klager Courant HEK oe ENGELAND. ei ix In het land van Ster en Halve Maan. IA 3A 7, DE MODERNE DANS rde istr 3e' De ruïnen van Ephesus, de Parel van Klein-Aziè'. .000.-, w Zaterdag 26 November 1927. 70ste Jaargang. No. 8159 f i f SANTOS CA SAN I. „The Teacher o! Teacher»". HOOFDSTUK VI: WAARDOOR SLAAGT OF MISLUKT EEN BAL? Het dansen heeft tegenwoordig zulke afmetingen (ingenomen, dat de man of de vrouw, die niet danst rel haast een uitzondering genoemd kan worden. Er jg geen enkel teeken, dat deze populairiteit zal gaan i, integendeel, nog steeds breidt zdch, de omvang dit vermaak uit, en daarbij zal in de toekomst I jiteeds meer rekening gehouden moeten worden met een iceli («tor, die van groot belang is. wHoe meer menschen dansen, des te meer gaan zij lacht schenken en eischen stellen aan de omge- waarin zij dansen. Naar gelang een danser bo en" het gewone peil uitsteekt en steeds meer op den oorgrond gaat treden, zal hy of zy meer faciliteiten erlangen, hetzy thuis of in de danszaal, voor het dan- rarq tuo qsaaAieS Sutpxopree ftra xooa si $t(j tras Upaar wenken te geven' voor gastheeren en 'gastvrou- wen, en daarmede bedoel ik niet alleen hen, die thuis feestje organiseeren, maar ook degenen, die de lei- iing hebben van bals, of in dancings en hotels. Om het dansen tot een genoegen te maken gelden dezelfde oorwaarden voor 400 zoowel als voor 40 paren. Het eerste punt, waar wij aandacht aan moeten Kfeenken, is de vloer; de privé-gastvrouw verkeert in it opzicht vaak figuurlijk zoowel als letterlijk m een jtig parket, want zij kan in geenen deele wedijveren et de groote dancings en hotels, die beschikken over C rima parketvloeren, of wat nog beter is, veerende 1 nsvloeren. Thuis moet de gastvrouw zich altijd be ien met den vloer van de salon of de eetkamer. Ooik iet laatste geval kan echter een zeer bruikbare loer verkregen worden, indien men maar zorgt, dat sse de juiste mate van gladheid heeft. Een goede dansvloer mag niet te glad! en niet te troef zijn. Een stroeve vloer bemoeilijkt het lichte lijden en brengt den danser ertoe de voeten van den -jrond op te lichten, wat by de tegenwoordige dansen e kllSJ grove fout is. Een te gladde vloer daarentegen eroorzaakt slippen en maakt zuiver evenwicht onmo- eljjk. De ideale vloer biedt dus „houvast" maar laat odh voldoende gelegenheid tot een soepel en gang en KIN glijden. k Maar een volmaakte vloer is niet het eenige crite- ium, waarnaar het publiek het genoegen en het com- ï>rt van het dansen afmeet. De band bij voorbeeld is Can evenveel gewicht. By de keuze van het orkest moet f [elet worden op de grootte der zaal en het aantal pa- 7 ren. Een band, die te luid speelt verstoort de sfeefr ij is hinderlijk voor de conversatie in de danszaal, en wn band, die niet luid genoeg speelt, om de muziek ireral te hooren, is eveneens een ergernis. De hoofd- iak is echter, dat de band niet alleen dansmuziek geelt maar ook muziek, waarop gedanst kan worden, ■■■■sier goed danser zal U kunnen vertellen, dat de band ■h niet alleen moet kunnen aanpassen by het tempo, door het publiek gewenscht wordt, maar ook aan HflM'ox Trot, Wals en Tango, ieder een bijzonder cachet erleenen, als het ware moet kruiden. Met een goeden dansvloer en goede muziek schieten r\j al een eind in de richting; de derde voorname fac- or is de ceremoniemeester, of, by kleine partyen, de astvrouw. De goede ceremoniemeester is alles voor edereen. Hij stelt de menschen aan elkaar voor, als hy Xiet, dat dit noodig is, zyn oogen gaan over iedereen I ra alles, hy geeft de band aanwijzingen, hy heeft een pen oor voor speciale verlangens en indien noodig, li reedt hy gestreng op tegen ongepastheden, al komen y oze tegenwoordig uiterst zelden voor. De ceremonie- II ïeester houdt den gang en de stemming erin, kortom ijj is de stille kradht achter de schermen, van wien H bet slagen of mislukken van een bal afhangt. Tenslotte volgt hieronder nog een programma, dat volgens mijn meening ideaal te noemen is voor een I thé dansant, een programma waarvan iedereen, jong I of oud, beginner of expert kan. genieten: Foxtrot 52 Wals Charleston Tango Foxtrot Yale Black Bottom .1 Wal» ent» Yale Tango p Foxtrot c I Wals Yale ii Volgende aflevering: DE IDEALE DANSPARTNER 19 November 1987. Wij Hollanders kennen maar al te goed de mala ria. Weinigen zullen haar als een vriend, ais een weldoener van die imen9chheid beschouwen. Integendeel 1 We zijn zoo gesteld op haar afwezig- dat we door allerlei middelen tijdens de zo- flwnnaanden ons best dben, haar ver van ons te houden. Sinds we weten, dat we haar aanwezigheid te danken hebben aan de malariamug, gaan velen Tan ons des zomers er niet meer toe over onze ver foeide oogleden te luiken, alvorens we er voor fêzoigd hebben, diat de muggen in ons slaapvertrek hun oogleden voor eeuwig hebben gesloten. 'Daar na sluiten we ramen en dieuren, gaan in een be nauwde atmosfeer puffende te bedde, en merken Jen volgenden morgen, dat we gestoken zijn, door jte twee of drie sluwe misdadigers, die zich verscho ten hadden achter de spiegelkast of onder het ^nachtkastje. Maar, en het is met groot genoegen, dat tk? bet feedeel, de malaria is toeusch zoo kwaad1 niet, als wij wel denken. Wel neen^ ze meent het goed met Dat wil zeggen, in zekere omstandigh eden. Bijvoorbeeld, als we lijdende zijn aan verlamming, J zwakzinnigheid. Riet beginsel van: met dieven foet je dieven vangen, toegepast bij de geneeskunde. Iets nieuws? Dat is imaar heel betrekkelijk. Hippo- wates, de beroemde Grieksche geneesheer, idlie 3&0 Jaren vóór Christus leefde, en 'Galen, een andere Jheksche dokter, moderner dan Hippotrates, maar wch ook al een eeuw of zeventien in het rijk der _Mhiorvenen, hij stierf in het jaar 201 waren zich van bewust, dat krankzinnigheid soms gene- Bi «5 Worden door koorts. Lang na deze heeren, aé 179 «Q 18e eeuw, werd opnieuw geconstateerd, dat rwakrinn i ghefd door een aanval van pokken koa worden genezen. Helaas was het middel wel eens er ger dan de 'kwaal, en verdween niet alleen de zwak zinnigheid, maar tevens de patiënt zelf. In onze dagen wordt door talrijke doktoren van bo venstaande verschijnselen een ernstige studie gemaakt. Geconstateerd is, dat chronische aandoeningen, niet al leen van de hersenen, maar eveneens van de gewrichten, van de spieren en andere organen, door een zware ziekte gunstig kunnen worden beïnvloed. Dientenge volge worden koortsen opzettelijk teweeggebracht om dergelijke ziekten te genezen. Eiwitstoffen, die onder de huid worden ingespoten, veroorzaken koort«verschijnselen. Hetzelfde is het ge val bij inspuiting van emulsies van doode of levende bacteriën. Hiervan wordt in de geneeskunde gebruik gemaakt. Inenting met typhus-vaccino kan in zekere i omstandigheden rheumatiek genezen. Het is bekend, dat sommige ziekten, in het bijzonder algemeene verlamming by krankzinnigen, veroorzaakt worden door bacteriën in de hersenen. Vele jaren ge leden begon Prof. J. Wagner- Jauregg te Weenen hiervoor een studie te maken. Hij besloot malaria aan te wenden teneinde heftige koortsen op te wekken by dergelijke lyders, en verkreeg gunstige resultaten. Wel is waar blijft verlamming van krankzinnigen nog vaak ongeneeslijk, maar wat eens hopeloos scheen, is nu niet meer geheel hopeloos, en malaria wordt ook in Engeland op groote schaal aangewend. De besmet ting kan worden overgebracht, door een weinig bloed van een malarialyder in te spuiten by den persoon, wien men malaria wil geven, maar over het algemeen wordt het verkieslijker geacht den natuurlijken weg te volgen, en de muggen het werk te laten doen. Men heeft de zaak goed aangepakt. Met medewer king van het Ministerie ven Gezondheid is een inrich ting geopend in de buurt van Epsom, een plaatsje in Surrey, niet ver van Londen, waar een voorraad wordt gehouden om er ziekenhuizen en doktoren, desgewenscht van te voorzien. Deze inrichting is een voor dit doel veranderde villa, waar plaats is voor twintig patiënten. Deuren en ramen in de villa zijn muskietenproof. De insecten, vTouwelyke Anophele» maculipennis, worden niet gekweekt uit larven, maar gevangen in volwassen toestand in stallen en andere gebouwen op plaatsen, waar geen malaria voorkomt. De gevangen beestjes worden in reageerbuisjes gestopt, en in een kooi geplaatst, tot men ze wil laten voeden bij een malaria-patiënt. Bij twintig tegelijk worden ze, wan neer die tijd gekomen is, in een glazen fleschje ge daan, dat is afgesloten met gaas. Dit fleschje wordt omgekeerd, dus met de door gaas afgesloten opening naar beneden, op het lichaam van een malariapatiënt geplaatst. De twintig hongerige muggen aarzelen na tuurlijk niet lang omtrent de te volgen gedragslijn, en binnen enkele oogenblikken heeft de patiënt twintig beten, en flinke jeuk, en de muggen zijn besmet met malariabaccillen. Zeer waarschijnlijk besmet. Maar om de waarschijn lijkheid nog grooter, of liever tot zekerheid te maken, krijgen de twintig muggen een week lang dagelijks ge legenheid tot een dergelyken maaltijd. Zij zijn dan ge reed om hun werk te beginnen. Besmet als ze zyn met malaria worden ze in het met gaas afgesloten fleschje gebracht naar een pati ënt, die lijdende is aan verlamming en zwakzinnig heid. In minder dan geen tijd heeft hy malaria. Deze malaria is van de soort, die om den anderen dag korte aanvallen van hooge koorts veroorzaakt. Van zes tot tien aanvallen laat men den patiënt onder gaan, waarna men hem geneest met (kinine. Niet altijd is het resultaat gunstig. Als het gunstig is, kunnen bovendien de gevolgen nog geruimen ty'd uitblijven. Maar de meerderheid der behandelde pa tiënten reageeren heel spoedig, en een groot aantal van hen zyn, zoo niet genezen, toch veel verbeterd. Meer dan 700 krankzinnige lyders aan verlamming hebben al de malaria-behandeling ondergaan in Enge land, en ook voor andere verwante ziekten, wordt ze reeds aangewend. Wat werkelijk voorvalt in het lichaam van de pa tiënten is nog niet bekend. Voor waarschijnlijk wordt gehouden, dat het gunstig resultaat te danken is aan den schok die wordt toegebracht aan den patiër t, en niet door een directen aanval van de malaria-micro ben op de microben van de oorspronkelijke kwaal. Het onderzoek is feitelijk nog slechts in een begin stadium. Groote mogelijkheden worden er door geopend De ty'd zal missdhien komen, dat de dolktoren elkje ziekte te lijf gaan met bacteriën, die vijandig staan tegenover de bacteriën der ziekte. Het is algemeen bekend, dat voor bacteriën het leven .ok niet alleen rozegeur en zonneschijn is. Het eenige wat de dokto ren te doen staat, is uit te vinden, hoe je de bacterie van cholera, typhus, verkoudheid of welke ziekte ook, het meest kunt ergeren. Als dat eenmaal gevonden is, erger je hem, en de patiënt 1» in tien tellen zoo ge zond als een visch. Als, jal Per slot van rekening i8 het o, zoo weinig bijzon ders. Over Hippocraten en Guten sprak ik reeds. Maar doen wy in onze tuinen niet precies hetzelfde? Alleen maar met wat grootere, wat beter zichtbare vijanden, en vijanden van vijanden. Wij beschermen de vogels, om de rupsen voor ons te verdelgen, en de lieveheers beestjes zien we met plezier op onze rozen om ons de moeite te besparen de vervelende luis zelf te lyf gaan. schadlgingen waarnemen, ontstaan door verschil lende oorzaken, ontmoet de oplettende land- en tuinbouwer meermalen merkwaardige vergroeiin gen, die een nadere beschouwing wel waard zijn. Voorbeelden van dergelijke vergroeiingen zijn dub bele stengels of takken (fasciatie of bandvormingen) doorgegroeide peren en dito rozen, bladeren die rug gelings aaneengegroeid zijn, bloemkool, waarin alle bloem bladachtig is, Inplanting van een blad boven een knop, bessen aan een scheut van hetzelfde jaar op de plaats van een knop en dergelijke. Wie soortgelijke of andere vergroeiingen ontmoet mag weten, dat Dr. J. C. Costerus te Hilversum zich interesseert voor die gevallen en het op prijs stelt die te ontvangen, daar zij wetenschappelijke waar de kunnen hebben. Voor degenen, die 't gemiakkelijker 1» ze mij te bezorgen, wil ik ze met genoegen doorzenden met vermelding van den naam van den oplettenden vin- aer(»ter) gelieve dan zorgvuldig in te pakken. L. MAARSE, Correspondent v. d. Plantenziektenk. Dienst te Schellinkhout. GEMEENTE ZIJPE. Geboren: Jaoob Hendrik, zoon van Cornelis Klomp en Immetje Bakker; Jan, zoon van Gerhard Wilhelm Stöve en Magdalena Maria Keete. Ondertrouwd: Geene. Getrouwd. Geene. Overleden: Jan Schermer, 65 jaar, ongehuwd; Pietcr Zeeman, 78 jaar, echtgenoot van Trijntje Appel. PLANTEN ZIEKTENLE ER. Uitslag Prijsraadsel Beste jongens en meisjes, Wel verbazend, wat een brieven heb ik ontvan gen. 'k Wist er soms bijna geen weg mee! Raad eens hoeveel! Niet minder dan 260. Zegge twee honderd zestig. Een post bracht niet minder dan 22 brieven en kaarten. De meeste brieven ontving ik uit Hoorn, Enkhuizen, Beemster, Beverwijk, Heerhugowaard, Bergen, Schagerbrug en Wognum. Hier volgt nu de uitslag van het prijsraadsel: 1. Pepermunt; 2. Levertraan; 3. Tuin- of Sterre- kers; 4. Laarzenknechit; 5. Koekoek; 0. Moedertaal; 7. Vaderland; 8. Wormerveer enz.; 9. Amstelveen, enz.; 10. Vlaardingen; 11. Maassluis, enz; 12. Alk- ar; 13. Purmerend; 14 Bunschoten; 15. Utrecht; 16. Beschuit. Moelijkheden hebben de meeste raadsels blijkbaar niet opgeleverd. Alleen no. 10 was velen te lastig. Behalve de velen, die dit raadsel niet opgelost had den, waren er ook heel wat, die er maar wat van gemaakt hadden. Ik laat het raadsel hier nog eens volgen, dan kan men zelf oordeelen. Met welke dingen speelt geen kind, Aardigheid er niet aan vindt, En er dus niet om kan zingen? En nu de antwoorden: Oorringen, rekeningen, koppelingen, rare dingen, scherpe dingen, ondingen, verlovingsringen, trouwringen, haringen, rekeningen luxe dingen, seringen, dwingen, ja een had er zelfs van gemJaakt: tuinbbuwonderlinge. Velen ook had den als oplossing Wemeldinge, maar dat was toch ook niet goed, want de n ontbrak hier. Nu komt echter nog het ergste! Ik had op zooveel oplossingen niet gerekend. Ik had gedlacht net ais verleden jaar zoo ongeveer 125, maar 260 dat had ik niet verwacht. Ik heb niet meer dan 180 'brochu- dus moeten er niet minder dan 80 teleurge- stelden zijn. Nu heb ik om ze toch eenigszins tege moet te komen, mij in verbinding gesteld met de Utrechtsche Asphalt Fabriek en met het Kalisyn dicaat, om brochures daarvan te mogen ontvangen. Tot op heden kreeg ik echter nog geen antwoord. Mocht ik onverhoopt daar niet slagen, dan zal ik toch de namen van de teleurgestelden noteeren, dan ontvangen zij later wel eens iets van mij. Merkwaardige vergroeiingen. Behalve dat wij bij onze gewassen ziekten en be- HL (Slot), (Van onzen Reis-correspondent.) Voor ons ligt het theater. Links bewonderen wij nog een vrij gaaf gebleven «Tonische bron en zien ln onze verbeelding de schoons vrouwen van Elphesu® water gaan halen, de kruik dragende op -het sier lijke kopje. WJJi zien ze hier staan babbelen en hoo ren hoe zijl Juist een heel klein beetje kwaad spreken over de niet aanwezigen, die zooals alle afwezigen, altijd ongelijk hebben. We gaan het theater binnen en staan op het too- neel. Tegen den bergrug op strekt zich het am- p hitheat er uit, voor ons zien wij den bouwval van de hooge door de Romeinen gebouwde muur, die het theater afsloot van het gewoel der stad. Deze muur is bijzonder belangrijk, omdat hier duidelijk te zien Is, dat er eerder een Ionisch© muur is ge weest en waarboven en waaromheen de Romeinen hun muur bouwden. Laat ons nu even teruggaan tot den aanvang van het Christendom, toen de apostel Paulus de leer van Jezus van Nazareth overal verkondigde. Pau lus kwam ook te Ephesus, kon het anders! Hier kon hiji duizenden bereiken, hier had hij gelegen heid! het geestelijk zaad in overvloed te strooien. De zilversmid Demetrios wij kennen de geschie denis door het Nieuwe Testament geraakt in de grootste opwinding toen hijl bemerkte, hoe talrijk het gehoor d'es apostels werd en riep zijn stadgenooten op om zich te verzamelen in het theater, dat 25000 menschen kon bevatten. Hier waarschuwde hij de lieden tegen Paulus en diens woorden en riep ten' slotte uit: Groot Is Art smis, de Epheseêrt Het volk (jeraakte in de grootste opwinding, doch gelukkig wist de burgemeester het tot bedaren te brengen door de vraag: „wat wil een enkele man, die waarschijnlijk gek is, tegen de macht van Arte- mis beginnen?" en den raad: ,jtaat naar huis en laat de gek praten" We begeven ons weer op straat. Het is de teifde mooie straat die langs het Stadion, liep en wij daar veriaten hadden om naar de Marla-kerk te gaan. Wijl komen langs mooie zuilen en rijk versierde steenen. Veelal stellen zij sculpturen, gladiatoren voor en zijn de steenen opgericht ter eere van een dapperen gladiator. Ten slotte een soort plein. Links boven bevond' zich een deftig stadskwartier. Hier treft men ook bet zg. graf van Lucas aan. Op het plein staat een pilaar met inscriptie. Het blijkt daaruit dat de Smymoten (bewoners van Smyrna) verzuimd hadden bij den aanhef van 'n brief aile prachtige adjectieven te bebruiken, waarop de heerlijke, de rijke, de kunstzinnige, machtige en wat al niet meer, stad Ephesus recht had. Zij hadden hun beklag ingediend bij den Gou verneur, die verklaarde de Smymoten te zullen bestraffen, indien het delict zich mocht herhalen terwijl de Ephesers het recht kregen dit besluit op een zuil te doen lngriffen. Even verder weer een inscriptie. Hier verklaart iemand, dat hij: zich trotsoh en gelukkig voelt om dat hij van het voetstuk heeft geworpen het beeld van Artemis en dat in stukken heeft geslagen, nadat hij op het voetstuk het Kruis, het teeken van het nieuwe geloof geplant heeft. Slechts twee eeuwen liggen er tusschen de vergadering in het theater toen die groote meerderheid het eens bleek te zijn met den bungemeesten, dat alechts een gek kon spreken als Paulus en den dag dat iemand op zulk een demonstratieve wijze van belijdenis verkondigde en dus zeker wel meerderheid der bevolking achter zich had. cuIVf2'k^aard^ is en Wuft dat met het Christendom in zoovele plaatsen de oncrgie gedoofd is en het vervallfngsproces een sneller tempo aan genomen heeft. Maar nog altijd wachten ons in de ruïnes van Ephesus bouwwerken uit het bloeitijdperk. ,,fJ'®re®ret spreekt daarvan wel de nu ln onze na bijheid liggende Bibliotheek. D'at moet een echitte- f,6w.öeflt De faQade was ln het midden Corintisoh, aan de flanken Compositie Een prachtige maumertrap 'bracht U in een ruime voorgalerij' en vandaar uit kwam men in de groote leeszaal, waarin de papyroa waren opgeborgen. In net midden van den achterwand was ©en diepe nia Men denkt met eenige verwondering, waarvoor die gediend) heeft en wat blijkv nu uit .allerlei inscripties? Dat de bibliotheek eigenlijk een grafmonument is en dat beneden die nis de prachtig' gebeeldhouwde sarcophaag van den senateur en con sul Celsus staat. Dit monument ia door den zoon ter eere van zijn vader gebouwd en strekt feitelijk beiden tot eer want het moet een der mooiste ge bouwen van Ephesus geweest zyn. Voor iemand die .gewend is om in Italië steeds het Littorio, het embïeem' der Fascisten te zien, doet het typisch aan, dit zelfde teeken, een bundel pijlen met bijl in de marmeren fa?ade te zien uitgebeiteld. Het was het teeken van de hoogste rechterlijke macht en .werd voor eiken censor of consul uitgedragen en natuur- lyk ook voor Celsus, die èn consul en Romelnsche stadhouder in Azië was. Celsus als vrij eenvoudig officier in de legioenen begonnen, had het ver ge bracht en rechtvaardigheid was zeker niet de min ste zijner deugden, want wij. zien hoe een kind! zich aan den pijlenbundel vastgrijpt als om bescherming xw kiJ1 «ten rechtvaardigen rechter. Met ver van de bibliotheek treffen wij de bouw» vollen van een grooten tempel aan en wel een die gewijd was aan Isls en Osiris. Hieruit laat zich verklaren de 'groote invloed, die de Egyptenaren in de eerste eeuwen van Christus ook te Ephesus bezaten, want in die periode maakten de Egyptenaren gewel dig propaganda voor hun geloof. Hier in Ephesus werd klaarblijkelijk een zwaren strijd gestreden om het geloof. Tot aanvankelijk het Christendom over won. Het zaad door Paulus gestrooid, had wortel gescho ten, de bezielende woorden van Johannes den Evan gelist en van Lucas, hadden als verwarmende stralen de jonge plant gekoesterd en spoedig nam Ephesus een zeer belangrijke plaats in het Christendom in. Maar het Christendom kon het verval niet keeren. Of zou het misschien juist tot een sneller verval heb ben bijgedragen? Wie zal dit zeggen? Zeker is, dat het geloof bloeide. Hiervan getuigt de Mariakerk, midden in de Ly»im»chinte stad, hiervan getuigt het in die kerk in het jaar 431 gehouden Con cilie en hiervan getuigt de Johanniskerk op den Ajasolukheuvel. Reeds hadden geloovige Christenen op dezen heuvel over het graf van Johannis den Evangelist een kleine kerk gebouwd, waarheen uit alle oorden zelfs der verre omgeving, de pelgrims kwamen om te drinken het water uit de Cisterna en mee te dragen het stof, dat naast het graf uit de aarde opdwarrelde en dat thuis aan zieken wonderen zou verrichten. Ephesus onder Byzantische heerschappij gekomen, maakte een merkwaardig tijdperk door. Eenerzijds geestelijke krachteuiting van het Christendom, an derzijds allerbedroevend, uitdooven der energie tege lijk met 't verzanden van de havengeul, dus 't dicht knijpen van Ephesus' eerste levensbron, den grooten verkeersader naar zee. Geen Lysimachos stond; op om de Epheseus te be zielen en aan te sporen tot een opnieuw aangorden in den strijd tegen den Kaystrus en nogmaals nader te rukken naar de zich van Ephesus terugtrekkende zee. Kleiner werd het eertijds machtige Ephesus, de ringmuur was te groot en moest bijna tot het hart der stad teruggetrokken worden. Erger nog, men mistte niet alleen den moed om nader tot de zee te rukken, men trok zich zelf meer landwaarts in terug, tot achter het oudste Ephesus, tot aan en op den heu vel Ajasoluk, waar het kleine Jobanniskerkje stond. Nog nam Ephesus een belangrijke plaats in, nog was het een der belangrijkste havens van het mach tige Byzantische Rijk, al zag men jaarlijks handel, verkeer en inwonertal' afnemen. Keizer Justinianus (527—565) bezocht zijn stad Ephe sus en stichtte op de plaats van de kleine Johannis kerk een machtige 'koepelbasilica, een trotsch ge bouw, dat ver van uit zee en uit de vlakte en vanaf de bergen te zien was en getuigde van de heerlijk heid van het nieuwe, het Christelijke geloof. Wie de ruines nu betreedt komt allereerst door een poort, „Poort der Vervolging" genoemld, omdat men deze poort aan Hector, dien men daarbij als Christelijk martelaar heeft aangenomen, gewijd heeft. De opgravingen zijn in vollen gang, men heeft het graf van Johannes blootgelegd en zelfs da groote waterkruik waaruit de pelgrims het heilige water putten teruggevonden. Geweldig bouwwerk moet deze basilica geweest zijn en hoe fraai zullen die koepels en die absis versierd geweest zijn met mo zaïek, waarin immers de Byzantijnsche stijl uit munt. i Maar ook was gebruik gemaakt van zuilen en pilaren, gehaald uit het heidensche Lysimachische Ephesus, zooals ook in Rome en elders de Christen kerken met het fraaiste materiaal uit Heidensche tempels getooid zijn. Wij 'dalen den Ajasolukheuvel af. Daar ligt voor ons tusschen Johanneskerk en Artemasion de Mos kee door de Mahomedaansohe Seldsjoeken, de laat ste heerschers over Ephesus, die de Byzantijnsche heerschappij vernietigden, opgetrokken. Prachtig, machtig bouwwerk deze moskee, ook toen (13/75) moet Ephesus nog een stad van betee- kenis geweest zijn, waarom zou anders zulk een grootsch, rijk versierd bouwwerk hier verrezen zijn. Midden in het gebouw staan nog de marmeren zuilen met een middellijn van een meter, die door den Mohamedaanschen bouwmeester gehaald zijn uit het oude heidensche Ephesus. Christenen en Mohamedanen gebruikten dus de heidensche kunst tot verfraaiing hunner kerkge bouwen. We gaan weer den Ajasolukheuvel op en begeven ons naar den top, waar de ruine ligt van een sterke Byzantijnsche citadeL Van dit punt slaan wij nog een laateten blik om ons heen. Daar achter en naast ons ligt de vlakte van de Kaystrus en wij zien hoe deze rivier verder stroomt naar zee door de lage gronden door hem aangeslibt in eeuvrigdurenden arbeid, verstikkend de levenskracht van de stad Ephesus. Daar liggen aan onze voeten de ruines van drie tijdperken. Van een Ionisch tijdperk van 1000 v. Chr. tot 290 v. Chr., van een Helleensch-Romeinsch- Byzantisch tijdperk dat duurde van 290 v. Chr. tot 1000 n. Chr. en een Byzantijnsch-Seldsjoekiach •-ijdperk van 1000—-1426, uit den tijd van de Osmaan- üche Turken. Langzamerhand dwaalt mijn blik1 af naar drie meer nabiji gelegen punten, die tezamen slechts 500, Meter afstand innemen. Het zijn het Artemision, waar het eerst© Ephesus rondom den tempel aan Artemis gewijd, gesticht werd eni zich ontwikkelde, de Johanneskerk, waaromheen het uit-terende Christelijke Ephesus zich' nog met moeite staande hield en de Moskee, waar het Mohamedaansche Ephesus ten slotte voorgoed .ten onder ging. Ephesus, waar de grootste kunstenaars als Phi- dias, Skopas, Praxiteles en Apelles werkten, waar de grootste predikers van hun tijd, Paulus. Lucas en Johannis het volk toegesproken hebben, Ephesus de stad der drie machtige culturen. WdJ gaan naar de woning van Professor Keil en zijne assistenten om daar een soort pic nic te hou den. Die heer Steyn Parvé weet van onze groote dankbaarheid) voor de rondleiding te getuigen in woord en schrift, want in het vreemdelingenboek schrijft hij een keurig gedicht neer. Professor Keil is daardoor bijzonder getroffen en weet in een aar- dSg antwoord onzen consul-generaal, ook' vertegen woordiger van ssyn vaderland, en ons gezelschap te prijzen. We bekijken voor wij naar den trein gaan nog enkele kortelings opgegraven voorwerpen waaronder er zijin gevonden in en nabij de grot der Zeven Slapers. Het was in de dagen der Ch risten-vervol ging onder keizer Deciua (249—251) dat 7 Christenen in een berggrot vluchtten en in slaap vielen om eerst onder den christalijken keizer Theodorus II (408460) wakker te worden. Sedert stond do grot in heilig aanzien bijl de Christenen en nog vóór den oorlog gingen Grieken erheen ter bedevaart. Nabij de poort graaft men nu een groote chris telijke begraafplaats op. wel een bewijs hoe men aan de legende hechtte, een legende immers die geba seerd was op den wensch om zoowel onsterfelijk heid van lichaam' al® van ziel te bewijzen. We begeven ons naar den trein en even later pas- se eren wij reeds den brug over de Kaystrus, een smalle rivier en onwillekeurig voelen wij: hoe mach tig de natuur toch is, dat zulk een onbeduidende rivier als deze Kaystrus zooveel grootheid, zooveel kracht heeft weten te dooden, machtiger geweest is dan de menschen in al die forsche cultuurperio den. Wel riep de zilversmid Demetrios: „machtig en groot is Artemis de Epheseër", maar machtiger nog Week de rivier de Kayttru»!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1927 | | pagina 5