Staatsomwenteling in Zuid-Slavie.
Baanwerkers door een trein gegrepen.
Twee prinsen ernstig gewond.
Krankzinnige springt uit het Teister.
Ruim 150 uur in de lucht
Nikolaj Nikolajewitsj overleden.
Afschuwelijke wraak.
Broodgebrek te Moskou.
Schipbreuk bij de Balearen.
De grondwet buiten werking gesteld.
3 mm (Uh oamm Hnmm betft gedwtgen, CatberüR» mtDDTAAZi EUOBUTO T0B1 OVHBXeBBBH
Janssen.
Jean Bart moet Mn groot rooksr zijn giwëwt* Tan Aartsbisschop Tan Milaan,
wlen zelfs wordt verteld, dat hij voor den koning van
Frankrijk, bij wien hij was ontboden, vorscheen met r»e aartsbisschop van Milaan, kardinaal Tosl, die
een lange Hollandsche pijp. De admiraal had n.1. bij'sedert eenlgen tijd aan een hartkwaal leed, is heden-
dat bezoek naar zijn tin wel erg lang moeten anti-morgen gestorven,
ehambrecren en hij stak toen, ondanks het protest van mm—mmmmmmmmmmmm
den palciswachter, maar een pijp op. De lucht van dc
tabak drong tot in het kabinet des koning door en bil DEN DOOD HERREZEN.
toen men den vorst had ingelicht zeide hij van den
zeerob: „daar is alleen Jean Bart toe in staat". Jean De gasvergiftiging te Duisburg*
Bart werd binnengeroepen; hij borg zijn pijp weg eni -*
verscheen voor zijn koning, heel gemakkelijk, fier £«n der slachtoffers van de gaavergiftlging te
maar eerbiedig. „Weet u, zeide de koning minzaam en Duisburg, een 2&-jarig chauffeur, dien men voor dood
hoofdsch, dat het behalve u, niemand wordt toege- hield en reeds naar het lijkenhuis had overgebracht,
staan bij mij te rooken?" „Ik wist, sire", antwoordde
de admiraal, wiens vierkante antwoorden reputatie
hadden, Jk wist, dat de koning aan een dienaar, die
bereid is zich voor zijne majesteit te laten dooden, een
in zijn dienst verworven, oude gewoonte zou verge
ven". Op dit antwoord sloot zich de deur van het ko
ninklijk kabinet voor de spottende nieuwsgierigheid
der hovelingen.
EN IN DB DIEPTE GESLINGERD.
is, naar het W.B. meldt, daar op de lijkbaar weer tot
bewustzijn gekomen.
VISCHXOTTER VERGAAN.
Vfjf dooden.
Zaterdagmorgen Is een kotter uit het haventje Vlet*
In zee gegaan met de bedoeling Zondagmorgen terug te
keeren. Toen de kotter gisteravond nog niet terugge
keerd was heeft men een ondersoek langs het strand
van Vietx ingesteld en de lijken van 4 mannen gevonden.
Er is weinig hoop dat de vijfde man er het leven af
heeft gebracht want wrakstukken zijn reeds gevonden
die ongetwijfeld van de kotter afkomstig rijn.
V.D. verneemt uit Londen:
Ongeveer 1V2 K.M. buiten Blackpool is een ijzeren
traliewerk op een brug door een van Manchester ko- i i
menden trein weggerukt. Zes op de baan werkende jjg ODStaDUiSe beWefflM 10 AlMaiUStail
arbeiders werden op de 10 M. lager liggende empla- 5 *"6 o
cementen geslingerd en zwaar gewond. Een van hen
.1 *3.- hi. .1 n nv. .f.nnf4 /"3 n ft H AOIS 1111 e t r OI H OT1
viel op de rails en werd door een juist voorbij reiden-
den trein gegrepen. Beide beenen moesten hem wor
den geamputeerd. Een andere arbeider is inmiddels
aan de bekomen inwendige kneuzingen overleden, ter-
DEZE WEEK BESLISSING.
V.D. verneemt uit Constantinopel: Volgons uit
Afghanistan ontvangen berichten is de politieke toe-
wijl da "overige'"vier zwaar, hoewel niet levensgevaar- «and te Kaboel onveranderd. De uit de provincie in
rl0 nnnfftttrnn O A n cr A tZCim art Pfloimontari /Ma rl ara Ir r>
lijk gewond zijn.
,de hoofdstad aangekomen regimenten, die den ko
ning trouw gebleven zijn, hebben Kaboel verlaten en
BIJ EEN VLIEGONGEVAL.
bevinden zich op wieg ter bestrijding van de opstan
delingen. Men verwacht, dat deze week de beslis-
Isende gevechten zullen worden geleverd, waarvan
het resultaat zal zijn, dat óf de opstand wordt onder-
1 drukt óf de koning gedwongen wordt een nieuw
compromis met de opstandelingen aan te gaan.
a De vertegenwoordigers van de geestelijkheid te
Naar V.D. uit Parijs verneemt, moesten Zondag- Kaboel hebben den koning verklaard dat een vrede
middag de prinsen Anton en Frans Jozef van Habs- tusschen hem en de opstandelingen slechts dan mo-
burg, die onderweg waren van Le Bourget naar Bar- gelijk is wanneer hij geheel van de Europeesche her-
celona, wegens gebrek aan benzine nabij Lyon een vormingen wil afzien. Aman Oellah heeft geweigerd
noodlanding maken. Om uit te wijken voor een man, verdere onderh&adelingen met de geestelijkheid te
die op het vliegveld liep, manoeuvreerde de 'bestuur- voeren,
der zoo ongelukkig, dat het toestel met een slag op
den grond terecht kwam en vernield werd. De beide
vliegers werden ernstig gewond en moesten in het
ziekenhuis te Lyon worden opgenomen.
TOEN HIJ NAAR EEN GESTICHT ZOU WORDEN
OVERGEBRACHT.
iNaar Wolff uit Dusseldorp meldt, zou gistervoor-
midclag een zekere Fischborn, die wegens geestesver-
storing in een krankzinnigengesticht te Weuss was
opgenomen, doch daaruit ontvlucht was, door een ver
pleger van zijn woning weder naar het gesticht wor
den overgebracht.
Fischborn had echter de deur gebarricadeerd en
toen de verpleger hulp der politie inriep, greep de
krankzinnige een hamer en bracht zijn vrouw daar
mede verscheidene verwondingen toe.
Op haar hulpgeroep snelden eenige buren toe, doch
toen Fischborn dezen hoorde naderen, sprong hij uit
het venster van zijn op de vierde verdieping gelegen
woning, waarbij hij zulke ernstige verwondingen op
liep, dat hij kort na zijn overbrenging naar het zieken-
hhuis overleed. Zijn vrouw is niet ernstig gekwetst
DB „QUESTIO MARK" EINDELIJK WEER OP DEN
GROND.
Naar uit Los Angeles gemeld wordt, landde het
vliegtuig „Qestion Mark" gister om 2 uur 12 n.m.
(plaatselijke tijd), na een vlucht van 150 uur en 46
minuten. Om 1 uur 26 had de bemanning reeds sto
ring aan den linkermotor gemelde
DE RUSSISCHE OPPERBEVELHEBBER UIT DEN
WERELDOORLOG.
Uit Nice wordt gemeld, dat grootvorst Nikolaj Ni
kolajewitsj, de opperbevelhebber der Russische legers
in het begin van den grooten oorlog, in zijn villa op
Cap d'Antibes overleden is.
Met hem is wederom één der groote figuren uit den
Russischen tsarentijd verloren gegaan.
HAAR VRIEND DE TONG AFGESNEDEN,
V.D. verneemt uit Warschau:
Naar uit Krakau wordt gemeld, verscheen daar
Zondagmiddag een zeer elegant gekleede, ongeveer
40-jarige vrouw bij den commissaris van politie en
deelde mede 'haar vriend, den a4vocaat Goldblatt,
de tong aigesneden te hebben. Tot bewijs daarvan
haalde zij uit haar taschje een in papier gewikkel
de tong en een klein bebloed zakmes te voorschijn.
Bij het verhoor verklaarde zij, met een winkelier ge
huwd te zijn, doch reeds geruimen tijd met den ad
vocaat betrekkingen te hebben onderhouden, Laatst
genoemde had aanleiding tot jaloezie gegeven en zij
heeft zich op hem willen wreken.
Goldblatt werd niet in zijn woning aangetroffen
en heeft zich, naar men aanneemt, onder medische
behandeling gesteld.
DE ZIEKTE TAN KONING CEORGE.
Gegronde hoop op hersteL
De toestand van den Engel schen koning is nu zoo
danig, dat zelfs de pessimistische doctoren, die in
den loop van de ziekte zijn geraadpleegd, moeten toe
geven, dat er gegronde hoop op herstel kan worden
gegeven, hoewel zij er den nadruk op leggen, dat dit
nog wel lang, wellicht maanden kan duren.
DUITSCHERS IN PARAGUAY GEARRES
TEERD.
Verdacht van spionnage voor Bolivia.
Het blad „La Critica" meldt uit Asuncion, dat al
daar twee Duitschers zijn gearresteerd onder de be
schuldiging spionnen voor Bolivia te zijn. Zij moeten
zich verdacht hebben opgehouden in de nabijheid
van een Paraguay aan sch fort.
SCHOONMAAK IN DONKER BERLIJN.
Twee „gezellige" vereeniglngen entbenden.
Wolf meldt uit Berlijn: De hoofdcommissaris van
politie heeft heden de „loterij en amusementsveree-
niging Norden" en de „Sport- en gezelligheidsver-
eeniging Immertreu,, op grond van paragraaf 2 der
rijksvereenigingswet ontbonden, daar het doel dezer
verêenigingen in strijd was met de strafwet.
EEN REUZENSPIEGELEI.
80.000 eieren door brand vernield.
In het magazijn van den Steinhoff te Nsu-Kölln
(Berlijn), waarin 80 kisten met in totaal 80.000 eieren
waren opgeslagen, is gisteravond brand uitgebroken,
waardoor de geheel eierenvoorraad werd vernield.
De oorzaak van den brand staat nog niet vast; ech
ter veronderstelt men, d»t brandstichting in het
1 i«--
Naar via Kowno gemeld wordt, is in de laatste da
gen het broodgebrek te Moskou nog sterker gewor-
denx. De gepeoe en de justitie hebben talrijke arres
taties laten doen, daar zij van meening zijn, dat het
broodgebrek te wijten is aan particuliere speculatie.
Zoo werd de bekende broodhandelaar in Moskou,,
Worobjew, gearresteerd, die groote partijen graan
clandestien gekocht heeft. Men spreekt te Moskou
van de mogelijkheid, dat er in het begin van Februa
ri in de sowjetsteden broodkaarten zullen worden
ingevoerd. Ook te Petersburg doet het gebrek aan
giaan zich gevoelen. De sowjet-ambtenaren hebben
reeds het bakken van koek en andere zoetigheden
uit tarwemeel verboden.
DE „MALAKOF' VERGAAN.
Boerderij.
ONZE LAND- EN TTTWwnTTW*>RODUCTEN
NAAR ENGELAND.
TE WEINIG ZORG BESTEED AAN DE
VERPAKKING.
Beschadigde aardappelen en bloemkool.
De Nederlandsche rljkslandbouw-consulent te Londen,
ir. B. Gerritzen, schrijft in „Handelsberichten" o.m.:
Hoewel er in de laatste Jaren aanmerkelijke verbete
ringen zijn gekomen in de wijze, waarop de verschillen
de Nederlandsche land- en tuinbouwproducten op de
Britscbe markt worden aangevoerd, neemt dit niet weg,
dat er nog steeds te verbeteren overblijft. Aardappe
len komen thans weinig san de Engelsche markten. De
productie van 1928 in Groot-Brifcannië is ruim voldoen
de om in de behoefte van het land te voorzien. Het
laatste seizoen, waarin Nederlandsche aardappelen ln
vrij groote hoeveelheden werden aangeboden, was in
1828. In dat jaar werden verschillende klacht—i geuit
«steent de h«Mbes**M es dc «É-etUg ie* ■■Élijfi
len, die voor Engelend te kleffe wee. Btf ons te Zaade
werd een onvoldoende sorteer!ng toegepast; dikwijls
werd gewoon veldgewas dus ongesorteerd, ln de sakken
•gedaan. Men was meer tevreden over de zendingen uit
Friesland en de Zuld-HoUandsohe eilanden, dan over
die uit de Veenkoloniën. In Jaren van achaarschte komt
het voor, dat aardappelen, feitelijk voor de fabrieken
besterad en waaraan uit dien hoofde, wat het oogsten
on het sorteeren betreft, geen bijzondere zorgen worden
besteed, voor de consumptie worden verkocht. In derge
lijke partijen worden dan veel groene en beschadigde
aardappelen aangetroffen. Bovendien zijn meermalen
bevroren aardappelen verzonden. Vooral nu de Engel
sche aardappelen weldra onder het nationale merk
worden aangeboden en gesorteerd, ls het van het groot
ste belang, dat onze aardappelen, ln goed gesorteerden
toestand de markt bereiken. Men verwacht, dat in Fe
bruari as. de aardappelen onder het nationale merk
zullen kunnen worden verkocht.
Ten aanzien van bloemkool worden ln ons land de
volgende fouten gemaakt bij de verpakking:
a) Het krat is te groot.
b) De bloemkool wordt nl'et voldoende gereed ge
maakt roor hot vervoer, er blijft te voel blad Dit
heeft hot nadeel, dat er veel meer vocht verdampt ge
durende het transport vooral ln den zomer, dan bij de
Fransche bloemkool.
Het Inpakken van onze kool geschiedt niet systema
tisch genoeg en tengevolge van de twee genoemde fou
ten, rammelen de kooien ais het waren bij het lossen
door het krat. Het zou weinig moeite kosten, hierin ver
betering te brengen, en het wil mij voorkomen, dat onze
afzet van bloemkool naar Groot-Britannië later in het
seizoen belangrijk zou kunnen toenemen, mits wij meer
zorg aan de verpakking besteedden.
Temeer zorg moeten wij aan al onze land- en tuin
bouwproducten besteden, nu de Britscbe regeering
krachtige pogingen in het werk stelt om de vraag naar
*06 voortbrengselen van eigen bodem te bevorderen.
De bladen melden, dat er den 2den Januari bij de
Balearen een ernstige schipbreuk heeft plaats gehad.
Het s.s. „Malakof', dat van Algiers op weg was naar
Marseille, verging bij de Balearen waarbij een deel
der bemanning en eenige passagiers om het leven
zijn gekomen.
Om tien uur des avonds voer het schip met kracht
tegen den vuurtoren van Artmix op. Het grootste deel
der bemanning, ongeveer 35 man, sliep. Het licht van
den vuurtoren wierp slechts een zwak schijnsel door
den zwaren mist. Zeven en twintig man namen plaats
in de groote reddingboot, die echter niet tijdig te
water kon worden gelaten, daar het schip binnen de
zeven minuten zonk en de boot meesleurde. Een an
dere reddingboot met één officier en zes matrozen
kon nog wegkomen en den vuurtoren bereiken. Alle
andere opvarenden verdronken.
De Malakof, die 7000 ton inhoud had, behoorde aan
de Société des Chargeurs francais. Het schip zou zich,
na Marseille te hebben aangedaan, verder naar Mada-
gascar begeven.
EEN NOORDHOLLANDSCHE BOND VAN
PLUIMVEEHOUDERS.
Te Alkmaar is een Bond van Pluimveehouders ln
Noord-Holland opgericht. Tot voorzitter ia benoemd de
ieer W. R. Drost, burgemeester van Kwadijk, beatuure-
eden zijn de heeren A. Vos te Busaum; P. Boom te Alk-
naar, Henstra te Enkhuizen en S. Stolp te Halfweg,
jecretarla
GEEN NATIONAAL MOND- EN KLAUW*
ZEER-INSTITUUT?
Bezwaren van hot hoofdbestuur der maat
schappij voor diergeneeskunde tegen een
mond- en klauwzeerinstituut en tegen een
eventueele combinatie met de Rijksserum-
Inrichting.
Het hoofdbestuur van de Maatschappij voor dierge
neeskunde publiceert het aan den minister vani binnen-
landsche zaken en landbouw d.d. 14 December 1928 uit
gebracht advies betreffende Rijksaeruminrichting en in
stituut voor onderzoekingen op het gebied van mond
en klauwzeer. Daaraan ontleenen we:
dat naar de meening van het hoofdbestuur een
vereeniging van de Rijksserumlnrichting met een even
tueel op te richten mond- en klauwzeerlnstituut ln geori
onkel opzicht aanbevelenswaardig ls, veeleer moeilijk-
hodon zou scheppen, welke vermeden moeten worden.
De oplossing van het zoo moeilijke isolatioprobloem zou
door eene vereeniging van bolde Instituten onnoodig
worden verzwaard. Personeel, laboratoria, stallen voor
proefdieren enz. van twee dergelijke instituten moeten,
wil men de gevaren voor overbrenging van smetstof
ontwijken, zoo streng mogelijk gescheiden blijven, in
dien contact moet worden voorkomen. Bovendien ver
schillen beide instituten in karakter geheel van elkaar.
Een mond- en klauwzeerinstituut moet zijn en blijven
„Forschungsinstitut", het dient gevestigd te zijn verre
van iedere verblijfplaats van vee. Dat vestiging bulten
bevolkte centra niet zonder meer besmetting voorkomt,
heeft het instituut op het eiland Riems bewezen. Het
hoofdbestuur ls dan ook van oordeel ,dat een nieuwe op
te richten mond- en klauwzeerinstituut zonder bezwaar
in het centrum van een groote stad kan plaats vinden,
vereeniging echter van beide Instituten moet het ont
raden.
Bij de bespreking van dit ontwerp kwam van zelf de
•raag naar voren of een mond- en klauwzeerinstituut
voor ons land noodzakelijk of gewenscht ls. Algemeen
was men van meening, dat het mond- en klauwzeer-
vraagstuk zoovele en zoodanige moeilijkheden oplevert,
dat slechte oprichting van een internationaal instituut,
mder de auspiciën van de veterinaire commissie uit
den Volkerenbond, de oplossing kan brengen.
EEN PROCLAMATIE VAN DEN KONING.
De koninklijke dictatuur ingesteld.
In Zuld-SÏavlë heerschte den laatsten tijd een ernstige
regeerlngscrisis, waarbij alle pogingen, om deze op te
lossen, mislukten. Thans heeft koning Alexander maat
regelen getroffen om de volle eenheid van den Zuid-
Slavischen staat op andere wijze te handhaven.
Zondag heeft hij namelijk een proclamatie aan zijn
volk gericht, waarin hij verklaart bosloten te hebben
de grondwet der Servische Kroaten en Slovenen van 28
Juni 1921 buiten werking te stellen.
In zijn proclamatie verklaart de koning o.a. het vol
gende:
Het parlementa dat als politiek Instrument een
traditie was van wijlen mijn zoozeer betreurden vader,
is ook mijn Ideaal gebleven. Maar verblinde politieke
hartstochten maakten er op een zoodanige wijze mis
bruik van, dat het tot een hinderpaal voor eiken suc
cesvollen arbeid ln den staat is geworden.
De betreurenswaardige oneenigheid en de gebeurte
nissen in de Skoepsjitlna hebben bij het volk het geloof
ln het nut van het parlement aan het wankelen gebracht
Het verkrijgen van overeenstemming, zelfs het ln stand
houden der eenvoudigste betrekkingen tusschen de par
tijen en de afgevaardigden onderling is dientengevolge
tot een volstrekte onmogelijkheid geworden. In plaats
dat het parlmentarisme den geest der natie en de een
heid van den staat ontwikkelt en versterkt, wordt het
ln zijn huldigen vorm een toestand van nationale twee
dracht.
Het is mijn heilige plicht, met alle mij ten dienste
staande middelen de eenheid des lands en van het volk
te handhaven en lk ben vastbesloten, dezen plicht zon
der aarzelen ten volle na te komen.
Een geheel nieuw ministerie.
De koning heeft een nieuw ministerie benoemd, dat
reeds Zondagmorgen om elf uur den eed heeft afgelegd.
Het is samengesteld uit mannen, die buiten de politieke
partijen staane en volgens den koning, zoowel ln binnen
als buitenland groot aanzien genieten.
De wetgevende* en uitvoerende macht bij
den koning.
Het Staatsblad heeft Zondag de tekst der wet afge
kondigd betreffende de bevoegdheden van den koning
en het beheer van Staat.
De wet bestaat uit 21 artikelen. De koning krijgt de
wetgevende en uitvoerende macht. Hij benoemt de mi
nisters, die hem conform aan hun Instructies ter zijde
staan. De koning stelt de wetten op en kondigt ze bij
decreet af, dat door drie ministers moet worden gecon
trasigneerd.
De wet treedt heden, Zondag, in werking.
Voorts werden nog afgekondigd een wet ter be
scherming van de openbare veiligheid en de orde ln den
staat, en een wet ter wijziging van de wet op de
drukpers.
De eerste ministerraad. Geen mededeelingen
aan de pers. De indruk te Londen.
Zondagmiddag heeft de ministerraad zijn eerste
vergadering gehouden. Bij het verlaten van het gebouw
relde generaal JivkowitsJ tot de journalisten, dat hij
niets mee te deelen had, daar het ministerie gevormd
was om te werken en niet om verklaringen af te leggen
Voortaan zuil ende pers geen mondelinge mededeelin
gen over regeeringsbeslulten meer gedaan worden. Deze
besltflten zullen alleen in het staatsblad verscnijnenu.
Men zegt, dat de ministerraad een heele reeks be
sluitwetten het getal 18 wordt genoemd heeft ge
nomen. De bladen hebben in extra-edities, alleen de
koninklijke besluiten, die in het staatsblad opgenomen
waren, meegedeeld, doch onthielden zich van eiken uit
leg der gebeurtenissen en van elk commentaar.
De Engelsche ochtendbladen zijn het er over eens,
dat het Kon. besluit en de samenstelling van de nieuwe
regeering de instelling van een sterke militaire dicta
tuur beteekenen. De invloed van koning Alexander
wordt overwegend beschouwd, daar alle leden van het
nieuwe kabinet vertrouwelingen van den koning zijn. De
indruk van het kabinet in zijn geheel is niet ongunstig,
daar nagenoeg het geheele land is vertegenwoordigd.
Over de toekomstige politiek van het kabinet ver
neemt de correspondent van de Times te Belgrado, dat
deze er in de eerste plaats op gericht zal zijn alle moei
lijkheden tuachen de verschillende deelen van het land
uit den weg te rulmén of althans te verminderen
De stemming ln Kroatië ln verband met de instelling
Wt den dJotetuur wordt fuawtig geacht
De beteeken ls van dezen staatsgteep.
Wij lezen ln het politieke overzicht van de N.R.Ct., in
verband met dezen staatsgreep in Zuid-Slavlë o.m. het
volgende:
Bij dezen opzionbarenden koninklijken staatsgroop
wordt men onwillekeurig herinnerd aan de gedenkwaar
dige woorden die de Kroatische boerenleider Steven
Rodltsj, na don aanslag ln dc Skoepsjtlna op hem, op
het ziekbed sprak waarvan hij niet meor zou opstaan.
„Groot is het volk. groot is de Koning." Daarmee ver
tolkte hij toen het vertrouwen van de Kroaten dat do
Koning ten slotte zelf tussöhenbelde zou komen, om
hun grieven te herstellen. Na do schietpartij in de
Skoepsjtina die de Kroatische boerenpartij van haar
twee leiders Steven en Paul Raditsj beroofde, waren do
twee partijen, die Kroatië ln het parlement vertegen
woordigden, naar Zagreb uitgeweken en hadden do ge
lofte gedaan dat zij niet naar Belgrado zouden terug-
keeren voor er een nieuwo regeering en een nieuw par
lement waren gekozen, waarvan zij dan natuurlijk de
vcrleening van autonomie verwachtten.
Als de Koning thans zegt dat het herstel van de na
tionale eenheid zijn hoogste dool is, moet toy zich be
wust zijn dat hem dit niot mogelijk zul rijn, zonder de
Kroaten voorgoed te verzoenen. Hun oppositie tegenr
Belgrado en deszelfs regeeringsroethoden is gaandeweg
en vooral onder invloed van de politieke moorden in
het parlement ln feilen haat veranderd. Het antagonis
me tusschen Serviërs en Kroaten heeft zijn wortel in
geheel verschillende tradities van ras, godsdienst en be
schaving. Kroatië dat zoo lang onder Oostenrijksch-Hon-
gaarsch bestuur heeft gestaan vertegenwoordigt hot
Westen, Servië den Balkan. De Kroaten hebben zich
vereenzelvigd met Westersche beschaving en vooruit
gang. Zij hebben aan de vroegere Donau-monarchie hun
vooruitgang te danken. Zij hebben hun steden, kerken
en scholen naar Oostenrijksohe en Hongaarsche model
len gebouwd. Hun landbouwbedrijf staat op hooger poll
dan in Servië. Hun opvattingen over bestuursmethoden
verschillen ten eenen male van de Servische, die in hun
oog nog in half-Turksohen trant regeeren. Zoolang de
Kroaten door de Habsburgers geregeerd werden, heb
ben zij niet zulk een antipathie gevoeld togen het Oos-
tenrijksch-Hongaarsche régime als nu tegen het Servl-
sohe.
De Kroaten verwijten den Serviërs, om bet zoo kort
mogelijk te zeggen, dat deze laatsten van de hegemonie
welke de Kroaten hun tien jaar geleden afstonden, on
behoorlijk partij hebben getrokken; dat zij dientenge
volge de openbare middelen uitsluitend voor de vergroo
ting en verfraaiing van Belgrado gebruiken en do ge-
r.eeie scfcE.de van den oorlo£ rp kasten van anderen
herstellen: dat zij niet de minste erkentelijkheid toonen
voor hetgeen zij ontvangen hebben. Ambtenaren worden
benoemd, niet volgens verdienste, maar omdat zij met
den een of anderen minister bevriend zijn Voor het
verkrijgen van een regeringscontract moet men, zeggen
de Kroaten, dikwijls met steekpenningen werken. In
theorie bestaat er gelijkheid van belastingplicht. In de
praktijk komt de Servische boer, dank zij de wijze waar
op zfln bezittingen geschat worden, er zeer genadig af
en moet Kroatië de zwaarste lasten dragen. Al die
grieven haflden de Kroaten ertoe gebracht in de Skoep
sjtlna dwarsdrijverij toe te passen en de daaruit ont
stane felle politieke strijd was de aanleiding tot de
moorden in het parlement, een poging van Servische
zijde om de Kroaten met Balkan-methoden tot de orde
te roepen.
Dc schoten die in de volksvertegenwoordiging gelost
werden, om den Kroaten den mond te snoeren, hebben
het tegendeel bewerkt. De moeilijkheden werden er
grooter door, de eischen der Kroaten naar Invoering
van autonomie steeds dreigender. Het coalitie-kabinet
van Korosetsj dat uit radicalen en democraten bestond
en nu van de baan is, geraakte over de Kroatische kwes
tie verdeeld, omdat de democraten vóór ruime conces
sies aan de Kroaten waren. De Kroatische leiders die
niet met de Servische partijen wilden confereeren, wa
ren bereid te Belgrado te komen om den Koning van
raad te dienen. In do audiënties die Masjek, de Kroa
tische leider met den Koning gehad heeft, bepleitte hij
de invoering van den federalen regeeringsvorm met
autonomie voor Kroatië, en ontbinding van de Skoepsj
tina Korosetsj en de Servische partijen waren daar
halsstarrig tegen gekant
Nu de koning het heft zich ln handen genomen heeft,
kan het bevreemding wekken dat juist Korosetsj als
minister van verkeerswezen tooh weer in het nieuwe
„koninklijke kabinet" is opgenomen, behalve nog twee
andere van de pas afgetreden ministers Marinkowltsj
Obuitenlandsche zaken) en generaal Hadjltsj (oorlog en
marine), welke laatste echter geen politieke factor ls.
Met dat al ls de groote omkeer in Kroatië met groote
instemming begroet en het is duidelijk dat men daar
thans groote verwachtingen op de opheffing van do
grondwet bouwt. Indien dan ook niet alle teekenen be
driegen, zullen de Kroaten uit handen van den Koning
de door hen zoo vurig begeerde autonomie in een of
anderen vorm ontvangen. Men dient natuurlijk af te
wachten hoe de felste tegenstanders van de Kroaten
onder de Servische partijen hierop dan zullen reageeren
en of daarmee werkelijk de „nationale eenheid" hersteld
zal zijn.
