EVEN LACHEN
grij'ze pionier weliswaar tot de vrijzinnigen behoor
de. In dit geval schijnt de overigens ten overstaan
van Rome en Dordt wel eens wat lang de kat uit
den boom kijkende vrijzinnigheid dan toch de pri
meur zich te hebben verzekerd.
Met den vliegtocht, die prof. H. U. Meyboom op
bijna 80-jarigen leeftijd naar Londen maakte, waar
hij tijdens de blokkade een preekbeurt voor de Hol-
landsche gemeente vervullen moest, hebben we
terstond reeds een taak voor het moderne verkeers
middel voor oogen gehad. Of het vliegtuig echter als
voertuig voor geestelijken evenveel dienst zal kun
nen verleenen als de motorfiets en de auto, betwij
felen wij. Het moet al, gelijk in bet bovenvermelde
geval, als noodhulp zijn.
Toch dunkt bet ons, inzonderheid voor een inter
nationale organisatie als dé Roomsch Katholieke
kerk, maar eveneens' voor de Proxestantsche zending
met haar uitgestrekte gebieden geenszins onmoge
lijk, dat een moderne Paulus per luchtschip de
heidenen bekeeren gaat. Ter verplaatsing van zen
delingen naar verre gewesten en vaak moeilijk be
reikbare binnenlanden kan het vliegtuig misschien
zelfs een uitkomst zijn.
Grootsche toepassingen worden gewoonlijk lang
voordat de techniek ze heeft mogelijk gemaakt, in
de verbeelding van' dichters ontworpen. En zoo hee*4
Frederik van Eeden in de Kleine Johannes zich
den godsdienst der toekomst voorgesteld, belichaamd
in een wereldgemeente, die op het hoogtepunt van
het jaar tezamen komt op een centraal gelegen ge
bergte, waar de geweldige tempel der menscbheid
uit de nevelen oprijst. Het merkwaardige is, dat de
geloovigen, uit alle hemelstreken, hun weg kiezend
naar dit gemeenschappelijk punt van vereering,
op den berg aan komen vliegen in luchtschepen,
die inzonderheid voor dit doel zijn bestemd, Het zou
gezocht schijnen, nu Frederik van Eeden 's pausen
geloofsgenoot is geworden, verband te zoeken tu9-
schen zijn vroegere fantasie en de recente overwe
gingen van den paus. Maar toch lijkt na des dich
ters beschrijving van den universeelen eeredienst
het aandeel van het vliegtuig in Rome's plannen
tot katholiseering van gansch de aarde minder on
mogelijk.
Voorshands echter dunkt ons de taak van het
vliegtuig van bescheidener aard. Inzake technische,
hulpmiddelen pleegt de kerk zich aan te sluiten bij
de praktijk van de wereld. Zij neemt de methoden,
die snuggere zakenlieden ten eigen profijte hebben
bedacht, voor haar altruïstische doeleinden over.
En zoo is er al dadelijk één ding, dat ons voor het
kerkelijk vliegtuig .onmiddellijk bereikbaar en ten
zeerste aanbevelenswaardig toelijkt.
Eén afdeeling van het zakenleven beeft inzonder
heid op het vliegtuig beslag gelegd. De reclame,
waarbuiten de kerk in onze dagen het evenmin
kan stellerf als de wereld heeft van het voertuig
in de lucht handig gebruik gemaakt. Algemeen in
zwang is reeds dit uitwerpen van stroobiljetten, die
als een wolkje sneeuw neerdwarrelen uit het ron
kend reclame-bureau daarboven.
Iets dergelijks zou juist de kerk met welslagen
kunnen navolgen. Wil zij niet de massa bereiken?
Is haar doel niet evangeliseeren onder de schare,
die haar nog niet kent?
Straatpredikers van allerlei aard duwen u schok
kende bekeeringsgeschiedenissen in handen; in uw
*/rievenbus vindt ge onweerstaanbare opwekkingen;
uw dagblad bevat advertenties omtrent apologeti
sche lezingen; ja, zelfs als ge in uw zomerverpoo
zing loom langs het strand drentelt, reikt een vrij
gevige hand u een stichtelijk lied of een preek.
Hoeveel massaler zal het strooien van het zaad
der Evangelies uit het evangelisatie-vliegtuig kun
nen geschieden! Zeer zeker zal er van de neer
dwarrelende korrels veel op do rotsen en tusschen
de doornen terecht komen, maar een enkel vliegend
blaadje zal ongetwijfeld in goede aarde vallen. Het
in letterlijken zin „vliegende" blaadje zal bovendien
in sommige gevallen zijn magische uitwerking niet
missen. Inzonderheid onder de bijgeloovige inlan
ders, de wijding versmaadt, niet altoos de onwille
keurige hulp van het bijgeloof zal de omstan
digheid, dat het woord uit de lucht komt vallen,
het gezag daarvan verhoogen. En Everard Gewin,
heeft nog onlangs immers er de aandacht op geves
tigd, dat men bijgeloovige inlanders niet louter in
de tropen te zoeken heeft!
Welk een gelegenheid biedt bovendien de luchtpre-
diking voor stichtelijke zinspelingen! De boodschap
uit den hemel wordt door het evangelisatie-vlieg
tuig op ongezochte wijze gesymboliseerd.
En nu hebben wij nog niet eens gewezen op het
voordeel, dat dit moderne verkeersmiddel oplevert
in verband met de behoefte der kerk om zich door
concentratie van middelen en personeel uit de moei
lijkheden te redden, waarin geldgebrek haar allengs
heeft gebracht. Eén lucht-evangelist kan tientallen
gehonoreerde functionarissen, die hun arbeid „per
pedes apostolorum" verrichten, vervangen. De
combinatie van gemeenten zal zich tot in het fabel
achtige kunnen uitbreiden, betgeen alweder de ka-
tholiseerende werking van bet vliegtuig voor ker
kelijke doeleinden bewijst.
IETS OVER ECHTSCHEIDINGEN.
Richten wij ons eerst naar de Oostersche volken,
dan merken wij, dat aan den Koran de gedachte-
vreemd ia, dat de vrouw aan kan dringen op de
scheiding van het huwelijk. Toch heeft het Muzel-
mansche recht etr eenige bepalingen over gemaakt.
Zoo kan de vrouw bij1 zekere gebreken van den man
of bij een hopeloozen echtelijken twist scheiding
eischem, maar dan moet zij' den man schadeloos
stellen of* afzien vani bruidschat en huwelijksgoed*
Menige vrouw is uit een drukkende slavernij bevrijd
omdat de man in drift uitriep: „Je kunt heengaan."
Want deze verklaring is voldoende om het huwelijk
te ontbinden. In Egypte moet deze verklaring ech
ter driemaal gedaan worden.
Rij de Perzen wordt het huwelijk' gewoonlijk al
leen ontbonden, indien de vrouw kinderloos blijft,
indien de man meent dat zij met haar binnentreden
ongeluk in huis bracht*
Een Muzelman kan driemaal van eijn vrouw
scheiden en haar na de scheiding hertrouwen. Na
de derde maal ia een nieuw huwelijk echter verbo
den, wanneer de vrouw niet intusschen met' een
ander getrouwd is, waarvan zij natuurlijk ook weer
gescheiden moet zijn. Ook de Pers kan zijn geschei
den vrouw weer in huis nemen, na de tweede schei
ding echter alleen 4n geval indien zij inmiddels
met een ander getrouwd is en van hem een scheid-
brief gekregen heelt.
Bij' de Sighe, d.w.z. bij een vrouw met wie hij
slechts een tijdelijk huwelijk gesloten heeft, is geen
sprake van scheiding, daar het contract met haar
na een bepaalden tijd verstrijkt.
De geschiedenis der -echtscheidingen dn beschaafd
Europa begint feitelijk met het Romeinsche recht,
en de begrippen erover in. de patria potestas (vader
lijke macht). In 't oude Rome was de vrouw geheel
onderworpen aan 't gezag van den man.
De Amerikaan Norden heeft een reis gedaan door
het hart van Afrika, het donkere werelddeel, en wel
door streken, die sedert de expeditie van Wissmann
door geen ontdekkingsreiziger meer zijn betreden.
Zelfs in -die gebieden, zoo deelt hij mede, is de
echtscheiding al zeer in zwang gekomen en hij
heeft dan ook aan vele „Palavers" of rechtszittin
gen deelgenomen, waarbij huwelijken van inboor
lingen ontbonden werden.
Op een dag zag hij1 op d'e tafel van het districts
hoofd van Loeloeaboerg in den Belgischen Congo
een merkwaardige -verzameling „kostbaarheden"
liggen: een paar bretels, eenige koperen munten,
enkele stukken Madiba-weefsel enz. Op zijn vraag
wat dat te beduiden had, deelde het districtshoofd
hem mede, dat deze zaken de koopsom voorstel
den, welke een vader aan een -man, die zich van
zijn dochter had laten scheiden, had moeten terug
betalen. „Ik heb het druk met echtscheidingen",
zeidehij, „u zou verbaasd staan, als u wist hoe druk
ik het daarmede had."
Dit verschijnsel is een duidelijk bewijs, dat zelfs
in donker Afrika de overoude zede, die een echt
scheiding als iets onmogelijks beschouwde, in on
bruik geraakt. Het scheidingverzoek gaat steeds
van de vrouw uit en zij heeft haar vader tegen zich,
die natuurlijk niet graag de koopsom weer afgeeft.
ZJulk een echtscheidiingspiroces voltrekt zich hij
aanwezigheid van vele inboorlingen, die alle moge
lijke toover-amuletten meebrengen, zooals bokke-
boorns, luipaard-staarten, afgodsbeelden, enz., om
daarmede de beslissing te influenceeren. De echt
genoot wil de vrouw niet afstaan. „Ik 'heb haar ge
kocht, zij is mijn eigendom',zegt hij. De aanwezi
gen steunen hem en geven goeden raad: „Hij moet
haar maar fink ranselen, dan zal zij wel bij hem
blijven zij is van hem." De vrouwen echter houden
meestal met groote hardnekkigheid aan hun recht
vast. „Ik ga niet weer naar hem toe; hij heeft te
veel vrouwen en hij slaat mij.'
Het aantl redenen, die voor een echtscheiding
geldig zijn, is in het binnenland' van Afrika wel
niet zoo groot als bij ons, maar toch worden de
vreemdsoortige beweegredenen als beslissend aan
vaard. Zoo verlangde een jonge vrouw van haar
man gecheiden te worden omdat hij het vleesch van
een dier at, dat voor haar stam taboe was. „Hoe kan
ik de vrouw van een man zijh, die het vleesch van
een gTasbok eet?" kdaagde zij en uit haar woorden
klonk de afschuw van een gemoed, dat in zijn hei
ligste beginselen gekwetst was.
En de „rechtbank" achtte haar klacht gegrond.
Zij behoefde niet langer de vrouw te zijn van een
man, die het vleesch van den grasbok at.
WARE WOORDEN.
Wie zich ails een adelaar wil voordoen, moet niet
duizelig zijn.
Ter opvo-eding van een kind is veel kracht noodig,
omkleed door veel zachthid; men moet het kind
leiden met een ijzeren hand, omkleed met een flu-
weelen handschoen.
Wie zelf niets uitvoert, bezorgt het meeste werk
aan anderen.
Het Geloof is een stok om op te steunen, niet
om er anderen mee te slaan.
De rijke, die niet tevreden is, lijdt de smart der
armoede.
Als gij alleen spreekt van zaken, waarvan gij ver
stand hebt, zafl men gelooven, dat gij ook kennis
hebt van zaken, waarover gij niet spreekt.
Is mijnheer Gerritsen thuis
Jawel, mijnheer
Kan ik hem even spreken?
NeeHü is gisteren ge
storven!
AnWat denk je van vrou
wen die mannen nadoen?
Jan: Dat zijn idioten.
An: Ja, als ze ze goed na
doen.
Ik ben de eerste de beste
met Een van mijn vooronders
heeft de influenza verspreid over
een geheel land!
Alcohol is beslist gevaarlijk.
Laatst had ik er wat te veel van
op en toen vulde ik waarempel
mijn werkelijk inkomen in op bet
beiastmgbüiet!
GastKellner, 't is nu al
een half uur geleden, dat ik die
schildpadsoep bestelde.
Kellner: 't Spijt me, meneer,
maar u weet hoe langzaam
schildpadden zijn.
Wat een ezelDie heeft nou
acht jaar gestudeerd en hij kon
me niet eens een Chineesche
meisjesnaam opnoemen die met
een ^^A" begint.
Ik* zoek iets sensationeels.
Ik moet lectuur hebben, die me
de haren te berge doet rijzen.
Hier is de rekening van mijn
modiste
Je hebt )e vrouw dus met
een flesch op het hoofd geslagen
Niet overdrijven, astublieft,
mijnheer de rechter. *t Was maar
een hatf-fleschje.
UIT DE CATECHISMUS-LES.
(Historisch).
Pastoor: Jantje, kunnen wij
Onze Lieve Heer^ zien
Tantje: Neen wij kunnen Onze
Lieve Heer piet zien, want Hy
heeft geen licht aan, (want Hij
heeft geen lichaam), maar is en
kel geest!
Secundant: Hij bood je
twee honderd gulden als je ver
loor, de smeerlap. Maar je hebt
'm fijn knock-out geslagen!
BokserWaarom niet Ik
heb nog nooit voor minder dan
vijfhonderd gulden verloren.
Wat moet er van jou te
recht komen? Te bent een echte
zwervernóóit slaap je twee
keer onder dezelfde brug!
Wat een ontzettende mist!
Je kunt geen hand voor ie oogen
zien. Zeg, pak de kaart eens, dan
zullen we eens kijken waar we
ergens rijn!
Inbreker: Vijftigduizend gul
den Hoe zal Ik die voor den
ambtenaar der inkomsten-belas
ting wegmoffelen?
Hij is toch zoo'n buiten
gewoon goed mensch. Hij zal nog
geen vlieg kwaad doen
Wat doet-ie voor den kost
Hg is slager!
Arme blinde, het spijt me, dat
ik geen geld bij me heb, hier heb
je een kaartje voor de bioscoop!
Wat doe je 's nachts zoo
laat nog buiten?
Ik ben kamers aan zoe
ken!
Hèèèèl
Ja, m^ eigen kamers!
