Schager Coura
Fosler's Rugpijn
Nieren Pillen
Nazomer.
Kloosterbalsem
Ingezonden Stukken.
Gemengd Nieuws.
Wij vestigen er de aandacht
op dat
glazen F la eons,
geel etiket
Foster-McClellan Co. London.
Zalt:rdjg 27 Srplcmber 1924.
G7slü JiHirya»g- No. 7510.
rvniHOE 9LA.D
Knocke, 20 Sept. *24*.
Doordat de schoolvacanties in België pas 15 Sep
tember of den laatstert dezer maand eindigen, zijn
er nog vrü veel famalies met kinderen. Jïoowel het
gevaar van over de teen en gereden te worden niet
meer zóo groot is, vHogonj do geliefde trotte-ski's
nog ovor do boulevard). Ze schoren langs de wande*
laars, vlug en handig* bestuurd! door schaterende
kinderen of onhandigen wankelend aanzwaaiend
met jongelui, hakerig achteruittrappend. Deze
stepwielen. luxueus óp gummiluehtbanden, met.
breedetreeplank, waarop 'n gummimatje, en met
'n gebogen fietsstuur, worden (biji dozijnen verhuurd.
Vóór de bazaar aan don boulevard staan ze op
oen1 rif, hls paarden in dien stal, te wachten op
klantjes. Er zijn natuurlijk ook eenvoudiger mo
dellen, op hard© houten wieltjes, die efen ratelend!
geluid maken over de geribbelde tegels. Hoewel
ik 't een onrustig en aiiet ongevaarlijk' gedoe vindj
op zoo'n wandel-zeeweg, prefereer ik dan toch
maar de luxe-modellen. Ook de helsehe vuursteen
tjes keilen niet meer tegen de voeten. Er liep top
't laatst geen_ kind meer zonder zoo'n projectiel,
't Zijn steentjes, welke de verwenschte uitvinder
had doen wikkelen in een bruin papier, ruig en
bruin van kleur, net aardappels. In het omhulsel'
was kruit gebakken of zoo iets. In elk geval: ze.
ratelden onophoudelijk op de keien, op stoepen,
steenen trappen. Na een zekeren tijd waren ze
uitgespetterd, maar dan werd fluks een nieuwe
aangeschaft en met vernieuwde woede rikketikte de
versche ljei, waar het kindl ermee liep. Mon,<kon jso
zelf „en gros'* koopon, 20 voor oen' frank.t Ook! weid
er druk gebennisd op de ^pleinen, op 'denboulevard,
zonder net natuurlijk, maar langs en over de vhoof-
den der wandelaars. Het leek meer op raketten,
zoo hoog vlogen de ballen; raakte men iemand, dan
weid gelachen, de kinderen voefdicm heerschaLPtii
in de Augustusmaand geyn exouus. Een paar
maai vloog een tennisbal' door 't open raam, d©
hotel-eetkamer in. .Kalm wachtten de jeugdige
spelers tot de bal teruggeworpen werd en lachten
maar weer. Het werd wel wat overdreven. De
strandrossinanten staan niet meer op fiere ruiters
te wachten, wel zag ik! het snoezige kTeindi Shetland-
ponietje met een kleinen sportman nog heen en
weer draven. Eveneens het geduldige ezeltje. Hier
en daar worden de badkoetsen weggereden, maar
het baden is nog fn trek. De zee is niet kouder dan
van den zomer, alleen dovwind is wat verkoelend) als
men, uit het zilte nat komend, heb strand jop moet,
De bouw van de II.K. kerk, gesticht ter wille
van de vele nieuwe villa-bewoners aan' „do -Zoute",
schietverwonderlijk vlug op Op Zaterdagmiddag
zitten de werklui onf'6 uur nog kalm te metseleif,
balkon te schaven, kalk tc mengen. Twee'maanden
gelecen whs er nog geen steen te zien en nu begint
men al spoedig ,a an het dak.
In het nieuwe postkan toor^ en ook nog elders, in
stations en aan fcramhalto-huisjca zijn biljetten aan
geplakt, in het Waalsch en in het Ylaamsoh go-
steld. Ik zal U Vie laatstgenoemdelezing erVan
geven:
„Nationale bond' ter verdediging van den frank.
Vereeniging zonder winstbejag.
Voorbijgangea*, sta even stil.
Het is België, Uw vaderland, dat U toespreekt.
Indien gij Uw land wilt reddep. on niet met hem
ten onder gaan, Arbeid, spaar, verkwist niets, be-
gunstgit 's iands eigen voortbrengselen."
„Restons chez nous", stond er in de courant,
laten wij op eigen bodem blijven."
Kort en Bondig dus en zeer duidelijk. Oogei>
8chijnlijk wordt een en ander wel ter harte ge
nomen.
De vacantiooorden zijn vol 'geweest van Belgi
sche families.
Er is Hier een Museum in het oude vuurtorenhuia
opgericht, met herinneringen aan den oorlog. Bui
ten, in een halven kring om het gebouw, staan
gecamoufleerde kanonnen, granaten en mijnmwer-.
pers, zoowel van Belgen en Franschen als van
Duitschers opgesteld, de laatste allen stuk gespron
gen, onbruikbaar gemaakt door de Duitschers, vóór
2'i .terugtrokkennet is bepaald een wonder, zoo-
s de affuiten van anderhalve duim dik ijzet,
in flarden hangen, het lijktwel* alsof men vloei
papier aan rafels trok. Belgische laneiersvlaggcn
verderen den ingang.
Binnen is 't al sombere woarschu win ven en'aan
kondigingen, wegens overtredingen, als stroopen
en 't. schieten op een Ihiitsch soldaat, spionnago en
andere vergrijpen.
Een uitgevaardigd verbod om duiwm te houden,
Eene wetsbepaling, dat beslag werd gelogd op do
geheele oogst, alle gewassen te velde, benevens!
hooi en stroo. Er werd gewaarschuwd, omdat do
boeren niet meer opgaven, welk vee ziek was ert
dat men het aantal paaiden niet precies opgaf.
Men mocht maar een zeker aantal gareelen, en (bui
gen hebben. De prijs der doren werd vastgesold
Een vrouw, huishoudster te Knocke, word tot 50
Mark boete veroordeeld wegens verkoop van drank
(Schnaps) aan Duitsche burgers, dit was einde
Oct. 1918. Een Belgisch landbouwerszoon, Emieï
Beel, werd Wegons bezit van wapenen on 't deel?
nemen aan een aanval op oen, tot het Duitschei
leger behoorenden persoon dood geschoten te Eek-
loo. Er wordt meegedeeld, dat te Gent de Hooge-
school geopend is en men zich daarvoor kan late*
inschrijven, einde Oct. 1916. Dit is een deftigotaan-
kondigmg, door den General-Oberst von Bissing
onderteekend en daaronder prijkt do naam van Al-
brecht van Württemberg. Later staat er, tiat men
^amons kan afleggen en graden van bekwaamheid
wkomon^ onder den Professor Hpffmann, van 1—
Juni in 1917. In een boek met Belgische spot-
Pinten wordt deze school als een geheel leeg
Mol al50<l' °P bank enkel twee
^oliie, krombeenigo schooiertjes, don Professor en
Streng uitziend luitenant, de wacht houdend
PA' deur. Tooh is het bekend, dat enkele felle
Vlamingen zich ongelukkigerwijze lieten lijmen en
TTZfi 8*"?an nu °P de zwarte 'lust en verblijven in
-tiouand. Ik kende er oen id Zeeland, dlo nu en
Jongen houdt en dan; ongelijk bekent, wat
sciulcert en een Fransche Ingeeft. Hij mag* nooit
weer m Belgiië komen. Deze en andere activisten
roa-akten den Middelburgschen Burgemeester ver-
oaasti. door, midden in een .gesprek, als er eenl
aleine leemte ontstond, te zoggen„en de Blauw
lak - weor". De burgervader dacht: „Daar
«eo je er Weer een, die dloor al die oorlogseïlondsé
wat raar rn *t hoofd is geworden." Later is homi
hS Tnc^r°rlfvckl, dat mén wachtte op 't antwoord:
£5- j1"™ °P ace", om to ''zien*hoeverre hij hen
goedgezind was.
Er hangen nog biljetten, waarop staat: „Deut-
öchea Eigen turn. Das Betreten <Heses Hauses ist
"ten.Ei onderteekend; Komman-
da ntur.# Ook: ,yJ«len Freitag Miisikabend im Offi-
zierKasino am Strand. Anfang &V> Uhr. Die Herren
Offiziere sind freündlichst «ingeladen."
Briefkaarten, waarvan een serie scheen gemaakt
.to zijn om den onderzee-oorlog te verheerlijken,
deze serie heet: Durch's Periskop. Men ziet Brit
tania flauwvallen, met een pain er in de handk
waarop gedrukt: „Ein Jali* U-Boot Krieg, 10 Mil
lionen Tonnen versenkt."
Er prijken sabels van Duitsche cavalerie on artil
lerïo, waarop de spreuken „In Freue foef' -en >„für
Gott, Kuiser und Deutschland", mot do boel ten i*
van Wilhelm II, gegraveerd zijn. Ook dolkmessen,
waarschijnlijk reeds als onderscheiding gekregen.
„Erinnerung An den Weltkrieg" staat erop.^Dtr
genen, welke deze droegen, ligren nu onder do aar-
do on de herinnering geldt voor hen die ze komen
bekijken. Allerlei groote en kleine kanonnen af
weergeschut met vijf loopen, tegen vliegmachine^,
geweren met periscoop, «ie den schutter de gele-
genheid gaven mot het hoofd achter een wallet] o
te blijven en toch te mikken, doorboorde helmen,-
sjako's on pickelhaiiben, uniformen^ foto's, kaar-
ton, óén waarop in cirkels duidelijk is aangegeven,
hoever het Duitsche geschut'zee en land'bestrijken
kon, (één cirkel reikt tot achter Zierikzee!), hand-,
granaten en allerlei oorlogsspul, voor ingewijden
interessant.
Hèt groote ,oorlr«rsmuseum echter, staat te Zoe-
bruggc» of eigenlijk: is ondergebracht in\ een»,klein
dool van het reusachtige poetkantoor. Zeobruggo,
toekomstdroom, luchtkasteel, mislukking of hoe
men H ook noemen wil, Zee brugge, hoeft zich eei>
wereldnaam veroverd, niet als handelsplaats en-
grooté zeehaven, wat oorspronkelijk het drijven en
de bedoeling was. Zooals we vroeger op school
leerden: „Sla.g bif Niefuwpoori, 1600 (wie wist de
zen datum niet? 't Is de penige die ik nog Weet;,
zoo zullen de schoolkinderen nu weten: Zecsla«r te
Zeebrugge ^1918. Het was op SE Joris, dio in En
geland gevierd woirit. St. George is de .patroon van
Engeland. St. Joris verslaat V!en draak en zoo .is
do veelkoppige Duitsche draak, die aan de Belgi
sche kust op den loer lag en Zijn vurige, vergifti
ge tong en tanden op zee deed voelen en menig on-
seulildig passagier verdelgd e. door een geleeltg
der oorlogsyloot van St. Joris, verslagen. Ze had
den moeten wachten op Noordenwind, en kwamen
onder bedekking van zelfgemaakte rook en stoom.
Do booten waren bemand met vrijwilligers. Zo
wisten dat ze den dood ingingen, den
dood hen toegrijnzend uit de affuiten der Duitsche
reuzenkanonnen, die op do pier stonden en den
dood verder zelf zich gevend, door het plan om
do eigen booten in do haven te doen; zinken on zoo
deze U-bootmoordenaars in hun eigen hol op te
sluiten. Vijf jaren lang hadden d0 Bruggelingen,
gezucht onder het arrogante optreden der verove
raars. Overal waren Duitecho troepen onderge
bracht. Bjj de kazerne haadon dikwijls- terechtstel
lingen plaats van spionnen en verdachten, waaron
der vrouwen. Eindelijk begon in 1918 do geest/ onder
de Duitsche troepen zoo oproerig te worden, dat de
officieren hen alleen met valsche voorspiegelingen,
beloften en veel drank dog tevreden konden hou
den. Admiraal von Schröder, dio commandant was/
van de geheele kust, werd' eons, toen hijL „ParadA
Marsch" commandeerde, door zijn eigen matrozen*,
aangevallen en achtervolgd, zoooat hij ijlings weer
in het gouverneur^ paleis moest vluchten. De on-r
derzeebooten lagen in' betonnen bergplaatsen, in
do haven van Brugge. Deze „stallen'' zagen^ eruit
als een kam, met de tanden wijd uib elkaar. Keurig*
mrfcjes lagen de „haaien" daar to wachton tot heö
tijd was om op prooi uit te gaan.
Eerst waren die officieren cn bemanning enkel
eerste klasse menschen, die alleen hot begrip „oor
log huldigden on gehoorzaamden aan de non opge
legde taak. Zij gedroegen zich correct en mofc
ruwer dan noodzakelijk. Zij haddon een officiers-
cantine in Pen groot, mooi huis bij do dokken. Toen
de stad meer en meer door Britsche vliegeré ge
bombardeerd werd, betrokken de Duischers d© kel
ders van het gebouw, zoodra er een vliegmachine-
gesignaleerd werd. Een dikke laag zakken, met
zand gevuld', door reusachtige balken ondersteund,
werd op de vloeren der tweëde verdieping ge
legd, om de kracht der uitbarsting to breken, als
er een bom op het gebouw zou vallen. De% Duit
schers, die 5ln hun eigen land er altijd 'bier- of
wijnkelders op na houden, waren niet eens rouwig
om dpze inrichting en menig uur werd aangenaam:
onder den grond gesleten, veilig on vroolijk, toe
gewijd aan'de drankflesch.f
Om hun verblijf op te luisteren, had eeni van heil.
een schilder, het op zich genomen, de muren te ver
sieren met humoristische afbeeldingen. Het meu
bilair werd er ondergebracht en do muren werden
vorder behangen met souvenirs dio van hun kruis
tochten meegebracht werden, voorwerpen van de
scliepen, die ze deden zinken.
Officieren en manschappen genoten bijzondere
voorrechten. De politie was niet gerechtigd hen
in iets te verhinderen en de Bruggelingen leefden
in gestadigen angst voor deze helden en hunne uit
spattingen. Hoe langer de oorlog duurdoT hoe, meer
hekel kregen deze mannen aan hun werk, zij ver
liederlijkten, de besten waren gesneuveld en buiten
gevecht gesteld. Die ervoor in de plaats kwamen,
waren van een zeer laag on ruw gehalte-. Zij dwon-
gen met geweld de matrozen aan boord te gaat
voor hunne lugubere taak. Op de pier id een ronde
plaat, doorboord met kogelgaten, waarvoor de
„dienstweigeraars" gefuslleerd werden.
Wanneer men, (na deze pier bezocht, to hebben,
waarheen nu en dan oen auto passagiers brengt,
waar men do verschillende schuilplaatsen en rostat»
nants dor Duitschers, enkele kanonnen en oen klein
oorlogsmuseum kan zien, terug is .bij het postkan
toor, gaatmen de met vlaggen versierde de\u
door en stapt door een ovalen ring, den ingang vart
een U-boót voorstellend. Reeds dadelijk valt het
oog op dansende letters: ;,Ja, ja, die U-flotillfl
ist wieder da." Alle schilderingen zijn door een Bel
gisch artis't nagemaakt op dook on hier aan ge
bracht. Mannetjes in matrozencostuum, de licha
men als mijnen, veelal de hoofden van John BulV
een Russischcn moejik, een Italiaanschcn Bersa-
glicro,' Maxianne van Frankrijk enz. Belaagd doof
Duitschers die met champagnokurken op hen schio
ton en wegvluchtend, worden zo voorgesteld. In
deze getrouwe nabootsing van den wijnkelder zijn
de meubels die te Brugge stonden, vaatwerk, gla
zen, aanwezig. Meen leest er:
„Das Leben froh geni ossen
Ist der Vcrnunft Gebot
Man lebt ja 'nur so Kurze Zeït,
Und ist so lange tot."
Veidei hot „haatlied" in een bundel oorlogsg©
dichten. Het heeft vele coupletten, waarvan el
telkens een eindigt met een verwensching tegen En
geland: „Wir haben nur ei non FeindEngland
en „Wir nAssen nur ein Land: England", enz.
De Engclscho vlag, die als tafelkleed in dei
drankkelaor gebruikt werd, besmeurd met wijn
vlekken; de lichten zijn aangebracht, aan een stuur
rad. dat van de zoldering hangt. In den hoek staat
een zwart ijzeren toestel, dat eruit riet als een
soepketel. Op de gebombeerde ronde deksel staat, in
roode letters te lezen: „Telefonioren sio soforfc
nach Kiel U-boot hier gesünken." Dit was oen1 ver
zoek aan booten welke een dergelijke boei drijvend
tegenkwamen. Het vernuftige toestel was aan ei
ken Duitschen duikboot bevestigd on verhief, zich
automatisch naar de oppervlakte, zoodra een 'duik-*
boot tot zinken gebracht was. De vervolm/uikto
modellon waren nog voorzien van een telefoon^
van een buis waardoor lucht, zelfs vloeistoffen kon
den toegediend worden; ze,waren dus nog
a\tifd met de boot en de mogelijk nog levende be
manning verbonden. Na hot tot zinken brengen deé
Ubooten was de zee bezaai/1 met dergelijke too»
stellen.
Men komt nu in de spionnenkamer, 'dio zwart
behangen is met zilveren motieven, tranen voorstel-
De venijnige steken
vnn Spit In den TXtg
overvallen U onverwachts. Grijp dadelijk naa*
Akker's Kloosterbalsem, welke tot diep in d«
weefsels doordringt, de pijn stilt, ophoopende ziekte
stoffen doet verdwijnen, snel en grondig geneest
verdrijft de pijn
lend. Hier zijn alle fotografieën der tereohtgestol-
den, hunne families en doodvonnissen te zien. In
Brugge werden 200 personen 'gefusilleerd.
Dan loopt men door en yindt oen Lokaal, waarin
nog een rondo bank om Óen mooie, rondo tafel;
een van do vele zitplaatsen dér drinkebroers. 'ïlieu
zijn vele oOrlogsfoti>grafi ëa. Naluuilijk alle Duit
sche generaals en admiraals, die troepen inspec-
fceerend, daags vóór den inval in Zeebrugge. Kapi
tein Frjratt heeft een eoreplaats aan den wand.
Naas^ zu'n portret prijkt een tuil viooltjes. In don
wijnkeiler is Fryatt eindelijk, na dikwijls uitgo
noodigd te. zijn, gearresteerd, met hot bekende pro
ces als gevolg en de bekende terechtstelling: den
kwel.
Hij was krijgsgevangene te Bruge en bewoonde
daar een klein huis,N waar hij betrekkelijke Vrijheid)
genoot, maar zich de geveinsde attenties en jovia
liteit der Duitsche,officieren moest laten welge
vallen. Hoe men eindelijk vat op hem kreeg* op
een, wifnavond, is niet precies bekend. Toen hij ge
fusilleerd fwas, eene uur vóór den bestemden tijd,
kwam het bevel, hem niet ter dood te brengen, na
tuurlijk net dat uur to laat.
Ik kon een Engelsche dame, die naast do hem
begeleidende soldaten meegeloopen is en hein toe
gevoegd heeft: „Ik wil dat U weet, dat ik zoo
dicht mogelijk in Uwe buurt zal blijven en in gebed
zal zijn wanneer het schot valt, zoodat Uwe ziel
getroost zal zijn door mijne sympathie, wanneer
zij omhoog stijgt-" Deze moedige vrouw, riskeerde
haar leven,, maar degenen die hot vonnis voltrok
ken moesten, doden, dit met weerzin. 1
Men herinnert zich wellicht, dat Captain Fry
att, op do vaart tusschon Engeland en Holland,
een torpedoboot, welkp hem wild© aanvallen, ram
de, en zoo toetakelde, dat, deze zich, lok! en mofc
groote verliezen, met moeite naar Zeebrugge fco-
rugsleepte.
Bij den uitgang van het museum riet men do
brug van, do boot Iris, waarop do ionge kapitein
Gibbs. wien boido beenen weggeschoten werden»
toen hij stond to oommandeeren. Dan porfcrotfcon
van den Koning en Koningin, van België vaïï Bh-
geland en d© oude Queen .Victoria. Boven in het
gebouw is in een toren nog een klein panorama,
waar men door kijkgaatjes op wit gekalkte glazen
de ligging der aanvallende en gezonken booten kan
waarnemen. Deze is echter op afbeeldingen nog wèl
zoo duidelijk te zien.
Na deze vermoeiende en emotievolle middag wil
men theedrinken. Behalve de vele armoedige barak
ken, dio wcidsche namen dragen, is er het, groote
Pal ace-Hotel,, met 300 kamers en prachtige rit,
schrijf-, muriok, Einder, speel en eetzalen. Alles
met parketvloeren, wandschilderingen, mahonie
moiibels, clubfauteuils en oen mooi bordes. Hier
krijgt men geroosterd brood' met thee, een wel
kome afwisseling op de machtige taartjes van over
al elders. Dit hotel is een voorlooper van d© Zoo-
brugge-haven, welke Brugge weer moet doen op
bloeien. Een rocht kanaal verbindt beide plaatsen.
Antwerpen echter, zet alles op haren on snaron,
om dezen concurrent niet te laten ontstaan. Perso
nen booten varen tusschon Zeebrugge on Engeland,
maar passagiers vermiiden het dure hotel en tram
men door naar Ostonde of Knocke.
CONFERENTIES VOOR NI ET-KATHOLIEK EN.
De. conerenties, welke wij het vorig jaar in onze
Kloosterkerk hebben gegeven, hebben zulke welwil
lende, ontvangst genoten en zoovelen zijn komen luis
teren naar onze uitoeneettingen. dat wij volgaarne
ook dit jaar weer zulk een serie zullen geven. Wij
vertrouwen, dat men ook thans weer met eenzelfde
breedheid van opvatting ons zal tegemoet treden en
met eenzelfde aandacht ons zal volgen, opdat men
een juist inzicht moge krijgen in onze katholieke leer
en denkwijze. Al te dikwijls immers worden de ka
tholieke kerk leerstellingen toegeschreven, welke zij
noch belijdt noch leert, maar verafschuwt en ver
oordeelt.
Wij stellen ons voor, om verder te bouwen op de
grondslagen, welke wij het vorig jaar gelegd hebben,
opdat, men langzamerhand een kijk kan krijgen op
de Róomsche Geloofs- en Zedenleer in haar geheel.
Ook nu zullen wij onsonthouden van eiken aanval
op een anders overtuiging; wij bedoelen louter en
alleen een zakelijke, beredeneerdo uiteenzetting en
verklaring van wat wij, Roornschen, goloovon. Aan
debat of polemiek wordt zelfs niet gedacht. Wie nado
re uitleg of toelichting verlangt, kan dit schriftelijk
of mondeling hekomen en dit niet alleen aangaande
de behandelde stof, maar ook omtrent andere ge
loofswaarheden.
Tn een advertentie van ditzelfde nummer kan men
zien, welke onderwerpen we zullen behandelen.
PATERS MINDERBROEDERS,
Nieuwe Niedorp.
EEN GEVALLEN GROOTHEID.
In de N.R.Crt. lezen wij de volgende corresponden
tie uit Berlijn.
De eerste man aan dek van het Pruislscho schip
van staat, do president van den Landdag.,is over
boord gevallen, of beter gezegd door zijn partijge
noot en over boord gegooid. Het nieuwe Pruisen be
zit niet, zooals andere veel kleinere bondsstaten, een
s aatspresident. Men heeft, ter bekrachtiging van de
Duitsche eenheidsidee, den rijkspresident te Berlijn
geen Pruisische bij-zon ter zijde willen stellen. Zoo
concentreert zich in Pruisen de hoogste waardigheid
van den staat in den persoon van den Landdags
president. Do huidige functionaris, de sociaal-demo.
kraai Leinert. zal dat- wel niet langer meer blijven,
want hem is een zoo pijnlijk ongeval overkomen, dat
hij zich wegens zenuwoverspanning in een sanato
rium heeft laten opnemen, naar verluidt od raad van
zijn naaste partij-vrienden.
Leinert was vroeger gewoon metaalbewerker, die
naarstig op do vakvereenigingsladder van sport tot
sport opklom, tot de revolutie hem een Hinken zot
in opwaartsche richting gaf. De verkiezingen in Prui
sen brachten hem in den Landdag cn met steun van
het centrum en de democraten werd hij tot president
daarvan vorkozen. Ongeveer terzelfder tijd verkoos
de radicale meerderheid van den gemeenteraad van
Hnnnover hem tot eersten burgemeester, ondanks het
heftig verzot van de rechtsche oppositie. Sedert dien
lag hij om zoo to zeggon voor twee ankers, politiek
als Landdagpresident cn maatschappelijk als burge
meester. Want naar het woord van den pealmist, is
het bestaan van een parlementsvoorzitter in Duitsche
landen .Als het gras". Hij bloeit als een bloem op het
veld. niet bestand togen felle windstooten, Het lot
van den ioortref fel Ijken Rijksdagvoorzitter Loebe be
wijst het afdoende. Daarentegen gold' de poet van
burgemeester tot dusver als vast en solied. ITet hoofd
eener groote gemeente wordt gewoonlijk voor twaall
jaar benoemd op een ruim salaris, met verhoogingen
op gezette tijden en recht op pensioen. Als hij be
hoorlijk zijn taak vervulde, werd hij gewoonlijk her
kozen. Zoo was het althans vroeger. Na de revolutie,
en vooral na den Kapp-putsch is daarin evenwel
verandering gekomen. Ter beveiliging van de repu
bliek en ter belooning van hun aanhangers kwam bij
de republikeinen do Aewoont© in zwang om waar zij
de meerderheid in mt gemeenteraden hadden hun
politieke tegenstanders uit het gemeentebestuur te
gooien.
In de groote steden triomfeerden doorgaans de so
cialisten, dank zij het overwicht van de arbeiders on
der de kiezers. Links rekende men er stellig op dat
deze toestand duurzaam zou blijven. Bij de laatste
gemeenteraadsverkiezingen, die mot de Ilijksdagver-
kiozingen samenvielen, is er echter oen onverwachte
kentering gekomen. In tal van steden herkregen de
burgerlijke partijen de overhand en gooiden nu hun.
nerzijds, met steun van do comróunisten, de socialis
ten uit de gemeente-ambten. In deze richting gaat
thans een groote beweging, door het geheele Duitsche
gemeente-leven. Daarbij Óeroept men zich ook op
de wegens zuinigheidsredenen verordende inkrim
ping van het ambtenaarscorps. De toepassing dier
verordening is vaak onrechtvaardig, doordien men
puiitieke tegenstanders ontslaat, maar hun ambten
laat bestaan en partijgenooten op hun plaats zet. Zoo
doende wordt geenszins bezuinigd, veeleer verkwist,
daar de ontslagenen of schadevergoeding of pensioen
krijgen.
Het grootste gerucht had in dit opzicht tot dusver
't gebeurde te Kassei gemaakt, waar de meerderheid
in den raad den eersten burgemeester Scheidemann
wil pensioneeren, waartegen dezo zich met hond en
tand verzet, daarbij gesteund door zijn partijgenoot
Severing, die als Pruisisch minister van binnenland-
sche zaken het ontslag van Scheidemann op grond
van de gemeentewet ongeldig heeft verklaard. Dit
geschil zal wel voor het administratief gerechtshof
komen.
Het geval-Leinert is veel sensationeeler. Te Han-
nover wilde de meerderheid van den nieuwen ge
meenteraad eveneens den socialistischen burgemees
ter aan kant doen, doch zij trachtte hem met een
zoet lijnfje weg te krijgen. Zij stuurde hem een be
middelaar op zijn dak, die hem voorstelde vrijwillig
af te treden. Als vergoeding zou hij dan levenslang
zijn salaris als pensioen krijgen. Voor die verleiding
na nauwelijks drie jaar diensttijd is Leinert be
zweken. Hij onderteekende de verleidelijke overeen
komst en siortte zich zoodoende in het verderf. Want*
nauwelijks was do afspraak bekend geworden, of in
het socialistische kamp te Hannover brak een storm
van verontwaardiging los. Men vorweet Leinert dat
hij een belangrijken post, dien hij met alle kracht
had moeten verdedigen, tegen zilvorlingen aan den
vijand bad verkwanseld Ook te Berlijn staken de leL
dende partijgenooten van den „nieuwen Judas' de
hoofden bijeen en spraken schande over dezen mis-'
stap van den Landdag-president, tien dagen voor
het begin van de parlementszitting. Men hoorde de
nationalisten en qommunisten de messen al slijpen
om er straks den president mee to slachten en zijn
beschermer Severing bij de begrootingsdebatten als
corruptie-minister /te lijf te gaan.
Iwtusschen stapelde Leinert, ontzet door het ia-
baal, de eene domheid op de andere. Hij verklaarde
nl. dat zijn onderteekening heeiemaal niet ernstig
was gemeend. Hij. had de vijanden zijner partij in
een val willen laten loopen on de burgerij willen be
wijzen hoe de nieuwe meerderheid van den gemeen
teraad van Hannover met het geld van de belasting
betalers omsprong. Deze onnoozelo uitvlucht ging er
evenwel zelfs bij de socialisten niet in; zij antwoord
den er op, dat Leinert als hij de tegenpartij er had
willen laten inloopen, in elk geval tevoren enkele
partijgenooten op de hoogte had* moeten brengen. Dat
had hij niet gedaan en daarom kon men hem geen
vertrouwen meer schenken.-
Natuurlijk sloegen de tegenstanders van Leinert
dadelijk munt uit diens poging om uit de klem te
komen. De Duitsche nationalen dienden bij den -raad
een voorstel in, dat o. a. behelsde: „aangezien de
eerste burgemeester blijkens zijn eigen bekentenis
met zijn onderteekening het gemeentebestuur en den
raad heeft willen bedriegen en misleiden, dient hij
op staandén voet en slchts onder toekenning van het
(kleine) pensioen waarop zijn diensttijd hem recht
geeft, te worden ontslagen". De communisten gingen
nog verder en eischten onverwijld ontslag zonder
eenig pensioen. Zij vonden dait Leinert nog flink ge
noeg was om als vakarbeider ziini brood te verdienen.
Uit dit voorspel in de raadzaal van Hannover
kon Leinert afleiden, wat hem als president van
don Landdag te Berlijn te wachten stond. En daar
om schreef nij' ijlings een brief aan hot gemeente
bestuur waarin hij een verlof van zes weken vroeg,
ten einde zich wegens zenuwoverspanning in een
sanatorium te laten verplegen. Tevens verzocht hu
ontslag als eerste burgemeester ond©r toekenning-
van het pensioen waarop hij volgens zijn'diensttijd
recht had. Zijn onderteekening van de befaamde
overeenkomst trok hü in. Door zijn vludhfc in. een
sanatorium onttrok Leinert zich aan do spitsroeden
dio hem in den raad van Hannover wachtten. Het.
staat wel vast «lat hij zijn partijgenooten to Berlijn
den smarteljjken plicht, hem als Landdagpresident
eigenhandig tereent te stellen, zal besparen. Warti
to redden is hü niet meerdo partijleiding^ te Han
nover toch heeft na kennisneming van zijn brief
aan het gemeentebestuur verklaard: „Zijn zenuw
overspanning willen wij als verzachtende omstan-
digheid aanvaarden, maar zijn handelwijze blijven
wij ten scherpste laken en ons wantrouwen tegen
hem blijft bestaan." Daarmee heeft Leinert voor
do partii en voor/de ix»lit.ie.k 'afgodaan.
De sociaal demokratio heeft tegen\voordig met
velerlei narigheid te kampen; men merkt het aail
de klaagliederen harer pers. Eigenlijk! was Loi:
nert's domheid- grooter dan rijn zonde,want hü
bedisselde het zaakje over zün ontslag' niet alé een
dief in den nacht, dodh vrij openlijk afcTeen recht
schapen huisvader, dio zich net verlies van een.
voordeeligon post gaarne goed Iaat betalen, als hen*
dat wordfc aangeboden; Zeker heeft 'hij. er geen
nadeel voor zün party in gezien. De partij, evenwel
heeft strenger geoordeeld en Leinert. is, om haar
niet verder in ongelegophcfd te brongen en haar
in styat te stellen vernachtende omstandigheden, 'te
pleiten, als zenuwziek patiënt naar een sanatorium
gegaan.
thans uitsluitend verkocht worden In
verpakt in
met zwarten opdruk.
Weigert alle andere verpakkingen.
