Alieieci Nieiws-
AiTeitentit- LanitiivMal
De Stormramp, die Nederlands
Oosthoek teisterde.
FRISO-BAAI
Stormkroniek.
Zaterdag 4 Juni 1927.
70ste Jaargang No. 8060.
Eerste Blad.
SCHACER
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, -./orden Adver-
teniiön nog zooveel mogelijk in het norstuitlcomond nummer geplaatst.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 8 maanden fl.G5. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TïöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel moer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groot.o lettors worden naar plaatsruimte borokond.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN.
Eeri rondgang door de verwoeste gebieden. - Het geheel levert een
somberen indruk op. - Te Eibergen alleen reeds 80 boerderijen met
den grond gelijk gemaakt. - De schade bedraagt naar schatting
een millioen gulden. - Tot nog toe zeven dooden.
Niet minder
in de dorpen
heeft de cycloon huisgehouden
Lichtenvoorde en Lievelde.
In en om Neede.
Een van de meest geteisterde plaatsen is Neede,
waar de cycloon dwars over heen gegaan is.
Volgens de ingekomen berichten, aldua
de Nieuwe Rott. Courant, schijnt de cycloon
in de omgeving van Lichtenvoorde te zijn opgesto
ken, heeft hij zich vrijwel in Noordelijke richting
voortbewogen, gaande ten Westen van Groenlo,
Noordwestvvaarts over Beltrum, daarna meer
Nooroostelijk over Oud-Eibergen naar Neede, welke
gemeente hij aan den Oostkant is voorbij geraasd,
alles op zijn weg met meedoogenloos geweld neer-
smakkend, omverwerpend en vernielend.
De burgemeester van Nieede, de heer Haitsma^
Muiier, vertelde dat hij zich thuis bevond, toen <de:
cycloon lostbarstte. Eerst meende hij. dat er ergens
een zware brand was uitgebroken, waarvan de.
rook de hemel verduisterde, maar al heel spoedig
bleek hem, dat hier hetzelfde verschijnsel optrad als
twee jaar geleden bij de groote ramp van Borculo.
Naar buiten gaande zag de heer Muiier zich een
vreemd verschijnsel tegen de lucht afteekenen. Het
was een zware, zwarte zuil, welke uit den grond
scheen op te rijzen. Uit die zuil ontwikkelde zich
een golvende wolkenmassa, welke pijlsnel rond
draaide. In deze werveling zag men allerlei voorwer
pen, als stukken huisraad, hoornen, brokken van
daken, in razende vaart rondslingeren,. Tegelijker
tijd was er een zacht geruisch hoorbaar, dat snel
sterker werd. De wervelende wolenkolom stormde
snel naderbij. In slechts luttele seconden was bet
dreigende gevaar genaderd, over de plaats gekomen
en voorbijgegaan.
Al dadelijk werd bekend) dat er veel slachtoffers
waren en de bewoners uit het gespaarde deel van
Neede gingen hulp verleenen aan de ongelukkige
getroffenen. Het aantal dooden bedroeg 3, dat van
de gewonden ruim 100. Meer dan 60 woningen zijn
ingestort. De groote textielfabriek van Ter Weene is
voor een groot gedeelte vernield. Op het spoorweg
emplacement is groote schade aangericht.
In Neede zelf is bij het station wel de zwaarste
slag gevallen. Van do textielfabriek, welke tegen
over het station staat, is de bovenverdieping ge
deeltelijk ingestort, de Oostelijke zijgevel is geheel
weggeslagen; de stukken van het zinken dak hangen
hier en daar in de boomen. Toen de cycloon de fa
briek trof. ontstond onder de arbeiders een paniek.
Sommigen renden naar buiten, maar velen tracht
ten zich on'der tafels en kasten of tegen een muur te
beveiligen tegen de brokstukken van het met luid
geraas instortende dak. Vele arbeiders werden ge
wond.
Ook op het stationsemplacement heeft de cycloon
duchtig huisgehouden. Een drie-assige spoorwagon
van bijna 18.000 kilo werd eenvoudig opgepakt en
meters vender tegen een laadperron onderstboven
stukgesmeten. Enkele wagens raakten in beweging,
en zij hebben, gelijk is gemeld, een meisje dood ge
reden. Voorts hebben zii vele kippen vermorzeld,
Andere wagens zijn met groote kracht tegen het
stootblok gereden, dat geheel is versplinterd. Sein
palen zijn omvergeworpen lichtmasten zijn verbo
gen, en vele wissels en seindraden zijn gebroken.
De locomotievenloods is geheel in puin gevallen. Op
dat oogenblik waren er 8 personen in de loods. Een
hunner, een stoker, is, toen hij den cycloon hoorde
aankomen, in een werkput onder de locomotief ge
sprongen. De zeven anderen lachten hem aanvanke
lijk uit, maar toch volgden zij zijn voorbeeld. Nau
welijks waren allen onder de machine, of met don
derend geraas stortte de loods in. De machine is
zwaar beschadigd. Doordat de wanden van het wa
terreservoir boven in de loods zich begaven, over
stroomde een groote massa water de ruine in de lo
comotievenloods. De menschen in den werkput
kwamen daardoor tot de borst in het water te
staan. Zij hebben echter nagenoeg geen letsel ge
kregen.
Hoe vreemd de cycloon heeft huis gehouden, blijkt
wel ook hieruit, dat een ijzeren rooktrechter, welke
aan de zoldering heeft gehangen van de loods, tien
tallen meters verder op de spoorbaan terecht is ge
komen.
De wegen naar Haaksbergen en Eibergen zijn ver
sperd. D'e telegrafische gemeenschap was geheel
verbroken, van de telefonische verbindingen was
alleen de lijn naar Zutphen nog intact.
Een paar kilometers verder naar Eibergen ging een
weg Westwaarts terug naar Borculo. Over dezen
weg gaande, krijgt men een goeden indruk van den
localen aard van den wervelwind. Op het eerste deel
van dezen weg bemerkt men niets van de storm-
lamp. Maar dan opeens heeft men den weg, welken
bet. gewéld nam, weer bereikt, ziet men weer-* neer-
gebeukte boomen. van bun daken beroofde huizen en
pmtgeslagen gewas, en weer een eind verder is het
opnieuw voorbij, is alles oog intact.
De weg van Neede naar haaksbergen heeft nog
meer geleden; daar zijn nog meer boomen ontwor
teld. Sommige boomen, die heel stevig in den grond
zaten, zijn door den prmwind eenvoudig in 't rond
gewrongen, zoo-dat de schors, is gebarsten en meters
ver is weggespat; vdn enkele- dezer is de stam in
spaanders gespleten.
Er valt niet over te denken de verwoesting, die
de storm langs dezen weg heeft aangericht, met
eenige nauwkeurigheid te beschrijven. Alle huisjes
daar. zonder uitzondering, zijn zoo verschrikkelijk
gehavend, dat men van de eene ruïne naar de an
dere gaat. Sommige woningen liggen absoluut in
puin tegen den grond, alsof zij door eenie kanonnen,
van alle kanten zijn beschoten. Huisraad, stukken
hout en steen zijn over de weilanden geslingerd,
waar tal van kipen zijn gedood. Bij een der totaal
in elkaar gestorte huisjes was op het oogenblik van
de ramp alleen een geit binnen. Even later zag men
o. wonder het dier ongedeerd op de puinhoopen
staan. Bij de bezichtiging van de gevolgen van deze
cycloon vraagt men zich trouwens voortdurend af,
hoe ter wereld is het mogelijk, dat er niet meer
slachtoffers te betreuren zijn. hoe is het mogelijk,
dat de meeste menschen uit die zoo grondig ver
woeste huis-jtes aan den Haaksbergschen weg er
zonder kleerscheuren afgekomen zijn. dat men slechts
hier en daar iemand ziet lopen met een onbeteeke-
nende verwonding, aan het hoofd of een wat pijn
lijk heen.
Men kan vaststellen, dat er van hetgeen er aan
den Haaksbergschen weg was, weinig, heel weinig
meer over is. Indien honderd menschen tien dagen
lang bezig waren geweest «r de zaak te vernielen
zou het resultaat niet erger hebben kunnen zijn.
In GROENLO zelf was bijna de geheele bevolking
op straat. De wildste gehuchten deden de ronde, op
het oogenblik natuurlijk niet te controleeren, maar
waaruit wel bleek, dat althans wat de slachtoffers
betrof, deze ramp veel ernstiger is dan die te Bor
culo. Groenlo heeft niet' geledent de cycloon zocht
zijn weg juist oostelijk van de kom der gemeente,
waardoor uitsluitend de boerderijen getroffen wer
den. In de omgeving waren drie dooden.
Het totaal aantal gewonden. Alleen in Neede, be
droeg vannacht ruim 100, De meesten dezer waren
door de zorg, van het Roode Kruis-personeel en dok
toren uit Neede en omgeving reeds geholpen en zoo
wel in Neede als in de omliggende plaatsen Ensche
de. Almelo en Haaksbergen ondergebracht. De toe
stand van de meeste gewonden baart geen zorg.
Slechts enkelen zijn ernstig gewond, zonder dat ech
ter levensgevaar bestaat.
Zoo hevig was de kracht van den cycloon, dat
zelfs 't water uit den Berkel een tiental meters werd
opgezogen. Twee brigadiers van de marechaussee,
die op het oogenblik. dat de cycloon losbarstte, van
Haaksbergen kwamen, hadden als het ware de bui
voor zich uit zien gaan. Ze hadden den indruk ge
kregen. dat de cycloon kwam van de Duitsche grens,
zich verder slingerde langs Neede. met een bocht in
de richting Eibergen, en verder naar het zuiden, Ook
deze vertelden, dat het verschijnsel zich voordeed
als een groote trechter, waaruit een warrewinkel
van takken, stof en steenen werd rondgeslingerd.
Hoewel de kracht van den cycloon ongetwijfeld
heviger is geweest dan twee jaar geleden, schijnt
het toch, dat de schade niet zoo groot zal zijn als
te Borculo. Dit is in hoofdzaak het gevolg van het
feit. dat de weg van den storm zich geheel aftee-
kent over het platteland, slechts enkele kleine ge
huchtje treffend en juist de groote plaatsen onge
moeid latend.
In de streek ten Oosten van Deventer.
in de gemeenten Zuidloo- en Bathem, heeft de cy
cloon slechts een geringer aanraking met de aarde
gehad. Toch is er een geweldige verwoesting aange
richt. waarbij vele boerenhoeven het moesten ont
gelden. doch gelukkig geen persoonlijke ongelukken
voorkwamen.
Erger is het gesteld met
Harisen.
Daar is een noodlottige verwoesting aangericht
nabij de Harfser school. Vernield zijn daar de hoe
ven van Ct. 1 ten Have. de Bielder en B. J. Hak-
voort. de Nieuwe Bielder. Bij ten Have heeft een
der zoons het been gebroken. Bij Hakvoort verloor
een zoon een vinger, zoodat hij naar het zieken
huis te Deventer moest w,",on gebracht. Nog is in
gestort de boerderij van Kemik. aan den anderen
kant van den weg. en het kleine boerenplaatsje van
de Greef. waar de vrouw gekwetst werd. Ook de
hoeve van B. Koerselman is verwoest. Van den koren
molen van Hartgerink zijn 3 wieken afgeslagen. Te
Harfsen is de cycloon dicht langs den grond ge
gaan. Tal -van boomen zijn hier ontworteld of bij
den kruin afgeknapt.
Bij zijn intrede in de Twentsche industriestreek
trof de cycloon het eerst
Goor.
waar bij de N.V. Katoenfabrieken voorheen Arntze-
nius Jannink en Co. circa 1500 ruiten werden ver
nield. zoodat de fabriek moest worden stopgezet. Bij
den bloemist W. A. Thijssen werden 4 a 5000 rui
ten der broeikassen vernield. Bij vele particulieren
werden dakramen, etc. vernield. Het telefoonver
keer van uit Goor is gestoord. De treinenloop on
dervindt aanzienlijke vertraging.
Wachtpost 28 aan. de spoorlijn Goor—Delden is
ernstig, beschadigd. Elenige boerderijen te Wiene zijn
tataal vernield, vele boomen zijn ontworteld. De trein
welke om 1550 van Goor in de richting Hengele (O.)
vertrekt, geraakte in de telegraafleidingen vast en
ondervond groote vertraging. Telegraafpalen zijn
uit den grond gerukt.
waar hij, de eerste verwoestingen stichtte.
Na een paar maal om den kerktoren van Lichten
voorde te hebben gedraaid, zonder dezen nochtans
te raken, ging de cycloon de richting van Lievelde
alles op zijn weg versplinterende.
Het eerst werd in 'Ldevelde een huis getroffen,
waarin zich vijf personen bevonden. Een hevig ge
kraak werd gehoord en van het huis bleef niet veel
meer dan een puinhoop over. Wonder boven wonder
werd niemand ernstig gewond. Dertig boerderijen,
waaronder eenige die pas gebouwd zijn. werden door
den wervelstorm verwoest. Zij vielen als kaarten
huizen in elkaar. In totaal zijn te Lievelde zeventig
woningen verwoest. Groote boomen knapten als lu
cifershoutjes af en kwamen boven op de hulzen te
recht. Van de grootsche eikenlaan bleef niet veel
over. Alle boomen zijn gevallen.
Op een der landwegen fietste een jongen. Toen hij
in de verte de wervelstorm zag naderen, stapte hij
van zijn fiets en hield zich vast aan een boom. De
boom knapte, toen de jongen midden in den wer
velstorm zat. ter halve hoogte van den jongen af.
Hij werd zelf opgenomen en een eind verder neer
gesmeten. Zijn jas en vest werden hem afgerukt en
waren nergens meer te vinden. Zijn fiets kwam
eenige honderden meters verder terecht. De jongen is
er vrij goed afgekomen en is niet ernstig gewond.
Lievelde biedt een tro-osteloozen aanblik. Met moei
te baant men zich een weg door stukken afgerukt
hout. balken, kalk. puin. steenen. enz. Van groote
boerderijen staat hier en1 daar nog een enkele muur
en overigens is alles verwoest.Van een boerderij- staat
nog een muur en een schoorsteen, waaronder een
totaal verwrongen fornuis.
De westkant van den cycloon, die zich tot Deven
ter uitstrekte, had zijn hegin hij, Milligen, waar de
schade nochtans beperkt is gebleven tot het afslaan
van daken van verscheidene huizen en het afwaaien
van pannen. Van de groote gehouwen heeft alleen
de openbare school ernstig geleden. In de gemeente
Mjillingen was het telefonisch verkeer Vrijdagmorgen
nog gestoord.
De wervelwind' besloeg te Millingen ©en breedte
van ongeveer tien meter. De huizen, welke getroffen
werden, liggen in een baan. die dwars over de ge
meente loopt. De storm kwam zeer plotseling, tus-
schen eenige onweersbuien, opzetten. Hij duurde
slechts zeer kort
Hoe een trein gespaard bleet
Men meldt aan de N.R.Ct.:
Het blijkt, dat de reizigers van den trein nr. 1714,
welke om 4 u. 10 uit Hengelo in de richting Goor
vertrok, als door een wonder aan een ernstig onge
luk zijn ontkomen. Bij het gehucht Wiene, dat zoo
als uit de berichten reeds bleek, ernstig van den cy
cloon heeft geleden, passeerde de trein slechts enkele
minuten, nadat deze hier zijn werk had verricht. Was
de trein ook maar enkele oogenblikken eerder ge
weest, dan zou deze ongetwijfeld door den cycloon
zijn meegesleurd, en de ramp zou waarschijnlijk niet
te overzien zijn geweest. Nu bemerkte men even voor
bij het baanwachtershuisje nr. 28. dat de geheele lijn
versperd was door telegraafpalen en -draden. Door
den schrik bevangen, had de baan wachters vrouw
niet tijdig een sein had gegeven, zoodat de trein was
doorgereden. Door de oplettendheid van den machi
nist kon echter nog tijdig gestopt worden. Het trein
personeel en de passagiers hebben toen tezamen zoo
veel mogelijk den weg vrijgemaakt, waardoor de trein
met plusminus een uur vertraging te Goor aankwam,
waar men de autoriteiten van den toestand kon ken
nis geven.
Nog twee slachtoffers.
De 70-jarige landbouwer Nahuis is Donderdagmor
gen aan de verwondingen, die hij heeft opgeloopen
bij het instorten van zijn huis te Beltrum, overleden.
Ook een der andere gewonden, de jongeman Roer-
dink, is aan de bekomen verwondingen overleden
waarmee het aantal slachtoffers thans tot zeven
gestegen' is.
Een b©naderinig van de aangerichte schade.
De vernieling van boerderijen beteekent een groote
schade, zegt het Hdbld., omdat niet alleen behuizin
gen zijn ontredderd, maar ook de bedrijven ernstig
hebben geleden. De toestand van het veldgewas valt
niet dadelijk te beoordeelen. Misschien kan veel. wat
platgeslagen is, nog terecht komen.
Jhr. De Muralt, de burgemeester van Borculo, die
deskundige op dit gebied is, heeft een tocht door de
eeteisterde streken, gemaakt en hij, heeft daarbij, zij
het nog voorloopig, de schade gewaardeerd. Zijn oor
deel is, dat zij totaal op ongeveer f 1 millioen zal
komen te staan voor het Achterhoeksche gebied.
Voor Neede alleen raamt hij de schade op f300.000
voor ruim honderd vernielde huizen, waaronder een
complex van 40 arbeiderswoningen en f 100.000 voor
de textielfabrieken. Deze berekening stemt overeen
met die, welke de burgemeester van Neede, de heer
Haitsma Muiier, heeft gemaakt.
Een „opruiming van krotten" is stormramp niet
geweest. In Neede zijn slechts enkele huisjes ver-
wost, welke misschien eerlang op de nominatie voor
„onbewoonbaarverklaring" zouden komen. Het com
plexje van 40 arbeiderswoningen aan den Haaksberg-
schenweg, waarvan vrijwel geen steen op elkaar is
gebleven, bestond uit nieuwe huisjes. En ook elders
zijn uitsluitend solide bouwsels aangetast.
Officieel kan thans worden meegedeeld, dat alleen
in Eibergen tachtig boerderijen verwoest zijn, waar
van er dertig geheel met den grond gelijk zijn ge
maakt. Het aantal dooden bedraagt hier niet minder
dan vier men vreest, dat er nog meer zullen vol
gen, daar verschillende personen zoo ernstig gewond
zijn, dat men voor hun leven vreest. De schade, in
deze ggemeente veroorzaakt, bedraagt naar schatting
f 400000 aan. opstallen, de schade aan ve^-:-Me in
boedels geheel buiten beschouwing gelaten.
Het herstellingswerk begonnen.
Allerwege is met het herstellingswerk in de ver
woeste gebieden een aanvang gemaakt.
Voor dat doel is een kleine colonne van het Vrij-
Best er? niel duur
50-40-35 -30
per/1 pond
N.V. Douwe £gberts
Tabaksfabrieken
willig Landstortmcorps Motordienst, ter sterkte van
vier officieren, twaalf man en een ziekenverpleegster
naar Neede en Eibergen vertrokken. Een officier bij
den motordienst met eenige motorrijders zijn ter be
schikking gesteld van de 'burgemeesters van Eibergen
en Lichtenvoorde. De districtscommandant „Twente"
van het Vrijwillig Landstormcorps motordienst, heeft
een hulpbrigade ter beschikking gsteld van de auto
riteiten ter plaatse.
Voorts is een 35 man genietroepen naar de plaats
van de ramp gezonden.
Met man en macht wordt gewerkt aan het herstel
van de telegraaf- en telefoonverbindingen. De sto
ring in dezen dienst is van dien aard, dat het rijks
personeel, hoewel met weergaloozen ijver en in groo-
ten getale aan het werk, nog geen normalen toestand
heeft kunnen scheppen. Van deskundige zijde merkt
men op, dat de boeren ter plaatse der verwoesting
hulp behoeven voor de bewerking der in cultuur zijn
de akkers, omdat zij zelf aan dat werk minder goed
kunnen deelnemen, nu het er op aankomt nog zoo
veel mogelijk van hun goederen te redden.
De weg naar Ruurlo, welke over een afstand van
500 meter geheel versperd was, was Vrijdagmorgen
voor een groot gedeelte weer vrij.
In Groenlo waren Prins Hendrik en minister Kan,
welke een bezoek aan het ziekenhuis brachten en zich
van den toestand op de hoogte lieten brengen. Hier
werd door dames reeds druk gecollecteerd ycor de
zwaar getroffenen.
Eibergen zelf is ook gespaard gebleven. Alleen aan
den weg naar Neede alJ* enldsa boeipmwovlB*©»
zwaar gehavend.
Te Neede waren reeds genie-soldaten aanwezig
voor opruimingswerk en veel politie voor bewaking.
Men was reeds bezig voor het bouwen van noodwo
ningen. Ook hier wordt druk gecollecteerd.
Een peer bijzonderheden.
De correspondent der N. ft. Ct. te Deventer meldtt
Wie de streek tusschen Delden en Bornebroek «ft
Goor en Delden kent met haar schitterend schoon*
bosschen, zal zich moeten voorbereiden op een aan
schouwen van een haast ondenkbare ontbosschiiig.
Gistermiddag heeft men met alle macht den straat
weg Goor—Delden weer zoo wat vrij gemaakt van
omgevallen boomen. De Havesate Backenhagen i«
wat de boomen aangaat, een ruine geworden.
Wij kregen den indruk, dat het met de straatcoï-
lectes op geen stukken na zoo goed wil vlotten als
te Borculo in 1925. Dit ligt aan het feit, dat men in de
bebouwde kom nagenoeg niets ziet, behalve te Lich
tenvoorde, van de aangerichte verwoesting, terwijl de
op het platteland staande boerenhoeven bijna totaal
tot puin zijn geslagen, zooals te Lievelde en te
Beltrum.
Wij vernemen reeds van deskundigen) dat de
schade, hier geleden, buitengewoon groot is en ver
uitgaat boven vroeger geleden stormschade. Men
hoopt, dat op de Pinksterdagen duizenden de streek
zullen bezoeken en meteen goed zullen offeren,
Men meene niet, dat politiemaatregelen het bezoek
aan de streek verhinderen, integendeel zorgt mare
chaussee en rijksveldwacht voor een veilige verkeers
regeling, die het mogelijk maakt, de ontzettende ver
woesting goed van nabij te zien.
Opvallend is de rust en berustende houding van
de bevolking, die het feit van de ramp aanvaardt ba
vertrouwen op herstel van de schade.
Een altijd weer opwekkend moment bleek de aan
komst van de Utrechtsche geniesoldaten. f;mmer-
lieden, die het ergste karwei moeten opknappen. Zij
zijn dan ook aanstonds terdege aan den slag ge
gaan. 't Is gebleken, dat een over den spoorweg Zut
phenWinterswijk passeerenden trein ternauwer
nood aan den cycloon is ontsnapt, ter plaatse waar
wachtpost 46 is verwoest. Men heeft daar de volle
kracht van den storm getrotseerd. Vreemd is, dat
alles in de omgeving van de baan, die de cycloon
nam, is bedekt met een pekachtige laag bruin-zwart
slijk, dat op voorwerpen, planten en grond' is vast
gekleefd.
Een ernstigongerief is de enorme storing van tele
fonisch en telegrafisch verkeer. Inmiddels wordt te
Neede en te Groenlo door het rijkspersoneel met weer-1
galoozen ijver gewerkt, maar er is te veel werk te
verzetten om spoedig weer normale toestanden te
scheppen.
Van deskundige zijde merkt men ons op. dat d©
•boeren ter plaatse der verwoesting eenige hulp be
hoeven door de bewerking der in cultuur zijnde ak
kers, omdat zij zelf thans aan dat werk minder goed
kunnen deelnemen, nu het opruimingswerk den
voorrang heeft, wil men nog iets van zijn goed kun
nen redden.
Naar verluidt, zal de Koningin spoedig de geteis-
de streek komen bezoeken. Op het oogenblik dat wij
dit meidén. bestaat er echter noe geen zekerheid
daaromtrent.
De weerkundige medewerker van de N. R. Crt.
schrijft aan zijn blad:
Nadat sedert 1 Augustus 1672 ,toen de provincie
Utrecht geteisterd werd, en waarvan de Domkerk
nog steeds niet hersteld is) ons land vrijwel ver
schoond was gebleven van stormrampen van in de
historie voortlevenden omvang, gordde de natuur
zich in de eerste helft van Augustus 1925 aan voor
een uitbarsting, die lang in de toekomst zijn even
knie naar het scheen niet zou kunnen vinden.
Wat. waren de eerste verschijnselen, die in 1925
onraad verrieden? En welke waren er nu bekend?