„SÜRSUtt MA" ts SCHOORL.
De Kanaaltunnel.
Verloren
Millioenen!
BEZOEKT DE DOOM- EN ELGEMKWEEKERII
Een noodlottig bad.
Een overgevoelige huisknecht.
Twee zeer ernstige ziekten onder
de kool.
De doodstraf in Italië weer ingevoerd.
Esn „slagvaardige actrice.
DOOR ELECTRISCHEN STROOM GEDOOD.
William Baratt to Hornchill is in het bad zittende
gnLiood toen hij met een hand een electrisch kacheltje
aanraakte. Zijn vrouw vond hem later met ernstige
brandwonden met zijn gezicht op dit kacheltje.
Een inspecteur van het electrisch bedrijf verklaarde
gisteren bij de lijkschouwing: „Ik zou bang zijn eenig
electrisch verwannings- of verlichtingstoestel aan te
raken als ik in het bad zat. Zelfs al had het maar 22
volt."
In dit geval was de wisselstroom 220 volt geweest.
In een badkamer, zoo was de meening der deskun
digen, dienen alle clcctrische toestellen geisoleerd
te zijn.
OM EEN KLEINIGHEID ZICHZELF VAN HBT
LEVEN BEROOFD.
Dezer dagen is te Guildford in de Engelsche graaf
schap Surrey een man begraven, die volgens de be
schrijving van zijn meesteres „het ideaal van den
volmaakten butler* bereikt had: Waltcr Bond, zoo
getuigde mevrouw Clayton bij den lijkschouwer,
,had vorige week verlof om konijnen te schieten op
mijn bezitting Michem Hall, die aan het grootere
buiten met bosschen van Lord Middleton grenst.
Bond vertelde mij bij zijn terugkomst, dat een fazant
plotseling voor zijn voeten opgevlogen was en in
een reflexbeweging had hij het dier neergeschoten;
de fazant viel op Lord Middleton's grond en terwijl
Bond den vogel zocht, was hij door een van Lord
Middleton's jachtopzieners geverbaliseerd. Twee da
gen later kwam een dagvaarding om voor den po
litierechter van Guildford te verschijnen en ik be
merkte, dat Bond zich dat zeer aantrok. Hij leed nog
altijd aan de gevolgen van sholl-shok uit den 'oor
log en was buitengemeen fijngevoelig. Waarschijn
lijk heeft hij gedacht, dat hij ons geschandvlekt had
door dien fazant te schieten, maar natuurlijk had
den noch mijn echtgenoot, noch ik het flauwste ver
moeden dat Bond, die ruim 12 jaar in onzen dienst
was en nooit reden tot klagen, had gegeven, om zulk
oen kleinigheid zelfmoord te plegen."
Op den morgen dat hij naar den politierechter
moest, is hij n.1. op dezelfde plek, waar hij den fa
zant geschoten had, dood gevonden met een geweer
naast zich.
De huisknecht teekende en schilderde ook meer
dan verdienstelijk, vele bevriende families bezitten
proeven van zijn talent, maar hij heeft het nooit ver
der bekend willen hebben, dat hij ook een kunste
naar was.
Lord Middleton zeide, dat het stroopen op zijn
goed nog veel voorkwam, zoodat hij zijn jachtop
zieners last had gegeven daartegen op te treden. Hij
Voor ©enige weken hrachten mijn werkzaamheden
liet mee, dat ik een gohcelen dag op een bieten-proe-
vcld moest zijn in den Anna Paulownapolder. Het
weer-was verre van aanlokkelijk, doch het werk
rupest nu eenmaal gebeuren, dus het ging door. Ik
had dien dag genoeg tijd om mijn bli'kkeu eens in
liet rond to slaan en ontwaardo toen al gauw twee
koolvelden, vlak tegenover elkaar gelegen. Het ©ene
veld stond prachtig. Het andere daarentegen zag er
net uit of het bezet was geweest met zomerkooi. Hier
en daar had men nog een te kleine kool laten staan,
zoo leek het tenminste terwijl vele verdorde en
vergeelde bladeren aan het geheel een allertreurigst
gezicht gaven. Bij nadere beschouwing stond ik voor
veld met kool, dat letterlijk geheel verloren was
door het optreden van de „vallende ziekte". Ziedaar
een onderwerp, om er eens een wijle bij te blijven
stilstaan.
Met de „vallende ziekte" moet in een adem ge
noemd worden een andere koolziekte, n.1.: „de kan
ker", omdat beiden veroorzaakt worden door dezelf
de zwam. In 100-4 reeds werd door Prof. Riteoma Bos
pudding gemaakt van de kankerziekte, aangetroffen
ir liei.i toegezonden zieke kooien. In dat zelfde jaar
w.-rd bevonden, dat de vallende ziekte die reeds toen
Li de kool verbouwende streken zooveel schado ver-
o irz. akt en die ook nu nog elk jaar veel slachtoffers
onder de kool maakt, door een zwam wordt veroor
zaakt en' wel door de Phoma Oleracea.
Deze zwam, die in den grond leeft op doode plan-
tendeelen, tast de plantjes op de koolbanen al reeds
aan en de ervaren koolbouwer kan in vele gevallen
vrij goed bepalen hoe het met de ziekte op de zaai-
bedden is gesteld. Zijn de bladeren van de gezonde
planten meer horizontaal geplaatst, die van de zieken
zijn schuins omhoog gericht en geven de jonge plant
jes een stijf aanzien. Iets beneden den wortelhals dor
meer duidelijk zieke plantjes is de hoofdwortel mis
kleurig, grijsachtig bruin; daar woekert de zwam
reeds, daar gaat de wortel bij vochtig weer tot rot-
t'ag over of schrompelt bij aanhoudend droog weer
in een. Wel tracht het jonge plantje door het ma
ken van hijwortels aan den wortelhals zijn leven te
redden, doch in vele gevallen wordt deze poging niet
met goeden uitslag bekroond. Hetzelfde zien wij ge-
beuien met de. planten op het veld, die bij het uit
zetten in zoo geringe mate waren aangetast, dat zij
v:«»r >zond zijn aangezien of wel met die, welke op
den akker door de zwam worden aangetast. Ook van
deze planten worden de hoofdwortels gedood en
slechts die, welke in staat zijn bijtijds voldoende bij
wortels te vormen, brengen er 't leven af. De minder
gelukkige leggen er het bijltje bij neer. zij vallen te
gen den grond, het zijn dan terecht „vallers" ge
worden.
Gemakkelijker is het meermalen do ziekte te con-
etateeren bij de reeds meer gevorderde planten op
het veld, dan bij die van de zaaibedden. Niet alleen
dat de roodo kool meermalen inplaats van blauw,
een meer roode kleur aanneemt, ook de achterlijk
heid en het vormen van kleine kroppen is in vele
gevallen reeds een aanwijzing, dat zij door de zwam
zijn aangetast
Van alle soorten kool heeft de roode kool het meest
te lijden, do gclo of savoyekool het minst Deze heeft
een sterken stam, 'n goed ontwikkeld wortelgestel,
dat de plant ook in staat stelt zich spoedig en vol
doende te herstellen voor allerlei beschadigingen,
hetzij door insecten of door zwammen toegebracht.
Bij het oogsten der kool is het niet mogelijk alle
exemplaren, die in zeer geringe mate door Phoma
zijn aangetast te herkennen. Het gevolg is, dat met
de gezonde ook kooien worden opgestapeld, die de
ziekte ondep de leden hebben. Bij deze laatste ont
staan in den stronk onduidelijk begrensde plokjes,
lichtgrijs of lichtbruin van kleur, die met het bloote
oog van liet overige, helderwitte weefsel van den
afgesneden stronk zijn te onderscheiden. Deze mis
kleurige plekjes worden gaandeweg donkerder en
grooter, de daar woekerende zwam dringt dieper in
de stronk en tast den voet van de bladstelen der
buitenste bladeren aan. Vandaar gaat de ziekte op de
bladschijf over. Ook op andere, hooger gelegen plaat
sen van rip hladschiiven kan de ziekte uitbreken,
waar zi» als 't ware invreet en de meer naar binnen
bad met het uitbrengen van de dagvaarding ecL-
ter slechts bedoeld een verontschuldiging van Bond
te verkrijgen, met de verzekering dat hij zich niet
meer vergissen zou.
Zoowel de heer en mevrouw Clayton als Lord
Middleton hadden prachtige kransen bij de begrafenis
gezonden.
HET NIEUWE WETBOEK VAN STRAFRECHT.
V.D. verneemt uit Rome:
De nieuwe strafwet, bij het Italiaansche parlement
ingediend, heeft 749 artikelen en wijkt in vele op
zichten belangrijk af van het tegenwoordige wetboek.
Zeer belangrijk zijn de nieuwe bepalingen betreffen
de politieke delicten, die in het buitenland door
niet-Italianen zijn begaan. Artikel 8 bepaalt, dat deze
misdrijven door den Italiaanschen rechter zullen
worden berecht op vordering van het departement
van Justitie of klacht der betrokken belanghebben
den. Hetzelfde artikel zegt nog, dat voor politieke
delicten Italianen of niet-Italianen door de Italiaan
sche rechtbanken kunnen worden vervolgd, al zijn zij
reeds eerder voor dezelfde delicten voor een vreem
den rechter gebracht. Verder wordt de doodstraf we
der ingevoerd voor gewone delicten; deze straf zal
door den kogel in de gevangenis zonder openbaar
heid worden voltrokken. Sinds 1SS2 bestond de dood
straf slechts voor militaire delicten en zij was in 1928
weer ingevoerd voor zware politieke misdrijven.
TOONEELCRITICUS EEN KLAP IN ZIJN GEZICHT
GEGEVEN.
De Amerikaansohe actrice Lilian Foster is in het
Little Theatre in Johnstreet te Londen opgetreden
in „Conscience". De criticus Hannen Swaffer vond het
niet mooi en schreef:
„Volgens den tekst vermoordt de man zijn vrouw,
omdat hij haar wenschte te vrijwaren van een leven
der schande. Ik geloof eerder, dat hij het deed om
haar geaffecteerd kinderstemmetje, dat me deed den
ken aan het geluid van een buiksprekende pop."
Woensdag zat de criticus in het Savoy Hotel aan
de lunch, toen mej. Foster binnenkwam. Zij liep
rechtstreeks naar zijn tafeltje en gaf hem een stevigen
klap in het gezicht. Swaffer riep een kellner en liet
haar buiten de deur zetten.
Een vertegenwoordiger van de Dail. Tel. is de actriob
dadelijk gaan interviewen. Zij vertelde:
Als het een rechtvaardige critiek was geweest,
zou ik er me niets van hebben aangetrokken, maar
het was, omdat ik een Amerikaansche hen.
Ik wilde hem overtuigen, dat ik op het toonfcel an
ders spreek dan in werkelijkheid. Daarom liep ik
gelegen bladeren aantast. De kool kankert weg lang
zaam of spoedig, al naar de lucht droger of vochti
ger, de temperatuur laag of hooger is van de om
geving, waar de kool geborgen Is. Het recht spreekt
men van de „kanker" in de schuur en de „vallers"
op het veld.
De zwam, waarvan de draden hot weefsel op de
zieke plekken heeft doorwoekerd, en de cellen heeft
gedood, vormt op de doode plaatsen vruchtlichaam
pjes, kleine, spoedig donker gekleurde puntjes, waar
in duizenden sporen worden gevormd, die zoodra het
vruchtlichaampje rijp is geworden, naar buiten wor
den gedrongen.
Die vrij gekomen microscopisch kleine sporen wor
den door ons zelve, door insecten, door wind, enz.,
verspreid en kunnen dus ook op andere kooien te
recht gekomen, ook deze ziek maken. Aangetoond
is, dat de uit deze sporen groeiende kiemdraden,
alleen onze planten op het veld of onze kooien in de
schuren kan aantasten, wanneer door verwonding,
op welke wijze dan ook de deur als het ware is
ingedrukt en de kiemdraden zonder eenig bezwaar de
weefsels kunnen binnendringen. Het is prof. Quanjer
te Wagenangen bij zijn onderzoekingen gebleken, dat
vooral de vreterij van de koolvliegmade aanleiding
geeft tot de vestiging van de zwam in de worteds
der koolplanten. De koolvliegen zelf, die van kool tot
kool vliegen om de eieren aan den wortelhals af te
zetten, zijn zonder twijfel even zoovele goede ver
spreiders der ziekte op het veld. Daar de zwam vor
der In de op het veld achtergebleven, rotte wortels en
andere zieke resten in den grond overblijft, is het
geen wonder, dat in de koolbouwende streken vele
velden sterk besmet zijn met de Phoma-zwam. Kan
men het verloop der ziekte bij bewaarkool in de schu
ren nog ©enigszins tegengaan, door bij het omleggen
der kooien alle zieke deelen weg te snijden, de aan
getaste exemplaren onder in den stapel te leggen, de
temperatuur gelijkmatig laag en de lucht droog te
houden, niet alzoo is het gesteld rnet de door de „val
lende ziekte" r.angctaste planten op het veld. Tot nog
toe is geen middel bekend, waarmede 'n door de zwam
bewoonde plant kan worden gered.
Rekenen wij, dat, zooals door den Plantenziekten-
kundigen Dienst gebleken is, de vallende ziekte ook
met zaad kan overgaan, dan kunnen wij nagaan,
welke middelen kunnen worden toegepast om de bo
vengenoemde zwamziekten zooveel mogelijk te voorko
men.
Ie. Het zaad dient te worden ontsmet.
2e. Zaaibedden worden aangelegd op onhesmetten
grond of op grond, waarop nog geen kool verbouwd
werd, niet in de luwte, niet dicht bij huizen of schu
ren. Dit laatste met het oog op de aantasting door
de maden van de koolvlieg en de kans op besmetten
grond.
3e. De grond van zaaibedden en velden worde goed
bewerkt en voldoende gemest, opdat de planten aan
niets gebrek hebben en in staat zijn spoedig de noo-
dige bijwortels te vormen, indien de hoofdwortel
mocht worden aangetast.
4e. Voor het uitzetten der planten, wordt gesor
teerd. Slecht bewortelde exemplaren worden ter zijde
gelegd, evenals te lang en geil uitgegroeide planten
met dunne opperhuid, die nimmer bestand zijn tegen
de aantasting van allerlei parasieten, worden liever
niet genomen. Verdachte exemplaren worden ver
brand. De goede bewortelde. korte, gedrongen planten,
die weer en wind hebben getrotseerd, dat zijn de uit
verkorenen. Van deze wordt de wortelhals tusschen
vinger en duim schoon gemaakt om eventueele aan
wezige koolvliegeieren of larfjes van de koolvlieg te
constateeren.
5e. Van de „vallers" worden de stronken verbrand.
Let wel verbrand. Achtergebleven op het veld, bevor
deren zij de grondhesmetting. In de sloot geworpen,
wordt de zwam later met den bagger weer op het
veld gebracht.
6e. Men winne zaad van gezonde planten, die be
halve andere goede of gewenschte eigenschappen, ook
een goed wortelgestel bezitten.
7e. Afval van zieke bewaarkool mag niet op den
akker terecht komen. Noch de sloot, noch de mest
hoop is de plaats, alleen het vuur mag ze vernieti
gen.
Se. Vruchtwisseling worde zooveel mogelijk toege
past.
Nemen wij deze 8 punten in acht, dan hebben wij
vrij wel alles gedaan wat ons tegen de groote schade
door de Phoma-zwam kan behoeden.
S. V.
Vrije wandeling, zonder verplichting.
Massa voorraad. Uiterste prijzen.
wmmtm TUINARCHITECTUUR kbzaan
naar zijn tafeltje en zei: „Mr. Swaffer, geloof ik?
Kent u me niet meer?" Hij zei van neen, waarop ik
antwoordde: „Ik dacht, dat u me zoudt herkennen,
vanwege mijn stem, die u zoo vreeselijk vindt, U
hebt me niet bcpaaid een compliment gemaakt!" Hij
verontschuldigde zich met te zeggen, dat hij zooveel
menschen ontmoette. „Dan zal ik me voorstellen",
zei ik, „ik ben Lilian Foster!" Ik verzekerde hem,
dat ik zijn compliment op z'n Amerikaansch zou
beantwoorden en bewees hem, dat een Amerikaan
sche voor haar rechten weet op te komen. Ik gaf
hem een slag in het gelaat.
Ik voegde er aan toe: ..Het was alleen, omdat ik
een Amerikaansdie ben!" Hij riep een kellner, om me
te laten verwijderen, waarop ik hein nog een klap
gaf, uit naam van alle Amerikanen."
TRAMBOTSING TE BERLIJN.
Achttien inzittenden gewond.
Donderdagnamiddag heeft in de Leipzigerstrasse
tengevolge van een ontsporing een botsing tusschen
twee tmmwagens plaats gehad. Achttien personen
liepen hierbij verwondingen op.
DE ITALIAANSCHE KONING EN DE PAUS.
Eten bezoek in November aan het Vatikaan.
Uit Rome wordt gemeld:
Vóór de maand November wordt een officieel be
zoek van den Koning van Italië aan den paus aange
kondigd. Er zou in het Vatikaan zelf een appartement
in gereedheid worden gebracht, waar de koning van
Italië en andere buitenlandsche vorsten, wanneer zij
n*ar Rome komen, voorloopig gastvrijheid zullen vin
den, hetgeen den paus in staat zou stellen onmiddel
lijk hun bezoek te beantwoorden. Men zegt, dat de
koning van Italië zou worden vrijgesteld van de' for
maliteiten van den voetkus, wat, indien dit wordt be
vestigd, ongetwijfeld voor alle buitenlandsche vorsten
zou gelden.
Het rapport der Britscbe Tun-
nelcommissie. De oppositie
in Engeland belangrijk ver
minderd. Een plan, dat reeds
van 120 Jaar geleden dateert.
Het eene plan al fantastischer
dan het andere. De voor- en
nadeelen van dezen overzee-
schen verbindingsweg.
Sinds eenlgen tijd is de aandacht van het publiek
wederom gevestigd op het plan om een tunnel onder
het Engelsche Kanaal te leggen, daar het schijnt, dat
de oppositie In Engeland belangrijk verminderd is.
Dezer dagen lazen we tenminste het bericht, dat de In
Maart J.l. door den vorigen Engelschen premier, Bal-
dwin, ingestelde commissie van onderzoek naar de eco
nomische aspecten van de Kanaaltunnel, op het punt
stond, haar rapport bij de regeering in te dienen en
dat genoemde commissie met haar conclusies ten op
zichte van de economische vooruitzichten van het tun
nelplan, thans zoover gekomen ls, dat het onderzoek nu
een vergevorderd stadium bereikt heeft, zy ls echter
met betrekking tot de termen, waarin haar rapport
zal worden vervat, nog tot gcenerlel beslissing gekomen.
Het plan, om een tunnel onder het Kanaal te graven
dateert reeds van 120 jaar geleden. Na den vrede van
Amlens werd reeds door Napoleon en de Engelsche
minister Fox de mogelijkheid overwogen van een
nnderzeeschen verbindingsweg tusschen de beide landem.
En ook na de Restauratie kwamen telkens nieuwe
plannen naar voren om een verbinding boven of onder
water aan te brengen. Maar geen van deze ontwerpen
was bruikbaar, daar het een nog al fantastischer was
dan het andere. De Fransche Ingenieur Thomé da Ga»
mond, die van 1833 tot 1867 op den Kanaalbodem ver
schillende geologische ontdekkingen deed, was de eerste
die een werkelijk wetenschappelijk plan opstelde. Zijn
eerste gedachte was om een brug over het Kanaal te
leggen, maar al spoedig verwierp hij dit plan, daar de
pijlers voor de scheepvaart te veel gevaar zou opleve
ren. Ook een snelveerpont, welke de treinen geheei
zou overbrengen, voldeed hem niet. Zoo kwam hij tot
een tunnelplan, hetwelk door Napoleon III en Koningin
Victoria krachtig werd gesteund. In 1869 werd een
Fransch-Engelsch comité samengesteld, en in 1$70 be
gonnen de diplomatieke onderhandelingen. Duitechland
verzette zich heftig tegen deze plannen, daar men meen
de, dat een dergelijke tunnel in geval van oorlog voor
Dultschland zeer nadeelig zou zijn. De Franach-Duit-
sche oorlog van 1870 maakte echter een einde aan deze
onderhandelingen, welke eerst In 1873 werden hervat.
Erg vlot gingen de besprekingen niet, want eerst op 27
1575 verscheen er een wet, welke concessie verleende
aan de „Assoclatlon francaise du tunnel sous-marin".
Deze maatschappij deed verschillende onderzoekingen
en liet een proeftunnel van 2 K.M. lengte aanleggen.
Het wachten was nu nog slechts op de concessie van
Engeland. Door verschillende Engelsche maatschappij
en werden voorbereidende maatregelen getroffen, maar
in 1882 werd door de Engelsche pers een zoo heftige
oppositie gevoerd, dat men het plan geheel verwierp. Bij
een bespreking In het Lager Huis stemde de geheele
Conservatieve party tegen. Hoofdzakeiyk waren het
militaire bezwaren, welke men tegen het plan had. In
het leger zag men er een bedreiging ln van de onar-
hankelykheld van het land. Ook de Angiicaansche kerk
was In de oppoBitie; zy vreesde n.1. dat Parijs een te
groot aantrelcklngspunt voor de eilandbewoners zou
worden en dat de tunnel nadieelig zou zyn voor het
zieleheil van haar volgelingen. Toch gaf men den moed
op verwezeniyklng van de plannen niet op en tel
kens werden er nieuwe aanwijzingen gemaakt om de
critiek van den Genoralen Staf af te breken, maar alles
was tevergeefsch. De Admiraliteit en de Generale Staf
waren en bleven tegen het Wee. Het tunnelplan heeft
hierna ongeveer een halve eeuw rust gehad. Toen brak
de wereldoorlog uit. Frankrijk en Engeland streden te
zamen en het ontbreken vdh een verbinding zooals de
tunnel heeft aan'Engeland duizenden manschappen ge
kost Engeland kwam tot de overtuiging, dat zyn Iso
latie, sinds de ontwikkeling van de aviatiek, toch niet
meer zoo volkomen Is.
In 1924 verzocht een deputatie uit het Lagerhuis aan
MacDonald om de constructie van een kanaaltunnel
te staan. Hij riep de Commissie van Ryks Defensie by-
een om de plannen te bestudeeren, maar deze adviseer
de afwyzend. Thans schijnt de openbare meening in
Engeland geheel veranderd te zyn, en heeft do Labour-
regeering zich zelfs bereid verklaard aan den bouw van
den Kanaaltunnel mede te werken. De kosten van dit
bouwwerk zouden 30 millioen bedragen; Frankryk en
Engeland zouden beide do helft der kosten dragen. De
totale lengte van den tunnel zal ruim 60 K.M. bedragen
De tunnel zal bestaan uit twee buizen van zes meter
doorsnee, welke onafhankelijk van elkaar zijn, maar op
verschillende plaatsen door dwarslynen zijn verbonden.
Dan zal er ook nog «en derde tunnel worden gegraven
voor eventueele watorafvoer. Men rekent, dat de werk
zaamheden aan den tunnel zes of zeven jaar zullen du
ren. Men zal van Fransche en Engelsche zyde tegelijk
beginnen, zoodat men naar elkaar toegraaft. Als dit
grootsche plan wterkelykheid zou worden, dan zouden
de twee groote v/ereld-centra Parijs en Londen in den
ty"d van vyf uur te bereiken zyn. Maar men wacht even
als vyftig jaar geleden nog slechA op de toestemming
van Engeland.
De meeningen omtrent den Kanaaltunnel.
Painlevé, de Fransche Minister van Oorlog, Is een
warm voorstander van de Kanaalplannen. In de uitvoe
ring van deze plannen ziet hy dan ook geen enkel be
zwaar. Volgens zyn meening kunnen er van militair,
standpunt geen ernstige bezwaren tegen de tun
nel gemaakt worden. Als Frankryk en Engeland met el
kander in oorlog zouden geraken, dan zouden de uit
gangen aan beide zijden binnen enkele seconden ver
nield kunnen worden en dan zou niemand eenig recht
op den tannel hebben. En in geval zij weer als bondge-
nooten moesten optreden zou een dergelyke onderzee-
sche verbinding onschatbare diensten verrichten. Ook
de Fransche oud-minister van Openbare Werken Le
Troquer, die voorzitter van het Fransche Comité is, acht
de doorroering van het plan heelwelmogelyk. Volgens
zijn berekeningen zouden de resultaten toch nog altyd
5 a 6 procent opleveren, zelfs al werden de kosten tot
een maximum opgevoerd. Ook van Engelsche zyde voelt
men «Jen laatsten tyd veel voor het aanleggen van een
dergelijke verbinding. De bezwaren welke nog bestaan,
zijn hoofdzakelijk van militairen aard. De moeilijkheden
betreffende de instandhouding, en omtrent de geraamde
kosten zijn vrywel gehel opgeheven. Men beschouwt
dan ook het gemak voor het publiek en de winst, welke,
mem van deze onderneming verwacht, van grooter waar-
do, dan de militaire voordeelen, welke men zou hebben
als het plan niet doorging. De Fransche gezant in Lon
den de heer Fleuriau heeft verklaard, dat de Fransche
regeering bereid is de noodige overeenkomsten te tref
fan, indien het Britsche gouvernement de zaak wil aan
vatten. Southern Railway Company wacht met mede
werking, totdat de regeering een beslissing heeft geno
men. Everard Baring, president van deze maatschappy,
heeft gezegd, dat zyn maatschappy steeds krachtig zou
medewerken, hoe of de tunnel ook zou worden. Door
den tunnel zou alleen Engelsch materiaal ryden; maar
de Engelsche wagons hebben gemiddeld 25 pet. ruimte
minder dan de Fransche, zoodat deze exploitatie voor
de Fransche Spoorweg Maatschappyen nadeelig zou zyn.
President Baring gaf toe, dat de Southern Railway
geen voldoende materiaal ter beschikking heeft om een
10-minuten-dienst door den tunyei te onderhouden. Er
zullen echter nog wel meer moeilijkheden ontstaan, als
het plan eenmaal doorgaat, maar de Southern Railway
is tot medewerking gaarne bereid, hoewel de tunnel voor
haar geen direct voordeel zal zyn. Over het geheel ls
men in Frankryk tegenover de mogelykheid van door
voering der plannen optimistischer gestemd dan in En
geland. In Frankryk bestaat nog steeds de Associatlon
Frangaise. Het eenige ls nu nog, dat men ook in Enge
land een dergelyke maatschappy opricht.
Toen wij ons ln het nümmer van 12 Octobcr j.l. waag
den aan een artikel ovter „Duur geld" verwachtte men
ln finantieele kringen blykbaar reeds, dat er ongelukken
zouden gebeuren. Nu, die zyn gebeurd en het eind is nog
niet te zien.
In New York ls het begonnen.
De enorme speculatie had de beurswaarde van ver
schillende effecten opgedreven tot 'n waanzinnige hoog
te, die ver uit ging boven de werkelijke, de intrinsieke
waarde.
Dag aan dag, neen uur aan uur werden de gelukkige
bezitters rijker. Eigenlijk ging het nog veel vlugger en
was meermalen een minuut of korter voldoende, om de
koersen een nieuwe sprong opwaarts te zien maken.
Toen kwam de krach, de Instorting.
De stijging was snel gegaan, het tempo van de daling
werd nog veel sneller.
Geen duizendein, millioenen werden verloren en nog
is het einde niet te zien.
Op New York volgde Londen en nu vallen de slagen
ook in Amsterdam.
De Telegraaf berekent, dat op de twee eerste dagen
dezer week op 12 fondsen een beurswaarde-verlies werd
geleden van
441 mlllioen gulden.
Dit ls echter niet alles.
Van byna alle fondsen kelderde de koers, zoodat het
totale verlies veel grooter is dan 441 millioen.
Dit treft niet de Nederlandsche geldmenschen alleen.
Van de bedoelde fondsen en ook van de andere zyn de
bezitters over heel de wereld verspreid, doch voor zoo
ver het Nederlandsche fondsen betreft, zyn de eigenaars
stellig In hoofdzaak landgenooten.
De Telegraaf heeft ook een staatje gemaakt, waarin
naast elkaar zyn geplaatst de hoogste koersen van 1929
en de laagste van j.l. Dinsdag. Het zyn dezelfde twaalf
fondsen, waarvan hierbovcen reeds sprake was.
Het staatje ziet er aldus uit:
Koersverliezen in 1929.
Hoogste
koers
koers in
van 29
Koers
1929
Oct
verlies
(ln
percenten)
A. K. U.
449
162
287
Marg. Unie
680
386
294
H. V. A.
691
560
131
Philips
948
435
531
Koninkiyke
460
376
84
Accoustiek
232
76
206
Boeton
389
116
273
Alg. Exploratie
279
105
174
Calvé Delft
285
123
162
Van Berkel
348
175
173
Ned. Ford
429
225
204
A'dam Rubber
295
181
114
Laat ons met een enkel voorbeeld de beteekenis toe
lichten.
Een aandeel van f 1000 ln de Margarine Unie heeft
nog in den loop van dit jaar een waarde gehad van
f 68000. Wie er destijds een gekocht heeft en het j.l.
Dinsdag moest verkoopen, verspeelde f 2940, want toen
was de koers gedaald tot 384 en de opbrengst dus maar
f SS40.
Volgens de Telegraaf ls het duideiyk, dat het totaal-
verlies aan beurswaarde ln de laatste maanden bedraagt
enkele mllllarden guldens!
Speculeeren Is een verleidelijk werk.
BOERDERIJ en VEEHOUDERIJ
