ITELIEIIIEST1BT
Laat uwe|kinderen
Fotografeeren
|_U it verkoop!
Uit het Hart van Holland.
bij hun Kerstboom
SCHAGEN.
SPAANDER Co.
aangeboden, waarbij behalve de Burgemeester en de
Raad, mede aanzaten de ingenieur Boom te Bloemen-
daal als vertegenwoordiger van de directie van het
Prov. Electr. Bedrijf, de heer Zondorvan te Bloemen-
daal, de heer Uylenhoed, aannemer van electr. wer
ken te Haarlem, ingenieur Hartjes te Alkmaar, de
heer H. v. cL Veen te Schagen, de heer Leen te
Zandvoort en de heer Kriller, voorzitter van de
Banne.
De Burgemeester ging in zijn openingsrede in het
kort na de geschiedenis van de electriciteitsvoorzie-
ning ten plattelande vau Noordholland, waarbij spr.
er op wees, dat het de Provincie is geweest, die het
mogelijk heeft gemaakt, dat nu zelfs de kleinste ge
meente in Noordholland, van de electriciteit profi-
teeren. Dit feit alleen zou reed3 reden zijn voor een
plattelandsgemeente om hare gevoelens ten opzichte
van de electriteitsvoorziening ten plattelande to
uiten. Hiervoor is temeer reden, omdat zoozeer valt
te roemen de bij de totstandkoming en uitbreiding
der electrificatie in deze gemeente ondervonden me
dewerking van het P.E.N., de firma Uylenhoed en de
banne Oude Niedorp.
Tijdens den maaltijd dankte ingenieur Boom na
mens de directie van Prov. Electr. Bedrijf voor de
vriendelijke woorden, door den burgemeester ten op-
zichtee van het bedrijf gesproken. Spr. wees op do
goede verstandhouding en hoopte dat onder het te
genwoordige bestuur der gemeente nog veel zou tot
stand komen.
De wethouder Tromp schetste do geschiedenis van
de totstandkoming der electrificatie in het noordelijk
deel der gegmeente. Spr. heeft den langen l^densweg
daarvan meegemaakt. Reeds onder de Kennemer
Electr. Maatsch. werden voor het noordelijk deel po
gingen aangewend om tot electrificatie te komen.
Eerst in 1922 kon het laagspanningsnet worden ge
bouwd. Nu in 192Ö is vrijwel de geheele gemeente ge-
electrificeerd.
De heer Leen te Zandvoort dankte den burgemees
ter namens de firma Uylenhoed te Haarlem voor
de vriendelijke woorden tot de firma gericht Ook
spr. roemde de prettige medewerking en de aange
name verstandhouding.
Na afloop van het diner dankte de burgemeester
in een pittige toespraak de heeren van het PE.N.
elk afzonderlijk, zoomede de heeren Uylenhoed, v. d.
Veen en Leen voor de medewerking ondervonden bij
de uitbreiding der electrificatie en den aanleg der
straatverlichting. Spr. bedankte in het bijzonder Ing.
Boom als vertegenwoordiger van de directie van het
Prov. Electr. Bedrijf voor de van de zijde der directie
ondervonden medewerking. Spr. stelt er prijs op te
verklaren dat er tusschen de directie en het gemeen
tebestuur een uitnemende verstandhouding bestaat
en dat dit beide partijen, die zoo dikwijls als con
tractanten tegenover elkander staan, ten zege strekt.
Spr. hoopt dat hij met de heeren Boom en Zondervan
nog meerdere prettige en vruchtdragende bespre
kingen zal mogen voeren en dat deze er toe leiden
dat successievelijk de geheele gemeente kan getuigen
van de zegeningen die het Prov. Electr. Bedrijf
brengt.
Den voorzitter van de Banne dankt spreker voor de
moeite en zorgen ondervonden door het opbreken
van de wegen voor het doen aanbrengen van buizen
en kabels. De ervaring leert dat door zulke werk
zaamheden het wegdek lijdt. Spr. brengt tenslotte
een dronk uit op het P.E.N., de firma Uylenhoed en
de banne Oude Niedorp.
Hierna werd in de kolfbaan van den heer Balk
een bioscoopvoorstelling bijgewoond, aangeboden
door het Prov. Electr. Bedrijf, welke voorstelling
verder door tal van ingezetenen werd bijgewoond.
De zaal was keurig veriserd. Ingenieur Memelink
van Alkmaar hield vooraf een lezing over de toe
passing van electriciteit.
Na afloop der voorstelling dankte de Burgemeester
namens hot gemeentebestuur.
ANNA PAULOWNA.
Woensdag 22 December hield de afdeeüng „Anna
Paulowna" der Holl. Maatschappij van Landbouw
in Veerburg een goedbezochte vergadering, waarin
de heer N. Raap een lezing hield over „Zuurgraad
van den grond."
De tijd, zei spr„ is voorbij, -dat het gebruik van
kunstmeststoffen nog moet gepropageerd worden.
Ieder landbouwer gebruikt ze thans maar nu open
baren zioh ziekten, die zeer zeker het gevolg" van
het (verkeerd) aanwenden van kunstmest zijn. Daar
door is het thans niet meer de vraag: zk\ ik kunst
mest gebruiken, maar: welke kunstmest heb ik
in een bepaald geval noodig;. En het antwoord op
die vraag is zeer moeilijk, omdat wij met weten,
wat daar in den grond eigenlijk plaats heeft. Wij
weten slechts, dat de plant hot voedsel alleen tot
uioh kan nemen, wanneer dit aanwezig is in een
direct oplosbaren vorm of in een vorm die ge
makkelijk oplosbaar wordt. In de laatste jaren
echter is, vooral voor zandgronden, het scheikundig
onderzoek van meer befceeWii* geworden. Het is
gebleken, dat op die gronden een nauw verband be
staat tusschen de uitwerking der toegediende mest
stoffen en den zuurgraad ran den grond. Voor
zandgronden nu kunnen, als resultaat van het schei
te pakken, maar mij ook. Dat is den derdon slag
dien ik verlies: ik begin oud te worden, geloof ik.
Want dit laatste had ik vooruit moeten berekenen.
Maar op zooveel genialiteit in de boosheid ben ik
niet verdacht geweest. Maar de lichtzijde van de
zaak is, dat onze man een nieuw spoor heeft ach
tergelaten.
Ik wil eerlijk zeggen dat ik er niets van be
grijp, verklaarde Alkade.
Ik vraag me bijna af of ik niet met een gek
inplaats van met een misdadiger te doen heb.
Do zaak is anders eenvoudig genoeg. Ik zal het
u direct uitleggen. Begin met me nu nog één ple
zier te doen. Dan zult u zien dat ik geen misdadiger
en geen gek ben. Telegrafeer nóg eens naar Was
hington om inlichtingen, maar vooral niet over de
gewone route. Doet u het over San Frapcisco, of over
Hongkong en New York of over Suez en Marseille,
het kan me niet schelen hoe! Als het maar niet over
dedirecte lijn gebeurt. Dan zult u eens zien wat het
departement van Justitie u te vertellen heeft. En in
formeer tegelijkertijd aan het telegraafkantoor, of
ze langs den directen weg nog wel verbinding met
Washington kunnen krijgen!
De Alkade begreep van dit mysterieuze voorstel
niet veel.
Goed, ik ga verder. U neemt mij mee. desnoods
onder sterk, gewapend geleide, nadat U het telegram
hebt afgegeven en geïnformeerd hebt en we gaan te
paard langs de telegraaflijn. Ik denk dat ik U dan
een kleine verrassiing kan bereiden, die de oplossing
brengt van het raadsel waarom het ministerie mij en
zelfs zijn eigen mannen niet kent.
Als U eens ophield met raadseltjés opgeven,
verzocht de Alkade een beetje ongeduldig.
Vooruit dan. Meneer von S'cheihlingen heeft en
op gerekend dat ik hem in Saoramento zoeken zou.
Door de klacht wegens vrijheidsberoovingheeft hij
ine hier opgehouden en een flinken voorsprong op
me gekregen. Maar hij wilde nog grooter voorsprong
hebben. Hij 'begreep natuurlijk wel dat ik U verzoe
ken zou om naar Washington te seinen.... en nu
heeft hij op een eenzaam plekje de telegraaflijn
doorgesneden, met behulp van een telegraaftoestel,
dat hil moet hebben. Uw telegram opgevangen en
tegen den tijd dat hij' vond dat de heeren van het
ministerie wel zouden kunnen antwoorden, een veiv
valscht telegram teruggeseind. Hij heeft daar zoo
lang mee gewacht als met goed fatsoen mogelijk
was. omdat hij er op bedacht moest zijn, dat ik arg
waan zou krijgen en we dan met spoed de vervolging
zouden voortzetten. m.a.w. dat hij rekening moest
houden met de kans dat zijn valsch telegram pre
cies het omgekeerde uitwerkte dan wat hij wilde. De
nadoelen van die kwade kans moestan zoo klein mo
gelijk zijn! Aan intelligentie ontbreekt het hem
heusch niet.... Als U dus nu langs den omweg seint
kundig* ondersoek, practisoh bruikbare adviezen;
worden gegeven. Deze adviezen zujn geo&aeerd op
jarenlange onderzoekingen op bemeeungsproer"vel
den, gecombineerd met scheikundig onderzoea.lieü
scheikundig cxnderzoek van den grond kan niet) of
hoogst onvolledig uitmaken a.m waUe planten voe
dende stoffen een grond behoefte heeft. Wél heeft
het beteekenis voor de bepaling van den zuurgraad
van den grond. Met de Gom;bei-methode, door Dr.
Hlsgink in ons land gepropageerd, kan de prak
tische landbouwer een indruk verkrijgen van den
zuurgraad zijner gronden. Wanneer hij hiervan
nauwkeurig aanteekemng houdt, eu tevens van de
soort van grond, van heb verbouwde gewas, van dein
stand en van de opbrengst daarvan, van de bemes
ting en van alle mogelijke bijzonderheden betref
fende de cultuur, dan zal hiji op deze wijze in den
loop der jaren in heb bezit komen van gegevens,
waaruit wellicht belangrijke conclusies te trekken
z\jn omtrent het verband dat er bestaat tusschch
zuurgraad en plantengroei, doch men dient met het
trekken van conclusies uit de resultaten zeer voor-
zLcktig te zyn.
Ten einde een goed inzicht te geven in hetgeen
men onder den zuurgraad van den grond verstaat»
zette spreker uitvoerig; uiteen, wat in de webenschap
onder den zuurgraad van een oplossing verstaan
wordt, voorts op welke wijze deze zuurgraad in cij
fers wordt uitgedrukt en door welke factoren lui
beïnvloed wordt, om ten slotte te komen tot de ral,
dio deze zuurgraad misschien bij den plantengroei
spelen kan. Dat do 1**^» ng mor, I in^r
was gevolgd, bleek uit de verschillende vragen die
werdon gedaan en uit den dankt die spreker, on
der applaus der vergadering, "bij monde van den
hoer \V. Komen en later door den voorzitter werd
gebracht voor Zijn leerzame uiteenzetting van dit
zoo aotueelö vraagstuk.
ANNA PAULOWNA.
Onze vroegere plaatsgenoot», Mcj. A. Jonker,
thans onderwijzeres to Don Hoorn op Toxal» is als
zoodanig benoemd te IHppolytusLoer op Wioringen
ZUIDSCHARWOUDE.
Als Kerkvoogd bji do Ned. Herv. Kerk werd her
kozen de heer Jb. Berkhout Die heer B. bekleedt
dit ambt nu reeds SI jaar. i, i
LANGENDIJK.
Door de vorst beeft de bloemkool reeds gele
den, zoodat de aanvoer ongetwijfeld aanmerkelijk
zal slinken. Voor (sommigen Zal dit een schadepost
worden, voor anderen is er weer hoop op verbeter
de prijzen der andere koolsoorten.
ST. MAARTENSBRUG
Met ingang van 1 Januari aa kan betaling ran
Directe belastingen, zooals Inkomsten-, Grond-; Per
soneeLe en Vermogensbelasting plaats hebben aan
het hulppostkantoor alhier.
ST. MAARTENSBRUG.
In een gehouden bijeenkomst van de Vereeniging
Nut en Genoegen werd besloten de eerstvolgende
bijeenkomst te houden op Zaterdag 26 Febr. as.
T ZAND.
Aan A. H. Vogelzang, dienstplichtige van de
lichting 1927, is door den Minister van Oorlog
voor eén jaar vrijstelling van den dienstplicht
verleend wegens persoonlijke rmmiAhaArhgi d
ZIJPE
De Ontvanger der Rijks directe "belastigen zal
met ingang van 1 Januari as. in deze gemeente
geen zatting meer houden. Alsdan aal gelegenheid
bestaan om de boliastinigpennangsni op de kantoren
der posterijen te voldoen.
NEDERLANDERS IN BELGIS.
Een Amsterd&msch koopman, die geregeld in Bel
gië zaken doet en er als zoodanig ook zijn zakeni*»-
lasting betaalt, is gisteren komen vertellen van de
schandelijke behandeling, die hem in Brussel is aan
gedaan.
Niettegenstaande zijn bewijs van Nederlander-
Nieuwste electrische [booglampenlom injelke
A buiskamer opnamen te.maken. A
Overal te ontbieden.
BW Beide Kerstdagen geopend.
Langestraat - Alkmaar.
15 tot 50 pCt.
KORTING.
zult U wel een gunstiger bericht omtrent ons krijgen
eniaxigs den directen weg heelmaal geen.. want
hij zal bli zijn doorgeknipt draadje wel niet blvijen
wachten tot we hem komen arresteeren.
Maar dat zou toch al' in den vooravond moeten
zijn gemerkt, toen hij aan het toestel zat. indien Uw
veronderstelling Juist is. bracht de Alkade in het
midden.
Natuurlijk niet. waarde heer, klonk Holdau's
antwoord. want zoolang hij aan den draad zat.
gaf hij de telegrammen waar hem niets aan gele
gen was. in beide richtingen door. zoodat de tele
graafkantoren niets gemerkt hebben. De verbinding
is pas verbroken, nadat hij het valsche telegram had
afgestuurd en er van door is gegaan. Neemt U gerust
maar de proef. Want als ik niet zoo zeker van mtin
zaak was. zou ik U verzoeken naar Auburn. het
dichtstbijzijnde station te seinen om Scheiblingen
vast te houden voor het geval dat hij daar in een
nachttrein wil stappen. Maar daar krijgen we hem
toch niet meer te pajtken: dat is een tweede voor
deel van zijn draden-doorsnijderij. Laat U bovendien
hier aan 't station voor alle zekerheid in de passee-
rende nachttreinen naar hem uitkijken, al zal dat wel
niet veel succes hebben, want hij reist van Auburn
als hij soms naar San Francisco gaat natuurlijk met
een omweg en niet de directe route via Saoramento.
Een onderzoek aan het telegraafkantoor bevestigde
dat langs de directe lijn geen verbinding meer met
Washington was te krijgen 1
De Alkade begon een beetje vertrouwen in Holdau
te stellen.
Waarachtig man. je bent verstandiger dan ik
gedacht heb, zei hij genadig.
Ik zal lang een omweg nog eens naar Washing
ton telegrafeeren en in afwachting van het antwoord
zullen we de expeditie langs de telegraaflijn onder
nemen.
Voor alle zekerheid werd aan het station te Saora
mento nog eens geïnformeerd of iemand die aan het
signalement van Scheiblingen beantwoordde, daar
ook gezien was. maar zooals Holdau na het avon
tuur met "hét telegram wel verwachtte, zonder re
sultaat. Een order om in de nachttreinen naar Schei
blingen uit te kijken, werd achtergelaten.
De wedloop begon, de Alkade. wiens vreedzaam be
staan nog zelden door zulke dramatische gebeurtenis
sen was verstoord, hoogelijk te interesseeren en hil
nam dan ook met het grootste enthousiasme deel aan
den nachtelijken veldtocht. Behalve 'Holdau. Ipswich
en de Indiaan, waren een beambte van den telegraaf
dienst en een viertal bereden politieagenten van de
partij. In het volle besef van zijn waardigheid stelde
de Vrederechter zich aan het hoofd van de colonne I
Holdau reed als zijn chef-van-den-staf naast hem.
Wordt vervolgd.
schap in orde was (door het vele gebruiken was zijn
naam op den vouw van bet papier alleen wat on
duidelijk geworden) en hij een geleidebrief, facturen
en andere stukken kon laten zien, was het vinden
van een in het Duitsch geschreven aanbieding van
een firma in Nizza voor de gendarmen te Brussel
voldoende aanleiding om den „keeskop", zooals hij
uitgescholden werd, te verdenken van heulen met de
Duitschers (sic) en hem twee en een half uur op te
sluiten in een kelder onder de kazerne, waar spin
nen en ongedierte zijn eenlg gezelschap waren. Zelfs
een glas water werd den zenuwachtigen man gewei
gerd.
Na dit verblijf in den kelder werd onze landgenoot
overgebracht naar de gevangenis te Brussel, waar hij
vijf dagen opgesloten bleef met gevangenen van al
lerlei nationaliteit, en daarna werd hij, geboeid aan
een anderen landgenoot, wiens bewijs van Nsderlan-
derach&p ook in orde was, maar die zoo onvoorzich
tig was bij de politie te Brussel om nachtverblijf aan
et kloppen, naai* de grens vervoerd. Alleen in den
trein gingen de boeien af, maar het vervoer over
straat had altijd gekluisterd plaats.
Een dergelijke ongemotiveerd grievende behande
ling is bepaald ongehoord.
Wij maken van dit geval, dat lang niet op zich
zelf staat, nog eens in extenso melding, om de land-
genooten, die met de a.s. feestdagen misschien het
land der vriendelijke Belgen zouden willen bezoe
ken, te waarschuwen.
Men kan daar niet te voorzichtig zijnt Hbld.
AUTOBOTSING.
Nabij de draaibrug over de Ringvaart aan de Cru-
quiusweg zijn gistermiddag, doordat de bestuurders
niet goed opletten, twee auto's tegen elkaar ge
hotst. EenMer auto's reed door de dwarsleuning van
de brug hlbn en kwam in de Ringvaart terecht. De
inzittenden wisten zich te redden en kwamen met
lichte kwetsuren vrij. De andere auto werd zwaar
beschadigd, terwijl een inzittende een hoofdwonde op
liep.
EEN SLECHTE SCHOOL.
In een gisteravond gehouden vergadering van ou
ders en verzorgers van leerlingen der Rijkskweek
school to Leeuwarden was men van oordeel, dat de
toestand van het gebouw, waarin <le inrichting ge
vestigd is, levensgevaar oplevert voor de jeugd.
Besloten werd een adres te richten tot den minister
van onderwijs met het verzoek zoo spoedig moge
lijk hieraan een eind te maken. Baji B. en W. van
Leeuwarden, die het gebouw aan het Rijk hebben
verhuurd, zal worden aangedrongen zoodanige maat
regelen te nemen, dat er na Kerstvac&ntie geen ge
deelten plafond meer naar beneden kunnen stor
ten.
MOET EMMEN FAILLIETT
De begrooung dezer gemeente, welke 20 Decec
jL bij aen Ha&d was ingeuiend, moet, naar wij
nemen, aldus de Tel., voor den gewonen dienst
ten met een tekort van meer dan f200.000. 0
reeds het derde jaar, dat de begrooting voer
gewonen dienst sluitend moet worden gemaakt
een leening op korten termijn, ten laste van deu
pitaalsdionst. Armwezen en werkverschaffing
deren ongeveer de geheele opbrengst der beiu
gen.
Naar de wethouder van financiën onlangs ir
deelde, zal het niet lang meer mogolijk zijn ii
gemeente de zaken gaande te houden, daar rent
aflossing een steeds grooter deel van het bu
gaan eischen.
DOOR EEN VRACHTAUTO.
Gisteravond reed de 25-jarige zoon van den
ger Bosman te Rheden met een handwagen op
Zutfenschestraatweg aldaar, terwijl voor den wa
de landbouwersknecht Pol, woonachtig te W<
Rheden liep. Door een achterop komenden, in vo
vaart rijdende vrachtauto, werden zij plotsel
aangereden, tengevolge waarvan Pol ter zijde
den weg werd geslingerd en Bosman een tiui
meters met de auto werd voorgealeept. De toosti weg
van Bosman is levensgevaarlijk. Pol kreeg niet o met
stige wonden, doch raakte door den schrik zijn B
heugen kwijt.
DE
BU
tan
gen
Ainst
Haar
dat
gelijk
demi
geiUl
EE
Ste
daar
prob
Sirki
worc
zal
even
verg
B. G
loop
De i
de i
Oldt
bodi
VEERTIEN KOEIEN VERBRAND.
Uit Varsseveld, 23 Dec. Gisteravond is de kapit
boerderij en het woonhuis van den landbouwer
Gesink op Reuwinkei in de buurtschap Sender
door kortsluiting geheel afgebrand. Veertien koel
kwamen in de vlammen om.
Met moeite konden de kinderen worden gered.
BEDRIEGELIJKE BANKBREUK.
Te Assen zijn gisteren opgesloten B. T. en H.
kooplieden te Assen, verdacht van bedriegellj
bankbreuk en het aannemen van geld van iexn&i
die in staat van faillissement was.
EEN MAANVISCH.
Op het Noordzeestrand achter het dorp de Koog
Texel ia een maanviach aangespoeld. Het dier
naar Artia opgezonden.
DIRKSHORN.
M«d. M. W. J. Modder, onderwijzeres te Gromi
gen, benoemd bij het O.L.O. te Utrecht, heeft vod
deze benoeming- bedankt.
UIT HET AANNEMERSBEDRIJF.
De Nederlandsche Aannemers bond en de R.-
Bond van Bouwpatroons, hebben besloten met
gang van 1 Januari 1927, dat de leden op straf
van een hooge boete zich zullen onthouden aan i
schrijvingen naar het aannemen of uitvoeren of zi<
als borg verbinden voor werken indii
voor dat werk persoonlijke of zakelijke borgtoc
wordt vereischt. De aanneming van dat besluit w
vooral gegrond op den ongezonden toestand, dat
gunning van werken hoofdzakelijk gelet wordt
de borgen, en de persoon van den aannemer op d<
achtergrond treedt. Omdat meer gelet wordt op
vraag of de borgen financieel goed zijn, wordt h
gehalte van den aannemer meer en meer slechte
wat ton n&deele van het bedrijf is.
DE PROEFPOLDER TE ANDIJK.
Men meldt uit Enkhuizen:
Het stormweer der laatste dagen is aan den proefpo
der te Andijk weder ongenadig geweest. Zoover me
bij den hoogen waterstand kan nagaan, is slechts ee
klein gedeelte van den pas midden uit zee naar d
kust aangelegden dijk intact gebleven. Het zand
verspoeld, doch men hoopt, dat de zinkstukken hl
gehouden hebben.
Heel wat gereedschappen, twee bakken en ee
onderloozer zijn mede in zee jroraakt- M§j
De vrijheidszin van den Hollander.
keei
Am:
kelt
een
pen
del
gen
taa:
gen
ste
dat
dai
zi.tr
kle
gee
rite
zie
po;
I
del
1
raf
3
1
va
de
wc
ve
di:
he
zit
be
Sedert den dood van den heer Dresselhuijs spreekt
men hier ter stede, zooals dat heet „In politieke
kringen" veel over de vraag, wie ztjn opvolger zal
zijn als leider van den Vrijheidsbond. Dit is eigen
lijk een teeken des ttjds. Vroeger hechtte men er in
vrijzinnige vereenigingen niet zooveel waarde aan.
wie voorzitter zou zijn. dat wil zeggen, wie bij ver
gaderingen den mooien hamer in de hand zou heb
ben en aankondigen: het woord is aan den heer Die
en Die, mag ik den heer Zoo en Zoo verzoeken, als
lid van het stemberau te willen optreden, ik zou den
heer Jun. Piet of Klaas willen uitnoodigen. zich
oenWszins te bekorten, daar er nog vele ounten op
het programma van hedenavond staan, mag ik den
heer Klaas. Piet of Jan doen opmerken, dat het in
strijd is met parlementaire gebruiken, zijn medele
den idioot te noemen, enz. enz.
Men koos daarvoor bil voorkeur een senior, die
zelf geen ambities had om een invloedrijke rol te spe
len en die er zijn eer in zag. de zaken eerlijk en or
delijk te doen verloopen.
Maar is het gekomen door de verscherping van de
politieke verhoudingen, is het noodzakelijk gebleken
door hetgeen andere politieke partijen doen? Het is
niet te weerspreken, dat het tegenwoordig niet meer
zoo toegaat, en ook bij de liberalen een soort van
partijleider de lakens uitdeelt. Zoo'n leider is dan
gelijkertijd lid van de Tweede Kamer, voorzitter van
de Kiesvereeniging (zoodat hij eigenlijk zichzelf aan
wijst en kiest), voorzitter van de Kamerclub en
hoofd- of opperredaoteur van het partijorgaan, voor
naamste redenaar, kortom, zooals in den tijd van het
Romeinsche keizerrijk de staat in naam een repu
bliek bleef, maar alle functies van eenige beteekenis
in één hand vereenigd waren, zoo is het ook in de
politieke partijen.
Voor zoover den socialistischen en clericalen par
tijen aangaat, is dat al lang zoo. maar in de laatste
jaren is dat ook zoo geworden in de liberale. Of zJj
daar nut van heeft gehad, is nooit gebleken. Haar
ledental, althans haar aantal aanhangers, die bij
verkiezingen stemden op haar candidaten, is steeds
achteruitgegaan en nu blijkt wel niet, dat dit daar
vandaan kwam, maar toch heeft dat nadoen van an
deren haar in geen geval gebaat. Ik zou ook niet
gaarne willen beslissen, of hier wel bewust nadoen
in het spel is. Men is bij het zoeken van antwoord
hierop in dezelfde moeilijkheid, waarin hij verkeert,
die bij het heerschen van een ziekte wil uitmaken,
of de eene lijder ze heeft overgenomen van den an
deren dan wel de ziektekiemen in de lucht zitten,
die allen moeten inademen.
Want dit is zeker, dat ook daar. waar men des
gevraagd zegt een afschuw te hebben van het fas-
ci9mo fascistische baccillen in de lucht zitten.
Veel meer dan vroeger volgt men een leider op
elk gebied en veel meer permitteert zich een leider,
zeker van den steun van de meerderheid, wanneer
al eens een kleine groep zich verzet. Het is zoo
sterk, dat men zich wel eens afvraagt, hoe de Hol
landers toch eigenlijk aan hun naam van vrijheids
zin zijn gekomen. Het is ongeloofelijk. wat men te
genwoordig duldt van de overheid, het zij de hooge
overheid de9 lands, hetzij de gekozene.
Maar als men toch heel goed onderscheidt, ont
waart men wel dit. dat de volgzaamheid veel grooter
is in zaken van beginsel en van ideftele rechten, dan
daar. waar de eene of de andere overheid den stof-
felijken belangen van de volgers te na komt. Dan
wil het wel eens gebeuren, dat de volgers niet vol
gen. Geldt het daarentegen te beslissen, wie in d
Kamer of den Raad zal komen of zoo, dan doet mei
geen moeite, zich te verzetten tegen hetgeen d
meest gereeden, dat zijn de zoogenaamde leidei
goedvinden en zoo komt het helaas daarop neer. da
de belangstelling in algemeene zaken van openbaa
belang, zaken van stad en land. is verslapt en da
is een heel leelijk teeken.
Dr moet iets zoo sterk sprekends als een annexati
van gebied dreigen, willen de menschen wakkei
worden. In de naburige gemeenten, die met opslofc
king door Den Haag worden bedreigd, is gebleken
wat al lang werd vermoed, dat de bewegingen tege
die opslokking het gevolg hebben gehad, dat mei
wakker geworden en gebleven is. De gemeentoradei
hebben met groote meerderheid de voorgenomen art
nexatie afgekeurd en het is nu de vraag, wat Gë
deputeerde Staten en ten slotte wat de wetgevend!
macht zal doen. Het zou wel tegen het democratisch
beginsel zijn. wanneer de machthebbenden zich te
oenonraale niet zouden storen aan zoo duidelijk ui
gesproken volkswil, maar het is de vraag, of ooi
hier weer niet de fascistische strooming zal win
nen. Want dit is zeer merkwaardig, dat die fascls
tische neigingen zich in het bizonder veel bil hyper
democraten vertoonen. Vaak blijkt de hevigste de
mocraat niet afkeerig van dwingelandij, wannee
maar hij zelf do dwingeland is en niet degene, di
de dwingelandij moet ondergaan.
En ach. wat praten we eigenlijk nog over rechtea
die de menschen elkander waarborgen en van e
kander eerbiedigen tegenover het geval, dat in de
Haagschen Raad met gelukkig algemeene veron
waardiging is besproken.
Bij een schoolfeest van een vacantiekolonie of iet
van dien aard, dat hoewel Roomsch-Katholiek, tod
een semi-offideel karakter droeg, had men de kia-
deren doen zingep: „Leven de Roomschen. weg m«
do rest". Ontkend kon het niet worden, er waren
Raadsleden bij1 geweest, die het gehoord hadden.
Is ook dat niet een teeken des tijds en zoo ja, ii
dat een teeken. waarop onze tijd erg trotsch kan
zijn? Br zal hier wel geen verschil van meeniflfl
tusschen behoorlijke menschen van welk geloof of
overtuiging overigens kunnen toestaan ovfcr de
schande van dit doen, maar daarmee is nog niet ver
klaard. hoe het mogelijk is, dat er blijkbaar toen
vele oudeirs en onderwijzers zijn. die er geen bezwaar
in zien, jonge kinderen op die wijze voor to &ere'~
den voor hun taak in de samenleving met art"®1»"
denkenden. Ziet men hier den burgeroorlog en don
engaten burgeroorlog .den godsdienstoorlog, niet
de kiem?
Hier werkt toch zeker geen eigenbelang, ook nie
het belang van de kinderen. Het i9 immers zeer a<
vraag, of zij op hun lateren levensbaan niet moer
nadeel dan voordeel zullen hebben van dat atsny-
den van elke solidariteit met leden van een and™
kerk. Hier werkt blijkbaar het zelfde fanatisme, da»
weleer de brandstapels deed rooken.
Wij mogen wel niet al te voorbarig zeggen, dat dl
tUden voor goed achter ons liggen. ^0U^[en8lJrtn(J
lied van de Roomsche schoolkinderen in Den Haa
was niet noodig om ons te leeren, dntier zeel ve-
menschen zijn in ons kleine landje, de bakermat vi
de verdraagzaamheid, die. wanneer ze maar de me
hadden, zich van harte verheugen zouden in
geur van gebraden landgenooten van ander ge.i
Het stemt wel tot bescheidenheid tegenover de v
vaderen.
