Sctujsr tiiniit
NIEUWJAARSGROETEN
Nederlandsch
fabrikaat.
50 cent
Tweede Blad.
Staatsloter",
Arrondissements Rechtbank
te Alkmaar.
Moderne Bril, goud=doubié
Fa. Gebr. ROTGANS, Hoogzijde E16, Schagen.
Woensdag 11 December 1929
72ste Jaargang. No. 8578
II.
Beutsche kaufen Deutsche Waren.
Duitschers koopen Duitsche waren.
Zetten we thans onze beschouwingen voort, dan
stellen we in de eerste plaats de vraag, wat er hier
van de leus:
Steunt het Nederlandsch fabrikaat!
terecht moet komen, als andere landen voor hun in-
heemsche producten dezelfde propaganda gaan voe
ren.
En dat doen ze. Ons motto is geen bedenksel, doch
werkelijkheid.
Daarbij een werkelijkheid, die wat beduidt. Duitsch-
land telt immers ruim acht keer zooveel inwoners
als Nederland en is dus binnen eigen grenzen een
markt van beteekenis, waarbij ons gebied in het niet
verzinkt. Slaagt daar over onze oostelijke grens de
propaganda voor het Duitsche fabrikaat, waarom zou
men zich dan beperken tot het „fabrikaat" en ook
zijn voorkeur ook niet uitstrekken tot wat er „ge
teeld" wordt?
Nu moet men zich hiervan niet trachten af te ma
ken met den dooddoener, dat Duitschland tegen on
ze groente-teelt niet op kan. Voor het oogenblik en
voor de naaste toekomst is dat waarschijnlijk wel
waar, doch wat niet is, kan worden!
Niemand zal beweren, dat de Duitschers dóm zijn
en dat het hun ontbreekt aan durf en energie. Wat
wij kunnen, is hun zeker niet onmogelijk, zoodra zij
het ernstig willen.
We hebben echter niet alleen met Duitschland te
maken. Onze belangen liggen ook aan de overzijde
van de Noordzee en al telt Engeland niet zooveel
inwoners als Duitschland, het is door zijn koloniën
en bezittingen een wereldrijk, dat zich nog eerder
dan welk ander land ook, van vreemden onafhanke
lijk kan maken.
Als het zoo mocht worden:
Duitschland voor de Duitschers,
het Britsche Rijk voor de Engelschen,
België voor de Belgen,
de Vereenigde Staten voor de Noord-Ameri-
kanen, en
Nederland voor de Nederlanders,
dan zouden wij stellig niet aan het langste eind
trekken!
Geen volk van eenige beteekenis woont meer op
een afgeperkt stukje van onze Moeder Aarde, zon
der met de rest der wereld nauwe betrekkingen te
onderhó'uVlcn.
Wij zijn Nederlanders en er is geen reden om'on
zen landaard te verloochenen. Wij zijn echter ook
op weg om wereldburgers te worden en alles wijst
er op, dat die groei niet is te stuiten.
Het plekje op den wereldbol, dat ons is toegeme
ten, wordt te klein. We verdringen elkaar, we pui
len er uit. Steeds meer hebben we ook de rest der
wereld noodig. Ons welzijn hangt niet langer af van
onze naaste omgeving, doch van het lot der gansche
menschheid. Die heeft geen bizonder belang bij het
Nederlandsch fabrikaat, doch bij het beste product
van de wereldmarkt, in welk centrum of in welken
uithoek ook gemaakt.
We zijn cosmopolitisch, internationaal, of hoe men
het noemen wil en voor de menschheid is dit het
best:
Alles wat we noodig hebben, moet geteeld en ge
fabriceerd worden, waar de natuurlijke omstandig
heden het beste en goedkoopste product waarborgen.
Zoo gezien is Nederland voor veel geschikt en voor
nog meer ongeschikt. Met kunst- noch vliegwerk
is hieraan te ontkomen en daarom kan de propa
ganda voor het Nederlandsch fabrikaat nooit meer
I dan zeer beperkte resultaten hebben.
Zoo goed en zoo goedkoop mogelijk,
dat is voor alle gebruikers de beste eisch, natuurlijk
onder dit beding, dat de goedkoopte niet wordt be
reikt door de werkers af te schepen met onder-de-
maatsche loonen. Groot gezien, dus over de lands
grenzen heen, is de kwestie heelemaal geen kwes
tie, omdat dan nationale voorkeur geen gewicht in
de schaal kan leggen.
In de propaganda van de Vereeniging „Neder
landsch Fabrikaat*' is nu dit het eigenaardige, dat
men zich niet houdt aan art. 2 der statuten, dat
slechts voorkeur vraagt voor binnenlandsche pro
ducten, „wa nneer zij in hoedanigheid en
prijs met uit het buitenland inge
voerde waren kunnen w e cl ij v e r. e n."
Dit kan ieder onderschrijven, maar zoo de ver-
1 ecniging het al niet doet, dan maken zich toch haar
aanhangers er aan schuldig, om zelfs bij belang
rijke prijsverschillen toch aankoop te eischen van
Nederlandsch fabrikaat.
Een lief ding zou het ons waard zijn om eens te
weten, welke Nederlandsche fabrikanten het met
hun zaken-geweten overeen kunnen brengen om
ONZUIVER GEWETEN.
(Passing Show.)
nntoorhediende Er is een heer om U te spre
ken. Hij wenschl het geheim van ons succes u
«eten.
Directeur-. Is hij van de krant of van de politie.
hun grondstoffen te koopen voor 1100, als zij even
goede kunnen krijgen voor 1000.
Beter middel om zich zelf van de markt te drin
gen, ware niet denkbaar.
Maar als zij zelf het goedkoopste en beste zoeken,
waarom mag en moet een ander dat dan ook niet
doen?
Dringende raadgevingen, wijst men af met deze
plastische opmerking:
Is die zalf goed, welnu, smeer er dan
u zelf mee!
Al3 wij de aanbevelinigen lezen van Nederlandsch
fabrikaat, dan vragen wij ons onwillekeurig wel eens
af, of we ook met een drukfout te doen hebben.
Het gaat maar om één lettetde laatste a van fa
brikaat zal een n moeten zijn. Voor den fabrikant
beteekent begunstiging van het Nederlandsch fabri
kaat direct voordeel, maar of dit besteed zal wor
den om den Nederlandschen arbeider bijv. 10 hoo
ier loon te betalen dan den vreemdeling, indien die
te krijgen zou zijn, wagen wij te betwijfelen.
Indien er ook voor den fabrikant „Tien G e)b o-
den" bestaan, dan zijn dit er stellig enkele van:
1. Koop Uw grondstoffen zoo voordeelig hogelijk.
2. Beperk uw bedrijfsonkosten tot het uiterste
minimum:
a. door uw fabriek op de best mogelijke wijze in
te richten.
b. door het kiezen van de meest geschikte „mede-
Trekking van Maandag 9 December.
2e klasse le lijst.
No. 16634 f 5000.
Nos. 14437 en 15633 ieder f 1000.
Nos. 13253 en 15006 ieder f 400.
Nos. 16963 en 19097 ieder f 200.
Nos. 15832 15957 en 16181 ieder t 100.
Prijzen van f 30.
3
22
32
47
78
110
115
188
190
240
265
350
353
421
428
444
514
517
588
640
650
665
703
852
981
985
991
1015
1018
1071
1134
1157
1159
1166
1197
1209
1270
1278
1342
1362
1383
1429
1435
1438
1546
1571
1577
1581
1627
1664
1678
1698
1748
1762
1845
1881
1928
1982
2072
2083
2103
2132
2214
2297
2358
2410
2558
2559
2578
2677
2731
2752
2800
2S80
2954
2976
3012
3043
3074
3078
3147
3164
3253
3298
3317
3331
3382
3404
3433
3441
3462
3467
3503
3532
3546
3639
3644
3650
3726
3822
3834
3838
3894
3906
3936
3991
3998
4031
4093
4103
4178
4242
4258
4263
4299
4392
4428
4440
4552
4650
4675
4741
4779
4825
4889
4895
5016
5029
5065
5094
5139
5154
5197
5199
5204
5220
5235
5241
5245
5267
5297
5366
5425
5511
5524
5534
5638
5641
5658
5722
5728
5735
5743
5768
5775
7594
5809
5810
5864
5906
5908
5939
5963
5992
6085
6090
6104
61C3
6126
6133
6261
6279
6331
6362
6510
6562
6581
6620
6621
6644
6692
6816
6834
6913
6914
6943
7013
7106
7175
7192
7265
7296
7310
7401
7446
7459
7478
7571
7596
7659
7684
7712
7715
7721
7761
7787
7902
7929
7940
8030
8051
8082
8164
8202
8235
8247
8304
8334
8398
8414
8479
8520
8543
8573
8607
8648
8678
8732
8734
8744
8767
8833
8855
8873
8897
8913
8971
9090
9170
9186
9190
9297
9301
9321
9347
9494
9549
9583
9663
9665
9689
9693
9721
9795
9889
9906
10003
10120
10275
10287
10317
10328
10383
10465
10511
10549
10553
10580
10640
10671
10698
10706
10787
10896
11039
11074
11078
11087
11201
11203
11284
11290
11295
11372
11408
11442
11453
11597
11602
11G04
11675
11686
11713
11732
11832
11835
11850
11878
11902
12033
12014
12080
12106
12151
12152
12185
12234
12249
12396
12511
12543
12546
12659
12700
12731
12745
12783
12829
12871
13062
13082
13135
13160
13245
13326
13327
13409
13425
13525
13536
13538
13635
13711
13715
13754
13786
13880
13951
14045
14173
14254
14345
14541
14682
14763
14771
14786
14805
14846
14922
14934
14972
15141
15166
15169
15192
15193
15211
15290
15299
15556
15590
15611
15178
15767
15771
15828
15982
16054
16081
16087
16168
16224
16249
16259
16285
16305
16415
16475
16544
16604
16641
16683
16782
16819
16878
16879
16887
16888
16921
16922
16936
16960
17004
17042
17191
17279
17296
17304
17312
17319
17386
17391
17398
17423
17427
17437
17446
17456
17482
17603
17609
17666
17685
17711
17724
17798
17805
17868
17873
17910
17928
17945
17971
18104
18303
18344
18397
18529
18551
18629
18633
18713
1S717
18790
18821
18841
18906
19038
19047
19129
19155
19240
19311
19386
19415
19445
19473
19498
19590
19661
19695
19701
19746
19801
19841
19S49
19853
19887
19904
19917
19943
20008
20051
20052
20098
20171
20183
20186
20211
20228
20282
20328
20331
20357
20401
20432
20445
20484
20533
20579
20595
20633
20693
20769
20788
20818
20S31
20840
20960
VOOR DEN POLITIERECHTER.
Openbare strafzitting van Maandag 9 December 1929.
EEN STOEL WORDT NIET ALTIJD GEBRUIKT
OM OP TE ZITTEN.
De 21-jarige boerenliftboy Anne K., voerbleten-
veredelaar te Bovenkarspel, bediende zich op 6 October
na een behoorlijk inleidend heibeltje, zich Jn het café
van de wed. Karemaker van een herbergstoel om daar
mede zijn geachte tegenplelter Jacob Klinkert op zijn
Xaile te komen, zulks met het verrassende succes, dat
werkers" en die niet meer te betalen dan noodig is
om van hun volledige krachtsinspanning zeker te
zijn.
Wat zien we dikwijls in de praktijk?
Waar het met 1 en 2a het best gesteld is, worden
meestal de beste loonen betaald. Ontbreekt het de
leiding aan koopmanschap en technisch inzicht, dan
probeert men de onvermijdelijke gevolgen daarvan
te ondervangen door besparing op de loonen. Dat is
buitengewoon gemakkelijk, kost absoluut geen in
spanning en het achterlijke bedrijf kan zijn be
staan nog wat voortsleepen. Wat extra steun als
„Nederlandsch Fabrikaat" is dan een uitkomst: 10
of meer percenten op den buitcnlandschen prijs
vormt dan de belooning van de achterlijkheid en van
gebrek aan energie.
Nu hebben we, komt het ons voor, het grootste be
zwaar tegen bet onvoorwaardelijk steunen van het
Nederlandsch fabrikaat nog niet behandeld.
Dit bewaren wij voor een slotartikel, waarin wij
dan tevens komen te spreken over de wijze, waarop
in de praktijk gepoogd wordt èn de geit èn de kool
te sparen.
De Franschman zegt:
„II y a des accommodements avec le ciel."
In het Hollandsch is dit het best aldus weer te
geven:
„Men kan het zelfs met den hemel op een ac-
coordje gooien."
gezegden heer Klinkert in 2% week niet kon werken
wegens het aan zijn arm bekomen letsel. De beminnelijke
en zachthandige jongeling, heden terecht staande, kwam
tot de wetenschap dat dergelijke equilibristische toeren
met stoelen niet in het belang zijn van zijn spaarpot,
aangezien hij aardig werd uitgeknepen en behalve 20
piek boete ook nog aan Jaap Klinkert f 60 schadever
goeding moet betalen, zulks wegens arbeidsverzuim en
medische onkosten.
VOOR 'N KOOPJE KLAAR, PIET!
De visscher Pieter K. te Anna Paulowna, de vorige
week terechtstaande wegens het wederrechtelijk dooden
van een mooien Herdershond, heeft er met zijn veewet
per saldo nog leelijk naast gegrepen, daar hij tot f 25
boete of 25 dagen werd veroordeeld. Eén troost heeft hij
echter en wel dat de niet voldoende gemotiveerde ci
viele vordering van den eigenaar, Dirk Rezelman, werd
afgewezen.
zwart en gevlamd overtrokken
compleet met ronde glazen f 6.50.
Gediplomeerd Opticien.
Het aangewezen adres voor Goede en
GoedKoope Optiek.
BAAS DUIMSTOK MAAK 'N SLOT OP JE EIGEN
MOND.
DA'S IN T BELANG VAN DE GOEDE ORDE EN
VOOR JE PORT'MONNEE GEZOND.
De timmermansbaas Joh. A. scheen op de kermis te
Graft de controle over zijn broodmolen ten eenenmale
verloren, anders zou hij zich zeker niet hebben vergal-
loppeerd, door zonder eenige rechtmatige aanleiding de
fiolen van zijn slecht humeur uit te storten over de
ambtelijke hoofden der tot handhaving der orde aan
wezige rijksveldwachters. De onwelvoegelijke taal, waar
van hij zich bediende, kon echter niet te zijn geacht
in het belang zijner financiën, aangezien hij heden ter
zake beleediging van d.d. ambtenaren tot f 25 boete of
25 dagen werd veroordeeld.
BELLONA OP HET FEEST VAN TERPSICHORE.
De oorlogsgodin verscheen op 22 September te Anna
Paulowna in de balzaal van Kossen, alwaar met kunst
vaardigheid en volle overgave het feest van de dans-
muze werd gevierd. De opwindende Hoela Hoela, ge
combineerd met de lichaamsverkronkelende Heeby-
Heeby, had echter zulk een funeste uitwerking op den
arbeider in lossen dienst Joh. K, dat hij een bierglas
greep en dit projectiel in 't wilde weg smeet, met ge
volg. dat een der andere beoefenaars van het edele
volksvermaak, den bloemistknecht Dirk Blaauboer ln
zijn fier gelaat werd getroffen en zoodanig gewond, dat
hij bloedde als 'n meelzak en door den localen genees
heer moest worden verbonden. Deze bloedige roman
tische scène leverde de gemeentepolitie stof op voor een
sensatieroman van 8 vellen groot folio en was voorts
de oorzaak van des werpkunstenaars veroordeeling tot
f 20 boete of 20 dagen.
STRUISCH VAN LEIDEN EN KLEIN VAN ZIEL.
De forsch gebouwde 21-jarige los werkman Jan S. te
Anna Paulowna, deze week een vruchtbare leverancier
ster, had op een avond te Breezand met zijn 56-jarigen
vakgenoot Jan Cornelissen, dien avond belast met de
kaartjescontrole voor het bal dat in het café Borst den
liefhebbers werd aangeboden, een weinig beduidende'
twist over de entree, die echter bij hem kwaad bloed
scheen te zetten en hem aanleiding gaf den bejaarden
man na afloop van de danspartij op straat eensklaps
aan te vallen, hem achterover op den grond te kwakken
en hem eenige schoppen toe te dienen. Ten gevolge van
dezen even lafhartigen als ruwen aanval, was Corne
lissen gedurende eenige dagen niet in staat arbeid te
verrichten. De groote Jan S., Maandag terecht staande,
werden de Levieten eens duchtig gelezen en werd hij
bovendien nog veroordeeld tot f 30 boete of 30 dagen in
de hoop, dat deze straf voor Jan, die bekend staat als
'n sikkeraar en opschepper bij festiviteiten, aanleiding
moge geven tot vermeerdering van zijn ordelijkheidszin.
WIJ BREIEN
en repareeren ane soorten Wollen Klecding, Kousen
en Sokken, ook de allerfijnste. JAAP SNOR. Zuid-
straat 15, DEN HELDER. Let op den gelen winkel.
Depot Schagen: C. de Moei, Noord.
VADER GING DE PERKEN ZIJNER VERONT
WAARDIGING VER TE BUITEN
In het café van den heer Laan te Winkel ontstond op
11 October een uiterst rumoerig tooneel. doordat de
aanwezige 43-jarige beurtschipper Gerrlt B„ na eenige
voorafgaande hatelijkheden tegen den inmiddels gearri-
veerden 49-jarigen tuinder Jan Leijen, eerst met een
tierfleschje en later met een biljart-keu te lijf ging. Voor
deze mishandelingen stond vader Gerrlt thans terecht
en uit het verloop van deze rechtszaak werd tevens
duidelijk, de oorzaak waarom hij zoo hevig op Jan
Leijen was gebeten. Volgens verdachte heeft hij een
16-jarige dochter, die liefdesbetrekkingen had aange
knoopt met een zoon van Leijen en welke teedere relatie
helaas niet zonder gevolgen schijnt te zijn gebleven.
Vandaar dat hij Leijen bij zijn komst in het café sar
rend had toegevoegd „opa" en met hem handgemeen
was geraakt. Overigens werden de ten laste gelegde
mishandelingen grootendeels door den beurtschipper ont
kend. Gevorderd werd. met vrijspraak voor de biljart
keu, f 30 boete of 30 dagen.
De Politierechter achtte evenwel het opleggen van een
voorw. straf van 14 dagen met proeftijd van 1 jaar en
zonder opleggen van bijzopdere voorwaarden, met het
oog op de bijzondere omstandigheden van meer prac-
tisch nut om den verdachte te beletten in 't vervolg
nogmaals op een dergelijke ongeoorloofde wijze van.
zijn antipathie tegen Leijen blijk te geven. De veroor
deelde verklaarde daarop volkomen met dit vonnis ac-
coord te gaan.
DE EEN WAS TE RAP MET DE HANDEN EN DE
ANDER TE LOS IN DEN MOND.
Vorige week werd een baldadig jongeling van Abbe-
kerk, Willem K, veroordeeld tot f 25 boete, wegens zijn
onridderlijk optreden tegen mej. Maria H., die hij op
ergerlijke manier had gemolesteerd en een slag in het
gelaat had toegebracht. Maar ook Marietje was dien
avond bulten haar balboekje gegaan en had in haar
overigens zeer gerechtvaardigden toorn Wimpie eenige
minder flatteerende substantieven toegedrukt welke be-
leedigende uitdrukkingen de weinig vergevingsgezinde
Willem bezigde om Marietje ook eens onder de bank
te drukken. Hij had echter vandaag niet veel genoegen
van zijn moeite om Marie op de zondaarsbank te expe-
dleeren. Het meisje toch werd tot slechts f 2 boete of
2 dagen veroordeeld en kon Willem nog 'n uitbrander
in ontvangst nemen.
ZIJN AANWEZIGHEID WERD NIET OP PRIJS
GESTELD.
Niettegenstaande den heer Jacobus P. op 13 October
te Wognum door den caféhouder Overboom reeds meer
malen duidelijk was kenbaar gemaakt, dat deze niet
was gecharmeerd op Jaap's min of meer vervelend
gezelschap en de rijksveldwachter Misbeek hem reeds
met „zachten" drang jn de buitenlucht had gebracht,
scheen onze Jaap, geduchtig aan het even kernachtige
als appetijtelijke schriftuurwoord: „De zondaar keert
terug naar de zonde, gelijk een hond tot zijn uitbraak-
sel" weer met magnetische kracht getrolftcen te worden
naar het gezellige interieur van Overboom's estaminé
en wist hij tegen den wil des eigenaars waarachtig
toch weer binnen te komen. Maar Overboom was niets
getroffen door de aanhankelijkheid en stond er op, dat
tegen den trouwen Jaap proces-verbaal zou worden op
gemaakt met gevolg dat hij heden wegens huisvrede
breuk veroordeeld werd tot f15 boete of 15 dagen.
EEN ZEDIGE ZUIDERLING IN ACTIE.
De polderjongen Arie B., op 1 September nog werk
zaam in Anna Paulowna, is 'n product van de Zuidelijke
provinciën, die natuurlijk door de zorg die aan hun
opvoeding wordt besteed, hoog boven de kannibaalsche
Noord-bewoners uitsteken. Ongelukkigerwijze maakte
Arie een besliste uitzondering op al die vleugellooze
engelen uit het Zuiden en ging hij op gemelden datum
zoo gruwelijk te keer. dat de spoedig ter plaatse aange
fietste veldwachters Teuteling en Hoeksem onverwijld
ingrepen om den vechtlustlgen diepspitter tot bodaren te
brengen. Dit was echter boter aan den galg gesmeerd,
want Arie vocht als 'n tijger voor zijn vrijheid en ge
bruikte zoowel zijn handen als zijn tanden om zich de
veldwachters van het lijf te houden, totdat ten slotte
de hulp van de boeien moest worden aangewend om hem
te kunnen overmeesteren. De heer B. al 'n paar maal
te Breda en Den Bosch veroordeeld, kon heden ook weer
'n eerelint aan zijn mandoline hechten, daar hij tot f 25
boete of 25 dagen werd veroordeeld.
ICH KÜSSE IHRE HAND. MADAME!
De kippenmelker, meer officieel genaamd pluimvee
houder Jan B., leefde in de laatste dagen van Septem
ber in zijn woonplaats Graft in minder aangename ver
standhouding met de in zijn nabijheid wonende familie
D., welke gespannen toestand zich eindelijk op 28 Sep
tember op sensationeele wijze oploste ln een conflict met
de huisvrouw uit het vijandelijk gezin, mej. Ellsabeth
Bas, welke dame. volgens haar opgewonden verklaring
aan de politie, door papa B. zou zijn mishandeld door
slagen met een steenen stroopkan en en schoppen met
Jan's door een klomp geschoeiden voet. De 53-jarige
hoendervorst stond te dier zake dan ook terecht en
werd op voorstel van den heer Officier, die het vader
land nog niet in gevaar achtte, veroordeeld tot de aan
nemelijke som van f 15 boete te vervangen bij niet-
voldoening door 15 dagen hechtenis, van welke laatste
gelegenheid de goede man beslist wel geen gebruik
zal maken.
'N BOKKEBANKENDE BROODDRONKEN
BALLONBROEKER.
In nationaal costuum inclusief het traditloneele
Zeppelin-directoirtje, verscheen de stevige 23-jarige
Urker visscher Willem de B. voor den politierechter, om
rekenschap te geven van het afkeurenswaardige feit,
dat hij in den nacht van 12 op 13 October zijn mede
eilander, de schipper Evert Weerstand met één vuist
slag bijna een oog had blind geslagen. Willem was in
gezelschap van andere halfbeschonken nachtbrakers op
MACHT DER GEWOONTE.
(II Travaso).
Dc lushanger die nog niet lang een eigen
auto bezit.
In ons blad, dat DINSDAG 31 DECEMBER a.s.
verschijnt, bestaat gelegenheid tot het plaatsen
van een NIEUWJAARSGROET aan Begunstigers,
Familie, Vrienden enz., tegen CONTANTE
BETALING van
(mits niet grooter dan 3 regels)
Elke regel meer 15 cent.
Opgaven s.v.pl. spoedig aan ons Bureau oi aan
H.H. Kantoorhouders en Boekhandelaars.