Turkije,
als stootblok tegen het
bolsjewisme.
De politieke aanslag te Link.
Gemengd Nieuws.
Een goede vangst
Het strand-drama bij Boulogne.
140.000 francs in een taxi laten liggen.
De schat van de „Elisabethville.'
Auto in een rivier gestort.
de,
De dood van Loewenstein.
Paard en ezel.
Prettige toestanden in Griekenland
Het honden-wonder.
1
'1
GEARRESTEERD.
naam. Verdachte zegt het polshorloge «p 28 Juni te
hebben, doch Juffrouw MooJJ zegt dat zij het Don
derdag 28 Juni nog heeft gedragen en wijst daarbij
eenlge herkenningstekken#» aan. DE VERMOEDELIJKE DADER
De Officier memoreert la exteneo het gepleegd# de-
tiet. Hoewel Mime de laatste week niet gewerkt had, Omtrent den politleken aanslag te Luik op een ild
heeft hy te Helder en Alkmaar veel geld uitgegeven, van de fascistische politie, en hetgeen aan dezen aan-
Zijn eigen vrouw heeft hein nog In een brie? verwer g]ag voorafging, wordt nog het volgende uit Brussel ge-
ten, dat zij gedwongen werd Bit geldgebrek, op een meld:
belööhlngskaakje naar zich toe trok cn verorberde.
Dll allee werd door twee personen der Neöerl. kolonie
alhier, en mij zelf, gezien en genoten. Wat heeft Des-
cartes (ook Malebrensche) ons toch met een onzalig
begrip gehypnotiseerd, als zouden dieren gevoel en in
telligentie missen, zoodat men ze alz „leveneloos mate
riaal" voor alles mag gebruiker.!
Voorwaar: menschen als Mme. B. en Mme. R. en de
genoemde Gesellachaft, doen een beschavingswerk.
fabriek werk te zoeken. Meerdere puntew in re-
deel van verdachte brengt de Officier naar voren en
komt tot de slotsom, dat het feit wettig en overtui
gend bewezen kan worden verklaard.
Elsch twee jaar gevangenisstraf.
Mr. Thomas, ambtshalve toegevoegd verdediger, re
fereert zich wat betreft de bewijsmiddelen aan het
oordeel der rechtbank, doch acht de strafmaat zeer
hoog. Met betrekking daartoe concludeert pleiter een
geringere straf. Uitspraak a* Dinsdag.
SMOKKELAUTO MET 875 KILO TABAK
AANGEHOUDEN.
De mobiele brigade van de douane van Donar, een
plaatsje aan de Fransch-Belgische grens, heeft op den
weg van Azlncourt een autobus aangehouden, waarin
niot minder dan 875 kilo tabak, uit België over de grens
gesmokkeld, werd gevonden.
De autobus werd voorafgegaan door een verkenner,
die nog tijdig kon waarschuwen, zoodat de autobus een
anderen weg nam. Maar se werd toch achterhaald.
De inzittenden lieten den autobus in den steek maar
werden te Fllnes gearresteerd. De waarde van de tabak
werd op 55.000 francs geschat. Bij het bekende prohibi
tieve stelsel zal de amokkelpartjj aan de gevatte perso
nen zeer duur te staan komen.
NADERE BIJZONDERHEDEN.
Omtrent het stranddrama in het Fransche badplaatatje,
Boulogne, waarvan dezer dagen melding werd gemaakt,
schrijft de Parijsche corr. van de „Msb." nog de volgende
bijzonderheden:
Het drama van de St. Jozefsvacantiekolonle van Rijs-
Sel heeft het parket naar het strand van Sainte Cécile
bij Boulogne gevoerd. Het is gebleken, dat een mach
tige ondergolf de belde knapen naar zee heeft gesleurd.
Te Brussel werd dezer dagen een Italiaan gearresteerd
op aanwijzing van één zijner landgenooten, zekeren del
Vecchlo en op verzoek van twee Italianen, Cestarl Se-
nofonte en RIzzo, die in dienst blijken te staan van de
fascistische politie. De gearresteerde Italiaan werd be
schuldigd van deelneming aan den jongeten aanslag op
den koning van Italië te Milaan. Del Vecchio zou voor
deze verklikking, naar Le Peuple weet te melden, 3000
francs hebben ontvangen.
En zooals reeds in ons nummer van gister gemeld, is
nu in den nacht van Maandag op Dinsdag Senofonte,
die te Luik den avond met del Vecchio had doorge
bracht, kort nadat deze afscheid had genomen, door
twee mannen aangevallen, die verscheidene
EEN EERLIJKE CHAUFFEUR.
Verliezer en vinder tegelijk op het bureau.
Wat wordt er niet in een taxi vergeten! Want al
schijnt de mode van de in huur-auto's vergeten pa
relsnoeren wat uit de mode gekomen het is vieux
revolver- jeu en iedereen draagt zijn paarlenketting de ver
schoten op hem losten. Zwaar gewond werd Senofonte geetachtigheid wordt er toch niet minder op.
naar het ziekenhuis overgebracht Del Vecchio 13 dóór Gisteren vervoegde zich aan een Parijsch politie-
de Luiksche politie gearresteerd op het oogenblik dat bureau een meneer van een bank met de mededee-
hij in den trein stapte naar Brussel. Blijkbaar wordt hij ling, dat hij een portefeuille met 140.000 frank in een
verdacht van medeplichtigheid aan dezen politleken aan
slag. Een der aanvallers zou eveneens bekend zijn.
DB FAT%TTT.Ai iHuftl! GERUCHTEN STERK
OVERDREVEN.
(Wen NV «aar slechts ruim 8 mllUoea francs
Gelijk dezer dagen gemeld, ligt eedert eenlge weken
nabij Bell-Isle, niet ver van de monding van de Lolre,
een Italiaansch schip, de Artlgllo, voor anker boven de
plaats, waar het In 1917 gotorpeteerde Belgische Congo-
achlp, de Hllsabethville, zich op den bodem v&n de zee
bevindt en zijn duikers bezig met sommige deelen der
lading naar boven te halen. Dit werk heeft hoofdzake
lijk tot doel eenlge kistjes met Congoaiamanten terug
te vinden omtrent de waarde waarvan allerlei fabel
achtige geruchten de ronde doen. Sommigen spreken
van een schat van 25, anderen zelfs van 50 millioen
francs, maar dit blijkt alleszins overdreven te zijn.
taxi had laten liggen. Hij kwam tegelijk op het bu
reau met een chauffeur, een Rus, die aan den com
missaris kwam vertellen, dat hij esn ,?ortefeuiHth» gi
met 140.000 franl; in zijn wngen had gevonden. H^k
verleren voorwerp bleek het gevonden voorwerp \LT«\
zijn.
10 PERSONEN VERDRONKEN.
sr
ren
i t
e.
ver
ng
ari
Reuter seint uit Melbourne d.d. 15 dezer:
Drie personen, waaronder twee vrouwen, zijn he-Epi.
den verdronken in een automobiel, die in de rivlT^
de Yarra gestort is.
GEEN VERGIFTIGING.
In verband met het chemisch onderzoek van h«
stoffelijk overschot van Loewenstein, gingen deze:
dagen andermaal geruchten over een vergiftig^
van den bankier. 0]
Deze geruchten schijnen niet bevestigd te worden ,L
Wel zijn bij het chemisch onderzoek sporen vaif
eni
Het ie merkwaardig en betreurenswaardig hoe wei
nig men in West-Europa eigenlijk van Turkije afweet
Ik geloof dat indien er niet in het bloedtydperk van
•ultan Abdul Hamld H steeds grappige teekeningen
in de geïllustreerde bladen waren voorgekomen, men
nog minder van Turkije zou weten.
De Turken zijn ons steeds als de beulen der Ar
meniërs geschilderd en het is vooral aan Gladstone te
wijten, dat wij omtrent die Armenische quaestie zeer
eenzijdig zijn ingelicht Gladstone, een fanatiek kerksch
In de opgehaalde brandkast van den kapitein, vóór man, kon niet anders in de Armeniërs zien dan slacht-
enkele dagen geopend, trof men geen diamanten, maar offers van de Mohamedanen en zich geen rekenschap
slechts een betrekkelijk geringe som geld aan. Nu wordt geven van de feiten, die de ruwheid der Turken tegen-
elders, In de lading, naar de diamanten gezocht. over de gewetenlooze Armeniërs in een geheel ander
Volgens een mededeeling door een der directeuren van deden zien en verklaarden,
de Forminière, de Congoleesche diamantmaatschappij, Hoe heeft zich eigenlijk dat Turksche Rijk gevormd?
w aan een redacteur van het Brusselsche Laatste Nieuws Laat ik trachten U dat zoo kort mogelijk uit te leg-
De kinderen waren aan het baden op een plek, waar gedaan, bestond de zending diamanten, aan boord van gen Oost-Europa grenst aan Azië en wel aan Kleln-
nlet meer dan 50 cM. water stond, dcch een dergelijke
grondgolf doet het peil vaak tot twee meter stijgen
in enkele seconden.
Het lijk van abbé Pierre Sacré is aangespoeld en
bleek nagellndrukken te bevatten aan den hals. De kleine
Leclercq schijnt hem volkomen verlamd te hebben, zoo
dat beiden verdronken.
Een tragische bijzonderheid Is het, dat de Jonge Es-
cadler aanvankelijk niet vertrekken zou, daar zjjn mod
der beangst was. De jonge abbé stelde haar gerust en
zelde hem geen oogenblik te zullen verlaten. Hij heeft
woord gehouden, maar hij is met het knaapje ver
dronken.
de Elisabethville, slechts uit 12.000 karaat, alle kleine
steentjes, een waarde vertegenwoordigend van 21.000
pond of, in Belgische munt, ongeveer 3.675.000 francs.
De diamanten waren verzekerd en de Forminière is dan
ook schadeloos gesteld voor het geleden verlies. Het is
trouwens niet waarschijnlijk, dat de opsporingen die
thans geschieden, door de hooge kosten, welke eraan
verbonden zijn, geheel zullen kunnen worden gedekt.
ONGELOOFLIJK EN TOCH WAAR.
In één van de kleine streken bij Bayonne werd een
prachtig paard geleid om te baden. Het dier zakte ech
ter door zijn gewicht weg in den drassigen bodem.
Op dat oogenblik kwam een ezel voorbij, die blijkbaar
de drinkplaats beter kende. Hij begaf zich te water en
beet ln het koptuig van het paard, dat hij flink tus-
sohen de tanden bekneld hield. i
Een voorbijganger, die het zag, kwam ook te hulp en
met de vereende krachten van den voorbijganger, een
staljongen en van den ezel, werd het paard gered.
Si non e vero... is men geneigd te zeggen, maar het
feit is bevestigd door den pastoor, die aan de krant van
Bayonne het gebeurde vertelde, aldus ae Parijsche corr.
van de „Msb."
Welke vrouw zal nu op deze manier een man wil
len krijgen?
Dat wil ze wel, wanneer het maar niemand weet
Welke vrouw zou nalaten er over te spreken, al was het
alleen maar om af te keuren? Maar we moeten dat
idee meer uitwerken. Het Is niet voldoende dat een man
goed Is, dat trekt de menigte niet.
Dat behoort (och eigenlijk wel zoo, want het ls
zeldzaam genoeg.
.Schei uit, kerel; we moeten een onweerstaanbare
aantrekkelijkheid zien te vinden.
Maar wat?.
Weet ik veel! Stand, rijkdom! Waarom niet alles
tegelijk? Waarachtig, nu weet ik, hoe we het moeten
aanleggen. We moeten felkleurlge aanplakbiljetten over
heel Engeland verspreiden, over de neele wereld, om
het bekend te maken.
Onmogelijk.
- Onmogelijk? Onzin. Waarom onmogelijk?
Och, het is te gek om van te praten. Waar ter we
reld moeten we dan dien echtgenoot vandaan halen, en
den stand en den rijkdom? Hoe kunnen we dat alles
aanbieden, wanneer we nog geen kwartje eredlet heb
ben? Dat zou pure zwendel zijn.
Zwendel! Daar hou ik juist van! Wacht nu maar
even af, totdat ik het.heb uitgewerkt, en kijk dan nog
eens of het zwendel is of niet
Maar hoe het ook zij, zal het wettig zijn? Loterijen
zijn bij de wet verboden, zei Jaok
Och, maar geen zwarigheden, rlop Otto. We be
hoeven het toch geen loterij te noemen, en dan nog: het
zou den autoriteiten toch eerst een paar maanden koeten
om dat uit te maken; maar we kunnen er een paar
voorwaarden aan toevoegen om bulten schot te blijven.
Ik zal Brown Sc Gay daarover raadplegen. Maar hoe het
ook zij, ik ben er voor om het te probeeren. Als we er
maar mee bovenop komen, dan zijn we waar we wezen
willen.
Maar zelfs als het geen kwaad kan, zou het dan tooh
niet tamelijktamelijk onwaardig van J3e Komeet"
zijn, om zoo iets ta beginnen? 4
Jack, weea nu niet zoo gruwelijk hooghartig. Zit Je
in de put of niet?
Jo weot heel goed van weL
Verlang Je er uit te komen of alet?
Natuurlijk, maar...
Geen maren, asjeblieft, totdat ik uitgesproken heb.
Heb je ons verzocht om een middel te bedenken om Je
er uit te heipen, of niet?
Zeker, maar...
Geachte chef, zit nu niet te snaren". We hebben
een middel gevonden en nu haalt meneer zijn neus op.
Is dat eerlijk? Is dat verstandig? Ia dat goed?
Het ls niet voornaam.
Kijk eens, oude jongen. Laat dat maar aan mij over
JU bent een tikje te waardig en te literair en al der
gelijke dingen meer. Ik zeg je: er steekt voordeel in. Of
heb je dat soms niet noodlg?
Jawel, maar het karakter van het blad...
Alweer een maar. Wat wou J* zeggen over het ka
rakter van het blad? Wij spelen open kaart Je hebt
toegegeven dat we een pakkende reclame noodlg hebbssu
Wordt vervolgd.
EEN HOTEL TE SALONIKI MET STEENEN
GEBOMBARDEERD.
Naar Wolff uit Parijs meldt, verneemt de „Chicago
Tribune" uit Athene, dat in den nacht op den 13den
Augustus ongeveer 100 republikeinen de deuren en ven
sters van het hotel Majestic te Saloniki met ateenen
hebben gebombardeerd, wijl daar de leider der royalis
tische party Tsaldaris verbiyf gekozen had.
EEN DIER MET GEVOEL EN INTELLIGENTIE.
Naar aanleiding van de berichten, die dezer dagen
in de bladen voorkwamen, over een „sprekende hond",
welke in het bezit zou zyn van een mej. Hilst te Arn
hem, schrijft de Brusselsche corr. van de N.R.Ct het
volgende over een ander honden-wonder.
Azië en is daarvan door Hellespont, Zee van Marmora
en Bosphorus gescheiden.
Klein-Azië is in vroeger eeuwen een land van groote
beteekenis geweest en zal, indien vrede ons deel mag
worden, weer een groote economische rol gaan spelen.
Grieksch-Jonische kolonisten stichtten in het Westen
en Zuiden Smyrna, Ephesus, Mllete, Prienne en Hall-
carnassus, Grieksch-Dorische kolonisten stichtten in
het Noorden hun nederzettingen, waarvan o.a. Troje
een groote bekendheid heeft gekregen.
Tot de bekende machthebbers in de oudheid behoorde
Cresus, die zeker zyn rijkdommen aan het door hem
veroverde Klein-Azië te danken had (ruim 500 jaren
vóór Christus). Later veroverde Alexander de Groote
Anatolië en liet het aan zyn veldheeren na. Een van
hen, Lysimachos, heerschte over Ephosua en verlegde
deze stad, daar de zee zich door verzanding van haar
weggetrokken had, naar de zee toe, waarna Ephesus
een schitterend tydperk van bloei en cultuur gekend
heeft (ruim 300 v. Chr.)
In later jaren streden de koningen van Bergamos
en van Pontus om de opperheerschappy ln Klein-Azië,
tot ongeveer een eeuw voor de geboorte van Christus
de Romeinen Klein-Azië bezotten.
Het. Romeinsche tydperk was een periode van wel
vaart en bloei. De ruïnes der steden getuigen van
schitterende bouwwerken. Kunsten en wetenschappen
verspreidden zich van uit Klein-Azië over de toenmaals
bekende wereld. De invloed van Klein-Azië op de be
schaving van Europa is byzonder groot geweest Byna
zeven eeuwen heeft Klein-Azië vredp en rust gekend,
totdat in 603 koning Closros n van uit Perzië Klein-
Azië binnenviel en veroverde, doch later weer ontruim
de. Kort daarop kwam van uit het Zuiden de vyand
oprukken, die een tijdlang een rol In dat gedeelte der
wereld zou spelen.
Arabieren, tot den door Mohamed gepredlkten gods
dienst „Islam" overgegaan, verlieten hun land en ver
overden allengs Palestina, Perzië en Klein-Azië. Hier
stuitten zy af op het Oost-Romeinsche Rijk, waarvan
In de ïyst van de „Gessellschaft für Tlerpsychologie
fungeert, onder de 36 gecontroleerde, spellende, en
tellende paarden en honden, als nr. 35, Tommy.
„Zou" een veel vroeger nummer in 't bezit van de zetel ln Constantinopel (Byzantium) gevestigd was.
mme- Carita Borderieux te Parijs, ls, reeds sinds jaren, Nog waren de Byzantynen krachtig en konden zich
zelfs „op de planken": lk had 't voorrecht hem destyds succes tegen de Mohamedanen verzetten en dezen
te zien, en was dus met het wonder, dat een dier ls, en zeifg tot don terugtocht dwingen en kwam Klein-Azië
hoe het werkt, niet geheel onbekend. weer aan het Oost-Romeinsche Ryk terug.
Toen na 't aanschouwen van Tommy's werk sta Ha enkele eeuwen van rust naderde opnieuw een
lk weer met nog grooter aanbidding voor de pracht der
Schepping enmet nog grooter schaamte over de
vyand en ditmaal weder uit het Oosten.
Het waren eveneens Mohamedanen die,
naar hun
zinnelooze ruwheid, waarmee de mensch tegen het dier opperhoofd, Seldsjoeken genaamd, zich van hun hoofd-
optreedt
Tommy, ln 't bezit van Mme. R. te Br. werd, als
jonge, tot wonden mishandelde, en vervuilde, zwerver
opgenomen. Opgegroeid tot een forsch, groot, tameiyk
bruusk dier, begon men hem naar de methode-Bor-
derieux te onderrichten, en, het volgende kregen wy te
zien.
Aan de groote ruwhouten tafel staat Tommy met zijn
voor\pooten; groote letters, op karton, worden tot een
woord gelegd (hU kent er nog slechts een tiental).
Op de vraag: Wat is dit woord? tikt hy met de rech
terpoot 't aantal letters.
Op de vraag: wat is deze letter? tikt hij, 't overeen
gekomen aantal malen, dat, volgens genoemde methode,
de letter respecteert.
Het 2de bedrijf was rekenen: Vragen als: „Wat ls
18 -f 7( of 33 8, worden, zooals altyd, razend vlug
beantwoord: de tientallen, met een tik, of beter: „krab"
met de linkerpoot, de éénheden met de rechter.
Eenmaal gaf hy, by een getal over de 30, slechts .twéé
„krabben" links, doch, vulde toen de éénheden, rechts,
korrekt aan.
Na circa tien minuten wprdt hij moe; tien minuten
schynt, tot nu toe, zijn limlte te zijn, wij, die dit niet
wisten, merkten het duideiyk op.
Toen kwam het derde bedryf, en dit was wel het aan-
blddelijkate van alles:
Op de vraag, hoeveel kaakjes hy, als belooning, wilde,
tikte hy 32.
Men vertelde hem, dat dit te gulzig was, en hij kwam
af tot 20.
Acht werden hem gegeven; eenigen vielen op den
grond, doch, kennelijk, had hy ze goed geteld, want hy
bleef stil staan, klom weer met de voorbeenen op de
tafel en tikte 12. Toen gaf men er hem 5. Zelfde voor
stelling, en zeven tikken. Hy kreeg er 5, en, na de
laatste 2 met zyn rechterpoot te hebben gereclameerd,
marcheerde hy af.
Nog twee vermeldenswaardige feiten: een paar maan
den werd het onderricht, door ziekte ln 't gezin, stop-
staxngenooten, die Turken geheeten werden, afgeschei
den hadden. Seldsjoek werd opgevolgd door Sollman,
die in 1071 een overwinning op keizer Romanos be
haalde.
De Kruisvaarders veroverden Klein-Azië weer op de
Mohamedanen. Het was echter niet duurzaam, en de
heerschere over Klein-Azië wisselden elkaar gestadig
af, totdat ten slotte de Christenen zich geheel uit Azië
moeeten terugtrekken en het Romeinsche Rijk tot
Europeesoh gebied beperkt bleef.
Inmiddels hadden zich ln het kamp der Seldsjooken
ook moeilijkheden voorgedaan met het gevolg, dat een
der veldheeren, die steeds meer terrein ln Klein-Azië
veroverde, zich van de macht wist meester te maken
en wiens zoon als Osman I de heerscher over de Os
manen en over Anatolië werd (1802).
Het kon niet uitblijven, dat dese beerschers tracht
ten meer gebied te veroveren en daarbij ook op By
zantium het oog gericht hadden. Steeds .wist echter
het Oost-Romeinsche Ryk de aanvallen af te slaan,
totdat tenslotte sultan Mohamed n, in 1458, de poort
van Byzantium binnen drong en hier zijn residentie,
Stamboel, vestigde.
Hei Oost-Romeinsche Rijk wae te grond oa gegaan,
de Osmanen, de Turken, hadden vasten voet ln Europa
gekregen en souden dat tot heden behouden.
De macht der Osmanen steeg neg aanzienlijk, toen
ln 1518 de sultan tevens tot Kallef (heerscher over de
geloovigen) verheven werd.
Gelukkig voor de Europeanen was er echter spoedig
een kentering te bespeuren ln de krijgskansen der
Turken, hun geluksster op het slagveld taande, ondanks
het rijks-embleem, ster en halve maan.
De ster fonkelde niet meer zoo sterk als voorheen en
de positie van Turkije werd meer en meer een lijdende,
het meest karakteristiek aangeduid door de benaming
„de zieke man'
Steeds werd in spotprenten de sultan afgebeeld als
,de zieke man". Toch speelden de Turken in het Euro-
gezet: de de laatste les, had men T. nog t onderscheid peesch concert nog lang een belangrijke rol.
TT.._ Callran ft» inn(n_ A
tusschen blauwe, roode en witte bloemen geleerd.
En na 4 maanden bleek hy dit nog te weten.
Voorts heeft de hond, kennèiyk, in zyn eerste levens
maanden, den mensch als een zoodanig gevaarlijk wezen
leren kennen, dat rij met geen stok uit de villa is te
krijgen.
De geheel e voorstelling ging spelendertis; telkens ging
Hun macht in den Balkan en Klein-Azië maakte
het wenschelijk met de Turken rekening te houden, of
men wilde of niet
In den Krim-oorlog, tusschen Turkije en Rusland
trokken Engeland en Frankrijk partij voor de Turken.
Dit kon echter niet verhinderen, dat de Ruwen zoo
wel als Oostenrijkers de macht vaa hst Turksche Rijk
hy ons eens besnuffelen, of drinken, en steeds, onder ondermijnden en dat lao&z&am maar zeker de Turfc-
't wrk door, was hij de handige, en efetgr&ge hond,
die, als een croupier, met zija forechea voorpoot het
sche macht in den Balkan afbrokkelde. Het ging Tur
kije eindelijk zoo slecht, dat het land ia 1875 bankroet
et
ging. Dit was te bedenkelijker, omdat de Turksotycoi
schatkist behooriyke inkomsten had kunnen trekkdoek
indien niet zooveel aan de strijkstok was biyven hang* Jo
en de Sultane niet te groot geleefd hadden. be
Turkye had belangrijke revenuen, o.a. doordat üwt
meeste Balkanstaten schatplichtig waren. Het Leeuwes p*
aandeel kwam echter uit Klein-Azië. Dit land was aa: vo
vankeiyk nog goed bestuurd geworden onder de Ar» re
bieren, maar de Seldsjoeksche heerschers waren w n
goede veldheeren, doch slechte administrateurs gi
weest. a
Havens verhandden, rivieren verliepen, valleien vei rgf
armden, steden liepen leeg.
Klein-Azië, eens de voorraadschuur voor het Ro*
melasche Rijk, eerder nog de hoorn van overvloed voo
een Cresus en een onultputteiyke hulpbron voor er. an
Xerxes, was uitgeput, verarmd en ontvolkt Steeds we« en
moest het land zijn zonen afstaan voor het leger vut*^
den sultan, zelden zag het die zonen terug en wannw te
dan wel, dan verminkt en onbruikbaar op het land al4 at
arbeider, ongeschikt voor werk. In den Balkan kon df&0(:
landman zich ontwikkelen, ln Klein-Azië was dit od fev
mogeiyk en wie heden ton dago het Naburige Oostu 'en
bezoekt, ziet de tegenstelling duideiyk.
In Griekenland en Macedonië staat de akkerbotn ne
op een veel hooger peil dan ln Klein-Azië. Arm Kleio n
Azië! 'k
Na het Romeinsche tijdperk een kampplaats de 8®'
deelhebbers aan de Groote Volksverhuizing en onderst 'k!
in het Osmaansche tydperk uitgemergeld en verwaai 60
loosd. K
Pas toen de Jong-Turksoho party invloed in de regel tie
ring had gekregen, wyzigde Constantinopel een weinl 1
de politiek ten opzichte van Klein-Azië en werd er g»
zocht naar verbetering der toestanden en naar ooftcj
plooiing der hulpbronnen.
Uit die jaren zyn o.a. afkomstig een rapport JacksA
over de normaliseering van de rivier de Meander j Gi
de verbetering van de vallei van dien naam e< k
rapport-Holzmann omtrent grondverbetering in de Dell
van Adana. j
Tevens werd een begin gemaakt met de grondverf*
tering naby Konia, de oude hoofdstad dor Seldsjoekit ln
Wat kon men echter voor degeiyks en duurzaams vei j
wachten van Sultane ala Abdoel Hamid n, die v* fl(
1876 tot 1909 regeerde! ek
Wel moest hy in 1876 den eed op een grondwet iJ ye
leggen, maar ln de practyk stoorde hy zich daar wei
nig aan, totdat hy 'ln 1900 door de opstanden in Mace j
donlë wel gedwongen werd de grondwet weer ln tifl
voeren en aan de Jong-Turken Sjefket Pacha, Envei &g
Bey en Talact Bey de regeeringstaak op te dragen, mei i:
den eerstgenoemde als grootvizier. va:
Tegenslag op tegenslag trof de Jong-Turksche partü J;
Bosnië en Herzegowina werden door Oostenrijk-Ho» ii
garije, Ooat-Roemenië door Bulgarije geannexeerd v;
Abdoel Hamid meende een staatsgreep tegen de Jonf 1
Turken te kunnen wagen, maar het bleek dat hy hui t.
onpopulariteit overschat had, welke fout hy door af- 1
stand doen van den troon en verbanning naar Saloniki 10
moest boeten.
Mohamed V volgde hem op. 1
De Jong-Turksche regeering bleef ongelukkig.
Italianen namen het eiland Rhodes en het aan 4»
Noordkust van Afrika gelegen Tripoü in bezit en bi
hielden dit tot heden. ,ei
Oud-Turken kwamen ln de regeering, doch met h*
gevolg, dat de Balkan-mogendheden zich vereenigds
ia een pogen (1912) om Turkye uit Europa te werpei
De poging mislukte weliswaar, doch Albanië moest 0»
afhankeiyk verklaard worden.
Weer kwamen de Jong-Turken aan het bewind
kozen in 1914 de party der Centrale Mogendheden. D
Invloed van o.a. Goltz Pacha en anderen bleek £tt*
genoeg geweest te zijn om de Turken tot dit avd
tuur te doen besluiten.
Ten einde hun pogen kracht bij te zetten, verkol
dlgden zy den Heiligen Oorlog en meenden daardoo
te bereiken, dat de vele Mohamedaansche onderden*
van Groot-Britannië zich tegen dat land zouden
ren. Niets van dien aard geschiedde en al mochten
Turken by de Dardanellen de overwinning op de Eogé
sctoon behalen, zij verloren op den duur in Palesttt
»Meeopot&mië en op den Balkan. Overal leden zy M
onderspit en moesten den 31 Ootober 1918 den Wap*
stilstand van Moedros teekenen.
Laten wy zien wat van het trotsche Osmaansche
aan het eind van den Wereldoorlog overbleef.
Waar was de geest van Osman I, van Mohamed Bij
Ondergegaan als gevolg van eeuwenlang wanbebe*|
en corruptie.
Do Sultans en hun satellieten hadden veel geld so»|
dig en waren weinig kieskeurig in de keuze di
te komen.
Alle vette posten waren erfelijk en te koop. In 81
en Leger heerschte een nepotisme, gebaseerd op
kooperij.
De veelwijverij werkte verzwakkend op de bevoll
De rijken werden verwyfd, de armeren lui
De onbemiddelde man schafte zich maar al te graaf
2 of 8 vrouwen aan, die hij hard liet werken en
slavinnen behandelde, terwyi hy rustig toezicht hieM
in het café zijn koffie slurpte en pijp rookte.
De ryken met hun vrouwen en byvrouwen, b®
eunuchen, die de harem moesten bewaken, werden
van zelf sprekend gedegenereerde zwakkelingen.
Arme vrouwen, arme meisjes, die feiteiyk van
jeugd af aan van hun vrijheid beroofd waren.
Wie over het lot dier jonge vrouwen uit het SulW*
tijdperk wil lezen, schaffe zich „les DésenchantJ»
van Pierre Lotti aan. Eenigseins overdreven,
mooie romantiek.
Doch zooals gezegd, de wereldoorlog braeht voor l*
eens zoo machtige Turksche Sultanarijk aen Ja*"*
lijk
CWordt vemlff'
