CH. H. TH. SCHMALZ
SCHAGEN
tretten. dl» htf holle «n kille lokaal zoo klsurïg
stoffseren. Onwillekeurig het 1» Oudejaarsdag,
niet waar raakt ik aan het mUmeren en ik fan
taseerde me ©en heele geschiedenis bU die portret
ten. KUk, dacht ik. die menechon zijn nu misechlen
al meer dan honderd laar dood en toch tien hun
eerbiedwaardige gestalten neer op iedere raadszit
ting. alsof ze er hun zegen op steven. Hoevaak zal
een raadslid, in Hot vuur zllnor rede zich opwindend#
nog Juist bijtij/!» een onvertogen, woord hebben bin
nengehouden. wanneer toevallig zijn oog viel op dat
indrukwekkend portret. Een oude burgemeester*. een
verdienstelijk'burKer, ik weet niet. wien het voor
stelt. maar in r.lk geval iemand, wiens beeltenis do
herinnering terugroept naar een waardig en loffehJk.
voorbeold. Kan men chicaneeren ot intrigoore». wan
neer men r.ich in gezelschap weet van een nobel on
verdienstelijk menaoh. ook al is deze men solt dan
■Ier,hts ln c.ontorltoitael aanwezig? Kijk. zoo dsont ik.
ze loven nog. deze man on die vrouw op de belao
/amJltepor'tretton; ze behouden hun achting en in
vloed. en misschien la hun weldadige werking op de
omgovlng zelfs grooter na hun dood dan ftldona hun
leven".
„Dat la ln dit geval buiten kljfl" llot <J>ans de bur
gemeester zich hooren. „Je hebt daar. zondor dat je
Hik gemaakt met ziln «klif en tumult. In zijn glo
rietijd zat de stad ln eeuwge procedures en verwik
kelingen. want (loze regent moet een booeeardig ta
lent hebben gehad om alles In de war te achoppen.
Mlsschen had btl de oen o? andere kwaal, Ulo hem
verzuurde, maar zUn bumèur moet ondragelijk zijn
geweest,..."
„Maar hoe hangt hij dan in Hemolenaam hier in
do raadzaalt", vroeg do notaris verhljsterd.
„Ik zei Je al; hij had geld. Eü hij vond zichzelf
bijzonder gewichtig. Daarom Hot 'hi| door eon be-
roorpd meester zich in olieverf schilderen. Ik ben op
het gebied van de kunst natuurlijk een look, maar
hoeveel experts en kunstkoopers. Ik hier al niet bij
mo gohad hob. zelfs van over do grenzen. liet moet,
als kunstwerk, oen meesterstuk zijn."
,.Ja. dat in het; dat heb ik er dadelijk ingezioa", be
aamde de dominee.
..Ja. dat prachtstuk hing bil hem in huis. en toon
onzo potentaat goed en wol dood was. had niemand
van do familie lust. hot /.leb toe to eigenen. Want
ook mot al zijn familetodcn had Mijnheer ruzie en
hun stemming werd er niot gunstiger op. toen htl bij
testament geheel zijn vermogen aan een instelling
ergens in hét buitenland bleek to hebben vermaakt.
Wat mooston zo toen mot do't famiiloportret? Een
,„Z1Ju vrouw?!," antwoordde de burgwmeosfcer.
„Dacht je,, dat zoo*n ffaUJare driftkop een vrouw
hooft ifol:ad? Ze zou reeds Jeu eersten dag van heb
huwelijk echtscheiding hebben aangevraagd. Voor
zoover ik weet U onze potentaat nooit gebrouwd
geweest.
„Maar het peut'lapt dan, dat vrouwwn^rtret hoe
komt men diuifiuiiir'
„Dat ik ju vertellen. Zoo Ik «ri, wae»' tsr een
wethouder op het idoo gekomen# liet oude fami
lieportret in de raadszaal to /mngon. Natuurlijk
xnoést dat gaat zoo ln kloino stadjes xi-la dit#
het nieuwe gomoentehuis feestelijk worden ingo-
wijd. En do burgerij diende .een sboi'folijk blijk te
geven van do goede vOTstandhoudlnzg btuMohen haar
m hot g-emewitobustuur. Nu w/t-> gemxuiule wet.-
lioud "j* toevallig ook ponnmgmcodQr van. do ijwolub
on, omdat hot in, vijl jaar niet voldoende gevroren
luid, om wedstrijden uit to «ohrijvon, ww* do kim
van do ijsölub overmatig' gevuld. jT>e ijsolub besloot,
op voorstel Van iiarctn peamlngtyooetar, derliaivo
aan heb feesboomitó ««nj gratinoatue te verefcrokken,
waaruit deztt oon kunsfeviorworp zou kun mm koo-
pon tor opliuistermg' van het nieuwe raadhui». 'Waar
ra dit kunstvoorwerp moest bemfcaun, ook nioram-
rant had du wethoiidcavp<umiaig,mouttter roods oen
„t Ie oen srekke gedachte," mtfmerde Mevrouw
„dat je »oo 11a je dood naast een vreemd au mijn
heer in een statig3 saai te pronk komt te staan en
iedereen denkt, dat je bd elkaar hoort. Xk heb dit
ook altijd gedacht# tot je jna dit verhaal hebt ver
teld."
„Iedereen denkt het, eri 't Is maar goed dat het
fcogienwoordigo raiaoht mot moer weet, hoe de vork
in dfrn steel alt- Niet iedor is. BooaJ* ik, oen ge-
fchiedvorevher. Ho is 't zoo etgvrnUJk niet aardig?
Wat kond lu t er ten slotte op aan, wat je «swéeib
buut# wal) Ie beat, is 't voornaamste. En uit eer
waardig echtpaar in de s batige raadzaal' hoedt, »x>
als het nu# op het oosrenblik is, portret en als
mitfodaehtoni», rood* monigreon mot paeuse govoo-
fotw bezield. Zooals Jij er vanmiddag1 van onder
don indruk was, £iviert> Boa wordt iedereen op znu
tijd door dozen aanblik tot eerbied wstoma; do
portretten geven rollof aan onzo verguderlng' van
Burgemeester on Wtthoudars; 00 brengen ontzag
in dun gemcontorauAl nu eo treffan, den bozoukar
Val vreemdeling door hun kooi» voornaamheid."
„J)e gang van Hoven on dood i» boolt yrpemd,"
miomprfidio de dominoa, «tofl1, rlo<»r d oc.uwen
•aanigolosan, houdt Jiutwl Fdo grai bewaard....
,d'urdon, em graf ln onze raadzaal nog niot!"
CONFECTIE EN MANUFACTUREN
LAAGZiJDE B 49
Zondag 2 Januari a.s. mag ondergeteekende den dag herdenken, dat
hij 26 |aar aan het hoofd van zijn zaak staat.
Het was op dien datum in 1902 dat hij de Manufacturenzaak van
den heer W. Vader Dz. overnam. Deze had in de van ouds bekende
Apotheek des heeren Hazeu zijn Manufacturenzaak ondergebracht
en daaraan verbonden een Confectie-afdeeling Heerenkleeding. Al spoedig
nadat ondergeteekende de zaak had overgenomen, bracht de vooruitgang
mee, dat uitbreiding moest volgen en werd het aantal etalages vermeerderd,
terwijl de woongelegenheid bij de winkelruimte werd getrokken, en boven
dien al spoedig een groot magazijn voor Slaapkamsr-moubolen, Ma
trassen, Dekens en Tapijten moest worden bijgebouwd. Zoover was
alles naar de eischen van dien tijd ingericht toen met Kerstmis 1913 door
een brand alles werd verwoest en het perceel tot den grond toe afbrandde.
Onder architectuur van den heer Leguit van Alkmaar en als dage-
lijksch opzichter de heer Chr. Dekker, thans architect alhier, en door de
Firma Overtoom alhier gebouwd, is de tegenwoordigs moderne zaak
verrezen en in Juni 1914 geopend.
Aansluiting werd verkregen met de oomblnatle Gebr. Bervoets,
om een groote uitbreiding aan de afdeeling Hoeren-, Kinder- en Werk-
mans-Confeotie te kunnen geven, zoowel als aan de afdeeling Klee
ding naar maat onder leiding van de beste coupeurs.
De afdeeling Heeren Mode-artikelen en de speciale afdeeling
voor Dames-Mantels, Japonnen, enz. enz. werden geheel naar de
eischen des tijds ingericht en verzorgd.
En het spreekt vanzelf, dat ondergeteekende, dankbaar voor zijn
voorspoed in zaken, zijn clientèle bij de herdenking van dit jubileum harte
lijk wil bedanken voor den velen steun en medewerking, die hij van hen heeft
mogen ontvangen.
Er begint voor zijn firma thans een nieuw tijdvak en het is met vol
vertrouwen, dat ondergeteekende dit tegemoet gaat, daarbij Inroepende den
zelfden steun, dezelfde hulp in zaken, die hij in de afgeloopen 25 jaar In
zoo ruime mate mocht ontvangen. Gaarne geeft hij van zijn kant de ver
zekering, dat wederom alles zal worden gedaan om het groote vertrouwen,
hem tot dusver geschonken, waardig te blijven, onverzwakt als zijn streven
er op gericht zal zijn aan alle moderne eischen te voldoen.
Tevens zijn hartelijkste Geluk- en Zegewenschen voor het Nieuwe
Jaar.
Hoogachtend,
Uw dw. dr.,
Ch. H.- Th. SCHMALZ.
t lelt wist, een merkwaardige (teschledenls aanue-
i-oerd, Evertl Maar, of ze een argument voor Je be-
ktooff oplevert, betwijfel ik. Ik zal je vertellen, hoe
not met <jie twee oude familieportro'tten eigenlijk zit.
iJle eerbierwaardlge, verdienstelijke burger, dat
Roede voorbeeld voor 't nageslacht, zooals jo hein
Doerat. Is een man. van wien onze gemeente wel
Dieor last heeft gehad dan van wien, harer overige
burgers van vroeger en later. Een voorbeeld?! Wan
neer de raadsleden van tegenwoordig dien sinjeur gin
gen navolgen, bleef ik geen oogenblik meer burge
meester. Ik zou he*. niet harden, evenmin als mijn
voorgangers het met hem hebben gehard. Drie bur
gemeesters heeft hij vergeef me het onparlemen
taire woord, maar ik weet er goen beter. heeft hij
weggepest. Het was een querulant, een onmogelijk}©
driftkop tegenwoordig zouden we hem een zenuw
patiënt noemen, maar een zenuwpatiënt dan in den
alïerergsten graad.
Ik heb van bejaarde burgers, die door hun ouders
nog over hom hebben hooren vertellen, krasse staal
tjes gehoord. Die man "moet geweldig gehaat zijn ge-
geest, gehaat en.... gevreesd, want hij had geld.
«ij heeft hier ons Stadie gekoeionneerd en getrei-
l0rd; hij heeft alle redelijke voorstellen en plannen
gedwarsboomd; hij heeft de raadszittingen onraogei-
familieporlret verkoopen, daartegen verzette zich
hun gevoel van kleschhoid. Ze gaven het aan de ge-
meonto cadeau. Dit'was de beste oplossing yoor hen.
Maar wat kan do jfomomUo ca- moo? Hot lie&ifc
zou me© do gedachtenis aan don gehaten quoruhint
zoo gauw mogelijk vorgoton. Tooh voelden do
vroede vaderen zioh mot heb huldeblijk vereerd,
on het stuk saag er, in zijn zwaarvergulde, gebeeld
houwde lijst» to duur uit om op den .rommolhoiop
bo worden geworpen. Langen tijd lieofb heb op den
zolder van ae secretarie, waar hob goen ergernis kan
verwekken, tu.seohen aLlerliei arehlef-stnikkiecn ver
borgen gelogen.
Toon oohier,. hob was juist ©em paar jaar
voordat ik hier burgemeester word, hob nieuwe
raadhuis werd gebouwd on men don Inventaris van
heb oude, vervollen gebouwtje verhuisde, kwam hot
prachtige olie verf stuk uit het stof dor vergetel
heid to voorschijn. L© monsohon van toen wisten
niet meer, wien dit portret voorstelde, een paar
ouden van dugom uitgezonderd, on die bemoeiden
rsich er uiteraard niot moo, en zoo kwam oen
Hor wethouders op do godaohbe, dat dit snhildorij
een passende decoratie voor de raadzaal zou zijn."
„Maar hoe kwam men aam het portret van zijn
vrouw?" vroeg de notaris.
plan bedaoht, By den antiquair op den hoek stond
oen oud vrouwenportret, dat prabhtig als pon-
damfe van, hob andere zou kunmon dienon. 1}© anti
quair wild© heb, daar hij heb al jaren in huid
had zonder een koopor te vindon, voor oen rode-
lijkon prijs afstaan cm voor hob rosteerunde geld
zou hij hob in oen 'lijst zobbon, even zwaar verguld
en even kwistig gebeeldhouwd als die van heb an
dere schilderij. Zoo waren alle partijen geholpen; de
ijsalnb, het toost-oomitd en de raadzaal."
„Wie «telt dit twoede portret voor?" vroeg de
dominee.
„Dat is tot op den huidigen dag onbekend geble
ven. Do antiquair hooft heb natuurlijk ergens op
gescharreld, £n ©on erfhuis of uit oen faillieten
boedel. God mag weten, waar hij 'b vandaan heeft
gehaald. Wie liet voorstelt? Wio zal het Uitmaken?
Do oen of andere praotische vrouw. Of zo ge
trouwd is geweest en wat haar goöohiedenis is.
we zullen ©r nooit achter komen. Maar nu hangt
zo vredig en waardig al vier en jfcwtntig jaar
Haast den yeerbarstigen burger, dien zo tijdens
haar Teven noodt heeft gekend en die van haar
bestaam evenmin ooit iets heeft geweten, llefc vol
gend jaar zullen ze, als portret, hun zilveren brui
loft kunnen vieren."
protesteerde de burgemeester. „Maar overigens heb
jo gelijk, on .ik jnocfc mijn broor den notaris op
merken, dab de gestorvenen in zijn hemel1 on hei
dor herinnering wel' vreemd door elkander wor
den gesmeten on dab liel. daar met do rechtvaar
digheid tooh evenmin noolemitol .Ia den haak!
sehynb to zlin aln hier in de maateohappij van
de 'levenden.
„Wio weet, wat ze met onze portretten nog doen
honderd jaar later. Misschien iiouden ze jou om-
dab je nu zoo'n voortreffelijk burgemeester bent,
dèn wel voor don een ol andoren spitsboef....'*
„Als hot zoover komt," viel Mevrouw angstig
ln, „hoop ik toch niet, dat ze jou ook nuafsb ecu
wild-vreemde dame zullen" t*uit<><>iis'boLUm. Men zou
waarTyk bang worden, zich to laten schilderen...."
„Musohien," moraliseerde de domino? leert, dit
geval ons, dat wc ons tooh niot to «tork moeten
hechten aan hetgeen tijdens ons leven. IwgrUpejif-
kerw'lfs op den voorgrond staat: de bolaugriildund
van ons persoonlijk bestaan. Uier (p aarde nlthans
bTykt de tijd met onzo natuurlijke begeerte tot zelf
behoud wroedaardig te spotten."
Hier onderbrak hem do klok van twaalf, en "bui-
ton op den toren bliezen hoornblazers het: Uren,
dagen, maanden, jaren.
