RADIO-RUBRIEK.
De Wereldreis van Dicky en Dirrekie Durf
De achterbuurten van Londen.
De Marokkaansche folterkooi.
De bekrachtiging van den e,d. luid
spreker.
WARE WOORDEN.
Het vruchtbare werk der „settlenjunts.1*
Om jonge menschen voor den onder
gang te behoeden en ze in de maat
schappij vooruit te helpen.
De achterbuurten van Londen zijn in den loop der
eeuwen wereldberucht geworden. Reeds Dickens
beschreef hen als een verzamelplaats van vuilheid,
dronkenschap, van uitvaagsels en dieven, enz. De
toestanden zijn langzamerhand nog verergerd, zoo
dat dit gevaar nu niet alleen meer Londen zelf be
dreigt, maar voor geheel Engeland een te duchten
kwaad is geworden. Na den grooten wereldoorlog
zijn pogingen aangewend om dit euvel te bestrijden.
In het begin bleek alles tevergeefs; later evenwel is
het werk met de beste resultaten bekroond geworden
In Londen heerscht een groot gebrek aan hulzen,
met het gevolg, dat een gezin, soms bestaande uit
8 10 menschen, samen moeten wonen in een ka
mertje van 15 X 20 voet. Het eenigste huisraad, dat
zoo'n gezin bezit, bestaat uit een schotel, welke tege
lijk moet dienen voor wasch-, vleeschschotels en
dergelijke. Uit een en ander blijkt wel, dat er een
titanen-arbeid noodig was, om in deze ergerlijk-
sociale toestanden eenige verbetering te brengen.
Een der veelvuldig voorkomende Londensche straat
beelden, naar een origlneele schets.
Met dit doel stichtte men de beroemde Toynbee Hall,
welke op het oogenblik gebruikt wordt als centraal
administratief kantoor, en tevens als de voornaam
ste ontspanningsplek dienst doet. Deze plaatsen wor
den „Settlements" genoemd, en bestaan uit groote
slaap-, eet-, gymnastiek- en ontspanningszalen, voorts
is er nog een keuken, bijkeuken, badkamer en kan
tine. De „settlements" zijn gebouwd van geld, dat
door particulieren werd geschonken, en worden door
rijk en gemeente gesubsidieerd. De kosten van dit
gebouw bedroegen ongeveer 100.000, terwijl er
ieder jaar 2.000 noodig is om het in stand te hou
den. liet bestuur bestaat uit 6 gewone en 21 buiten
gewone leden, die. gekozen zijn uit de vertegen
woordigers van de" verschillende liefdadigheidsver-
eenigingen. Het doel van de „settlements"' is: om in
do behoeften van jonge menschen te voorzien; om
hen, die zonder vrienden zijn, een gezellig thuis te
HET MIDDEL.
(11 Travaso.)
Dokter, mijn man praat heel veel in zijn slaap.
Wat zou daartegen te doen zijn?
Probeert u eens om hem- overdag wat te laten
praten....
bezorgen; om hen te redden van de slechte invloeden,
welke zij opdoen in een ongeregeld en vuil huls;
om hun kleeren en voedsel te verschaffen, wanneer
zij in grooten nood verkeeren; om voor hen werk
te zoeken, wanneer zij werkeloos zijn; om hem tot
degelijke huisvaders te vormen; in het kort, om van
hen goede burgers inplaats van nietsnutters te ma
ken, en om hen een degelijken godsdienstigen grond
slag te geven: Iedere behoeftige is welkom in de
„settlement"; hij kan daar eten, drinken en slapen
voor niets, zoolang tot hij werk heeft gevonden, in
welk geval hij een deel van zijn inkomsten voor lo
gies moet betalen. Het gemiddelde logiesgeld bedraagt
171- per persoon en per week. Hij kan genieten van
alle voordeelen welke het kosthuis biedt. De ontspan
ningszaal staat voor alle kinderen uit de buurt open.
Het doel is om de kinderen van de straat te houden,
Zij leeren er dansen, kaartspelen, biljarten, tooneel-
spelen, zwemmen, teekenen, schilderen, enz. Er wor
den prijzen uitgeloofd voor zindelijkheid en netheid.
De slaapzalen krijgen namen, welke meestal be
staan uit namen van groote helden, b.v. Nelson,
Cromwell, Scot, enz., met het gevolg dat er bij de
kinderen groote nationale trots wordt aangekweekt.
Aan elke instelling is een persoon verbonden, die
moet zorgen, dat iedere inwoner zoo spoedig moge
lijk werk vindt, en die hem zoo ver mogelijk vooruit
helpt, dat hij een zelfstandig bestaan kan hebben.
De inwonenden moeten hun tijd zelf regelen; dit
wordt gedaan om hen een eigen meening te geven en
zelfstandig te doen handelen. De „settlements" heb
ben reeds prachtige resultaten opgeleverd, en het plan
is om de vereenigingen nog meer uit te breiden.
Treurig overblijfsel van een gruwelijke
straf, die de Marokkanen tot in het jaar
1917 aan dieven, moordenaars en politieke
misdadigers toedienden.
In het museum van Fez in Marokko is een eigen
aardig voorwerp te zien, n.1. een kooi met zware
ijzeren sloten en tralies. Als men dit ding zoo op
het eerste oogenblik ziet, zou men denken voor een
kooi te staan, die bestemd is voor het transport van
wilde en zeer gevaarlijke dieren, maar aanstonds
zou men dit idee verwerpen omdat men dadelijk zou
opmerken dat de kooi voor dezo dieren veel te klein
Het is vrijwel regel, dat bij bekrachtiging van den
e d. luidspreker met een z.g. drogen gelijkrichter
een hoorbare bromtoon optreedt; doze bromtoon is
in meerdere of mindere mate liinderlijk.
Als men het toestel uitschakelt, maar de bekrachti
ging van den luidspreker „in" laat staan, mag deze
zacht gonzende toon wel hoorbaar zijn. Hinderlijk
moet men het echter noemen, als gedurende de ont
vangst de „hum" zich op den voorgrond plaatst.
Overigens is het hier weer een kwestie van gauw of
niet gauw tevreden zijn met het gereproduceerde en
zal de een hinderlijk noemen, wat de ander als „on
hoorbaar" kwalificeert.
Door eenige gevallen waarmee wij persoonlijk te
maken hadden zijn wij ertoe gekomen, dit nieuwe
vraagstuk nader te bezien. Wij moeten hier in de
allereerste plaats opmerken, dat van het fabrikaat
luidspreker ook wel een en ander afhangt. De veld-
wiltkeling in den luidspreker doet n.1. dienst als
smoorspoel, het aantal A.W.'s (ampère-windingen)
kan dus belangrijk uiteenloopen, dus ook de waarde
die deze smoorspoel voor de afvlakking heeft.
Een nieuw schema voor een luidsprekerbekrachti-
gingseenheid geven wij hieronder, waarbij het voor
namelijk aankomt op de schakeling van den conden
sator. Deze condensator wordt dus parallel gescha
keld aan de magneetwikkeling en behoort minstens
een capaciteit te hebben van 2000 m.f. Daar de aan-
sluitklemmen van dezen condensator gepolariseerd
zijn, kan men dezen niet zonder meer aansluiten.
Men behoort er zeker van te zijn dat deze aanslui
ting goed is. Op de eenvoudigste manier kan men
dit bereiken door te letten op den stroomdoorgang.
uitgaande van de droge gelijkrichtercel.
Door de capaciteit van den condensator hooger te
nemen, verhoogt men de kans op een betere afvlak
king. Men dient echter rekening te houden met het
spanningsverlies.
Een eigenaardig geval deed zich onlangs met dit
type luidspreker voor. Een klant beklaagde zich dat
de hem geleverde e.d. luidspreker „rammelde". De
retour gozonden luidspreker voldeed echter op het
toestel van den leveranciei' uitstekend. Bij onderzoek
ter plaatse bleek het, dat de fout te zoeken was in
het toestel van den klant. De e.d. luidsprekers ge
ven iedere onvolkomenheid onmiddellijk weer, wat
de magnetische luidspreker niet doet. Zoodoende is
het mogelijk dat de ontvangst bij gebruikmaking
van een conusluidspreker van lagen prijs voldoet,
maar bepaald onzuiver wordt bij toepassing van een
((veel gevoeliger) e.d. luidspreker.
Een gemakkelijke controle op zuiverheid van het
toestel heeft men door in den plaatkring van de
eindlamp een Voltmetertje op te nemen. Als het
wijzertje van den Voltmeter gedurende de ontvangst
„stil" staat, zijn er geen fouten in het toestel, al
thans in normale gevallen. Men doe er zijn voor
deel mee.
Radio op de Jaarbeurs.
De lezer dient het mij te vergeven, wanneer ik mij
deze keer met slechts enkele regels van deze taak
kwijt. Maar het spreekwoord zegt, dat waar niet is,
de keizer zijn recht verliest. En er is nu eenmaal
niet. Niets „nieuws" ten minste.
De radio-techniek is er. Wonderbaarlijke uitvin
dingen die een algeheele revolutie in den toestel-
bouw veroorzaken, zullen, zóó zij nog voor zullen
komen, tot de zeldzaamheden gaan behooren. Dit
jaar is het den ijverigen speurder en experimenteur
niet gelukt met iets geheel nieuws te komen.
De toestellen worden in- en uitwendig verfraaid.
De meeste fabrikanten gaan over tot twee (of en
kele meer) standaardproducten.
Krachtversterkers dringen zich ook meer op den
voorgrond. Nagenoeg iedere fabrikant die zichzelf
respecteerte maakt ze.
Radio-gramofoon, deze combinatie heeft haar be
staansrecht reeds lang bewezen. Voor zalen, feestlo
kalen, café's enz. worden ze al lang toegapast, al
thans de electrische gramofoons, die gramofoonmu-
ziek electrisch versterkt weergeven, Een kleine en
handige radiogramofoon trekt de aandacht. Keurig
in uitvoering, handig in gebruik en niet duur, zal
dit tweelingapparaat zijn weg wel vinden. Trouwens,
de verbroedering tusschen de gramofoon- en radio
industrie wordt steeds inniger.
Op het gebied van luidsprekers weinig nieuws. Een
verbetering in de weergave over de geheele linie, en
dit vooral door de conusluidsprekers, omdat de e.d.
luidsprekers op dit punt bijna niet meer te verbete
ren zijn. Men moet het geheim hiervan zoeken bij
de nieuwe en moderne luidsprekersystemen, de vier-
polige.
DE EEUWIGE PROF.
(En rolig half Timma.)
Zoo, ben je een wees, Johanna? Is je vider
gestorven voor je geboorte?
Ja professor.
En is je moeder .ié. Arader gestorven?
is. Inderdaad is deze kooi niet voor dieren maar
voor menschen bestemd en is het treurig overblijfsel
n een gruwelijke straf die de Marokkanen tot in
jaar 1917 aan dieven, moordenaars en politieke
misdadigers toedienden. Men zette hen eenvoudig
in deze vreesclijke kooi en liet hen er zoo lang in
tot zij zich bereid verklaarden al hun misdrijven te
bekennen. Nu zou men denken, wanneer men de
kooi ziet dat het toch niet zoo vreeselijlc moet zijn
om erin opgesloten te worden. Doze verblijfplaats i3
echter zoo ingericht dat degeen die er in zit, lang
zamerhand in vertwijfeling geraakt. Immers een
korten tijd kan hij zich in een houding erin ophou
den, maar dan wil hij die houding veranderen en hij
bemerkt dat dit onmogelijk is. Hij kan noch gaan zit
ten, noch zijn beencn een andere houding geven. Hij
kan zich niet oprichten, noch ergens tegenaan leunen,
hij moet steeds in zijn in elkaar gehurkte houding
blijven.
Deze houding brengt niet de minste rust en hij
krijgt ontzettende pijn in wervelkolom en ledematen.
Zelfs de taaiste gestellen kunnen het In deze vreese-
lijke kooi niet langer dan een paar dagen uithouden.
Zij worden dan wel tot een bekentenis gedwongen en
worden in absoluut verstijfden toestand uit het folter-
werktuig gehaald. De Franscho regeering die in het
eerst het gebruik van de kooi nog toestond, heeft dit
in 1917 verboden, niet alleen om het gruwelijke van
deze foltering, maar ook omdat het voorkwam dat
onschuldigen in deze kooi werden opgesloten en door
de pijnen ertoe gebracht werden misdaden te beken
nen die zij nooit begaan hadden. De laatste kooi die
nog gebruikt werd heeft men nu in het museum ten
toongesteld en men kan niet anders dan dankbaar
zijn dat zulk een folterwerktuig uit de samenleving
verbannen is.
MISVERSTANDEN.
i S
Er zijn twee perioden in het leven van
den man, die een vrouw niet begrijpt.
Welke dan?
Die voordat hij haar trouwt en die na»
dat hij haar getroirrd heeft.
Het lachen is vaak een bestraffing; daardooi
wreekt zich de maatschappij over de vrijheden, die
men zich met haar heeft veroorloofd.
o
Een ongeslepen diamant is meer waard dan de
fijnst geslepen keisteen; maar hij heeft een kenner
noodig.
Evenals pillen, behoort meestal goede raad vex'-
guld te worden.
Vroomheid is geen wonderboom, die in één nacht
opgroeit; de hitte van één dag zal haar ook niet
doen sterven.
Maar de weg b 1 ij f1 niet zoo mooi vlak. Hij klimt
uit het dal boven op de bergen. Weet jullie nog niet
hoe hij dat doet? Bekijk het plaatje dan maar. Zoo'n
weg, die tegen een stellen bergmuur op moet klimmen,
is net een kurketrekker. Hij maakt eerst een heel wijde
boog, die langzaam oploopt Daarmee kom je op de
eerste verdieping. Als je daar bent zie je het begin
van den weg recht onder je voetjes. Als je tenminste
niet duizelig wordt. Nu, en zoo gaat het door. Boven
de eerste boog komt een tweede en een derde. Soms zijn
er wel zes boven mekaar. Dat is natuurlijk, zoo alles bij
elkaar een leelijke omweg. Kilometers lang draai Je
in het rond, of je „de boom die wordt hoe langer hoe
dikker" speelde Soms moet je een uur loopen zonder
dat Je een meter verder gekomen bent, alleen twee- of
driehonderd meter hooger. Daarom hebben de menschen,
die in de buurt wonen, paadjes aangelegd tegen den
bergwand. Die gaan haast recht naar boven, zonder
kurketrekkers. Een voetganger met dikke zolen, waar
spijkers uitsteken, en met een bergstok, kan zulke
paadjes wel beklimmen, maar met een fiets, een auto
of een motorfiets behoef je het niet te probeeren. Dan
lig je met je voertuig dadelijk ln scherven.
Nu, op dien mooien kurketrekker van een weg zal
de wedstrijd tusschen Simon, Ludovicus, Dicky, Dirrekie
en Gerrit worden beslist. Broeders en zusters, houdt
mijn pet vast! En let er op, hoe dat afloopt!
Daar komt Simon Swaantjesjager aan. Uit den weg
alstublieft... Wat gaat dat razend snel. De motor snort
als een heele zwerm bijen. Gelukkig maar dat er geen
menschen op den bergweg zijn. Anders liepen ze alle
kans, overreden te worden. Dat gaat zwaar, denkt
Simon. En ik moet uitkijken ook. Als je hier van
de trap valt ben je zeker "veel te gauw beneden. Daar
komt Ludovicus Lenigheid aansnorren op zijn motot-
fiets. Het ding ratelt, stottert, gorgelt, spat, proest,
snort, trilt en klapt of het aanleg heeft om uit mekaar
te springen. Maar Ludovicus houdt vol. Hij weet dat de
zware auto van Simon niet zoo hard kan loopen op
een stijgenden weg. Dus heeft hij een mooie kans om
den boef hier te pakken te krijgen. En die kans laat
hij zich niet ontglippen. Nog even volhouden, denkt
hij, en de zaak is voor den bakker. Nog twee of drie
bochtjes om en ik heb hem, den schavuit... Mij zal
hii niet ontsnappen. Dat is me nog nooit gebeurd... En
het zal me niet gebeuren ook, pot vol blommen...
