De Wereld der Vrouw
Nuttige Wenken.
E
Even Lachen.
geval waar zooals in Amerika warmtecentralen
gesticht werden-met het doei de warmte aan eiken
willekeurigen particulieren afnemer te verkoopen. In
het jaar 1900 werd in Duitschland een poging in deze
richting gedaan, doordat de warmtecentrale te
Dresden, die hierboven reeds genoemd werd, behalve
voor 12 Koninklijke gebouwen, ook aan enkele par
ticuliere verbruikers warmte verstrekte.
De verder in dezen tijd en ook nog tot 1920 uit
gevoerde installatiën zijn van denzelfden aard.
De verkoop van warmte aan particuliere verbrui
kers werd voor het eerst op grootere schaal ingevoerd
door de warmte-centralen te Neukolln bij Berlijn,
hamburg, Kiel en Barmen. Deze centralen, in de ja
ren 1921 en 1922 in bedrijf genomen, zijn in opzet en
exploitatie ongeveer gelijk aan die der Amerikaan-
c^ïie stadsverwarmingen, d.w.z. de verkoop van
warmte geschiedt aan eiken willekeurigen consu
ment zonder voorafgaande beperking van het distri
butie-rayon.
In Nederland bezat of bezit het Academisch Zie
kenhuis te Groningen een warmtecentrale, van waar
uit een aantal gebouwen centraal verwarmd worden.
Voor bet nieuwe Academisch Ziekenhuis te Leiden,
dat nog niet in gebruik is genomen, is eveneens voor
de hiertoe behoorende 23 gebouwen en paviljoens
verwarming van uit één centraal punt geprojecteerd.
Ook deze kunnen niet onder het begrip „stedenver-
warming" gerangschikt worden; zij zijn gewone
afstandsverwarmingen met een begrensd arbeids
veld.
Te Utrecht heeft in 1923 het Provinciaal en Gemeen
telijk. Utrechtsch Stroomleveringsbedrijf (P.E.G.U.S.)
een warmtebedrijf ingericht, dat, hoewel thans nog
geen stadsverwarming, toch wel zoodanig opgezet is,
dat 't dit later kan worden. In den aigeloopen bedrijiV
jaren heeft deze centrale nog slechts enkele zieken
huizen, w.o. het gemeentelijk ziekenhuis, op 600 me
ter van de centrale gelegen, van warmte voorzien.
Het moet in de bedoeling liggen, om binnenkort de
drie Administratiegebouwen der Nederlandsche
Spoorwegen aan den Catharijnensingel en het Cen
traalstation aan te sluiten en in de toekomst ook
particuliere verbruikers op te nemen.
Volledigheidshalve zij nog vermeld, dat te Gronin
gen *èn den Haag eenige installatiën uitgevoerd zijn.
die als stadsverwarming, beter in dit geval als wijk-
vt-nvarming beschouwd zouden kunnen worden.
Dat Nederland met de stadsverwarming nog zoo
ver bij Duitschland ten achter is, kan niet gezocht
worden in den minder snellen groei van onze ste
den (in verhouding natuurlijk); immers de woning
bouw is in Nederland, naar verhouding zeker niet
minder van omvang, dan in het nog steeds onder
den kapitaalnood gebukt gaande Duitschland. Wel
zal het feit, dat men in Duitschland meer hoogbouw
toepast dan in ons land, waardoor dus op kleiner
oppervlak een grooter vvarmteverbruik plaats vindt,
invloed (gehad hebben en ook in de toekomst blijven
hebben op de ontwikkeling van de stadsverwarming
in Nederland. En een andere oorzaak, dat bier te
"ande met de centrale voorziening van warmte fei
telijk no2 een begin moet worden gemaakt, zoekt de
schrijver in het feit, dat de Hollander voor nieuwe
;deeën niet gemakkelijk enthousiast wordt.
Hij noemt het dringend noodig, dat in Nederland
het to heden in dit opzicht verzuimde wordt inge-
haa' 1 temeer, waar de uitbreidingen van onze
ercote steden en ook de moderne tuinsteden,flatwo
ningen en andere gebouwen-complexen zoo bij uit
stek seschikt zür voor de verwarming van cen
trale punten uit.
ONTGONNEN SCHATTEN.
In hoeverre de natuurlijke rijkdommen van. de
aarde nog- op „exploitatie" wachten, toont een
onderzoek aar van den Amerika?,nschen professor
in de geografie, Englen, waarvan do resultaten,
in een omvangrijk werk „Inheriting the Eearth'
zijn neergelegd. Meer in het bijzonder zijn de tro
pisc-he bos «hen nog ongeopende schatkamers, tc-'
het openen waarvan de toestanden echter nopen
Negen tienden er van zijn op het oogenblik nog
even ongerept ais in de tijden, dat de voorvaderen
van den mensA er in de takken wonden, zegt do
onderzoeker. Van het in cultuur brengen van
deze gebieden, wordt men afgehouden door de ont
zettende hitte en droogte, die worden afgewisseld
door periodes van regenval1, verscheurende dieren
muggen en bacteriën, bovendien weelderigen en
snellen plantengroei of een te groot gehalte van
mineralen, die den grond onvruchtbaar maken. Het
voornaamste voedingsmiddel van een derde deel van
de menschheid, rijst, wordt in vochtige en warme'
landstreken geteeldde rijstoogst wordt op het
dubbele van den wereldgraanoogst .geschat. Door
het gebruik van machines in plaats van de primi
tieve hakmessen heeft men in het zuiden van
Noord-Amerika zooveel succes gehad, dat een ge
weldige uitbreiding van de rijstproductie is te
wachten. Tijdens den oorlog is in verband met de
hooge prijzen van het product een prijsverhooging
van suiker ingetreden. Snel vermeerdert ook de
voortbrenging van plantaardige oliën, sojaboonen
worden in toenemende mate verbouwd en boom$n,
waarvan de oliehoudende vruchten tot dusver inog
niet gebruikt werden, begint men zoowel in Afrika
als in ^uid-Amerika in cultuur te nemen. Onder
de eetbare vruchten-van de tropen heeft in het
bijzonder de banaan de laatste vijftig jaar furore
gemaakt. West-Indië, de Noord-Amerikaansche
unie, Hawai, en de Canarisohe eilanden voorzien
Europa, maar ook in Afrika is de situatie voor
de bananenteelt gunstig. Hier is ook de oacaoprc-
ductie sterk vooruitgegaan; aan de West-Afrikaan
sche goudkust is deze cultuur zoo toegenomen, dat
het gebied de helft van de wereldbehoefte dekt.
Ook het dal van de Amazonerivier schijnt zeer
geschikt te zijn voor het verbouwen van de cacao
struik. Talrijk zijn de krachtige planten met groote
opbrengst.
De tropische landen voorzien de wereld van
sago, tapioca, zuidvruchten, specerijen, tabak, thee
en koffie. De .productie van vezelstoffen is in de
tropen in evenredigheid met de grootere behoefte
toegenoemen, zoo o.a. van katoen, jute, Zijde, ma
nillahennep en sisal; bovendien komen voor deze
Cultuur verschillende weinig bekende planten in
aanmerking met fijne, maar ttaaie en sterke ve
zels, bijv. de urena lo'oata aL^, surrogaat voor jute.
Voor houtstof voor papierfabricage bieden de tro
pen een soort bamboes (cana bajo), die slechts drie
jaar behoeft te groeien, zo -dat er slechts een ge
ringe >ppervlakte noodig "'s om een papierfabriek
voortdurend van deze grondstof, die tot het fijn
ste drukpapier kan# worden verwerkt,, te voorzien.
Voor velerlei gebruik geschikt is het hout van den
balgaboam in Oogta-Ric*. dat de helft ra® M VAPTTR MAX OT DE BOEBBNTBOTFW.
gewicht van kurk heeft en een bijzonder slechte
warmtegeleider is. De stam bereikt roods na on- j Eens, toen juist veel hooggeplaatste heeren te
kele jaren een dikte van^n haJven meter m meer. gMt waren bü liet Beiersoho hof kwam een boe-
i en siotce Zijn ook de bodemschatten van de hoete ren vrouw naar Munchen met het doel, den koning
landstreken nog niet onderzocht; alleen Brazilië oen verzoekschrift te overhandigen,
schijnt systematisch bodemonderzoek te verrichten Zooals gebruikelijk was, ging iij op de bovenste
en naar het schijnt met zeer verblijdend resultaat, trede van do trap staan, die naar de koninklijke
vertreldom Teidde, om den vorst op fc* wachten.
De koning versoheen, omringd, door zijn hofjtc
en begeleid door een aantal van zijn voornan
bezoekers.
Of het kwam, dat de koning liever alleen
slechte met een aantal vertrouwelingen was
weest, of dat de een of andere kwestie hem lej lier
deed, vader Max was niet zoo goed gemutst alj
anders en toen het. boeren vrouwtje naar voren trad.
om hem het verzoekschrift te overhandigen, duvnj
de koning onwillig haar hand terug en liep door-Ó',
Maar hij was nog niet beneden aan de trap g*.
komen, of hetgeen hij had gedaan scheen hem
berouwen.
De vrouw kon welëons ecu iu nood yerTvtierci^
weduwe zijn. Misschien werd het mensch onrecj
gedaan, in elk geval vond de koning, dat hij hai
maar niet zoo kon en mocht laten vertrekké
Weldra had het goede hart van den koning et
volkomen overwinning behaald op zijn slechte
men, de koning keerde zich om en Mom de tra atiëut
Virtr*.
eb
v
Waart
,W&t
luwci
.Bat i
wwor
■„Mijn
euw f
[Hoe
weder op, om, bovengekomen, het verzoeksclua
der boerin in Ontvangst te nemen.
Deze was niet weinig verbaasd, toen zij
koning op zijn schreden zag terugkeeren. Zij
nog wat onthutst door de barsche weigering
zooeven. Zij ontving daarom den koning met dez
woorden:
Ja, ziet u genadige heer koning, al die moeit
Zoudt u u hebben kunnen besparen, wanneer u in
eens bij do eerste aanbieding mijn verzoekschrii
in ontvangst had genomen.
De hovelingen stonden sprakeloos over dat al t
moedige antwoord van het boerenvrouwtje en meni
lid der hofhouding voelde de lust rijpen, haar doo
de wacht te laten arresteeren.
Koning Max maakte echter een afwerend gebaaj
en zeide glimlachend:
De vrouw heeft slechts de waarheid gespro
ken en maar al te vaak moeten koningen het genot,
de waarheid te hooren spreken, missen. Ik ben u er
zeer dankbaar voor, besloot Koning Max tegen lie
vrouwtje.
Vriendelijk knikte de vorst Zijn Vrij moedige on
derdaan toe en ging weer naar beneden.
DE FRANSCHE REDE.
r Prins Lucien Bonaparte werd eens in Ierlan
verwelkomd door een gemeenteraad, waarvan ee
der leden -uit beleefdheid een Ft$nsche rede van bu
ten had geleerd-
De prins hoorde de rede tot het einde toe aai
iToen rees hij op van zijn zetel en zei in het
gelsch:
Het spijt mij, mijnheer, dat ik niet op uw red
'heb kunnen antwoorden, daar ik geen letter lerscl
j ken. Geen woord heb ik or weliswaar van kunri^
verstaan, doch ik begrijp volkomen uw goede be-
doeling tegenover mij.
Nie* weinig stond Z.K.H. verbaasd, toen hem een
a'sohr'ft der rede overhandigd werd en hij ont
dekte. dat ze van A. tot: Z. in 't Fransch was ge-
houden
Ja, i
KI.
PARIJSCHE MODE
De eerste japon van bleek rosé zijde en wollen
marocain heeft de bekende stolpplooien in het front
en op den rug; de velvet das Is iets dieper van
kleur dan de japon zelve; de kraag en de manchet
ten zijn van blondkleurig kant.
Een knip-patroon is verkrijgbaar onder nummer
329a, in de maten 42, 44, 46 en 48. Kosten 85 cent.
De andere japon is vervaardigd van lavendel-
kleurige taffetas en afgewerkt .met diepblauw lint,
'erwijl dezelfde kleuren teruggevonden worden in de
bloemgarneering in de taille en op de mouwer.
Ivoorkleurig kant van fijne kwaliteit is voor den
kraag, de manchetten, enz. gebruikt
Het knippatroon kan men bestellen onder opgave
van het nummer 330a, jn de maten 42, 44, 46 en 48.
Kosten 85 cents.
MOEDERS EN HAAR KINDEREN.
Werken voor geld!
"Een moeder zegt:
„Ik haat het exploiteeren van kinderen, dat zoo
vele menschen al dan niet met opzet doen. Dan eeus
voor een boodschap en dan weer in den tuin, altijd
„mogen" mijn jongens wel iets voor andere vrou
wen doen. Aan den anderen kant vind ik, dat kin
deren er aan moeten gewennen, geen geld te krij
gen, waarvoor zij niet gewerkt hebben. Als dus mijn
buurman de jongens Zaterdagsmiddags in zijn tuin
laat helpen en hen daarna een dubbeltje voor den
spaarpot geeft, vind ik dit wel leuk. Ik zou echter
niet willen, dat hl] een dubbeltje gaf zonder dat zij
behoefden te helpen, en ook niet, dat ze gingen wer
ken zonder dat ze iets ontvingen."
HET WASSCHEN VAN ZIJDE EN CRêPE-DE-
GHXNE.
Verscheidene vrouwen zenden haar zijden of crêpe-
de-chine blouses en jumpers naar de wasscherij om
de reiniging door middel eener droge behandeling te
doen plaats vinden. Maar de volgende methode, be
halve dat zij goedkooper is, zal ook nog beter zijn,
aangezien men hierbij het voordeel heeft, dat witte
zijde ook werkelijk wit blijft, hetgeen bij een droge
behandeling lang niet altijd het geval is; integen
deel hierbij worden vooral de dunnere stoffen spoe
dig vaal en licht geel van kleur.
Men maakt daq^om een warm zeepsopje en dom
pelt daar de klGedingstukken in. M'en weekt het vuil
af door de stof even te laten liggen en daarna
zachtjes door de vingers te wrijven; dit wrijven mag
natuurlijk himmer te ruw gedaan worden, aangezien
dan licht de zachte draden van het weefsel van
elkaar worden getrokken en er daardoor gaten in de
zijde vallen. Aan het water, waarin men de stoffen
voor de laatste maal doorhaalt, moet men een zeer
kleine hoeveelheid methyl-spiritus toevoegen, waar
door men er zeker van kan zijn dat de kleur wit
blijft. Na de stoffen met de handen zooveel moge
lijk van het water te hebben ontdaan, rolle men de
kleedingstukken in een schoonen handdoek, totdat
1 rij geschikt zijn voor het strijken.
Een japon van zijden tussor zal dat mooie, stijve
behouden en zeker wee maal zoo lang schoon blij
ven. als men het laatste doorhaal water met. een
i flinke hoeveelheid koude melk vermengt. Tussor
i moet altijd worden gestreken, nadat de stof volko-
'men droog is; mocht men hierop geen acht geven
en het goed willen behandelen, terwijl het nog
vochtig is. dan zal het water leelijke merken achter
laten, welke niet meer zoo gemakkelijk zullen ver
dwijnen.
BESCHADIGDE MEUBELS.
Deuken en kneuzingen in het hout van meubels
komt heel veel voot en natuurlijk is dit iets, dat op
den duur hoe langer hoe erger wordt en de voor
werpen zeer onooglijk maakt. Het eerst van alles
moet men de gekneusde of gedeukte plekken goed
bevochtigen met warm water. Dan neemt men een
stuk hard, bruin papier, dat minstens vijf of zes
maal dubbel gevouwen is en doopt dit in warm wa
ter. Nadat het water het papier geheel doortrokken
heeft, legt men dit over de geraakte deelen. Nu strijkt
men met een warm strijkijzer over het papier, zoo
lang tot het vocht geheel is verdampt. Is daarna de
deuk of het gekneusde stuk niet volkomen gelijk
geworden met de oppervlakte, dan moet deze be
handeling weer herhaald worden. Na een paar ma
len dit werkje op de aangegeven wijze verricht te
hebben, ziullen alle oneffenheden beslist verdwijnen,
tenzij natuurlijk het hout gebroken is. In dit geval
helpt het opwellen van het hout natuurlijk geen
zier. Men dient tenslotte goed toe te zien, dat het
strijkijzer niet al te heet is.
x HET POLIJSTEN VAN GESNEDEN GLAS.
Gewoon gesneden glas of kristal maakt aanspraak
op een extra behandeling en men kan dan ook niet
volstaan door het te wasschen in zeepsop. Een uit
stekende manier om een prachtigen glans te verkrij
gen is de volgende. Men neemt wat poeder magne
sia en vermengt dit met benzine, totdat het een
papje wordt. Dit mengsel brengt men op het glas
werk, waar men het uitwrijft-met een wollen poets
doek. Als men daarmede klaar is, geeft men den
glans aan het glas, door even na te wiijven met een
schoonen linnen doek of een propje zijde-papier.
KLFINE BIJZONDERHEDEN.
Tn 1925 is er door de Dursche Staatsspoorwegen
129.000 K G. verf gebruikt om de spoorbruggen en
ander materiaal tegen roest te beschermen.
In Frankrijk wordt maandelijks meer dan 4 mil-
liren H.L. wijn gedronken, in Januari van dit jaar
was het zelfs ruim VA millioen H.L.
Men heeft verleden jaar in kelders van oude hui
zen in Utha zaden gevonden, die 900 tot 1200 jaar
ou waren en toch nog kiemkracht bezaten.
'Iet menschelijk hart weegt 2 a 3 ons.
"Je* aantal hoofdharen van een mensch bedraagt
gewoonlijk 129000 a 150000.
V
ro
Zen
Een gewoon mensch heeft doorgaans niet meei
dan 3000 a 4000 woorden tot zijn beschikking, maal
de Engelsche dichter Shakespeare beschikte ovafi
een woordenschat van 15000.
De Eiffeltoren te Parijs is de hoogste van alle fc>- tal
rens en gebouwen ter wereld.
Met den grootsten telescoop, te Victoria in Britsclij
Columbia, kan men 300.000.000 sterren aan den he
mel waarnemen.
Als een ijsberg 100 meier boven het zeeoppervlak
uitsteekt, dan zal hij zeker ongeveer 700 meter d;*pi
in het water steken.
In warme landen vindt de bekende „toffee" me*r
aftrek dan chocolade. M.
BELEEFD GENOEG.
„Ik kan u niet aldoor met die kwitantie terug la
ten komen. Zegt u welken dag u het best schikt."
„Woensdag?"
„Ja. Dat is goedkomt uiederen Woensdag."
LIEF GEZEGD.
Zij: „Daar zijn toch weieens tijden, dat ik wer-
kelijk zou wenschen een man te zijn".
Hij: „Hoe zoo dan, vrouwtje?"
Zij: „Wel, als ik een modemagazijn voorbij kom
en ik denk hoe gelukkig ik m'n vrouw zou kunnenj
maken met haar qen nieuwen voorjaarshoed te ge--:
ven."
