VAN DIT EN VAN DAT
EN VAN ALLES WAT
h m
iu
i D AMRUBRIEK
'tiM
m
fflm.
m
'M.
lm
HET VLOEIBARE GOUD
VAN OKLAHOMA.
Bijvoegsel der Schager Courant van Zaterdag 18 Juni 1927. No. 8067.
RADIO
ij
in
fB
m
H
fü 9
fü
S H
11
nn
9 fü
m
li 11
§1
n
S
I'S CJ
Welke condensatoren moet de
amateur-zelfbouwer toepassen?
Het was weer de „korte-golf", die den plaat vorm
Bvan de variabele condensatoren de in fig- 32 aan-
I geduide veranderingen deed ondergaan.
Het oudste plaattype (fig. 32 A) bleek n.L bij de
I korte golf ontvangst niet te voldoen; deze plaat-
vorm beeft bij bet in- en uitdraaien een rechtlijnige
verandéring van de capaciteit ten gevolge, een
verandering die voor de korte-golf-ontvangst zeer on
doelmatig is. Het zou ons te ver voeren, dit volle
dig te verklaren. Volstaan wij met te zeggen, dat
een verdubbeling van de golflengte bij dezen conden
sator verkregen wordt door de capaciteit 4 maal te
vergrooten en, omgekeerd, de halve golflengte, door
de capaciteit tot 1/4 van de oorspronkelijke terug
te brengen, een en ander bij een constante zelfinduc
I tie (bij gebruik van dezelfde spoel).
Dat dit minder gunstig voor de „korte-golf'-ont
vangst was, zal men na eenig doordenken inzien;
men. zocht dan ook naar een plaatvorm. die de golf-
lengte rechtlijnig veranderde. Het doel was dus,,
om over de geheele schaalverdeeling van den conden-
sator bij eenige graden draaien eenzelfde golflengte
verandering te krijgen. Het voornaamste plaattype
dat daarbij ontstond is vastgelegd in fig. 32 B; an
dere plaatvonnen die hetzelfde doel min of meer
nauwkeurig bereiken, zijn hier buiten beschouwing
gelaten.
Toen men echter nu de 'golflengte-lineaire (square
law) condensatoren had, bleek al heel spoedig, dat
men hiermede weer in confict kwam met de „zeer"
korte golven". Deze rechtlijnige golflengte-verande
ring is wel geschikt voor de „korte golf", maar be
langrijk minder vqpr de "zeer-korte-golf". Een voor
beeld zal dit duidelijk maken: Wanneer we va-n een
golflengte van 500 M. op een van 1000 M. overgaan,
dan (zie B) brengen wij1 dus de eigen frequentie
van den afgestemdenkring van 600.000 op 300.000.
Dit brengt geen moeilijkheden mee, deze verande
ring kan regelmatig geschieden. Anders wordt het
echter met de „zeer korte golf". Willen wij de af
stemming van het toestel van 30 M. op 50 M, golf
lengte brengen, dat moet de eigen-frequentie van
den afgestemden kring vari 10000.000 op 6.000.000 ge
bracht worden. Dus een' veel grootere wijziging in de
frequentie voor slechts luttele meters golflengte wij
ziging.
Hieruit blijkt dus, dat de afstemming op de ,zeer
korte golf'-stations met den golflengte-lineairen-
condensator nog steeds moeilijkheden geeft; dus
zocht men naar een plaattype, dat atyhans hij bena
dering, de frequentie rechtlijnig wijzigde. De plaat-
vorm. in fig. 32 C aangegeven, is hiervan het re
sultaat.
Het bovenstaande zal den amateur-zelfbouwer een
handleiding kunnen zijn. bij' de keuze van de door
hem' toe te passen condensatoren.
RadicFamateursVolgende week een R'adi-sensa
tioneel artikel.WEG MET DEN ACCUMULATOR!
onder redactie van GEO VAN DAM,
Heemskercklaan no. 4, te Baarn.
Niet zoo snel, Tan. Te rijdt
alsof de duivel achter ie zatl
Alle brieven, deze rubriek betreffende, gelieve men
te zenden aan bovenstaand adres of via het bureau
van dit blad.
WEDSTRIJD-PROBLEEM NO. 26-
van A. R|5NOQIJ, te Hoogwoud.
(lste publicatie).
Zwart: 13.
^-v
Wit: 13.
De diagramstand in cijfers behoort te zijn: Zwart
13 schijven op 7—11 16 18—20 23 25 26 en 36. Wit
13 schijven op 27 28 31 32 34 35 38 41 45—47 49
en 50. Wit speelt en wint. Bovenstaande fraaie va
rianten-studie ontvingen wij van den heer Renooij
door bemiddeling van den heer Kleen te Winkel.
De varianten moeten eveneens volledig uitgewekt
worden ingezonden. Voor de wedstrijd-voorwaarden
en mooie prijzen verwijzen we naar ons vorig
nummer.
OPLOSSING PROBLEEM NO. 23.
van GEK> VANi DAM.
De diagramstand in cijfers was: Zwart 10 schijven
op 812 14 16 18 20 en 27. Wit 10 schijven op 23
2G 28—30 37 38 41 43 en 44. Wit speelt 37—31, zwart
27X47 (mag nu niet direct doorslaan, daar zich
nog een (of meer) open veld(en) tusschen be-
vindt(en). Wit 26—21! (47X49). Zwart moet op de
eerste plaats de meeste stukken slaan (onverschillig
of dit schijven of dammen zijn en onverschillig of
hij met een schijf of dam den slag uitvoert), hier
dus 4 over 38, 29, 30 en 40. Vervolgens mogen de
stukken eerst na den slag worden opgenomen het
geen dóórslaan van 49 over 38 verhindert. Nu wit
28—22!!, zwart 49 X 19 („meerslag" verplicht) en
22X2, daar men wel meermalen over eenzelfde ruit
(hier 13), maar nooit meer dan éénmaal over het
zelfde stuk (dam of schijf) mag slaan, zoodat dus blj1-
voorbeeld 22X22 of 22X24 enz. niet mogelijk is. ZWart
nu 16X27 en wit wint door den rondslag van 2 naar
10. Dat achteruitslaan met dam of schijf wèl ge
oorloofd is, blijkt resp. uit de zetten 47X49 van zwart
en 22X2 van wit.
Hiermede is het doel van deze compositie: „de
monstratie der spelregels", volledig verklaard. Het
Is een echt „reglement-probleem". Beginners kun
nen er hun voordeel mee doen!
loop zonder zijns gelijke. Want wie het eerst kwam,
'had de eerste keuze. Wie een stuk land bezette en
dat als zijn eigendom beschouwde, was voor de wet
rechtmatige bezitter van het stuk grond. En wie slim
geweest was, die had reeds weken van te voren het
land doorzocht en daarbij de- vetste stukjes voor zich
uitgekozen, de lokkendste dalen, de meest groene
weiden en de boschrijkste heuvelen. Toen de zon
dien dag onder den horizon verdween, was Oklahoma
bewoond. Talrijke plaatsen rezen als paddestoelen
uit den grond. Een nieuwe Staat was in opkomst en
wederom waren de Indianen een stuk van hun oor
spronkelijk gebied armer geworden.
De grootste petroleumvelden op de wereld.
Op den 22sten April van het jaar 1889, in het
vroege morgenuur, posteerde zich een afdeeling Ame-
rikaansche cavallerie in verschillende kleine troepen
rondom de grenzen van het gebied, dat wij heden
als den Staat Oklahoma kennen. Voor dien was het
Indianengebied; alleen een verdwaalde cowboy of
een eenzame trapper waren zoo nu en dan in de
woeste streken van Oklahoma doorgedrongen. Maar
allengs vermeerdrde 't aantal bleekgzichten en ten
slotte kwamen er zooveel, dat het congres te Was
hington besloot, de wettelijke bepalingen, welke deze
algemeenee landverhuizing nog in den weg stonden,
op te heffen. Er werd een dag vastgesteld, waarop op
een gegeven sein „de groote trek" kon beginnen. De
cavaleristen stonden gereed en met hen duizenden en
nog eens duizenden avontuurlijke gestalten, land
bouwers, en jagers en handwerklieden en daglooners,
mannen en vrouwen en kinderen, in een rij van meer
dere kilometers lang, rondom het gansche gebied,
ettelijke malen zoo groot als ons Nederland, en
wachtende op het signaal, waarop zij de grens moch
ten overtrekken. Eindelijk brak het langverwachte
oogenblik dan aan; een cavalerist schoot zijn pistool
af. Kilometers ver weerklonk de echo, een tweede
pistoolschot volgde, nog meerdere antwoordden in de
lange ketting, die tot dat moment de grenzen van
Oklahoma gesloten had gehouden.
Het was het sein voor de duizenden gelukzoekers
en avonturiers, die nu de grenzen overtrokken, in het
Westen, Oosten, Noorden en Zuiden. Het was een wed
Verrekslcuseer, meneer, maar vechten die twee daar op het
pistool of op den sabel?
Wat gaat dat jou aan?
Als ze op het pistool duélleeren, haal ik eerst mn koeien
uit de wei!
WETENSWAARDIGHEDEN.
Is het U hekend:
dat in vroeger tijden borax zoo
zeldzaam was, dat het bijna even
kostbaar, was als goud?
dat niet lang geleden een En
ge lsche geldkoning zijn vrouw het
genoegen deed, haar boudoir te la
ten behangen met ongebruikte post
zegels van 2# cent en van 60 cent?
dat plafond en vier muren met
dit zonderlinge behang bedekt wer
den?
dat de beele kamer aan „be
hang" aldus meer dan 1 100.000
kostte?
Dat was de „run" van 1889. En tot het jaar 1907,
toen Oklahoma tot een werkelijken Staat werd uitge
roepen, is het de verblijfplaats van gelukzoekers en
avonturiers geweest De landspeculatie bloeide hoog
Schildwacht, hebt gii den
vijand gezien?
Ta. Onze meester is' nèt
dien kant uitgegaan!
op. De gelukkigen, die vanaf den aanvang het spel
hadden meegespeeld, deelden de lakens uit. De grond
prijzen stegen fabelachtig hoog, zoodat de speculanten
vrij spel hadden. Om de Indianen niet geheel en al
van hun bezittingen te ontrooven, was de bepaling
in de wet opgenomen, dat elke volwassen Indiaan-
sche vrouw, alsmede elk van haar kinderen, recht had
op 64 hectaren land. De allerellendigste toestanden
waren hiervan het gevolg, daar de squaws der Osages
en Apachen ijverig door de negers en niet minder
door de blanken werden nagezeten, waarbij het ze
niet zoozeer om de vrouw te doen was, dan wel om
de 64 hectaren land, die dezen ter beschikking ston
den, en tot schande van henzelven vonden ze daarbij
meer dan eens hun geluk. De haat van de roode op
perhoofden, speciaal van die der Osages, tegenover
de bleekgezichten, was begrijpelijkerwijze niet gering
en zelfs tot op den huidigen dag hebben ze zich nog
niet geheel en al met hen verzoend. De eerste jaren
na den „run" was het dan ook geen bijzonderheid,
dat landverhuizers werden overvallen en gedood en
menigen eenzamen boer of trapper van zijn scalp
werd beroofd.
De meer romantische geschiedenis van Oklahoma
begint echter eerst bij het begin van de vorige eeuw,
toen de eerste petroleumbronne.n ontdekt
werden. Sedert dien heeft Oklahoma een verbazing
wekkende vooruitgang beleefd. Op het oogonblik is
zijn inwonertal de drie mdllioen nabij, pn ton aan
zien van de laatste aanboring van de rijke olie
bronnen heeft Oklahoma op het gebied van de pe
troleum een wereldreputatie gegeven.
Zeventig procent van alle aardolie, jaarlijks te voor
schijn gebracht, komt voor rekening van de Ver-
eenigde Staten en hiervan overtreft Oklahoma met
zijn productie alle overige Staten van Amerika. Zon
der eenigen slag of stoot, werden de grondbezitters
plotseling millionnair, maar in dezelfde verhouding
stegen ook de bezittingen der Indianen tot fabelach
tige rijkdommen. Het „vloeibare goud" in het binnen
ste der aarde en niet te vergeten de andere mineralen,
hebben hun inkomsten met sprongen doen stijgen,
zelfs met millioenen dollars en enkele van de roode
opperhoofden tot de rijkste mannen op de 'wereld
gemakt. Hoezeer hun deze plotselinge rijkdommen
tot nadeel strekken, is een geschiedenis op zich zelf.
De Indianenmoorden in Oklahoma behoorden nog tot
voor korten tijd tot de dagelijksche sensationeele stof
der couranten. Brutale vrijbuiters en gewetenlooze
speculanten vonden weerlooze slachtoffers onder de
op het gebied van zaken doen onervaren Roodhuiden
en die schandaalkroniek zou zelfs nu nog niet zijn
afgesloten, ware het niet, dat de regeering had inge
grepen en maatregelen nam, waardoor aan de bedrie
gerijen der blanke woekeraars voor goed een einde
werd gemaakt.
Francisco de Coronado, de Spaansche gouverneur
van een Mexicaansche provincie, was omstreeks het
midden van de 16de eeuw door Oklahoma getrokken,
vergezëld door Juan de Onate, en gezamenlijk tracht-
ten zij de verborgen goud- én diamantschatten" op te
sporen, die volgens de legende der Pueblo-Indianen
ergens verborgen moesten zijn. Ze hadden geen suc
ces, maar de schatten in het binnenste der aarde,
die aan hot speurende oog van den blanken landver
huizer thans niet zijn ontsnapt, voldoen volkomen
aan de verwachtingen, die eens de beide gelukzoe
kers uit de 16de eeuw er aan gesteld hadden. Sedert
1912 werd in Oklahoma het eene petroleumveld na
het andere ontdekt, het laatste en grootste, ja het
grootste der wereld, voor eenige maanden te
rug in Seminole, nauwelijks twee uur sporen van de
hoofdstad Oklahoma-city verwijderd. Driehon
derd duizend barrels per dag (49.080.000 li
ter) is het laatste cijfer voor Seminole! Een inkomen
voor de bezitters van het- veld van duizenden, tien
duizenden, honderdduizenden dollars per dag. En
nog stijgt deze productie. Voor eenige weken terug
nog was het hier een vreedzame streek, waar de wel
varende boerenhoeven het bekoorlijke landschap ver
sierden. Thans is de bodem kilometers ver in den
omtrek met machtige boortorens van hout en staal als
bezaaid. De pompen stampen dag en nacht, de stoom
ketels blazen, en de eene tank na de andere wordt,
gevuld, gevuld met het „vloeibarë goud".
Toen de eerste tijding van de ontdekking van het
nieuwe veld bekend werd, toen werden veler ver
wachtingen wakker en phantastische perspectieven
vervulden menig avontuurlijk gemoed. De grondprij
zen te Seminole stegen bij het uur. Een jaarmarkt
met al de bontheid van het Wilde Westen verrees
uit den grond. Tenten en houten barakken werden
vlug opgebouwd. De speculanten hielden zich gereed.
En van alle zijden stroomden de gelukzoekers toe, de
nakomelingen van Coronado en Onate, om mee te
scheppen uit den rijken stroom, dien de aardbodem
als een dikke, olieachtige vloed vrijwillig en overvloe
dig afstond. De „oliemannen" zijn zigeuners van na
ture. Zij trekken van veld tot veld, waar steeds
nieuwe bronn enontdekt worden, met huis en haèrd
en vrouw en kind. Zij stroomen toe; van Nebraska en
Californië, van Mexico en Florida. En al hun hebben
en houden wordt met veel kunst en vliegwerk op den
kleinen Ford-wagen geladen. Vader aan het stuur,
moeder aan zijn zijde en de kinderen op en onder de
bagage. Waar er werk voor hen is, zetten zij zich
weer neer, in blokhuizen, tenten en barakken, soms
in de bitterste ellende. En de anderen maken het
Wat wil je worden, ventje?
Precies hetzelfde als vader.
En wat is die?
Ondersteund werklooze,
