WIERINGEN.
TWEEDE KAMER.
OUDE NIEDORP.
ZIJPE.
BARSINGERHORN.
LANGENDÜK.
KOEGRAS.
WINKEL.
Uit onze Omgeving.
T.B.C.-bestrijdiné
onder het Rundvee.
et
De Voorzitter zegt, dat op bedoelde plaatsen het
is geschied door de bewoners van de boerderijen
zelf. Spr. is ook van het nut ervan overtuigd, maar
de kosten zullen niet gering zijn, want er zijn nog
heel wat van die plaatsen.
De heer Nannis uit zijn teleurstellinig dat de ge
meente zoo weinig voor de veiligheid van het ver
keer doet.
B. en W. zullen het idéé- Jimmink overwegen.
De heer Jimmink wilde bij hem zelf wel voor het
aanbrengen van die waarschuwingsteekons zorgen.
De bouwvallige school die stormen trot
seert.
De heer Hooij vraagt wat B. en W. van plan zijn
met do oude school te Oudesluis te doen en waar B.
en W. die zullen verkoopen, geeft de hoer Hooij in
overweging om dan te bepalen, dat do school gesloopt
moet worden.
De school is afgekeurd als heel gevaralijk,
maai' staat er nog trots de zwaarste stormen van
verleden jaar en dit jaar. Het gebouw is geen haartje
uit het lood gegaan, en staat daar nu tot spot van de
gemeente.
Do Voorzitter wijst er op, dat B. en W. nooit ge
legd hebben, dat de school gevaar opleverde, spr. is
zelfs naar Den Haag geweest om te verzoeken de kin
deren weer in de school toe te laten.
De heer Nannis wil de redeneering van den heer
Hooij beschouwen als een geestigheid, die de heer
Hooij wel meer zegt en haar voor kennisgeving
aannemen.
Hierna sluiting.
Hiermede was de plocbtlgbeid geëindigd en vereonig-
den de officieele personen zich ten raadhuize waar de
eerewijn werd rondgediend.
MINISTER WASZINK VERDEDIGT 2HCFÏ,
Voordat minister Waszink gister in de Tweede Kamer
het spreekgestoelte beklommen heeft om zich te ver
dedigen tegen de aanvallen op zijn beleid in het depar
tement van onderwijs, zijn eerst nog enkele afgevaardig
den aan het woord geweest, hetgeen meer een vervolg
fee toekende van de eritiek hunner collega's van den
Vorigen.
Alleen door den heer Wijnbergen (rJk.) werd met een
waardeerend woord over het optreden van den minister
gesproken. De scherpe aanvallen op minister Waszink
waren onredelijk en ongegrond, geenszins de meening
van den heer Gerhard (s.d.) die de rede van baron Wijn
bergen kenschetste als een doorloopende poging om den
minister te verontschuldigen. Volgens dezen afgevaardig
de had nu eenmaal deze minister, krachtiger tegenover
„Financiën" moeten optreden. Het is onbehoorlijk om
een andere voorstelling v&n zaken te wekken.
De chrls. historische afgevaardigde, de heer Weit-
kamp, vindt dat er te veel geleerden komen. Onder hila
riteit betoogde hij, dat het aantal geletterde stomme
rikken grootor ie dan het aantal ongeletterde er zijn
koppen, die vol wiskundige formules zitten, die niet
eens htm oigen salaris kunnen uitrekenen l
Wanneer Mej. Katz het stokpaardje van den heer
Duymaer van Twist een leerstoel in de homoepathie
nog een oogenblikje bereden heeft, is eindelijk het
©ogenblik aangebroken, dat de minister, aan het woord
komt. Bovengenoemde leerstoel en mede die in het
Friesoh, alsook het spellingsvraagstuk kregen eerst een
beurt
In zake do wachtgelders zeido de minister, dat bin
nen niet al te langen tijd het wetsontwerp tot wijziging
van de bepalingen aangaande de wachtgelders de Ka
mer zal bereiken.
Verder wijdde de minister aich aan een bespreking
over de op hem uitgeoefende eritiek, waarbij hij er op
wees, dat toen hij het bewind overnam, de omstandig
heden, zoowel zakelijk als financieel ongunstig waren.
Voor alles had op het program van het kabinet „be
lastingverlaging" gestaan, en aan dit cmlnistrieel pro
gram had ook de minister van Onderwijs zich niet kun
nen onttrekken. Dus niet alleen hij, doch alle ministers
zijn door den minister van Financiën overheerscht ge-
wordon.
D© vergadering werd daarop, nadat de heer Duymaer
van Twist zich nog had verzet, tegen het niet houden
van replieken, tot heden verdaagd.
De in dit blad voorkomende advertentie geeft mel
ding dat de beer His. Wilms, Boekhandelaar te Hip-
polytushoef, zijn leesbibliotheek heeft uitgebreid tot
875 boeken. De liefhebbers van een goed boek wor
den hierdoor in de gelegenheid gestold, hun lange
winteravonden goed te besteden.
Dinsdag werd in de cantine der M.U.Z. te den
Oever voor de ouders der schoolgaando kinderen
te Oosterland eene operette opgevoerd en wel ..Re
pelsteeltje" in vijf bedrijven. Het was do generale
repetitie van dit zangspel. Velen hadden aan den
oproep gehoor gegeven en hebben van het mooit
spel genoten. Tooneel en costuums waren allerkeu
rigst. De bezoekers waren zeer voldaan over zoo'n
uicoien avond.
Te ongeveer 3 uur Woensdagmiddag stoomde
de stoomboot „D;e Zeemeeuw" met St. Niep1 aas en
ijn knecht aan boord de haven van den Oever bin
nen. De muziekvereeniging „Apollo" was van deze
komst op de hoogte gesteld en gaf, opgesteld aan den
wal, eenige bekende liederen ten gehoore. D-i altijd
zeer vriendelijke Sint was ook dezen keer goed ge
luimd. Al wuivende en vriendelijk knikkende be
groette hij de zeer vele kinderen en ook oude 'en,
welke voor deze gelegenheid naar de haven waren
gekomen. Met muziek voorop ging het in optocht
naar de cantine der M.U.Z., waar de Sint naar bin
nen ging en gevolgd door een groote schare kinde
ren, welke daar met behulp van rappe handen wer
den onthaald.
Daarna werd opgevoerd de kinderoperetto „Ree-
pelsteelt je", wat met groote aandacht werd gevolgd.
Tooneel en costuums waren keurig verzorgd.
Zeer voldaan gingen allen daarna huiswaarts en
menig kind zal nog wiel van dien goeden Sint droo-
men.
Gisteren namiddags te 2 uur had alhier de officieele
opening plaats van de geheel vebouwde O. L. school.
Bijna alle ouders der leerlingen waren hierbij tegenwoor
dig, zoomede de leden der oudercommissie, commissie
van plaatselijk schooltoezicht en de commissie tot we
ring van schoolverzuim. Voorts waren aanwezig Burge
meester en Wethouders, alle raadsleden, de Inspecteur
van hot Lager Onderwijs in do inspectie Don Helder, de
architect de hoor Saai te Alkmaar en de aannomor Boe
kei.
Allereerst werd het woord gevoerd door den Burge
meester, die na allen en inzonderheid den Inspecteur,
welkom te hebben geheeten, memoreerde hoe de ver
bouwing was tot stand gekomen, en een woord van hulde
braoht aan den architect, die er in geslaagd is de oude
school to verbouwen tot een fraaie dorpsschool, modern
Ingericht waarin aelfs sohoolbaden niet ontbreken. Ook
aan den aannomor komt, zegt spr. een woord van lof toe,
«oomedo aan allen, die aan de verbouwing hebben mee
gewerkt Spr. hoopte nu het onderwijs in de verbouwde
school woldra horvat zal worden, het onderwijs zou blij
ven wat het was, een onderwijs van goed gehalte, gege
ven onder leiding van een hoofd, die heeft getoond lief
de te bezitten voor het onderwijs en de kinderen.
De Burgemeester deed een beroep op de ouders om
het onderwijzend personeel te steunen in hun zware
taak om de kinderen op te voeden tot menschen met een
vast karhkter, die hun maatschappelijke plichten met
Ijver, toewijding en volharding vervullen. Last not least
wil spr. hopen, dat de goede verstandhouding en vrucht
dragende samenwerking tusschen schoolinspectie en het
gemeentebestuur bestendigd moge blijven.
Het zou Spr. aangenaam zijn, indien de Inspecteur, die
van zijn warme belangstelling voor het lager onderwijs
zoo dikwijls deed blijken,, de verbouwde school zou wil
len openen.
Hierna voerde de heer Ghr. Du», Inspecteur van het
Lager Onderwijs, die zijn voldoening uitsprak over deze
verbouwing en het gemeentebestuur dank en hulde
bracht voor wat hier is verricht Deze school is thans
zonder luxe, eaht modem ingericht, waarin zooala de
Burgemeester reeds Beide, schoolb&den niet ontbreken.
Dit is de eerste school in het Noorderkwartier waar deze
schoolbaden voorkomen. De victorie komt In dezen niet
uit Alkmaar, maar uit Oude Niedorp. Spr. riehtte zich
vervolgens tot de ouders en schetste ia zijn toespraak
de moeilijke taak van het onderwijzend personeel.
Door de verbouwing dor school ia bewerkstelligd dat
het onderwijs in een prettige omgeving kan worden
gegeven, wat ook vooral aan de kinderen ten goede zal
komen.
Spr. verzekerd© dat hot Lager Onderwijs de warme
belangstelling heeft van het gemeentebestuur en het
deed spr. steeds aangenaam aan op zoo prettige wijze
met het gemeentebestuur te mogen samenwerken. Spr.
verklaarde op dit historisch oogenbllk do school voor
geopend.
Hierna sprak nog het hoofd der school, de heer L J.
Schroevers, die het gemeentebestuur dank bracht voor
de energieke wijze waarop was tewerk gegaan en ver
zekerde, dat het onderwijzend personeel zou toonen dit
te waardeeren, door hun hoste krachten te geven aan
Uitslag van den op Woensdag j.1. gehouden openbare
verhuring van de landerijen dezer gemeente:
1.47.60 HA. weiland, gelegen achter het Raadhuis to
Schagerbrug (thans in huur bij J. Llgthart voor f 171
per H.A,) aan J. Ligthart voor f 170 per HA per jaar.
3.30.00 H.A. weiland onder Schoorl (thans- in huur bij
G. Doorn voor f 160 per HA.) aan P. Kapitein voor
f 160 per HA. pijer jaar.
1.79.20 H.A. weiland onder Schoorl (thans In huur
bij A. Kapitein voor f 140 per HA.) aan A Kapitein
voor f 140 per H.A perjaar.
2.14.00 H.A. woiland onder Schoorl (thana in huur bij
A. Kapitein voor f 170 per HA.) aan A Kapltoln voor
f 225 per H.A per Jaar.
De verhuring geschiedde voor den tijd van 4 Jaren.
Politie. Gevonden: een bril.
OUDHAjtwrjca,.
Met Ingang van 1 Januari a.s. is tot koster der Ned.
Herv. kerk alhier benoemd de heer N. Bankersen, uit
het volgende drietal: 1. N. Bankersen, 2. M. Kramer, 3.
P. Jonker.
NUORD8CHARWOUDE.
Inlevering Rfykskleeding,
De inlevering van rijkskleeding door de dienstphon-
tigen der lichting 1913, die op 1 Oct. j.1. naar de aanvul-
lingsreserve zijn overgegaan, zal voor dienstplichtigen
uit deze gemeente plaats hebben op 14 December a.s.
te Heerhugowaard.
OUDKARSPEJL
Door W. J. Matla is aan burgemester en wethouders
ingevolge de Hinderwet vergunning gevraagd tot het
plaatsen van een electromotor in het perceel, wijk A no,
143, die in dit ptrcwel een wagenmaker# en carosserie-
fabriek zal oprichten,
NOORUSCHARWOUDE.
Voor de afdeeling van het Instituut voor Arbeiders
ontwikkeling sprak de heer Goud uit Den Haag over
den Nieuw-Malthusiaanscb.en Bond. Spr. zeide dat de
Bond z#n naam ontleent aan Maltus, die in de vorige
eeuw leefde. Hij wilde dat de menschen niet beneden
den 30-jarigen leeftijd huwden. Onze tijdgenooten zijn
daar tegen en wenschen jong te huwen, daar de men-
schenken in de kracht van hun leven z#n en daar
door beter in staat flinke gezonde kinderen ter wereld
te brengen. De roomsch-katholieken hebben een ver-
eenlging, die veel kinderen wenscht. De R.K. verwijten
den Nieuw-Malthusiaanschen Bond, dat zij niet van
kinderen houden, maar het tegendeel is waar.
Juist omdat wij van kinderen houden, wenschen wij
er niet te veel om hun datgene te kunnen geven, waarzij
reoht op hebben. De vertoonde lichtbeelden deden dui
delijk uitkomen, hoe vreeselijk de geslachtsziekte is.
Reeds ongeboren kinderen kunnen er aan besmet zijn,
zoowel inwendig ala uitwendig. Spr. k^am nog sterk
op tegen het abortuskwaad, wat vreeaelijke gevolgen met
zich brengt. Liever zwangerschap voorkomen, dan dit
Deze leerzame lezing werd door ongeveer 40 personen
bijgewoond.
RROEK O PLANGEDIJK.
Onze vroegere Directeur van het Post- en Telegraaf- -
kantoor, de heer W. F. O. B. Schmldt, thans» sis zoo
danig werkzaam te.Veenendaal, zei binnenkort den
dienst met wachtgeld verlaten.
LANGEND IJK.
We vernemen, dat in den laatsten tijd weer verschil
lende personen zijn gesommeerd door den curator in de
failliete coöperatie „Vooruit" om hun aandeel ln het
verlies te betalen.
LANGENDIJK.
We vernemen, dat de Coöperatie „Nieuw Leven" haar
werkterrein tot Eenigenburg heeft uitgebreid en dat
men er ernstig over denkt een derde auto aan te schaf
fen,
vatbaarheid en dan spreekt ook nog de meer of
der sterke bouw een woordje meo. Hier log ik ij
ciaai uen nauruik op. De t.b.c,-vrije opfok zaï dan
wel tot de onmogelijkheden 'blijven behooren. Hei
eigenaardig dot hierover de laatste jaren veel tin
gesproken en geschreven wordt dan vroeger,
oorzaak hiervan is wel dat de ziekte de laatste J
snel toeneemt en verspreidt. T'oen de dieren vro
in -het wild leefden vond men- geen t.b,c., maar t<
verschillende dieren nuttig voor den mensch wi
den gemaakt, door exploitatie, deed de ziekte zi(
wel voor en vooral de landbouwhuisdieren hebl
veel te lijden van t.b.c. Wilde beesten hebben er
geen hinder van, wel wanneer zij in een dierenti
gevangen zitten. Het is dan een cultuurziekte.
Het productievermorgen dat door doelbewuste tei
keus op het hoogste peil wordt gebracht, stelt zwaï
eischen aan de organen, waardoor de weerstand clï
dieren wel wat heeft ingeboet, en do vatbaarhei
voor de ziekte grooter i3 geworden. Nog een gr<
oorzaak is dat vroeger veie dieren onder onnatuur.]
ïijke omstandigheden werden gehouden. De stali
richting liet veel te wenschen over, meestal donk*
en daarin vermenigvuldigde -de bacil zich snel. Kon
er veel zonlicht in de stallen, dan wordt de ziekt
beperkt, de bacillen kunnen daar niet tegen en d
gevolgen voor het vee blijven dan ook niet achter,
wege, door een meerder of minder ernstig oplredej nog 1
der ziekte. Hiet percentage is dan ook steeds gesti gactie-
gen, vooral door het steeds zich ontwikkelen} wf
marktwezen, daar er na 1100 vooral markten opg 0f kc
richt weraen. Daardoor nam zij ook grooter afmeti; [dveefo
gen aan. maar de grootste oorzaak is van de laats to0p, f;
50 jaar het afvalproduct van de zuivelfabriek ei ifvaipr
Voor 1880 verwerkte elke boer zijn melk zelf op i pr0
boerderij en alles bleef daar. Na 1880 kwamen ]löt
fabrieken, de melk werd op een centraal punt va a j8
werkt en de afvalproducten gingen naar den vei jaj we
houder. Kalveren hebben meestal uen ges loten vorn ^ik
andere dieren open vorm, het percentage wordt groi .j^gte
ter en beidt sneller uit, vooral de laatste 50 jaai en
door de fabriekmatige verwerking der melk. Worj Z[c
er niet* aan gedaan, dan zal het nog sneller gaan men
Men dient de ziekte dus terug te dringen, door be
strijding. De kosten zijn geringer dan de schad» L0
Hoe groot de schade is, dat is moeilijk te bepalen e(jer T
daar zij een slepend verloop heeft en voor een leek wen
niet gemakkelijk is te constateeren. Openbaarde hei er
zich direct, evenals bij mond- en klauwzeer, in de eer
melkgift, dan was de bestrijding er wel al geweest, s.
Gezocht wordt naar een goed systeem van bestrij- z'ei
'rnitr s
jrd Mi
in 192
g<mn.
oen
idheid
"iteun
l«-
O vorig
i\v Kon
lisfttie
bier
den i
Rijk
K>r eb
van t
das
[en Per
ink v*
word
fan c
inig
[rek
var
in il
ling
Het fang verwachte St. Nicolaasfeest voor de school
kinderen te Winkel, heeft Dinsdagavond plaats gehad,
't Was den gcheelen dag al merkbaar, dat er iets op
til was, de jeugd was onrustig en het hart klopte vol
verwachting. Te zes uur moest alles aanwezig zijn in
de kolfbaan van den heer D. A. de Bruijn, en alles
was aanwezig, kinderen, volwassenen, die de school
banken reeds lang hadden verlaten, en ouders van
deelnemende kinderen en voorts belangstellenden. Vol,
meer dan vol was de zaal.
Het hoofd der school opende de feestelijke bijeen
komst en zette het programma van den avond uiteen,
er zou gezongen worden natuurlijk, er zouden enkele
kinderstukjes opgevoerd worden, er zou getracteerd
worden, en dan, volgens het kort geleden ontvangen
bericht zou St. Nicolaas en Zwarte Piet, in hoogst
eigen persoon dit alles eenigen tijd bijwonen en
tot zoover de inleiding.
De jeugd zet in, en weldra begint het eerste num
mer „het schimmenspel", „St. Nicolaas 's aankomst",
„zijn tocht over de daken", ,4e boomen met de maan
er door" en het „Zie de maan schijnt door de boo
men", wordt daarbij flink gezongen.
Achtereenvolgens gaan groepen van kinderen naar
hot tooneel om het geleerde ten boste te geven, want
leder moet wat doen, alleen moeten ze ten tooneele
zijn geweest, en allen doen ze hun best.
En dan komt het groote moment, er is bij geruchte
vernomen, dat St. Nicolaas in aantocht is en alle
hoofden koeren zich naar de deur. Het is een groote
menigte vol verwachting, en als dan de langverwachte
St. Nicolaas mot Piet binnenkomen, breekt er een ge
juich los, zoo hard en zoo spontaan, dat zoo'n ont
vangst St. Nicolaas zeker goed gedaan zal hebben.
St. Nicolaas heeft zijn plaats ingenomen en wordt
welkom geheeten en bedankt voor do moeite naar
Winkel te zijn gekomen.
Allen zetten in en een reeks van St. Nicolaasversjes
worden gezongen. Dan wordt door do grootere leerlin
gen opgevoerd: „Het gouden kleedje", waarvoor zij
zich de laatste dagen danig geweerd hadden en nu
hun best deden het zoo goed mogelijk weer te geven.
Tractatie gaat door en St. Nicolaas en Piet bewe
gen zich tusschen de kinderen, om'hier een vriende
lijk woord, daar een vermaning misschien, uit te dee-
len.
De Ü.L.O-leerlingen geven ons een beeld van oude
school toestan den, waarin het leven in school nauw
verband houdt met toestanden in meester's gezin, tot
groot vermaak niet alleen van de kinderen, doch van
alle aanwezigen.
St. Nicolaas had ook nog beloofd iets te zdllen Ver
tellen, en deed dit nu, in den vorm van een geestig
verhaal, van oen gezin, waarin op St- Nicolaasavond
verscheidene pakken waren gebracht, doch verkeerd
geadresseerd, zoodat opa een spoortje kreeg en een
zuigeling een kistje sigaren-. Wat vonden ze dat
leuk en wat kon die St. Nicolaas aardig vertellen.
Aan alles komt echter een einde. St. Nicolaas ziet
zich genoodzaakt zijn reis voort te zetten en nadat hij
nog een hartelijk woord gesproken heeft zal hij gaan,
maar, zonder hem te bedanken gaat dat niet, en het
is het hoofd der school, dat dit doet en in- een driewerf
hoera sluiten allen zich daarbij aan.
Met een woord van dank aan allen die de commis
sie steunde in haar werk, en aan allen die het hunne
bijdroegen in het slagen van dezen avond, aan de kin
deren voor hun werk en voorts aan allo belangstel
lenden, wordt het officieele gedeelte gesloten.
Alle leerlingen, groot en klein, krijgen nu nog een
pakj® met een verrassing mede, en dan trekt men
huiswaarts, versterkt in de zekerheid, dat St Nico
laas ton goede man is, en Piet, hoe zwart ook, toch
ook nog zoo kwaad niet is-
Tot wserwieas St Nicolaas en Pint, wenschen de
kinderen u.
Door de Besturen van de N.V. Zuivelfabriok „De
Vooruitgang" te Julianadarp, de Coöp. Zuivelfabriek
„Koegras" te Koogras, en de Rundvoefokvereeniging
„Koegraa" alhier, was gistermiddag in hot lokaal
van den hoer II. J. Beuneman, voor gezamenlijke re
kening een openbare bijeenkomst uitgeschreven, en.
was ais spreker daarvoor uitgenoodigd Ir. de Vries,
Rijkveeteelconsuleixt. voor Noord-Holland te Alk
maar, die het van zeer ve el belang zijnde onder
werp .,De T.B.C.-bestrijling onder het rundvee" zou
behandelen.
Niettegenstaande werkzaamheden dat tegenwoordig
wel toelaten, en het prachtig weer was om per fiets
enz. ter vergadering te gaan, was de opkomst nu
juist niet groot. Slechts ruim 30 personen waren
aanwezig. Door die stroeve opkomst was het ook
bijna een uur over tijd eer begonnen wercL
De heer D. Vries fungeerde als voorzitter van deze
vergadering en het speet hem, dat de zaal niet dich
ter was bezet. Vervolgens heette hij welkom den ge-
achten spreker Ir. de Vries en ook uw verslaggever
van wien hij verwachtte, dat die voor de thuisblij
vers, een leesbaar verslag zou samenstellen. De bij
eenkomst werd hiermede voor geopend verklaard,
en het woord verleend aan den heer De Vries, om
het aangekondigde onderwerp nader te bespreken.
De T.B.C., zegt spr., is een zoo ernstig onderwerp,
dat hij ook gehoopt ha-d op meerdere belangstel
ling en hiji vertrouwt dan ook dat de pers in deze een
outtige taak heeft te vervullen. Eerst wil ik doel en
wijze vertellen hoe in N.-Holland de T.B.C.-bestrij-
ding kan of moet worden georganiseerd 't zij met of
zonder overheidssteun. Wij willen het eerst over de
ziekte zelf heben, de schade die zij veroorzaakt en
of men er van overtuigd is, dat bestrijding ervan
noodzakelijk is. Van alle middelen acht spr. de be
strijding de goedkoopste en moest zekere manier.
Euwen terug kwam de t-b.c. al voor. Doctoren die
lust hadden om processen bij Egyptische mummies
te -bestudeeren, vonden ook daar al t.b.c.-verschija-
selen. Eeuwen la ng had de t.b.c. ook al de aandacht
van Engelsche en Fransohe medici, maar het duurde
toch tot 1880 eer men een stap in de goede richting
was. Prof. Koch ontdekte in 1882 dat de ziekte ver
oorzaakt werd door een bacil, de tuberkelbacil, het
welk onzichtbaar levende wezens zijn. Deze komen
in het lichaam op verschillende manieren, door het
nuttigen van besmet voedsel, inademenen van lucht,
emz. Wanneer een dier besmet wordt tracht het door
eigen weermiddelen, natuurlijk eerst deze bacillen
onschadelijk te maken, althans als het weerstands
vermogen van het dier daartoe in staat is. Anderzijds
spreekt natuurlijk de hoeveelheid der bacillen ook
een woordje mee. In den. regel zitten deze opgeslo
ten in knobbeltjes, waardoor zij gevangen genomen
worden. Deze bacillen kunnen niet buiten het li
chaam komen en anderen dus niet besmetten. Men
noemt dat gesloten t.b.c. Wel is de riekte aanwezig,
doch door tijdelijke opsluiting, zoolang ongevaar
lijk. -Uitwendig kan men daar niets van zien, en het
kan ook best gebeuren, dat het ook gesloten blijft,
zoolang het dier leeft. Door weerstandsvermindering
kan het echter heel gevaarlijk worden, o.a. door
mond- en klauwzeer, door zwaar afkalven, enz. De
bacillen verlaten dan de knobbeltjes en de strijd
vangt aan. Door de bloedbaan komen zij dan in alle
organen en tasten deze aan, bijv. de uier, de lever,
de nieren, de baarmoeder enz. De buitenlucht wordt
dan ook besmet, evenals de melk. Door schede-uit
vloeiing en mest enz. worden ook de gezonde dieren
aangetast. Dat noemt men open vorm van t.b.c. en
dieren, die daaraan lijden zijn groote smetstof ver
spreiders. Kan men bij den gesloten vorm niets zien
anders is dat met den open vorm. Iedere soort heeft
zelfs zijn bijzondere verschijnselen. Onderzoek door
een deskundige, den veearts is dan gewenscht om te
weten met welke ziekte men te doen heeft.
Ik heb U thans verschillende soorten genoemd.
Het percentage is echter zeer verschillend, de lon
gen echter -het meest. Van 100 dieren hebben 50 long-
t.b.c., 13 lever-, 19 nieren-, 3 baarmoeder-, 10 darm
en 5 uier-t.b.c.
Uior-t!b.c. gaat meestal gepaard met long-t.b.c.,
waardoor de bacillen in de melk terecht komen. De
bacillen kunnen lang in leven blijven Vooral in don
kere en bedompte stallen. Veel vee wordt besmet
door de afvalproducten der zuivelfabrieken, vooral
kalveren. Deze toch worden t.b.e.-vrij geboren, behal
ve aln er baarmoeder t.b.c. 1» doch in dn* regel zal
zulk een koe het kalf wel eerder verwerpen. De
ziekte ia niet erfelijk, dat is wel het geval met de
ding. De schade door t.b.c. veroorzaakt is echter zeei
groot. Wanneer het dier een strijd in het lichaam
heeft te voeren, is het niet tot productie in staat, tWT(
de voed8elbenutting van een dergelijk dier is on- ^OOI
economisch, het is dan een z.g.n. doorjager. Bestrij- vej
ding der ziekte houdt echter ook nog verband met sar
de premies van de slachtveefondsen. ükscii
Door de landelijke landbouworganisaties is een
commissie benoemd om het t.b.c.-vraagstuk te beatu-
deeren, en de schade in cijfers vast te leggen en tfl -
.berekenen het perc. dat de fondsen zouden moeten
j heffen. Berekend is- dat een derde van de premis
I daarvoor noodig zou zijn. De schade beloopt in Ne-
Iderland tusschen de IK—4 millioen guldon per jaar.
(Ieder betaalt daaaan ook in de toekomst', vooal f"
;ook de handel naar binnen- en buitenland in slacht-
en fokvee. Er zijn landen die enkel een gezondheids*
J verklaring verlangen, maar er zijn er ook die het vee
in quarantaine houden om te zien of het wel ziekte-
vrij is. Nederland kan ais zoodanig goon te beper
kende bepaiingon hebben, of er is nadeel aan ver
bonden.
Door de vee-t.b.c. worden ook wel menschen be
smet. In Nederland sterven jaarlijks gem. 701K)
menschen aan t.b.c., 50—60000 worden er jaarlijks
in sanatoria verpleegd. Dat is een volkskwaal met
ve8l menschelijk lijden. 20 der melk in Nederland P'
wordt als consumptiemelk gebruikt, 1 van allj
koeien lijden aan open t.b.c. Meende men dat bef
smetting voor den mensch uitgesloten was bij Staats
commissie van Ned. doctoren heeft het tegendeel
aangetoond. Een Engelsch arts toonde aan dat van
128 gevallen van halsklieren 47.6 door runderbe-
smetting voorkwamen, van 168 lupusgevallen 52.4
en van 541 gevallen been-t.b.c. 18.7
Dit betrof personen van allerlei ouderdom. De be
strijding van dit gevaar is dus niet alleen een vee
houders-, doch een volksbelang, hetwelk ook voor
beer
leer
WO)
>r pla
heer
op v
ekwf
oen
op eb
m 1
kn
ld bi
rei'd:
heer
nog
n, zc
"leeft
riesla
zeii
tnoet
m ir
ma
ielan
iken
ins r
een!
den staat plichten meebrengt. Een veehouder die de
melk voor zijn gezin niet kookt, heeft niet de zeker-
heid. die ze wel kookt, heeft wel de zekerheid tb.c.-
vrije melk aan zijn gezin te verschaffen, hetwelk toch
een moreele plicht is, en hoeveel te meer is het dat
niet tegenover de heele maatschappij. Systematische
bestrijding is beslist noodzakelijk. In 1882 meende
prof. Koch iets te hebben gevonden om mensch en
dier te kunnen helpen dcor een tuberkuline inspui
ting, om dat door de gesloten vormen er uit te ha
len. Er is nog geen bepaalde geneesmethode voor
t.b.c., dan de middelen en kennis van thans, w.oi d<i
microscoop en de wetenschap dat kalveren t.b.c.-vrij
geboren worden. T.b.c.-vi-ij opfokken is moeilijk. Er
zijn twee vormen om t.b.c. op te zoeken. Inspuiten
onder de huid, reageert het dier met 3940 gr. tempe
ratuur, dan is het beest t.b.c. Voor de inspuiting
temperatuur opnemen, is deze normaal dan* inspui
ten en vervolgens om do 2 uur controleeren. De an
dere manier is de oogen in druppelen, vormt zie!
een etterprop, dan is ook t-b.c. geconstateerd. Ze
kerheid geeft dit echter niet. Het gebeurt, dat eeii
dier niet reageert en toch zwaar besmet is, zoo eei
heeft geen kracht meer om te reageeren, dat is du
een miswijzing. Deze blijven echter onder het Er i
dus geen reden om er mee te beginnen. Voordeel eD
resultaat is in cijfers neergelegd, het vereischt eeni
gen arbeid. De oogenreactie kost minder moeite
maar een onder de huid inspuiting is beter.
De seruminrichting te Rotterdam verleent ook
hierbij- hare medewerking. Een radicale opruiming
van alle gesloten vormen, het opzoeken der geslo
ten vormen, wordt vereischt. In de Ver. Staten komt
de ziekte sporadisch voor, voor den invoer wordt
daar natuurlijk gewaakt De overheid wil hier met
vrijwillige systeem van bestrijding dus zelf doon.
Open vormen, onmiddellijk opruimen, thans is het
Rijk nog soepel. Er kan ook een uitzonderingsmaatr
regel zijn, fokker heeft een beste drachtige koe, deze
mag hij in het bedrijf houden tot zij gekalfd heeft,
mits geïsoleerd.
Inspuiten en indruppelen van al het vee, want het
is niet zoo gemakkelijk om open vormen te vinden.
ensd,-
art
Totar
St<
irs i
Q Wi
mgo1
we
voor
ter S
we
vind
1.45
el 2(
uln
groi
123
Jac.
"Waal
rachi:
Inde:
werd
ets l
KI
de
ranc
maar de bedoeling ervan is om de dieren die gerea/ tuui
van
onv<
erdt
afge
'Oho
geerd hebben, in de gaten te houden en de veearW
er bij te halen. Men behoeft deze niet direct op ta
ruimen. Aangekocht vee dient men afzonderlijk W
houden en door den veearts te laten keuren.
Het t.b.c.-vrij opfokken gaat in N.-Holland moei'
lijk, daar do afvalproducten van de fabrieken niet
t.b.c.-vrij zijn. Is de wei gepasteuriseerd, dan willen
de kalveren deze soms niet drinken, terwijl de voe
dingswaarde achteruit gaat. Kanmen echter geen
100 resultaat bereiken, dan maar 80 zegt spr-
De fabriek „Neerlandia" te Stompetoren heeft ie'
mand opgeleid om te constatee-ren of de uiers dar
koeien van de leden normaal zijn. Vindt hij een af
wijking, dan moet die melk in een bus met een ken
merk, en die melk wordt gepasteuriseerd. De kranen
in de weikuipen zitten meestal bij of in den boclern,
is juist verkeerd, zit de kraan iets hooger, dan blij»
het zaksel er in, wordt dot dan verhit bij 85 gr. u
dan zijn de bacillen vernietigd en kan nog als vaf'
kensvoer dienen. Individueel kan men ook wel v/a»
bereiken, maar organisatorisch is beter, dan b©0'
men de medewerking van al zijn collega's.
geering bevordert het vrijwillige systeem. Tussen^
1904—1910 werden alle open vormen op taxatie over 4ln
genomen, maar het werd toen zoo dat het wraK> p
vee meer ging opbrengen dan het gezonde.
Hei Deensche systeem, ib.e.-vrij opfokken en w
a. I
hoof
zelf
aat
PPij.
Waj
aar
'ft v
'aclv
>urei
den
ird-B
ket
vai
