illtllll NifllS- llitittitit- üiDinllii. DE EERSTE VREDESCONFERENTIE Een Maizenavla tHonié's Maizena Dinsdag 20 Mei 1924. 67ste Jaargang. No. 7437. Uitgevers i N.V, v.h. TRAPMAN Co Scbageni (18 Mei-29 Juli 1899). Gemengd Nieuws. SCHA Dit blad verschijnt viermaal por week: Dinsdag. Woensdag, Donder dag en Zaterdag. BIJ inzending tot 's morgens 8 uur. worden Adver- teniiöu nog zooveel mogollJU in het eerstultkomend nummer goplaaist. POSTREKENING No. 23330. INT. IMtF m 2C Prijs por 3 maandon f 1.65. Looao nummora 0 cont. ADVERTEN- TIëN van 1 tot 5 rogoio fl.10, lodoro rogol moor 20 cent (bowijsno. inbegrepen). Grooto lettors wordon naar plaatsruimto berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. eerste blad. n. De kopstukken van do eerste Vredesconferentie, met den heer De Staal bijeengekomen om uit te maken hoe de gang van zaken zou zijn, hadden be sloten, dat de aerde der voorbereidende commissiën, die de middelen ter vreedzame beslechting van ge schillen kreeg te behandelen, niet als de andere commissiën zou worden gesplitst. Zij zou, al be stond zij ook uit tamelijk veel leden, als ondeel baar geheel blijven vergaderen. Toen nu evenwel, korten tnd nadat de Conferentie bijeen was, hoogst belangrijke voorstellen op het gebied van arbitrage en bemiddeling waren ingediend; toen er voor de oprichting van een Permanent Hof aandrang van drie zijden tegelijk kwam, toen begreep men, dat het zoo niet ging. Maar men deed het toch anders dan bij de andere oommissiën. De zitting van het. plenum der Conferentie werd een oogenblik ge schorst; de heer De Staal en de andere gevolmach tigden begaven zich in een zijvertrek in het Huis ten Bosch en beraadslaagden wat nu te doen. En toen kwam men ertoe, dat men op dit zuiver juri disch gebied een afzonderlijk oomité zou instellen, comité d'examen geheeten, waarin ongeacht hun rang als gedelegeerde, de juridische kopstukken der Conferentie zouden zitting nemen. Zoo werd Rus land daarin vertegenwoordigd door Von Marfcens: Engeland door Pauncefote; Duitschland echter door Prof. Zorn, technisch gedelegeerde; Zwitserland door den heer Odie; Nederland door Asser. Van vertegenwoordiging kon men eigenlijk niet spreken, want in dit oomité d'examen werden, in tegenstel ling met de andere oommissiën, niet de landen aan gewezen, maar de leden persoonlijk. Het was dan ook inderdaad de fine-fleur van juristen, die in dit oomité d'examen beraadslaagde. De Belg Des- camps was voorzitter en rapporteur tevens: baron d'Estoairnellos de Constant was secretaris en^ heeft ons protocollen nagelaten, die wat uitvoerigheid betrert, hetverreweg winnen van alle andere ter Conferentie. De toon van beraadslaging was in dit bijzondere milieu ook een geheel bijzondere; wien der leden# van het comité d'examen men later van zijn arbeid hoorde gewagen, hoorde men erover spreken als oVer arbeid van gemeenschappelijken aard, die niet rekende met de verschillen in natio naliteit, welke de leden scheidden.* Zoo is dan uit dit oomité d'examen voortgekomen het Haagsche verdrag van ruim 60 artikelen. Na een algemeen inleidend artikel, spreekt het eerst over de bemiddeling en de goede diensten; vervol gens over de internationale oommissiën van onder zoek, en tenslotte over de arbitrage. Dit laatste ge deelte werd weer in drie stukken verdeeldhet eer ste handelde over de arbitrage in het algemeen en stelde enkele beginselen dienaangaande vast; het tweede sprak over het nieuw opgerichte Perma nente Hoi van Arbitrage, en het derde over'de pro cedure, voor de arbitrale rechtbanken te volgen. Toen men in 1907 opnieuw samenkwam, heeft men slechts ondergeschikte veranderingen in deze over eenkomst aangebracht, die voornamelijk betrek king hadden op de internationale commissiën van onderzoek. Dit prooedé toch, geheel nieuw in 1899, had in de tussohenliggende jaren, in 1904,e bij het bekende incident over de Hollandsche visschers- vloot tussehen Rusland en Engeland, toepassing ge vonden. Deze toepassing was bevredigend verloopen, maar tegelijkertijd was gebleken, dat in de over eenkomst enkele leemten bestonden, die dienden te worden aangevuld. Wat bedoelden enbedoelen dezê internationale oommissiën van onderzoek? Het is tal van malen voorgekomen, en het zal nog wel eens voorkomen, dat tussehen twee Staten een geschil rijst zonder dat men over het verloop van dat geschil het geheel eens is. Zoo b.v. bij een grensincident, waarover de lezingen kunnen verschillen. Elke partij blijft dan op naar eigen lezing staan en in de verwarring 'der discussies is het onmogelijk om over de feiten nog te beraadslagen. Men krijgt dan een geschil van dreigend karakter, dat niet noodig ware geweest, indien werirrzijd8 de feiten maar geheel vastston- °nV u ^doëlen deze oom missiën van onderzoek een In-naam te scheppen, dat niet andap doet dan lvïn onpaTfcudig vaststellen; daaruit conclusies j611*' verantwoordelijkheid. Maar t,™ i .8"evolg, aan deze conclusies te ge- T_ iQnq i j311 betrokken partijen overgelaten. «iJ'ÏÏwi0 J11011 voor deze commissiën; de be- FnWclp Werden zorgvuldig geredigeerd; in ^ter, voordat het algemeen debat mnp,f 5i /©rae oommissie zou aanvangen, medeleden v1 van comité d'examen zijn Wen dfi 7^-bnwen, dat er heel wat verzet He van rl^-r??/111!!1891^ 2011 ontstaan. Het geschied- der tem? d®1* Balkanstaten, als wier aanvoer en Baldiman optrad. SÜffi r«k van bijna anderhalf uur - de alle riin gehouden was noodig om kort lilornr» ontwikkelen. Zij kwam in het vreesden dnt^"' Roemenië en de Balkanlanden £df Lt ^te mogendheden van het pro- rich ono>n,vr!S?^mJSslen zouden gebruik maken om der kleoie IqtS mengen j_n Je innerlijke zaken het Siïll bedaar richtte zich tegen ,en dit stelsel wilde het co Bal ken-teff^stanH 200 i® men, toen de komen ^do.uitdruS^'^^S^^ir Et WHeoTK^.tlf0nSJtand stTnd ri?h «5" art 27 do. swoolen, toen het Bekende m werd A™ de orde kwam. Hler- °nderteekenlar n. een pllcht van el,k'-'n bCa."r5i<ir®rn,t<mst was>c>m'mAien andere landen him f"°r r>8l dreigde traswehen twea hun opmerkzaamheid te vestigen op het Permanente Hof. Een plicht der Staten on derling stelde men in dit artikel dus eanerzljdfl vast, maar daartegenover een recht der onzijdigen anderzijds. Aanvankelijk wilde d'Estournelles de Constant, aan wiens persoonlijk initiatief dit ar tikel was te danken, nog verder gaan; in de over eenkomst den tekst opnemen van den brief, dien secretaris-generaal aan de beide Staten mocht schrijven op het oogenblik, dat hem daarvoor gun stig voorkwam. Maar men wilde niet, dat aien de secretaris-generaal aan de beide Staten mocht geven worden, en van dien brief "kwam dus niets. Tegen het vaststellen van een plicht der Staten on derling had men geen bezwaren; wel was het voor het eerst, dat men voor dit vraagstuk werd' ge plaatst. Maar de Balkanstaten vreesden weer op nieuw, dat er uit dit recht der groot© Mogend heden inmenging in de zaken der kleine landen zou volgen. Krachtig verzetten zij zich daarom te gen art. 27. Ware tevoren nog niet gebleken, dat geheel het oomité d'examen één was en gezamenlijk waakte over het tot stand gebrachte werk nu 'was de gelegenheid er om te doen blijken. Een voor een kwamen de gedelegeerden betoogen, dat men van Balkanzjjde het artikel verkeerd uitlegde. Graaf Nigra ging zelfs zoover te zeggen, dat er hier geen kleine en geen groote landen waren, maar allen gelijk waren voor net reoht; Toen de atmo sfeer vol eleotrische welsprekendheid was, nam ten slotte Léon Bourgeois als voorzitter der geheele derde commissie het woord. En toen heeft hij de rede uitgesproken, die de meest bekende is van ge- geheel ae Conferentie: een rede,_ waarin hij niets nieuws zeide, maar wel het zeide in geheel nieuwen vorm Een rede, die met een salvo van toejuichingen werd begroet; naar aanleiding waarvan de eene gedelegeerde na de andere den voorzitter d'e hand kwam drukken. Tegen zulk een overredings kracht waren de Balkan-gedelegeerden niet opge wassen; zij stemden in het artikel toe, na enkele formeele bezwaren te hebben weerlegd. Heel wat meer emotie heerschte echter in den kleinen kring van het oomité d'examen, toen de vraag van oprichting van een Permanent Hof ter .sprake kwam. Daarvoor waren drie voorstellen in gediend: door Rusland, Amerika en Engeland. De voorstellen van Rusland en Amerika gingen vrij ver; zij wilden een werkelijk Permanent Hof, be noemd door Amerika op juridisohen, door Rus land op politieken grondslag. Engeland wilde niet zoover gaan; slechts een samenstel maken, waar door de telkens wisselende arbitrale rechtbanken onderling verbonden zouden zijn. Op die voorstel trok men zich samen. Maar toen men de principi eel© punten ervan in dit oomité d'examen ging be spreken, wierp de Duitsche gedelegeerde Zorn de z.n. prealable vraag op, d.w.z. hij vroeg aan het oomité of men het wel eens was over de oprichting van een hof op ziohzelf. Wat dus inhield, dat hij het daarmede niet eens was en dat Duitschland zich daartegen verzette. Al zijn collega's in het oomité achter elkander kwamen hem op de onge grondheid van zijn verzet wijzen; daartoe was temeer reden, omdat men wist, dat Duitschland verplichte arbitrage niet wilde aanvaarden, én men in dezen voor Duitschlands tegenstand had gebo gen. Zóó sterk was de aandrang, dat Zorn on danks zijn instructies, toegaf en de prealable vraag voorloopig introk. Hy ging toen naar Berlijn, ver gezeld van den Amerikaan schen gedelegeerde HollS die bijzondere aanbevelingsbrieven aan Von Bulow, den Rijkskanselier en den Keizer bij zich had. Ho- henloho was toen Rijkskanselier de Keizer was in de Noorsche wateren, hü wilde in de aanvankelijke instructies niets veranderen. Dat heeft meer moeite gekost dan men toen geweten heeft, maar ten slotte zijn Born en Holls naar Den Haag terugge keerd met de vergunning voor den Duitschen ge delegeerde om voor het Permanente Hof tè stera men. Hü heeft toen alleen nog wat discussie ge voerd over dennaam, aan dit hof te geven, en hij was zeker in zün recht om op te merken, dat het samenstel, dat men te 's Gravenhage dacht te ont werpen, den naam van permanent hof niet verdiende. Toch verkreeg het dien. Het was niet perma nent, maar heette en heet Permanent HofT Toen enkele jaren later, ter tweede Vredesconferentie, een werkelijk permanent hof zou worden opgericht, moest men ter vermüding van misverstand, aan dit werkelijk permanent hof, de titulatuur van per manent onthouden. Wanneer er zün, die zich wat smalend uitlaten over de werkzaamheden van de eerste Haagsche Vredesconferentie, dan geschiedt dit óf door onbe kendheid, óf doordat de omstan 'igheden, waaron der deze Conferentie werkte, niet voldoende in het oog worden gehouden.De samenkomst reeds der Conferentie was een feit van beteekenis. maar ook, dat zij brak met tal# van tot dusver vaststaande internationale opvattingen. Kraohtebs do volken rechtelijke literatnnr van dat oogenblik stond het geenszins vast, dat dusgenaamd neutrale Staten in een geschil tussehen twee andere landen het recht zouden hebben om tusschenbeide te komen. Do geschilvoerende Staten' konden hun dat vragen, maanvroegen zij het niet, dan, zoo luidde sommiger theorie, moesten de neutrale Staten lijdelijk blij ven toezien. Met deze^opvatting, die zion niet aan past aan een economische samenleving als de te genwpordige, waarin het nadeel van den oorlog zich zeker niet beperkt tot de Staten, die den oor log voeren, is te 's-Gravenhage voorgoed gebroken. Art. 27 deed het ten aanzien van het Permanente Hof, maar art. 3 deed het reeds tevoren betreffen de aanbieding door neutralen van bemiddeling. Uitdrukkelük wordt in art. 3 en in navolging daar van ook in art. 27, verklaard, dat het aanbieden van zoodanige bemiddeling niet als een onvriende- lüke daad mag worden beschouwd. Toen dan ook in den aanvang van 1902 de Nederlandscho Regee ring haar goeae diensten^ aan Engeland aanbood om den oorlog in Zuid-Afrika te beëindigen, en zich daarbü baseerde op art. 3 van het Haagsche ver drag, zün die goede diensten wel geweigerd, maar de daad der Nederlanrlsche Regooring hoe men daarovr in het algenr^on moge oordeel en is opgevat in den geest van art. 3 der Haagsche overeenkomst, Het was een eigenaardige omgeving, waarin de eerste Vredesconferentie werkte. Er waren onder haar gedelegeerden voorzeker, die geloofden, aan de beteekenis van het hem (ppgedragen werk. Er waren er ook. die niet het minste voor al dit „pa cifistisch geaoe" gevoelden. Onder hen behoorde zeker de Duitsche gedelegeerde Von Stengel, die een paar maanden vóór de Conferentie een bro chure had geschreven ten betooge, dat de oorlog niet uit de wereld zou verdwijnen en die desalniet temin tot gedelegeerde werd benoemd. Er waren er ook ter Conferentie, die langzaam aan onder den invloed van het werk kwamen, en dio daarvoor gingen gevoelen en daarin gingen geloo- von. Men kan aannemen, dat de Russische kolonel en de Russische kapitein-ter-zee, die de voorstellen te verdedigen kregen betreffende beperking der bewapeningen te land en ter zee, zich niet met prinoipieele voorliefde aan die taak zullen heb ben gewijd, maar zij voerden haar uit zoo goed als onder de gegeven omstandigheden mogelijk was. Tussehen hen allen door liep „papa" Staal, steeds bemiddelend, steeds moeilüWieden verdrijvend. En om hen heen was er aanvankelijk een leger van journalisten, later een verzameling van pacifis tisch vooraanstaande persoonlijkheden als Bertha von Suttner, Henri Lafontaine. Alfrod Fried, Jo- hann von Blooh en tal van anderen. De journalis ten waren er slechts aanvankelijk; zij hoopten hier belangrijk werk te vinden, maar vonden net niet, wijl de Conferentie haar deuren hermetisch geslo ten hield. Geen persdienst als in 1907 werd inge steld; geen oomminiqué's dan hoogst onbeduiden de. Het gevolg was natuurlek, dat allerlei geruch ten de ronde deden en werden opgevangen. Toen was er een oogenblik in de Europeesche pers sprake van een „rede van Zorn", die neelemaal niet ge houden was en die de Duitsche delegatie zoo danig onaangenaam stemde, dat Prins Van Mun ster daarover in het plenum zon hebben geïnter pelleerd, ware er in die dagen een plenum-verga- aering gehouden. Nu beperkte de Duitsche dele gatie zich tot aandrang in de richting van meer publiciteit, die dan ook spoedig daarna ontstond, maar wat niet wegnam, dat de eerste Vredesconfe rentie in een waas van zekere geheimzinnigheid ten einde toe gehuld bleef, hetgeen tot haar populari teit en tot de ruime verspreiding harer beginselen allerminst heeft bijgedragen. koud gegeten, met ge kookte versche of ge droogde vruchten, zooals appelen, pruimen, peren, abrikozen, is een heerlijk gerecht De bereiding is eenvoudig en niet duur. Let er echter op, dat U hiervoor steeds gebruikt de echte De shUtzegela op de pikjes garandeeren de echtheid. b Toen op 29 Juli de Conferentie, voor een deel waarlük niet zoo t zonder belang als zij dikwerf is genoemd, ten einde was, heeft William Stead, de bekende Engelsehe journalist, de man die zyn schouders had gezet onder den z.g. vredeekruis tocht over geheel de wereld, aan verschillen do gedelegeerden gevraagd wat in een enkel gezegde samengevat, hun indrukken waren. Wil men enkele dezer gezegden, ontleend aan het dagboek van Ber tha von Suttner, gedurende de eerste Vredescon ferentie bügehouden? Zü volgen hier: Generaal Den Beer Poortugeal: Do Conferentie? Een "halt een karavanserai op den levensweg der volkeren in de woestijn der hartstochten en begeer ten- een verlichting, een hoop. Een reuzenschrede op het goede pad. Geduld en standvastigheid. De Eerste Kamer-president Rahusen: Wij voelen allenwat ons ontbreekt: Een internationale ge rechtigheid en een internationale rechtspraak, zoo als er in ieder beschaafd land een nationale gerech tigheid en een nationale rechtspraak is. De oorlog kan nooit een middel zijn om tot ge rechtigheid te komen, daar hü hèt geweld in de plaats van het recht stelt en de zwakken niet tegen ae sterken beschermt. Bü gevolg is de oorlog ver oordeeld. Zoodra dit gevoelen tot een algemeene richting feworden is, zullen vorsten, parlementen en vol eren zich gewonnen moeten geven en de betere toestand zal aanbreken. Graaf Nigra: In Italië worden drie dingen heilig genoemd. Men zegt: heilige vrede heilig ge duld heilige barmhartigheid. Om het eerste te verkrijgen moet men de beide anderen hebben. Jang-Jü: De oorlogswolk is in üle lucht ver vloeid en de zonneschijn des vredes bestraalt nu de wereld. Kapitein Seheina, Rusland: Ik ben er van over tuigd, dat alles wat een goed principe, een waar heid tot basia heeft, zioh wal kan wijzigen, maar nooit verloren kan gaan. Men ziet het, er waren nogal afwijkende gevoe lens. Vooral daar, waar de gewone vaagheid werd ter zijde gelaten en men zich meer positief uit drukte. Er waren trouwens heel wat andere stem men van meer tegenovergostelden aard als vooral door de Engelsehe gedelegeerden werden gouit, die het: zoo gij den vrede wilt, wapen u voor den vrede, naar voren brachten. Toen, aan het einde van 1899, kon men niet oordeelem over de historische beteekenis van het gebeurde. Vooral niet over do vraag of deze Conferentie zou zün een edel moedig feit op ziohzelf, dan wel de aanvang van een nieuwe periode in de samenleving deer Staten. Wü, al zün wij tijdgenooten nog, kunnen het al thans ten deele. Uit de eerste Vredesconferentie is voortgekomen heiwerk van Den Haag. en thans wordt dit werk van Den Haag vervolledigd, en werkelü'k uitgebreid door het werk van Gonève. De Vreaesconferentiee te 's-Gravenhage hebben niet aanstonds kunnen geven wat men ervan dacht; de Volkenbond van Genève is nipt aanstonds vol maakt, wel verre vandaar. Maar beiden betreffen dan ook „maar" ©en wereldhorvorming, en zelfs degenen, die daarin niet gelooven, moesten toch eindelü'k eens beseffen, dat dat niet in een of twee jaren gaatl EEN TREIN VAN 73 KELLIOEN HULDEN. J. C Javet, chef van den dienst voor het reizend publiek op de lijn van- de Great Northern, heeft te San Franci8co medegedeeld, dat een nieuwe trein, die 30 millioen dollars zal kosten, In gebruik zal worden genomen tussehen Seattle, Portla/nd en Chi- cago en dien afstand! in 70 uren zal afleggen. De reizigers zullen ini dén trein alle geriefelijkhe den van een werkelijke stad vinden, badgelegenhe- den, coiffeurs en coiffeuses, manicures, tot een rook. kamer voor dames toe. Op 1 Juni a.s. zal de trein voor het eerst in ga. bruik worden genomen. DE AUSTRALISCHE RONDVLUCHT. Uit Australië wordt melding gemaakt van ©en kranige prestatie van vleugelcommandant Goble en den officier-vlieger Macintyre, die bijna hun vlucht om dat werelddeel hebben voltooid. Gisteren zijn zij in vijf en een half uur over de Australische bocht gevlogen, een afstand van 650 mijl. De reis werd ondernomen temidden van hevi- gen storm. Dit was een der moeilijkste trajecten van den geheelen tocht. Men verwacht dat de vliegers de rondreis om Australië Maandag zullen hebben volbracht, wanneer zij hopen te Melbourna aan te komen. TYPISCH ENGELSCH. Maandag zullen James Brown en zijn vrouw hun tweekamerig huisje te Annbank in Ayrohire voor een dag of tien verlaten om gedurende 10 dagen ais een koning en- koningin geëerd1 en behandeld te wor den. De hoer Brown is namelijk, naar men weet, „1 ordecommissaris naar de algemeene vergadering van de kerk van Schotland", een van de Engelsehe ministerposten, en gaat de volgende week die func tie uitoefenen, waarbij hü, gelijk het in de benoe ming heet, beschouwd zal worden als ,,'skondngs vertrouweling en oprecht dierbaren neef'. Hij zal ontvangen worden met 21 saluutschoten bü aan komst op het paleis van Hoiyroo, die sleutels van de stad Edinbuig zullen in zün hand gelegd warden en hij zal de kerkvergadering openen met een trooxu rde. En dan zullen hij en „hare genade", zooals me vrouw Brown dan heeten zal, tien dagen lang ont vangsten houden en partüen geven, als ©en koning en een koningin. Don keeren zü weer naar Annbank in hun münwerkerehuisje terug om hun gewone le ven voort te zetten. „Thuis best", zei de beer Brown tot den krantenman, die hem al bü voorbaat kwam interviewen, en zijn vrouw zei, dat zü blü was met een weok vacantie, maar ongetwüfeld de volgende week ook blij zou zün, dat zü weer thuis was. James Brown en zijn vrouw mogen niet van koninklüken bloede zijn en niet gewénd in hofkringen te verkee- ren, zü bezitten de waardigheid, eenvoud en ernst om hun hoogste zoowel als hun nederigste plichten naar behooren waar te nemen. MAN OF VROUW, Er heeft zich in Londen weer eens een geval voor gedaan van een vtouw, die met succes tot haar dood toe voor ©en man doorgegaan is. Vrijdag over leed in een der Londensche hospitalen een 24_jarige vrouw, die op 14-jarigen leeftijd als hulpkellner in een restaurant was aangenomen en bij denzelfden patroon in dienst is geweest, totdat zü zes wekon geleden ziek werd. De vrouw geleek, wa' lichaams bouw betreft, een man, al had zü een wat smalle borst voor een man, en had ook een mannelüke stem. Toen de doctoren den restaurateur vertelden dat zijn overleden kellner een vrouw was geweest, weigerde hü aanvankelijk het te gelooven. PEP DRAADLOOZE. Een van de meest interessante proeven, tot dusver door de Engelsehe omroepmaatschappü genomen, zal Maandag plaats hebben. Dan zal in de bosschen van Surrey een poging worden gedaan om het gezang van de nachtegalen gelijktijdig in alle deelen van het land draadloos-telefonisch ten gehoor© te bren gen. In den laatsten tijd waren reed© proeven met goed gevolg genomen; een gevoelige micropheon was geplaatst dicht bij de plek waar zes nachtega len gewoon waren concert te geven. WEER WAT RUSSISCH. Het al-Russisch Centraal uitvoerend comité en de raad van volkscommissarissen hebben, volgens een bericht aan de Roel, het volgende bepaald: In particuliere uitgaven mogen geen betaalde ad vertenties opgenomen worden. Het recht tot opne ming van dergelijke advertenties hebben) alleen de sowjet-, vakvereenigings-, partij- en cfoperotae-orga-i nen. Deze kunnen vrijelijk advertenties plaatsen, zonder speciale toestemming daarvoor bekomen te hebben. De organen der sowjetpers. die het ©enig belang rijke periodiek in een bepaald gouvernement zün, zijn verplicht, bekendmakingen der gouvernemen teel© overheid gratis op te nemen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1924 | | pagina 1