r
t
TWEEDE BLAD.
Vereeniglng van Oadleerlingen der
Rijkslandboöwwlnlerschool te Schagen.
Nieuw Zeeland.
Mandag 31 December 1923-
66ste Jaargang. No. 7359.
Met de Weten is bet dezen zomer slecht afgeloopea.
Het in 1922 geteelde zaad van de beate bietensoort,
bleek dit jaar zoo weinig kiemkrachtig, dat bet telen
van bieten vrijwel is mislukt,
j De stekbieten bij R. Waiboer uitgezaaid, bebben
zich goed ontwikkeld en leveren goed uitgangmate- j
riaal voor verdere selectie.
I Het selectie-werk zal moeten worden ingekrom-
pen, omdat niet over voldoende hulpmiddelen kan
I worden beschikt, de geteelde bietenindividueel
geregeld op gehalte te onderzoeken. De werkzaam-
eden zullen dan ook in andere richting moeten
j worden uitgebreid, waar het- onderzoek van do
oogstproducten minder noodzakelijk is dan juist
bh bieten.
Het Bestuur stelt voor de cursusvergaderingen
kosteloos toegankelijk te stellen voor leden en ge-
noodigden. Goedgevonden.
Verder stelt het Bestuur voor een enquête te
houden naar de meest doelmatige wijze van in
kuilen van gras en bietenloof.
r, rzw*v>o_ He heer Jm. Blaauboer Kz., Barsingorhorn,
Op Zaterdag 29 liar» -van vraafft of er reeds oen plan bestaat Spr. denkt Jat
vengenoemdo vereenigmg. onde r vooruitte rach P tamelijk wat finantieele offers zullen worden go
den heer H. K. Koster te WienngerwtumL vraagd.
In zijn openingswoord betreurt Voorzitter zegt, dat nog geon plan bestaat, maar
bezoek nu de vereendgtog haar'25-jarig^beöteanwjjst op de samenwerking met Noorderkwartier,
niet groot is, wat voor een deel wel baar oorzaak zal y^rtoopig wordt gedacht, daarvoor f 100 beschik-
vinden in den slechten toestand der wegen. baar te stellen. Goedgevonden wordt dat hoi voor-
Spr. heet in bet btjionder welkom den oudrloaraar, gesteldo onderzoek gebeurt,
den he»or Róssing, den voorzitter van de Commissie VoJg-t vaststelling van de begTOoting 1923-192-4,
van Toezicht, den heer P. Buis .Tz,. do eereleden en sluit in ontvangst en dïtgaa.f op f991.77 met
ook de pers. Het aantal verslaggevers heeft zich onvoorziene uitgaven tot een bedrag van f 16.77.
steeds uitgebreid. Heeft de verslaggever der Schager Door «jen heer J. Best Nz. te Berkhout werdt
Courant onze vergaderingen steeds bijgewoond, waar bepleit finantieele steun te verleenen aan de te
voor hem wordt dank gebracht, thans zijn. meerdere houden landbouwtentoonstelling te Hoorn,
verslaggevers aanwezig. Het Bestuur zal nader overwegen, of finanti-
Door den voorzitter wordt hierop de herderikingsre-eele steun mogelijk zal zijn.
de uitgesproken in verband met het 25-jarig bestaan j)e begrooting wordt goedgekeurd.^
der Veroeniging. Spr. bepaalt zich uitsluitend tot deAan do orde wordt gesteld verkiezing van 2 be-
vereeniging, niet de school, omdat daarover reeds een stuursleden, wegens periodieke af treding van de
volledige levensbeschrijving is gegeven bij het 25— heeren H. K. Koster en D. P. Timmerman, niet
jarig bestaan der school. herkiesbaar.
Spr. begint dan met hulde te brengen aan. een 10- Gekozen worden 'de heeren Joh. de Veer on "E.
ial personen, die 25 jaar geleden het initiatief namen, Dz. Govers, die beiden accepteeren.
rtoit de oprichting van de veroeniging. En het gtemt Tot voorzitter, vacature H. K. Koster, wordt
tot dankbaarheid en het bewijst hun standvastige gekozen do hoer P. Kistemaker Jr., Kolhora, do
liefde voor onze veroeniging, dat tot de meest ge- Joh. de Veer, op wien bij eerste stemming de
trouwe bezoekers onzer vergaderingen nog eenige meeste gtemmen waren uitgebracht, had tevoren
dier oprichters behooreo. I verklaard, een eventueel© benoeming niet te zul-
Spr. wijst vervolgens op hetbloeiend bestaan der len f^anvaarden, omdat Hij liever als bestuurslid
verecniging gedurende de eheele 25-jarige period'o, eerst wat meer op de hoogte wenschte te komen
wat zeer zeker het schoolbezoek heeft bevorderd- van het werken der veroeniging.
Dankbaar wordt gememoreerd dat steeds op den De heer Kistemaker verklaart, de benoeming met
steun van directeur en leeraren der school kan wor-te aanvaarden.
den gerekend. Gewezen- wordt op de cursusvergade-Tijdens de pauze zal nu het Bestuur uitmaken,
ringen, op de excursies, de jaarvergaderingen enz. door ien het Voorzitterschap zal worden waar-
en dank wordt gebracht aan die personen die daarbij genomen.
hun modewerking verleenden. Speciaal wil ?pr. ver- Na do pauze wordt meegedeeld, dat de heer P. Kis-
der de aandacht vestigen op het station vai melk- temaker Jr. tot voorzitter is benoemd, die de benoe-
onderzoek, op de commissie ter bevordering van oon- ming nu heeft geaccepteerd.
trole op aangekochte partijen veevoeder en most- Daarna wordt door den heer Ir. C. Nobel ingeleid
stoffen, op de commissie tot verbetering van zaaigra- i het onderwerp „Bezuiniging", een onderwerp dat
nen, op de aandapp©kommissie enz. spr. op verzoek van -het Bestuur zal behandelen.
Ook inzake Landbouwboekhouding, het verscbij-Spr. begint met er op -te wijzen, dat spaarzaamheid
nen van het boekje „Uitbetaling naar vetgehalte", is wordt aangemerkt als een deugd, zonder besparingen
de vereeniging werkzaam geweest. kan geen. welvaart ontstaan. Door de behoefte aan
Ondoenlijk wordt geacht de namen van alle perso- sparen is feitelijk van zelf onstaan de belooning, nl.
nen te noemen, die hun werkkracht aan de vereeni- de rente.
ging hebben- gegeven, maar toch meenrfj spr. te moeten Spr. gaat na, wat onder kapitaal wordt verstaan,
memoreeren <le namen van de -heeren C. Best, J. huizen, fabrieken, schepen, materialen, grondstoffen,
Buis Jz., G. Nobel, P. Hopman en J. Sijp. j vee, enz. enz. Evenwel zonder dat blijvende wol vaart
Ook aan de eereleden wordt dank gebracht voor door sparen bestaanbaar is, evenmin is blijvende
hetgeen zij voor de vereeniging deden en betreurd welvaart denkbaar zonder verteringen., zonder genie-
wordt, dat ons eerste eerelid de eerste directeur der I tingen. Geen van beiden kan worden gemist Er be-
school, als een der eerste slachtoffers moest vallen -staat dus geen reden het verteren te beschouwen als
van de bezuiniging, toegepast op onze landbouwbe- j een ondeugd, het sparen als een deugd,
grooting. Als we dus roepen om bezuinigineg, wordt daar-
Inleider wijst verder op het feit, dat in tegenstelling wee dus niet gezegd, dat teveel wordt uitgegeven
de bwroteSgJng te aangewezen. Spr. hoopt dat w> 1 tt* «ven aanstip
neer de vereeniging een beroep doet op ae voorlich- (pl.m. 9 K-Al.)
ting, de heer Nobel daartoe bereid zal worden ge- j Wereldrijk is.
vonden. Negen kilometer in een
De heer Nobel doet gaarne toezegging tot even-dunkt mh, minder aangenaam.rijn
tueele voorlichting en noemt do gelegenheid te baatBonden altijd door 7 tui^I&aAleinj
to hooft
wouden van
M taak
""O-
met het begin, thans door de land-bouwers wel degelijk
waarde gehecht wordt aan hetgeen- uit den boezem
der vereeniging komt en de verwachting wordt uit
gesproken, dat in samenwerking met Hollands Noor
derkwartier wij in kracht zullen toenemen-, daardoor
een grooter aantal' personen kunnen worden bereikt,
wat tot groot'er werkkracht en -werklust zal op
wekken.
Met een beroep op aller steun en medewerking
voor den bloei der vereeniging, eindigt inleider zijn
rede. Applaus
Door den secretaris, den heer J. Sijp Jr., Alkmaar,
worden de notulen der vorige vergadering gelezen, ze
worden- onder dankzegging goedgekeurd
Uit het jaarverslag bleek dat 15 leden uittraden,
waarvan 4 wegens royement en 14 leden toetraden.
Op 1 December 11. bedroeg het ledenaantal 166, het
aantal donateurs bleef 4.
Aan het station voor Melkonderzoek werden in
1922 op gehalte onderzocht 13053 monsters en op
deugdelijkheid 148 monsters. Het gistingstoestel werd
4 maal gebruikt. De rekening „onderzoek gehalte"
sloot, met een. voordeelig saldo van f 19.92 en die van
„Onderzoek op Deugdelijkheid" met f 8.64.
Gememoreerd worden de gehouden cursusvergar
deringen, die druk werden bezocht.
Eveneens wordt gewezen op de vereischte samen
werking met de Vereeniging tot Ontwikkeling van
den Landbouw in Hollands Noorderkwartier.
Tot ondervoorzitter werd benoemd de heer Jb. de
Boer Cz.
Met verontwaardiging werd kennis genomen van
het besluit om den heer CL Nobel met 1 Januari
1924 op wachtgeld te stellen en de hoop wordt uit
gesproken dat de heer Nobel zich niettemin aan den
landbouw zal blijven wijden.
Mededeelingen worden gedaan over de onderwer
pen die in de a.s. cursusvergaderingen zullen worden
behandeld.
Verschillende ingekomen verslagen en program
mals zijn voor de leden ter inzage.
Verscheidene autoriteiten zonden bericht van ver
hindering.
Door den heer D. Rezelman Cz. .Anna Paulowna,
wordt namens de finantieele commissie rapport uit
gebracht over de rekening 192219123.-Ze sloot in ont
vangst en uitgaaf op f895.51, met een batig saldo
van f 56.77. Tot goedkeuring wordt geadviseerd, waar
toe do vergadering besluit.
Besloten wordt de a*. zomervergadering te
honden, tijdens de boottocht voor do ex-
cunrie naar da kweekvelden -voor de plantenver
edeling van de Friesche Landbouwmaatschappij, van
den heer Doret te Leeuwarden.
Door den heer E. Dz. Govers, Alkmaar, worden
enkele mededeelingen gedaan betreffende den Alge-
meenen Boud.
Door den heer P. Visser Az. worden hierna mede
deelingen gedaan van de commissie voor het verbe
rgt? van za&ifri'ane&. Het laatste jaar is er niet veel
werk gedaan, doch thans zullen de werkzaamheden
goed worden aangepakt en een terrein van een hal
ven bunder is voor proefveld gehuurd, n.L van den
heer R. Waiboer Rz. te Anna Paulowna.
Over de loopende proeven wordt meegedeeld, dat
ae Mansholts kleine groene erwten, in 1919 als Origi
neel uitgezaaid, nu in 1923 als 4e nabouw zijn geteeld.
Op een perceel van 2.25 HA was geen enkele sprin
ger te vinden. Deze na3>ouw gebeurt hetvolgende
we®r en **et overweging verdienen dezen
nabouw in productiviteit te vergelijken met opnieuw
hhh te koopen Origineel zaad.
verder zijn 8 soorten paardenboonen uitgezaaid.
Door den heer Smeding zijn 7 soorten, alle landra»-
sen. verzameld, die dit jaar naast elkaar voor ver
meerdering en vergelijking zijn uitgezaaid en in de
volgende jaren aan selectie en controle op productivi
teit op het kwcekveld zullen worden onderworpen.
Een vergelijking was dit jaar nog niet mogelijk, orn
aat er weinig zaad beschikbaar was, terwijl iets te
'aat moest worden gezaaid. Wel Ls reeds gebleken dat
xueeie voorncn ing en noexnx ao geiegemieiu tv j v r rïl;; j' i"„„..„a
om afscheid t.e nemen van deze vereeniging. Spr. j kort^ maar ik vind het al tijd. benauwd
hoopt, -dat de vereeniging een kracht zal zijn die in
hooge mate de belangen van den landbouw in Neordr
holland zal behartigen.
Bij de rondvraag brengt de heer P. Kistemaker dank
aan den scheidenden- voorzitter.
De heer Hessing daokt voor de ontvangen uitnoodi
ging en biedt de vereeniging de beste wenschon aan.
Hierna volgt sluiting.
voor genot, te weinig wordt bespaard. Als de belas
tingen te hoog zijn, is dat geen bewijs dat teveel
wordt verteerd.
Spr. behandelt het ontstaan van een hoog rente
percentage en de kapitaalvorming, de uitbreiding
van de hoeveelheid ruilmiddelen.
Inflatie verhoogt de ondernemingsgeeest vermin
dert de werkloosheid .Uitzetting van ruilmiddel is
oorzaak van duurte en duurte is dikwijls oorzaak
va n toename van ruielmiddel. Inleider gaat na
de oorzaak van malaise en werkloosheid, nl. defla
tie en waardevermindering der ruilmiddelen.
De staatsuitgaven over 1924 zijn in verhouding .tot
de volksinkomsten zeer hoog en het is te betreuren,
dat hot zoover is gekomen. Spr. wijst op de ijver
waarmee de regeeringspersonen -thans trachten die
verhouding te verbeteren. De angst voor inflatie slaat
thans de regeering en het volk om het hart. Die angst
kan veel kwaad stichten en hert is goedi gezien van
de heeren Treub en Marchant om te wijzen op het ge
vaar steeds op die inflatie te wijzen.
Het budget moet sluitend gemaakt worden, de ge
wone uitgaven moeten gedekt worden door de inkom
sten-; voor buitengewone uitgaven, die kapitaal af
werpen, mag worden geleend.
De uitgaven voor werkloosheid' kunnen uit den
aard1 der zaak niet ve«?l minder bedragen dan de uit
te keeren loonen- en- daarom is het beter productief
.werk te verschaffen-. Spr. noemt goede wegen, kana
len enz. Bureaucratische handelingen moeten met
kracht worden teruggeschoven. De loonen voor
werken met steun vaD rijk, provincie en gemeente
uitgevoerd, moeten met zorg worden vastgesteld, er
moet prikkel blijven om de gewone werkzaamheden
weer op te vatten.
Het ontslaan van rijks-, provinciale- en gemeente
ambtenaren wordt thans veelal voorgestaan, doch
vergeten wordt, dat voor het wachtgeld geen werk
wordt verricht en het ontslaan de werkloosheid doet
toenemen. Bestreden echter moet worden de neiging
van ambtenaren om steeds meer hulp te willen heb
ben.
Op het onderwijs mag niet worden bezuinigd door
inkrimping van personeel. Ieder ambtenaar moet
hebben zijn eigen veiantwoordelijkheid1 tegenover
het publiek. Spaarzaam moet men wezen met het
.aanstellen van nieuwe ambtenaren en de ambtena
ren die niet aan do verwachting beantwoorden, zou
den ineer kunnen worden ontslagen.
Voorts behandelt spr. het streven om de salarissen
der ambtenaren te verlagen, de vermindering van
aanmaak van oorlogsmateriaal, vermindering scho
lenbouw, de hooge eisehen aan de arbeiderswoningen
(vermeerdering woningnood), de hooge schuldenlast
van rijk, provincies en gemeenten. Voor productie-
ven arheid, voor goed onderwijs is het nog geen be
zwaar geld te leenen, en dat zal nog geen reden we
zen van deprecieering van onzen gulden. Ieder moet
tot zijn krachten bijdragen in de belasting daarbij
de kleinen worden gespaard.
Om dus tot bezuiniging te komen, wil spr. geld uit
geven voor loonenden arbeid, het onderwijs op hoog
peil brengen, vermindering van uitgaven voor luxe
auto's, autobussen (vernieling wegen), de ambtenaren
verantwoordelijk stellen voor hun werk, zoo weinig
mogelijk papier en bureaucratie. En als we dan kla
gen over de hooge lasten, dan moeten we daarvan
afzien met de gedachte aan het vele dat we ervoor
in ruil krijgen en dat we nog genoeg overhouden om
in ons levensonderhoud te voorzien. Is men daarmee
niet tevreden, laten we dan onze blik richten naar
het buitenland, Applaus.
Een geanimeerd debat over deze inleiding ontstaat,
waarbij het woord gevoerd wordt door de heeren Vel-
ders en Smeding, die o.m. wel wezen op het gevaar
van inflatie, op de verplichting van alle Nederlan
ders om hard te werken, een verplichting dus die
niet uitsluitend op de ambtenaren rust.
Voorzitter dankt inleider voor zijn inleiding en be
jammert, dat de regeering do bezuiniging meent te
er groote verschillen bestaan tusschen de naast el- moeten verkrijgen door vermindering van voorlich-
kaai; verbouwde soortten. j ring, en dat de heea Nobel als eerste slachtoffer va®
Van de week werd mön aandacht getrokken door
intervieuw, hetwelk eqn verslaggever
van de Times gehad heeft met den Right Tiono-
rable W. F. Massey, 'Eerste-Minister van Nieuw-
Zeeland. T
De heer Massey is thans naar Nieuw-Zeeland
teruggekeerd. Hij is reeds jaren lang Eersto-Minis-
ter en schijnt vast in het zadel te zitten,
want hii heeft van alle Premiers de minste haast
gemaakt om hier weg te komen en gaat nu nog
eerst naar Amerika en Canada, alvorens v&n
Amerika's Westkust naar zijn Gemeenebest terug te
keeren.
Het intervienw viel daarom zoo op, omdat de
heer Massey zioh gerefereerd heeft aan woorden
door Generaal Smufcs, den Z.-Afrikaanschen Pre
mier, onlangs te Kaapstad geuit.
De heer Massey sloot zien ten opzichte der uit
lating omtrent de Imperia) Conference bij den heer
Smuts aan on zei dat, indien de Dominions er niet
op zonden kunnen rekenon, dat het Moederland, in
geval van Regeeringsverwisseling de besluiten in
ae Imperial Conference genomen, zouden nakomen,
daaruit een „lamentable (betreurenswaardige) ver
houding zou ontstaan, die verstrekkende gevolgen
zou kunnen hebben.
Nu geloof ik niet, ,daf een andere Regoenng,
hetzij Liberal of Labour{ zou nalaten do verplich
tingen. door het Ministerie Baldwin ter Conferentie
aanvaard, na te komen, maar toch is het de
vraag, of de beloofde voorkeur aan de Gemeen,e-
besten wel zoo strikt door Labour of^ Liberalen!
gegeven zal worden, als ter conferentie wellicht
door de Dominions gewenscht.
Want het gevaar voor de nakoming der af
spraken, schuilt in de betrekkelijke geheimhouding
der beraadslagingen. Niet, dat er ook wel eens niet
een draai wordt genomen, ondanks oi>enbare be
raadslagingen en besluiten, maar dan is het toch
minder gemakkelijk.
Het Gemeenebest Ni.euw-Zeeland is een niet
te miskennen factor in het groote Britsche We
reldrijk en daar het een waarlijk Engelsch gewest
is, in tegenstelling met b.v. Zuid-Afnka, dat toch
altijd een Hollandschen kleur heeft, wordt het.
waarschuwend woord van den heer Massey dieper ge
voeld, dan dat van Generaal Smuts. Wanner bei
den sproken over gevaren voor de toekomst, dan
beteekent dat natuurlijk losmaking van hot Moe
derland. Van de vroegere vijanden, van de Zuid-
Afrikaanders, kan men zich zoo iets verklaren,
maar voor Nieuw-Zeeland zon dat beteekenen, dat
de eigen kinderen do Moeder gingen verlaten.
Zoo ver is het nog niet en er is nog geen
Sprake van het nletmakomen der verplichtingen
oor een a.s. Regeering.
Nieuw Zeeland had_ tachtig jaar geleden eone
zeer geringe beteekenis.
Een hanajevol Britsche pioniers bewoonden het
eiland en konden dat doen, omdat de inboorlingen
hen tolereerden.
Die Britsche ptadtars varen energieke lieden,
dio als het ware de kiem gelegd hebben voor de
snelle ontwikkeling van het gewest.
Het was pas 1840 vóór Niouw-Zeeland officieel
tot Engelscno Kolonie geproclameerd werd.
Aanvankelijk was de uitvoer van het gewest
naar Engeland beperkt tot wol. vlas en talk. om
dat andere artikelen de lange reis niet konden
verdragen.
Toen echter in 1880 de ijsmachines werden uitge
vonden, spoedig daarna de melk separateur be
kend wera, kwam er een geheel nieuwe industrie,
kwamen er geheel nieuwe uitvoerartikelen naar
voren.
Allereerst de zuivelproducten, later het bevro
ren vleesch.
Ik sprak hierboven van het eiland, maar dat is
font. Er zijn drie eilanden, een Noord- en een Zuid-
Eiland en een klein eiland, heelemaal in het zui
den, Stewart Island genaamd.
De lengto van Nieuw-Zeeland van noord naar
zuid is 1000 mijlen.
De geheele oppervlakte is 6/7 van Groot-Bri-
tannië.
Nieuw-Zeeland heeft een zeer mild, aangenaam
grootendeels semi-tropisch klimaat.
Het heeft over het grootste dool als het ware
een ruggegraat van bergen, waarvan af groote
en kleine rivieren door vruchtbare dalen naar zee
stroomen. Be kust heeft verscheidene natuurlijke
havens, hetgeen scheepvaart en daardoor export en
import ton goede komt.
Eigenaardig ia de verhouding met de oorspron
kelijke bevolking.
Het zijn de Maori's. een ras van zeevaarders,
waarschijnlijk afkomstig uit Polynesië.
In de eerste jaren der kolonisatie, is dikwijls he
vig gevochten tusschen do Engelscho pioniers en
de Maoris, maar volgens de overlevering waren het
nobele vijanden.
Er zijn thans pLm. 50.000 Maoris over. Znzullen
echter verdwijnen, omdat zij zich vermengden met
de blanke bovolkuig.
Zij hebben geprofiteerd van onderwijs on be
schaving en hebben dan ook gelijke rechten ge
kregen als do Britsche bevolking.
Zij kunnen, indien zij bekwaam zijn, alle sporten
van den maatsch appel ijken ladder opklimmen on Ls
dan ook de huidige Minister voor Gezondheidswe
zen in Nieuw-Zeeland een Maori, een doctor in de
medicijnen. Maar niet alleen de Maori, doch elk
kind in Nieuw-Zeeland, kan het tot ae hoogste
sporten brengen, mits Bet do bekwaamheden en
aanleg daartoe bezit.
Er is. sedert 1877 schooldwang en voor den be
kwamen arme staat gratis middelbaar hooger on
derwijs open.
De kosten voor onderwijs gaan bijna de krachten
van het land te boven. Verleden jaar bedroegen de
kosten ruim £3.000.000 (36 millioen gulden).
Een andere dure geschiedenis is 't vervoerwezen.
In een dun bevolkt, uitgestrekt land brengen de
middelen van vervoer enorme zorgen en kosten voor
den Staat met zich. Ruim 3000 mijl spoorweg is
aangelegd. Vroeger werd alles in eigen beheer
uitgevoerd. Ithans wordt het grootste deel van nieu
wen spoorweg-aanleg aanbesteed. Zoowel b innen-
landscnc als buitenlandsche belanghebbenden kun
nen inschreven. Bijna al het spoorwegmateriaal,
zoowel voor den weg, als voor rollend materieel,
wordt uit Engeland betrokken.
Trouwens 98Va pet der bevolking is van Engel-
schen oorsprong en Nieuw-Zeeland is inderdaad
een stuk Engeland, ver weg in de Stille Zuidzee.
Elk geboren Brit kan na 12 maanden Nieuw-
Zeelander worden. Dat ia dna een voorkeur, san
Britten gegeven.
Wat het Parlement betreft, is er kiesrecht voor
mannen en vrouwen boven 21 jaar.
Het land kent evenmin de groote industrieele
trusts als socialisatie.
De uitersten kent men daar niet, de socialistische
propagandisten hebben weinig suocee.
Om ob da apoorwaga» terug ta harnas, vfl ik
naam.
De spoorwegen hebben een bepaald ffna
politiek, n.L dat een zeker percentage ov
kapitaal uitgekeerd moet worden. Gedurende
oorlog liep aat spaak, thans gaat het weer g<
dank zij eene weldoordachte bezuiniging en eene
opleving in den handel.
Het automobiel-verkeer is zeer toegenomen en
heeft men daarmede reeds, wat de wegen betreft
rekening gehouden. Een van de groote tookomst-
factoren is het vraagstuk der toepassing van door
waterkracht opgewekte electriciteit
Reeds thans wordt de waterkracht der groot©
rivieren toegepast voor het opwekken van electri
citeit en zijn niet alleen verschillende steden, doch
talrijke boerenhoeven, op deze wijze van licht ou
kracht voorzien.
Daar do boerderijen hoofdzakelijk op zuivelberei
ding zijn ingericht, ziet men niet alloen electrisch
karnen en spoelen, doch ook op vele hoeven elec
trisch melken.
Wat dat electrisch melken betreft, heb ik dat,
jaren geleden, reeds in Amerika gozien, doch do
melkproductie van eene koe was toen toch geringer
bij het machinale, dan bü het met de hand melken.
De stad Wellington, ae hoofdstad van Nieuw-
Zeeland, heeft een krachtstation te Mangahas, 70
mnl van de stad verwijderd.
Bijna allo machinerieën voor electrisch bedrijf
worden van Groofc-Britannië betookken.
De post, telegrafie en telefonie zijn een onder
werp van groofcen zorg dor Regoering geweest en
zijn dan ook tot in de meest afgelegen districten
toegepast.
Do telephoon wordt veel gebruikt en volgens do
statistiek is er één telefoon op elke dertien inwo
ners, hetgeen beteekent, dat Nieuw-Zeeland in dit
opzicht ae vierde plaats in de wereld inneemt.
Do ontvangsten van P. en T. bedroegen verloden
jaar £2.705.000 on het batig slot bedroeg bijna
600.000 Pond (f7.200.000).
Wat een voorbeeld voor Nederland, dat, alhoe
wel dichtbevolkt, niets beters weet te doen, dan
millioenen op P. en T. te verliezen. Dat het in
Holland ook wel anders kan, bleek mij onlangs.
Toon werd mij in een hotel een jongmensch met bij
zonder geestig gezicht gewezen, met de opmerking,
aat die bij de P. en T. eene afdeeling, waarvan hu
chef geworden was, geheel gereorganiseerd heeft»
en met twee ambtenaren meer werk verzet, dan zijn
voorganger met veertien.
Natuurlijk heeft Holland wel flinke lui, doch
meestal worden ze tegengewerkt Ons land heeft te
dien opzichte ook een zeer bepaalde reputatie in
het buitenland.
De Post-Spaarbank in Nieuw-Zeeland schijnt
populair. In Maart 1922 was er bijna 43 millioen
rond Sterling (ruim 500 millioen gulden) in depo
sito of wel ruim 64 Pond per inlegger..
De draadlooze telegraphie wordt voortdurend uit
gebreid en men tracht steeds tot grootere vol maak t-
ïeid te geraken, vooral, omdat men hoopt, dóór
draadlooze telegraphie, do verre afstand tusschen
Nieuw-Zeeland en het Moederland als het ware
in te korten.
Eene kostbare geschiedenis is het geven van
voorschotten aan lieden, dio zioh in Nieuw-Zeeland
op het land vestigden, geworden. Gewezen soldaten
hadden een voorkeur. Alles zou natuurlijk goed go
gaan zijn, indien niet de malaise van den oorlog,
ook 6p Nieuw-Zeeland gedrukt had.
Thans had de Regeering 2 millioen Pond er mee
verloren, doch dit bedrag afgeschreven en heeft
men althans bereikt, dat er vele kolonisten geko
men zijn. die door ervaring en beproeving veel ge
leerd nebben en weer steun zullen verleenen "bij
verdere ontwikkeling van het land.
Nieuw-Zeeland moet het nu eenmaal' van de boe
ren hebben.
Nieuw-Zeeland bastaat bijna geheel van landbouw
en veeteelt. In het jaar, eindigende 20 Juni 1.1.,
werd 47 mijfjoen j>ond sterling uitgevoerd, en
wei 93 pet. landbouw- en veoteeltproducten. Hier
van ging 86 pot naar Groot-Britannië.
Gedurende den oorlog werd er voor 160 millioen
aan voedingsproducten door Nieuw-Zeeland naar
Engeland uitgevoerd.
Do groote uitvoer producten z\jn: zuivelproduc
ten (boter en kaas) bevroren lams- en sehapon-
vleesch en wol, terwijl de kleinere zijn: talk, huiden
en vellen,vlas, fruit en honing.
Om eenige cijfers te geven, diene, dat gedurende
12 maanden, eindigende 30 Juni 1923 uitgevoerd
waren: aan boter voor £11.490.844, (t 130.000.000);
aan kaas voor £6.433.812 (f73.000.000): aan wol
voor £11.882.533, (140.000.000); aan lamsvieesch voor
£4.996.335, (f 60.000.000)aan Rchapenvleesch voor
£2.646.863 (f31.000.000). Dit zijn groote cijfers.
Wat invoer van kaas in Engeland betreft, heeft
Nieuw-Zeeland dan ook de leiding en met boter
neemt het de tweede plaats in.
Wil ik U nu eens vertellen, hoe miserabel klein
zielig sommige Hollanders zijn.
De lezeressen en lezers weten, hoe schrijver
dezes zich al bijna 3 jaar lang warm makt voor een
Nederiandsch Huis in Londen, een Huis, waardoor
onze import in Engeland zou kunnen toenemen.
Het zou zoo nuttig zijn in Londen een eigen ge
bouw te hebben, waardoor men demonstratief te
werk zou kunnen gaan en de import in Engeland
van Hollandsohe producten bevorderen.
In Brussel hebben wij zoo'n gebouw en het doet
goed werk.
In Londen, met 55 millioen Engelschen er dade
lijk achter, zou hot nog voel meer nut kannen doen.
Maar in Londen kwam verzet en werd de meening
geuit, dat het zeker was om iemand oen baantje ie
bezorgen.
En al zou dat nu zoo zijn, is dat een reden om te
gen zoo'n nuttige instelling te zijn. Trouwens men
zou dien „iemand1" kunnen beduiden, dat het baantje
niet voor hem weggelegd was. Waarom kan zoo n
Hollandsche meneer nu niet zaken van personen on
derscheiden? Voor mijn part gaat die zelfde meneer
die zoo kwaaddenkend is, omtrent de baantjesjagcrij
van den „iemand", indien hij zelf een vriendje heeft,
die een baantje moet hebben, met grooten ophef van
de daken verkondigen, dat er een Nederiandsch Huis
te Londen moet komen.
Voor mijn part wordt het Huis dan om het baan
tje en het vriendje gebouwd. Voor mijn part wordt
de meneer, die thans zoo kwaaddenkend is, dan he
melhoog geprezen om zijn zeer oorspronke-
'ijk denkbeeld.
Wat komt het er op aan, indden de goede zaak, het
belang van Nederland maar gediend wordt.
Mij is het noch om oer, noch om een baantje, doch
om de zaak tc doen. Kom naar Ixrnden en ga naar
het New Zeeland House en ge zult zien, dat er geen
mooiere propaganda voor onze Hollandsche en Oost
en West-Indische produoten zou zijn.
De Nieuw Zeelanders zijn goed georganiseerd. Zij
hebben sedert eenigen tijd het plan opgevat cm de
goheele quaestie van export, inzonderheid naar En-
geiand speciaal te organiseeren.
Men besloot om met de règeering samen een soort
Raad van Advies op te richten, waarin niet alleen
de verschillende producenten, doch ook de regeering
(met 2 personen) vertegenwoordigd zouden zijn.
Men wil op deze wijze trachten, eerst in Engeland
en daarna elders te weten te komen welke tekortko
mingen aan het product kloven, hoe die ontslaan,
b.v. gedurende de reis, men wil het oor te luisteren
Kggen cn aan de producenten berichten dat hel pu
bliek bijzondere eisehen «tolt of dat het debiet door
bepaalde verandering vaa productie wijze zoet!
