Uit en Voor de Pers.
Gemengd Nieuws.
workon moest laten, om de kosten, men dan ré geld,
den Mammon diendeP
En wanneer ik zeg, dat Christelijke naastenliefde
een der wegen is tot ons doel. roep danfniet toe:
Uw Christendom is failliet, t Christendom is vaak
verguisd en mishandeld. Ik zeg u, zyï die dit deden,
en van dat Christendom een carncafcuor hebben
gemaakt, 't werk van die mensöhen is failliet.
Men zegt tooh niet, als een sociaal-demeoraat, die
in beteren doen is geraakt, Zijn beginsel verloo
chent: de sociaal-demooratie is failliet t Neen, hoog
Btens: die man is een mislukking.
Spreker woonde in Alkmaar, eene uiivoering van
dat mooie tooneelatuk „Op Hoop van Zegen" bij van
don grooten Herman Heijermans, (voor wiens na
bestaanden men ook al bedelen moet voor hun be
staan), en hij zag daar die oude Kniertje, door mevr.
De Boer-Van Kijk tot een monument verheven. Hij
zag haar keeren van den rijken reeder mot een
pannetje eten, met een fooi. „Oud en Arm.",
kon nooit beter en treffender zijn getypeerd.
En in dat zelfde stuk zag hij- dien ouden man aan
't haringkaken. Ü'ië eenvoudige was wijs. Dat kan,
gelijk do minder eenvoudigen vaak niet wijs kunnen
zijn. Maar deze man sprak wijs, wanneer hij het had
ovor die honderden, oogen van haringen, die hem.
aan konden zien, zoo akelig. Doch meer nog zag ik
de vlsschenoogen van dien oude, die zoo akelig
staarden naar ons. Zoo moeten duizenden
oogen naar ons zien van hen, die van ons hulp
verwachten.
Naastenliefde gebiedt ons, dat zij niet moeten vra
gen van vreemden of kinderen om een fooi. Spre
ker hoorde eenmaal zijn moeder zeggen: „Kinderen,
als ik oud ben, hoop ik me zelf te redden, buiten
u'Ik begreep dit nog zoo niet, doch later begreep
ik dit wel.
Als de Noordzee achter deze duinen straks wild
wordt en 'ruw, en hooge golven beuken uw blonde
duinen, dan, in den nacht, kan het gebeuren,
dat in de visschersdorpen aan deze zee, de noodklok
luidt; enkelen zullen hier ge enacht op slaan en
slapen door,doch anderen gaan uit hunne wo
ningen door den donkeren stormnacht, en sprin
gen in de reddingsboot, en gaan de arme schipbreu
kelingen tegemoet, om te redden wat te redden valt.
Laten ook wij dit doen! Wanneer over Holland de-
noodklok luidt, voor hen die arm zijn en ploeterend
oud- geworden, spant dan allen samon, cn steunt bij
do a.s. Kamerverkiezingen enkel hen die onze zaak
zijn toegedaan. Helpt dan en pakt don aan, om te
redden, wat te redden valt.
Hartebik applaus en dank van den voorzitter wa
ren het welverdiende loon, dat Ds. Baar inoogstte
met zijn pakkende rede.
Hierna voerde de dilettantenclub „Ons Genoegen"
uit Schporldam op, het tooneelatuk „Kleine men-
schen."
Op zeer duidelijke wijz ewerd geïllustreerd! hoe
menschen, geheel geleid door dogma's, in hunnen
dorpseenvoud hoogstaande en edelo menschen kun
nen verguizen. Doch gelukkig was de ontknooping
tot. aller tevredenheid, althans van de toehoorders,
want we gelooven niet, dat de leden van den ker-
keraad te Ankerveen tevreden waren.
Precies één uur eindigde de goedgeslaagde avond,
welke voor de afdeeling SohoorlSchoorldam suc
ces heeft gegeven.
EEN ONGELUK VOORKOMEN.
Ter hoogte van de Ned. Springstoffenfabriek te
Muiden, wilde de heer Gr., die met zijn auto van
Kaarden kwam, den .melkrijder C. v. d. A., uit Mui
den, die van Amsterdam met zijn melkwagen huis
waarts keerde, passeeren. Plotseling kwamen van
achter den wagen twee wielrijders te voorschijn.
Oogenblikkelijk remde de heer Gr. zoo krachtig mo
gelijk, doch met niet veel effect, daar de auto op
het glibberige rijwielpad toch voortgleed. De heer Gr.,
die het leven van de fietsers wilde sparen., stuurde
zijn auto nu pardoes de vaart in, daarbij naturlijk
zijn eigen leven wagende. Auto en1 bestuurder gingen
natuurlijk kopje onder. Weldra dook de heer Gr.
weer op. Hij word nu door den arbeider P. uit Mul-
derberg verder op het droge geholpen.
Een woord van hulde voor de tegenwoordigheid van
geest en de zelfopoffering varu den heer Gr. is zeker
niet misplaatst. Tel.
EEN ONGELUKSDAG VOOR DE LEIDSCHE TRAM
Vrijdagnamiddag had op de Breestraat, even voor
bij het stadhuis te Leiden, een ernstige botsing
plaats tusschen de electrische tram en een vracht
auto van de waschinrichting der firma Van der Loo
te Leiden. Dit voertuig' reed- uit de Brugsteeg en
kwam op de Breestraat tusschen twee van tegenover
gestelde richtingen komende trams. De wagen werd
nan splinters gereden. De chauffeur R. Oskam
snroner er bijtijds af en bleef ongedeerd. E'en der
trams liep uit de rails en werd ernstig beschadigd,
'mvill de trambestuurder door de glasscherven ver_
wondineren verkreeg. Het tramverkeer werd geuimen
tiid «restoord.
Door de eerste tram. die weder in de richting
Hoove Rijndijk reed. werd nog op den Hoogewoerd een
onen man overreden. In hooest ernstigen toestand
w^rd hij in het Academisch Ziekenhuis opgenomen.
ZIEKENHUIS TE ALKMAAR.
In de Alkmaarsche Courant lezen we het volgende:
Er zijn den laatsten tijd in het R. K. dagblad „De
T jd" eenige tendentieuze berichten verschenen,
waarin er op gezinspeeld werd, dat de Cadetten
school door een bestemming tot neutraal ziekenhuis
niet gebruikt zou kunnen worden om er eoiv semi
narium of pensionaat in te vestigen.
Dat men in de gegeven omstandigheden juist van
de Cadettenschool een dergelijke inrichting zou wil
len maken, behoeft niet te verwonderen, maar waar
die plannen tot dusver nimmer in het openbaar naar
voren gebracht werden, is het duidelijk, dat men B.
en W. moeilijk kan verwijten, dat zij deze op eenlger-
lei wijze tegengewerkt hebben.
B. en W. hebben het dan ook blijkbaar nuttig geoor
deeld een en ander tegen te spreken.
„De Tijd" bevat onder het opschrift „Ziekenhuis-
bouw in Alkmaar' dan ook het volgend artikeltje:
Van B. en W. te Alkmaar ontvingen wij de mede-
deeling, dat genoemd college er prijs op zou stellen,
dat onderstaande modedeeling in ons blad zou wor
den opgenomen:
„Er zijn dezer dagen enkele artikeltjes in dit blad
opgenomen over de plannen voor een nieuw gemeen
telijk ziekenhuis to Alkmaar. Hoewel daarin een
zeer tendentieuze voorstelling van die plannen wordt
gegeven, welke reeds in den titel der artikelen uit
komt („Ziekenhuis-wee",) zou er voor het Gemeente
bestuur geen aanleiding zijn daarop in te gaan, ware
het niet dat in het eerste de indruk wordt gewekt,
alsof deze plannen bedoelden uit 'kleine stads- en
dorpspolitiek een goed Roomsch-Katholiek scholen
plan te Alkmaar te dwarsboomen. Het Gemeentebe
stuur stalt er prijs op, dat wij mededeelen, dat het
noch in zijn geheel, noch in één van zijn leden van
een zoodanig scholenplan op de hoogte is gebracht,
zoodat zelfs de mogelijkheid tot het dwarsboomen
daarvan niet heeft bestaan. Als inderdaad het Zieken
huisplan een belemmering is voor een Roomsch-Ka
tholiek scholenplan, dan is dat oen te betreuren,
maar niet door het Gemeentebestuur gewilde samen
loop van omstandigheden."
Uit deze mededeeling, zegt de Red. van „De Tijd"
blijkt, hoe goed het is geweest, dat deze kwestie
door onzen Leidschen borichtgever voor het voet
licht is gebracht. Wij merken erbij het volgende op:
Door hem is niet beschreven en ook niet bedoeld, dat
men te Alkmaar uit kleine stads- of dorpspolitiek een
goed Roomsch-Katholiek scholenplan zou willen
dwarsboomen. Wèl. dat de thans gevolgde gang van
zaken ertoe zou kunnen leiden, dat er een Zieken-
huis-quaestie ontstond, die voor de Gemeente op een
werkelijk „wee" zou kunnen uitloopen.
Dat geen der leden van het Alkmaarsche Gemeen
tebestuur iets wist van dit scholenplan, moet natuur
lijk op gezag van B. en W. worden aangenomen.
Men mag te Alkmaar dus wel dankbaar zijn, dat
het zulks uit ons blad heeft kunnen vernemen, zoo
dat de zaak nu nog een goede oplossing zal krijgen.
Uit het briefje van B. en W. maken wij althans op,
dat hiervoor nu aan die zijde de «roede wil bestaat.
Wij aldus merkt de A. Crt. op in verband met
het bovenstaande zouden nu alleen nog willen
opmerken, dat m enbij „De Tijd" wel erg naïef is,
door te veronderstellen, dat B. cn W. thans uiterst
dankbaar zullen zijn over de hun op deze wijze be
reikte mededoelingen en dadelijk zouden besluiten
alle andere plannen ter zijde te stellen, om hun „goe
den wil" tot stichting van een Seminarium in de Co-
dettenschool te kunnen, toonen.
TRAMWAGEN IN BRAND.
Vrijdagavond Is op de Lange Brug bij het Spaorne
te Haarlem een motorwagen van de E.S.M. van het
nieuwe type door kortsluiting in brand geraakt. De
wagen stond1 in korten tijd in vlammen. Passagiers
en wagenbestuurder wisten bijtijds den wagen te ver
laten. Do brandweer-motorspuit was spoedig ter
plaatse en wist in twintig minuten het vuur te
blusschen. De wagen is inwendig geheel uitgebrand.
INBRAAK TE SCHIEBROEK.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is het rus
tige dorpje Schiebroek bij Rotterdam, in opschud
ding gebracht door een drietal beruchte Rotterdam-
sche inbrekers, die een bezoek brachten aan de al
leenstaande hoeve van den heer C. v. d. Kloot. Deze
boerderij is tijdelijk onbewoond, omdat de echtge-
noote van den eigenaar in het ziekenhuis verpleegd
wordt en de heer v. <L Kloot bij zijn zoon zijn intrek
heeft genomen.
Toen Zondagmorgen ongeveer 5 uur eenige boeren
knechten van een in de nabijheid gelegen boerderij
buiten kwamen, zagen zij' dat er in het huis van
den heer v. d. K. licht brandde.
Onmiddellijk waarschuwden zij den veldwachter.
Deze liet het huis omsingelen en drong zelf de woning
binnen. De daders losten eenige schoten op den veld
wachter, die echter niet gewond werd. Hij slaagde er
,in. een der inbrekers te arresteeren. De beide ande
ren wisten te ontkomen. In het huis was alles over
hoop gehaald, terwijl verschillende pakken met
kleeren en eetwaren gereed waren gezet, om te wor
den meegenomen. Geld hadden de dieven niet kun
nen vinden. Wel hadden zij flink van den wijnvoor-
raad gedronken.
De R'otterdamsche recherche werd gewaarschuwd
en reeds Zondagmorgen wist deze de beide andere
daders aan te houden. Een hunner was geheel met
modder bedekt en is dus blijkbaar doo rhet land en
over sdooten gevlucht.
DE HANZEBANK TE HAARLEM.
De Haarlemsche Hanzebank heeft bij de rechtbank
te Den Haag. die de faillissementsaanvrage van die
bank in behandeling heeft," een verzoek tot sur
séance van betaling ingediend.
VALKKOOG.
Zondagavond werd door de Rederijkerskamer
„Klein Begin" alhier in het lokaal van den heer A.
Buik opgevoerd het dramatisch tooneelstuk in 3 af-
deeling«en: „Het Paarlsnoer."
Het zal de talrijk opgekoménen niet berouwd heb
ben dezen gang naar het lokaal te hebben gedaan,
daar de vereeniging heel goed werk heeft geleverd,
hetgeen door de aanwezigen in groote stilte werd
aangehoord. Na elk tafreel weerklonk dan ook tot
dank een luid applaus.
Ook was de aankleeding van hte tooneel, benevens
de grimage van den heer Willemse uit Schagen per
fect in orde en heeft dit veel bijgedragen tot het goede
slagen van dezen avond.
Even zij hier opgemerkt, dat Anna, die heel goed
spel gaf, dit voorbaan even krachtiger voordraagt,
daar zij voor de achterzittende personen wel eens
moeilijk verstaanbaar was.
Eten gezellig bal besloot den avond'.
HET NIEUWE ZIEKENHUIS TE ALKMAAR.
De commissie, aan welke de Raad heeft verzocht, de
exploitatiemogelijkiheid te onderzoeken van een mo
dern, neutraal ziekenhuis, met klasse-verpleging,
heeft in hare Vrijdagavond j.1. gehouden vergadering
besloten, onder bepaalde voorwaarden den Raad te
adviseeren tot opriohting van een zoodanig zieken
huis van 132 bedden, volgens de plannen van dr.
Wortman te Amsterdam, in het gebouw der Cadetten
school. Eten dier voorwaarden is het ontvangen van
belangrijke sommen uit Alkmaar en de buitenge
meenten. De commissie vertrouwt, dat hare hooge
verwachtingen dienaangaande niet beschaamd zul
len worden.
ST. MICHAEL EN DE R-K. STAATSPARTIJ.
De Telegraaf schrijft: f
Uit een aan de pers verstrekt communiqué over
de poging tot bemiddeling tussohen het Hoofdbe
stuur van de ILK. Staatspartij en dep bond St. Mi
ohaël', is gebleken, dat het Prof. Aengenent gelukt
(is, in het conflict een weg te vinden, waarlangs
eenerayds aan de wensohon der demoofacische Ka
tholieken wordt tegemoet gekomen en anderzijds de
eenheid in de partij bewaard blijft.
In tegenstelling met zijn voorganger, Baron van
Wijnbergen, heeft Prof. Aengenent begrepen, dat
de verdeeldheid, welke reeds sedert jaren in de
partij' gistte, geen gevolg was van persoonlijke am
bities van enkelten, doch sleoóts e \d reaotao op de
conscrvative tendenzen in de partijleidingwaar
door b.v het partijprogram niet meer de weer
spiegeling- was van hetgeen er in de partij leefde,
en om hierin verandering te brengen, is hij geko
men met het voorstel1 tot vorming van een soort
„partijraad".
De oplossing, welke thans gevonden is, komt
praktisch neer op do vorming van een R.K. parle-
ment^ in do partij, een parlement dan,
waarin naast de Kamerfractie, alle rich
tingen in de party zullen vertegenwoordigd
zijn en dat tevens de richting za* aangeven, waar-,
in de R.K. Kamerfractie zal hebben te gaan.
Wat nu het resultaat van deze aroitr tf o zal wor
den dit hangt geheel1 af van de poutie, wolke
Prof. Aengenent inneemt. Want, w. ^wijzen er nog
eens op, aat de arbiter hier niet door een der par
tijen was aangezocht, doch geheei p&rtioiüiery noo-
wei met toestemming van het RK. Bonisbestuur,
zijn bemiddelingsprogram ondernam. Neemt mon
echter in aanmerking, de absolute autoriteit we ke
Prof. Aengenent vooral in de leidende kringen dor
Staatspartij! bezit, dan schijnt 't vrijwel'uitgesloten,
dat na zijn pleidooi voor hot oompn i>mi9y dit" op de
a.s. bondsvergadering te Utrecht zal1' wora'en ver
worpen
Do vraag rijst dan, of het getroffen oompronus
nog invloed kan hebben op ae «a.s. verkieaagen,
waar „St. Michaël", eerst ontbonden /al woraan,
nadat tot Vorming van een „oenbraai lichaam' zal
worden overgegaan.
Uit door ons ingewonnen inl'iohtigen, meencn
we te kunnen conclüdeeren, dat hot werk van oen
op de a.s. bondsvergaderirtg te benoemen commissie,
welke de plannen nader moet uitwerken, in goou
geval' vóór de verkiezingen gereed zal kunnen zijn.
zoodat ook de ophef.ïng van "St. Miohaëf vu »r
dien, op Zijn zachtst uitgedrukt, zeer twyfolaaht g is<
Wn meenen dan ook te weten, «lat men vaa die
zijde ia.v. het partijprogram slechts zijn wens hen
op de a^. vergadering naar voren aal brengen, ter
wijl men ten opzichte van de oandicUatsteiling zal
voortgaan talveren voor de oandideering vau de
mocratische afgevaardigden.
HONDERDVIJFTIO HERTEN OP DEN LOOP.
Uit het bosch van Windaor zijn 150 herten not-
vlucht. Tachtig leden der Koninklijke Garde zijn
bezig ze weer bijeen te drijven. Totnogtoe hebben
zij er slechts één weten op te sporen en zes an
derengezien. De jacht, die Zondag werd opge
geven, is gisteren voortgezet.
STRENGE VORST.
In Fairbanks, Alaska, heerscht, volgens een
draadloos bericht, zulk een hevige koude, dat het
postkantoor gesloten moest worden, aangezien de
verwarming, niet bestand was tegen de vorst, en
het personeel te veel kou leed om arbeid te kunnen
verrichten. De thermometer wees 65 graden onder
nul.
EEN GRUWELIJKE SLACHTING.
Volgens berichten uit Cagliari (Sardinië) zijn onbe
kend gebleven moordenaars gedurende den nacht een
huis binnengedrongen. Zij vermoordden acht leden
van één gezin toen dezen afliepen.
INFLUENZA-EPIDEMIE TE TOKIO.
Volgens een bericht van de „Matin" uit Tokio,
heerscht in de stad en hare omgeving, een influ-
enza-opidemde, welke in. 20 dagen 4500 slachtoffers
eischte.
ASQUITH TOT PAIR VERHEVEN.
Er is een pairschap aangeboden aan Asquith, den
lniberalen oud-premier, die het heeft aangenomen en
den titel geokzen heeft van graaf Oxford. Baldwin
heeft dit pairschap bij den koning aanbevolen, die er
in toestemde als erkenning van Asquith's gewichtige
dienstem
TREINBOTSING TE GLAS GO W.
In het Centraalstation van Glasgwo is een extra-
trein voor een voetbalwedstrijd met een anderen
trein in botsing gekomen. Vijf en" veertig passagiers
werden gekwetst, de meesten licht. Vijf hunner wer
den naar het ziekenhuis vervoerd. Te Glasgow wer
den zeven personen gewond door het omslaan van
een autobus nabij' het voetbalvelcL
PEST IN TOERKESTAN.
De Russische bladen vernomen, dat in Toerkestan
de pest heerscht. Reeds zijn 800 gevallen met doo-
delijkem afloop geregistreerd. Onder de zieken be
vinden zich ook soldaten, die daar in garnizien ligr
gen.
DE ZONSVERDUISTERING IN AMERIKA.
In het Oosten van Amerika heeft üien de zonsver
duistering Zaterdag uitstekend kunnen waarnemen.
Toen de eclips het meest volledig was, heerschte er
in de stad New York bijkans een'middernachtelijke
duisternis.
Verschillende sterren1 waren duidelijk zichtbaar bo
ven den horizon.
Uit Ottowa wordt gemeld, dat de zonsverduistering
aldaar niet te zien is geweest, daar wolken den he
mel bedekten. De wetenschappelijke onderzoekers
waren zeer teleurgesteld.'
DUITSCH STOOMSCHIP VERGAAN.
Volgens de bladen geraakte het 4400 ton metende
Duitsche stoomschip „Amerika" bij de Lofoden aan
den grond. Naar men aanneemt, is de geheele beman
ning omgekomen.
BESMETTELIJKE OOGZIEKTE IN WESTFALEN.
Te Meppen in Westfalen, en omliggende plaatsen,
is een besmettelijke oogziekte uitgebroken, welke zich
kenmerkt <ioor sterk tranende oogen en hevige pij
nen bij de lijders veroorzaakt. De ziekte zou uit het
Oosten zijn overgebracht en het eerst onder de leer
lingen der volksschool te Witten zijn waargenomen.
DE TOESTAND IN DUITSCHLAND.
In de in Handelsber. opgenomen consulaire berich
ten betreffende den toestand in Duitschland- wordt
o.a. opgemerkt, dat wijzigingten van beteekenis de
laatste twee weken op oeconomisch gebied niet zijn
waargenomen. De toestanden in Duitschland stonden
onder invloed! der politieke besprekingen. Inmiddels
wijzen sommige teekenen op geleidelijken terugkeer
tot meer normale verhoudingen. Zoo is van beteekenis
diat de gespaarde bedragen bij1 de spaarbanken gere
geld toenemen en een meer geregelde verhouding tus
schen vraag, en aanbod' in het binnenland ontstaat,
waarvan verwacht mag worden, dat niet njeuwe bot
singen nadeelige gevolgen opleveren. Buitenlandsche
credieten stellen meer en meer in staat in het bin
nenland een meer geregelden gang van zaken in de
bedrijven te scheppen, hoewel hiermede nog lang niet
geheel in de behoefte is voorzien, doch aan den an
deren kant staat vast, dat niet alle vraag naar cre-
diet ook werkelijk een oeconomische behoefte voor
stelt. Opmerkelijk blijft het gebrek aan statistisch
materiaal over de kolen- en ijzerproductie van Duit-
sChe zijde, doch gezegd kan worden, dat in beide
branches de cijfers een stijging vertoonen. Op de
arbeidsmarkt worden de omstandigheden ook iets be
ter, doch voornamelijk in den landbouw en de bouw
vakken bestaat echter nog geen kans ongeschoolde
arbeiders hier te plaatsen, evenmin kantoorpersoneel,
waarin het aanbod veel grooter is dab de vraag,
welke laaste zoo goed als geheel ontbreekt.
De verwachtingen, welke in menig opzicht van de
nieuwe handelsverdragen gekoesterd werden, moeten
yoorloopig nog op zij wérden gezet; de resultaten
daarvan zullen wel niet vóór het voorjaar merkbaar
worden. Verder houdt de binnenlandsche toestand de
ontwikkeling vain den handel met het buitenland te
gen'; ondanks de algemeen sterk verminderde koop
kracht, als gevolg van de door de inflatie veroorzaak
te armoede, toont het indexcijfer een hoewel lang
zame, toch voortdurende stijging. Deze heeft tot een
nieuwen loonstrijd aanleiding gegeven, die weliswaar
betrekkelijk snel is bijgelegd, maar gteten van beide
partijen is door de getroffen schikking bevredigd;- de
arbeiders beschouwen de verkregen concessies als
ontoereikend, terwijl de werkgevers de toegestane
verhoogingen als verdere nauwelijks te dragen fianci
eele oflers gevoelen.
ZINOVIEFF VAN DIEFSTAL VERDACHT.
De „Daily Mail" meldt uit Riga:
Volgens een bevestigd bericht uit Petersburg heeft
de bolschewistisché geheime politie-commissie order
gekregen uitgebreide huiszoekingen te deno ini de
apartementen van de tegenwoordige en vroegere
vriendinnen van Zinovieff, den president van de der
de internationale. Het doel van dit onderzoek is de
sieraden, waardevolle tapijten, schilderijen en zilver
werken van Marie Antoinette te vinden, welke de
Fr iisi* ij legatie miste toen zij de Fransche ambas
sade dm.
Te Riga wordt gemeldi, dat de sovjets van meening
zijn, dat Zinovieff de hand hierin heeft in verband
met zijn gedegenereerd leven.
EEN GEBOUW VOOR EDISON.
Als een bewijs van erkenning voor zijn werk ter
bevordering van de beschaving, zijn de electriciens
te New York voornemens ter eere van Thomas Edi
son een gebouw van 20 verdiepingen te doen hou
wen.
Dit gebouw Edison zal worden uitgenoodigd om
i den eersten steen daarvan te loggen zal in het cen
trum van de stad worden opgetrokken. Aan den in
gang zal een bronzen, 25 voet hoogJ standbeeld van
den uitvinder worden opgericht.
Behalve bureaux zal -het pand ook een museum1 op
electrisch gebied omvatten. Edison zal worden ver
zocht voor dit museum zijn werkteekeningen af te
staan. Ook aan andere uitvinders zal een dergelijk
verzoek worden gericht.
Ten slotte bestaat er een plan om in dit gebouw ook
esn electrische centrale onder te brengen.
OP ZOEK NAAR HET AAPMENSCH.
Een expeditie tot opsporing van den aapmensch
vertrekt eerstdaags onder leiding van den ass,-resi
dent Schmidt naar Poeloe Rimau (Lampongsche
districten), waar kapitein Bor do noodige voorberei
dingen treft.
Een Indisch ambtenaar H. de Santy vertelt van de
Sedapak, het hoogste dier, de laagste mensch, in het
Koloniaal Weekblad:
Hoeveel moeite ik mij ook getroost heb, tot mijn
groote teleurstelling is het mij niet mogen gelukken
een Sedapak te zien. Wel heb ik sporen ontmoet, cn
als ik met een paar Maleische roeiers in een prauw
in de moerassen lag, het hooge geluid der wezens ge
hoord en zelfs het kraken dor schelpen. Altijd ver
telden de mij vergezellend» inlanders dan, dat er
Sedapaks in d® buurt waren. Hoe scherp ik! ook keek,
ik zag niets, wel altijd sporen.
Merkwaardig is, dat Maleische jagers, aangelokt
door de hooge premies, altijd geweigerd hebben een
Sedapak te schieten of te 'dooden, omd'at hij* een
mensch Is; wel trachten zij' mot ingenieus in elkaar
gezette vallen het wezen te vangen.
„Zijn er boschmenschen op Sumatra?" Deze 'door
den Gouverneur Wtestenenk gestolde vraag durf ik
niet met een pertinent „ja" te beantwoorden, maar
alle mijne berichtgevers hebben mij verklaard, dat
zij hunne mededeelingen met een eed durven te be
vestigen, desnoods op een „kramat" of heilig graf.
Waar het mij niet gelukt is om het raadsel van den
Sedapak op te lossen, hoop ik dat de volgens de be
richten uit te zenden expeditie van dé „Royal So
ciety of Londen" meer resultaten zal mogen hebben
en dat deze bijdrage ten goede moge komen aan hare
en andere pogingen om de „missing link" te vin
den.
DE ONTDEKKING VAN MENSCHELIJKE OVER
BLIJFSELEN BIJ BROKEN HILL IN RHCDESIA.
Prof. Sdr Arthur Keith, conservator van het Mu
seum van het Royal College of Surgeons, heeft in een
lezing mededeeling gedaan over de ontdekking van
menschelijke overblijfselen bij Broken Hill, in Rho-
desia. Daaronder was een schedel die, naar hij ge
loofde, de oudst bestaande ls. Prof. Keith, zeide, dat
de schedel or een was, van een menschentype, dat
vóór de ontdekking dezer overblijfselen onbekend
was.. Het is, volgens Keith, een buitengewoon pri
mitief type, zoo primitief on zoo verschillend van
andere.'levende rassen, dat er oen nieuwe soort voor
moet worden geschapen. Keith raamde, dat deze
mensch behoorde tot het pleistocene tijdperk en ge
leefd had tusschen 100.000 en 200.000 Jaar geleden. De
gevonden beenderen toonden, dat, die mensch recht
op kon loopen en vijf voeten negen inch of iets- meer
mat. Ofschoon de schedel veel gelijkt op dien van een
gorilla, stond' deze mensch niet zóó laag wat hersen
inhoud betrof, daar hij' zelfs hooger stond dan som
mige van het lage type van thans nog levende mten-
8chelijke wezens.
Verder zullen wij het maar afwachten.
Reclames.
Als go geen eetlust hebt, ge u humeurig en ter
neergeslagen voelt, dient gu Foster's Miagpil en
te gebruiken. Dit geneesmiddel werkt rechts reó-cs
op de ltever, regelt de gaL helpt do spijsverte ing
en voorkomt verstopping. Ifet geheele ge>tel wordt
versterkt door het gebruik van Foster's M uigpi.ien.
Prijs per flacon van vyïfcig versuikerde pillen f 0.65;
in apotheken en drogistzaken*
PLANTENZIEKTEN LEER.
132.
EEN,, FRUTTDAG".
In den loop van dit jaar, wellicht dezen winter
nog, zal er in de omgeving van Hoorn, waarschijn
lijk te WesterBlokker, een „fruitdag" gehouden wor
den, ini denzelfden geest als den „aardappeldag'",
dien we verleden jaar te Lutjebroek gehad hebben.
Evenals de aardappeldag moet ook deze fruitdag
slagen "en daar moeten de fruitkweekers in den Ban_
gert en omgeving voor zorgen, Van Winkel tot Ooa-
terleek en van Andijlt tot de Beemster, overal moe
ten de kweekers vandaan komen om de lezingen, die
gehouden worden, te Hoorn. Wageningen zal wel
voor een rijk programma zorgen, waarop ook wellicht
zullen voorkomen onderwerpen, als kassenbouw,
fruitverpakikng, enz. Lezingen over fruitziekten zul
len dus afgewisseld worden met die over de cultuur.
Meerdere inlichtingen over dezen „fruitdag" zullen
ter zijner tijd verschijnen.
VUUR IN PEEN.
De heer J. Bouwens, correspondent van den Plan.
tenziekentenkundigen dienst te Broek op Langendijk,
schrijft in zijh verslag, aan Wageningen over het jaar
1924 het volgende:
Evenals het vorige jaar werd er weer veel „vuurt'-
waargenomen in de peen, inzonderheid in de late
wintorpeen. Deze ziekte trad echter nogal laat op,
wat den groei betreft. Peen, dio klaar was om te bos
sen, had het niet waarneembaar, terwijl dezelfde peen,
één a twee weken later wel do verschijnselen ver
toonden van de ziekte. Eerst in liet loof en daarna
in. den wortel zelf.
Opmerkelijk was dat reeds geoogste peen, die niet
was aangetast, dit vuur kregen aan de walen of hoo-
peno p het land, waar zij ter bewaring waren opge
slagen en verder dat het vuur zich sterk openbaarde
al9 ringvuur (een aangetaste ring ter halve van den
wortel).
Vergun inij: een opmerking hieraan te mogen toe
voegen.
Van invloed! op de ziekte is, naar ik meen uit lange
ervaring, naast de natte koude weersgesteldheid, ten
eerste de teelt van karwij. Hoewel hier bijna niet
meer verbouwd, herinner ik mij nog best, dat 40 a
50 jaar geleden, toen zij hier wel voorkwam, ook do
vurigheid der peen veel en erg werd gevonden, nog
niet half ontwikeld en "ze stierf geheel weg.
Met de verdwijning van de karwijteelt. verdween
ook de vurigheid Naar ik meen is ditzelfde ver
schijnsel ook zoo waargenomen in de Streek bij
Enkhuizen.
Na de verdwijning van de karwijteelt is de ziekte
dan' ook in een reeks van jaren slechts sporadisch
voorgekomen.
En nu een ander vesrchfjhsel. De toename van den
aardappel en de afname van den ajuinbouw, scheen
wel oorzaak, dat het vuur in de peen geweldig is
toegenomen.
Zoolang de aardappelbouw toenam en de ajuin-
verbouw weinig afnam, trad de ziekte langzaam op4
maar naarmate de uienteelt afneemt neemt de ziek
te toe
Ik zoek dus verband tusschen karwij- ij aardap
pelteelt oenerzijds als ziekte bevorderend en ajuin
anderzijds als ziekte werende teelt.
Dit laatste doe ik te meer, omdat ik nog nimmer
peen vond in de ajuinakkers,, die met de ziekte be
smet was. Integendeel, die peen, die tusschen ajqin
groeit is zonder eenige uitzondering krachtig van
loof en gaaf van wortel. z
Zou het nu niet gewenscht zijn, dat in deze rich
ting verder proeven worden genomen?
Tot zoover het schrijven van den heer Bouwen®,
•wiens schrijven mij: uit Wageningen wordt toege
zonden. teneinde overleg te plegen met de Noord-
Hollandsche peenverbuwers om tot een officieelen
proef te geraken. Wie stelt mij in de gelegenheid
en verbouwt dit jaar eens peen tusschen ajuin, en be
richt mij dat?
De Contr. b.d. Plantenxiektenk. Dienst te Hoorn,
K. VAN KEULEN.
