m
3B
Het Coliosseum te Rome.
if
je,
ITO
ie
Dinsdag 9 Maart 1926.
69ste Jaargang. No. 7806.
TWEEDE BLABL
Binnenlandse!» Nieuws
STEEDS IN HET WATER.
correspondent der N.RCrfc. te Grave schrijft,
5 deaer:
Mans voor deze gemeente blijft langhaam,
gestadig' vallen, zoodat men in deze streek
dag iets nader komt tot de verlossing- van
Iwater; nog- 28 e.M. val en de waterloozings-
yan het riviertje de Raam te Grave gaan
f; voor het openen van de Bolgoysohe sluis zijn
j25 o.M. hoodig.
•f ken we vanmiddag aan de Maas waren om nog
c pt een kijkje in het Rijk van Nijmegen te gaan i
0 (!(j| m, vToeg dr. Kanters, die ook juist Zou over-1
f% om Zijn patiënten in de Overmaasohe dori>en
U Cei moeken., ons, mee te rijden in zijn auto.
e »rst ering het naar Overasselt. waar we over
0 Cd lengte van 300 M. door het water reden. Dit
>eite yan den grintweg Neder-AsseltOver-
lend. t is voor voetgangers onbegaanbaar en slechts
li_ goede chauffeurs, die goed met den toestand
Tl/hen weg bekend zijn, berijdbaar.
rvolgons gaan we van Overasselt weer terug
- Nedor-asselt en Balgoy. In 't voorbijgaan zien
Mnpfeat karren vol' aardappelen en voederartikelen,
*e door de booren van Langenboom (N.Br.)
Jeeland (N. Br.) aangebracht worden, onder de j
COE®ners van Over- en Neder-Asselt verdeeld wor
j\j?°or het water heen, dat op sommige plaatsen
'Km. diep op den weg- staat, bereiken we de
tg van den dqrpssmid te Nederasselt (grens
,y). Deze woning schijnt zoo wat dienst te
alis* veerhuis voor het dorp Balgoy. Door de
en het woonhuis heen gaan we naar een
dat aan den anderen kant van het huis
ligt. Intusschen zien we een boer met laar-
aan een koe door het water heen over den
I Oroeweg leiden.
n dit tijdelijke veerhuis is ook de brievenbestel-
1 v van het dorp met lange laarzen aan. Hij waadt
hoimaar door net 'dorp heen, alleen op de diepste
JJü Jifcsen maakt hij gebruik van een roeiboot, Reeds
q weken ge'rruikt hij zijn waterlaarzen.
ainstjTy gaan dan met dr. Kantors verder en komen
[èen kwartier roeien door landerijen., tuinen en
*1. Bogaarden eindelijk op een droog gedeelte, eigen-
eëedlhct eenige van net geheele dorp. want zoover
:7i ïnog reikt, is het overal 'een golvende water vl alt-
'a eeu eindje gel'oopen te hebben, komen we
zoogenaamde Iloltsshe ét-nat» wa ir de boe-
de eene naar de andere boerderij bruggetjes
,akt hebben. We meten een bruggetje, dat. 59
mg is. Hier is het water soms 75 o.M. diep.
jongens en jongemannen te Balgoy zijn allen
steTtenloopers. Op stelten gaan ze overal
De oudere, vrouwen en meisjes maken gebruik
ten om naar de kerk te gaan. Anders blijft
■edee'ta van de bevolking rustig thuis. Des
rs a'leen wordt er veel gevaren. Ook «vanmid-
^en eersten Vrijdag van den maand) werden
-rns hen door het klokgelui kerkwaarts genood
AGl woning van het Dof. en kwamen er van alle
:h, en booten met vrouwen met witte mutsen aan-
kloos ren.
isch.^dert den watersnood is' de openbare sonool
eenige dagen geopend geweest, want toen
eenjge koeien' van huw boot mar d« markt brachten»
werden zij' bekeurd.
Deze zaak werd behandeld voor bet kantongerecht
te Purmerend, waar de directeur van de betrokken
.stoombootonderneming als gemachtigde voor de be
klaagden is opgetreden. Hij wees er op, dat het be
wuste artikel onbillijk is daar aan den een wèl en
den ander niet een vergunning wordt verleend. Ove
rigens achtte spreker het artikel in strijd met de
grondwettelijke vrijheid en ook in strijd met het alge
meen belang. Op grond van artikel 136 van de ge
meentewet achtte hij het artikel niet verbindend.
De ambtenaar van het O. M. meende ook het arti
kel niet verbindend, evenwel op grond dat het een
verboden delegatie inhoudt. Het uitreiken van de ver
gunningen is in handen van den burgemeester, waar
dat in dit geval, nu het betreft den openbaren weg,
aan burgemeester en wethouders zou moeten zijn.
Daarom vroeg de ambtenaar ontslag van rechts
vervolging, waarmede de kantonrechter zich heeft
vereenigd.
WEIGERING OM UIT TE VAREN.
Te IJmuiden heeft in verhand met het ruwe weer
een groot aantal trawlermannen geweigerd naar zee
te gaan. De walchefs trachtten hen van hun voorno
men af te brengen, doch dit gelukte niet. Toen er eep
boodschap kwam van het bestuur der TJmuider Fe
deratie, dat er een spoedvergadering zal gehouden
worden voor de leden-zeevarenden, trok men naar
het gebouw „Thalia" in IJmuiden, waar men be
raadslaagde over de vraagt varen of niet. Ten slotte
werd tot het laatste besloten, zoodat er dan ook geen
enkel schip meer uitgegaan is. Over deze quaestie,
welke in de contracten niet voorzien is. zal nog wel
nader gesproken yorden.
i Art
UI S
ïW„ m de kwel', en de school' moest weer gesloten
len. Maar het volgende jaar komt er een
infernaal. Deskundigen zeggen evenwel, dat al-
bij bemaling dag aan dag den geheelen yrmber
abriet de wegen droog te houden zullen zijn. Grond
l lijken schijnen in deze streek zeer poreus te
UW n.
ndelijk zijn we door onze schippers weer m
inidse teruggebracht en trekken we een paar
t-laarzen aan, alvorens onzen tocht weer per
door het water terug te maken. Aan een zy-
stoppen we en gaan we door het water en
(der te voet even naar den dijk en zien, dat
d\jk naar Keent geheel onbegaanbaar is. De
ir vertelt ons, dat hij 's nachts, wanneer hij
een verlossing naar Keent moet, altijd dezen 6
langen slechten dijk moet gaan. Overdag
hij van- Balgoy binnendoor erheen, om dan
0'rfier aooff een gids (een lx>er) door het water
bnpi naar de boerderij gebracht to^worden.
Vanmiddag werden de voorbereidingen voor Zoo'n
'intueelen nachtelijken tocht naar net dorp Bal
met den veldwachter van dat dorp voorbereid.
__et zal nog wel lang duren, eer het water weg
want aan alle kanten komt het polderwater van
- en Nederasselt het dorp Balgoy binnenge-
'oomd en alle water moet loozen door de Bal-
;he eblis. Do peilschaal te Grave teekent thans i
1 M. plus N.A.P
iT AUTOBUS-ONGELUK. BIJ HET THOLEN-
VEER.
len Maart zal zich voor de Arr. Rechtbank te Bre
te verantwoorden hebben een 23-jarige chauf-
uit Stavenisse, beschuldigd, dat hij op 29 Decem-
ouW-l ji. t.e Tholen, als bestuurder van een autobus,
tter^rin zich passagiers bevonden, daarmede den op-
ran het Tholensche Veer heeft opgereden deze
bare rijweg is eene steile helling, uitloopend in
ïendracht, waar het water, reeds dicht aan den
tlensc.hen kant, eene diepte van vele meters heeft
B terwijl aan dit motorrijtuig wel is waar onder
t pik van den bestuurder, geen' andere remmen aan-
ig waren, dan een niet krachtig werkende hand-
voetrem. welke onafhankelijk van elkander func-
neerend, geen van beiden in staat waren, den bus
oogenblik tot stilstand te brengen.
)e voetrem verkeerde in zeer vetten toestand,
ihertrrdoor deze sl*Pte> terwijl hiji de handrem, welke
|de, onmiddellijk met de achterwielen verbonden
ptrommel moest werken, de trekstang yan de
welke de rechterachtor-remtrommel bedient ge-
I ontbrak, waardoor biji 't aanwenden der handremj
pet rechter-achterwiel slechts in zeer geringe ma-
jeremd werd, terwijl de auto evenmin -voorzien
I van eene inrichting, in staat, om bij' het bestije
j van steile hellingen, terugloopen te beletten,
Jevolge waarvan, toen bij het oprijden de motor
fe<?rde, beklaagde niet kon beletten, dat de bus
fterüit in de Eendracht liep, onder water geraakte
Vdoor passagiers verdronken.
VERBOD VAN VEE! DRIJVEN.
j*e gemeenteraad van Purmerend heeft eenigen
aagl geleden de politieverordening aangevuld met een
kei, bepalende dat het geleiden van vee in de ge-
snte verboden is aan een ieder die niet voorzien
'an een te zijnen behoeve door den burgemeester
roud' «reikt bewijs van vergunning.
'Ok is bepaald, dat de vegunning niet gegeven
dt aan personen die buiten de gemeente woon-
tig zijn, wanneer dat zonder nadeel van de markt
1^5 Jgeschieden.
w grond hiervan werd geen 'vergunning verleend
1 personeel van de booten waarmede veel vee
de markt te Purmerend wordt aangevoerd. Toen
0 werklieden van een boot uit Helder toch
gen.
Overwerkte zenuwen
hebben in de Eerste plaats pen Kalmeorend en Vei^
sterkend middel noodig.
MUNHARDT'S ZENUWTAABLETTEN geven kalm
te en nemen gejaagdheid en overspanning weg, Gla
zen buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
POLDER VERSLAG WIERINGERWAARIX
Naar aanleiding van onze bemorking in bovenge
noemd verslag over de kostencijfers der bemaling
1917 en 1925 in vergelijking met de kosten der elec-
trische bemaling, deelt men ons mede, dat de ver
melde cijfers juist zijn. Echter wordt het gevonden
cijfer over 1925 ad f 10403.49 tegenover dat van 1917
ad f 11243.88, duidelijker, als er bij vermeld was, dat
de kolen in 1925 f 20 per ton kostten, doch in 19(17
f 28.—.
Verbeterd dient nog te worden dat de omslag voor
1925 weer op f 14 is bepaald (en niet op f 15.).
ERNSTIG ONGELUK IN DEN HAAG.
Zaterdagmorgen omstreeks kwart over 9 is op het
Bezuidenhout in Den Haag een ernstig ongeluk ge
beurd, dat aan een 56-jarigen heer het leven gekost
heeft.
De heer H de R., uit de Gerardi Reynstraat in Den
Haag, archivaris Dij het Octrooibureauvan Vriezen-
dorp en Goede, was op weg naar zijn bureau.
Hij wandelde door het plantsoen langs den Her
tenkamp in de richting van de Heerengracht. Daar
het regende, had de heer De R. een parapluie opge
stoken" Hij liep blijkbaar in gedachten verzonken en
wou zonder zich eerst te overtuigen dat de weg vei
lig was, de trambaan van de Noord-Zuidh. Tramweg-
maatschappij oversteken.
Juist toen hij de tramrails wilde overgaan, nader
de een der groote wagens der Noordi-ZuidrHoilandsche
Tramwegmaatschappij. komende van Voorburg en
gaande in de richting Scheveningen.
De train had juist géktopt hij de halte Schenkweg-
Bezuidenhout en was nauwelijks weer in beweging
toen. het ongeluk gebeurd is. Eenige meters voorbij
de halte wordt de trambaan gekruist door een over
weg, die vlak vóór het boschpaadje ligt, waar de
heer De R. wandelde.
De bestuurder van de tram zag den heer De R
aankomen begreep, dat hij de tramra.ils wilde over
steken, maar verkeerde in de meening, dat hij de
groote tram we'1 zag aankomen. Hij gaf evenwel sig
nalen en reed zachtjes door.
Daar de bestuurder vrij hoog boven den grond
staat, kan hij moeilijk zien, wat er vlak vóór den
wagen gebeurt. Zijn gezichtsveld' begint eigenlijk pas
eenige meters verder. Vandaar, dat de bestuurder er
niets van gemerkt heeft, dat de heer De R. den wa
gen niet gezien had, en, nog steeds in gedachten loo-
pende, door den tram gegrepen was.
Een der passagiers, die den heer De R. persoonlijk
kende en hem reeds van de tram uit had. zien wande
len maar hem vlak vóór den wagen eensklaps niei meer
zagj begreep, dat er een ongeluk gebeurd' moest
zijn, en schreeuwde den bestuur des toe: stop!
Deze stopte daarop oogenblikkël'ijk, en toen bleek,
dat de heer De R. door den tram was overreden en
midden onder den wagen lag.
De dood moest oogenblikkelijk zijn ingetreden; Ihat
lijk was verschrikkelijk verminkt.
Ruim een uur hoeft men noodig gehad om de tram
op te vijzelen, en het slachtoffer eronder vandaan te
ha! en.
BELANGRIJKE VERDUISTERINGEN DOOR DEN
DIRECTEUR VAN EEN BEVRACHTINGSBUREAU
TE AMSTERDAM.
De justitie te Amsterdam houdt sindh eenige da
gen zich bezig met ernstige malversaties, gepleegd
ten nadeele van een bevrachtingsbureau van de Koil.
Nederl. Sttoomhoo't-iMij en den Kon. West-Indisch en
Maildienst. Directeur van dit bevrachtingsjbureau was
de inmiddels in zijn betrekking 'geschorste R.. vroe
ger een der hoogste employé's van de Kon. Nederl.
Stoomboot-Mij. Bij het gewone accountantsonderzoek
van de administratie van het bureau werden ernstige
onregelmatigheden in ,de boeken ontdekt; het' bleek,
dat voor een groot bedrag betaalde posten als nog
openstaand waren geboekt. De verduisteringen loo-
pen over tamelijk ge ruimen tijd'; het bedrag van het
tekort is nog niet vastgesteld, maar is in elk geval
aanzienlijk, men vermoedt ongeveer 5 ton.
R., de directeur van het bevrachtingsbureau, is
eenige dagen geleden te Haarlem aangehouden. Toen
hij' in bewaring was, 'heeft hiji des nachts in de cel
een poging gedaan om een einde aan zijn leven te
maken, welke niet gelukt is. Den volgenden dag heeft
de officier van justitie te Amsterdam hem aan een
vertioor onderworpen, waarna hij op vrije voeten is
gesteld. Het rechterlijk onderzoek duurt nog voort.
BIJZONDERHEDEN OVERi DEN WATERSNOOD.
Het Persbureau Vaz Dias te Amsterdam meldt:
Een der belangrijkste problemen in de dagen van
den watersnood was het vervoer en de verzorging der
vluchtelingen. Het vraagstuk was des te moeilijker
omdat in den aanvang de bewoners der ondergeloo-
pen huizen nadat zi) reeds naar de zolderverdiepin
gen hunner woningen waren gevlucht, weigerden
hun huis te verlaten,. Eerst toen ernstig levensge
vaar dreigde, konden de meesten pas besluiten hun
have en goed achter te laten. 13.953 vluchtelingen
werden in die dagen vervoerd en voor zoover zij, geen
onderdak vonden biji familie of bewoners van hoo-
ger gelegen gedeelten der eigen gemeente, overge
bracht naar Amby, Arnhem Beek, Bemmel, Berli-
cum, Deurne Bieren, Doesburg, den Dungen, Ede,
Elsloo, Gent. 's Hertogenbosch, Megen. Nijmegen, 01-
debroek, Rijkevoort, Stein, Tiel, Tilburg, Uden, Uden-
hout en Vorden. Daarbij kwam nog het vervoer en
de stalling van ongeveer 15.000 stuks vee naar vele
der hierboven genoemde en eenige andere plaatsen.
De leiders van kef R.Iv. Huisvesting Comité te Den
Bosch, het Oranje Kruis en de A'lgemeene Waters-
noodcommisf- e, bijgestaan door officieren en man
schappen van land- en zeemacht, hebben in die ban
ge en koude Januaridagen een buitengewoon moei
lijke taak verricht.
Van alle monumenten die te Rome nog van den
grooten Romednschen tüd getuigen, is het Colios
seum Jiet grootste. Mer«waardig is, dat men van
buitenaf het gebouw meestal 'kleiner taxeert, om
dat het in een soort put ligt, zoowel' de andere
lïomeinsche ruïnen alis de nieuwe gebouwen in de
buurt liggen hooger, om nog maar niet te spreken
wan de yier in de nabijheid liggende heuvelen:
Esquilinus, Viminalis, Capitolinus en Palatinus.
Inderdaad 'ligt het Coliosseum in een put, want
iet is gebouwd, op de plek, waar eens de vijver
in het park yan Nero lag. Dit duidt er meteen op,
dat het Coliosseum gebouwd is na Nero's dood-
Maar waar moet je dan heen met al' de griezelige
verhalen over den wreeden Nero, die in het Oollofi-
seum de arme Christenen als middagmaal voor
leeuwen én tijgors deed opdisscihon.
Laat ik u vertellen, dat het verhaal ook een ver
zinsel is en_ geheel in strijd met de historie. Zonder
'het voor Nero te willen opnemen, wil 'Ik meteen
even de andere wreedheid tegenover de Christenen
in het juiste kader terugbrengen, nlr. het verhaal
over het verbranden der Christenen.
Nero liet inderdaad de Christenen verbranden,
doch deed dit .omdat de Christenen beschul
digd waren van het in brand steken van Rome en
door de ^rechtbank schuldig bevonden Waren.
Nero deed niet anders' dan zich1 houden aan de
uitspraak van de rechters, die zooals toen gewoonte
was de brandstichters veroordeelden tot 'den dood
door het vuur. Vuur om vuur! Zou men kunnen
zeggen. Of Nero behagen schepte in de zeden van
Zijn tijd als Christenvervolgingen en verdere wree-
de zaken, is natuurlijk een geheel' andere kwestie.
J>och om op den bouw van het Coliosseum terug
te komen. Keizer Vespasianus, ons Hollanders zoo
goed. bekend door zijn veldtochten tegen de Bata
vieren, besloot tot het bouwen van een groot am-
phifcheater, dööh het was^ feitelijk Titus, die den
douw doorzette en voltooide.
Wanneer men over den bouw Feest en verneemt
wat archeologen en architecten u thans over den
bouw te vertellen hebben, dan staat ge weer eens
verstomd over de bekwaamheid der Romeinen, nu
bijna tweeduizend jaar geleden.
De order was gegeven, om zoo snel mogelijk een
groot amphitheater te bouwen en in drie jaar tijd
was het geweldige bouwwerk, een soort stadium
voor 50.000 toeschouwers gereed.
Om te beginnen heeft mén niet geheid, doch
heeft do bouwmeester in de pl'aats daarvan iets
toegepast, wat men eenige jaren geleden ook weer
inpraats van heien heeft zien toepassen, nl. een fun
deering door middel' van een groote .cementen
plaat.
Ik heb eenige jaren geleden een boerderij in
een Hollandschen polder op een cementen plaat
laten zetten, inplaats van te laten heien en het
Zaakje heeft Zelfs den watersnood van 1916 goed
weerstand geboden.
Zoo staat het Colosseum op een enorm grooten
plaat, die men nog op twintig meter buiten de
muren van het gebouw terug vindt. Dit is schijn
baar rmd, doch feitelijk elipsvormig nl. 188 meter
lang en 156 meter breed. Het gebouw, dat aanvan
kelijk Amphitheatrum Flavium heette en pas in
de aohtsto eeuw naar den colos van Nero, Colios
seum genoemd werd, is 18 meter hoog en heeft een
omvang van ruim 500 meter, dus een halVen kilo
meter. Het is dus wel' een kolos.
Zooals ik reeds yertelde, had men. 3 jaar noodig
om het te bouwen. Men gebruikte hoofdzakelijk
Travertinblokken voor die deelen. die draagkracht
moesten uitoefenen. De bouw moet ongeveer plaats
hebben gevonden als nu bij onze moderne groote
gebouwen nl. eerst het geraamte van peilers en dan
ae muren en vloeren.
Interessant is om te zien, hoe de bouwmeester)
steeds bedacht is geweest op het laten rusten van
bogen, enz. op de HavertinbFokken, die tot boven
aan toe tot p'êilers opgestapeld waren. Deze blok
ken waren met ijzeren staven verbonden en de ga
ten met lood dlehtgegoten. Waaneer ge nu net
Coliosseum nadert, dan lp kt het gebouw wel van
de pokken geschonden, dit is het gevolg van het
groote gebrek aan ijzer, hetwelk in de middel
eeuwen in Rome bestond. Men zocht nu de lood-
plekken op en maakte gaten om de ijzeren stangen
te rooven.
Een belangrijk 'deel ^an het gebouw is het sous
ter r ai n. Ziooals wij in onze schouwburgen achter
en boven het toaneeF groote ruimten hebben voor
arfcisten enz., zoo had men dat toen onder den
grond. De wilde dieren huisden onder de vlber van
het theater en werden door middeF van kooien die
door talrijke liften naar boven gingen aan de op
pervlakte gebracht. Die kooi maakte een valluik
open, meteen was de kooi van boven open en het
dier sprong door het gat van het valluik naar boven
stond op de vllber dikwijls temidden va.n een boschje
van palmen en caotusison, waarin Zich een eindje
verder de als herders verkleedde gladiatoren of wel
andere lieden bevonden, die dan opeensi tegenover
de wilde dieren stonden. Voor het publiek een
prachtig oogenblik.
Juist aan dat sousterrain kan men goed zien dat
men met een soort revolutiebouw te doen heeft,1
tvant de onregelmatige blokken, die hier gebruikt
Zijn, getuigen van grooten haast. De liftschachten
en de gangen waardoor de wilde dieren kwamen,
kunt gij nog zien.
Toen het amphitheater rü het jaar 80 Tia Lhrisl-
tus gereed was, werd het door Keizer Titus inge
wijd met feesten, die 100 dagen geduurd hebben.
Rondom de zooevesa beschreven vloer waarop de
vertooningen plaats vonden, bevond zich een muur,
hoog genoeg om het den dieren onmogelijk te ma
ken het publiek docwr een sprong te bereiken. Dan
kwam ,de eerste rij zitpl'aatsen. Alle zitplaatsen
werden van buitenaf het gebouw door trappen ien
gangen bereikt. Buiten rondom het gebouw Ibopend,
ziet ge een opeenvolging van poorten, en boven
elke poort een nummer. De toeschouwers der vier
rangen, die voor-boven die poort zaten, kregen allen
o.a. dat nummer op hun bronzen of ivoren toe-
gangsbewijs en wisten aldus precies waar en hoe
un plaats te bereiken. Eerst een of meer trappen
op en dan de gang in, die achter de zitplaatsen
liep. Men heeft dus vier gangen rondom het ge
bouw gehad. T
Van buiten en vooral' van binnen kan men zien,
dat de 4o verdieping er later opgezet is. Indien gij
nu ^buiten het gebouw beziet, moet ge vooral' letten
op de versieringen der peilers. Tot de le verdie
ping is de zuil Jonisch, daarboven Dorisch, dan
Uonntisch en ten slótte weer Corintisoh, doch nu in
vl'akken vorm gehouden. Van binnen is het nog
duidelijker te zien, omdat de gangen en trappen
der 3de .verdieping niet berekend waren voor een
4de verdieping en de gang der 3de verdieping nu
te donker en de trappen voor een zoo veel grooter
aantal toeschouwers, dadelijk als te smal opvallen.
Ik heb U, wat het bouwmateriaal betreft, pas ver
teld óver de zware blokken van Traventijn, die als
steunpilaren moesten dienen, maar nog niet over de
belde andere materialen, nl. tufsteen, en baksteen.
De baksteen kan men in twee soorten splitsen: ge
wone kleine steen en du<nne, groote steenen. Deze
laatsten ziet men in de gewelven veelal toegepast.
Bij het beschouwen der gewelven kunt U zien, dat
men toen. bijna 2000 jaar geleden, al precies zoo
werkte als thans bij ons bij betonbouw, nl. door midw
del van houten vormen, waarboven men metselde,
en cement met puin aanstortte, een soortgelijk pro
ces dus als ons betonproces. Men kan de moeten die
de planken achterlieten, duidelijk zien,
Het gebouw is thans een rudne en wel tengevolge
van aardbevingen en van in later jaren gepleegden
roof van het materiaal voor constructie van andere
gebouwen, kerken, huizen, enz. Gelukkig heeft 'Paus
Benedictus XFV" omstreeks midden der 18e eeuw, de
arena heilig verklaard omdat er zooveel Christenen
als martelaren gedood zouden zijn. Er is ook mid
den in de arena een gelegenheid tot het plaatsen
van een groot kruis, wanneer de martelaren her
dacht worden. Al moet men als historicus de over
levering als in strijd mei de waarheid beschouwen,
toch is het gelukkig dat door het voor waarheid aan
nemen der legende de ruine van het Coliosseum
voor verderen ondergang behoed werd.
Pas in den tijd van Napoleon I is men met opgra
vingen en herstellingen begonnen. Thans zorgt de
regeering voor het gebopw, dat gratis te bezichtigen
is, behalve de verdiepinen, die men slechts tegen een
lage èntrée kan bezoeken. Dat bezoek is zeer aan te
bevelen, omdat men een prachtig overzicht van het
geheele gebouw en de omgeving krijgt.
Wat mij boven opviel was de stijlheid der boven
ste rangen. Drommel, dan moet men niet duizelig
geweest, zijn, maar trouwens er zullen wel behoorlij
ke balustraden geweest zijn. Verder heeft men altijd
een gemakkelijken kijk op de arena beneden. Dat is
weer een bewijs van de1 groote bekwaamheid van den
bouwmeester, dat hij gezorgd heeft, dat men van alle
rangen een gemakkelijken blik op het schouwspel
beneden had. Wel was men daar boven een heel eind
van de voorstelling af. Het viel miji echter op, dat
men ook van heel boven af alles goed kon onder
scheiden, wij maakten daar boven b.v.b. de op
merking hoe ongemanierd de Amerikaansche toeris
ten meisjes daa.r beneden met hun roze beenen over
elkaar zaten, de korte rokjes natuurlijk boven de knie
Een alleraardigst jongmensch maalde de opmerking
of de meisjes nu heusch dachten, dat de gemiddelde,
behoolijke jonge man zooiets waardeerde in een
jong meisje en hem dat zou aantrekken tot haar als:
vrouw en moeder zijner kinderen. Ik maakte de op
merking, dat er natuurlijk altijd wel appreciatie zal
wezen en vooral wanneer de betrokken freule geen
1 dochter van een familielid of goeden vriend is.
Zoo is de wereld nu eenmaal!
Wanneer men van boven naar den overkant kijkt
en de andere zitplaatsen beschouwt, dan ziet. men
wel, dat de bevoorrechten, de keizerlijke familie, de
Senatoren. Questoren Prefecten en niet t« vergeten
de Vestaalsche 'Maagden op het z.g.n. Podium een bij
uitstek fraaie plaats hadden.
Die plaatsen waren dan ook zoover het de groote
ambtelijk© staatsbetrekkingen gold, aangewezen door
in het marmer gegrifte namen of titel. Men heeft
daaraan te danken, dat men verscheidene details over
zitplaatsen enzoovoorts weet. De plaatsen die aan een
ambt verbonden waren, dragen den titel van het
ambt bij' anderen ging her aan personen en dan is
dikwijls de nieuwe naam door den ouden heenge-
grift.
Ook heeft men steenen gevonden, waarop te lezen
staat, dat een bepaald hoogwaardigheidsbekleeder,
een prefect, na een gedeeltelijke verwoesting, door
aardbeving of brand, voor eigen rekening hot gebouw
deed herstellen. Zoodoende weet men ook wanneer
het Colloseum geteisterd werd.
IMen kan begrijpen, hoe warm het kon zijn in dit
Coliosseum, hooge muren rondom een arena van
86 bij 54 meter. Ten einde de zon tegen te houden
wist men smalle lappen naast elkaar over de arena
te spannen, men kan de haken nog boven aan de
buitenzijde vinden. Matrozen zorgden voor het span
nen en het veranderen van de zeilen, naar mate de
zonnestand zich wijzigde.
Stelt' U zich nu voor, dit gebouw gevuld met 50.000
toeschouwers, Romeinen in haar of hun mooie sier
lijke gewaden, daarop het podium de keizer om
geven door zijn hof, aan den overkant van de kei
zerlijke loge die van de Vestaalsche maagden, de lo
ges behangen met kostbare tapijten en dan het cir
cus zelf herschapen in de woestijn met enkede pal
men en boschjes er in, terwijl herders kalm gekam
peerd zijn nabij een der boschjes. Plotseling een tee-
ken van den Caesar en even later staan een paar
leeuwen en enkele pnters in de arena en loeren
rond, knipperend met de oogen, die nog niet aan het
licht gewend zijn en even later: de strijd tusschen
de1 herders en de'Wilde dieren.
Of de strijd van den man met drietand en net te
gen den man in harnas en zwaard. Ziet de geharnas
te man wordt door het net gegrepen en kan tenge
volge van het harnas zich niet meer losmaken.
Het volk is in spanning. Wat zal de keizer doen?
De duim wijst naar beneden en de onhandige krij
ger ligt even later zieltogend ten* neer. Slechts een
viertal eeuwen is het Colloseum gebruikt daarna is
het vervallen, steeds meer en was in de middel
eeuwen een vesting voor de Roaneinsehe baronnen,
tot eindelijk, zooals ik reeds hierboven zeide, Paus
Benedictus XIV het gebouw voor ondergang spaarde.
Zoo staat hier in het Eeuwige Rome het Coliosseum
getuigend van geweldige macht, energie, en be-^
kwaamheid van de Romeinen. Men kan, wanneer
men dezen kolos beschouwt, ^oed begrijpen, dat in
vroeger eeuwen, toen het gebouw nog in tact, dus
veel grooter was en in volle glorie prijkte,, het volk
j van Rome zeide: „Zoolang het Coliosseum staat, zal
j „Rome bestaan, doch wanneer het Coliosseum valt,
„valt Rome en met Rome valt de wereld!"
Dat het angstige dagen en vooral bange nachten
zijn geweest, kunnen zij verhalen, die in dien tijd
in het watersnood gebied zijn geweest en in de eerste
plaats zij, die vertoefden in de plaatsen die eenigen
tijd van verlichting verstoken zijn geweest. In niet
minder dan 25 gemeenten was in die dagen de gas-
en (of) electrciteitsvoorziening voor korteren of
langeren tijd onmogelijk. Het waren de volgende
plaatsen: Afferden, Belfeld, Beugen, Borghagen,
Boxmeer, Deventer, Dreumel, Brlecom, Gennep, Her
wen, St. Hubert, Leeuwen-Boven, Linne, Maasniel,
Mook en Middelaar, Ooy, Ottersum, Pannerden, Roer
mond, Rijkevoort, Susteren, Swalmen, Tegelen, Thorn
en Venlo.
Bovendien waren verscheidene plaatsen eenige
dagen telefonisch niet! te bereiken. In Boek, Ubbergen
en eenige aansluitingen op Berg en Dal was de tele
foonverbinding ongeveer drie weken gestoord.
In 22 gemeenten zijn ten gevolge van den waters
nood arbeiders voor eenigen tijd werkloos geworden.
Hun aantal bedraagt volgens de officieele cijfers
3113. Velen konden evenwel te werk worden gesteld
bij den herstellingsarbeid.
Al is de geleden schade in vele gemeenten aan
zienlijk, er zijn eenige plaatsen, die meer dan andere
door de ramp getroffen zijn. De schade aan openbare
wegen, werken en gebouwen bedroeg meer dan
f50.000 in Dreumel (f68.500), Deventer 110.000),
Ubbergen (f50.000), Pannerden (f112.000) en Venlo
(f 60.000). Bij Deventer en Pannerden i sde aan de
dijken toegebrachte schade inbegrepen, bij Venlo do
bedrijfsschade der gasfabriek en electrische centrale.
Meer dan f50.000 schade aan particuliere eigen
dommen. uitgezonderd de schade aan den land- en
tuinbouw, werd aangericht, te Herwen en Aerdt
(f 135.000) Tegelen l(f 111.620)» Dreumel1 (f 1.500.000),
Deventer (f50.000) Druten (f170.000), Batenburg
j (f 50.000), Borgharen (f 67.200), Grevenbicht
I (f50.000), Oef feit (f170.000), Roermond (150.000),
Ubbergen (f 100.000), Boxmeer (f 55.000), Pannerden
(f 140 000), Wamel (ongeveer f 500.000), en Venlo
(f 450.000 en f 400.000 aan de industrie excluia be-
drijfsschade).
I Ook uit het aantal vernielde huizen blijkt welke
