ichagerCourant
Uit een Balkan-staat.
Zaterdag 18 Januari 1930
73ste Jaargang. No. 8597
Derde Blad.
R
FEUILLETON. m
m VERTELLINGEN. 08
BrabanÉscfre brieven.
Nerveus en Overspannen
Onrustig en Slapeloos
MIJNHARDT'S ZENUWTABLËTTEN
Gemengd Nieuws.
Merkwaardige uitkomsten.
Ulvenhout, 12 Januari 1930.
Menier,
4k Zee 't van de week nog
teugen mesjeu Sjeeron,
toen 'k mee 'm aan tal?,
zat; te schraansen: „Hpk-
selensie" zee. ik, „wa-d-'n
wirke tcugeswoorig, ee?"
„Oewie", zee-tie mee 'n.ui
vollen mond, hij had er
sjuust 'nen zuiver-witten
middelmoot van 'n ton-
geske ingedouwen, „wie
wie, manjefiek, wie-wie"
en d'n bottersaus droop 'm
langs z'nen baard. „Man
jefiek!" zee-t-ie afijn!
En ok nouw, mee d'n Zon
daggenavond, nomv ik van loutere verveligheid oew
n' briefke gaai zitten te schrijven, nouw loop et zoo
m'n pen „wa-d-'n schrikkelijk wirke".
Toen n. von den mergen opstingen ha 'k 't al
dalek in gaten da-d-et kepot zouw loopen van
daag. De locht dee zoo aarig en d'r hing fenaal 'n
grijze sneeuwkouw boven de daken, 't Wier hoe lan
ger hoe spookachtiger en teugen d'n middag stak
d'n noordwester hoe langer hoe finijniger op. De plat-
tebuis sting roodgloeiend mee d'n sleutel toe, zoo
spokte de sturrn in de schouw. En kouw amico. kouw,
as g'effetjes over d'n erft gong, dan kwam de mee
rooie oogen en 'nen fermen druppel aan oew kokkert
weer binnen, 'k Vuulde d'n wind grif in m'n hems-
boordje schuiven over m'nen bast dat de horkes iever-
aans recht overènd gongen staan of er illetriek deur
m'n zielement wier gedreven, 'k Was 'nen emmer
blokken wiesten halen. „Ziezoo Trui'", zee 'k, „me
zullen de plattebuis z'nen kanus nog 's gèèf volbou
wen en dan motte daar veur de deur 'n ouw zakske
neerleggen* waant 'k vuul d'n tocht over de plevui-
zen in m'n broekspijpen, kruipen".
„Nouw ge t zegt", peisde Trui hardop, „de kat
krupt geregeld op mn schoot vandaag; ochèèrm.
Dubbcleen kan 't zekers nie houwen op d'n vloer".
Dubbcleen is de naam van ons kat, as ge 't soms
nog nie wit. Ge wit da Trui aan al 'r gedierte op
d'n hof 'nen naam gift, ee! Nouw, de kat hiet Dubbcl
een, omdat ze heelemaal wit is op twee ronde zwarte
plakskes na, onder aan d'ren buik.
En zoo was 't.
Zelfs Dubbeleen had in de gaten da-d-et nie dugde.
Dubbeleen, die ok gère visch lust, von 't heelgaar nie
manjefiek.
„Ollee Dré", smoeste Trui, „ge sta nouw toch, haal
nog 'n emmerke-n-hout en mokt 'n vuurke onder d'n
voeier-kqtel in t achterhuis. Alles lee klaar verders"
En net toen'k daaraan bezig was, 'nen mensch is
mee zuk weer op Zundag blij as ie wa te doen heet,
kwam d'n Ti est binnen, laanks achteren.
„Ollee, d'n Blaauwc".
„Olee, dn' Dré, alleen thuis?"
„Neeë, ga maar naar binnen, Trui zit bij 't vuur",
zee ik, „ik koom dalek".
En net as ik docht, 'lc lusterde-n-'r stiekum naar,
terwijl ik 't beestenvoer aan d'n kook brocht, !ag-
gen die twee al dalek overhoop mee mekare.
„Zoo, Trui-ke! dee d'n Blaauwe haartelijk en luid
ruchtig, „ge doe-d-oew dikke kont maar góed ce, hier
hij 't vuur; hoe ga-g-et? Gin last meer van rimmele-
tiek of verkou wen?"
„Ga zitten, Blaauwe", noodigde Trui 'm uit, „as ge'r
tenminste niks teugen het da-d-ik thuis ben waant ik
heur-d-n-et wel hoor knapzak, da ge d'n Dré vroeg of
ie alleenig was! Wa wouwde gij daarmee zeggen,
meenekc? Kommeke koffie?"
„Gif maar 'n bakslee", suste d'n Tiest, „en ben nouw
maar nie zoo sodemerakels nuuwsgierig en lot dieën
druppel astoblieft nie in m'nen koffie spatten, 'n
Bietje suiker en melk is genogt, troeleke!'
„Troeleko?! Troe-oelekc?! Zeg, blaauw stuk mis
geboorte, heddet soms iierr??" viel Trui uit, die
d'r woede over da druppeltje op die manier koen'c.
Ik kan oew zeggen, amico, da'k bijna brook. In de
verte zag 'k d'n Tiest op z'n gemaske op 'nen stoel
zitten, schrijlings mee z'n beenen, mee d'n leumng
veur z'nen buik, terwijl ie z'nen kop op z'n haan ten
liet steunen. Z'n pet sting ongeveer op z'nen rug en
onder de klep kwam nen rooien kwast vèrkensh.iar
uit, da „krulde"-n-as pinnekesdraad. En hij gierde
d'n tiep, dat de biesten in d'n stal naast 't huis on
rustig wieren. Keb eerst enigte minuten achter geble
ven om nen onschuldigen, uitgestreken plooi op m'n
facie te leggen veur ik binnenkwam, aanders adden
de poppen heelegaar aan 't daansen geslagen, da
snapte. „En Dré", zee d'n Tiest toen 'k binnenkwam
en kwaansuis naar m'n pijp zocht, „hoe heddet g'ad
in d'n Haag? Emmen ze "r goed opgeschept in
't Laand van d'n houteren ham?',
„Gij ok nog 'n bakske", gooide Trui ertusschen, die
nog steeds aan de koffie bezig was. En mee zag ik
dn Tiest mee 'n opzettelijk angstig gezicht in de
richting van Trui d'ren neuspunt uitkijken. „St'kt.
de radejoow maar 's aan", zee Trui (die van d'n Haag
nooit veul goeds hcuren kan as ik er hen gewics*,
tenminste) en zooas 't meest.entije is sting er we°r
'nen vont veur d'n miekorfoon te smoezen da-go-'r
gaten van in oew sokken kreeg. Maar daar was Trui
bij. „Staat er nouw snotdorie weer zo'nen kérel te
bakeren", keef ze, en ze keek in d'n luidspiekert of
ze 'm dood wouw kijken en meteen draaide zo z'nen
asem af. „Van d'n vruugen mergen tot d'n laten
avond die God gift staan ze te kaaiëren en te zeeve
ren". mopperde Trui, terwijl ze, aan da kastje sting
te prutsen, „en 'n ordentelijk mopke muziek kunde
nie meer te pakken te krijgen", maar efkes la*or
zwlerd-n-er 'n lollig walske deur d'n huis en Trui
d'r bakkes klèèrde-n-op of de zon nog deurkwam op
donzen triesten dag.
Mee sprong d'n Blaauwe omhoog en mee 'n naar
kromme hecnon en z'n ermen opengesproid zee-e.
„Ollee Trui, 'n waalske". „Mee jouw? Mee jou\v?
rekte. Trui en in d'r toegeknepen ogskes lag 'n ver
achting van dieën goeiën Tiest, om ieder aander te
laten sneuvelen aan 'n illetrieken dood, maar d'n
Blaauwe pakte Trui onder d'n ermen en zwierde ze
over de plevuizen, da-d-et witte, scherpe zaand onder
d'r klompen knerste en Trui d'r wije rokken teugen
d'n rooien pot van deplattebuis slingerden, 'n Ver
dacht schroeiluchtje hong er van in 't vertrek. Maar
d'n vrede was goteekend en nouw ik dan toch zo.)
impersaant aan den vrede ben gekomen, nouw mot
ik oew toch nog t' een en aander vertellen, ami:o,
van de frèterij die 'k meegemokt eb in den Haag.
Misschien zulde vragen wat da mee mekare te
maken heet: vrede en schraansen, maar da-d-ee veul
meer mee mekaar te maken as ge zoo op 't eerste ge
zicht wel zouw denken! Maar laat ik beginnen m™
't begin.
Ge wit, 'k ben vleejen zomer ok naar de konfercrv
sie gewiest; keh er oew tenminste genogt over ge
schreven. 'k Was eelemaal nie van plan om weer naar
da reizend vredescirrekus te gaan kijken, omda "k
de nummers en d' aartiesten allemaal wel uit m'n
hoofd zouw kunnen uit-teekenen. Dus om daarvoor
nouw eerst thuis oorlog te maken, om te gaan zien
hoe ze daar in d'n Haag d'n vrede veur mekaar
boksen, - kek, da was me de moeite heelegaar n'.e
wèèrd.
Maar toen de kraantenmannen, die me nog schenen
te kennen van vleejen zomer, 'n schoone uitnoodiging
stuurden op z'n Fransch, waaruit ik al gaauw kon
opmaken, asdat 'r geschraanst moes worren, toen
hè 'k aan Truië gezeed: „hoor is ier, Trui daar mot
ik bij zijn. Kek me toch zo n deftige uitnoodigingsin-
vitaties 's efkes aan! Daar kan 'k m'n eigen nie aan
onttrekken, toeteloeris!"
En Trui zette d'ren bril op, bekeek d'n brief aan
alle kaanten. zonder wijs er uit te kunnen worren
en zee toen heel diepzinnig, mijn over d'ren bril aan
kijkende: „Zoo! zoozoo! En motte gij daar weer bij
zijn, mee oew neus?"
„Zooas ge da daar zegt, sjuust!" zee ik mee 'n ge
zicht of ik naar d'n oorlog moest in plak van d'n
vrede. Affijn, na nog wa vier-en-vijven piepte-n-ik 'm.
Geschoren, m'nen trouwjas aari en m'n zijjen pet op,
was 't, werk van 'n oogcnblikskc! Trui lee m'n père-
pluu klaar, 'nen schoonen zakdoek, mee wa segaren
en centen; 'k gaf 't boekske mee de pofklaantcn van
m'nen gruuntenwagel aan onzen Bart, d'n oudsten
knecht, lee 'm nog 'n paar dingeskes uit van nieuwe
klaanten en zoo, terwijl ik m'n eigen in m'n flenel-
leke sting te wasschen en schoenen te poetsen en 'n
uurke later was ik onderwege naar den Haag, na-ar
d'n luns van kraantenmannen en diepelmaten, mee
m'n uitnoodigingskaart in m'n binnenzak, bij 't spoor-
boekske.
'k Moes d'n aanderen dag om één uur in 't hotel
„De Twee Stejen" zijn, zooda 'k nog 'n avondje over
hiew om 's in de Viel Luumjère rond te keutelen.
Amico, 't was er stillekes. De asvaaltstraten glommen
zwart van d'n rengel en de bonte verlichtingen van
allerhaando illetrieke advertensies die op de daken
en teugen de muren staan opgesteld, spiegelden mee
slingerdeslangeskes net in de straten of ze kepleet in
de Mark schenen. De gevels mee de groote verlichte
ramen van de Haagscho Gouwen Koeien" za k maar
zeggen, de stammeneekes, de winkelramen (die
verlicht waren tenminste, waont veul is daar teuges-
woorig 's avonds potdicht), da sting allemaal in
de natte straat te weerspiegelen of 't uit 'n rivier op
rees. En as ge de auto's van da tuig krioelt 't daar
over die kletsnatte glibber straten zag slibberen,
mee d'r lichten schijnend in al da zwarte nat, dan was
't sjuust of Mozes ier was gewiest mee z'nen staf
waar ie indertijd ok de Rooie Ze« mee had droogge-
legen. Maar schoon was 't. En de W9fkes d'r lange
rose beentjes, die ketsten al net zóó trug in 't spiege
lende zwarte stratenvlak. 't Was verwonderlijk, ami
co; frepaant, in één woord, 'k Ben ier en daar 's
wiesten kijken, 'n pilske gekocht en 'n sigorke ge
rokt; 'n protje gemokt mee 'n juffrouwke da-d-aan
mijn d'n weg vroeg, hoewel 't kindje daar zeivers
geboren was zooas ze vijf minuutjes later vertelde en
na zes minuutjes al zóó tegooiet trouw was mee me
da ze vroeg of ik niks weg te geven had, omda-d-et
zulk slecht weer was." zee ze (luste nog peultjes?) en
zoo kwam ik ten langen leste d'n natten avond deur
en docht ik efkes aan m'n radejoow en m'n pepke
bij de plattebuis op m'n gueie Ulvenhout bij Truië.
Maar ollee, de diepelmaten en de Hekselensies kwam-
men nouw eenmaal nie naar Ulvenhout om te lunzen
('t is 't zelfde as schraansen, horre!), dus moes ik wel
naar d'n Haag toe.
Nbuw, 't was prachtig. Keb gin oogenblikslce spijt
g'ad da'k er naar toe gewiest ben Sodemèrel wa zag
er da-d-allemaal toch prachtig uit De tafellakens
waren gloednuuw en de witte blommen die erin ge
werkt zatten laggen d'r kepleet bovenop te glinste
ren as zuiver borduursel, 'k Moes er 's over vrijven
om zekers te weten da-d-et er allemaal ingeweven
zat.
Kristallen glazen, de man drie amico 't kwam
daar op één kristallen gloske nie aan, schitterden
onder 't licht, da-d-ieveraans in groote illetrieke kro
nen, zoo schoon as van de kermis, dat er de sterrekes
afsprongen "k Moes veurzichtig zijn bij 't loopen,
waant die dikke kleejen op d'n vloer, daar bleef ik
gewoonweg tellekes in vast haken mee m'n trappers,
't Is zoo heel aanders ee. as da-g-op die lekker van 't
schon wit zaand krakende plevuizen lopt, zooas ik
da gewend ben. Maar ollee, keb me-n-eigen zoo veur
zichtig meugelijk gedragen, waant kad niet graag
in de kraanten op m'n gezicht ge;egen op 'n plotje.
Waant pottegraven amico, daar vergong 't van. Tel
lekes stalcken ze van die groote vlammen aan, die
lolmakers, zooda ge veur vijf menuutjes stekeblind
was. Dan zagde alles dubbel en pèèrs en eenen keer
hè 'k er zelfs m'n glas deur omgestooten, omda 'k 't
nie per-des zag staan 'i Kwatste sjuust in Hekselen-
sie Sjeeron z'n hord „Nimme niet kwalijk", zee ik,
„die frekte pottegraafkerels maken 'nen futsoende-
lijken menscb finaal kruisdol". Maar Sjeeron pakte-
n-'t nog al jovel op, lachtte-n- 's en knipte 'n ogske.
Uit beleefdheid knipte-n-ik natuurlijk dalek trug en
terwijl er 'nen meneer de boel opdroogde ('nen diepel-
maat of 'nen kelner, da kon k nie onderscheien, want
daar was nouw gin horke verschil in!) emmen samen
zitten te lachen, op mekaars schouwer zitten te klop
pen, of me mekaar al jaren kenden. Wilde geleuven
amico, da ge altij 't gezelligste kunt konserveeren
mee menschen die ge- nie verstaat Dan kekte me
kaar maar 's aan, ge lacht 's en ge hoef nie op oew
woorden te passen; dus krijgde ok gin bonie.
En gespietst is er, amico, gespietst! Ge kon 't nie
aangedronken krijgen, jong Waant netuurlijk, telle
kes as 'r eene wa-d-ad staan kaaiëren, dan gongen
de glazen omhoog en klokte-n-et kostelijke vocht
naar binnen asof de engeltjes heel oneerbiedig op al
die Hekselente tongen d'r kleine kemissieke dejen.
Witte wa-d-alleen heel erg vervelend is, amico?
Die kelners mee d'r schalen waar de frèterij op ge-
eteleerd leet, .die achter oewen rug staan te frieme
len en over oewen schouwei komen leunen mee die
schaal waar g'oew porsie af mot sleuren mee de le
pels en al da geiei dat er bij leet. Waant die kérels
weten 't altij zóó aan te kleejen da-d-et meeste op oew
eigen of oewen buurman z'n broek kiepert inplots
van op oew bord. Toen me da-d-eene keer gebeurd
was, zee ik: „zet da bordeke maar 's effekes neer,
grappenmaker, dan za'k 't er 't mijne wel afschèèrcn;
m'nen trouwjas is ginnen voeierbak veur de vèr-
kens." „Net zooals u wil", zee Huiperdemuis. Beleefd
zijn ze r genogt, daar nie van! Ah-dat-zie, de Japan
ner, 'n heel klein onoogelijk menneke, da schuil gong
achter 'n wijnfleschke. hee ok gespietst. Snauwden,
d'n Engelschman, nie veul grooter as Adatzie, ok
en Zjaspaar, dieën Belzen grijzen krullekop, affijn
heel de krippot, ee gezeeverd. Zóó, dat de kelners
kraamp in d'r sehouwerhlajen kregen van 't schen
ken. En iedereen lachte tellekes, net of ze 't allemaal
verstinden, maar daar ben 'k nie ingetippeld, amico.
Keb heel rustig meegelachen cn mee in m'n haan
den geklapt en da gong vanzelvers omda ge veruit
wiest dat er weer geklonken wierwat gij?
En toen we opstingen van tafel, toen botsten den
dikken Sjeeron en ik efkes teugen mekaar en knip
ten me allebei weer 'n ogoke da-d-ons buiken schud
den van den lach. Wemmen heel laank afscheid van
mekare genomen en as 't aan hum en mijn leet,
amico, ollee, dan komt er nooit meer oorlog.
In de vreetzaamste en lolligste bui zijn me van me
kaar gegaan: hij mee 'n auto en ik mee d'n tram. En
as ie thuis is, stuur 'k 'm vast 'n aanzichtskortje,
„de Groeten uit Ulvenhou.*",
Gebruik hiertegen de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
GUzen Buisl* 75 ct.
Bl) Apoth. to DroqUttn
En na de luns ben 'k naar 'n aandere kroeg ge
gaan, heb er 'n bord boerenkool mee worst besteld
en toen nog én, want van al da ,geluns" zoude ver
duveld honger krijgen, amico.
Kom, ik schei er af.
Gij wit weer hoe oewen medewèèrker meegolpen
heet aan d'n vrede en ik eb mee meer menisters aan
tafel gezeten en onder d'n soep gemorst, dan da 'k
ooit had kunnen droomen. Maar da ge van lunzen
'n driekwart stuk in oewen pellerien kon krijgen,
da-d-eb ik er nouw weer bij geleerd.
Veul groeten van Trui en as altij, gin horke min
der van oewen
toet a voe
DRé.
Chemische opruiming van ijs.
Reeds na 3 minuten brak da dikke Ijs
vloer niet donderend geraas ln kleine
stuk jas.
Prof. Barnes, hooglee-aar in de natuurkunde aan
de McGill-universiteit te Montreal, heeft een interna
tionale naam gekregen met het succes van zijn po
gingen om ijs en sneeuw met wetenschappelijke me
thoden op te ruimen. Onlangs heeft de gemeente New-
York zijn medewerking gevraagd om daar sneeuw op
straat op te ruimen, maar, i '~r.' heeft hij voor het
eerst zijn methode toegepast om het ijs in een haven
te breken. Het Iialiaansche vrachtschip Concordia,
een schip van 6565 ton, lag in de haven te Lauzon te
genover Quebec, in den St Lauiv;:s ingevroren. In
tegenwoordigheid van een groote menigte belang
stellenden spoot prof. Barnes met een romp voor
hóogen druk een praeperaat over het ijj hij
,snow melt" (sneeuwsmeltmiddel) gedoopt heeft i.<wds
na drie minuten brak de dikke ijsvloer met donde
rend geraas in kleine stukjes en kwam hef stoom
schip vrij Het water was spoedig zoo open dat zelfs
kleine booten erin rond konden varen.
In betzelfde bericht uit Montreal wordt gemeld, dat
daar op het oogenblik vertegenwoord'gers van de Ne-
derlandsche regeering vertoeven om prof. Barnes te
raadplegen over „de ijsproblemen van de dijken in
Holland."
ONTPLOFFING IN EEN AMMONIAKFABRIEK
BIJ LYON.
In een ammoniakfabriek te Waziers bij Lyon ont
plofte plotseling een tank. Vijf arbeiders liepen ern
stige brandwonden op en moesten naar een zieken
huis worden overgebracht, waar twee arbeiders kor
ten tijd later overleden, terwijl een derde nog steeds
in levensgevaar verkeert.
De stad Weenen verrijkt zioh, macr de
zakenmenschon gaan failliet.
De socialistisch bestuurde gemeente Weenen, aldus
schrijft de Weensche corr. van de N.R.Crt., heeft in
de jaren van 1923 tót '29 bouwgrond ter waarde van
bijna 45 millioen scbilling aangekocht en in denzelf
den tijd haar bezit aan huizen voor een waarde van
ongeveer 560 millioen schilling vermeerderd. Voorts
heeft zij voor 70 millioen haar waterkrachtcentrales
uitgebreid, haar effectenbezit vermeerderd met 15
millioen en ongeveer 260 millioen besteed aan kapi
taalsuitgaven voor de gemeentebedrijven. Ten slotte
heeft zij nog een bankreserve van ongeveer 150 mil
lioen, zoodat zij in zes jaar tijds meer dan een mil-
liard rijker is geworden (ruim 350 millioen gulden).
Uit de statistieken, waaraan deze cijfers ontleend
zijn, blijkt echter tevens, dat deze verrijking van de
gemeente het particuliere bedrijfsleven vernield heeft.
In 1923 telde men te Weenen 56.000 gerechtelijke exe
cuties, in 1929 reeds 240.000. Tusschen 1023 en '28 zijn
er in Oostenrijk ver over de 3000 faillissementen
en bijna 14.000 surséances van betaling geweest,
waarvan het meerendeel te Weoneri. Voorts zijn er
de laatste maanden bijna 8000 bezwaarschriften tegen
de Weensche belastingaanslagen en meer dan 13.000
verzoeken om uitstel van achterstallige belastingen
ingediend.
VERGIFTIGDE CHOCOLADE.
Uit Eckernförde (Duitschland) wordt gemeld, dat
men in het naburige Suhrendorf de weduwe Gun-
derson met haar twee kinderen in den ouderdom
van 3 en 5 jaar dood in haar woning heeft gevon
den.
Voor zoover kon worden vastgesteld, is de dood ver
oorzaakt door het gebruik van vergiftigde chocola Ie.
Men vreest, dat de vrouw, die een jaar geleden haar
man had verloren, in een aanval van zwaarmoedig
heid vrijwillig afscheid van het leven heeft genomen,
STEENKOOLLAGEN GEVONDEN.
Naar de Zittauer Morgenzeitung uit Gablenz in
Saksen meldt, zijn in het zuidelijk deel van het Jes^'n-
kengebergte steenkoollagen gevonden. Dit is eeble-
ken uit de horingen, die de groot-industrieel Redlham-
mer uit Gablenz bij Lie'oenau en Jilowe, aan de snoor-
lijn Reichenberg—Turnau. heeft laten verrichten. Op
een diepte van 300 M. zijn twaalf lagen gevonden, Een
op te richten maatschappij zal de kolen doen opgra
ven. Geologen hadden nog voor kort de aanwezigheii
er van sterk betwist.
FEESTDAGEN* IN GRIEKENLAND. EEN OUDE
JAARSAVOND ALLEEN IN DEN VREEMDE.
NIEUWJAAR. HET FEEST VAN HET
KRUIS.
(Van onzen reizenden correspondent).
SALONTKI, 12 Januari 1930.
De feestdagen zijn ook hier voorbij, maar feitelijk
toch niet geheel, want er zijn nog enkele halsstarrigen,
die vast houden aan den ouden kalender, hoewel deze
officieel is afgeschaft. Voor deze halsstarrigen valt de
Driekoningen eerst op onzen 19en Januari. St.Nicolaas
wordt, anders dan in Joego-Slavië, niet gevierd. Kerst
mis daarentegen staat in hooge eer en evenals in do
West-Europeesche landen maken de winkels bijzondere
uitstallingen en op straat heerscht de dagen vóór het
feest een levendige drukte. Op zulke dagen gevoelt
men zich als vreemdeling bijzonder eenzaam. Zonder
vrienden, vrijwel zonder kennissen dwaalt men rond als
een, die bij al die feestelijke drukte niet behoort. Straat-
kooplieden bij honderden venten rond of wel hebben
zich langs de stoepranden kleine kraampjes gemaakt.
De Spaansche Joden, die hier waren, prijzen gewoonlijk
hun waren zingend aen en soms is het een heele fami
lie, minus de vrouwen, die in koor zingen en dat klinkt
vaak zeer goed, want ook hier zijn de Joden muzikaal.
De drukte op straat wordt nog bevorderd door de
temperatuur, want een eigenlijken winter hebben we
hier nog niet. Weliswaar zijn er dagen, dat er een noor
denwind blaast, die de koude van de Joego-Slavische
bergen met zich voert, doch op zulke dagen schijnt ge
woonlijk ook de zon, die hier ook thans zeer krachtig
is, zoodat, beschut tegen den wind, ook in den Kersttijd
de menschen vóór de café's buiten zitten. De eerste
Kerstdag wordt hier zeer plechtig gevierd. Alle winkels,
maar ook alle café's waren gesloten, de restaurants
mochten slechts enkele uren van den dag geopend
blijven. Dien dag was het weder toevallig zeer onaange
naam, druilerig, vochtig. In mijn niet verw&rmde kamer
was het te koud om er te zitten, de straten waren
doodsch en van verveling en koude heb ik de eenige
plaats opgezocht, waar Ik niet van de kilte te lijden
had, mijn bed.
De kerkelijke feestdagen worden hier ook door de
autoriteiten officieel mede-gevierd. De gouverneur-
generaal van Macedonië verscheen in vol ornaat met
groot gevolg in de grootste kerk, die een bewogen ge
schiedenis heeft. Oorspronkelijk werd ze gebouwd door
de Grleksch-orthodoxen; de Turken namen haar in be
slag en maakten er een moskee van; toen de Grieken
Saloniki veroverden, werd de moskee weder Christelijke
kerk. Onder deze kerk bevinden zich de resten van
een nog ouder Christelijk bedehuls, dat door een onder-
grondsche gang ln verbinding stond met den zee-oever.
Hierdoor was het mogelijk, dat de Christenen konden
vluchten, als de Mohamedanen de kerk aanvielen.
Bij de godsdienstoefening op Nieuwjaarsdag waren in
de vroegere moskee ook tegenwoordig de militaire com
mandant met zijn staf, de burgemeester en andere
overheidspersonen. Het eigenaardigste is, dat voor zulke
gelegenheden ook de Joodsche geestelijkheid officieel
wordt uitgenoodigd, zoodat men dan de rabbi's in hun
ambtsgewaad, dat, ook wat het hoofddeksel aangaat,
veel overeenkomst vertoont met dat onzer rechters, ziet
ln de Christelijke kerk.
De Oudejaarsavond wordt hier, evenals in ons land
en anders dan b.v. in Duitschland, gevierd in den fa
miliekring. Op dezen avond dwaalt men als vreemde
ling hier rond als een hond zonder baas. Ik wilde toch
de jaarswisseiing afwachten en In een der café's die
open waren, zocht ik warmte, want de avonden zijn
hier meestal kil. In het café, waar ik toevlucht vond,
bevonden zich nog eenigen „sans familie", in slechte
stemming. De kelners dommelden ln een hoek van het
lokaal.
Nieuwjaarsdag weder weinig publiek op straat en ik
wist niet wat met mijn avond aan te vangen. Een goed
hartige Griek kwam me evenwel opzoeken en troonde
me mede naar kennissen en tenslotte naar zijn eigen
huis, waar een klein feestje werd aangericht Meerder»
personen kwamen en tenslotte waren we met een dozijn
personen. Op tafel stonden verschillende salades, koud
vleesch, visch, vruehten, waarvan men zich naar belie
ven kon bedienen. Als drank was er Grleksche wijn, di»
zeer goed ls (tenminste de roode) en sterk aan Bor
deaux doet denken. Aan den witten wijn moet men
zich gewennen. Deze wordt hier namelijk meestal ge
dronken met hars erin opgelost De Grieken schijnen
die zeer smakelijk te vinden en beweren bovendien, dat
deze geresineerde wijn zeer goed voor de gezondheid is.
Soeciaal als middel tegen de malaria wordt deze hars
wijn geprezen. In hoevérre dat Juist ls, laat ik bulten
beschouwing.
Het huiselijke Nieuwjaarsfeest werd opgevroolijkt
door een gramofoon en natuurlijk werd er gedanst:
Grleksche dansen. Er werd gedronken, doch met mate,
want onmatigheid inzake alcohol, komt in Griekenland
weinig voor.
De laatste der feestdagen ls ook hier Driekoningen*
Alle winkels waren gesloten en de stad maakte een
volkomen Zondagschen indruk. Aan de kade, aan de zee
dus, had 's morgens de plechtigheid van het redden van
het kruis plaats. In processie trok de Grieksch-ortho-
doxe geestelijkheid in groot ornaat naar den zee-oever*
Vaandels en portretten van heiligen werden in den
stoet medegedragen (d« Grieksch-orthodoxe kerk heeft
geen beelden); muziek en gezang, oude kerkelijke liede
ren weerklonken; de burgerlijke en militaire autoriteiten
waren tegenwoordig en het geheel was een feest van
kleuren, waarover een stralende zon haar glanzen goot.
Het weder was als dat van een heerlijken Aprildag bij
ons en ln de zon aan den zee-oever, was het zoel, zoodat
men moeite had zieh voor te stellen, dat men zich mid
den in den winter bevond. Duizenden menschen waren
samengestroomd om de plechtigheid bij te wonen. Met
eerbied werden de zwaar-gebaarde Grieksch-orthodoxe
geestelijken door de menigte begroet. De Grleksche
priesters dragen namelijk allen een lange baard en onder
de ouderen vindt men er velen met echte Apostel
figuren. Evenals de Russische geestelijken hebben allen
lange haren, die soms tot op den rug vallen.
Aan den zee-oever begaven zich enkele priesters in een
boot en namen met zich mede een metalen kruis. Ste
vige matrozen roeiden de geestelijken in zee en van alls
zijden staken andere bootjes van wal. bemand met man
nen uit het volk. Op enkele honderden meters van d»
kust wierpen de geestelijken het metalen kruis in het
water en dadelijk daarop sprongen uit de bootjes een
naar dozijn mannen in zee om naar het kruis te duiken.
In de Noordzee zou men zoo gemakkelijk het zelfde niet
kunnen doen (en zeker niet in den winter), maar hier
ls het glasheldere water gewoonlijk zoo rustig als dat
van een vijver.
Na enkele minuten zoeken bracht een robuste zee
man het kruis weder boven en gaf het den geestelijken.
De man, die het kruis terugbracht, ontvangt een gel
delijke belooning.
Op het oogenblik. dat het kruis boven werd gebracht,
klonken vreugdeschoten; de klokken der nabije kerk
luidden, de muziek zette een oud Grieksch kerkelijk
gezang in en in pleehtigen optocht werd het kruis te
rug gebracht naar de kerk van den metropoliet.
Muziek, gezang, zonneschijn, vreugdeschoten, maak
ten dit kleurig geheel, waaron vooral de prachtgewaden
der hoogere geestelijkheid opvielen tot een typisch zui
delijk feest het laatste der winterfeesten zonder winter.
J. K. BREDERODE.
