Alitieti Nitiis-
llittttilit- LaiilNiilil
poorter's lapijl- en Meubelhandel.
Je moet het maar snappen
Uil het hart van Holland.
Ruime veilige stallingv. Automobielen,
Karpetten, Vloerzeilen, Gordijn^, Tafelkleeden
Loopers en Chinamatten. Alle soorten Meubelen.
Laan 1 - SCHAGEN.
DE LANDE&DEMORAAZ, Alkmaar
Zaterdag 17 Mei 1924
67ste Jaargang. No. 7436.
Uitgevers i N.V, v.h. TRAPMAN Co., Schagen
EERSTE BLAB.
Rekenlng-Conrant ra. rentevergoeding.
Doet nw voordeel en koopt bij ons, door grooten omzet lage prijzen.
Binnenlandsch Nieuws»
Wij blijven
waarom ieder LENGHAUS
KLEEDING draagt.
SCHA6ER
EflSJEAMT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiön nog zooveel mogelijk in hot eorstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF no. 20
Prijs por 3 manndon fl.05. Losse nummers 0 cont. ADVKRTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels (1.10, lodoro regel moor 20 cent (bowijsno.
inbogrepon). Grooto lettors worden naar plaatsruimto borekond.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN.
Het is een buitengewoon dwaas gedoe, die debatten
over de rijwielbelasting.
Deze heffing zou zegge en schrijve: drie heele mil-
licenen moeten opbrengen. N.l. drie gulden per fiets,
,.die op den openbaren weg komt", zooals Colijn
nog eens extra verklaarde, om toch maar duidelijk
te laten uitkomen, dat dit een „zakelijke" belas
ting is.
Nu is een belasting die bij onze begrooting en
bij ons tekort drie millioen moet opbrengen lich
telijk kinderachtig. Hetzelfde bedrag zou men zon
der eenig protest van den kant der betalers direct
kunneni krijgen door een paar Staatsloterijen per
jaar meer aan te leggen. Terwijl men nu op allerlei
mikmak stuit en tal van onrechtvaardigheden zal
moeten begaan.
We hebben de rijwielbelasting gehad. En terecht
als een der grondslagen van de pereoneele belasting,
ten tijde dat het rijwiel een luxe was.
Die tijd evenwel ligt achter ons en de wetgever
die de heffing afschafte toen de fiets in plaats van
een luxe-voorwerp een' gebruiksding werd voor
iedereen, heeft zeer verstandig gehandeld.
Destijds zat er in het belasten van een fiets een
zekere progressie door de indeeling der opcenten.
Zooals, bijv." in Den Haag, met de hondenbelasting
nog het geval is en zooals men eveneens niet go-
heel zonder reden ook met de schoolgelden doet.
De nieuwe heffing-Colijtn is echter een uitgespro
ken paskwil, waar millionnair en voddenraper, ten-
nisjoch dat naar „het veld" én dagloonerskind, dat
naar school moet, evenveel voor hun karretje heb
ben te betalen.
De wet zou één punt ter verdediging hebben, als
d.1. alle trams, bussen en sporen rijkseigendom en
in rijksexploitatie waren. Dan zou men de stelling
kunnen formeeren; dat iemand, die zoover van zijn
werk (of school of wat dan ook) woont, dat hij' een
vervoermiddel noodig heeft, de winst op zijn huur
althans gedeeltelijk, moet aanzuiveren door bij te
dragen in'de kosten dier openbare vervoermiddelen.
En als zoo iemand die transportgelegenheden niet
gebruikt, is er een zeker motief om hem te belasten
voor de vervoermiddelen, die hij' zich zelf koos.
Na de belastiDg op schoenzolen voor den wande
laar (die echter ten bate van de vrienden des hee-
ren Fleskens wordt geheven), zou dan een rijwiel
belasting en.straks een op „vliegende hollanders"
volmaakt in de lijn blijven.
Met te dure tarieven op spoor en tram dwingt
men het publiek tot loopen (Schoenenwetje) of tot
fietsen (belasting-ColiJn). En straks belast men bo
vendien de kamillen- of doktersrekeningen om de
menschen te genezen van de verkoudheden opge-
loopen, omdat zij voor de goedkoopte fietsten
dan tramden of spoorden.
Dahlia's.
Wenscht U iets fijns op dit gebied, bestelt
dan Uw planten bij
„SURSUM CORDA" fe SCH00RL.
Wij hebben de nieuwste en mooiste soorten
tegen billijke prijzen.
Aanbevelend, P. v. BODEORAVEN.
moeien buiten zijn beroepsuren niet voldoende kan
uitrusten voor den volgenden dag, extra te belasten.
Doch zoo theoretisch zijn onze Kamerleden en re
geerders nog niet aangelegd.
Volgens de leerboekjes dit zij even terloops op
gemerkt is de man, die bij gelijk inkomen het
minst uitgeeft, de brave vaderlander, omdat hij
medewerkt aan de kapitaalvorming en daarmede
nieuw werk verschaft. Volgens deze leerboekjes be
hoorde dus de man, die een fiets op afbetaling koopt
en geen tramcenten noodig heeft, als weldoener des
vaderlands te worden ingelijst en ik ken dan ook
verscheidene dezer spaarders die best een paar aan-
deelen Insulinde Olie of iets dergelijks zouden kun
nen koopen, ter bevordering van den vaderland-
schen ondernemingsgeest, alleen van hun bespaar
de tramcenten.
Maar.de heer Colijn kent uit Indië het ver
schil tusschen „wandelen" en „geredem worden".
Waar fietsen voor vele Nederlanders het wandelen
\ervangt, zou het in de lijn hebben gelegen niet
het wandelen en fietsen (door Schoenenwetje en Rij
wielbelasting) doch veeleer het gereden worden te
belasten.
Wat denkt Zijne Excellentie van een stempelbe-
lasting op tramkaartjes: trammers besparen werk
kracht, krijgen Turksche baden, behoeven geen
m&ngelkuren ter vermagering, kunnen hun tram-
tijd besteden in nuttige lectuur of nog betere over
peinzing, kortom de trammer heeft het zoo buiten
gewoon goed op deze wereld, dat hij best wat mag
dokken.
BARSINGERHORN.
Te Barsingerhorn ia in den nacht van Woensdag
op Donderdag een koe van den heer KL Spaans door
den bliksem gedood.
-~ KOEGRAS,
Bij de verkiezing van twee Hoofdingelanden van
den polder Het Koegras, zijn de aftredende leden de
hoeren G. W. Jimrrvlnk en J. Zander Jz., beiden te
Koegras, herkozen.
UITVOER.
In het tijdperk van 30 Maart tot 3 Mei, 5 weken,
werden uit ons land 2371 runderen uitgevoerd en
wel 1068 België, 1067 Duitschland, 80 Italië, 74 Oosten
rijk, 27 Palestina, 10 Tsjecho-Slowakije, 9 Mexico.
Opmerkelijk is, dat de uitvoer naar Palestina lang
zamerhand toeneemt. Het zijn: allen stamboekbeesten,
waarvan de melk moet dienen om te voorzien in de
behoeften van Jeruzalem.
HALVE STUIVERSVEREENI GING.
De Halve Stuiversvereeniging voor on- en minver
mogende lijders aan vallende ziekte, ontving van 28
November 1923 tot 20 Februari 1924 van de afd. Ju-
lianadorp, die reeds 85 leden telt, f28.15; van de
afdeeling Schagen aan verschillende bijdragen f45,
van de afd. Bre6zacd f33.80.
MELK WEDSTRIJD.
Het Friesche vee heeft op den internationalen
melkwedstrijd te Milaan, Italië, een schitterende
overwinning behaald. Deel werd genomen door 2
koeien uit Friesland en 3 uit Zwitserland. De cijfers
voor melkproductie per dag bedroegen voor het
Friescho 35,15 en 32,76 K.G.; voor het Zwitsersche
30,35, 29,85 en 19,8 KG. De boterproductie per dag
bedroeg voor het Friesche 1,330 en 1.318 K.G., voor
het Zwitsersche 1,188, 1.720 en 0.782 K.G. Na een
reis van 8 dagen van het Friesche moesten zij reeds
den volgenden dag aan den wedstrijd deelnemen.
BREEZAND.
Tijdens het hevige onweer, dat in den voornacht
van Woensdag op Donderdag hier woedde, sloeg
de bliksem in in de boerderij bewoond door den
heer J. A. van Rijm aan de Zandvaart. Een begin
van brand ontstond, dat gelukkig door tegenwoor-
digheld van geest van een kostganger spoedig ge-
alkmaar.
in de onmiddellijke nabijheid van bet Station.
A. DAM Co. Garageruimte v. 40 Auto's
AANBEVELEND,
Vloerzeilen worden overal GRATIS gelegd.
ANNO 1804.
De heer Colijn, die financieel veel heeft opgeof
ferd om minister van Financiën te worden (de man
zegt het zelf en zal het dus wel weten, terwijl het
algemeen bekend is, dat een directeur van de Ba-
taafsche wel eenige kopeken méér binnenkrijgt dan
'n minister) zal ten naastenbij wel weten, dat het
dagelijksch gebruik van een fiets geen luxe is, doch
in zeer vele gevallen een bittere noodzakelijkheid.
We kennen in het verste Duinoord tal van mon-
schen, die graag per tram van en naar kantoor zou
den gaan, doch die het wat kras vinden per dag 40
cent te vertrammen, of met hun brood van den vo-
rigen of voor-vorigen dog over te blijven en dan
tcch nog 20 cent te vertrammen. Geen fiets, die zeg
vijf jaar meegaat, kost tegenwoordig honderd gulden
en brengt dan nog 'n pop of twintig op. Aan onder
houd, reparatie en wat dies meer zij komt per jaar
nog een gulden of tien bij. Zoodat men. voor een
kleine dertig gulden de tramgelden uitspaart. Tram
gelden die per jaar zestig tot hondertwintig gulden
bedragen voor iedereen, die zooals bijna iodor
mensch in het centrum geen woning kan vinden.
En, die halfweg Hoek van Holland voor 'n klungel-
étage, die „flat" heet, meer moet betalen, dan een
paar jaar geleden voor een behoorlijk goed boven
huis en zeifs voor een heel huisje vlak bij het cen
trum op loopbaren afstand.
Nu is drie gulden niet veel.
Noch absoluut, noch relatief. Vooral niet als men
bedenkt, dat de trammer, die onbelast blijft, geen
cent betaalt voor zijn vernield© kleeren, voor zijn
doktersrekening en medicijnen, omdat hij geen kou
vat. Ja, dat de trammer zelfs nog voor zijn dubbel
tje een gratis „Turksch bad" krijgt in een overvol-
len wagen op een regendag.
Bovendien behoeft de werker, die heen en weer
fietst ietwat meer rust, dan de dito, die zich laat
trammen, zoodat de werkkracht van den eerstge
noemde door zijn zelf-verplaatsing wordt verkleind.
Daarmede ook zijn capaciteit om te verdienen.
Theoretische economen zouden hierin allicht een
motief vinden om den man, die door zich te ver-
Ik begrijip heel goed, dat (nu er voor den Staat
geen halfjes meer bestaan: naar boven als ik moet
betalen en naar beneden als ik moet krijgen) één
cent per kaartje wat veel is. Maar, aangezien de
rijwielbelasting ten slotte ook zoo „zakelijk" is, zou
het mogelijk zijn' elk vijftigste biljet van het con
ducteursboekje rood te drukken en dit een kwartje
in plaats van 'n dubbeltje te laten kosten.
Als we geen christelijk ministerie hadden, waar
van in elk geval de antirevolutionhaire partijgan
gers niet houden van spel, weddenschap en loterij
(behalve als hun obligatie 4X Nederland pari
wordt uitgeloot) zou ik haast zeggen: maak zes van
de honderd trambiljetten een kwartje en doe er
zes tusschen in van een stuiver.
Je zou eens zien wat een animo er kwam voor hot
trammen en met wat voor spanning het publiek het
afscheuren van de biljetten zou nagaan. Alle con
troleurs werden onnoodig.
En die bezuiniging zou de maatschappij bijvoor
beeld kunnen deelen met
Uw dw„
A.
bluscht werd. Hier en daar werd in huis wat be
schadigd, ook waren er gaten in kleedingstukken.
Gelukkig bleef het bij deze kleine letsels
TERUGGEVONDEN.
Op 26 Juni 1923 werd Ingebroken bij den heer
Gaastra te Heerenveen in diens villa aan de Ver
lengde Dracht. O.m. werd vermist een gedreven
kistje, waarin 12 zilveren vorken. Gisteren is dit
kistje met inhoud teruggevonden bij het uitbagge
ren van een sloot bij het huis. Het slot was verbro
ken; de vorken waren er nog in en ongeschonden.
DOOR EEN BALK GETROFFEN.
Dinsdagavond, na afloop van de oefeningen der
Ulftsche gymnastiekvereniging in 't Sportpark al
daar, viel de geheele stellage, waaraan de ringen
vastgemaakt zijn, omver. Het negenjarig zoontje van
den parkwachter Freriks kreeg den bovensten balk
op den rug. De dood trad spoedig in.
GEKNIPT.
Aan het Weteringsplantsoen te Amsterdam vlucht
ten gisteravond om half tien plotseling twee man
nen uit een der huizen, achtervolgd door de bewoon
ster, die luidkeels riep: houd de dievent Een voor
bijganger trachtte ze in te halon, maar zij maakten
zich in verschillende richting uit de voeten. Een hun
ner sprong bijl de Vijzelgracht op een tram, die in
de richting van het Museum ging; bovenbedoelde
voorbijganger nam daarop een juist passeerende
taxi, die de tram bij het museum bereikt had. De
achtervolgde wist niet dat men hem op de hielen
zat en meende veilig te zijn; hij stapte uit en wilde
zich verwijderen, maar ook te taxi had gestopt en er
sprong iemand uit, die hem tegenhield. Toevallig zat
in denzelfden tramwagen een politieagent in bur-
gerkleeren, die te hulp kwam, den vluchteling aan
hield en hem naar den politiepost in het Museumge
bouw bracht. Bij onderzoek bleek, dat hij samen met
een anderen man, dié bekend is, zich met behulp
van een valschen sleutel toegang had verschaft tot
het huis aan het Weteringplantsoen; de bewoonster
had ze echter gestoord voordat ze iets hadden kun
nen ontvreemden.
doorgaan met den verkoop van RIJWIELEN
voor f 45.Waarom? Ze zijn goed en ten
volle gegarandeerd. Komt, ziet en overtnlgt
U. Vrij zicht. De grootste keuze.
6. ANNEVELDT, Dorpen (Laan), Schagen.
(Zoek de tweede adverlenlie in dit nummer).
IJK TE ANNA PAULOWNA EN OP WIERINGEN.
De ijk van maten en gewichten zal te Anna Pau-
lowna plaats hebben op 2 en 3 Juni; op Wieringen te
Hippolytushoef op >4 Juni, Oosterland 5 Juni, Wes-
terland 6 Juni
WATERSCHAP EN PROVINCIE.
Zooals wij onlangs hebben medegedeeld, is de be
slissing betreffende het besluit van ingelanden van
het waterschap Oosterzee, tot aanschaffing van een
windmotor, genomen in afwijking van het advies
van den Raad van State, welk advies strekte tot ver
nietiging van het besluit van Gedeputeerde Staten
van Friesland, op de volgende overwegingen:
dat de door Ged. Staten voor de vernietiging van
het ingelandonbesluit aangevoerde gronden ontleend
aan de vermeende mindere kosten van een electrisch
gemaal, aan de grootere bedrijfszekerheid, die een*
electrische motor oplevert en aan het tochtslooten-
net van mindere capaciteit dat voor haar voldoen-
i dé is, niet ter zake dienende zijn, daar deze gron-
i den met het provinciaal belang niets uitstaande heb
ben en vernietiging van het besluit alleen kan zijn
gegrond op strijd met het provinciaal belang;
dat Ged. Staten dan ook nader betoogen. dat deze
strijd aanwezig is omdat het voor het provinciaal
electrisch bedrijf van overwegend belang moet wor
den geacht, dat zooveel mogelijk alle Ingezetenen
en openbare en bijzondere lichamen door de gansche
provincie van dit bedrijf electrisch licht en kracht
betrekken, om zoodoende den economischen bloei
van de provincie te bevorderen:
dat dit belang kan worden toegegeven, maar daar
uit niet volgt, dat lichamen of particulieren kun
nen worden gedwongen electrische kracht te bezigen
als zij voor hun doel aan andere kracht de voorkeur
geven;
dat zij. zoo handelende, wellicht gezegd kunnen
worden het provinciaal belang niet te bevorderen,
maar zeker niet daardoor handelingen te verrich
ten in strijd met het provinciaal belang:
dat diensvolgens Ged. Staten ten onrechte het be
sluit van ingelanden van het Waterschap Oasterzee
van Juni 1922 tot vervanging van den op het per
ceel Oosterzee, Sectie A. no. 433 staanden molen dooa
een windmotor hebben vernietigd.
DOODEUJK ONGELUK.
Donderdagmorgen is op den Coolsingel te Rotter
dam, tegenover het stadhuis, de 7-jarige C. V.t die
na uit een tramwagen gestapt te zijn, achter dien
wagen liep om over te steken, door een uit tegen
overgestelde richting komende auto, die op de tram
rails reSd, ov.erreden. Zwaar inwendig gekwetst werd
het meisje naar het ziekenhuis gebracht, waar het
overleden
BRAND TE ROTTERDAM.
Den 15-jarigen Hans Chrispijn, een zoon van den
tooneelspeler L. Chrispijn Sr., is Donderdagmorgen
in de garage van Tresfon en Co/s automobielbedrijf
in de Mauritsstraat te Rotterdam, waar hij als volon
tair werkzaam was, een ernstig ongeluk gebeurd. Hij
had kort te voren een opdracht uitgevoerd, bestaande
in het aftappen van benzine uit de tank van een
Austrofiatanto. Daartoe had hij onder dezen auto ge
lagen. Bij het aftappen is eenige benzine op den
vloer terecht gekomen, en op de kleeding van den
jongen. Even later stond hij in de garage een oogen-
blik met andere leden van het personeel te praten,
toen een Duitsch monteur, die ook tot dit personeel
behoorde, een sigaret aanstak en de brandende lu
cifer op den vloer wierp. In een oogwenk vatte de
daarop liggende benzine vlam en evenzoo de klee
ding van den volontair. Gillend van pijn is deze de
straat opgeloopen, waar hij voor de garage ineen
zakte.
Met een Pyrene-apparaat, gevuld met tetra chloor-
kcolstof en met een deken, werd de brandende klee
ding bespoten en uitgedoofd. Enkele minuten later
was reeds de auto van den geneeskundigen dienst
ter plaatse, waarmede de buiten bewustzijn geraak
te jongen, met brandwonden overdekt, naar het zie
kenhuis is vervoerd. Zijn toestand is zeer ernstig.
De Duitscher heeft zich dadelijk ter beschikking
van de politie gesteld.
Inmiddels was in de garage een felle brand uitge
broken. Verschillende auto's hebben groote schade
gekregen.
Een dozijn^ vaten benzine, die op de binnenplaats
lagen en eenige auto's konden bijtijds naar bulten
gebracht worden.
DE NIEUWE SALARISREGELING VOOR HET
RIJKSPERSONEEL.
Omtrent de voornemens van de regeering met be
trekking tot de nieuwe salarisregeling voor het
rijkspersoneel deelt men aan de N. Ct. het volgende
mede:
De nieuwe salarisschalen- zullen bedragen 80 pet.
van het inkomen voor burgerrijkspersoneel, 85 pet.
van het inkomen voor militair personeel beneden den
rang van adjudant en 80 pet. voor het overige mi
litair personeel.
Deze berekening geldt van bet salaris, dat op 1
Januari 1924 genoten werd.
De bestaande wachtgeldregeling zal ook spoedig
worden opgeheven, door toekenning van- een afkoop
som, welke 60 65 pet. van het totaal wachtgeld be
draagt.
Ten aanzien van het op wachtgeld gesteld perso
neel zullen binnenkort nog andere maatregelen ge
troffen worden.
DE GRENSBELASTTNG OP AUTOMOBIELEN.
Eenigen tijd geleden heeft de Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Arnhem een adres gericht
tot den minister van buitenlandsche zaken in ver
band met het feit, dat voor Duitsche auto's bij ons
slechts een betrekkelijk kleine som als borgstelling
behoeft te worden gedeponeerd, welk bedrag bij we
derom verlaten van ons land wordt terugbetaald,
terwijl de Nederlandsche wagen gedekt moet zijn
door de z.g. Steuerkarte, waarvan het bedrag, bere
kend naar de waarde van den wagen, dikwijls een
belangrijke som gelds vertegenwoordigt.
De Kamer wees er verder op, dat volgens door
haar ingewonnen informatiën speciaal voor de Ne
derlandsche zakenlieden in het Oosten van ons land,
die zich, zoo nu en dan, per auto naar het Duitsche
grensgebied moeten begeven, de heffing een ernstig
beletsel is.
Aangezien de Kamer gelooft, dat een verzoek, tot
de Duische regeering gericht, om deze belasting op
te heffen, vermoedelijk geen resultaat zal hebben,
verzocht zij den minister het daarheen te willen lel
den, dat uitsluitend met de bedoeling, om langs di*n
weg pressie uit te oefenen en in de hoop dat de maat
regel slechts van zeer tijdelijken aard zal be".°®,
te zijn, ook onze regeering, wederkeeng.
ting gaat heffen, die in aard enI?n?.va^
zijn aan de maatregelen, door de Duitsche regeemig
'Klunsde Kamer van den
minister van builealandsche raken den volgenden
brN<[ar aanleiding van uw brief betreffende dnhooge
belasting, welke Nederlandscho automobilisten, ln
Duitschland moeten betalen voor het overschrijden
met hun automobielen van de Duitsche grens, heb ik
de eer u mede te deelen, dat ik Hr. Ms. gezant te
Berlijn heb verzocht, zich tot de Duitsche regeering
te wenden, teneinde aan te dringen op een verlaging
van de tarieven voor de zoogen. „Steuerkaarten
voor Nederlandsche Automobilisten, die slechts kor
ten tijd met hun automobiel in Duitschland vertoe-
Tntuschen heeft de Duitsche regeering reeds eige
ner beweging wijziging gebracht in de bestaande be
palingen, in dier voege, dat thans ook „Steuerkar-
ten" voor den tijdsduur van 1 maand resp. 2 weken
worden afgegeven, terwijl de taneven voor die
„Steuerkarten" zijn vastgesteld op een zesde resp.
een twaalfde van de belasting, welke voor een jaar
moet "-orden betaald.
De aangelegenheid heeft mijne volle aandacht en
ik zal niet nalaten, het noodige te doen, ten einde
ten deze voor de Nederlandsche automobilisten een
gunstiger regeling te verkrijgen.
