n
fel
4J
52
Bijvoegsel der Schager Courant van Donderdag 24 December 1925. No. 7765.
jï
ZIJN HELDENROL
»t Mom
en
et
er
do
-Brij
dlïri
?nS
t dit'
Au
Het Kerstfeest bij
de verschillende
Volkeren.
xa
rfi
m
Cod
aar
)ntvf«
ïwefl
In de Noord-Europeesche landen, met name
in Scandinavië wordt het Kerstfeest op bijc
jondére wijze gevierd. Wanneer in Zweden op
Kerstavond de klokken luiden, snelt iedereen
naar de Kersttafel, welke doorbuigt onder den
zwaren last der opgedragen spijlen. Het mid
dengedeelte der tafel wordt ingenomen door
een pyramide van sneden brood, kazen, appels
,en koeken. Het voornaamste gerecht bestaat
uit gort met stokvisch. In plaats van een kerst
boom vindt men in de ZWeedsche huizen een
van het plafond afhangende, van stroo gevloch
ten, met allerlei snuisterijen versierde kroon.
De aanwezige personen dragen allen branden
de' kaarsen in de hand. Bovendien laat men
overal een bijzonder groot Kerstlicht den gehee-
!len nacht door branden.
i Op den eersten Kerstdag vroeg wordt een
vroegdienst gehouden, waaraan alle Zweden
deelnemen. Om 5 uur 's morgens gaat men te
voet of met sleden, fakkels met zich dragende,
ter kerke. In de kerk steekt iedereen, op zijn
plaats aangekomen, een kaar^ aan. Na afloop
van den kerkdienst spoedt men zich zoo spoe-
kig mogelijk huiswaarts, want wie het eerste
thuis is, brengt, volgens het bijgeloof, het vol
lende jaar het eerst den oogst binnen de schu-
j ren.
Een wondermooi volksgebruik treft men in
'sommige deelen van Zweden aan, het zooge
naamde .Fulaften" feest, het feest van den
heiligen avond.
Op Kerstavond verzamelt zich in deze stre
ken op el'ke hoeve het geheele gezin rond een
feestdisch. Op tafel wordt een met een var
kenshuid overtrokken bok gebracht en de va
der des huizes legt, zijn hand erop plaatsende,
plechtig de gelofte af een trouw echtgenoot, va
der en meester te zullen zijn. Na hem leggen
zijn vrouw, kinderen en personeelv eep derge
lijke belofte van trouwe plichtsvervulling af.
Dit gebruik herinnert aan de belofte afgelegd
op het zoen-zwijn, waarvan het 17de gezang
der Frithjofssage melding maakt.
In Rusland herinneren de liederen, welke
men zingt en het vuurwerk, dat men afsteekt
ter gelegenheid 'van het Kerstfeest aan een ou
den heidenschen zonne-eeredienst. Hieraan her
inneren ook nog gebruiken in de Oekraine.
Hier bewaart men het grondweefsel van elk
huis van Kerstavond tot den Nieuwjaarsdag:
Dan verbrandt men het voor zonsopgang fees
telijk in den tuin. Waarschijnlijk denken de
meeste Oekrainers er daarbij1 heelemaal niet
meer aan, dat ze onbewust een offer brengen
aan de zon-godin.
In verschillende deelen van Rusland gelooft
men nog dat op Kerstavond de hemelsche lad
ders, welke Jakob eens in den droom heeft
aanschouwd, weer van den hemel op aarde
worden neergelaten, opdat Jezus met zijn moe
der tot ons menschen op aarde kan afdalen.
Jezus zou daarbij: zijn vergezeld door een
groote schare engelen, om alom in de huizen
fWitï
corgi
van
rle I
In i
eni
rug
Ir.
torn
11
schi
,vonS
sch
)€St.
CEU.
.sic
idi
■t dm
K
var;
m
1 ko
rdei
vreugde en vrede te brengen. Opdat die he
melsche gasten geen gebrek lijden tijdens bun
verblijf op dit ondermaansche, dekken ge-
loovigen een tafel en zetten daarop het beste
dat zij bezitten.
In Engeland heeft de man van wijlen konin
gin Victoria den Kerstboom hij de Kerstfeest
viering ingevoerd. Vroeger kende men t er
slechts de Kerstkaarsen, welke men nog. vindt
in sommige deelen van Ierland. Zoodra op
Kerstavond de duisternis begint te vallen,
wordt een groote Kerstkaars bij, vermogen-
den weegt zoo'n kaars wel een paar pond
aangestoken en op een tegen den wind be
schutte plaats buitenshuis neergezet.
Wanneer men den volgenden morgen bij
het onrtwa^en de kaars nog brandende vindt,
dan beteekent dit geluk eri voorspoed voor het
heele komende jaar. Is de kaars uitgedoofd,
dan beteekent dit, dat de familie in den komen
den tijd wordt bedreigd, door ongeluk, ziekte of
dood.
Bekender is het gebruik van mistle-toe in
Engeland. Boven in de deuropening hangt mon
de mistle-toe-takken op en de jongedames, die
zoo onvoorzichtig zijn er ondej te gaan staan,
of er onder doop te loopen, moeten het goed
vinden, dat mannelijke personen haar een
kusje géven, waarvoor ze er natuurlijk ook
eentje terug krijgen.
In het paleis van den Engelschen koning,
wordt volgens een oud gebruik in den grooten
hall een os gebraden, de zoogenaamde „Baron
of Beef." Opdat deze os werkelijk door en door
gaarde worde, duurt het braden wel een heel
etmaal. Behalve dezen os wordt er nog veel
ander vleesch en wild gebraden, want in En
geland houdt men ervan om ter gelegenheid
van het Kerstfeest vóór alles eens lekker te
eten.
Zelfs de armste in Engeland, heeft met Kerst
mis een feestmaal1. Er zijn tal van vereeni-
gingen, welker leden het heele jaar door een
kleine contributie betalen om de leden met
Kerstmis in staat te stellen voor zich en hun
gezin een Kerstmaal aan te richten.
Vooral een mooie plumpudding, een gerecht,
waardoor Engeland beroemd is, mag op geen
Kerstdisch onthf%ken. Elk stuk, dat men er
van eet, bezorgt den eter het volksgeloof
zegt zulks ten minste een maand van geluk
en voorspoed.
Onder de boeren in Devonshire vindt men ook
nog een uit den heidenschen tijd dateerend ge
bruik. In den Kerstnacht brengt men daar in
den tuin een dankoffer aan de vruchtboomen.
Het offer bestaat uit zelf gebakken koeken, een
beker Volksdrank, bereid uit appelwijf, sui
ker en ale. Het doel van dit offer is de booze
geesten te verbannen, die anders het volgend
jaar den oogst wel eens konden doen misluk
ken..
(Nadruk Verboden.)
KERSTSTEMMING.
Naar een gegeven van F. Kopallik.
Over de wereld daalt de nacht
-Vol van wijding ep sterrenpracht,
Sneeuw-overgoten glanzen de daken
De torenklok gaat haren zatng nu staken
En uit een huis klinkt, teen kinderstem zacht
„Stille NachtHeilige Nacht.
Nadruk verboden.
villl
;ebc
Jlia
Naar een gegeven van LEONARD MEtRRICK.
Toen hij zich een beroep gekozen had, toen hij on
danks de vele tegenwerpingen tooneelspeler geworden
was, had zijn vader zich beleedi'gd gevoeld. Zijn va
der was'de hoedenmaker in de Rue de la Paroisse.
De winkel was niet bloeiend in Ville-Nogent deden
de menschen erg lang met een hoed maar het was
toch op zijn minst een winkel en de oude man
wenschte, dat zijn zoon achtenswaardig zou zijn. Zoo
is Frankrijk. De kleine Fransche hoedenmaker wist
niet dat aan den overkant van het Kanaal en elders
de zonen en dochters van adellijke families zelfs aan
liet tooneel gaan en hij zou het niet geloofd hebben
hdien men het hem verteld had.
In zijn jeugd-droomen dag-droomen achter de
tconbank had Olivier Picq zichzelf gezien als eer.
vooraanstaand man in Parijs, die hartstochtelijk zijn 1
liefde verklaarde aan beroemde actrices. Maar zijn
engagementen waren zóó verschillende gebleken van
zijn vele droomen, dat hij zelfs niet één keertje bet tot
een heldenrol had kunnen brengen, nog niet in het
kleinste gehucht in de provincie. Geen directeur j
wenschte hem als een held te beschouwen. Langzaam
hiaar zeker had hij opgehouden ernaar te verlan- j
gen. En nog langzamer had hij zelfs de verwachting j
op andere rollen van eenige beteekenis opgegeven. Hij
was de onnoozele kamerdienaar, die opkwam met het I
lachende kamermeisje, om uit te leggen wat de hoofd-1
figuren tusschen de bedrijven hadden gedaan. Hij' was j
de sukkel, die zinlooze opmerkingen moest maken op
dat de eerste komiek daarop zou kunnen antwoorden
^et iets grappigs. Hij was de levensmoede verduiste-
raar, die zelfmoord pleegde in de eerste acte en
snel zijn pruik omwisselde (helaas niet zijn stem!)
°m het onbelangrijke mannetje te gaan voorstellen,
dat cle tragische tijding moest overbrengen aan de
weduwe
Voor rollen, zooals hij ze speelde, bezat hij zelfs geen
uitgesproken bekwaamheid. Maar de waarheid is, dat
hij in de rol van romantische held, welke hij nooit
had gespeeld, beslist goed geweest zou zijn. Het
lachende kamermeisje zei gewoonlijk, dat hij schit
terend geweest zou zijn. Dikwijls klaagden zij over
het weinige geluk, dat hen ten deel gevallen was,
wanneer zij hand in hand. terugblikten op de jaren
van strijd. Hij had het kamermeisje getrouwd.
Oh, ik raad al hoe dit verhaal afloopt", zegt de le
zer. „hiji werd tenslotte toch een leidend man in
Parijs!"
Zoo gebeurde het ook, meneer. Maar niet zoo voor
spoedig als u zoudt denken. Picq, verslagen door de
plotselinge verandering, werd bevorderd tot eerste
acteur bij 'n wederopvoering in een boulevard-thea
ter, en moest den held spelen.den verleidelijken,
galanten, jongen heldtoen hij lijdend was aan
spit in den rug en den achtenvijftigjarigen leeftijd-
had bereikt.
Ziet u, de meeste tooneelspelers van militairen leef
tijd waren óf aan het front óf in de hospitalen, terwijl
talrijke beroemde actrices werkten als verpleegster.
Want het was oorlog. E'en theater-directeur die den
moed had een stuk op te voeren, moest zich veel
opofferingen getroosten en het publiek was toegeef
lijk. Het accepteerde den ouden man als jongen held.
Hij kreeg applaus. En wijd hij bombast reciteerde over
het voetlicht 1 die vurige taal der liefde, waarvan
hij veertig jaar geleden achter de toonbank had
staan droomen deed hij dat met een hart, dat van
angst verscheurd werd voor zijn eigen jongen, die in
de loopgraven was
Toen Jean als een baby had liggen slapen, hadden
de kleine-rollen-acteur en het kamermeisje samen
aan zijn wieg gezeten en gesproken over al de mooie
dingen, die hij zou doen als hij eenmaal groot was.
Niet aan het tooneeldaarvan hadden zij beiden
de betooverin? overleefd; hij moest advocaat Worden.
..T-Iet is zoo deftiir. lieveling" zei het kamermeisje. .En
er is geld voor hem te verdienen, m'n kind", stemde
de vader in. En gedurende hun halve leven hadden
zij geschraapt en-gespaard om dat ideaal voor hem
te verwezenlijken. Hun salarissen waren niet groot
en er, waren vele vacanties, waarin zijl heelemaal geen 1
salaris kregen., Dikwijls gebeurde het, dat het geld, I
dat zij met één tournée hadden verdiend, weggesmol- 1
ten was vóór de volgende begon. Maar elk hon- i
derd francs, die zij konden wegleggen geleek een
mijlpaal op hun reis. Slechts één kleine weelde ver-
oorloofden zij zichzelve jaarlijks. Op Jean's verjaar-
dag was het- de gewoonte van Picq een flesch goed- j
koope champagne mee naar huis te brengen. Huil le- 1
ven mocht arm zijn, de maaltijd mocht mager zijn,
de vacanties mochten lang zijnmaar op Jean's
verjaardag moest er vreugde heerschen. En in een
slordige pönsioni-slaapkamer {twee kamers was te
duur voor arme tooneelspelers, die hun zoon advo
caat wilden laten worden) klonk het paar vroolijk
de glazen op zijn toekomst.
..Nanette m'n kleine vrouw, wij zijn al deze jaren
niet ongelukkig geweest,'ofschoon je jezelf vergooid
hebt door met mij te trouwen, niet?"xplacht Picq te
zeggen, haar teeder omarmend. En Nanette, die er
nog altijd zoo jong uitzag als zij op haar trouwdag
was geweest in de oogen van Picq* tenminste
vermocht dan te antwoorden met iets moois in haar
stem; „Lieveling, ik heb den goeden God op mijn
knieën eiken avond gedankt voor dat „mijzelf ver
gooien"
..Dat neemt niet weg. dat het je zonder mij mis
schien veel beter zou zijn gegaandat je mis
schien naam gemaakt zoudt hebben".
„Dwaasheid. Zeg liever, dat ik jou teruggehouden
heb; als jij alleen gebleven was, zou je opgeklom
men zijn tot de hoogste sport van de ladder der be
roemdheid. Ohnee'ik kan er niet aan denken.
Ik ben een struikelblok voor je geweest
Dan placht Picq haar met vuur tegente spreken
en uit Ce roepen: Maar Nanette, wat maal ik om
het- tooneel? Hebben wij dan niet elkaar en onzen
Jean? Is dat geen rijkdom genoeg? Oh, Jean zal be
roemd worden hij zal een ?root advocaat zijn en de
rots van ons beidenJean heeft de hersens
Door ^eldzaaru toeval had Jean. toe nhij oud ge-
1 oe.r was om eigen plannen te maken voor zijn toe
komst. hun voorstel niet geweigerd. Hij erfde niet, zoo
als toch licht had kunnen gebeuren, een roeping om
„heldenrol" te worden. Hiji had geruimen tijd gestu
deerd in Parijs en Picq en Nanette speelden in een
provinciestadje, vér van hun zoon, op den dag der
mobilisatie. Nooit, zoolang het'leven duurde, zouden
zij dien dag vergeten.dat slaan op een trommel,
het alarm, en het licht van een blauwen hemel, die
plotseling zwart werd voor hen; de doodsche stilte,
die zich alom spreidde; en dan de schrille stem van
een kind: „C'est la guerre!" Het beven van hun lede
maten hield de vader en moeder gescheiden; slechts
hun blikken vonden elkaar.
„Jean!" had zij gekreund.
En Jean vocht nog steeds voor Frankrijk en reeds
leek het hun alsof de oorlog eeuwig was. Twee keer
op twee verjaardagen na dien vrees el ijken Za
terdag hadden zij samen bevende glazen opgeheven
naar een portret aan den muur en voorgewend, dat zij"
vroolijk waren, en een derde verjaardag naderde.-
„Weest moedigen hebt vertrouwen", schreef huiï
zoon, „wij zullen overwinnen".
Maar de gedachten, die 's nachts zijn kleine moeder
overmeesterden, in het duister, als zij in bed lag,
hielden haar uren en uren wakker. En Picq, die
merkte welk een groote verandering de oorlog in haar
verwekt had, was dikwijls voor het welzijn, van zijn
kleine vrouw nog banger dan voor zijn Jean. Het
lachende kamermeisje, dat tot bijna 'n kwart-eeuw na
haar meisjesjaren jong van hart en aangezicht ge
bléven was, leek 'hem nu opeens oud en zwak te
zijn. Zoo goed zij vroeger de eerste was om een
langen afstand te loopen, teneinde tramgeld te spa
ren, was zijl nu oververmoeid na een wandeling van
een uur. En toen zij weer terug waren in Parijs, voel
de zij pijnen, die de dokte? niet vermocht te verja
gen. Er was geen kans, dat zij een engagement zou
kunnen vervullen.
„Het is een schande, dat zooiets net gebeur^ nu
een dubbel salaris ons zoo welkom zou zijn", peinsde
zij op een avond. De pijnen waren nog lang niet ge-
