Raad Schoorl.
Brieven over Engeland.
Donderdag 13 November 1924.
07sle Jaargang. No. 7537.
XWEEDfi BLAD,
Vergadering van den Raad op Woensdag 12 No
vember 1924, des morgens 10 uur.
Allo ledon rijn aanwezig.
Voorzitter de beer Baron van Frytagh, burgemees
ter, secretaris de heer Smits.
Na opening volgt lezing der notulen, die onver
anderd worden vastgesteld.
Van den lijnwerker van het G.E.B. is het verzoek
irgekomen om zijn gratificatie ad f 100 bij zijn vast
salaris te voegen en dat salaris' daardoor te bepalen
op 11300. Indien daartegen bezwaren bestaan, dan
wordt verzocht ock voor 1925 Weer een gratificatie
van f 100 toe te staan.
Zoowol de lichtcommissie als B. en W. zijn voor
handhaving van de gratificatie, terwijl B. en W. eens
zullen nagaan hoe do loonschaal in deze gemeente
is en willen dan ook het verzoek aanhouden.
Goedgevonden.
Door den heer J. Ridder, kachelaanmaker en
schoolschoonmaker te Schoorl, wordt gevraagd zijn
salaris met f25 te verhoogen.
Door B. en W. is aan het hoofd der school ge
vraagd om een staat van uren die voor de werk
zaamheden in beslag worden genomen, om na te
gaan of de belooning gebaseerd op een uurloon van
40 cent, voldoende was. Het bleek dat er dan ala
hoogste bedrog f 13 te weinig werd betaald. Waar het
salaris dient te worden vergeleken met dat van de
schoolschoonmaakster te Groet, zal ook in dat op
zicht de loonschaal worden nagegaan. Goedgevonden.
Ingekomen is het rapport van een commissie uit.
de vereeniging van burgemeesters en secretarissen
in de kantons Hoorn, Purmerend, Alkmaar en Scha-
gen, over krankzinnigenverpleging te Gheel. Voor
zitter noemt het een zeer belangrijk verslag, dat dan
ook bij de leden zal circuleeren.
Bij de gehouden kasopname bij den gemeene-ont-
vanger moest in kas zijn en was f3711.45.
Gedeputeerde Staten hebben goedgekeurd het raads
besluit tot het aangaan van een geldleening ad
f7000.
Medegedeeld wordt dat voor den cursus van voort
gezet onderwijs te Schoorl zich hebben aangemeld 8
jongens en 6 meisjes, te Groet 1 meisje en 9 jon
gens.
Door de Bijzondere School te Schoorl wordt voor
oen dergeüjken cursus subsidie gevraagd. Het aan
tal cursisten was 16.
Voorzitter meent dat hier gevraagd wordt naar
den bekenden weg, omdat het zoowel in de bedoeling
van B. en W. als van den Raad lag subsidie te ver-
leenen, mits de totale kosten niet zouden gaan bo
ven het toegestane crediet van f 500. Spr. acht het
niet* onmogelijk dat die f500 niet voldoende zullon
zijn en met het oog op het aantal te geven, lesuren,
of de vergoeding voor het geven van onderwijs enz.
zal het noodig wezen een verordening te maken en
een andere regeling te treffen. Er wordt thans meer
uren onderwijs gegeven dan de wet bepaalt
Mevr. Heringa begrijpt, dat de opzet is geweest
om voor de drie scholen f500 uit te trekken. Vorig
jaar is aan de bijzondere school subsidie verleend,
om niet gebonden te zijn aan de wettelijke bepa
lingen.
Voorzitter merkt op dat volgens de wet de subsidie
aan de bijzondere school zou moeten worden bepaald
naar de onkosten aan de openbare scholen en dus
per leerling.
B. en W. stellen voor tot wijziging van de verorde
ning op het bouweh, sloopen en wonen in deze ge
meente over te gaan en wel in overeenstemming met
de door- den heer De Graaf, insoecteur der Volksge
zondheid aangegeven wijziging. Alleen waar de heer
De Graaf in de verordening wil zien opgenomen het
verbod van bedsteden (bedkasten) stellen B. en W.
voor een dergelijk verbod niet oo te nemen, omdat
gebleken is dat hier weinig bedsteden gemaakt wor
den, ongeveor in een tiende van de woningen die ge
bouwd worden.
De heer Schermer ziet er geen kwaad in het ma
ken van bedsteden te verbieden. Ze zijn uit den tijd
en uit hygiënisch oogpunt niet aan te bevelen.
De heer Duin en mevr. Kok—De Ja<"er zijn het
eens met het standnunt van B. en W. De heer Duin
vraagt in hoeveel boerenwoningen die in den laat-
sten tijd gebouwd zijn, bedsteden zijn aangebracht.
Voorzitter weet dit niet.
De heer Bijl zegt dat er in den laatsten tijd wei
nig bedsteden worden gemaakt, omdat de meeste hui
zon grooter worden gemaakt. Juist in de kleine ar
beiderswoningen zullen bedsteden worden gemaakt
en met het verbieden ervan wordt het den kleinen
man zeer lastig gemaakt.
Mevr. Heringa dacht, dat het juist In de boerenwo
ningen moeilijk is geen bedsteden te maken, voor
de arbeiderswoningen zou spr. ze juist niet willan
hebben, maar het is moeilijk te verbieden.
De heer Duin zert ook niet voor bedsteden te zijn,
maar omdat ze hier .weinier gemaakt worden, is spr.
er niet voor het te verbieden.
Voorzitter zegt dat in de verordening staat dat ra
een bedstede met deuren een raampje moet zijn en
waar mevr. KokDe Jager zegt dat er ook vele bed
steden met raampjes zijn, meent voorzitter dat het
er maar op aankomt of die raampjes dan ook e-e-
opend worden.
De heer Schermer wijst er op dat het maken van
een kamertje met ledikant geen duurderen bouw
geeft, het hangt dus maar af van de inrichting van
r> bouw. Als de menschen vrij worden gelaten ma
ken zij er "o uw misbruik van.
De heer Van Lienen: Zou u denken dat bedesteden
ongezond zijn. Bij ons hadden ze bedsteden en mi>n
grootvader is 90 geworden, mijn grootmoeder klein
80 en ik ben al 60.
Voorzitter zegt, dat de geest van den tijd tegen
het hebben van bedsteden is, wanneer er iemand zie
kelijk van aanleg 19, zal hij eerder in een bedst3de
sterven dan in een kamer, waar behoorlijk gelucht
wordt.
Na eenige bespreking wordt goedgevonden geen
verbod tot het hebben van bedsteden in de ver
ordening op te nemen.
Overigens wordt de verordening gewijzigd als door
den heer De Graaf aangegeven.
B. en W. stellen voor een regeling te treffen met
mevrouw van Masijk van Reenen, inzake aan- en
verkoop van een tweetal strooken grond, gedeelten
van de kadastrale perceelen sectie D.'no. 1117 en 1108.
voor fl per M2.
Tn zijn toelichting doet voorzitter uitkomen dat
het gaat om 120 M2. grond en dat B. en W. daarvoor
f 100 willen hebben.
Tn een schrijven van mevr. Van Ma9ijk van Reenen
wordt gevraagd bedoelden grond voor f80 mo
gen koopen, waarbij gewezen wordt op vroeg'er ge
dane beloften. De bedoeling is de ruiling zoodanig te
doen plaats hebben dat de Bikkerslaan kan worden
v rbreed en de hoek wordt afgerond.
Door den. heer Duin wordt er aan herinnerd, dat
de gemeente vroeger f3 per M2. heeft moeten be-
t. !pn en snr. is wel voor het verkoopen tegen den
door B. en W. voorgestelden prijs, mits de voorwaar
de wordt gemaakt, dat als de gemeente in de toe-
komsi daar meer grond noodig is, m defcaelfdea
prijs Kan worden gekocht.
Zoowel voorzitter als de heer Schermer zijn van
oordeel dat na de voorgestelde wijziging voor af-
zienbaren tijd de verbreeding voldoende zal wezen,
terwijl de heer Schermer oordeelt dat de gemeente,
in verband met de vroegere afspraak met mevr.
Masijk van Reenen nog iets heeft goed te maken.
Tenslotte wordt met algemeene stemmen besloten
de ruiling als door B. en W. voorgesteld, aan te gaan
tegen een bedrag' van f100.
B. en W. stellen verder voor tot het verleenen van
vergunning aan den heer F. Gouverne, notaris te
Groningen, tot het doen aanleggen van een weg op
de perceelen sectie C, nos. 1047, 1076, 1077 en 1078
(het z.g. Oude Slot) ter exploitatie van bouwterrei
nen.
Idem tot het verleenen van machtiging aan B. on
W. tot het voor de gemeente in eigendom en onder
houd overnemen van den voor dezen weg benoodlg-
den grond, respect, tegen een som van f 1 en een
onderhoudsbijdrage over 5 jaren van f50 per jaar. mi
voorts overeenkomstig de condities in de desbetref
fende concept-verbintenis met bijbehoorend plan en
teekening»
Uit de concept-verbintenis blijkt, dat de heer Gou
verne verplicht wordt voor 1 Mei 1925 op dat terrein
2 landhuizen te hebben gebouwd en dat anders b.em
zal worden opgelegd een boete van f2000. Voor het
maken van den weg zal de heer Gouverne in de
cremeentekas storten een bedrag van f2900, daaronder
begrepen de 5 maal f50 als onderhoudsbijdrage.
B. en W. juichen het plan toe, omdat dan einde-
Rheumatiek, Influenza,
Geen beter •middel hiertegen dan
Gevatte Koude. Kiespijn
Mijnhardt's Sanaplrln-tablctten.
Tooneelvereeniging „Jan van «Scorel" wordt voorge
steld geen subsidie te verleenen Voorzitter heeft
gehoord, dat door de vereeniging geen contributie
wordt geheven, wel doet de vereeniging goed werk,
maar ze is niet zoo nuttig als bijv. het Witte Kruis.
Mevr. Heringa meent, dat de Raad consequent
moet blijven en waar subsidie gegeven wordt aan
een voetbalvereeniging, ook deze vereeniging gesub
sidieerd dient te worden.
Mevr. Kok-de Jager oordeelt, dat deze vereeniging
ja zoo goed is als de voetbalvereeniging. van deze
laatste ziet spr. het nut niet zoo in.
Voorzitter: Lichamelijke ontwikkeling en het
houden van de jongelui uit den kroeg.
Met 4 tegen 3 stemmen wordt besloten, geen sub
sidie te verleenen, voor subsidie de dames Heringa
en Kok. en de heer Schermer.
Verder wordt subsidie verleend aan V.V.V. f150.
Algemeen Welzijn f25, Hulp in Nood f200 R. K.
Leesbibliotheek f 25.
Daarna wordt overgegaan tot behandeling van de
bigrootingen. De heer Kaag is rapporteur en in ver
band met het rapport wordt besloten, dat voor straat
verlichting op de begrooting van het G.E.B. zal ko
men f1300. De verlichting in de morgenuren zal
vervallen. Wel wordt door enkele leden verlichting
ii; de morgenuren wenschelijk geacht, maar er zal
eens een proef worden genomen om na te gaan wat
lijk de bouwplannen eens zullenworden uitgevoerd beter.is niet branden in de morgenuren of korteren
en omdat de te maken weg een goede gelegenheid til<l branden in de avonduren.
biedt om de werkloozen te werk te stellen, terwijl
als tegemoetkoming in dè kosten een flink bedrag in
de gemeentekas wordt gestort.
De heer Duin vraagt of het in de bedoeling' ligt
den weg in eigen beheer te doen aanleggen.
Voorzitter antwoordt bevestigend, wat de heer Duin
aanleiding geeft zijn vrees uit te snreken dat het
a.ls het uitgevoerd wordt als B. en W. zich denkeu.
een dure geschiedenis zal worden. Voor de werkloo
zen is op de' andere wegen werk genoeg en spr. vindt
De opbrengst van stroom wordt geraamd op f8200,
was oorspronkelijk geraamd op f 8000.
De post onderhoud bezittingen wordt van f 800 op
f700 teruggebracht, zoodat de post onvoorziene uit
gaven met f 100 kan worden verhoogd. De begroo
ting van het G.E.B. wordt vastgesteld op eeq be
drag van f20201.25.
Ten aanzien van de begrooting van het Burgerlijk
Armbestuur wordt slechts inlichting gevraagd over
den p09t opbrengst huur, waarop gearitwoord wordt,
is betaald geworden.
Mevr. KokDe Jager meent dat wanneer f2 be
taald wordt, ook wel f250 betaald kan worden, maar
voorzitter meent, dat het geld er dan ook dient te
wezen.
Do heer Schermer wil, wanneer de bochten zijn
verbeterd, ook den weg verleggen en noemt als voor
beeld de bocht te Aagtdorp.
Verder wenscht spr. verbetering van den Laan weg
in aansluiting met den thans verbeterden rijksweg
AlkmaarSchoorldam. Spr. meent dat nu verbree
ding mogelijk is, terwijl bij verdere uitbreiding, als
bebouwing van het Oude -Slot, men in de toekomst
voor verbreeding tot onteigening zou kunnen moeten
overgaan.
Voorzitter deelt mede dat B. en W. steeds hun aan
dacht gevestigd houden op het wegenvraagstuk, maar
algemeene verbreeding is een kwestie van geld. Ook
verbetering van den door den heer Schermer ge
noemden weg heeft de belangstelling van B. en W.
Het zal moeilijk wezen om van rijks- of provinciewede
geldmiddelen los te krijgen.
De heer Kaag acht verbetering van den Achterweg
te Groet meer noodig*
De heer Kaag brengt weer ter sprake de kwestie
van de hooistekers. Hij acht het overbodig dat ze
tweemaal rond gaan en het opknappen van de hooi
ijzers kunnen de hooistekers wel doen.
De heer Duin oordeelt dat dit laatste machinaal
moet gebeuren en anders moeten er nieuwe hooiijzers
worden aangeschaft.
Voorzitter zegt dat ook deze zaak de aandacht van
B. en W. heeft.
Hierna sluiting.
het beter dat de heer Gouverne zelf zorgt voor aan-1 da' het bedrag geraamd is als huuropbrengst van
leg van den weg en dat dan later de weg door de een leegstaand huisje. De begrooting wordt vastge-
gemeente wordt overgenomen. I *teld op f5944.88.
De heer Schermer is het met de redeneering van D® begrooting van den leeschkeunngsdienst
den heer Duin eens. maar laat de gemeente dan de ^ord! vas|&^ldT op u °i V02f Piï^CT^n
her»aling maken dat de aannemer verplicht is werk- dienst °.P f500; In verband met de krapheid van
loozen uit deze gemeente er aan te werk te stellen vfn de 'begrooting zal voor 1925 nog geen verande-
Voorzitter denkt niet dat men daartoe een nartDu- nn* worden gebraoht in de Iceurloonen, wyzig.nfl
lier kan vemlichten en vreest dat als de Raad e°n na-£T. de verschillende soorten van vee.
besluit neemt in den «reest als de heer Duin oime-de de femeentebegrooti.g wordt gerapporteerd,
de heele zaak met den heer Gouverne zal afsprln-dat ten aanzien van de ambt?nare» ter secretarie
pan. K 1 net thans niet gewenscht geoordeeld wordt, wtjzi-
De heer Schermer denkt nog dat de verharding- 8Ïog te brengen in het aantal ambtenaren*
dikte onvoldoende zal zijn. waaroo de heer Kaag np- A***- Hennga herinnert er. aan, dat door haar
merkt dat wanneer de onderlaao- mQnr goed is r'e of door den heer Schermer vong jaar is(voorgesteld
verharding niet zoo dik behoeft te wezen ?600 voor ambtenaar ter secretarie van de
Mevr. Heringa ziet in het tot stand komen van de begrooting af te voeren, omdat geoordeeld werd,
overeenkomst met den heer Gouverne «en groot g«- dat er te veel ambtenaren op do secretarie wflrk-
meor»tebelang en is dam ook h!11 dnt dit oinn Vomt *aam waren. Omdat ade toestand echter nu is als
OoV voorzitter witst nog eens on het feit dat we ,18- zou de raad zeer zeker niet. willen Oat thans
dnn landhuizen lrritoen besloten werd tot het afvoeren van den post,
"rftr>nccr voorzitter na eenige be«mr*kin» bet voor- Paar 8Dr* hoopt, dat. op den duur mogelijk zal blij-
Qt»i van R en W in stemming bre'nrt bltikt alleen ken 6611 ambtenaar minder te hebben,
de beer Duin tegen het voorstel fe w»zen wat. ^e- VoortSittor zegt, dat het B. en Y\genoegen
tre't dan bet leggen van den weg vanwege de ce- doet, dat de strooming in don raad. veranderd. is.
-r,Aorite De heer Schermer stem.de vnnr omdat. Mi sPr- hoopt dat do gemeente in bloei zoo mag toe-
*pn~ wng dat de overeenkomst met den heer Gou- nomen, dat straks 5 in, plaats van 2 ambtenaren
vpmo zou duikelen noodig zijn. Als het werk goed gèbeurt, is het aan-
De Raad hecht zonder bespreking zifn goedkeuring tal ambtenaren zeer zeker noodig.
«en het besluit van B. en W. tot onttrekking san De beer Duin informeert, waardoor Mevr. Henn-
den nublieken dienst van een gedeelte Heerenweg Ka nu van meening veranderd is sinda verleden
ter grootte van ongeveer 300 M2.. deel uitmakende l"r-
van den aan de gemeente in eigendom behoorenlen Voorzitter meent, dat het pleit voor een mensen,
Heerenweg en intrekking en opnieuw vaststelling an tot een ander inzicht te kunnen komen,
het raadsbesluit d d. 4 Juni. houdende omruiling ,.Mevr. Heringa wüst er op, dat de ambtenaar,
van ongeveer 300 M2 grond tusschen wed. A Da*^ die juist is benoemd toch niet door den raad zou
ner en de gemeente Schoorl. kunnen worden ontslagen, dat zou een onverant-
Naar aanleiding van reeds eerder te kennen «e- woordelijke daad zijn.
geven wensc.hen het. vastrechttarief voor electridteitDe heer Duin meent, dat die kwestie vflrlWön
te verminderen, wordt voorgesteld de verordening als jaar ook bestond.
voM vast te stellen: Voorzitter meent dat we da toekomst voor oogen
De priis voor licht, volgens aanwitzing van den boeten houden en niet over vorig jaar spreken.
Meter 20 cent per K.W.U.: voor kracht, motoren tot De heei; Schermer is nog niet zoo overtuigd dat
20 P K voor gebruik uitsluitend buiten de lichturen de 2e ambtenaar noodig isf dat zal in de toekomst
(van X uur voor zonsopgang tot *savonds 11 uur) 10 moeten blyken. Ook spr. wyst er <?p, dat van ambte
cent per K.W.U. Meterhuur. voor krachtmeters 50 naar 18 verwisseld en de vraag is of de gemeente
cent per maand.; voor sperklokschakelaara f 10 per een ambtenaar kan ontslaan. Als er een vacature
laar. was. zou spr. op een ander standpunt staan, dan
Vast recht voor licht: hü egen f 600 roori dien ambtenaar toestaan,
voor een Installatie met een aansluitwaarde van: „Voorzitter zegt, dat nog geen vacature is en
0— 50 Watt f 0.75 per maand of f 9.— per jaar, hp dan ook zyn oordeel erover zal voorbehouden.
50— 75 Watt fl,— per maand of f 12.per Jaar, v Voor betfere moubileenng op* de raadzaal is
75-100 Watt f125 per maand of f 15.— por laar, *150 uitgetrokken.
100-125 Watt f 1.50 per maand of f 18 per jaar, De v'enschelukhoid wordt door de oommissie be-
125—150 Watt f 1.75 per maand of f21.— per Jaar toogd de schoolbehoeften, leermiddelen van. de aoho-
150—175 Watt f2 per maand of f24.— per jaar] len aan He besteden.
175—200 Watt f225 per maand of f27.— per jaar, In stemming gebracht wordt daartoe beelpten
200—225 Watt f2.50 per maand! of f30.— per jaar, met 5 tegen 2 stemmen. Tegen de dames Heringa
225—250 Watt f2 75 per maand of f33.— per jaar, en Kok. Mevrouw Heringa motiveerde haar stem
250—300 Watt f3.— per maand of f36.— per jaar, door te wijzen op het kleine aantaUeorhngen.
en verder voor elke 100 Watt meer 25 cent per maand Gevraagd werd of do R.K. buzonoere school
Vast recht voor kracht: voor motoren f 10.per -ook recht heeft op subsidie van de solraolbibliotiheek:
p.k. per laar. Goedgevonden. ft Voorzitter zegt van volgens de L.O.-wet weL
De heer Kaag merkt op. dat het vastrecht voor Ten aanzien van de gemeentelijke inkomsten-
kachefe is afgeschaft. belasting werd de vraag geopperd of da kleine mko-
Dit tarief zal ingaan 1 Januari 1925. mens in deze gemeente niet te zwaar wérdén gö-
Alvorens over te gaan tot behandelini? van de be- trotffen in verband met den lagen aftrek voor
grootingen brengt voorzitter In behandeling de dl- noodzakelijk levensonderhoud.
verse aanvragen om subsidie. Door de afd. van het B. en W. willen een ambtenaar naar Alkmaar
Witte Krui9 wordt verhoogde subsidie gevraagd, ten zenden om eens na te gaan hoe de belasting naar
eindede eigen wijkverpleging in deze gemeente te de verschillende Wassen is.
kunnen invoeren. Mevr. Kokde Jager wijst op don lagen aftrek
Voorzitter deelt mede. den voorzitter van Gezins. voor levensonderhoud^ bet rijk heofti die bepaald
verpleging te hebben gesproken en deze deelde spr. op f800 en is niet mild, zoodat spr. het niet erg
mede, dat het voornemen bestond, om voor War- zou vinden, voor de plaatselijke inkomstenbelasting
menhuizen een afzonderlijke verpleegster aan te den aftrek op f 1100 of f 1000 te bepalon.
stellen en dan een tweeede verpleegster te benoemen Vooi^fittèr meent dat wijziging voor 1925 niet
voor Koedijk en Schoorldam gezamenlijk. mogelijk is, maar een aftrek als door Mevr. Kok
In dit verband hebben B. en W. nog geen voorstel genoemd, zal nooit worden verkregen. Als bljkt
aan den Raad, doch stellen zij voor, met het nemen dat we de belasting van inkomens van f600 kun-,
van een beslissing te wachten. nen schrappen, zijn B. en W. wel zoo demo-
De heer Kaag kan zich. gehoord deze mededeeling, cratisch om daartoe een voorstel te doen. Eerst
daarmee vereenigen. moeten we echter de cijfers hebben.
Mevr. Heringa wijst er op, dat er altijd gesukkeld Door de commissie was gewezen op uitbreiding
is met den te grooten afstand. Spr. vindt wel goed van pbelasting op vermakelijkheden en genoemd
nog geen beslissing te nemen, maar wijst er op, dat werd o.a. wedrennen."
het meest wenschelijke is, dat onze gemeente zelf een 1 B. en W. zullen nog «ons nazien of wijziging
verpleegster krijgt. Wanneer Koedijk en Schoorl sa- noodig is van de verordening op belasting van ver
men gaan, blijft het bezwaar van den te grooten af- makelijkheden.
stand bestaan en dit maakt het werk van de zu9ter De heer Duin wijst op de te lage strandpacht.
bijna onmogelijk. Het blijkt dat de huurtijd nog niet om is.
De heer Duin is voor uitstellen, maar meent, dat De begrooting "wordt nu voorloopig vastgesteld
met het oog op de kosten een verpleegster voor op f91959.77, met een kapitaalsdiensti tot f 22009.
Schoorl alleen niet doenlijk is en er ook niet zooveel Bij de rondvraag brengt de heer Duin ter sprake
zieken zijn. Nu de zuster te Schoorldam woont, acht een brief van den administrateur van het G.E.B.,
9pr. het samengaan van de gemeenten niet zoo'n omtrent den meteropnemer. In verband met de praat-
bezwaar. Spr. vindt het ook niet goed. dat de men- jes van Jan Publiek acht spr. het wel gewenscht de
schen om de hulp van de zuster moeten vragen. brief openbaar te maken, Öti wijst spr. er op dat ver-
Mevr. Heringa zegt. dat dit niet waar is, meerma- leden jaar ook een brief aangaande de sigarenkwestie
len is den menschen de hulp van de zuster aange- in het onenbaar is behandeld.
boden. Voorzitter deelt mede, dat de zaaki n der minne is
De heer Duin is bereid namen te noemen. geschikt en het lijkt hem toe dat ze nog niet voor
Mevr. Kok-de Jager vereenigt zich met het oordeel openbare behandeling geschikt is. In comité wil sur.
van mevr. Heringa en meent, dat er menschen zijn, eerst mededeelingen doen. Wel is Jan Publiek f»en
die gebrek aan de zuster hebben. gewichtig personage, maar de Raad dient zijn eigftn
Besloten wordt de subsidieaanvrage van het Witte weg te gaan.
Kruis aan te houden. De heer Duin acht verbetering van den weg bij
Vervolgens worden de volgende subsidie'9 toege_ S. Iloosrvorst noodig. Zal nota van worden genomen,
staan: Fanfarecorps ..Vriendschap" f 100. Schoorl- Mevr. Kok heeft gemerkt dat aan de te werk ge-
scKe voetbalclub f 25, Witte Kruis f 150, Gezinsverple- stelde werkloozen nu weer f2 50 loon wordt uitge-
ging f270 (onder voorbehoud). keerd. maar spr. wil uitkeering van het achterstnl-
B. en W. stellen voor. geen subsidie te verleenen lige loon, dat is van den tijd gedurende welken f2
aan de Openbare Leeszaal te Alkmaar, in verband inplnaats van f2.50 werd betaald,
met de subsidie aan Algemeen Welzijn. Voorzitter meent dat hier niet gesproken kan wor-
De dames Herinea en Kok-de Jager bepleiten hei den van achterstallig loon. en zoowel door den heer
toestaan van subsidie, doch met 4 tegen 3 stemmen B»'il a1* 'oor den heer Van Lienen wordt nog eens
die van de dames Heringa en Kok en van den heer toeee'icht dat in den zomer nimmer werkloozen wor-
Schermer, wordt besloten geen subsidie te verleenen. den te werk gésteld, dit bij uitzondering is gedaan,
Ten aanzien van een verzoek om subsidie door de maar met het oog op de gemeentekas dan ook f2
8 November 1924.
De meeste menschen, onverschillig of ze .,lazer9"
zijn, of zelden of nooit een boek in handen nemen,
hebben toch in elk geval iets. dat hun tot dagelijk-
sche lectuur strekt: hun krant. Het doet hier niet
ter zake, of die krant nu juist goede lectuur la. op
wekkende of verheffende lectuur, of dat ze is eun
slecht gesteld samenraapsel van nieuwtjes. Het feit,
waar het op aankomt, is dat zij er is.
Een ander feit, vanzelfsprekend, maar daarom nog
niet door ieder beseft, is. dat zij er niet altijd was.
Met andere woorden, dat er een tijd geweest is, die
nog niet zoo heel lang achter ons ligt. toen de din
gen, die in Assen of den BoJch gebeurden, p&s na
geruimen tijd en vaak in het geheel niet, in Alkmaar
of in Schagen bekend werden. Van een nieuw parle
ment in Engeland hoorden de meeste Hollanders in
hot geheel niet. Anderen vernamen het, als het nieu
we er allang af was. En wie dacht er aan een bur.
geroorlog in China, of wolko Chinoos brak zich hot
noofd over onze Hookscho en Kabeljauwsche twis
ten? Dat was de tijd» toon de wereld nog couranten
loos was.
Eerlijk gezegd, ik kan wel, eens naar dien tijd ver
langen. Als ik gisteravond om kwart vóór een naar
bed ging en ik moet om kwart vóór zsven er
weer uit omdat onze tandarts een beaoek kwam
afleggen op don tijd, dat we gewendvrijn naar bed
te gaan, en als daardoor de Krant niet heoïemaal
gelezen moest worden weggelegd, is het edrstö gê-
weest, wat ik vanmiddag gedaan heb, het inhalen
van het verzuimde van gisteren. Waarom?
Omdat ik het m o g e 1 k e belangrijke nieuws
niet wil missen, dat er in zou kunn en staan.
Maar als er geen krant was, on als niemand een
krant had. dan kon ik het immers ^niet lozen en ik
kon mijn tijd anders, vaak prettiger en, meestal nut
tiger besteden.
Die krantenlooze tijd ligt al weer een paar eeu
wen achter ons. Maar toen hij er was. en ruim 99
procent van de menschheid zien er zonder twijfel in
het minst niet bezorgd maakte, dat al het wereldge
beuren eenvoudig aan hen voorbijging, was er oen
klein, eon heel klein gedeelte, dat zioh daar wöl
bezorgd over maakte, on een nog kleiner gedeelte,
eon enkeling haast, die maatregelen nam, opdat.hec
wereldgebeuren hem niet ongemerkt voorbij zou
gaan.
Daar was geld voor noodig, en véél geld. Wh
krijgen al het nieuws dat voorvalt van China tot
Peru, zoonis Samuel Johnson zou zeggen, voor en
koio guldens per jaar. Wie datzelfde wou hebben
in, laten we zejfgon. don tijd van Willem den Zwij
ger, kon er duizenden bij duizenden voor neerleg
gen, of hij kreeg het niet.
TEen van die heel weinigen, die zioh, enkele
eeuwen geleden, ten koste van duizenden btf tien
duizenden op de hoogte stelden van al wat er op de
wereld voorviel, was de bankier Fuggor. De Fug
gera van de 16e eeuw waren de Rotinsohildts van
tegenwoordig. Keizer Maxiiniliaan, do oohtgenoot
van Maria ae Rijke, had hen in don adelstand ver
hoven. Dat zal wel niet geweest zijn zondor flinke
tegenprestatie. In elk geval leenden de nakomö-
lingon van Maximiliaan van de latere Fuggeraj som
men ten bedrage van 8 millioen dueaton en vergaten
ze terug te betalen.
De Fuggers stelden belang in wat er op de wereld
gebeurde. Dat was noodig voor hun beroep. Do val
van een koningshuis hier» een verloving tusschen
een prins van het eene land en eon prins69 van
hot andere, een ontdekking een uitvinding tijdig
geweten, dat wil zeggen vóór anderen er van op x
de hoogte waren, deed het peld binnenstroomen, dat
hen maakte tot de financiers van Europa en dus
van de wereld.
De Fugger Nieuws-Brieven, een keuze uit de
geweldige correspondentie door de firma gevoerd
tusschen de jaren 1568 en 1605 zijn verschenen in
het Duitsch en thans in een Engelsoha vertaling uit
gegeven door John Lane voor 16 shillings. Een keu
ze, zooals ik zei, want de geheele correspondentie,
die aanwezig is in de Nationale Bibliotheek van
Ween en, bedraagt niet minder dan 35000 dioht in
elkaar geschreven pagina's.
Voor den geschieasch rijver bevatten die 35.000
Egina's een schat van bijzonderheden. Feitelijk
nnen wij ze gelijk stellen met een volledig stel
dagbladen uit den tegenwoordigen tijd, waaruit dan
evenwel alle berichten over vanl ladders gevallen
glazenwasschers en koffiepot-omtrekkende kinderen
zijn weggelaten. Het zijn de brieven, geschreven
door de tallooze agenten, die het huiöf Fugger over
de geheele aarde had verspreid, om het van alles,
wat van belang kon zijn, op de hoogte te houden.
Natuurlijk konden die correspondenten zioh wel
eens vergissen. Zij deelden wel eens tijdingen meé, die
ter plaatse waar zij gevestigd waren, Hoor,hen ver
nomen werden, en later bleken niet waar te zijn.
Zoo bijvoorbeeld ^deze, uit Darijs, van het jaar 1581:
Engeland, dat zifn broer denj 22sten getrouwd is met
«Onze koning heeft gisteren bericht ontvangen uit
koningin Elizabeth". De geschiedenis weet van een
huwelijk der „maagdelijke koningin", zooals zij
genoemd werd in Snakespeare's t(jd. mets af.
Maar de meeste berichten zijn juist. Enihet doet
eigenaardig aan een brief te lezen, met de tijding,
dat de Armada vertrokken is uit Spanje. Een be-
langrüke mededeeling ongetwijfeld voor de Fug
gers, hoewel de bijvoeging, datt de vrouwen te Cadiz
van boord waren gebraoht, maar. de matrozen te
vreden waren gesteld met de mededeeling. dat ér
heel veel knappe meisjes waren in Engeland, voor
het bankiershuis als zoodanig van wéinig nut
geweest zal'tfvn. Maar laten we dat beschouwen als
do Pener op het gerertht
Die brief we*-d gacf-hr^v^n i»«j "Mri 1^88 rien 1Qd<*n
November volgt é*n ri^'vde met een volledigé be
schrijving van de mislukking der todht en kort daar
op een andere, dat „negentig schepen verloren zijn
