Alltitci Billis-
Mmumii-1 LilMlil
UPS BRANDKASTEN
KINDERPORTRETTEN.
Hypotheek op Landerijen a 41|2°|0 rente.
Firma W. D. NIESTADT 4 ZOON,
wm OP REIS! -
C. Roggeveen Cz.
NAHETSJACHTY-PROCES
IN RUSLAND.
DE GEWELDIGE BRAND TE
HALFWEG.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN &Co, Schagea
Eerste Blad.
C. ROGGEVEEN Cz.
Hieuwsle modellen. - Alle maten voorradig.
Een complex van 2200 M2. één vuurzee.
Binnenlandsch Nieuws.
Polderbemaling op TexeL
vanaf 1169.00.
Noodlanding in de Beemster.
Zaterdag 14 Juli 1928.
SCHAEER
71ste Jaargang No. 8287.
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitlcomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels 11.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADEN.
j een vrijd vertakte romantische organisatie, die gesteund
werd door bultenlandsche kapitalisten, door de regee
ringen van sommige mogendheden enz. De meeste
slachtoffers van de G.P.OE., die zich voor deze zaak
geleend hadden, durfden daarna hun gephantaseerde en
I hen door de G.P.OE. in den mond gelegde verklaringen
j niet ln te trekken en stapelden den eenen leugen op den
1 anderen, gesteund en geleld door de G.P.OE. en Krylen-
ko, die volkomen op de hoogte was van de provocatie.
Een enkele had wel den moed zijn verklaringen in te
trekken, maar onder pressie van de dreigementen der
DE SOrtOOfing In KofforSj Tassch©n ©H agenten van de G.P.0E. in de gevangenis trokken zij
Reismanden voor Uw REIS vindt U in hun ontkenningen weer ln. Een hunner heeft dit zelfs
drie vier keer gedaan.
De lezer zal zich afvragen: waarvoor was dat alle»
I noodlg? De zaak is heel eenvoudig. In het Donbas
1 (Donjetsbekken) heerschen, evenals in alle industrieele
j gebieden van Rusland, onhoudbare toestanden. De ar
beiders worden uitgezogen en leven onder onbeschrijf
lijke voorwaarden, waarbij zelfs hun schamel loon niet
geregeld betaald wordt. Den laatsten tijd nam de op
standige geest onder de arbeiders met den dag toe en
de bolsjewiki zochten naar een bliksemafleider. Er
moest een zondebok gevonden worden, aan wlen de re-
geerende kliek alle gevolgen van haar misdadig beleid
zou kunnen wijten. Zoo ontstond het proces. Het is
overigens niets nieuws; ook de gehate „ochrana" (de
(politieke politie van het tsaristische regime) ensce
neerde dergelijke processen, hoewel niet in zulke ge
weldige afmetingen en niet op zulke losse gronden. Ook
hierin hebben de bolsjewiki de tsaristische politie ver
overtroffen.
Het gevelde vonnis is wel de moeite van een nadere
bespreking waard. De ter dood veroordeelden zijn ver
deeld in twee groepen: een groep is onvoorwaardelijk
ter dood veroordeeld, voor de andere zal de rechtbank
bij den TSIK (het Centraal Uitvoerende Comité der
Unie) op gratie aandringen. De eerste groep bestaat uit
de ongelukkige slachtoffers, die als zoenoffer moeten
dienen voor de volkomen ongeschiktheid van de bols-
De Russische medewerker van hot „Hsbl." geeft, na- jewiki de genationaliseerde industrie te lelden en hun
dat deze week de vonnissen ln het sensationeels SJachty- onmacht zelfs een gedeelte van de beloften na te komen,
proces in Rusland zijn gevallen, het volgende overzicht welke zij aan de arbeiders gedaan hadden voordat zij
daarvan: de macht aan zich hadden getrokken. De tweede groep
De wekenlange traglcomedle, welke de sovjet-regee-1 bestaat uit de „bokken", de agents-provocateurs van'de
ring heeft opgevoerd, het proces tegen de ingenieurs G.P.OE. dus, en de ongelukkigen, die onder pressie
van het Donjetsbekken, is geëindigd. De sovjet-recht- zich geleend hebben voor het bloedige werk van de
bank, deze wonderlijke (Instelling, die niets van een G.P.OE. en hun mede-aangeklaagden van alles beschul-
rechtbank in de gewone beteekenis van het woord heeft, digden, wat de G.P.OE. wenscheïijk achtte. De boHje»
wier vonnissen door de overheid vooraf vastgesteld wor- j wlkl formuleeren deze verdeeling In twee groepen op
den, dio blindelings gehoorzaamt aan alle bevelen van een andere wijze; tot de tweede groep, dus tot hen,
de regeerende kliek en steeds bereid is datgene te doen, die gratie zullen krijgen, behooren de Ingenieurs, die
wat het Politiebureau en de G.P.O.E. wenschen, heeft I goede vaklieden zijn. Volgens deze domme redeneering
verschillende menschen ter dood veroordeeld, anderen jaat dus de sovjet-staat het wel of niet terechtstellen
tot min of meer zware straffen, alles zeer willekeurig Van iemand afhangen niet van zijn schuld, maar alleen
het Koffermagazijn van
LAGE PRIJZEN.
Aanbevelend,
Hoogzijde 26 - Tel. 73 Schagen.
De Firma MEIJER FELS, Administrateurs-Rentmeesters te ALKMAAR, hebben
gelden beschikbaar voor le hypotheken op landerijen vanai IVz rente en op halzen
vanaf rente. Slnlten alle verzekeringen.
Honden eiken Donderdag van SUV2 nar zitting ln Café „Cêrès" te SCHAGEN.
DE GEHEELE ZAAK EEN WARBOEL VAN GE
PHANTASEERDE, „MISDADEN", FEITEN EN LED-
GENS, VERMOEDENS EN PROVOCATIE.
en in geen enkel verband tot hetgeen de delinquenten
gedaan hebben.
Kunnen wij ons nu een duidelijk beeld vormen van
hetgeen ln het Donbekken geschied is? Heeft het pro
ces alles zoo belicht, dat wij nu wegwijs kunnen wor
den In de ingewikkelde, zeer slecht geformuleerde be
schuldigingen van de sovjet-overheld tegen de mtjnlngeni
eurs? Neen, veel licht heeft het proces op deze duistere
van utillteltsoverwegingen: kan de delinquent nuttig
zijn, dan wordt hij begenadigd, onverschillig, wat hij
misdaan had; kan hij den staat geen enkel voordeel
opleveren, dan wordt hij afgemaakt. Overigens is deze
bewering leugenachtig. Onder de onvoorwaardelijk ver
oordeelden bevinden zich menschen, wier verdiensten
voor de Russische mijnindustrie zeer groot zijn, wier
erdwijnen die industrie onnoemelijk veel nadeel zal op-
zaak niet geworpen; wij zijn na do wekenlange behan- j leveren; onder de voor gratie in aanmerking komenden
deling ye n de zaak. niet veel wijzer geworden dan na bsvlnden al oh menschen, die al» mijningenieur* xeer
de publicatie van de akte van beschuldiging, omdat het1 bleker.!* bobben.
proces op zeer partijdige en phanteatleche wljzs geleld ,|-enaardlg h0; TonE!s wat de Dultaohem be-
;.,°°ïaa 8 r, ^P8re,d8 ^.en T#V? treft De verklaringen van de „bokken" (de agénte-pro-
echuldlgden opzettelijk verknoeide, omdat reet belang- vocatca„s) en vac hen dle onder van de o.p.0E,
rijke verklaringen met gesloten deuren werden afgelegd en ln voor de beIofte b6t )even u behou.
f,?a t.: V ?mt g froce' OP «nechouwo- d<m hun kameraden
van alle mogelijken en onmogelijke
IJl !2?„ l Vaa lea wat de b0ls3eWlkJ i misdaden hadden beschuldigd (zooals bekend, waren
e ge s eer heeft de29 verklaringen het eenige bewijsmateriaal, waarover
Krylenko beschikte), hebben op dezelfde „onomstoote-
De geheel waarheid zijn wij dus niet te weten geko- I .s_Q„
~,„QT. wi,„(,.i.i,„« ji lijke wijze ae schuld van de Duitschers aangetoond als
men, maar brokstukken van die waarheid zijn, ondanks
oiio v.i -v „„„v die van de Russische Ingenieurs. Het volkscommlssarl-
el.e pog ngen van Kn-lenko en de om de mak van bultenlandlcbe „kt, en d6 VBn Eykow.
V"Jr jUen- dlns™ aEn elkaar ta k0TO"1"' d'6 bo<!- Kallnln vreeeden echter, dat een veroordeeling vL> de
Duitsche ingenieurs tot moeilijkheden zou kunnen lei-
genaamd geen enkel onderling verband hebben, wel aan
den dag gekomen.
In deze zaak waren werkelijke gebeurtenissen en ge
phantaseerde „misdaden", feiten en leugens, vermoedens
en provocatie zoo vermengd, dat niemand meer met ze
kerheid kan zeggen, waar het eene eindigt en het an
dere begint. Het is vrijwel zeker, dat sommige ingeni
eurs zich schuldig hebben gemaakt aan omkoopertj, of
schoon ook dit niot met absolute zekerheid tc zeggen
is. Men moet echter bij de beoordeeling ven deze, op
zich zelf, natuurlijk, t>-n zeerste te veroordeeïen feiten
niet uit het oog verliezen, dat ln Rusland, evenals over
al in het Oosten, omkoopbaarheid een gewoon ver
schijnsel Is. Het is daar een gowoonte dat de leveran
ciers van machines enz. aan de ingenieurs, bedrijfslel- j
ders e.d. „geschenken" geven. Het is dus aan te nemen,
dat de Duitsche firma's aan de Russische ingenieurs i DE TIMMERFABRIEK „KENNEMERLANIF TEGEN
den; daarom werden de Duitschers vrijgesproken.
Meter brandend hout en houtwol was echter niet te
vechten. De fabrieksgebouwen met machinerieën,
voorraadplaatsen, werden dan ook geheel een prooi
der vlammen.
Den geheelen nacht hield de vuurzee stand en de
brandweer moest zich bepalen tot het beperken van
den brand. Ook de Amsterdamsche brandweer kwam
met twee spuiten aan. maar keerde weer terug, om
dat alle werk vruchteloos zou zijn. Ook Amsterdam
sche agenten waren aanwezig.
Op het terrein van den brand.
Op het terrein van den brand bood de geweldige
vuurgloed een ontstellenden aanblik. Hieele gedeolten
van het gebouw storten in en zuilen van vuur jagen
hooger in de lucht, slierten zwarte wolken drijven
langs den 'hemel. N6g staat het kolossale ketelhuis,
met een schoorsteen van 20 M. hoogte, die eeni per
manente vuurpijl schijnt, overeind, maar ook hier
waart de algeheele vernietiging. Langzaam verzengt
het ketelhuis, dat op zijn grondvesten wankelt en ein
delijk een wrak geworden is. En nog steeds staan
hooge houtstapels in lichte laaie. Dit alles te zanten
levert een aanblik op -om nooit te vergeten.
Duizenden belangstellenden kwamen op de vlam
men af, gebruik makende van allerlei vervoermid
delen. Een ontzaglijke menschenmenigté bevond, zich
in beide richtingen op den Haarlemmerweg. De
plaatselijke politie, door Amsterdamsch politieper
soneel bijgestaan, had handen vol werk om het ver
keer in goede banen te leiden.
Hoe fel do brand gewned heeft.
Den volgenden morgen was er van do verbrande
fabriek nog slechts een ruine overgebleven.
Over de geheele oppervlakte niets dan een massa
steenen, waaruit rookwolken van het onderliggend
hout opstegen en telkens hooge vlammen omhoog
flikkerden. Groote ijzeren balken staan kromgebo
gen over het geheel, met de staketsels der machine
rieën als geraamten tusschen de brokstukken. Voor
al het ketelhuis levert een fantastischen aanblik op.
De blootgelegde ketelopeningen lijken reusachtigè
zwarte oogeru, die hemelwaarts turen. Daarover ligt
de in elkaar gedraaide ketel, die natuurlijk ook ge
heel verwoest is. Trouwens, alles is verbrand, kan
toor met inventaris, houtopslag, autovrachtwagens,
niets is gespaard gebleven. Men krijgt wel den in
druk, dat hier een brand heeft gewoed, zooals ge
lukkig maar zelden voorkomt Zoo hevig was de
vuurgloed., dat, hoewel Woensdagavond 10 uur de
brand reeds begon, Donderdagmorgen 10 uur, de
westelijke fabriekshelft nog in lichtelaaie stond en
de groote houtmassa's, die hier opgestapeld liggen,
nog hevig brandden. In deze helft staat eep fabrieks
schoorsteen nog overeind, maar is reeds totaal
scheef gebrokkeld. Niet lang kon het meer duren,
of hij zou met donderend geraas over de ruine val
len. Honderden kijklustigen lang» den weg stonden
op dit schouwspel te wachten en de politie had han
den vol werk om het drukke verkeer in goede banen
te leidon.
Donderdag werd er alleen maar gespoten door de
Halfwegschê brandweer, met twee stralen op de
motorspuit, daar verdere blussching doelloos was.
Omtrent de oorzaak meende men momenteel te
moeten aannemen, dat deze gelegen la in kortslui
ting.
Voor het personeel der fabriek is deze brand een
zware slag, daar het geheele bedrijf stil ligt.
De schade.
De schade wordt door de directie geschat op drie k
drie en een half honderdduizend gulden. Verzekering
is gesloten op Amsterdamsche beurspolie, maar er is
geen verzekering tegen bedrijfsschado. Er werkten
momenteel 90 arbeiders. Van voortzetting van het
bedrijf is voorloopig geen sprake.
De firma Kraub was hier nog maar sinds een goed
jaar gevestigd. Twee jaar geleden brandde de fabriek
van de firma, die toen in Haarlem gevestigd was,
ook af.
ook dergelijke „geschenken" gaven; het is ook niet on-
mogelijk, dat er gevallen zijn voorgekomen, waarhij de
omgekochte ingenieur bereid was zekere gebreken van
een machine „niet te bemerken". Indien de rechtbank
deze gevallen op zich zelf had behandeld, dan zou op
deze praktijken het volle daglicht geworpen worden en
zou de veroordeeling (natuurlijk, niet ter dood) volko-'
men gebillijkt kunnen worden.
Het O. M. heeft echter deze zaak vastgekoppeld aan
het proces wegens de phajitastische „samenzwering",
waarvan noch het doel, noch de beteekenis door de aan-
DEN GROND.
Negentig arbeiders werkeloos.
Omtrent de geweldige brand, welke Woensdag
avond in de kisten- en timmerfabriek „Kennemer-
land" van de firma v. h. J. E. A. Kaub, welke fabriek
is gelegen aan den Amsterdamschen straatweg, heeft
gewoed, worden nog de volgende nadere bijzonder
heden meegedeeld:
aarvan noen net aoei, noch de beteekenis door de aan- Even tevoren was de directeur nog op het kantoor
Klagers op een min of meer aannemelijke wijze ver-1 geweest, maar had niets verdachts opgemerkt. Ook
ï°i worden- Nsast de quaestie van omkoop-eenige leden van het personeel, o.w een Chauffeur,
baarheid kunnen genoemd worden: het vraagstuk van waren 0p de fabriek, maar deze verklaren niet al-
•n concessie geven van bepaalde terreinen en ingewik-1 ieen niets bemerkt te hebben, maar ook niet met
V;0 vraagstukken, waarbij de ingenieurs j iucif0rs of ander vuur te hebben gewerkt,
steeds besluiten uitvoerden, die door hun communistl- In korten tijd stond het geheele complex, op de
sche' chefs goedgekeurd werden. In hoeverre de staat 1 houtkooperij na, in lichte laaie en het bleek al spoe-
ooor deze aaden gedupeerd werd, is door een leek niet di& dat van wat er brandde niets gered kon wor-
n'elï gev!J 18 er hler geen 8prake van den. Een ontzaglijke vuurzee, die in den enormen
-^^zwering; bovendien moesten de communistl- voorraad hout, houtwol en een tienduizend gereed
i>^t, 'i, 1S op. ?e b.ekIaaSdenbailk zitting ne- staande bollenikisten gretig voedsel vond, was als
Dit v,°jt™8Ji e° ,r gebeurd 18. i een reuzenfakkel in den wijden omtrek zichtbaar,
ut hetgeen enkelen Ingenieurs ten laste kor. gelegd üit Amsterdam en Haarlem kwamen spoedig dui-
r v>o£ echter geen grootsch proces te maken. De zenden naar het terrein van den brand. Fantastisch
gree? Ï)e,n,ln- Haar aSenten wlsten eeniS® werd de menigte langs den Amsterdamschen straat-
genieurs en technici om te koopen en voor de „samen- W€g en de Ringvaart door den vuurgloed verlicht.
a win°en* Deze ..samenzwering" werd daarna De Halfwegsche motorspuit kon tegen het vernielende
zpif u de aSenten van de G-P-OE., die haar element niets beginnen en de waarnemend 'burge-
kpj voorbereid hadden. De gearresteerden werden door meester requireerde de hulp van de Haarlemsche
v_n 6 eTg mat den dood gedwongen alles te onderschrij- brandweer. Deze kwam om elf uur op het terrein met
ZA^ V van hen verIanKde* Zoo werd lang- haar zwaarste motorspuit en gaf dadelijk uit 6 slan-
«unernand de legende opgebouwd van het bestaan vaa geri water. Tegen een oppervlakte van 2000 vierk.
HF-T BESTUUR VAN DEN POLDER BESLOOT
OLIE-MOTOREN TE NEMEN.
De meeste ingelanden zijn echter voor eJectrische
bemaling.
Voor Ged. Staten van 'Noordholland zijn Donderdag
behandeld de bezwaarschriften, ingebracht tegen het
besluit van het bestuur van den polder Waarden
burg op Texel om de bemaling te doen geschieden
met olie-motoren.
1 Dit besluit was genomen 21 November 1925 met 4
tegen 3 stemmen. In verband met de ingebrachte be
zwaren tegen dit besluit, was den hoofdingenieur-di-
recteur van den Prov. Waterstaat verzocht een on-
I derzoek in te stellen naar de vraag of oliebemaling
dan wel electrische bemaling de voorkeur verdient.
I Volgens de brieven van het polderbestuur aan Ged.
i Staten bood het P.E.N., toen tot oliebemaling beslo-
I ten was, op gunstige voorwaarden stroom aan, waar
door de kosten zouden zijn: met olie-motoren f6331,
met electro-motoren f 6732.
1 In zijn rapport zegt de hoofdingenieur-directeur,
dat de keuze niet afhankelijk behoeft te zijn van over-
j wegingen van financieelen aard. Het advies luidde:
electrische bemaling op grond van grootere bedrijfs-
L. VAN RIJSWIJK.
Rechtstreeksche
fabrieksvertegenwoordiging
van
zekerheid en bet grootere gemak, daaraan verbon
den.
Het bestuur van den polder meende echter, dat er
geen reden was om op zijn besluit terug te komen.
De minderheid van het polderbestuur en veertig in
gelanden hebben daarop in een adres aan Ged. Sta
ten verzocht het besluit niet goed te keuren, daar het
rapport van den hoofding.-directeur h.i. onvoldoend©
is bestudeerd.
B. en W. van Texel hebben zich daarbij in het be
gin van dit jaar aangesloten in een schrijven aan
Ged. Staten, waarin er op wordt gewezen, dat 2/3'van
bet aantal stemgerechtigde ingelanden en tevens 2/3
van het aantal grondbezitters electrische bemaling
wenscht, terwijl niettemin tot olie-bemaling zou wor
den overgegaan, betgeen oqjuist wordt geacht. Do
becijfering van de kosten van olie-bemaling wordt
aanvechtbaar genoemd; eer is electrische bemaling
voordeeliger. Ook wordt olie-bemaling geacht in strijd
te zijn met een goede electrische voorziening van
Texel en dus met het algemeen belang.
Nadat de voorzitter, jhr. mr. D. E. van Lennep, het
vóór en tegen uitvoerig had toegelicht, kreeg de heer
S. C. Eelman gelegenheid namens reclamanten zijn
bezwaarschrift, waar noödig, aan te vullen.
De heer Eelman meende, dat men zich bij het ad
vies van deskundigen heeft neer te leggen. De Texe
laars wenschen nu electrische bemaling, te meer nu
er geldelijk voordeel in zit. Driemaal hebben zij dat
in adressen doen uitkomen. Men meent dan ook, dat
er nu wel electrische bemaling zal komen; niettemin
blijven enkelen in het polderbestuur vasthouden aan
oliebemaling. Spr. wil er met nadruk op wijzen, dat
de geheele bemaling in den polder is tot stand ge
komen door de bemiddeling van Ged. Staten. Als
Ged, Staten zich daar niet mee hadden bemoeid, zou
er van bemaling nog altijd niets gekomen zijn. Spr.
dankte Ged. Staten voor die hulp en zei, dat de meer
derheid op Texel nu ook verder op Ged. Staten ver
trouwt om tot een electrische bemaling te komen.
De dijkgraaf, de heer J. Eelman, kwam op tegen
enkede beweringen in de bezwaarschriften en zei, dat
het niet ter zake doet hoe buitenstaanders over de
soort van bemaling denken; maar hoe belanghebben
den dat doen, n.1. de ingelanden en hot bostuur, dat
voor do poldcrbelangen heeft op te komen. En dat
bestuur heeft met een, zij het dan geringe, meerder
heid, tot oliebemaling besloten.
Nadat nog enkele opmerkingen waren gemaakt,
werden de besprekingen gesloten.
De beslissing van Ged. Staten volgt later.
Laat Dw kinderen lotograieeren ln kan Jeugd, ln
kon sokooltijd.
Later rolt gij hel bezit van goeds loto'e waar
dsere r„
Ons atelier voldoet aan de hoogste elschen.
lederen dag geopend, ook Zondags.
Aanibevelend,
FOTOGRAFEN
SCHAGEN.
EEN HOOISCHELF STOND BU DE LANDING
IN DEN WEG.
in de sloot terecht kwam.
Waardoor het
Donderdag heeft het postvliegtuig D 489 van de
Luft Hansa komende van Londen, wegens motorde
fect in de Beemster 'n noodlanding moeten maken.
Hoewel het toestel in 'het water ligt, heeft de mo
tor geen schade.
Later wordt omtrent deze noodlanding nog uit
Purmerend gemeld:
De Duitsche piloot had een onregelmatigheid ge
constateerd in het werken van den motor, waardoor
hij het geraden achtte voor dat hij de Zuiderzee over
stak, de oorzaak daarvan na te gaan en te verhel
pen.
Door de aanwezigheid' van een hooischelf gelukte
de noodlanding niet goed, zooda.t het toestel met het
landingsstel in een sloot terecht kwam. Schade werd
overigens niet opgeloopen en het personeel der Luft.
Hansa, uit Amsterdam gezonden, zal het vliegtuig
wel gauw uit zijn positie (bevrijd hebben, waarna,