RA
BI
Een gevaarlijk bokser.
Hoe Omroep-Programma's tol ons
komen.
Bliksembeveiliging ook 's winters
noodzakelijk.
Tusschen moeder en stiefzoon.
Het Radio-leven in Rusland.
Waarnaar men
luistert
Een kijkje in de Prilipskorlegolfzender - het station, dat Nederland's naam in korten
tijd over de geheele beschaafde en onbeschaafde wereld bekend maakte. - Photo: IrPa-
DE STRIJD IN HET ZUIDEN VAN CHINA.
Gevechten op het eiland Hainan.
Reuter meldt uit Hongkong:
Er wordt melding gemaakt van gevechten te IIo'-
hau, de voornaamste haven van liet eiland Hainan,
tusschen aan de regeering vijandige troepen, die 'U:
stad bezet hebben, cn de marine van Kanton. Het
Britsche oorlogsvaartuig „Magnolia" begeeft zicli naar
Hoihau om de belangen der vreemdelingen te be
schermen.
(Hainau is een eiland aan de Z.-kust van China
ten W. van Kanton.)
Gevecht tusschen den Deenschen zwaar
gewicht-bokser en verscheidene politic
agenten. Tenslotte door 8 agenten ge
boeid.
Dinsdagavond laat is het te Kopenhagen tot een he
vige vechtpartij gekomen tusschen den Deenschen
zwaargowichtbokser Olfsen en verscheidene politie
agenten
Olfsen bezocht een café, waar hij het den bezoekers
lastig maakte. Hij werd daarom uitgenoodigd, om het
lokaal te verlaten, doch weigerde, zoodat de politie te
hulp werd geroepen.
Toen twee agenten verschenen, volgde Olfsen hen
naar buiten, doch gaf, op straat gekomen een agent
plotseling zoo n hevigen slag in het gezicht, dat zijn
kaakbeen brak.
Daarop nam Olsen de vlucht, door den anderen
agent achtervolgd, terwijl de gewonde agent op zijn
alarmfluit blies.
Van stndio tot huiskamer. Wat is radio?
De Radio-techniek berust in principe op het opwek
ken en het regelen der opeenvolging van electrische
trillingen, welke zich in den vorm van aethergolven
door de wereldruimte voortplanten.
Don aethcr dienen we ons voor te stellen als eene
onzichtbare en zeer elastische substantie, samenge
steld uit milliarden kleine deeltjes. Wordt de even
wichtstoestand verstoord, dan zullen enkelen dezer
aether-lichanmpjes zich verplaatsen, drukken op hun
beurt aangrenzende aether-deeltjes op zij, om daarna
hun oorspronkelijke plaats weer in te nemen. Dit
geschiedt met een kracht en over pen uitgestrektheid
welke afhankelijk is van den kracht der aanstooting.
Het is de taak van het zendstation den aether in
beweging te brengen en hoe grooter nu de beschik
bare kracht is, dos te intensiever zal de aanstooting
kunnen plaats vinden.
In het zendstation wordt te dien einde een wissel
stroom geproduceerd, die zich uilsluitend door zijn
veel hoogero frequentie van den wisselstroom van een
electriciteitsnet onderscheidt.
Men spreekt van een wisselstroom, indien de elec
trische stroom die door den geleider vlooit regelmatig
van richting verandert. Dit periodisch verschijnsel,
dat zich met een heen en weer slingeren van den
stroom laat vergelijken, vindt bij den wisselstroom,
dien we voor verlichting, enz. aanwenden, 50 maal per
seconde plaats.
Gewoonlijk zegt men nu dat deze wisselstroom 50
perioden of wel een Irequentie 50 bezit, terwijl de slin
gering laagfrequent wordt genoemd.
De door de zendinrichting voortgebrachte wissel
stroom slingert gemiddeld eenige millioenen malen
per seconde heen en weel en wordt daarom als hoog
frequent aangeduid.
Voeren wij thans dezen hoogfrequenten wissel
stroom door een onderbroken geleider of een zooge-
naamden opentrillingskring Deze dient te bestaan
uit een antenne een zich vrij in de lucht uitstrek
kenden koperdraad en de aarde.
De hoogfrequente energie geraakt dan in slingering
of, zooals men dit ook wel noemt, gaat trillen, met tot
gevolg het ontstaan van een ringvormige golfbewe
ging in den aetner.
Ter verduidelijking hiervan diene de volgende ana
logie:
Stel dat een in rust verkeerend wateroppervlak
door een of ander voorwerp getrotfen wordt. Er ont
staan dan, uitgaande van het punt waar de aanra
king met het water plaats vond, een concentrische
golfbeweging; m.a w. met steeds grooter wordende
kringen verspreiden de golven zich over den water
spiegel. Do waterdeeltjes stijgen en dalen, de bewe
ging neemt als het ware den vorm aan van bergen
en dalen. Volgen we het verloop dezer beweging ver
der, dan zien we dat de hoogte van den berg en de
diepte van het dal afnemen naarmate de golven zich
verder van haar oorsprong verwijderen
Do electrische golven verbreiden zich op geheel de
zelfde wijze en planten zich, onafhankelijk van hun
frequentie met een snelheid van 300.000 K.M. per se
conde voort.
Laten we nu eens aannemen dat de frequentie der
in de antenne opgewekte slingering 1.000.000 be
draagt, per seconde ontstaan dus 1.000.000 golven en
daar de snelheid waarmede deze zich verplaatsen
300.000 K.M. is, zal derhalve elke golf een afstand van
300000
0,3 K.M. 300 Meter
1.000.000
hebben afgelegd alvorens de golvende golf wordt uit
gezonden.
Deze lengte noemt men de golflengte en afgaande
op deze berekening constateeren we, uat hoe grooter
de frequentie van den wisselstroom of m.a w. van de
electrische trilling is, des te korter is de lengte van
de golven.
Het zal zonder meer duidelijk zijn, dat, zouden alle
zendstations tegelijk werken, het gevolg daarvan een
volslagen wantoestand moet wezen. Immers alle sei
nen of gesprekken zouden door elkaar loopen en
praktisch was dan geen ontvangst mogelijk.
Gelukkig bleek dit voorkomen te kunnen worden
door de stations op verschillende golflengten te laten
zenden. Men behoeft dus niet de zendiristallatie, doch
slechts de frequentie van den voortgebracliten wissel
stroom te wijzigen.
Vergelijken we. teneinde dit nog eens te verduide
lijken, den aether bij een lange straat, de zenders met
de huizen en de golflengte met de huisnummers; uit
sluitend dor de nummering is het mogelijk een ba-
paald huis te herkennen.
Wordt vervolgd.
Talrijke luisteraars, dio de beschikking over een
dakantenne hebben, aarden deze, wanneer er 's zo
mers niet geluisterd wordt, doch vergeten dit, zoodra
het koudere jaargetijde aanbreekt, en denken er hec-
In het geheel namen acht agenten aan de achter
volging deel en bereikten Olfsen, toen deze een dood-
loopende slob was ingoloofen. Olfsen weerde zich
echter als een razende, waarbij aan weerszijden veel
bloed vloeide. Eindelijk gelukte het den acht agenten
Olfsen de baas te worden en aan handen en voeten
geboeid naar het bureau te brengen.
Liefdesdrama te Parijs, dat twee dooden
elscht
Naar V.D. uit Parijs verneemt, heeft zich daar een
tragisch drama afgespeeld tusschen een 51-jarige
vrouw en een 21-jarigen jongeman, haar stiefzoon. De
echtgenoot van de vrouw was eenige maanden gele
den gestorven en vooral door haar toedoen was er
tusschen haar en den stiefzoon een verhouding ont
staan. Er deed zich geen enkel conflict voor, tot de
jongeman eenigen tijd geleden een jong meisje leer
de kennen, met wie hij wilde trouwen. Vijl dagen ge
leden deed hij de oudere vrouw de mededeeling, dat
het huwelijk Zaterdag a.s. zou plaats vinden, en on
danks de pogingen, die de vrouw deed om hem van
zijn voornemens af te brengen, liet hij zich niet over
reden. Gisteren was de jongeman den geheelen mid
dag bezig aan het installeeren van de. nieuwe wo
ning, die hij met zijn jonge vrouw zou betrekken. Toen
gisteravond de medebewoners van bet huis echter
noch den jongeman, noch de oudere vrouw meer za
gen, lieten de buren de deur van de woning met ge
weld openbreken In de slaapkamer vond men toen de
lijken van beiden Naai men aanneemt neeft de vrouw
eerst haar stiefzoon en toen zichzelf doodgeschoten
lemaal niet meer aan, wanneer het winter wordt cn
men liever geen venster opent om bij den omschake-
lanr te komen.
Wij kunnen er echter niet dringend genoeg op wij
zen, dat de aarding s winters evenzoo goed als in zo
mermaanden dient te geschieden s Winters immers
kan niet alleen heel goed onweer voorkomen, doch de
aardleiding dient ook de antenneladingen af te voe
ren, die zich tengevolge van regen, hagel en sneeuw
vormen, en die bij lange antennes dikwijls aanzien
lijke spanningen kunnen bereiken.
Het eenvoudigste is het natuurlijk wanneer men een
automatische bliksembeveiliging aanbrengt, waar
door de antenne van de atmospherische ontladingen
voortdurend geaard is; men behoeft zich dan om de
goede werking van zulk een omschakelaar in het ge
heel niet te bekommeren.
Dergelijke automatische bliksembeveiligingen, die
meestal een fijne zekering in den v rm van een kleine
glimlamp bevatten en bovendien een groot ere zeke
ring bezitten, terwijl ze ook nog met 'n afstuit-isola-
tor voorzien zijn, worden tegenwoordig door bijna nHo
radiohandelaars verkocht. M.
Een der enorme water-
gekoelde zendlatnpen, die„
in der lijd zooveel tot
het succes van Philips
Kortegolf station bijdroe
gen.
Photo: Irpa.
Het Radiolcven heeft zich in de Unie van Sovjet
republieken, geheel onafhankelijk van dat in hef
overige gedeelte der wereld, tot zulk een hoogji
graad van volmaaktheid ontwikkeld, dat dit de be
wondering afdwingt van een ieder, die er mede in
aanraking komt.
Terwijl in andere landen het werk der amateurs
reeds in de vergetelheid dreigt te geraken, en m?n
hunne aloude rechten gaarne miskent, is de Sovjet-
regeering een geheel andere meening toegedaan, en
wordt het in Rusland van regeeringswege gesteun.1.
waar dit slechts mogelijk is Zelfs in de Vereenigde
Staten het land der amateurs bij uitnemendheid
genieten zij niet zulke voorrechten, als in het door
de Sovjett hehecrschte reusachtige gebied.
De Russische amateurbeweging dateert van jonge
ren datum, dan die van andere landen. Geen wm-
der. Jarenlang heeft he tin het enorme gebied van
de Sovjett-republieken aan allerlei machines ontbva-
ken, welke van belang waren voor de vervaardiging
van de verschillende bij de Radio nu eenmaal onont
beerlijke onderdeelen.
Langzaam zeer langzaam kwam hier verin
dering in en als het begin van de Russische Radio
industrie kan men beschouwen de eerste radio-pro
ducten, welke de Staats-Zwakstroomtrust te Lennin-
grad uitbracht. Van dien tijd af dateert de snelle toe
name van het aantal radio-liefhebbers. Voordien bo
stonden zij slechts in de laboratoria.
Vanaf het oogenblik, dat de Zwakstroom-trust
een organisatie, die in geheel Rusland hare vertok-
kingen heeft de vervaardiging van radio-toestc'.ien
ter hand genomen had, steeg de productie in Arno-
rikaansch tempo.
Bedroeg de productie'aan onderdeelen van de Zwak
stroomtrust in 1926 één millioen Roebel, in 1029 was
de fabrikatie-waardè reeds tot 20.000.000 Roebel geste
gen, hetgeen overeenkomt met een bedrag van
25.000.000 Hollandsche guldens.
Niettegenstaande dit sterk geforceerd tempo, is de
Trust nog niet in staat, om aan alle behoeften der
amateurs te voldoen.
De vermelding waard achten wij nog het feit, dal
het uitgebreide „Omroepnet", dat de Sovjett met z'n
68 zenders heeft, geheel door eigen industrie wa
tot stand gebracht. Alle zenders werden door de fa
brieken der zwakstroomtrust vervaardigd cn hier
zijn er onder met energieën van 50 kilowatt. Talrijke
kortegolf-stations werden eveneens door de Trust ge
leverd. De „Vader" hiervan is de ook in het bui
tenland bekende Professor Bontsch Brujewitsch uit
Nisjni Nowgorod.
Aan het hoofd van de Radio-beweging in de Sov-
jetUUnie staat Volkscommissaris Lubowitsch, een
man, die met ijzeren vuist de Radio in het geheelc
land beheerscht, en wiens naam later in de geschie
denis van het radio-amateurisme der wereld ongetwij
feld met eere genoemd zal worden. Behalve als Volks
commissaris. d.w.z. „Minister", is deze Lubowitscn
ook als actief bestuurder in de Arbeiders-Radio-In*ei
nationale werkzaam, en voorzitter der Kortegolfsoctie
van de Vereeniging van Russische Radio-amateurs
een vereeniging, die nergens ter wereld haar weerga
vindt en niet minder dan 171.000 leden telt
Dank zij het werk van Lubowitsch, is de distriou-
tie van zendvergunningen in de Sovjett-Unie zeer
eenvoudig. Ieder lid van de Vereeniging van Radio
amateurs mag kosteloos een zender in gebruik her»
ben, cn behoeft slechts de zeer geringe belasting op
het luisteren te betalen, welke een bedrag van 3 roe
bel (f3.75) niet te boven gaat.
De samenwerking tusschen amateurs en postdienst
kan op deze wijze slechts een uitstekende zijn.
Naar men weet is de Sovjett Unie op de in het na
jaar van 1927 te Washington gehouden Internationa.e
Conferentie niet toegelaten, en zonder de vertegen
woordigers der Sovjett-regcering zijn daar besluitm
ZONDAG, 19 JANUARI
Hilversum (1875 M.)
9.00 Cellovoordracht; 9.40 „De utopische Socialisten";
10.00 Doe het veilig!: 10.15 Concert Vara-orkest o. 1. v.
Hugo de Groot; 12.00 Tijdsein, Lezing over Sterren
kunde; 12.45 Concert Radiooctet; 2.00 Wekelijksch Boe
kenpraatje; 2.30 Concertgebouw-orkest, gevolgd door
Platen en Sportuitslagen; 5.00 Platen; 5 15 Kinderuurtje
Vara; 6.30 Kerkdienst; 8.00 Tijdsein, Sportuitslagen; 8.15
Concert versterkt omroeporkest; 9.15 Luisterspel; 9.40
Voortzetting concert; 11.00 Platen.
Huizen (298, na 6 u. 1071 M.)
8.30 Godsdienstoefening; 9.50 Dienst; 12.30 Triocon
cert KRO; 1.30 Godsdienstonderricht; 2.00 Litt. Half
uurtje; 2.30 Orkestconcert; 4.30 Voordracht; 4 50 Zie-
kenhalfuurtje; 5.50 Kerkdienst NCRV, 8.00 Voetbaluit
slagen; Praatje; 8.20 Orkestconcert met solisten; 10.45
Klein Koor: Epiloog.
Zeesen (1635 M.)
8.20 Morgenwijding; 10.20 Platen; 10.50 Concert; 12.20
Platen; 2.50 Rugbywedstrijd; 3.30 Mandollneconcert; 5.20
Bruno Walter en orkest; 7.20 Concert; 8.20 „Alpenball"
Omroeporkest
Daventry Jr. (479 M.)
4.50 Symphonleconcert; 8.10 Kerkdienst; 9.20 Concert;
10.50 Epiloog.
Londen (356 en 1553 M.)
3.20 Bachcantate; 3.55 Bijbelvoorlezing; 5.20 Militair
concert; 8.20 Kerkdienst; 9.25 Orkestconcert; 10.50 Epi
loog.
Weenen (516.4 M
9.50 Concert Oud-Nederl. Meesters; 10.30 Weensche
Symphonleconcert; 1.30 Platen; 2.20 IJshockeywedstrijd;
3.35 Middagconcert; 6.10 Kamermuziek; 7.25 Avondcon
cert
Hamborg (372 M.)
6.20 Havenconcert; 8.00 Haven en Achterland; 8.40
Kath. Morgenwijding; 12.25 Concert; 120 Zangles; 3.35
Middagconcert; 4.20 Concert; 7.20 Alpenball; 9.50 Ac-
tueele af deeling; 10.20 Dansles en muziek.
Langen berg (473 M.)
6.20 Morgenconcert; 8.25 Kath. Morgenwijding; 10.50
„Neues Bauen, Neues Wohnen"; 11.20 Volksliederen uit
4 eeuwen; 12.20 Middagconcert; 3.50 Vesperconcert; 4.50
Dr Dollttle's avonturen (3); 6.10 „Neues Bauen, Neues
Wohnen"; 7.20 Volksconcert - Nachtmuziek en Dans-
concert
Brussel (509 M.)
5.20 Concert; 6.20 Concert Radiotrio; 6.50 Platen; 7.50
Gesproken krant; 8.35 Concert Werken van Masseneu
Radio-Paris (1725 M.)
I.20 Platen; 2.20 Concert; 3.20 Orkestmuziek; 5.20
Dansmuziek; 7.35 Platen; 8.20 Concert; 10 20 Concert
MAANDAG. 20 JANUARL
Hilversum (1875 M.)
10.00 Morgenwijding; 11.15 Wat zullen onze kinderen
lezen?; 12.00 Radiokwartet; 2.00 Kookles; 2.45 Film
muziek; 5.00 Kinderuurtje; 6.00 Platen; 6.30 Koersen;
645 Tooneelhalfuurtje, 7.15 Engelsche les, 7.45 Platen,
8.00 Tijdsein, Concert omroeporkest o 1. v. N. Treep;
10.00 Nieuws; 11.00 Carlton-Orkest (Dansmuziek).
Hulzen (298, na 6 u. 1071 M.)
8.15 Tijdsein. Morgenconecrt; 10.30 Tijdsein, korte zie-
kendienst; 11.30 Liederen; 12.30 Orgelconcert; 2.00 Uitz.
v. scholen; 3.15 Kniples; 4.00 Zlekenuurtje; 5.00 Concert;
6.30 Lit. lezing; 7 30 Causerie over vogels; 8.00 Ultzend-
avond NCRV: Kerkconcert; Nieuws.
Zeesen (1635 M.)
II.30 Platen, 1.30 Kinderuurtje, 3.05 Damesuurtje. 5.50
Engelsch; 7.20 Uit Berlijn; 7.50 Uit Hamburg; 8.20 Koor
concert; 8.50 „Gaswereld" Dansles en muziek.
genomen, die de Russen thans zonder meer te slik
ken hebben. Niettegenstaande talrijke protesten van
Moskou, moesten b.v. vanaf Januari 1929 geheel nieu
we roepletters gebruikt worden.
Deze opzettelijke veronachtzaming van de mach
tigste organisatie van radio-amateurs ter wereld heb
ben die Russische „hams" weten te beantwoorden:
de besluiten, te Washington genomen, worden door
hen eenvoudig niet erkend. Er is niets veranderd en
alle golflengten, roepletters en dergelijke blijven de
zelfde.
Om deze protesten kracht bij te zetten, hebben de
Russische amateurs besloten deze maatregelen aan
alle amateurs der wereld, waarmede zij in verkeer
komen, bekend te maken 1
Het aantal amateurs-zenders, in de Sovjett-Unie
neemt gestadig toe en steeg in écn jaar met ruira
350 Het QSL-Bureau, dat de organisatie heaft,
krijgt steeds meer te doen. In Januari 1929 kwamen
■000 QSL-kaarten binnen, in Juli 1929 6000 en in De
cember j.1. reeds 12.600! Bovendien werden er in deze
rnanad nog 7900 QSL-kaarten uit het buitenland ont
vangen, en verzonden Russische amateurs er 7339
aan buitenlandsche vrienden. Het meerendeel dezer
kaarten ging naar Duitschland en Oostenrijk, met
welke landen een levendig verkeer wordt onderhou
den.
A. MEYER SCHWENCKE.
Daventry Jr. (479 M.)
5.35 Kinderuurtje; 7.00 Concert; 9.20 Orkestconcert;
10.35 Nieuws
Londen (356 en 1553 M.)
4.35 Licht CoDcert; 5.35 Kinderuurtje; 7.00 Bach Toc
cata en Fuge; 8.05 Kamermuziek; 11.20 Dansmuziek.
Weenen (516.4 M.)
2.50 Concert, 4.20 Kinderuurtje. 6.05 De Ile Arbeiders-
Olympiade, 7.20 Cello-concert, 7.50 Uit klassieke Ween
sche operetten, Avondconcert.
Hamburg (372 M.)
12.25 Concert, 3.35 Jeugduurtje, 5.20 Concert, 7.20 Volks
dansen voor orkest, 8.20 Koorconcert, 9.50 Actueele af-
deeling, 10.10 Heruitzending Concert
Langenberg (473 M.)
6.20 Concert, 9.35 Platen, 12.25 Middagconcert 2.20 Kin-
derspeeluurtje, 4.50 Vesperconcert, 7.00 „Neues Bauen,
Neues Wohnen", 7.20 August Conradi, de vader der
Berlijnsche operette, dansmuziek.
Brussel (509 M.)
5.20 Concert Trio, 6.50 Platen, 8.35 Concert 9.20 Nieuws.
Radio- Parijs (1725 M.)
4.05 Concert 6.50 Platen, 8.20 Avonduitzending, luister
spel en concert
DINSDAG 21 JANUARI 1930.
Hilversum (1875 M.)
10.00 Morgenwijding, 12.00 Tijdsein, Radio-kwartet, 2.00
Platen, 3.00 Knipcursus, 4.00 Microfoondebutanten, 5.30
Radio-kwartet 6.00 Tijdsein, 6.30 Koersen, 6.45 Engelsche
les, 7.45 Platen. 8.00 Tijdsein, 8.00 Uitzending „Die Fleder-
maus", vanuit de Stedelijke Opera, A'dam; Platen.
Huizen (298 M., na 6 uur 1071 M.)
11.30 Godsdienstig halfuurtje, 12.00 Tijdsein, 12.15 Mid-
dagmuziek, 1.15 Platen, 2.00 Vrouwenuurtje, 3.00 Knip
les, 4.00 Platen, 6.00 Tijdsein, Koersen, 6.05 Platen, 6.15
Sportpraatje, 6.30 Platen, 6.55 Kerklatijn, 7.25 Lezing
Mr. F. Donders, 7.45 Politieberichten, .00 Vocaal en
instrumentaal concert, Nieuws en Platen.
Zeesen (1635 M.)
11.50 Platen, 1.50 Gymnastiek, 2.00 Kinderuurtje, 3.05
Vrouwenuurtje, 3.50 Concert 5.20 Scheppende Muziek,
6.10 Zwitserland als staat, 7.20 Emile Lucke leest 7.50
Heruitzending van Canadeesch programma, 10.40 „Zelt-
beriohte".
Daventry Jr. (479 M.)
11-20 Rede van den koning van Engeland, 2.20 Licht
concert 5.35 Kinderurtje, 7.00 Orgelvoordracht 7.35
Cabaret, 9.20 Vroolijke Operetten, 10.35 Nieuws.
Londen (1553 en 356 M.)
11.20 Rede Engelsche Koning, 3.50 Orgelconcert, 5.35
Kinderuurtje, 6.00 Toccata en Fuga (Bach), 8.05 Orkest-
concert, 10.00 De Sleutelceremonie, 10.55 Dansmuziek.
Weenen (516.4 M.)
1L20 Heruitzending Londen, 2.50 Concert, 7.20 Aria en
liederen. Dansen en liederen,
Hamburg (372 M.)
12.25 Concert, 3.00 Romaansche operamuziek, 4.20 Too-
neelstuk en Feestspel, 5.35 Concert, 8.30 Sulten, 10.00
Actueele afdeeling, 10.20 Concert
Langenberg (473 M.)
6.20 Morgenconcert 7.35 Platen. 11.20 Opening Intern.
Vlootconferentle te Londen, 1.20 Middagconcert, 2.20
Winderspeeluurtje, 4.50 Vesperconcert 7.00 „Nues
Bauen, Neues Wohnen", 7.35 Wonderdokter tegen wil en
dank, luisterspel ln 3 acten.
Brussel (509 M.)
5.20 Concert 6.50 Platen, 8.35 Concert Omroep-orkest,
9.20 Actueele uitzending, 8.35 Concert
Radio- Parijs (1725 M.)
4.05 Concert 7.40 Platen, 8.20 Oratorium „Der Messias*
van Handel.
