Aliiiiti Niius- l Abdijsiroop DE LANGE DE MG IRAA Bronchitis Kijkjes in Noordhollands provinciehuis. 3<jgal*t&btetten Leliaard en Clauwaard. Zaterdag 27 December 1924. 67ste Jaargang. No. 766?.. Uitgevers i O, v.h. TRAPMAN Cu., Schagcn EERSTE BLAD. ALKMAAR. VERGOEDEN; Deposito-rente, een jaar vast 4V In rekening-courant SCHA Dit blad vorochijnt viormnnl por woolc: Dinsdag, Woonsdaa, Donder dag on Zalovdag. Dij inzonding tot 'Q morgens 0 uur, wordon Advor- iiir11 jing iMogoliiu in liot Otu'oluili,'uivu>nd nnmmoK goplontat. P09TBEKENIN0 No. 23330. INT. TELEP no. 20 Prlja por 3 maandon f1.05. Lasso nummotro cont. ADVEHTEN- TïöN van 1 tot 5 rogols 1.10, iodoro rogol moor 20 cont (howljano, Inbogropon). Crooto loltovo wordon naar - plaatarulmlo borokond. DIT NUM12ER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. Wie kent het provinciehuis te Haarlem? Die er nimmor in heeft moeten zijn, zal in dat oude, onaan zienlijke gebouw bijna aan het einde van de Jans straat, schuins tegenover het gerechtsgebouw, niet dadelijk vermoeden den gewichtigen arbeid, die daar dagelijks wordt verricht door provinciale bestuurders en ambtenaren. De vertrekken aan de straatzijde voor nieuwsgierige blikken van buiten zorgvuldig af gesloten, heeft dit gebouw wel 'zeer weinig opval lends. Het gebouw is oud, zooals ik zei. Maar het bekoorlijke, zoo menig oud gebouw eigen, heeft het in geen enkel opzicht. Een bijzonderen indruk geeft het bij het binnen komen zeker wel. Maar dat bijzondere pleit al dade lijk tegen dit gebouw. Boven de deurpost fcou men verwachten geschreven te zien: „Gij, die hier binnentreedt, laat alle hoop varen". Zoo triestig ziet het er uit in dit gebouw, zetel van Noordhollands provinciaal gouvernement. De gangen zijn niet a'lleen in de donkere dagen voor Kerstmis, op een waarvan ik dit schrijf, maar inderdaad het geheele jaar door zoo duister, dat inen meestal de personen, die men daarin tegenkomt, niet kan herkennen. Maar juist in deze donkere dagen komt er nu eenig licht aan den hemel. Het rijk, wettelijk ver plicht voor goede huisvesting van het provinciaal bestuur te zorgen, heeft te Haarlem aan de Dreef beschikbaar gesteld een groot gebouw, waarin thans nog zijn gevestigd het koloniaal museum en het mu seum voor kunstnijverheid, dat behoudens instem ming van provinciale staten op kosten van de provin cie zal worden uitgebreid en tot gouvernementsge bouw zal worden ingericlht. Alsdan zullen de leden van Gedeputeerde Staten eigen werkkamers kunnen bekomen. Die hebben zij nu niet. De tzes leden van Gedeputeerde Staten heo- ben nu gezamenlijk de beschikking over één vertrek en soms wil het zelfs gebeuren als een Gedeputeerde zich daarheen wil begeven, dat dit vertrek nog voor een vergadering is in beslag genomen. Mij is het dan wel overgekomen, dat ik maar in de wachtkamer of in de kamer bij de boden ging zitten werken. Dan*heb ik het toch de laatste jaren inderdaad heel wat beter gehad in de ruime, goed verlichte, gezellige uitziende burgemeesterskamer in het stad huis te Purmerend. In dit opzicht ben ik er wel heel erg op achteruit gegaan. De gemeentebesturen zijn in Noordholland over het algemeen beter gehuisvest dan het provinciaal be stuur. Ik wist reeds, toen ik de betrekking van Ge deputeerde zou aanvaarden, dat van Noordhollands gouvernementsgebouw weinig goeds viel te vertel len, maar dat het zoo erg zou zijn, dat ik soms met mijn werk in wadhtkamer of bodenkamer terecht zou komen, heb ik nimmer verwacht. Driemaal per week ga ik naar Haarlem, des Woens dags om in het gouvernementsgebouw de vergadering van Ged. Staten bij te wonen, des Maandags cn des Vrijdags om er anderen arbeid te verrichten. Menig maal denk ik dan nog steeds in dit sombere, be krompen, ongemakkelijke gebouw terug aan mijn vroegere mooie gemeentehuis, 's Woensdags, als we er vele uren achtereen vergaderen alleen afge wisseld door het nuttigen van een paar boterhammen in ons vergaderlokaal m o e t ik het cr uithouden. Maandags en Vrijdags kan ik het soms niet. Dan wil het als er geen conferenties zijn wel gebeuren, dat ik de verleiding niet kan weerstaan om de rest van mijn werk maar mee te pakken en het af te doen in stationswachtkamer of restaurant, waar men aangenamer kan zitten werken. De ambtenaren aan de onderscheidene bureaux zijn er ook slecht aan toe. Zij komen ruimte te kort en in afwachting van het betrekken van een ander gou vernementsgebouw. waarmede toch allicht nog een twee of drie jaar heengaan, zal een deel der admi nistratie (de derde afdeeling) binnenkort overge bracht worden naar in een ander deel van de stad vrijgekomen rijksbelastinglokalen aan het Kléin Hei- ligenland. Omtrent die provinciale administratie wil ik den lezer thans het een en ander mededeelen. Zóóvelen komen nu en dan daarmede in aanraking, dat het groote publiek wel eens iets meer hiervan mag we-1 ten. Die administratie todh moet zijn de dienares van het publiek en niet omgekeerd mag het ooit worden gevoeld alsof het publiek zou moeten zijn de dienstwillige dienaar van de administratie. En het publiek dient te weten wie zijn dienaren zijn. De Provinciale Griffie is verdeeld in vijf afdeelin- gen. Chef van de eerste afdeeling is Jhr. Mr. Th. M. van Asch van Wijck; Aan deze afdeeling worden be handeld de zaken verhand houdende met gemeente wet (uitgezonderd financiën), volksgezondheid, arm-1 wezen, krankzinnigenwezen, drankwet, begraafwet, volkshuisvesting, land- en tuinbouw, woonwagens en I woonschepen en onderscheidene andere zaken, niet j tot een andere afdeeling behoorende. i Chef van de tweede afdeeling is Mr. M. W. Schel- tema. Dpze afdeeling heeft onder meer te behandelen alle zaken betreffende waterstaat, provinciale be- j drijven, jacht, visscherij, strandvonderij, trekhonden- j wet, motor- en rijwielwet, hinderwet, stoomwet. Chef van de derde afdeeling is Mr. Dr. F. H. A. Hooft van Iddekinge. Hier behoort de uitvoering van alle wetten, besluiten, 'of verordeningen, voor zoover die op rijks-, provinciale- of gemeentelijke financiën betrekking hebben. De vierde afdeeling chef C. P. G. Cassée heeft i voornamelijk de zorg voor de uitvoering van alle re-1 gelingen inzake dienstplicht, inkwartiering en Neder landerschap. De vijfde afdeeling heeft tot chef Mr. Dr. F. S. Wit- teveen en behandelt in hoofdzaak alle onderwijsza ken, ambtenaarsaangelegenheden, grondbelasting en statistiek. Verder is er nog de algemeene secretarie chef W. j Meijer die onder meer zorg draagt voor de registra tuur, archief, bibliotheek, expeditie- en kopieerwerk, I beëediging en buitenlandsche paspoorten. Buiten de eigenlijk gezegde provinciale griffie zijn er dan te Haarlem aan de Niei^wegracht nog de bureaux van den provincialen waterstaat hoofd ingenieur-directeur Jlhr. C. J. A. Reigersman. Buiten den griffier zijn dagelijks ter provinciale griffie werkzaam 72 ambtenaren. Voor hen is over 1925 op de begrooting uitgetrokken f229000 salaris, be- hevens f10900 voor den griffier. Aan de. bureaux van den provincialen waterstaat zijn buiten den hoofdingenieur-directeur met f 11000 jaarwedde verbonden 21 ambtenaren met f82000 salaris. De overige administraties van de provincie zijn die van: wordt veroorzaakt door opeenhooping van het urinezuur in de gewrichten* T o g a 1 taat deze ziekte direct in den kern aan. lost het urinezuur en maakt Uwe gewrichten weder lenig dia voorheen. T o g a 1 het vermaardo middel bij Rheumatiok, Jicht* Spi| en Zenuwpijnen zal ook U genezen* Koop vandaag nog een Bacon. Genei zing en onschadelijkheid gegarandeerd) Bij alle Apoth. en Drog.il0-80 en* bediend te worden. Jarenlang reeds wordt door ge meente- en waterschapsbesturen in dit opzicht ern stig geklaagd. Ik zelf heb als burgemeester van de trage afdoening van zaken meermalen grooten hinder ondervonden en nu ik de inrichting van deze groote keuken heb kunnen zien gadeslaan de wijze waar op daar wordt gewerkt, moet ik zeggen dat. die trage afdoening mij niet verwondert. Vooral in het jaar 1924 heeft de tijdige afhandeling der gemeentebegro tingen veel te wenschen overgelaten. Gehoopt mag worden, dat een ingevoerde uitbreiding van per soneel aan de derde afdeeling met daaraan gepaarde veranderde werkwijze tot verbetering zal leiden. Maar dan'blijft nog de achterstand aan de tweede afdeeling, zonderheid wat waterstaatsaangelegenhe den betreft. Laat ons vertrouwen, dat ook hier de aanhouder wint en herhaalde aandrang tot verbete ring zal mogen leiden. Ten aanzien van de andere afdeelingen is er geen reden tot klagen. Maar om te eindigen met datgene, waarmede ik begon, een geheel goeden toestand komt er nooit zonder een cgeheel nieuw keukengebouw. De leden van Gedeputeerde Staten een paar uitgezonderd hebben tlhans zelfs geen gelegenheid om kennis te nemen van de aan hun afdeeling ingekomen stuk ken. Zij weten niet wat er aan hun eigen afdeeling gaande is en komen dat eerst te vernemen als de af- deelingschefs na weken, soms maanden, hun de stuk ken nadat die her- en derwaarts om advies zijn ZITDAG DES DONDERDAGS IN HOTEL „VREDELLST" TE SCHAGEN. 0 '6 0 0 AU Uw in den aanvang onbete*- kenende verkoudheid is verergerd tot bronchitis, talm dan niet langer* neem de beproefde Akker's Abdij siroop die de prikkelende hoest- aanvallen zal temperen, de slijm zal oplossen en Uw ontstoken slijmvliezen volkomen genezen. AKKER'. verzacht zuivert geneest Aio» veikrijgbui in koker* rta 230 gr*n ƒ1.50 550 gi*m ƒ2.75 cd 1000 gr*» ƒ4.50 het provinciaal electriciteitsbedrijf te Bloemendaal directeuren F. A. Smit Kleine en J. van Olden- borgh; het provinciaal waterleidingbedrijf te Bloemendaal directeur J. van Oldenborgh; het provinciaal ziekenhuis 'nabij Santpoort ge neesheer-directeur Dr. W. M. van der Scheer; het provinciaal ziekenhuis te Bakkum genees heer-directeur A. M. Benders; ihet provinciaal ziekenhuis te Medemblik genees heer-directeur J. G. Dikshoorn. De Commissaris der Koningin heeft over 'het pro vinciale griffie zooals de wet het uitdrukt het oppertoezicht. Hij is dus in de eerste plaats ver antwoordelijk voor den goeden gang der administra tie, voor tijdige afdoening van de vele aangelegenhe den van velerlei aard en voor een goede uitvoering van hetgeen door Provinciale en Gedeputeerde Staten besloten is. Iedere afdeeling heeft zoowel arbeid te verrichten, die uitsluitend tot des Commissaris bemoeiingen be hoort, als werk dat het college van Gedeputeerde Staten aangaat. Wat dit laatste betreft, staan de eer ste en de vierde afdeeling in verbinding met de Ge deputeerden Michels en Kooiman, de tweede met de Gedeputeerden Van Lennep en Hendrix, de derde en de vijifde met de Gedeputeerden Geihard en Bomans. Voor ieder lid van Gedeputeerde Staten is de jaar wedde f5000. De Griffier is naar de wet bepaalt den Com missaris der Koningin en Gedeputeerde Staten in hun opgedragen bestuur behulpzaam. Dat be hulpzaam zijn komt vooral hier tot uitdrukking, dat hij onze vergaderingen van Gedeputeerden bijwoont, in overleg met den Commissaris der Koningin en met den chef van de betreffende afdeeling zorgt voor uitvoering van de besluiten en voortdurend aan de geheele administratie leiding geeft. De inrichting van de administratie ter provinciale griffie en de wijze van werken door Gedeputeerde Staten vorderen dringend een ingrijpende reorgani satie. Ieder, die stukken van het provinciaal bestuur ontvangt, zal mij toestemmen, dat deze wat inhoud en uiterlljken vorm betreft, er over het algemeen steeds voortreffelijk uitzien. Ik ben eenige jaren als gemeente-secretaris in een andere provincie werk zaam geweest en ik neem ook nu nog voortdurend van veel werk van andere provinciale besturen ken- geweest en vergezeld van de voorstellen der afdee- lingschefs thuis zenden. Er is ook geen gelegenheid voor alle Gedeputeerden om van de stukken, die 's-Woensdags in de Gedeputeerden-vergadering be handeld zullen worden, kennis te nemen. Ieder deelt met betrekking tot zijn afdeeling in die vergadering zelve zoo goed en zoo kwaad als het gaat in hoofd trekken mede waarover het gaat en wat er wordt voorgesteld. Er is gelukkig in het college van Gede puteerde Staten onderling groot vertrouwen en daar door gaat het nog eenigszins op deze manier. Maar ioder voelt het: juist is deze toestand toch volstrekt niet. Juist is het evenmin, dat de leden van Gedepu teerde Staten herhaaldelijk door bestuurders of par ticulieren worden aangesproken over allerlei door dezen schriftelijk aangebrachte zaken, waarvan Ge deputeerden niet volledig of nog in het geheel niet hebben kunnen kennis nemen. En je kunt je dan toch maar niet telkens houden alsof je neus bloedt. Ook in dezen toestand zal vergrooting van de keu kenruimte, gepaard gaande met verbetering van de werkwijze, een goede oplossing moeten brengen. D. KOOIMAN. Purmerend. men, zooals Brugge, bedreigd door Nassau, had ge wild, dan ware het wellicht anders geloopen. Nu vLol eerst Brugge, daarna Gent in handen der Habsbur- gera Coppenhole, gesteund door den uitgeweken Hoek- echen HoJla/ndschen edelman Jan van Naaldwijk, deed j tevergeefs een poging om den strijd op ander terrein 1 over te brengen. Jan Denijs verovert Dixmuiden, van Naaldwijk Grammont, maar de Gentsche bevolking ds te ver- slapt, te verarmd om dadelijk steun te verleenen on j daardoor van het succes te profiteeren. De plaatsen vallen weer in handen dar Moneters, de Gentsche troepen vallen op Gent terug en Jan- Denijs is zoo i otwmoedigd', dat hij de stad wil overgeven, hetgeen door Philips van Kleef verhinderd wordt, die hem als afschrikwekkend voorbeeld doet onthoofden. De ongelukkige Jan van Coppenhole en zijn broe der maken kennis met de geringe waarde, die men aan volksgunst schenken mag. De bevolking wordt tegen hen opgehitst en zoo eindigt de dappere Jan van Coppenhole zijn leven- op het schavot ,(16 Juni 1492). Met den dood der Coppenhole® was d'e laatste tegenstand der Gentenaren gebroken. Maximillaan eischte geduchte bestraffing zijner I onderdanen, doch de hertog van' Saksen was zachter gestemd en zoo kwam het verdrag van Cadsant op 29 Juli 1492 tot stand. Honderd notabelen moesten naar Hulst komen om den Herrog om genade te smeekeri, een boete van 525000 pond moest worden betaald. Maxiimiliaan schonk zijnerzijds algeheele amnestie. Nadat nu Philip van Kleef Sluis had overgegeven, en zich onderworpen had, de magistraten en vroed- schappen waren „omgezet", kon men op 12 October 1492 zeggen, dat eindelijk de vredo in Vlaanderen was hersteld. Doch tegen welken prijs? Vlaanderen was verwoest en verarmd. De rijke ste den Brugge en Gent waren niets anders geworden dan-: „villes mortes". Geweldige schuldenlasten, waar van.' de delging der renten roods zulke hooge belasting gen. eischten, dat de burgers er onder gebukt gingen. Het ergste was dat de buitensporige belastingen gedrag enmoesten worden door oen® bevolking die geen ruggegraat meer bezat De besten onder de burgers waren, hetzij gedood, of verbannen, of uitgeweken. De futloozen waren ach- i tergebleven. Die ongel ukkigen, die onder normale omstandigheden wellicht er weer bovenop gekomen zouden zijn, waren nu ais slaven on-der het juk. Wat waren het betrekkelijk gelukkige tijden ge weest oen het ging om do hegemonie der Leliaards of Clauwaards. toen hot ging om de hegemonie der pro-Fransche of pro-Engelsohe politiek. Toen had men magere en; vette jaren gekend, doch van de vette toch het meest daarvan- getuigden de fraaie kerken, de mooie woonhuizen, de rijke gildehuizen. Thans was dat alles anders, thans scheen do toestand- ho peloos. Men Jrehoefde niet meer uit te zien naar een Jacob of Willem van ^rtevelde, Er zouden geen mannen als deze meer opstaan in Gent Zoo was de toestand' in Vlaanderen na •het tot stand j komen van den vrede van Cadsant Kort daarop stierf keizer Frederik III en werd door Maximiliaan als keizer opgevolgd. Philips de Schoone, een jonge ling van 16 jaar, zond op 16 December 1494 de graven van Baden en Nassau naar Gent om namens hem den eed! als graaf van Vlaanderen af te leggen. Met Philips opende zich een nieuw tijdperk. Het was alsof Vlaanderen herboren was, toen op 15 Maart 1497 de 19-jarige prins met zijne gemaliu Johanna van' Castiilië zijn joyeuze entrée binnen Gent hield. Ondanks haar armoede had de stad zich uitge sloofd en het was alsof de jonge vorst begreep dat hij de Vlamingen moest steunen in hun pogen om zich te herstelion van de geleden tegenslagen. Wel iswaar trachtte hij invloed uit te oefenen op de verkiezing der vroedschap, doch anderzijds herstel de hij vele privilegiën, bevorderde de scheepvaart op de Lye en de Schelde, terwijl hij buitendien een Groote Jaarmarkt instelde, waardoor de economische positie der stad, die alleen aan renten over schuld 20.000 pond per jaar moest opbrengen, begunstigd werd. Het Landjuweel, georganiseerd in 1498 door het St. Joris Schuttersgilde, trok veel volk en vreemde kooplieden verschenen weer binnen do stad, waar door opnieuw handelsverbindingen werden aange knoopt, die dank zij den hoorschenden vrede, zich spoedig met succes uitbreidden. De handel met Engeland nam sterk' toe en het was eigenaardig, doch met dien handel herleefde Gent als het ware en verheugde zich opnieuw in eenigen bloei. Zoo werd op 24 Februari 1500 binüen de muren van het Prinsenhof te Gent een prins geboren. Jo hanna van Castiilië schonk een zoon aan haar echt genoot Philipe den Schoone. In alle Nederlanden heerschte groote vreugde en Gent trotsch op het feit, dat deze vorstentelg, dien men reeds voorspelde, dat hij de' machtigste vorst ter wereld zou worden binnen haar veste geboren was, gaf schitterende feesten. De bisschop van Doornik doopte den jongen Ka- rel, wiens overgrootmoeder Margaretha van York, hem ten doop hield, terwijl zijn tante Margaretha van Castiilië, meter, «en Charles de Croy, prins de Chimay, peter waren. De jeugdige Karei (hertog van Luxemburg) werd zorgvuldig opgevoed en er werd zorg voor gedragen, Vervolg. En zoo was zooals de vorige- maal reeds is op gemerkt de burgeroorlog begonnen. Philip van Kleef, de veldoverste der Vlamingen, moest Brus- n uwipjuiuift W|/eciucu CU Dl ITOIU tiClK TUV1' KCUIOKCU, «el aan Albert van Saksen overgeven. Do vrede van j dnt hlJ het Vlnomsch, den taal van het volk der Tours kwam tot stand, de Bruggelingen waren- be-Nederlanden, evengoed machtig was als hot Duitsch, reid zich aan. Engelbert van Nassau, die hun atad het Fransch en het Spaansch. Mnvlel, to onderwerpen, de Gentenaren weigerden, i Toen zijn vader in 1505 afscheid van zijn 5-jarig PhlLips van Kleef achtte het verdrag van Tours on- I zoontje nam, was het alsof hij reeds zijn naderend aannemelijk en^vorovond'e Sluis. einde (1506) voorzag, want hij verzocht Margaretha Van daaruit bleef hi> in correspondentie met Jan Van Castiilië, den prins van Chimay en andere van Coppenhole te Gent en samen beraamden zij den hoogstaande personen voor het wel en wee van den nieuwen strijd tegen Albert van- Saksen. jongen prins te zorgen. Aanvankelijk waren de krijgskansen gunstig voor De Staten Generaal benoemden in 1506 Maximi- de Gentenaren: Hulst werd ingenomen, ter Neuzen liaan tot voogd en zijn tante Margaretha tot regen- geducht versterkt, de heer vam1 Lichtervelde geeft zijn tes. kasteellover aaji do Staatschen, zooal» toen reods de. In Januari 1515 werd Karei meerderjarig ver- ze aanhangers van de Algemeene en- Provinciale Sta_ nis. Noordholland kan in dit opzicht de vergelijking ten der Lage Landen genoemd werden. m Tl flor o nrAvinptün volro» e iiinenn/1 A c_i j tj jt»ij met andere provinciën zeker schitterend doorstaan. Hetgeen dus de keuken verlaat, is goed. Nu is het uiteraard van groot gewicht, dat de spij zen. die opgediend worden, goed toebereid zijn en smakelijk en dat zij het oog aangenaam aandoen. Maar dat is toch niet alles. Men behoort ook op tijd Maar de oude hoofdstad van Vlaanderen was even als Brugge veel te veel ontredderd in de laatste ja- klaard cn deed hij al9 Graaf van Vlaanderen zijn intrede in zijn geboortestad Gent Al dadelijk ontstond er een conflict daar Karei weieerdc den gewonen eed af te leggen en er zelf ren, dan dat zij op den duur opgewassen waren tegen oen opgesteld had. veel minder gunstig voor de pro- de veldheeren van Maximijiaan,, den hertog van vinriale en stedelijke autoriteiten. Saksen en den graaf van Nassau. De wevers kwamen in opstand en eischten den •Ware tijdig een bondgenootschap tot «tand geko- eed als voor den vrede van Cadsant. De jeugdige vorat

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1924 | | pagina 1