VAN DIT EN VAN DAT
EN VAN ALLES WAT
DAMRUBRIEK
m
W
0:
mm
m
m
m
m
m
9
9
9
9
9
m
M
m
Lentefeest
Bijvoegsel der Schager Courant van Zaterdag 26 Maart 1927. No. 8022.
11
lii
IP
Ui
ft
9
H
fff
m
Hf
8
in
s
mp
v-
RADIO
NUTTIGE WENKEN VOOR HET O PKOMST ZIJN
DE GRONINGERTJE NO» 100-000.
Onbekende honderdduizend;
Kindje van de reuzen-bof,
Mollig, malle molleboontje,
Dat nou jiji het net zoo trof!
Moeder had het aan zien komen,
Vader had het uitgezocht
En die had jou knuffeldean&je
Lekker toch maar niet verkocht!
'k Wou je nog een raad gaan geven,
Vóór dat je geboren bent;
Daar je maar van hooren zeggen
Iets van deze wereld kent.
Straks wanneer de dokter weggaat
En de baker wascht je schoon.
Ben je lang nog niet gelukkig,
Goed doorbakken mollebooril
Jij wordt officieel de feest-big,
Schudt maar niet bedeesd van: „Neer
Dat brengt zoo z'n eigen rechten
En z'n eigen plichten mee.
Dus punt één. gedraag je aardig.
Doe niet vochtig of benauwd
Ails een strenge burgervader
Jou straks in z'n armen houdt-
Blèr niet als gewone kindjes
Bij je eerste baby-bad,
Zorg voor feestelijke luiers,
In de kleuren van de stad),
Lig niet in de wieg te maffen,
Met een dodde-dein-gelaat,
Als muziek: „Lang-zal-ie-leven!"
Voor je deur te spelen staat.
Als er heeren staan te praten,
Feest'lijk met de hooge hoed',
Laat dan niet zoo'n raar geluidje,
Wat je soms als kindje doet!
Zuig niet peinzend op je duimpje,
Laat dat over aan de pers,
Schreeuw eens: „B'êê-éê1 'zoo tusschenbed.de,
Gronigingisch, onvervaard en versHh!
Weiger ohampae in je zuigfleseh,
Ook al tintel 't in de kelk,
Wijdt een dronk aan Gruno's groothtfd,
Liefst per ^udv're moedermelk!
Wees een kloeke jubilaris,
Pittig, officieel en echt,
Overtuig je vóór de hulde,
Of je wel bent drooggelegd'.
Want 't voornaamste, molleboontje,
Houdt dit nuchter in het oog,
Maak geen natte feestcommissie,
Safety first! De luiers droog!I!
Maart 1927.
Alle rechten voorbehouden.
KROES.
onder redactie van GEO VAN DAM.
WEDSTRIJDPROBLEEM No. 15.
van A. RenooiJ, te Hoogwoud.
Zwart: 15.
(//TTTS/t
mz
m
Wm
ma
m
Wit: 16.
De diagramstand in cijfers behoort te zijn: Zwart
15 schijven, op 2 5 7 8 10 11 14 16 16—20 23 25 26
en 36. Wit, 16 schijven, op 27 28 30—35 38 41 43 44
46 47 49 en 50. Wit speelt en wint! Eventueele va
rianten moeten eveneens alle worden aangegeven.
Voor de wedstrijd-voorwaarden en de schitterende
prijzen verwijzen we naar ons vorig nummer.
SCHIJNOPLOSSINGEN N. S. PROBLEEM,
van Geo van Dam.
De diagramstand was: Zwart, 17 schijven, op 1 5
7 9 10 12-15 17 19 21 23 24 26 en 29. Wit, 17 schij
ven, op 16 25 27 28 30 32 34 35 36 39 40 41 43 45 46
48 en 49.
1.
Wit:
27-22?!
Zwart:
.vint oogenschijnlijk een schijf, doch zwart speelt:
1. 6-11(de beste)
2. 16X27 12—18!! (A)
Wit mag nu niet 48-42 of 49—44 spelen wegens
17—21. Ook 41—37 kan niet door 1721 (27X16),
18X38 (43X32), 7U12! (16X18) en zwart 13X44! In
dien wit de gewonnen schijf niet wil missen blijft
er slechts één zet over, nl.
3. 43—38 36—3111!
Een verrassende zet. Er dreigt nu minstens gelijk
spel door 1116 en indien wit dit wil verhinderen
met 3933, 4943 of 44, dan speelt zwart 3137.
Laten we dus voor wit een dezer drie zetten spe
len, onverschillig welke daar toch hetzelfde spel
volgt.
4. 4943(B) 31-37!
5. 39—33 16!
6. 43—39gedw.l5—201!
En nu moet wit de gewonnen schijf teruggeven
met zeer veel kans, dat hij er nu z e 1 f nog een ver
liest 1 27—22 als eerste zet mag dus niet gespeeld
worden.
Variant B,
4842
gedwongen, om vastzetten te voorkomen.
4. 11—16
5. 22X2 31X44
't Damnemen door zwart te verhinderen is niet
mogelijk. Het beste is dus nog wel:
6. 25-20 14X25
7. 32-28 23X43
8. 34X12 25X34
9. 40X20 15X24
10. 49X40 met vrijwel gelijke kansen. Wit kan
niet doorloopen met schijf 12 wegens 17!
Variant A.
Indien zwart in de plaats van 12—18 had gespeeld:
1. 27—22? 6—11
2. 16X27 29-33??
dan zou wit vervolgd hebben met:
3. 41—37 33X44
4. 3429 24X33 gedw.
Op 23X34 wint wit een schijf door 30X50.
5. 28X50 17X28
6. 25—20! 14X34
7. 40X18 13X42
8. 32X3 met belangrijk materieel voordeel
voor wit.
Tenslotte nog een schijn-opl. die bij den 4den zet
van den auteurs-opl. mogelijk is.
Wit: 36-31, 39-33, 28-22, 25-20?? 1)
Zwart: 26X37, 29X39, 17X28 (gedw.), 14X25,
34-29?, 41-3612), 40X18, 32X3, 8X28 gedw.,
24X33!!, 25X34, 13X31, 38—42!!-, 42-47,
26X27, 26X203), 48-42, 16X27 met
611!!, 15X24, 47X21, gelijk spel!
1) schijnbaar winst in alle opzichten, behalve zoo
als wij verder voor zwart aangeven!
2) de eenigste tempo! 3) de beste.
Zou wit bij.den 5den zet der auteurs-opl. met
25—20 afijken, dan zou volgen. 1. 36—31 (26X37)
2. 39—33 (29X38), 3. 28-22!!! (17X28 gedw.) :4
34—29!! (24X33), en nu in plaats van 4944, wit
25—20, dan antwoordt zwart: 14X34, wit 40X18
(13X31), 32X3 (31—66!! 13, 3X42 en zwart 38X47!
Vermoedelijk zitten er nog wel meerdere derge
lijke schijn-oplossingen in dit vraagstuk Nu wij
echter alles te zamen ruim 100 zetten geanalyseerd
hebben, meenen wij het hierbij wel te kunnen laten
en voldoende te hebben aangetond, dat ook ln de
Nieuwe Speelwijze diep, zéér diep berekenen moge
lijk is en blijft*
Of de lotgevallen van vier autojpaohilisten, getrou
welijk naverteld) door SIROLF.
(Alle rechten' voorbehouden. Nadruk verboden).
Vorige week werd ik op mijn schouder getikt en
wie staat daar voor mij', stralend van blijdschap?
Mijn oude vriend Stuntels. Zoo, ouwe jongen, hoe
gaat het met je? vroeg, ik. Biest, zei hij; ik heb juist
een auto gekocht, een prachtwagenl Vijf en' twin
tig paards!
Duur? vroeg ik. Gaat nogal, zei hij., een beetje
gereserveerd. Nou ja, hiji is niet heelemaal nieuw
meer, maar hij' loopt prachtig, en hard,meneertje,
hard- Elnne, wat ik zeggen wil, heb je zin om Zon
dag met je vrouw mee te gaan? Dan gat mljh vrouw
ook mee en; gaan we met zijn vieren fijn naar bui
ten, in de heerlijke natuurl Eten reuze lentefeest
houden', noui, doe je het?
■Graag, zei ik. Hoe laat moet ik bij! je zijn? Om 8
uur, besliste Stuntels.
Ik ging wat in mijn sas naar huis. Gekheid, dat
wordt je niet eiken dag, aangeboden, om met je
vrouw mee te gaan op een auto-lentefeest in een
vijlfentwintigpaards wagen, zoo goed als nieuw!
We gaan Zondag naar een feest!, riep ik mijn
vrouw al tegemoet, toen ik thuiskwam'. Stuntel©
heeft ons geïnviteerd om mee te gaan op een groote
auto-tocht in zijn eigen wagen!
Zoo, zei Pirandella, heeft hij een auto? Nou. zei
ik, een pracht van een wagen, spiksplinternieuw!
vijf en twintig paards!
Wat voor merk is het? wilde Pirandella met de
gewone vrouwelijke nieuwsgierigheid weten. Rolls
Royce, antwoordde ik zonder aarzelen, maar het
kim ook een Hispano zijn.
Heerlijk, vond -Pirandella, dan ga ik vanmiddag
gauw dat snoezige sportmantelpakje koopen, dat
ik biji „maison La vare" gezien heb. Want je kunt
toch niet met zoö'n alledaagsch costuumpje in zoo'n
auto zitten. Tja, daar kon ik niets tegen in brengen,
dat moest dus maar gebeuren. En ik besloot dien
middag nog een auto-pet te 'koopen, met twee klep
pen, om over de ooren te doen, als het erg hard zou
gaanl Eh denk erom, zei ik nog tegen Pirandella,
dat je een paar dikke wollen dassen meeneemt
Zondag, want al is bet snikheet, in zoo'n auto, die
met zóó,n snelheid rijdt, heb je het altijd nog frisch.
En voor de dag eenige uren ouder was, wist de
heele straat, dat we Zondag met een schitterende
luxe-wagen van een schatrijk vriend! een buiten-
la ndsche tocht zouden gaan maken. De vrouw van
den melkboer wist zelfs te vertellen, dat we naar
Berlijn zouden gaan met d'e auto, maar dat was na
tuurlijk een beetje overdreven.
Klokslag aché uur sloegen we den hoek van die
straat om, waarStuntels woonde. Het was eeni heer
lijke Zondagmorgen, (Pijn zoel voorjaarsweer. Al
een paar ©traten ver hadden we een onregelmatig
ronkend en ratelend geluid gehoord; dat hoe lan-
geT hoe duidelijker werd, naarmate we den straat
van Stuntels genaderd/waren. Wat gek, vond Pi
randella, zou er op Zondag ergtens een heimachine
aan het werk zijni Och, misschien is het wel een
aangenomen weate, dat af moet, veronderstelde ik.
Maar toen we in de Bfcraat van Stuntels kwamen,
zagen' we, dat het geluid afkomstig was van een
soort voorwereldlijke aiute, een onmogelijk bak
beest?, h'oogoploopend naar achteem, met een [klein
laag vierkant motorfk'astje van voren, waaruit aan
alle kanten rook sloeg. Het ding Btond' een paar
huizen van de woning van Stuntels al Btunfcers
auto was er nog niet. Die zouden we zeker gaan
halen uit de garage. Ik belde bijl 'Stuntels aan, die
van boven riep: We komen dadelijk beneden, wacht
ten jullie even-
We wachtten, met onze plaids over den arm, een
paar dikke wollen dassen in een valies, Pirandella
in haar 'keurige nieuwe sport/mantelpak en ik met
mijn autopet op. De kleppen had! ik maar vast
naar beneden' gedaan, over mijn ooren. Terwijl we
zoo wachtten, drentelden we wat op het trottoir
heen en weer en blev eneven voor die onmogelijke
rammelkast, staan, die onbeheerd in 'zijn eentje
stónd te razen en te ronken en te knallen, dat het
een lust was, Het ding trilde aan alle kanten. Daar
sloeg een deur en Stuntels kwam, vergezeld van zijn
vrouw, beiden in een gele ©tofjas gehuld, op ons
toe. Lieve Hemel, riep ik hem toe, van wie is die
vuilniskar Stel je toch eens voor ,zeg, dat je in
zoo'n levensgevaarlijke rammelkast moest gaan
zitteen! Om je dood te schamen!
Haha, lachte Stuntels, die is goed, oude grappen
maker! Kom, stap maar gauw in, dan gaan we!
Tot mijn stomme verbazing liep hiji op de rate
lende, rockende havelooze auto toe, maakte voor
aan een deurtje open en duwde zijn vrouw naar
binnen. Daarna ging hij achter het stuur zitten. Pi
randella keek.mij met een ijskouden blak aan. Ik
voelde, dat ik een beetje bleek werd. Doch er zat
niets anders op, we- moesten instappen. Ik' moest
mij uitrekken, om het achterste portier open te kriju
gen, zoo hoog was de wagen van achteren.
Toen me dat eindelijk gelukt was, moest ik Piran
della in den auto tillen, omdat de stap van den tree
plank, naar die zitplaatsen te hoog was voor haar
nauwe rokken. Dan slingerde ik me met een aap-
aechtige beweging naast haar, klapte het portier
dicht en riep: vooruit maarl
'Stuntels trok achereenvolgens aan een heeleboel
stangen, die buiten den! wagen, op zij naast hem,
zaten, en na een vreeselijk geknars reed het vehi
kel schokkend en bolderend het straatje uit.
Waar zullen wt naa rtoe gaan, riep Stuntels ach
terom, naar Zandvoort?
Goed, zei ik. Het was me alles goed; al© we maar
eerst met dat vreeselijke ding de stad uit waren.
Toen we buiten de stad; op den Haarlemmerweg
waren, riep Stuntels:
Zoo, nu zal ik hem eens laten vliegen! Doe je wol
len das om; schreeuwde ik Pirandella toe. Ik knoop
te ook zelf haastig mijn bouffante om en hield me
aan den wagen vast.
Maar de wagen bleef bijna net zoo hard' loopen.
alleen maakte hij nog wat meer lawaai dan straks.
Opeens scheen Stuntels op een hekje aan den rech
terkant van deni eg te willen rijden. Maar even daar
na begon de kar langzamer te loopen, en hdeld ein
delijk met een diep gezucht vlak voor het hekje
stil.
Waarom doe je dat? vroeg ik. Ken ik niets aan
doen, verklaarde Stuntels, het stuur erekt dan hee
lemaal weg, zie je, want we hebben een lekke rech
ter achterband. Een lekke achterband, herhaalde i!k,
wat nu? Plakken, zei Stuntels lakondek. Hiji diepte
uit een luik in den wagen een kist op, haalde aller
lei gereedschappen, hamers, en nijptangen te voro-
schijn en zei: ^tappen jelpi even uit. We deden dat.
De wagen jwerd opgevijzeld, het wiel gedemonteerd1
en de band eraf gehaald. Dat is vlug verteld', maar
het duurde precies anderhalf uur. Eh toen we na
3 'kwartier den band geplakt hadden en het wiel er
wees aan zat, zagen Stuntels en ik er precies uit
als twee negers. Van het vuil!
Maar gelukkig, de band was weer heel, en we re
den weer. We kwamen al vrij1 dicht in de nabijheid
van Halfweg, to enStuntels regelrecht op een paal
tje links van den weg, vlak bij' een ©loot, aanstuur
de.
Achterband lek! riepen! Pirandella en ik ln koor,
Stuntels keek eens verachtelijk achterom, stopte,
stapte uit, liep om den wagen heen, keek ons nog
maals vernietigend aan en gei: Jelui weet er niets
van! 'De voorband' is lek-
Ik vond dat nu niet zoo'n groot verschil; i want
fveeoi werkten we als ezels twee uur lang en toen we
daarmee klaar waren, zagen we er uit als landloo-
pers. Landloopende negers dus. Mijn boord was
zwart, net als mijn gezicht, om van mijn nieuwe
autopet met eens te reppen. Stuntels was van top
tot teen vudü en zijn gele stofjas was onherkenbaar.
Toen we eindelijk tegen drie uur in den middag
door Zandvoort tuften, reed Stuntels, langs de chi-
tfue groote restaurants. Opeens reed' hij regelrecht
op het btek van bet Groot Badhui© aan.
Voorband lek!;, schreeuwden Pirandella eni ik weer
in koor. Maar Stuntels stapte kalm' uit en zei: Er
is heelemaal niets lek. We gaan hier een kopje thee
drinken.
We klommen1 allemaal' uit den wagen en wilden
door 'het bek van het Groot-Badhuis naar het ter-
ras wandelen. Daar zaten, aan tafels verspreid!,
deftige heeren 'en dame .svan het zonnetje en een
gezellig strijkje te genieten. Opeens schoot een
voornaam kellner op ons toe, wees met zijn hand
naar den uitgang.
Wat i© er? vroeg Stuntels. Maar de man zei niets,
drong ons alleen maar onweerstaanbaar naa» den
uitgang. Daar stond een bord, waarop hi| veelbe-
teekenend wees. Op dat bord stond met groote
zwarte letters geschilderd1: Streng verboden toe
gang voor bedelaar®, venters, en marskamersl
Toen werd! ik woedend. En ikl veterde den voor*
namen kellner ter dege uit, waarbij dk! hem te ken
nen gaf, dat we hier een kopje thee kwamen drin
ken. Eindelijk drong het tot hem) dioor. Met een
hautain gebaar wee® bijl ons daarna een tafeltje, in
het verste hoekje van het terras, met uitzicht op een
schuurtje, en een stuk van den keuken; waaruit al
lerlei luchtjes opstegen. En toen hij ons vier kopjes
thee bracht, zei hij) meteen: Dat is f 2.—. Hij' zette
die thee niiet eerder neer, dan dat Stuntels betaald)
hadl
We zijn dien Zondagavond nog thuiè gekomen
ook! Met den.... hm.... auto! En we hadden op
den terugweg maar twee keer een lekke band. De-
zelfde achterband. Maarals die Stuntels nog
eens naar een „lentefeest11 gaat (die Hemel beware
me), dan ga ik niet mee, in zijn.hmi.auto.
vuilniskar. Jandorie,
Smoorspoeïversterklng.
Naast de algemeen bekende en toegepaste l.f. ver
sterkingsmethode met transformatoren, zien we ook
meer toegepast worden de weerstandsversterking.
Als derde methode kan genoemd worden de smoor-
spoelversterking. Deze heeft veel met de weerstands
versterking gemeen: alleen is bij de smoorspoelver-
sterking de versterkingsfactor grooter.
cl O
Het schema in fig. 26 gegeven, toont duidelijk de
overeenkomst met den weerstandsversterker; in
plaats van den weerstand is hier een smoorspoel
S. M. opgenomen.
Het principe is het volgende: De plaat?troomvariar
ties, van de voorgeschakelde lamp toegevoerd aan
de smoorspoel, veroorzaken aan de uiteinden van die
spoel belangrijke spanningsvariaties. De smoorspoel
heeft nl. een grooten weerstand voor wisselstroom $n
•voor pulseerenden gelijkstroom. En de daardoor op
gewekte groote spanningsvaraties worden op het
rooster van de volgende lamp gebracht.
In plaats van een speciaal vervaardigde smoor
spoel wordt wel eens een defecte transformator ge
bruikt, waarbij echter als eisch wordt gesteld, dat
het aantal windingen van de nog intact zijnde wik
keling van den transformator ongeveer 7000 be
draagt, liefst nog meer, daar anders minder goed een
bèvredigend resultaat te verkrijgen is.
Soms ook schakelt men de primaire en secundaire
windingen van een n i e t-defecten transformator in
serie, het einde van de primaire aan het begin
van de secundaire wikkeling. Dit maakt een proef
neming met de smoorspoelversterking zonder meer
luitvoerbaa. Vanzelfispeikend doet men bete bij' den
bouw van een nieuwe l.f. versterker en bij toepas
sing van smoorspoelen, de speciaal voor dat doel ver
vaardigde smoorspoelen aan te schaffen. Capaciteits-
vrije smoorspoelen zijn in dat geval aan te beve
len. De windingen van den ijzerkern zijn dan door een
