Van dit en vi dat en van alles watt
Voor de Kinderen.
Even laehen.
bestond echter alochts uit één bestanddeel, ml.
da amber zelf. Deze stof was in vroegere jaren
even duur als goud; ze had echter volgens de
schrijvers de meest bijzondere eigenschappen;
zij vermeerderdo de levensgeesten en verhoog
de de levenskracht van den drager. Rumphiua
deelt mede, dat in zijn tijd amber 30—40 gul
den per ons waard was. (Thans is het nog veel
duurder; in 1823 werd in Natal een klamp van
500 Kg. in een botvisch gevonden, de waarde
was bijna 3 mlllioen gulden). De echte, dure,
amberappel werd meest in een doosje van
goud of zilver gedragen, pomella geheeten;
bet werd moest met edelsteencn versierd en
aan een ketting om den hals gedragen. Op
een schilderij te Oldenburg van Edzard, graaf
van Oost-Friesland, is zulk een pomellum te
bewonderen; in het Wellcome Historical Medi-
cal Museum te Londen zijn verscheidene po
mella aanwezig. Do pomellum of pomander
was een geliefd geschenk aan hooge persoon
lijkheden; Koningin Elisabetb werd eens ver
rast met een halsketting, bestaande uit een
reeks van met elkander verbonden pomanders.
In de 18e eeuw droegen de Engolsche artsen
dikwijls wandelstokken, met hollenknop; in <fe
knop bovond zich dan de amber (Pomander-
sticks).
De amber werd behalve als voorbehoedmid
del, ook als genoesmiddel gebruikt voor aller
lei nerveuze aandoeningen, die tot de seksueele
sfeer behooren, vooral als aphrodisiacum. Ook
in ïndië word de amber daartoe gebruikt, zoo
als Rumphius en Carolus Clusius meedeelen.
Het middel ia zeer nuttig voor ouden van da
gen, daar het bun spiritus (geest) opwekt; hart
en hersenen versterkt en de dikke trage humo-
res (vochten) waarmede hun lichaam vervuld
la, dunner maakt.
Het is maar gelukkig voor onze tegenwoordi
ge patiönten, dat zulk een duur middel als de
amber niet meer wordt voorgeschreven; de ge
neeskunde maakt thans geen onderscheid meer
tusachen de behandeling van arm en rijk, be
halve in de verpakking der geneesmiddelen,
DB VEROVERING VAN DE GELE KOORTS.
Indien menschen, die zich bezighouden met
de verbetering van do voorbehoedende genees
kunde, af en toe den moed laten zakken en
hun geloof verliezen, dat zij hun doel zullen
bereiken, dan zullen zij gesterkt worden in
hun vertrouwen door het verhaal van de laat
ste veldtochten tegen de gele koorts. Het suc
ces van Gorgas bij de uitroeiing van deze ziek
te door de bestrijding der muggenplaag in Ha
vana, Cuba en de Panamakanaal zóne is luid
rondgebazuind en mot recht, als een der sluit
stukken van het gebouw der moderne hygiëne.
Minder bekend, hoewel even succesvol, zijn de
maatregelen van den kortelings overledene Qs-
waldo Cruz, den kundigen Braziliaan, die ge
zorgd heeft, dat Rio de Janeïro vrij werd van
Stegomyia-muskieten en: dat sindsdien even
gezond is als schoon. In een onlangs op hem
gohouden lofrede heeft Vincent de president
van de Rockefeller Foundation beschreven
hoe de onversaagde leider van den gezond
heidsdienst te Rio de Janeiro langzamerhand
alle moeilijkheden, traditioneele vooroordee-
leo, afgunst en tegenwerking van' collega's enz.
te boven kwam en de jaarlijksche sterftecij-
faas aan gele koorts in die stad van 084 in 1902
zag dalen tot 0 in 1900. Sindsdien is de gele
koorts in Rio weggebleven. De voldtocht werd
elders voortgezet; de epidemie in Guayaquil en
Ecuador werd in 1918—1919 bedwongen; dit
was bet brandpunt in Zuid-Amerika. Daarna
werd geheol Peru in 1921 gezuiverd en begin
nende epidomietjes in Centraal-Amerika wer
den snel bedwongen. Het Mexicaansche land-
best uur beeft actief meegewerkt, zoodat de
autoriteiten van den Internationalen Gezond
heidsraad de si tu At ie van de gele koorts in 1923
aldus hebben kunnen beschrijven: Geen ge
vallen in Mexico, Centraal-Amerika, Ecuador
of Peru; een begin van een epidemie in Co_
lumbia, die onmiddellijk;, bedwongen werd;
goed georganiseerde maatregelen in Noord-
Brazilië, waar de ziekte spoedig onder de knie
zal zijn. Eindelijk worden de toestandon in
Woat-Afrika op dit oogenblik bestudeerd om
te onderzoeken of er inderdaad! nog gevallen
voorkomen,,
Het belangrijkste werk van het jaar 1923 Is
wel de reeks maatregelen geweest, die in Bra
zilië zijn geworden, om de ziekte geheel en al
uit te rooien op de kustlijn van Para tot Ba_
hia, waar ze af en toe nog voorkomt. Er is alle
kans, dat dit gelukken zal en de geheole we
tenschappelijke wereld ziet met bewondering
en belangstelling op naar den laatsten strijd,
die met de gele koorts wordt gestreden. Dan is
het uit met deze plaag voor de bevolking en
vooral voor de landvorhuizers in dit deel van
de Wereld.
i
WARE WOORDEN.
Een Chineesch wijsgeer zegt:
Die wat weten, praten niet,
Zij, die praten, weten niets,
Daarom zwijgt een wijze meest.
i
De moederliefde is als het brood, dat zich
vermenigvuldigde: leder van de kinderen
krijgt zijn deel en allen hebben ten slotte bet
geheel.
1
't Gaat in het leven als met den diamant:
groote stoenen zijn dikwijls niet echt.
I
Zeer beslist zijn er gaven, innerlijke gaven,
waarvoor men in stilte, buiten heel de wereld
om, slechts z'n God kan danken.
De maatschappij trekt onzen edelmoedigst en
gevoelens het dwangbuis aam
Wie ontevreden la met zijn huis, wordt het
gemakkelijk met de g&nsche wereld,
I
Hot schoonste vrouwenrecht op aarde blijft
een goede vrouw te wezen.
DE TWEE SEIZOENEN.
Een onderwijzeres op de lagere school had
aan hare klas alles verteld over de vier jaarge
tijden of seizoenen. Toen zij na een tijdje de
les wilde herhalen, vroeg zij aan de kleine Ra
chel: „Hoeveel seizoenen hebben wij?"
„Twee juffrouw", antwoordde het kind, wier
vader een confectiewinkel had, „het slappe en
het drukke seizoen."
HEEL EENVOUDIG.
Vrouw: Hoe kan mijnheer X. toch met dat
salaris rondkomen?
Man: Zeer eenvoudig. Hij leeft eenvoudig,
kleedt zich eenvoudig en betaalt eenvoudig
nietl
I
DAT MAG JE NIET HARDOP ZEGGEN.
En u zegt, dat u iedcren nacht dezelfde
nachtmerrie hebt? Wat droomt u dan?
Dat Ik getrouwd ben, zei de lijder.
Hm, gromde die dokter. En met wie, als
Ik bet vragen mag.
Met mijn vrouw.
HU HAD GELUK.
,JIoë durf je het te wagen, zei de vertoornde
echtgenoote tot baar man, om vier uur thuis
te komen?!"
n't Is nog maar één uur."
„'tls vier uur, zeg ik jel"
„'t Is nog maar éón uur. Ik hoorde de klok
één sl-slaan toen ik binnenkwam. Ik hoorde
het duidelijk verscheidene malen 1"
EEN VRIENDELIJK VERZOEK
Huisvader tot een inbreker: „Zeg eens, beste
kerel, zou je er iets op tegen hebben om een
anderen nacht terug te komen? Wij hebben t
kind net in slaap gekregen."
f
EEN! VOORZICHTIG MAN.
Dokter, (toevallig een patiënt ontmoetende):
„Nu, hoe voelt u zich?"
Patiënt: „Kost hert. me wat, als ik antwoord?"
DAMRUBRIEK.
Verzoeko alles betreffende deze rubriek te
zenden aan G. Wz, Wtakjoi.
I
Deze week een paar partijstanden uit het
Damorgaan!
N«i, L
ZWART.
WIT.
Srtand Zwart, 19 schijven, op: 7 10 tof 17 19
20 21 23 24 26.
Stand Wit, 19 schijven, op: 25 27 28 31 82
33 36 tot 39 41 42 43 48.
In bovenstaanden stand is de vraag mag
Wit de schijf op 20 winnen door 28—22, indien
Zwart 23—20 speelt. Dat mag wel, want dan
Wit 28—22, 32 34, 37 28, 34-30, 33-29, 43-39,
38 9 en 255 en wint.
1
Na, 2.
ZWART.
WIT.
Stand Zwart, 12 schijven, op: 6 8 9 11 tot
14 16 18 20 23 25.
Stand Wit, 12 schijven, op: 22 26 27 32 34
36 tot 40 43 45.
In deze stelling heeft Zwart 10—23 gespeeld.
De vraag is, kan Wit nu een schijf winnen. Dat
gaat niet, want op 27—21 slaat Zwart 1627.
Wit 32—2, 26-21, 34—30, 40:16, Nu Zwart
27—32, 6—11, 8—12, 1342. Heel mooi.
nuaac
Bijvoegsel der Schager Courant van Donderdag 14 Aug. 1924. No. 7485.
WELKOM UBVB KLEINE!!
Wolkam schattig rijwialplaatje,
Welgekozen kunstproduct,
Dat de vadorlandsche beurzen
Vol van kunstvervoering plukt,
Laat i k U maar welkom heoten
Op ons vrije grondgebied,
*k Snakto reeds naar Uw verschijnen
En.... een ander doet hot niettl
Zeer kunstzinnig sier je 't rijwiel,
Tot zelfs van Colijn en Ruys,
Sierlijk slangt je blanke lijfje
Om de stoere balhoofdbuis.
Drie pop is voor jouw prestaties
Werkelijk een prijsje hoor
Eén kunstlievend mensch zegt eerlijk:
„Wel hoe maakt men. het ar voorll"
Nu je eenmaal bent verschenen
Zijn we zeer aan je gehecht
Met.... soldeer en blanke moertjes,
Neen, die liefde is wel echt l
Niemand zegt dan ook misdadig,
Vol van liefdeloos sjagrijn,
(Licht'lijk bang voor je verdwijnen):
fJij kunt me gestolen zijnt!!*1
lammer dat men zeer baatzuchtig
Aan je reputatie raakt,
Jij wordt voor een simpel kwartje
En goedkooper nagemaakt!
Nederlanders zijn geen Belgen,
Holland kent zichzelve niet.
Want de postohèque en de gind
Gaat ginds best en hier failliet li
Vandaag weer geen raadselsl
Daar doen we in de vacantie niet aan.
Kunnen jullie je nogal vermaken, jongens
en meisjes? Ja?
Schrijf me maar eens wat, b.v. of je op reis
bent geweest, waarheen, en wat je gezien hebt.
Alle brieven zijn welkom,
De Jongens van den molen zijn weer naar
hun dorpje teruggekeerd. We zullen ze daar
maar met rust laten en beginnen vandaag met
de avonturon van Don Quichoto. Jullie hebben
allen zeker wel eens van dien dapperen, dwa
zen ridder gehooidl Nu krijg je al zijn avontu
ren van A tot Z te lezenj
Het boek is aan S. Jimmink verzonden,
UIT DE RECHTZAAL.
President': Dus getuige, U beweert, dat de
zakdoek, die de beklaagde bij zich had, van U
is!
Getuige: Zeker, mijnheer do President.
President: Maar hoe kunt U de zakdoek her
kennen?
Getuige: Hij ziet er net zoo uit als mijn an
dere zakdoek on.
Welbeminde koop Ven schat jo,
Redt de gulden, houdt 'm vast,
Gaat aan onze armoe-beurzen
Met den sterkon arm te gastt
Maar is eens je tijd gokamon,
Wordt dan geen belast ingstrop,
Gun ons weer de rijwielvrijheid,
Hoepel dan maar vlotjes op Ml
Augustus 1924. KROES.
Alle rechten voorbehouden,
PLANTEN IN KAMER EN TUIN.
49.
W ATERBALS AMIEN.
Vraag 39. K. W. te Oostwoud vraagt, hoe het
kan komen, dat haar watertbalsamien zoo
kwijnt; er komen! gele blaadjes aan de plant en
dezé wordt geheel kaal.
Antwoord: U is wol een beetje zuinig met
het verstrekken van: inlichtingen omtrent de pa
tiënt.' U schrijft heel niet hoe U hem behan
delt Impatiens Sultan! verlangt oen krachtige
aarde, We nemen daarvoor graszodengrond
met bladaarde, om de helft, plus wat rivier
zand; U moet de plant een plekje in de zon
geven, veel water en om de twee weken wat
vloeimest Aldus behandeld kunt U mooi
bloeiende planten verkrijgen.
NAJAAR SZAAIING.
Vergeet mij nietje (Myosotis Alpestris) is
eigenlijk een tweejarige plant Zij wordt ook in
Augustus gezaaid en kan zonder verspenen in
October op do perken worden gebracht Daar
President: Dat bewijst -toch niets. Kijkf U
eens naar mijn zakdoek! Die ziet er ook zoo
uit!
Getuige: Dat verbaast me heelemaal niet
mijnheer de President 25e hebben er ook meer
dan één gestolen!
De avonturen van Jonker
Don Quichote.
(Nieuwe bewerking van L. R.)
I!
In een plaatsjo in de buurt van de Mancha
(de juiste.naam ben ik vergeten), leefde nog
niot heel lang geleden een; Jonker, die altijd op
jacht ging met oen speer, een windhond en en
kele andere benoodigdhoden, zooals oen kar
wats, een buks en zoo meer. Waarvan leefde
hij? Een bordje soep, met veel rundvleesch, dgs
avonds vleeschpasteitjos en restjes van den
middag, beenderen op Zaterdag, linzen op
Vrijdag, des Zondags iets extra's! Daarmee ging
ruim drievierde deel van zijn inkomen heen.
Voor de rest kocht hij een eenvoudig wambuis,
fijne kousen voor de feestdagen cn in de week
droeg hij een doek, zooals de boeren die had
den, maar.... van een fijne stof. In zijn huis
woonden verder een huishoudster, die ruim 40
jaar oud was, en een nichtje van 18 jaar; ver
der een knecht die voor het land zorgde. Onze
Jonker was ongeveer 50 jaar, hij was sterk en
mager; zijn- gezicht zat vol rimpels en zijn lief
ste vermaak was de jach.1L Als hij niet jaagde.
vergeet mij nietjes van vochtigen grond hou*
den, zot men ze gewoonlijk oenigszins bcscha*
duwd op 2025 c.M. afstand. Men kan: ze tua*
schen tulpen plaatsen, wat oen mooi kleur*
effect kan geven:
De bloem is hemelsblauw, wit en roae, ooa
grootbloemige compaste soort Isvictoria, haadt
nog mooier is Elegantissima. De eenjarige
wordt in Augustus gezaaid voor winterbloel,
waartoe deze na verspeend te zijn, in OctoboC
In potten worden gebracht mot kluit.
GIER.
De particuliere tuinbouwer is er op gesteld
dat zijn gewassen uitmunten. Hij heeft maar
weinig planten te verzorgen en daarmee wil
hij graag concurroeren.
Nu is een goede voeding voor een plant eon
hoofdveroischte. Men moet zijn- planten kennen
om te weten wat een goede voeding ia In dit
opzicht is overdrijving even kwaad als ver*
waarloozing.
Wanneer hij voor de voeding In den -zomert
een enkele maal of bij planten, die zeer sterk
moeten bloeien en groeien, meermalen oen
slappe gierbemesting geeft, dan zal zulks mcaal
al goede gevolgen hebben.
De meeste bezitters van kleine tuinen; hebben
ook wel kippen. Van de kippenmest is zee#
goede gier te maken. In de eerste plaats zjj op
gemerkt, dat kippenmest oen zeer sterke moei
is. Zij is wel 234 keer zoo sterk als koemest
Wil men 't nu heel goed doen, dan graaft men
op een verscholen hoekje in den tuin oen kuil
jen zet dparin een vat. In 't vat komt een em
mer vol kippenmest en verder vult men het
aan mot water. Do maart wordt door hot water
Ii
las hij jachtverhalen; ja, zelfs verkocht hij een
groot deel van zijn bezittingen om maar jagtntx,
j boeken -to kunnen koopen, zooveel hij maart
'koopen kon! Zooveel van die boeken las hij;
daü hij, naar men zegt, op 't laatst zjfzj y<nt«
stand verloor, de arme man.
Zoo las hij eens een boek, dat iriei af waal
Er was geen slot aant Dat wad nu toch wel heel
jammer!
»Zou ik het afmaken?" dpcht hij dikwijl^
en dan kwamen hem allerlei geschiedenissen
voor den geest
Dikwijls sprak hij daarover mdt den Priester»
\an zijn dorp. Dat was een zeer geleerd ervan
i('bij had in Siguenza gestudeerd, en dat aegl
veel!). Dok vroegen zo zich dikwijls af, wio wol
de dapperste ridder en jager geweest zou zijn,
jPalmadin of Amadia. Dan zei Meester Nico*
laas, do barbier van het dorp, altijd: „GuiaoA
de broer van Amadis, is de dapperste!"
I Zoo praatte en las Don: Quiohote dagen on
nachten achter elkaar, en door *t vele lezen on
't weinige slapen werden op 't laatst zijn hoa»
sens droog, zoodat hij zijn verstand verloorl
En -toen wist hij niet beter, of al de wondert,
bare vorhalen, die hij gelezen had, waren In
werkelijkheid gebeurd, echt gebeurd} Al cfe
avonturen trokken hem zoo aan, dart hij ton
slotte besloot, zelf een reis te gaan maken, orn
ook zoo beroemd te worden als de rtiddars, van
wie hij gelezen had,.
j Wat deed bij eerst? ntf zocht naar Se Siaafa
nassen van zijn voorouders, die vamuwtt en b«U
