan te nemen van de standbeelden in de Sieges-allee. D® oogen worden glazig, de blik verstart, de mondhoe ken trekken heerschzuchtig naar omlaag. Dat komt van de afstomping, zegt men. De Duitschers begin nen zich zelf afgestompt te vinden, Oorlog, revolutie, volksstemmingen, inflatie, reparatie, separatie, wat kan hen nog schokken? De irritatie. Wie niet meer geschokt wordt door wereldrampen, wordt als corre laat op zijn afstomping uit ibet lood gebracht door kleinigheden. De tram is vol. Zij rijdt door een straat, waar een morrende menschenmenigte samenschoolt. Een schot knalt. De massa stuift uiteen. Het gehelmde hoofd van het tramrijturg mee; de paardehoeven kletteren op de keien; uit een zijstraat zwenkt een auto met 1-olbakken aan De passagiers blijven dof voor rich uit staren. Zij doen er het zwijgen toe, verdraaien er hun oogen niet voor; afstomping vanwege reparatie, inflatie, enz. Zeer juist Maar nu de irritatie. Een oogeüblik later stapt iemand; in met een kaar tje voor een vervolgrit „U vervolgt uw rit niet, zegt de conducteur, u reist terug, nogmaals betalen alsje blieft.' D« man beweert, dat hij niet terugreist maar doorreist, al is het ook in een scherpen hoek. Dan moet de conducteur maar zeggen, hoe hi] zijn doel anders moet bereiken, nu de directe verbinding is slotte de arme armen voort, zij, dlo nu stilletjes on dergaan, zonder veel gerucht Hunne reserve was te klein, of ze hebben ze te vroeg opgemaakt Zij zijn het, die gestorven zijn, of sterven. Niet van den honger. Want om werkelijk van honger te kunnen sterven, moet men een robuste gzondbeid bezitten. Vooral als de honger via soberheid, ondervoeding en gebrek, langzamerhand is gekomen. Dan sterft men bijvoorbeeld aan longontsteking, of hartzwakte, zooals twee van die drie zusters, die tot hun 60sto jaar, toen de oorlog uitbrak, netjes en knus van een kleine rente hadden kunnen leven. Toen er hulp kwam, waren er twee al dood, en de dorde te ziek om zich te bewegen. Do onmiddellijke doodsoorzuak, was ziekle. Maar dat het langdurig dieet van enkel water en aardappelen er ook geen goed aan heeft go- daan is wel waarschijnlijk. Deze ellende ziet de vreemdeling niet, zoo min als hij zelfs de heirlegers van de nieuwste lichting van bedelaars ziet. De „vakmannen" uit vroeger tijd zijn allang verdwenen. Verdwenen zijn ook hun opvolgers de bedelaars in de versleten uniformjassen, die het venten van hun waar begeleidden met do declamatie van vaak fantastische autobiografieën. De nieuwe bedelaars zijn minder luidruchtig. Zij begeven zich zelden ver van. de plaats waar zij wonen, bedelen in de huizen dergenen, wien morgen hetzelfde lot kan treffen. (De vreemdeling komt daar niet) Zo beginnen boven en eindigen beneden, overal om brood vragend: Er zijn plaatsen in het Oosten, waar de gowieksten onder hen hun zak met brood heen brengen en onder de markt aan andere armen ver- koopen. aAn sommige bankbfilialen ziet men lederen ochtend een polonaise van bedelaars, die daar do .„kleine" bankbiljetten wisselen, die geen winkelier meer in betaling wil aannemen. De politie drukt zeer terecht voor deze bedelarij een oogje toe. Zij treedt slechts op tegeni al te nadrukkelijk „verzoeken" en, vooral tegen het bedelen in .gesloten colonnes", Dat werd ook wat bar. Men stelle zich \den psychischen Vraagt prijzen van onze Artikelen. Aanbevelend, de koopkracht gemeten, thans in 't buitenland nog hooger wordt aangeslagen, dan in Duitschland zelfT Dat heeft dan. gelijk van zelf spreekt, hier te lande de heuglijke veranderingen teweeg ge bracht, die boven zijn beschreven. De meeningen over de vraag, hoe lang dat zal duren, loopen zeer sterk uiteen, wat vooral daaraan toe te schrijven is, dat er nog geen gegevens genoeg zyn voor een welgegronde prognose. VRIJLATING VAN POLITIEKE GEVANGENEN. Uit Essen, 13 Dec. De Fransche en de Belgische bevelhebber deelden aan de gedelegeerden van bet Duitsche Roode Kruis voor het Ruhrgebied mede, dat de vrijlating van een groot aantal politieke ge vangenen in de allernaaste toekomst kan worden verwacht, daar het lijdelijk verzet, nu de Rijksregoe- ring de overeenkomst tusschen de Duitsche spoor wegdirectie en de regio heeft goedgekeurd, als ge ëindigd kan worden beschouwd. GOUD AANGEHOUDEN. De douane-ambtenaren aan het station Oldenzaal hebben een partij baar goud van een waarde van f160.000 aangehouden, waarvan consent werd afge geven, dat niet voor inlading was afgeteekend. - - A- vlak achter elkaar rijden. Stopt do voorste plotse ling, dan hangt 't maar van de tegenwoordigheid van geest der achterste chauffeurs of, of de bussen al dan niet op elkaar rijden. Te Koog aan do Zaan en te Zaandam zijn nu bordjes aangebracht voor vaste stopplaatsen om passagiers uit en in te laten. En te Zaandam zijn voor de verschillende ondernemingen bepaalde standplaatsen aangewezen om af te rijden. Zoo tracht men althans ©enige regeling te brengen in 't verkeer waartegen de bus-ondernemingen zich nog al verzetten, gezien de vele processen-verbaal die er reeds opgemaakt zijn, maar waartegen men zich toch niet blijvend kan verzetten. Een en ander zal natuurlijk do goede uitwerking niet missen, maar de smalle verkeersweg, speciaal te Zaandijk, blijft het moeilijke probleem. Nu zal daarin in de naaste toekomst misschien verbetering worden aangebracht, als de gemeente Zaandijk den nieuw geprojecteerden verkeersweg van 't Gruispad naar aen Lagendijk in gereedheid brengt. Maar het smalste gedeelte, van den La- ëencüjk naar Wormerveer, blijft dan nog bestaan. •©„oplossing hiervan, waardoor het geheele Noor delijke deel der Zaanstreek wordt geholpen, ver meldden we reeds. Ze ligt in een weg van het star tion Zaandijk achter het dorp langs naar den Wan delweg te Wormerveer. Maar zonder hulp van de provincie schijnt dit groote en moer afdoende plan financieel niet uit voerbaar te zijn. AANRIJDING DOOR EEN TREIN. Woensdagmorgen circa half 10 werd op den over weg aan den Snippelingsdijk te Colmschat© een uit Bathmen komende boerenwagen, beladen, met melk, aangereden door den sneltrein, die om 9,28 uit Zutr phen te Doventer arriveert. De melkwagen was op den overweg door te ver naar rechts uitwijken vast geraakt terwijl detrein in aantocht was. De overweg meester snelde, met de roode vlag in de hand, den aankomenden trein tegemoet, doch tevergeefs. Juist opgeheven. De conducteur antwoordt droogjes. „Door tweemaal te betalen", „Een groot schandaal 1" roept iemand, die den passagier gelijk geeft. „Een onbe schaamdheid zonder voorbeeld" meent een ander, die de partij van den conducteur opneemt; en onder d'e beide leuzen is in een oogwenk het publiek in 'wee kijvende groepen verdeeld. De man in kwestie moet eruit. Op bet balcon denkt hij nog aan verzot en roept dramatisch naar de straat: „Is er dan niemand, die mij beschermt?", maar het antwoord is een uni sono: „Laat ons instappen!" En een juffrouw zucht als het ware resumeerend: „Ja, die vervloekte Jodenbende." Een Jood is nergens te bekennen: de verzuchting geldt de regeering, omdat het onder haar bestier de juffrouw niet meer naar den vleeze gaat. Ander voorbeeld. Ik observeer uit een hoog ven ster in een zijstraat van een deftige buurt een man met een zak op zijn rug, die zich met moeite langs het trottoir voortsleept. Nu gaat hij rusten tegen een paal. Hij tracht niet een zwakke beweging den riem los te gespen, waarmee de zak op zijn rug is bevestigd. Maar de hand is onzeker, valt slap terug. Nu vliedt ook de kracht uit de knieën. Het lichaam knakt ineen De zak blijft staan op het voetstuk van den paal, en het bleek© hoofd van den man bun gelt door een lus van den riem, als van een gehan gene. Voorbijgangers komen er vele. armen en rijken: geen belangstelling. Maar wel vlak daarna een op loop en groot krakeel in een portiek. Wat is daar aan de hand? Een dispuut tusschen portier en een jongraensch over het vraagstuk of dit jongmensch in aanmerking komt om door den ingang: „Nur für Herrschaften" te gaan. Alrmen en rijken, zei ik. Rijk gekleeden zijn het, en dat zegt tegenwoordig niet veel meer. Ik luisterde onlangs een gesprek af van een dochter en schoon zoon met hun vader, dien zij van den trein hadden gehaald. Vader had zich blijkbaar langen tijd in een ver land opgehouden. De vreugde over het weerzien was groot. „En wat kost hier nu tegenwoordig de boter?" vraagt de oude heer belangstellend. „Dat kan ik u niet zeggen, vader", luidt het antwoord. „Neen. natuurlijk niet," herstelt deze zich snel, „dat weet ik ik bedoelde ook margarine". De dochter be gint haar kostbaren astrakan-pels te verschikken, en met gedempte stem vertelt de schoonzoon iets waar de woorden „reuzel" en „voor drie dagen" in voor komen. Deze menschen ken ik van aanzien. Zij wo nen op oen groote villa. De tegenstelling arm en rijk komt menigmaal niet in twee, maar in een en denzelfden persoon tot uit drukking. Dat is zelfs kenschetsend voor dezen tijd. Hier geldt het een taai, menigmaal heldhaftig ver zet tegen do ellende der tijden, geschoord door de hoop: „es muss doch endlich mal besser werden". Deze menschen hebben allen nog hun laatste re- servo, grooter of kleiner, die zij sparen zoo lang het gaat: „man wreiss ja nicht wie lange es noch dauern wird". Uit deze klasse van arme rijken komen ten i ANNO 1604. druk voor, waaronder een juffrouw in een broodfi- liaaltje verkeert, als plotseling een of twee dozijn mannen den winkel instormen, die „beleefd" om .vat brood „verzoeken". Een bedel colonne van 25 jonge mannen, die niets anders was don een gemobiliseerde werkloozen- buitensocieteit, en die aeze „dringende" bede ook in winkels van parapluieën en horloges over de toonbank bracht, is gearresteerd. De bengels wer den vrijgesproken van afdreiging, maar tot een korte vrijheidsstraf veroordeeld wegens bedelarij. Met opzet heb ik deze niet al te vroolijke inlei ding wat uitvoeriger gemaakt, om te voorkomen, dat men door een beschrijving van de verbeteringen alleen een al te rooskleurigen indruk van den too- stand zou krijgen. En toch, verbeteringen zijn er en zij zijn van beteekenis. Zooals wij voor eenigo weken loofden, toen het in- koopon van levensmiddelen een afmattende en weinig loonende iacht was, toen men drie uren voordat een winkel openging onder het_ strenge toe zicht van „een groene" zijn plaatsje in de queue zocht, toen men vanwege de polonaise ook daar van „boffen" mocht spreken als men er in één namid dag in slaagde een paar postzegels te koopen, en de queues voor de loketten van de Rijksbank niet naar menschen gemeten werden, niet bij meters, maar bij straten, zoo leven wij niet meer. Het polonaise-wezen heeft opgehouden. De win kels zijn vol. vol menschen, maar ook vol waren. „Verdwenon artikelen komen weer aan de markt. Zoowaar ook boter, al is ze dan ook vanwege de lange verdwijning met verseh meer. Men ziet an dere gezichten op straat. De arbeiders, al kunnen zo nog weinig vleesch eten, kunnen voor twee mark per perxsoon en per dag genoeg koopen om niot slechts de maag te vullen, maar zich ook vrij bon behoorlijk te voeden. Dat zegt veel. In de Vereeni- ging voor Krijgskunde is verleden in het licht ge steld dat het moreel van de manschappen in strij dende legers er vooral van afhangt, of ze en wat ze te eten Krijgen. Dat geldt niet slechts van strij dende leggers, dat geldt ook van een volk in het al gemeen. van meer beteekenis is nog haast het ver trouwen, dat het nu vooreerst ook zoo blijven zal. Wel langzaam en aarzelend, maar toch het komt terug, het gevoel van zekerheid. De huisvrouw begint weer vóór te zorgen en te rekenen. Er wordt gespaard. En de winkeliers hebben hoop, dat ze nog een aardigen Kerstverkoop zullen kun nen boeken. Het komt allemaal van de renten mark. Wat valt dat mee! Gelijkgesteld met een billioon apiermark, begon zij on do nelft tot een derde van haar nomi nale waarae, de goudmark. Aan de beurs stelde men haar met gewold daarmee gelijk, of liever andersom, men bepaalde er naar dezen standaard een maximumprijs voor buitenlandsche deviezen. Het was in dezen tijd, dat do reizigers met guldons over de grens kwamen, waardoor ae helft tot twee derden van hun contanten verloren. Tor geruststel ling liet de Duitsche regeoring, ook in ons blad, verxlaren, dat men niet bang hoefde te wezen, dat ze zouden worden afgenomen. Dat was ook niet noodig, want het afnemen geschiedde reeds met gesloten beurzen. Do crisis die deze goocheltoer in ot binnenland hoeft veroorzaakt, is do ergste, die ik ooit heb meegemaakt Niet slechts was do concurrentie van ld«e goedkoopero levensmiddelen uit het buitenland uitgeschakeld,, omdat er geen deviezen te krijgen waren, maar ao binnenlandschn produoten werden Of achtergehouden, óf in het bezette gebied verkocht Daarbij nog een nieuwe tegenstelling met h -t bezette gebied, waar de pre zen, omgerekend lago.r bleven. Dat is nu voorbij, Wel zijn we nog niet van don dwangkoers af, maar het buiterTand heeft blijkbaar groot vertrouwen in het herstel \an de buitenlandsche beurzen (via het billiocn papiermark} bnna met goudpariteic, nog voor dat men er hier ae hoeveelheid waren voor krijgen kan, die ïuen bijvoorbeeld in Nederland voor Ii0 cent kan koopen. Daar de beurskoers hier op het moment evenmin oen waarde-ineter is, als een op „mooi weer" vastgeroeste barometer ver trouw Daar uitsluitsel over den luchtdruk geeft, kan men dat gerust zeggen, dat de mark, aan Stroppen. De „Vrijheid" schrijft: De vorige week is een suppletoire Watersta&tsbe- grooting voor het dienstjaar 1922 ingediend Daaruit blijkt o.a. dat het verlies op het P. T. T. bedrijf over dat jaar f7 300.000 heeft bedragen of f3.430.862 méér dan het tot dekking vn dat verlies toegestaan bedrag. Verder krijgt in dit wetsontwerp ook de bekende geschiedenis van de Duitsche chèque, waarop de Re kenkamer verleden jaar reeds de aandacht vestigde, haar beslag. Men herinnert zich de zaak allicht nog wel. Ter betaling van een drijvend; droogdok voor de vis- schershaven te IJmuiden was voor Juni 1919 een Duitsche chèque van R.M. 750.000 aangekocht. Later werd overeengekomen in Nederlandsch geld te beta len; de chèque werd dus niet gebruikt, maar ook niet weer verzilverd, dooh raakto zoek en werd eerst veel later, toen men zich op het Departement van. Fi nanciën baar bestaan herinnerde, teruggevonden onder de papieren van en inmiddels overleden amb tenaar van Waterstaat Intusschen was de Mark enorm gedaald Thans wordt een bedrag aangevraagd van f 127.000 om de deswege geleden schade, eenvou dig het gevolg van verregaande slordigheid in de ad ministratie, te dekken. Een fraaie geschiedenis! ALKMAAR. HET VERKEERSPROBLEEM LANGS DE ZAAN. Men echrnft aan het Hdbld.: Het wordt langzamerhand een onhoudbare toe stand langs de Zaan. De autobusondernemingen rijzen als paddestoelen nit den grond. Practisch is het reeds zoo, dat men elk oogen blik een bus kan pakken. Nu is daar deze week nog een nieuwe onderneming bijgekomen, die den dienst onderhoudt van Buitenhuizen over As sendelft en Krommenie naar Zaandam en omge keerd. Keuze is er dus genoeg en de onderlinge concurrentie is oorzaak, dat het publiek vrij goed koop vervoerd wordt. Het groote bezwaar is evenwol #de weg, die op zoon druk verkeer niet berekend is. En de gevol gen hiervan blijven dan ook niet uit. Er gaat geen week voorbij of er gobouren ongelukken. Nu eens rijden een paar bussen elkaar aan of raakt er een te water, dan weer wordt er een fietser of wande laar overreden. De lantaarnpalen langs den weg moeten hot ontgelden, do trottoirs hebben veel te lijden en soms wordt er een gevel van een huis beschadigd. Gelukkig loopen de meeste ongelukken nog vrij goed af. Maar dit is meer geluk aan wijsheid. Van daag of morgen het kan niet uitblijven moeten er ernstiger dingen gebeuren. De onderlinge concurrentie maakt, dat de ecne maatschappij of combinatie tracht de andere vóór te komen, om zoo den concurrent de passagiers voor den neus weg te pikken. Vooral te Wormerveer wordt het oen ware wed strijd, wie vóór komt, wie het eerst Zaandijk be reikt. Want die> heeft voerloopig de primeur. De Zandijker weg is zoo sinal, dat het voor den na komer vrijwel onmogelijk is zijn voorganger te passeeren. En te Koog aan de Zaan is 't van ach terop pas8ecren bij gemeentelijk voorschrift ver boden. Zoo gebeurt het, dat er verscheidene bussen toen de eigenaar van den wagen, de landbouwer Jur- riens uit Bathmen, het paard had afgespannen werd de wagen door de locomotief gegrepen en totaal ver nield. Een gedeelte ervan werd nog een eind met den trein medegesleept. Ook de lading melk, be stemd voor de coöperatie „Ons Belang" te Deventer, ging verloren. Persoonlijke ongelukken kwamen niec voor. De trein ondervond geen vertraging. DOOR DEN TREIN GEDOOD. Gistermiddag is te Groor de 66-Jarige arbeider Str. door een van Delden komenden trein gegrepen en gedood. Tegenover de slagerij van de firma Zendijk aldaar ligt een rangeerterrein, dat steeds, indien een trein nadert, door boomen afgesloten is. Meestal staat op een der sporen een goederentrein. Bij vele bewoners van Goor en omstreken is langzamerhand de ge woonte ingeroest, zich niet moer aan neergelaten boomen te storen en na het afsluithek opgelicht te hebben, door de goederenwagens heen te dringen. Gistermiddag is de reeds genoemde S. het slacht- offer van deze onvoorzichtigheid' gewonden. Niette* gen staande de spoorboomen reeds ©enigen tijd neer gelaten waren, lichtte hij deze op en wilde tusschen twee goederenwagens door zijn weg vervolgen. Juist toen hij op de rails achter den goederentrein stapte, werd hij door de locmootiof van den in volle vaart uit Delden komenden passagierstrein gegrepen en tientallen meters weggeslingerd. Niemand van het treinpersoneel had iets van het ongeluk gemerkt. Ongeveer tien minuten nadat de trein gepasseerd was, vond men benoden aan den dijk het lijk van den werkman. BLOED VE RGIFTIGING. Te Zaltbornmel had do 37-Jarige H. S. een puistje aan zijn hoofd stuk gekrabt. Hij kreeg bloedvrgifti- gingen is daaraan gisteren overleden. TREINONGEVAL. De trein Stadskanaal-Coevorden is hedenmorgen te half acht bij Exloo op een goederentrein gereden. Er is groote materieel© schade. Persoonlijke onge lukken hadden niet plaats. De dienst had een nur vertraging. ZUID-ZUPE. Naar ons werd medegedeeld zijn t>lj den watermo lenaar Jn. Kooij Tsz., in den nacht van Maandag op Dinsdag een 28-tal kippen ontvreemd. BROEK OP LANGENDIJK. De Ohr. zangvereeniging „Halleluj'ah", welke op Nicuwjaarsdighiiutvoeringhoopttegeven, heeft in haar programma ook opgenomen ae cantate, ge zongen te Amsterdam voor H. M. de Koningin. BROEK OP LANG ENDLIK. De Loc. Anti-revolutionnaire Kiosvereeniging „Nederland en Oranje" heeft voor deze winter- campagne het volgende programma: 21 I)oo. zal de Tioer t Chr. v. d. Heuvel, Kamerlid, een rede houden in de Geref. Kerk, onderwerp „Politieko Beroering 11 Jan. komt de heer Smeenk, Kamer lid, on t vervolgons zullen de h.h. Keizer, (goni- secretaris) en aen heer Ven (bestuurslid) nog spre ken op een cursusvergadering. BROEK OP LANGENDIJK. associatie van losse transportarbeider alhier, heeft op hare laatste vergadering eenparig beslo ten, om de goederen welke door net Roode Kruis- Comité verzonden zullen worden, per spoor naar de noodlijdende Duitsche bevolking, kosteloos in te ladon. BROEK OP LANGENDIJK. Bij vriezend weder zal do vaargeul vanaf de groenteveiling tot en met de laadplaats, open ge houden worden "door de landarbeiders en trans portarbeiders. SPAREN OM OP REIS TE GAAN. Van Maandag af zullen aan de loketten der ryksspoorwegen z.g. „Reiseepargutscheine'' te ver kregen zijn, van 2 en 5 gouden marken; zy zullen te allen tijde aan alle plaatsbiljetten-Ioketten in betaling worden aangenomen. Op deze wijze wordt het mogelijk gemaakt, een voorgenomen reis yoor- ul£ op..^ sparen, dus als het ware de zomerreis op •afbetaling te koopen .Ook voor de bagage kan men dergelijke spaar-biljetten koopen, en zelfs voor reizen naar het buitenland zijn ze geldig.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1923 | | pagina 1