Fa. P. li ÏPMJ, Alkmaar.
DERDE BLAD.
De dingen om ons heen.
W|| laveren m bijpassende PIANO-
STOEL of MUZIEKSTANDAARD gralis,
indien U aan onze Firma de
levering van Uw
PIANO oï O&GEL
Polder Wieringerwaard.
Ui! hef harf van Holland.
Zaterdag 4 Oclober 1924.
67ste Jaargang. No. 7514.
Vermoedelijk rullen- de verschillende delegaties
nog voor deze regels onder het oog van den lezer ko
men, het drievoudig protocol van ontwapening, arbi
trage en ouderlingen bijstand (dan wel steun aan den
Bond) hebben aanvaard.
Het principe, dat geschillen tusschen landen niet
door gewold, doch volgens den weg van bet recht
tot oplossing moeten worden gebracht, zal vermoede
lijk door de vijf en vijftig hoofdgedelegeerden wel
worden erkend. Al was het alleen maar omdat de
Staat die arbitrage weigert geacht wordt aanvaller
te zijn en dat, analoog met deze verklaring, een de
legatie, die van te voren al weigert moe te doen aan
zulk een regeling zichzelf feitelijk tot aanvaller zou
yerklaren.
Die risico loopt niemand.
Doch vorder dan een erkenning van dit principe
komt men niet voorloopig.
Het thans te teek-enen protocol, dat feitelijk een pa-
rafraze is van de belofte: „ik zal nooit meer inbre
ken" behoeft de goedkeuring der regeeTingen. En
volgens verschillende wetgevingen ook die van par
lementen.
Voor dat die verkregen is beteekent het protocol
dus zeer weinig. En als die ratificatie heeft plaats
gehad is men nog niet heel veel verder.
In de eerste plaats, omdat dan toch nog drie Sta-
ten van belang, nl. Duitschland, Amerika en vooral
Rusland buiten don Bond staan en zich dus van het
protocol precies kunnen aantrekken wat zij willen.
Ten tweede, omdat de wereldvrede, alleen dan ge
waarborgd is, als, zooals de Grieksch gedelegeerde
zeide, „iedereen het protocol naleeft."
Zelfs dan. liet hij er op volgen, „is de gerechtig
heid nog niet verzekerd." Op deze woorden vestigen
wij de aandacht. We komen er later op terug.
Voorloopig moeten we het hebben over het „als"
van Politis.
Gesteld elke delegatie teekent en elke staat -hono
reert de handteekening zijner vertegenwoordigers,
zonder eenige exceptie, eenig voorbehoud te maken.
Dan heeft men metterdaad den vrede op papier.
Nu komt de praktijk. Het zwakke land A. heeft een
verschil van meening met zijn sterken nabuur B., die
intieme betrekkingen van vriendschap we zeggen
nog niet eens: militaire afspraken heeft met C. D. j
E. Het geschil wordt onderworpen aan arbitrage. A.
krijgt gelijk. Krijgt A nu ook zijn recht? Zal het groo- Vergadering van Dijkgraaf en Heemraden niet
te land B., zelfs als zijn regeering dit zou willen, ex_ Hoofdingelanden op Woensdagmiddag 3 uur, on
keuze -der rechters gaat het evenzoo: nationaliteit i «sijn gegooid, wat er uit gehaald jnoet worden, en
geeft voorrang en hst zeer opmerkelijk feit dat on-(wat ongeveer f70 zal "kosten,
langs een Italiaan tegen zijn eigen regeering besliste I De heer R. Bakker merkt op, dat er ook aan
kan aan het onwenschelijke van dit stelsel niets af-'het Noordelijk gedeelte veel grónd to water is
doen.
Het Recht-zelf mqet worden gesproken door onaf
hankelijke rechters, niet door vertegenwoordigende
juristen eener reeks regeeringen.
Men vergete niet, dat er zoo te zeggen nog bijna
geen volkenrecht (in den zin van een B.W. of Str.W.
B. voor de naties) bestaat en dat dit juist moet wor
den opgebouwd voor een groot deel uit de beslissin
gen van het Ho'
Als dus een thans genomen beslissing eerder poli
tiek dan rechtvaardig is, blijkt hieruit aanstonds,
dat deze zich tot in lengte van dagen zal wreken.
Vandaar dat Politis groot gelijk had. Niet alleen
met te zeggen, dat de vrede bewaart blijft als nie
mand vecht. Doch ook dat in dit geval van niet-vech.
ten wel de vrede, doch nog geenszln* de rechtvaar
digheid is verzekerd.
Er valt nog heel wat te doen voor de rechtsge
meenschap der Staten gegrondvest. Het protocol
van Genève is een bescheiden stap in die richting.
Weifelend gezet bovendien, nu er zoo lang over moest
worden gedacht en nu Japan op het nippertje aan
de oude diplomatie den laatsten stroohalm uit de
hand moest slaan, door te verhinderen, dat, nu. „eer
en levensbelangen" geen voorwendsel meer zijn om
zich te onttrekken aan rechtspraak, niet het excuus
van „competentie van buitenlandsche wetgeving" er
voor in plaats werd geschoven.
UITKIJK.
opdraagt.
Neemt hierbij onze opvallend lage prijs-
noteering. voor gerenommeerde merken
in aanmerking.
OPGERICHT 1842.
^raaf'R. Kaan.
K A. F. Groneman met: ken-
cuus vragen, schadevergoeden, het betwiste gebied af_ der leiding- van Dijk
staan, aan het zwakke A., alleen omdat er een uit- j Afwezig de heer J
spraak is geveld? Zullen drie woorden aan de pers nisgeving van verhindering,
van land B. niet ruimschoots voldoende zijn om een j De door don secretaris voorgelezen notulen wor-
algemeen© volksopinie" wakker te roepen tegenover j den onveranderd goedgekeurd.
zulk een „vernedering" van ongelijk te hebben? In verband met de notulen deelt d© Dijkgraaf
Gelooft iemand, dat er wat komt van executie der mede, dat de tweede aanbesteding van grint door
uitspraak en dat C-—E' onmiddellijk hun Volkenbonds 1 omstandigheden niet cl>or de firma Winkelman te
plicht hooger zullen stellen-dan de vriendoohapsban- j Utrecht, doch door de firma Mannak te Amster-
d-en. die hen met B. liëeeren?
Zooiets kan men uitrekenen en op papier zetten in
-de kalme stilte eener studeerkamer, met een wereld- 2 cent por Kilo.
dam is geleverd geworden. De oude waaier van
do machine, wegènde 2410 Kg. is verkocht voor
kaart voor zich, waarop men de „mogelijke geschil
len" kan uitstippelen.
Do breukin de persleiding is door dc firma
Stork op uitstekende wijze en zéér tot genoegen
In de praktijk, waar men niet heeft te maken met van het bastuur weer in orde gemaakt. Alles is
papiertjes, d-och met menschcn, menschelijke harts-1 tegelijk weer eens nagekeken en is nu weer
tochten, menschelijke fouten, menschelijk egoisme, hecht en stork.
ziet het er anders uit. De groote particulier men j De paal bij de loopbrug bij Gebr. Jans zal nu
herinnert zich het woord: klasse justitie! heeft binnen een 14 dagen herst^d zyn. Door veel buiten-
reeds hierom de beste kans, omdat hij kan uitzingen,, I gowoon werk is dit wat vooruit geloopen.
van instantie naar instantie kan gaan, door zijn ad- Verder zegt de Dijkgraaf, dat de stoker Rietvink
vocaten de allergehaaid-ste en duurste exceptie' een operatie heeft ondergaan, met goed gevolg. De
v?,orlen platen opwerpen. TerwijLzijn kosten, ongeveer f70, komen voor rekening van den
j „v*. -- polder. Er is nog geprobeerd om 't voor rekening
van den RaaJd v. Arbeid gedaan te krijgen, doch dit
ging niet, omdat niet voldoende zegels waren ge
plakt. Rietvink, die zijn werkzaamheden nu weer
veel beter kan doen, is het bestuur hartelijk dank
baar.
Ingekomen is van het Provinciaal bestuur een
afschrift van het Kon. Besluit, waarbij de heer
Jb. Waibber wederom als Heemraad werd benoemd.
Dijkgraaf feliciteert den heer Waiboer en hoogt,
dat hij op dezelfde wijze als tot dusver de belangen
van "den Polder zal helpen behartigen.
Van het Prov. Eleo. Bedrijf is bericht ontvangen,
dat de speruren nog zijn verminderd en dat zelfs
gelegenheid bestaat tegen een bepaalde ver
goeding ook in de speruren stroom af to nomen.
Ot> voorstel van het Dagelijksch Bestuur wordt
besloten, hiervan geen gobrüik te maken.
Punt 5 is vaststelling suppletoire begrooting.
Vooraf worót meegedeeld, dat deze noo
dig is geworden door de -werkzaamheden met de
machine. Op voorstel van het Dag. bestuur wordt
met algemeen© stemmen het volgende besluit ge
nomen: a. Bij de Boerenleenbank te Wieringer
waard, aangesloten bij de Centrale RaifT.-bank te
Utrecht, zonder verplichting tot deelneming in <1q
Bank, een loopende rekening te openen ter verkrij
ging van een crediet tot een maximum# bedra,r van
f20000 en met bepaling dat dit crediet jaarlijks
zal worden verminderd met tenminste f 1350 en
geheel zal moeten zijn opgeheven op 1 Januari
1939: b. Voor de betaling der kosten van wijziging
van het gemaal van een Polder, een voorschot in
loopende rekening bü voornoemde Boerenleenbank
te nemen en de beschikbare kasmiddelen op deze
rekening te plaatsen.
Dit besluit zal ter goedkeuring aan God. Sta
ten ter inzage worden toegezonden.
De suprle'oi-e begrootLng wordt in out an st on
uitgaaf vastgesteld op oen bedrag van f'20 000.
Voorzitter meent, dat hiermee o'-n h langrijke
en voor den Polder voordoelige zaak tut stand is
gebracht.
Volgt een verzoek van den heer J. Br -d Dz.,
om met den Polder te ruilen een stuk grond, dat
in erfpacht wordttgegeven. Door verbmiviT" va»
het huis aan de Nicuwcsluis, is dit veel meer ach-
teruitgekomen en komt op de plaat* van het oude
huis een stuk grond ruim, wat voor 't verknor zeker
een groote verbetering zal zijn.
Allen gaan met de ruiling aoeoord.
Van het Hoogheemraadschap i* een verzoek Dg -
komen om voor berging van stormmnteriaal ^en ma
gazijn te mogen bouwen aan don dijk to Nieuwo-
sluis, schuin tegenover hot café Woudenberg.
Het Dag .bestuur stelt voor het r«viht van opstal
te verleenen tegen betaling van f2.50 per jaar.
Allen voor.
Volgende punt is een voorstel tot overname van
WWJS a-u„ het onderhoud der wegen van het P.W.B. Volgens
toegeken-d aan bepaalde mogendheden, moet hoe eer' contract is gedurende 6 maanden nog het onderhoud
hoe liever verdwijnen. Het geval kan zich voordoen der wegen voor rekening van d^n_ aannemer en
dat een groote mogendheid eigen-lijk niemand heeft j daarna voor het. P.W.B. Het bedrüf verz >cht nu
die op zulk- een zetel thuis hoort, terwijl een zeer j aan den Polder, om tegen nader overeen to komen
klein land wel zulk een man heeft aan te wijzen. De j vergoeding dat onderhoud aan# te nemon.
bekwame man moet dan achter staan bij den minder! H^t voornaamste/md-n-houd i* aar» den Mri-yiw^r had gevoerd, luidde het vorstelijk oordeel: „die ke
bekwamen onderdaan van een grooter land. Hetgeen TToewel deze weg al weer zerr go'd in or<D is, zal rol heeft waarachtig ook gelijk. Hoor 's dat tot
men mag er kort of lang over praten! het be_ het straat}'- er nog eens ui' <?mvill móet-n wor den rechter je moet het zelf maar uitzoeken",
wiis is. dat de leden van den Raad daar zitten niet den, wat vdg^ns fl-n opz'eht-r m;ss-hi-o f 5<y> zal Dit verhaal schoot me te binnen bij het openbaar
voor het algemeen©, voor het Bondsbelang. doch voor kosten. Bovendien schijnt er aan het Züid-inde van debat tusschen Van Embden en Snijders,
dat van hun regeering in de eerste plaats. Met de den Barsingerweg noj ai veel klei in d© sloot te Ze hebben allebei gelijk!
allerhoogst bbroep blijft dat op eigen kracht: kom en
haal ze! De wereld executeert Italië niet ten behoe
ve van San Marino. Dat allerhoogst paskwil 1
evenmin als Minaco. Lichtenstein en An-dovra lid
van den Volkenbond kon worden „omdat het te klein
was". Alsof een klein landje niet eerder de rechtsbe
scherming van den Bond noodig heeft dan de sterke.
Tenzij men vreest, dat de stem van kleine landen,
gelijkwaardig aan die van groote, een verschil zou
maken in het recht. Hetwelk dan een zeer raar soort
recht zóu zijn!
De heer Politis dan voorspelt den wereldvrede, als
iedereen zich houdt aan de afspraak.
Dit is een der waarheden van het gepre-Palisse
die „een uur voor zijn dood nog leefde". Als het mor
gen niet regent, zal het droog zijnl
De vraag is niet o f het niet zal regenen^ doch wel
ke waarborgen men heeft dat het niet zal regenen.
Niet wat er gebeurt als men zich houdt aan zijn af
spraak. Doch of men er zich aan zal houden.
En in tweedie instantie: welke middelen men zal
kunnen aanwenden om dit nakomen te verzekeren.
Die middelen, zooals zij in Genève zijn aangeduid,
zijn buitengewoon ondeugdelijk. „Iedereen naar
eigen kracht en naar eigen opvatting". Hiermede
is dus al dadelijk de medewerking uitgeschakeld van
alle vrienden van den veroordeelde, en van allen,
die meenen, dat hun boterham beter geboterd is als
zjj den zwakke niet steunen tegen den sterke, al
heeft ook de zwakke een uitspraak in zijn voordeel.
Dit wat aangaat den wereldvrede, dien men door
dit protocol mits geratificeerd voor verzekerd
houdt.
Dan komt het vraagstuk van het Recht-zelf.
Is de Volkenbond in zijn tegenwoordige samen
stelling het geschikte lichaam ter verzekering van
het Recht?
De Bond, waarin de Ententelanden zoo goed al9 al
les hebben te vertollen, met de gewezen neutralen,
als tweede klasleden blijkens samenstelling der
verschillende organenen zonder de gewezen vijan
den, zonder ook Rusand en de Vereenigde Staten?
Als men bedenkt, dat Groot-Britannië met zijn Do
minions een groep van ze9 stemmen heeft, die vrij
wel steeds één lijn trekken, dat Frankrijk samen met
zijn vrienden en vazallen een dergelijke macht uit
oefent. spreekt het bijna van zelf, dat Londen en
Parijs op alles wat er in den Bond of in zijn orga
nen gebeurt, een grooten invloed kunnen uitoefenen
en dat een appèl van de beslissing van een der or
ganen op den Bond zelf steeds dien invloed blijft ge
voelen. p
We loven nu eenmaal nog niet in het Duizendjarig
Rijk, nog niet in- den tijd der idealen en der ideale
menschcn. In onze dagen „lijdt" men nog aan patrio-
tismo en een door zijn regeering voor bepaalden tijd
aengewezen wereldmagistraat zal dus in vele gevallen
rekening houden met de belangen van zijn eigen land
Daarom dient de inrichting van den Volkenbond ge>-
wijzigd te worden op meer dan een punt. Het systeem
der permanente zetels in den Raad, bij het statuut
gegooid.
De heer C. BI aanboor meent, dat beslist over een
afstand van 1200 Meter opgehaald moet vrorden en
dat er over een jaar veel gaten zullen zyn,ldie ge
vuld moeten worden, waardoor e.L wel een bedrag
van f 1000 noodig zal zijn.
Voorzitter zegt dat er gerekend is op ongeveer
100 kub. Meter grond voor 70 oent (misschien nog
minder), wat dan 70 gulden zou wordon, doch wil
len de neeren een hooger bedrag stellen, dan wil
ik 't gaarne in stemming brengen.
De heer P. Visser wil vooral niet te weinig
vragen.
De heer C. A. Waiboer meent, dat het do voor-
deeligste weg is, wanneer de Polder het werk!
uitvoert.
Voorzitter merkt nog op, dat we door het bedrijf
eeer coulant zijn behandeld gerworden, dus laten
we hen ook wederzijds coulant bedienen. We
behoeven er geen geld; bó te. leggen, doch we be
hoeven evenmin er van over te houden.
Na nog eenige discussie wordt het bod-ag, dat
gevraagd zal worden, bepaald op f570. Latere ont
stane schade blijft voor rekening van het P.W.B.
Hierna wordt nog aan_ de orde gesteld een voor
stel tot aankoop van grint.
Voorzitter zegt, dat er in het depot aan 't Zand
nog ongeveor 100 kub. Meter aanwezig is. De bur
gers alhier hebben in den regel in April altijd {grint
noodig on zijn nu gewoom dit van ons to kunnen
betrokken. Om hen nu te kunnen bedienen en
ook dat we zelf misschien nog noodig hebbon,
vraagt het bestuur machtiging om nog een inschrij
ving te laten doen tot ton hoogste 3Ö0 kub. Meter.
De heer P. Visser Az. vraagt naar het verschil
tusschen grint en bazalt en of er misschien eens
een proerr kon worden genomen met .bazalt. Do
Slikkerdijk is door de bazalt veel verbeterd.
De heer T. Wonder zegt, dat ook de Westfriesohe
dijk thans erg best is. 1
De heer O. Blaauboer doet zioh weer kennen, als
beslist tegenstander, evenals do Heemraden P.
Blaauboer en Jb. Waiboer Hz., die grof grint prrefo-
roeren.
Voorzitter zegt, nog altijd machtiging te hebben
om een proef te nemen met bazalt. Misschien zou
het gelijk met grint kunnen gebeuren en wat
vooral in 't oog gehouden moet worden is dit, dat
,hot op den juisten tijd moet aangebracht worden,
dus vooral niet met een drogen tijd.
Ten slotte w-rdfc goedgevonden, de aanbesteding
van 30 kub. Meter grint en aan hert Dag. bestuur
ppt te dragen ter gelegener tijd een proef met
keislag te nemen.
Door den heer P. J. Blaauboer wordt nog ver
slag uitgebracht van de gehouden vergade
ring van den Spoor (tram )w«j WieringonSchagen.
Rondvraag. De heer Jb. Bakker zegt, dat do
notulen spreken van 15 September het stoomge
maal klaar, en vraagt nu, waarom "het nog niet
klaar is. De herfst staat voor de deur en dan kan
het noodig zijn, dat er gemalen moet worden.
Dijkgraaf zegt, dat hij na afloop nor enkele me-
dedeelingen had willen doetn, waaronder ook deze,
die verband houdt met de vraag van den heetf
Bakker. Begin September ben ik bij de firma
„Heemaf' te Hengelo geweest en heb toen alles
bekeken. De motör stond toen in zijn geheel ter
verzendin ggoroed. Deze (woog evenwel 4800 kilo, zoo
dat het wensohelijk was, niet in zijn geheel, doch
in gedeelten te verzenden, wat een vertraging hééft
gegeven van pf.m. 14 dagen. Dan waren er nog
een paar technische veranderingen noodig, zoodat
het waarschijnlijk -een maand later zal worden.
Wo behoeven ons over 't water niet ongerust to
maken, wat we altijd nog in onze macht heb
ben gehad. Ook is de ^hulpbemaling 'van de Kol*,
op zeer welwillende wijze door het P.E.N. in orde
gebracht.
Een bepaalde datum van opening kunnen we not,
niet bepalen, doch zoodra dit^ bekend_ is, zullen we
de Hoofdingelanden daarmee in kennis stellen, om
reden we do opening ©enigszins feestelijk willen
gedenken.
De heer Jb. Bakker is met deze toelichting te
vreden.
Den heer C. Blaauboer heeft het ©enigszins ver
wonderd dat een paar bruggen na 't schilderen
nog gerepareerd moeten worden.
Dijkgraaf licht toe, dat de reparatie door buiten
gewone drukte wat is vertraagd, terwijl de opzich
ter Breed opmerkt, dat do schilder wat voorbarig is
geweest. Hij had moeten wachten tot na do re
paratie.
De heer P. Visser vindt den toestand van den weg
hij mej. Wed. Metselaar wel wat gevaarlijk worden
er meent, dat daar noodig wat- moet gebeuren.
Voorzitter zegt, dat 't nog deze week ln orde ge
bracht zal worden.
De hoer K. Zijp brengt in bespreking de tegenwoor.
dige wvze van bemaling. Onlangs heeft de heer C..
A. W'aiboei gezegd, dat het watei te Jaag i9, terwijl
de heer P. J. Blaauboer, die in een anderen hoek
woont, beweert, dat de waterstand goed is. Daaruit
blijkt toch, dat voor een van heiden do stand niet
goed- is.
De DijkgTaaf meent, dat we op deze vergadering
nu niet met bepaalde voorstellen kunnen komen en
dat 't Dag. bestuur meer beslagen ten ijs wil komen.
De heer Zijp zegt. dat dit toch niet zijne bedoeling
was. doch dat hij 't alleen nu maar eens in bespre
king wou brengen., om ook de meening der Ingelan
den eens te hooren.
De heer P. Visser vindt, dat het watervraagstuk zoo
eenvoudig mogelijk is. Het grootste gedeelte van do
1 andgebruikers wil het water weg hebben, laat de
Polder dus doorgaan om het weg te halen en laten
zij, die het water willen behouden, schutten aanbren
gen. Ze hebben 't dan zelf in hun hand.
De heer C. A. Waiboer: Die redeneering van Vis
ser is van Jan Kallebas, de kwestie is hier alleen
dat het land in den eenen hoek een Meter hooger is
dan ln den anderen hoek.
Voorzitter zegt, dat we 't de laatste jaren nog .al
vrij goed voor elkander hebben gehad. Dit jaar moes.
fen wo de hoogo en lage bemaling onde rgelljk peil
houdeij. Straks worden beiden afzonderlijk bemalen.
Intusschen kan later op deze zaak nog wel eens terug
gekomen worden.
Ten slotte doelt voorzitter mede. dat Ged. S aten
aan het Hoogheemraadschap eene kleine wijziging
in het reglement hebben voorgesteld. In dat regle
ment geeft staat a. aan. dat de Polder Wieringerwaard
•jaarlijks moet bijdragen voor onderhoud zeewering
f 4(0. terwijl nu wordt voorgesteld vaü f 1000.
Het Dag. Bestuur heeft bezwaar gemaakt, vooral
omdat elke toelichting ontbreekt. We willen gaarne
weten waarom men dit bedrag heeft voorgesteld.
Hierna wordt de vergadering onder dankzegging
voor de prettige besprekingen door den Dijkgraaf op
geheven,
Ziodaar wat het eindoordeol moet zijn van eikoen
die dit debat nauwkeurig volgt en de aangevoerde
argumenten onderzoekt.
Aangezien het. niet mogelijk is, dat bij twee zoo
tegenstrijdige opinies allebei de protagonisten gelijk
hebben, zouden zij dus allebei ongelijk hebben. Wat
ten slotte op hetzelfde neerkomt.
We hebben hier naar aanleiding van andere vraag
stukken reeds vroeger geschreven over de ontwape
ningskwestie. Ontwapening achten wij een der beste
dingen waartoe de wereld kan besluiten. Maar het is
dwaasheid voor een klein land om er toe over te
gaan, zonder dat zijn naburen, of de landen waar
mede een conflict denkbaar is. hetzelfde doen.
Vertrouwen hebben in de principes van den Vol
kenbond en in de vredelievendheid van alle andere
mogendheden is prachtig en we doen er gaarne aan
mede. Doch men moet dit vertrouwen niet al te
zeer overdrijven. „Qüi se fait brébis le Coup le
mange" is een goed Fransch spreekwoord. „Wie zich
als een schaap gedraagt, wordt door den wolf als
schaap beschouwd en verslonden". Trouwens we be
hoeven geen leentjebuur te spelen voor een staaltje
van volkswijsheid. „Altegoed is buurmans gek" is
Hollandsche wijsheid. Een wijsheid waarop niets
valt aan te merken.
Een actie voor algeheele algemeene ontwapening
zal instemming vinden bij elk mensch. Behalve bij
een of ander individu, dat loert op een „kraak" en
dus zijn wapens moet behouden. Evenredige ontwape
ning beteekent, dat ieder zijn buurman om den tuin
leidt of althans leiden kan, terwijl bet gevaar voor
den oorlog zelf precies gelijk blijft, hoogstens de boe
veelheid kanonnenvleesch bij alle landen ietwat ver
mindert on mon nog meer dan vroeger zal gaan stro
ven naar de perfecie van mechanische hulpmiddelen
en wapens.
Men moet of alles willen op dit gebied van ont
wapening; n.1. algemeen, volstrekt overal. Dan wel
men moet zorgen althans tot zelfverdediging in staat
te zijn; tot tijd en wijle, dat de mogelijke vijand
zelf ook ontwapent.
We hebben nooit gehoord, dat Prof. Van Embden
's avonds zijn huisdeur liet open staan, zijn effecten
in den voorgang lei met zijn horloge en ketting er
boven op, alleen uit de overtuiging, dat hij toch niet
in staat zou zijn het op te nemen tegen een paar
boeven met knuppels, messen of pistolen.
Zoolang' hij dit. niet doet, maar wel verlangt, dat
een regeering bet land weerloos zal maken, zouden
wij ons liever houden aan het oude systeem van de
deur op nachtslot, zoodat men altoos nog even tijd
heeft om de politie of de buren te waarschuwen, al
vorens de eventueele inbrekers hun slag hebben ge
slagen.
Maar met den generaal zijn we het toch ook niet
geheel eens. Vooral niet als hij zegt, dat we heusch
niet zoo zonder afweermiddelen zijn tegen luchtaan
vallen en tegen giftgas. Het is mogelijk de mi
litaire wereld heeft vele geheimen dat onze troe-
>en gasmaskers in voldoende kwaliteit en kwantiteit
jezitten, doch we weten zeker dat de burgerij niets
van dien aard heeft en we weten ook, dat zulk-
gas nu eenmaal niet kijkt of het een man in uni
form of een in civiel te vergiftigen krijgt.
Ook zijn we het niet eens mot den generaal dat er
in den oorlog geen systeem wordt gemaakt van het
bestrijden van burgers. Zoowel ide blokkade van
Centraal-Europa als de ónbeperkte duikbootoorlog
waren daden, die zich richtten tegen de niet-com-
battanten, evenals de Zeppelin- en vliegtuigexcurs^es.
Zelfs al is het mogelijk voor deze acties een militair
doel te construeeren, dan nog blijft het feit vast
staan, dat ook niet-militairen en zelfs zij in de
eerste plaats er de narigheid van hadden. Dit
systeem kan de generaal in gemoede niet ontkennen
hij weet ook dat elke oorlog zich meer dan dan vo
rige richt op het breken van den weerstand niet op,
maar achter het front.
Geen enkele oorlogvoerende mogendheid, die er toe
in staat is, zal zich dan ook ontzien het land van
den vijand aan te tasten in zijn hartader: in zijn
industrieele en economische centra. En we weten
allemaal dat een bom uit een vliegtuig gewoonlijk
niet neerkomt op het station of het arsenaal of mi
nisterie waarvoor zij bestemd is, doch liefst een
paar duizend meter er van daan. Getuige de bommen
op Goes en Maastricht en wat dies meer zij.
Het merkwaardige van het „debat" was dat d.e
orofessor het volst vertrouwen had in den Volken-
x»nd en de pacifistische gevoelens, maar niet in het
fatsoen van den vijand, dat hem zou weerhouden van
giftgas en bacteriebommen, terwijl de generaal wel
dacht dat het met dio .moordwapens vooral teven de
burgerij zoo'n vaart niet zou loopen, terwijl hij' te
gelijk bitter weinig fiducie had in een door de mo
gendheden geproclameerden wereldvrede en .een
systeem van arbitrage.
Elk der sprekers nam uit het materiaal datgene
wat in zijn kraam te pas kwam en liet het overige
voor wat het was. Dit nu is een gewone debathandig
heid, een trucje, bij advocaten on parlementariërs,
wien het niet te doen is om de waarheid cn de zaak
zelf, doch om „gelijk te Jiebben" en het partij-inzicht
doordrijven, buitengewoon in zwang.
Doch van dit kinderachtig gauwigheid je hadden
deze twee mannen, die toch waarlijk beiden opko
men voor een principe, geen gebruik moeten maken.
Of men gelooft in fatsoensregelen bij het verkeer
tusschen de naties en dan had de heer Van Embden
al de verschrikkelijkheden moeten weglaten, waar
mede hij nu zijn gehoor bang maakte. Of hij ge
looft, dat „de vijand" wel in staat is tot zulke schof-
tigheden en dan mag hij als Kamerlid niet rusten
voor elk Nederlander zijn gasmasker heeft.
Desgelijks: de generaal gelooft niet aan de kracht
der Volkenbondprincipes, doch dan moet hij ook de
mogelijkheid van sluipmoordaanvallen toegeven en
met professor Van Embden constateeren, dat nie
mand zioh tegen zoo iets afdoende kan weren.
Het gaat niet aan van elk standpunt een deel van
den horizon te bekijken en te doen of het andere
niet bestaat.
Dit lijkt ons na het debat zelf dan! de groot
ste fout. Een kleinere fout i9 dat men deze discussie
heeft laten plaats hebben voor een publiek, dat
natuurlijk „in zijn oorspronkelijke opinie is ver
sterkt".
Wil men oen discussie-over zulk een onderwerp,
dan moet zij wetenschappelijk plaats hebbon. Voor
menschen. die argumenten, geen grapjes of tirades.
hr>oordeelcn. En zeer zeker voor menschen. die het.
■atsoen missen om zich te onthouden van schelden,
schreeuwen en jouwen.
De twee heeren hadden samen in een kamer moe
ten zitten. Dan had het publiek, dank zij de radio,
jtoch alles kunnen hooren.
A.
Er is een bekend verhaal, dat o.a. van den Groo
ten Frits wordt verteld, doch dat iedereen zou kun
nen passeeren, dat namelijk deze konfng op een dag
een rechtzitting' bijwoonde, waar twee beroemde ad
vocaten elkander te lijf gipgen.
Toen de een had uitgesproken, zei de koning: „de
vent heeft gelijk", doch toen de tweede het woord
Gemend Nieuw»
WINKEL-TRUSTS.
Meer en meer komt in Amerika, aldus het Hbld..
de winkeltrust in zwang. De individueel© kleinhan
delaar wordt uitgeschakeld door de groote maatschap
pij, die zijn concurrenten opkoopt, of als ondcrafdse-
lingen van het grootbedrijf laat voortbestaan. Het is
in Amerika's groote steden bijv. haast niet. meer mo
gelijk om een doosje cigaretten of een sigaar te koo-
pen in een anderen winkel dan dien van de reus
achtige firma Schutte of van de „United Cigar Stores".
En zelfs die trachten elkander op te slokken. De mo
de. de kleedingindustrie wordt beheerscht door de
geweldige warenhuizen (misschien een doziin in aan.
tal), die met filialen de groot© steden bestrijken. An
dere zaken vertoonen dezelfde verschijnselen, zooa's
we zullen zien. En wat er aan afzetgebied overschiet,
vooral op het pla teland, wordt afgewerkt door de
paecr monsterachtige ..mail order houses", die alles
wat maar in een kooperbrein kan opkomen, leveren
