llituti Kiim-
Aimttmit- Lullmilii
|euHg
zittend
Haar
LEGWEDSTRIJDEN
IN
NOORD-HOLLAND.
DE R00DE -
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
VINGERAFDRUK.
Na de Wasch
Donderdag 7 November 1929.
72ste Jaargang No. 8559
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 2333C. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers 6 cent ADVEBTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
INGEZONDEN.
Schagen, 5 November 1929.
de Redactie der Schager Courant.
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoeken wij U opname van het onderstaande
in Uw veelgelezen blad, naar aanleiding van het ver
handelde in den Raad der Gemeente Zijpe betreffende
het adres van de Commissie voor Legwedstrijden te
West-Graf tdijk.
Genoemde Commissie heeft n.1. een adres aan onder
scheidene gemeenteraden gericht met verzoek een fi-
nantieele bijdrage te willen verleenen, teneinde te voor
zien in de kosten, welke een legwedstrijd met zien
brengt. De Zijper gemeenteraad heeft gemeend afwijzend
op dit adres te moeten beschikken, volgens advies van
B. en W., die in dezen geen precedent wilden scheppen
ten aanzien van de controle- en fokvereenigingen. Aan
gezien bedoeld adres, zooals gezegd, aan meerdere ge
meenteraden is verzonden, zij het ons vergund, langs
dezen weg het afwijzend advies en de argumentatie
daarvan eens nader te bekijken. Het zou n.1. mogelijk
wezen, dat bedoeld argument ook in andere gemeente
raden opgang zou maken. En dit zou, terwille van de
zaak, die wij voorstaan, zeer te betreuren zijn, te meer,
omdat een in het geding brengen van de plaatselijke
fok- en controlevereenigingen in het geheel niet opgaat.
Waarom niet?
De legwedstrijd te West-Graf tdijk, weldra overgeplaatst
naar de Beemster, heeft ten doel de legcapaciteiten van
eenden en kippen van diverse fokkers met elkaar te
vergelijken. Op het oogenblik nemen een kleine 20-tal
toornen, dat zijn dus nagenoeg 140 dieren aan dezen
legwedstrijd deel. De fokkers van deze dieren, dat zijn
dus de eigenaars van diverse hoenderparken zijn dus
te vergelijken met de fok- en controlevereenigingen.
Beiden de eigenaars van hoenderparken en de fok- en
controlevereenigingen trachten de productie der dieren,
ieder op zijn terrein zoo hoog mogelijk op te voeren.
Doch nu komt 't verschil. Koopers van geregistreerd vee
kunnen aan de papieren zien welk productievermogen de
ouders bezitten en hoe het in dit opzicht met het aan
gekochte dier zelf is gesteld. Dat is alles behoorlijk
geregeld, omdat het al zoovele jaren bestaat en door
bekwame menschen op dit gebied, in goede banen ls
geleid. Bovendien genieten zij door het uitloven van
premies den geldelijken steun van Rijk en provincie.
Maar wat men aankoopt op het gebied van pluimvee
is niet altijd 18 karaats. Leest men pluimveecouranten,
dan worden daarin eieren van productieve dieren aan-
gepresenteerd, te kust en te keur. Doch, hier schuilt
veel kaf onder het koren. Hieruit vloeien vele en groote
nadeelen voort voor de pluimveehouderij. Met leg
wedstrijden wil men trachten uit deze knoeierij te ge
FEUILLETON
JJit het Vuitsch van
M ATT Hl AS BLANK.
HOOFDSTUK VIII.
Hier heb je de eerste kaart. Het is de eerste
drukproef; ik heb oud-Hollandsch carton gekozen.
Vind je het mooi?
Prachtig hoor! Je hebt een complimentje ver
diend voor je goeden smaak!
Dan zullen we den volgenden Maandag de kaar
ten rondsturen, dan weet iedereen hoe gelukkig we
zijn. Dit gesprek werd gevoerd op het tuinterras
van de met wilden wingerd begroeiden villa van
de familie von Matrei. De voorjaarszon sdheen heer-
Mik.
Ernst Friesen had de drukproef van de verlovings-
eankondiging meegebracht en deze aan zijn meisje
laten zien.
Wat de menschen zullen zeggen als ze deze aan
kondiging krijgen laat mij vrij koud.
Vrij koud? Dus jij durft te beweren dat het jou
hetzelfde is. of mijn naam erop staat of een andere?
Neen, ben je mal, maar dat we aan een heele-
bocl andere menschen moeten vertellen hoe geluk
kig we zijn, dat laat met koud, de hoofdzaak is dat we
het zijn.
Doctor Friesen schoof zijn stoel dichter bij die van
Else en legde zijn arm om haar hals.
Heb je al een lijst van de adressen?
O ja, een verschrikkelijk werk is dot! Ik had
hooit gedacht dat er met een verloving zooveel te
doen was.
Ja, het geluk moet verdiend worden! Maar kijk
is dat Bobbie niet die thuiskomt?
Hij wees in de richting waarin hij Bobbie von
Matrei meende gezien te hebben. Deze liep vlug
®n keek voor zich alsof hij diep in gedachten was.
De handen had hij gebald op zijn rug en de lichte
voorjaarsjas die hij dikwijls droeg, fladderde achter
hem aan.
raken. De goede fokstations zullen er naar blijven stre
ven bovenaan te blijven met hun fokdieren, terwijl de
mindér goede zich zullen moeten gaan verbeteren of zij
zijn gedoemd om te verdwijnen. Van de resultaten der
legwedstrijden kunnen en zullen alle pluimveehouders
dus kunnen profiteeren. Wanneer telkens na één set-
zoen de resultaten gepubliceerd worden, krijgen we
belangrijke aanwijzingen welke fokstations ons vertrou
wen verdienen en welke niet. Hiermede is het
algemeen belang gediend. Vandaar ons beroep
op de finantieele medewerking der gemeenteraden, de
vertegenwoordigers der burgerij. Reeds verleenden pl.m.
20 gemeenteraden pl.m. 250 gld. subsidie voor dat doel.
Nu kan men wel zeggen, dat de landbouwmaatschap-
pijen zelf deze kosten maar moeten dragen. Bekend ls
bij de raadsleden, die In de landbouworganisaties Iets
thuis zijn, dat deze zich al veel offers getroosten voor
de verheffing der pluimveehouderij. Bovendien komen
de resultaten van dergelijke wedstrijden iedereen ten
goede, zoowel dus den Epeciaal pluimveehouder, als den
kruidenier of den burgemeester als hij kippen houdt.
Dat de resultaten iedereen ten goede komen, geeft
ons dan ook moed om een beroep te doen op de ge
meenschap. Ten slotte kan men nog zeggen: Waarom
subsidieert het Rijk of de Provincie niet? Die zaak zit
zoo, geachte lezer. Het Rijk en de Provincie wil der
gelijke zaken wel steunen, doch dan moet het eerst
eenlge jaren op gang zijn. Dan moet het eerst levens
vatbaarheid hebben bewezen en dan moet er van onde
ren af voldoende belangstelling voor bestaan. En om
nu op gang te komen, verzonden wij de adressen.
Wat helpt ten slotte alle voorlichting op dit gebied,
als de menschen niet over betrouwbare dieren kunnen
beschikken. Het eene moet het andere toch aanvullen
en steunen en staat alzoo in een innig verband met
elkaar. Het is maar de kwestie, hoe staat men tegen
over de behartiging van het algemeen belang? Wie
strak kijkt naar de enge gemeentegrenzen en daar met
geen mogelijkheid over heen kan kijken, is misschien
tegen ons verzoek, doch wanneer men in de pluimvee
houderij een bron van inkomsten ziet, juist in de eerste
plaats misschien, voor de kleinen man, met zijn con-
fectiepakje an, daar zal men ons streven toejuichen en
belangstelling daarvoor uitspreken in een finantieele
bijdrage van 10 tot 25 gld. per jaar al naar het gesteld
ls met de gemeente-finantiën. Stierenvereenlglngen, de
voorloopers van fok- en controlevereenigingen, werden
voor een twintigtal jaren terug toch ook wel door ge
meente- en polderbesturen gesubsidieerd. Dorps- en pol
derstieren zijn ook nu nog niet geheel uit de mode.
Welnu, onze zaak verkeert ook nog in het beginstadium.
Op pluimveeteeltgebied valt nog ontzettend veel te doen
en het is een verheugend feit, dat een aantal vereenl-
gingen van allerlei gezindten elkaar gevonden hebben
om deze zaak gezamenlijk te behartigen. Hooggeachte
gemeentebesturen, verzeker ons de gelegenheid om
eenlge jaren rustig te werken aan verbetering van de
uitkomsten der pluimveehouderij. De gemeentenaren
zullen daarvan profijt hebben. Doe niet zoo kortzichtig
als het Bestuur van de Zijper gemeente. Ik zou haast
H Als men zoo nu en dan des morgens slechts een weinig
V w Purol even lusschen de handen wrijft, dan wordt dit bij
I het uitstrijken door de haren, onmiddellijk daarin opgenomen;
I en het gevolg hiervan is dat na het kammen Uw haar den gc-
I heelen dag keurig blijft zitten.
Ja zeker. Dat is hij. Waar zou hij vandaan ko
men?
Ik zou het je niet kunnen zeggen, maar hij ziet
eruit alsof hij het met zichzelf aan den stok heeft.
Zijn gezicht is vuurrood.
Else stond op en riep: Bobbie! Bobbie!
Hij schrok op als iemand die in zijn overpeinzin
gen gestoord wordt; één seconde richtte hij het hoofd
omhoog, maar keek toen weer naar heneden en liep
nog vlugger door. Het leek wel alsof iemand hem
achterna zat
Hè, Bobbie, hoor je me niet?
Hij keek niet meer op en verdween in het huis.
Else keek doctor Friesen aan.
Wat zou er zijn?
Friesen antwoordde niet direct, toen zei hij:
Een nieuwe ontmoeting misschien? De oude ge
schiedenis?
Neen, dat geloof ik niet; ik denk wel niet dat
hij het verleden vergeten is, maar de laatste dagen
was hij heelemaal veranderd. Je weet zelf hoe on
gerust ik over hem was. Hij was zoo somber en zei
haast geen woord. Hij was zelfs besloten om aan een
expeditie naar Tibet deel te nemen.
Ja, dat heb je me verteld.
Maar daarna is hij opeens veranderd.. Hij was
nog wel gedrukt, maar toch veel minder. Een dag
of vijf geleden is hij een avond bij Heinecke geweest
en den volgenden dag vertelde hij dat hij hier zou
blijven en twee dagen geleden lachte tij zelfs en
hoorde ik hem fluiten. Hij was zoo nu en dan be
paald opgewekt.
Heeft hij verder niets gezegd?
Neen! Toen ik hem ernaar vroeg antwoordde hij
dat men niet moest spreken over dingen waarop
men hoopte en toen ik hem vroeg of hij dan nog
hoop had, lachte hij alleen maar. Meer kon ik niet
uit hem krijgen.
Maar nu zag hij er toch wel eigenaardig uit. Je
zou zeggen dat hij met iemand ruzie had gehad.
Dat lijkt mij ook en ik wil er meer van weten.
Ik hen den laatsten tijd zoo ongerust over hem. Ik
zal met onze verlovingskaart naar hem toe gaan en
vragen hoe hij die vindt, dan heb ik een aanloopje om
een praatje bij hem te maken.
Ze nam de kaart op en ging naar binnen.
Blijf niet zoolang weg!, riep Friesen haar vroo-
lijk na.
Het duurde inderdaad niet lang of Else kwam
weer op het terrein. De kaart had ze nog in de hand,
maar ze zag er niet zoo opgewekt uit als daarnet.
Wat is er? vroeg Friesen bezorgd.
Hij heeft zijn deur op slot gedaan.
wel durven te beweren, dat dit besluit ook niet de
sympathie kan hebben van de bewoners. Daarvoor heb
ik de menschen genoeg leeren kennen in hun v/erken en
streven.
Mijnheer de Redacteur, mijn artikel is wat lang ge
worden, doch waar het hart van vol is, loopt de mond
van over. Zoo is het ook hier. Wij, die bij den voor
lichtingsdienst betrokken zijn en genoegzaam op de
hoogte zijn met de bedrijfsresultaten, die nog voor vee!
verbetering vatbaar zijn, gevoelen natuurlijk uit den
aard der zaak hiervoor meer dan menschen. die onder
alle mogelijke administratieve rompslomp als het ware
worden begraven en daardoor wel eens een frisscüe
kijk missen op hetgeen landbouw en veeteelt behoeft,
ook al wonen zij temidden der landelijke bevolking.
Met dank voor de plaatsing,
Namens de Commissie voor de
Legwedstrijden in Nd.-Holland,
J. H. VELDERS, Schagen, voorzitter.
H. PRIJS, Beemster, secr.-penn.
ONZE KOLONlëN
Hot geheimzinnige doosje.
Geparasiteerd op de goedgeloovigheid der
Inlandsche vrouwen.
Een Javaansche vrouw, die aan het rivierpad bij Petls-
sah te Medan woont, had het buitengewone voordeel om
de hand te leggen op een klein doosje, dat uiterlijk niets
bijzonders vertoonde, doch dat binnenin onzichtbare,
mysterieuze kracht herbergde. Als men een voorwerp
14 dagen lang in dit doosje opgesloten hield, nam de
waarde van het voorwerp eiken nacht toe. Een andere
Inlandsche vrouw nam de proef. Zij gaf f 20.50 aan
muntstukken en de bezitster van de geheimzinnige doos
gaf de verzekering, dat in één nacht tijds dit bedrag
tot f 25 zou aangroeien, hetgeen in twee weken een
aardige winst van f 63 zou beteekenen.!.! Nog een
andere vrouw gaf eenige gouden sieraden, welke In
het doosje werden opgeborgen en welke per nacht 1
majam gouds ter waarde van f 6 zouden toenemen.
Hierna kwam een vrouw, die haar gouden ring aan de
verborgen krachten van het doosje wilde toevertrou
wen. De ring werd erin geborgen en na 14 dagen zou
hy 14 majams gouds, oftewel f 84 meer waard geworden
zijn. Natuurlijk begrijpt men, dat genoemde voorwerpen
na twee weken niet meer in het doosje werden aange
troffen, tot groote verbazing van het toovertempatje en
tot ontsteltenis van de gedupeerde vrouwen. Eén hunner
ging dezer dagen echter aan de waarheid van de too-
verkrachten van het doosje twijfelen en stelde de po
litie ervan op de hoogte, die de Javaansche inrekende,
vertelt de Sum. Post. Zij heeft reeds bekend haar sexe-
genooten te hebben opgelicht en de voorwerpen van de
hand te hebben gedaan. Aangezien vele pandbriefjes
in haar woning zijn aangetroffen, meent men dat nog
andere goedgeloovigen slachtoffer van het doosje ge
worden zijn.
Een onmenschelijke daad.
Hoe een paar Inlanders over het leven van
een vrouw beschikten.
Op de afdeellng D. van de onderneming Laras werd
dezer dagen het lijk gevonden van een vrouw, een con-
Waarom? Wat heeft hij gezegd?
Ik heb bij hem aangeklopt, maar ik kreeg geen
antwoord. Toen probeerde ik de deur open te doen,
maar ze was van binnen gesloten.
Daarop riep ik hem en klopte nog eens heel hard.
Toen pas antwoordde hij dat hij druk bezig was en
dat ik straks terug moest komen. Ik vroeg hem wat
er gebeurd was maar hij antwoordde barsch dat er
niets gebeurd was en dat hij het alleen maar druk
had.
Dr. Friesen antwoordde niet dadelijk, maar toen
hij zag hoe gedrukt haar gezichtje stond, zei hij op
opgewekten toon:
Maar Else, dat is toch best mogelijk. Iedereen
is wel eens uit zijn humeur zonder ernstige reden
en het kan toch best dat hij jvat werk moet afmaken.
Maar waarom sluit hij We kamer dan af?
Die doet hij wel weer open.
Eindelijk slaagde hij erin haar gerust te stellen.
Maar lang kon hij niet blijven en toen hij afscheid
nam hadden ze het weer over hun verlovingskaart.
Dus we veranderen er niets meer aan. Maan
dag zal iedereen weten dat jij mijn lieve aanstaande
vrouw bent!
Hun oogen ontmoetten elkaar in een innigen blik.
In zijn werkkamer in het Palcis van Justitie vond
dr. Friesen op zijn schrijftafel nieuwe dossiers die hij
moest doorzien. Hij wilde zich juist aan zijn schrijf
tafel zetten, tóen een van zijn ambtenaren binnen
kwam.
Er is zoo juist getelefoneerd van het hoofdbureau
van politie of u zoo gauw mogelijk in de villa van
Consul-Generaal Liingenbach wil komen.
Liingenbach? Was de verbaasde vraag van den
officier van justitie.
In de Grosse Garten Strasse.
Ja, dat adres ken is. Maar wat is er dan ge
beurd?
Er is daar een misdaad ontdekt.
Wat voor een misdaad? Is dat er niet bij mee
gedeeld?, riep Friesen ongewonden.
Ja! Er schijnt een moord gebeurd te zijn.
Een moord? En wie is het slachtoffer?
Dat werd er niet bij gezegd. Maar of u zoo
spoedig mogelijk wilt komen, vroeg de politie.
Goed. Maak alles klaar. U gaat mee.
Daarop ging do ambtenaar do kamer uit en Dr.
Friesen bleef enkele oogcnblikken als verlamd bij
zijn schrijftafel staan; zoo had het bericht hem ge
schokt
Een moord in het huis van Consul-Generaal
Liingenbach! Een moord. Wie zou er in 's hemels
naam vermoord zijn?
heeft men vaak last van schrijnende handen.
Dit schrijnen houdt dadelijk op door Purol.
tractante. Blijkbaar was zij geworgd, want om haar
hals bevond zich nog de strop waarmede het misdrijf
was gepleegd. De veldpolitie van Siantar stelde een
onderzoek in en slaagde erin de daders aan te houden.
De één is een contractant van Laras, de ander een
vrije Javaan. De eerste man was vroeger met de vrouw
gehuwd geweest, doch een maand of drie geleden van
haar gescheiden. Zij nam daarop een anderen echt
genoot, nl.. den vrijen Javaan. De eerste echtgenoot
had er echter spijt van dat hij van de vrouw gescheiden
was. en leed danig aan jaloerschheid, terwijl de tweede
man vreesde, dat zijn nieuwe wederhelft weer naar
haar eerste gemaal terug zou keeren. De belde mannen
hadden hierover een gesprek, met het onmenschelijke
resultaat, dat zij overeenkwamen de vrouw te ver
moorden, en op deze wijze het voorwerp van hun weder-
zijdsche jaloezie uit den weg te ruimen. Blijkbaar kwa
men zij tot deze beslissing, opdat geen van tweeën de
vrouw zou bezitten. „Bezitten" schrijven wij, aldus ae
Deli Crt., omdat voor de mentaliteit geen ancer woord
bestaat. En als over een voorwerp, als over een strootje
werd daarmee over het leven van de vrouw beschikt.
Tezamen hebben zij het slachtoffer onder een of ander
voorwendsel daarop op ccn avond meegenomen ln den
tuin. Zij vielen haar toen plotseling aan, bonden de
vrouw een touw om den hals en worgden haar. Beide
aangehoudenen hebben een volledige bekentenis afge
legd. Zij zijn in voorloopige hechtenis gesteld en zullen
vermoedelijk den strop wel niet ontloopen.
Bestrijding van bet prostltutle-kwaad.
Handige middeltjes van de politie om het
den „landhaaien" onmogelijk te maken.
Wij lezen in de Indische Courant:
De politie heeft reeds sinds geruimen tijd de prostitu-
tie-kwaad ter hand genomen. Er worden op onbepaalde
tijdstippen invallen gedaan in hotelletjes, waar de prosti
tutie welig tiert, In clandestiene bordeelen en vooral te
gen de „gelegenheidgevers" wordt krachtig te velde ge
trokken. De bordeelhouders worden sans pardon voor
den landrechter gesleept en dikwijls tot de betaling van
hooge boeten veroordeeld. Maar die betalen ze grif. Nu
kan men die parasiteerders op de ontucht der vrouwen
slechts wegens „gelegenheid geven tot het plegen van
ontucht" veroordeelen, wanneer er bij oen overval „gas
ten" ln huls werden aangetroffen. Is dit niet het geval
dan stond men tot voor kort machteloos. En de bordeel
houders zorgden er wel voor, dat zij ten allen tijde op
het ergste waren voorbereid. Was de politie in aan
tocht, dan werden zij door handlangers oogenblikkelijk
gewaarschuwd en de gasten en „juffertjes van pleizier"
zorgden wel, dat zij door een achterdeur ontsnapten.
Sinds eenigen tijd maakt de politie tegen die bordeel
houders procesverbaal op, wegens het houden van een
hotel zonder vergunning van den burgemeester. En deze
vondst van de politie is bij den landrechter in goede
aarde gevallen. Deze veroordeelt de clandestiene hotel
houders grif tot het betalen van zooveel honderd gulden
boete. En die boeten loopen op. Onlangs was er een
Arabier, die al een paar maal een proces-verbaal had
gehad en het nu welletjes vond. Hy had voor het clan
destien houden van een hotel - lees: bordeel - al menige
blanke schijf moeten neertellen en dat werd hem ten
leste te brat. Hij zon op een tegen-truc en nam daarvoor
een advocaat ln den arm. Deze raadde hem aan: „Man
Vluchtig dwaalden de gedachten van den officier
van justitie naar Bobbie. Hij dacht aan diens manier
van doen bij zijn thuiskomst.
Toen schudde Friesen het hoofd, a!s wilde hij die
gedachten van zich afschudden en hij zei half luid:
Dat is toch immers belachelijk! Daarop verscheen
de ambtenaar en zei:
Ik ben klaar, meneer de officier.
HOOFDSTUK IX.
Heeft iemand naar mij gevraagd?
Neen!
Meneer ook niet?
Neen.
Is hij in zijn werkkamer?
Ik denk van wel, ik heb hem niet zien uit
gaan.
Langenbach's secretaris knikte tegen den bedien
de en begaf zich naar zijn bureau, dat naast de werk
kamer van den Consul-Generaal lag.
Voordat hij aan zijn schrijftafel ging zitten, liep
hij naar de deur, die naar de kamer van zijn
meester voerde: bij bukte zich tot zijn oor hij het
slot was en luisterde; maar er kwain geen geluid
uit het aangrenzende vertrek.
Hij treuzelde, terwijl hij overlegde, wat hij doen
moest.
Hij was twee uur weg geweest; hij had een bood
schap moeten doen en vroeg zich af of hij zijn
meestor niet onmiddellijk den afloop moest meedee-
len?
De secretaris klopte met zijn magere knokkels te
gen de deur; zijn dunne, jongensachtige gestalte
kromde zich daarbij. Toen luisterde hij weer zonder
dat er antwoord kwam; de grijze knipperende oogen
keken onderzoekend de kamer door. Hij wist niet wat
hij doen moest.
Eindelijk greep hij den deurknop en heel voorzich
tig. zoodat het geen geluid maakte, drukte hij erop,
totdat de deur langzaam op een kier openging.
Do heer des huizes schoen niet in zijn werkkamer
te zijn, wr.nt de secretaris kon van de plaats waar
hij stond, de schrijftafel zien en hij zag er niemand
aan zitten.
Na eenige aarzelen schoof hij door de half-geopende
deur dc werkkamer in, maar hij had zijn voet nog
niet in het vertrek gezet, of een korte angstkreet,
schel en doordringend, kwam over zijn lippen.
Wordt vervolgd.