Almutn Muis-
ASPBÜIEI
OUD
F 85.
ROEST VAN
PER STUK.
WARMENHUIZEN.
NIEUWE NIED0RP.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
Uit onze Omgeving.
Woensdag 22 Januari 1930.
73ste Jaargang No. 8599
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaat3t
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 6 cent ADVEBTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Een paar jaar geleden ten minste nog lang geen 10
waren groote slagschepen nog het een en het al. Daar
kon je yriend en vijand mee in bedwang houden en te
recht heeten ze dan ook Dreadnoughts.
Nu is het rijk van deze „Vrees-nietsers" uit.
Zulke drijvende eilanden zijn immers een gemakkelijk
doel voor torpedo's en voor vliegtuigen.
De leus is dus thans: Weg met de slagschepen, niet uit
liefde voor den vrede, maar uit militaire overwegingen:
ze zijn onpractisch.
Het Britsche rijk heeft 20 van die moderne zeekastee-
len.
Per stuk hebben ze p.1. 7 millioen pond gekost, of in
Hollandsch geld omstreeks f 85.000.000.
Het heele zwikkie is dus betaald met 1700 millioen
gulden.
Nu moeten ze weg voor een appel en ei. De oudroest-
man betaalt er stellig niet zoo veel voor, dat er één
schuitje gekocht kan worden, waarop nu alle hoop en
vertrouwen is gevestigd.
Die zijn geen 35 000 of meer tonnen groot, doch hoogs
tens 15.000. Misschien is 10.000 nog een meer courante
soort
Dit lclein-goed maar toegerust met de moorddadigste
nieuwste snufjes kost toch nog 30 a 40 millioen per
stuk. En is straks misschien ook nog te groot! Of te
breed, te hoog, te langzaam, of weet ik veel en dan
danken we ze weer af en beginnen opnieuw aan wat
anders. Maar altijd weer aan wat duurs!
Voorloopig is het echter voor ons nog niks gedaan. 85
millioen ging heelemaal niet, maar ook 35 millioen gaat
boven Nederlandsche kracht.
Zouden we echter vcor vlagvertoon en dergelijke niet
zoo'n halfslaetje van Engeland kunnen overnemen?
Tegen den oud-roest-man kunnen we misschien op
bieden.
En als we ze eens alle 20 kochten en ze op een rijtje
lieten zinken, waar de afsluitdijk van de Zuiderzee moet
komen?
Minister Reijmer is in menig opzicht een origineel
man.
Beleefdelijk en gratis geven we hem het denkbeeld in
ernstige overweging.
Wie weet, of hij er de Vloot-conferentie te Londen niet
aardig mee op gang helpt.
We vernemen, dat een groot aantal winkeliers goede
ren leveren op voorschotten, verstrekt door de Spaar
en Voorschotbank „Vesta" te Amsterdam. "Als vertegen
woordiger Is aangesteld de heer C. A. Komen te Zuld-
echarwoude.
In vrij ernstige mate treden de ziekten, aangeduid
met den naam van rotstruiken en kanker, in de kool op.
Voor verschillende tuinbouwers ls dit een groote
tegenslag.
De tuinbouwvereeniging „De West" te Koedijk heeft
f 500 beschikbaar gesteld voor den aanleg van een
rijwiel- en voetpad door de Daalmeer.
OUDKARSrEL.
Voor de vacante betrekking van onderwijzeres in deze
gemeente hebben zich negen sollicitanten aangemeld.
- NOORDSCHARWOUDE.
Naar wij vernemen zal de officieele opening van het
nieuwe Raadhuis Maandag 27 Januari a.s. plaats vin
den.
NOORDSCHARWOUDE.
Maandagavond vergaderde de A.R. Kiesvereeniging
alhier. De opkomst was goed te noemen. Na opening
volgde het jaarverslag van secretaris en penningmees
ter. Als bestuurslid werd herkozen de heer P. Slot.
Hierna werd een inleiding gehouden door den heer
Van der Ploeg, over „Sociale Verhoudingen". Op dit
onderwerp volgde een aangename bespreking.
Hierna sluiting.
ZUIDSCHA RWOUDE.
De heer W. Gootjes Cz. te St.-Pancras, die zijn op
leiding genoten had bij den heer Du Burck te Zuid-
•charwoude slaagde voor het examen van de Vereeni-
ging van Leeraren in de Handelswetenschappen. De heer
G. is ook geslaagd voor het examen van de Vereen, van
Leeraren in het Boekhouden.
ZUIDSCHARWOUDE.
In plaats van den heer P. Jonker is tot bode van de
Vereeniging voor Ziekenhuisverpleging benoemd de
heer P. de Ruiter.
T uinbouwvereeniging
„Groentencultuur"
te Broek op Langendijk.
27e Jaarvergadering van de Tuinbouwvereeniging
„Groentencultuur" te Broek op Langendijk, op Maan
dag 20 Januari, 's middags 2 uur, in café Marktzicht.
Aanwezig 110 leden.
De Voorzitter opent de vergadering met een woord
van welkom aan dc aanwezigen en spreekt zijn blijd
schap uit over de goede opkomst, die de laatste ja
ren wel eens minder is geweest.
Met opgewekte stemming zijn we zeker wel niet
ter vergadering gekomen. De toestand in ons bedrijf
is slecht te noemen.
De teleurstelling is reeds begonnen na de strenge
vorst verleden jaar, toen gele kool, uien, reeds een
matige prijs opbrachten.
De prijzen van de vroege aardappelen waren veel
te laag. zoodat de omzet onzer leden in de maand
Juni 60 a 70.000 gulden lager was dan het vorige
jaar.
Vroege wortelen en vroege kool brachten wel een
goeden prijs op, maar worden hier niet veel geteeld.
Nateelt bloemkool was in begin nog redelijk, maar
had later veel te lijden van draaihartigheid.
Van Friesche wortelen worden de prijzen al lager
en de prijs van de uien is thans van dien aard, dat
na aftrek van de kosten aan de aflevering verbonden,
er niet veel overblijft.
Een juist beeld van den toestand geven zeker wel
de cijfers van het betaalkantoor.
Door de leden van Groentencultuur werden ontvan
gen in de maanden Juni tot December in 1929
f290.000, in 1928 f488.000, in 1927 f518.000, in 1926
f 374.000.
Ook kunnen we niet zeggen, dat het vooruitzicht
voor de thans nog aanwezige producten gunstig is.
Wellicht dat verandering van cultuur verbetering
kan brengen. Kassenbouw en bloembollenteelt kun
nen van beteekenis worden.
Met inspanning van alle krachten, in verwachting
van Gods zegen, gaan we het nieuwe jaar in.
De notulen door den secretaris gelezen, worden
onveranderd goedgekeurd.
De secretaris leest vervolgens zijn jaarverslag.
Ook in het jaarverslag wordt gewezen op de som
bere omstandigheden. Misgewas eenerzijds en lage
prijzen anderzijds.
Het ledental liep terug van 198 op 193.
De ledenlijst volgens besluit der vorige vergadering
aangelegd, werd door alle leden geteekend.
Door de vereeniging werden geleverd 1181 stuks
aardappelmanden k 67 ct. per stuk.
Vorig jaar 20 ons reuzenzaad onder 53 liefhebbers
verloot. Dezen herfst werd reeds afgegeven 33 pond
tusschensoort, terwijl nog een bestelling van 17 pond
kortbeen op uitvoering wacht.
Voor een tuinbouwwintercursus en voor een cur
sus in bemestingleer, kon geen voldoend aantal leer
lingen worden gevonden.
Van de gelegenheid tot ontsmetting van koolzaad
met Germisan, werd ruim gebruik gemaakt.
Wat het nieuwe jaar ons zal brengen, weten we
niet, maar wel weten we dat als de wind ons tegen
is, we aan de riemen moeten om onze boot tegen het
getij op te voeren op hoop van zegen. De tijden van
overgang naar nieuwe cultures zijn altijd geweest tij
den van druk. Moge die overgang onder Gods zegen
verlichting van druk en toenemende welvaart geven.
De penningmeester brengt verslag uit over de fi
nanciën. De ontvangsten bedroegen f2673.04, de uit
gaven f2548.68, saldo f 134.36. Op de spaarbank staat
f 1275.90. Totaal bezit, f 1410.26.
Mededgedeeld wordt, dat nog beschikbaar is 24 ons
kortbeen en zilveruienzaad d f 4.50 per pond.
De heer C. Slot brengt rapport uit over de verdel
ging van ratten met serum en stelt voor om nu reeds
de bestrijding ter hand te nemen.
Verschillende personen stellen voor de commissie
uit te breiden, omdat zooals de commissie nu is sa
mengesteld, een goede Uitvoering te veel tijd vor
dert.
Door den heer A. Slot wordt voorgesteld het serum
te verdeelen naar het aantal enz. en dan ieder bou
wer zijn eigen bedrijf te laten behandelen.
De voorzitter antwoordt dat de behandeling met
serum moeilijkheid medebrengt. Als we het nu be
stellen, krijgen we het over 14 dagen en als het lan
ger dan 14 dagen bewaard wordt, is het niet meer
bruikbaar. Komt er dus in dien tusschentijd winter,
dan zouden de uitgaven voor het serum onnut zijn
geweest. De beste wijze van uitvoering zal door het
bestuur met de commissie worden besproken.
Vervolgens rapporteert de heer C. Slot namens de
wortelzaadcommissie. Door de droogte is de teelt van
het wortelzaad minder gunstig geweest, terwijl ook
door het koprot, een 'ziekte die zich voordoet bij de
vroege wortelen, de oogst van het zaad minder is. Te
gen het koprot zijn reeds verschillende proeven ge
nomen, beter plantgoed en zwaarder grond, echter
zonder resultaat.
Aan de commissie is de raad gegeven zaad te telen
op lager land, maar aangezien een goede oogst op
hoog of laag land mede van het weer afhankelijk is,
cn we vooruit niet weten hoe het weer zal zijn, is
een verbetering in dit opzicht niet zeker. Volgende
week zal het zaad aan de leden worden bezorgd.
Dit jaar zal de commisisie voor het laatst haar
werkzaamheden uitvoeren.
De gezondheidstoestand van den heer J. Dirkmaat
is van dien aard, dat hij zijn werkzaamheden voor
loopig niet zal kunnen doen en om alles alleen te
doen is voor spr. bezwaarlijk.
Er is nog een punt wat spr. hier moet zeggen. Tus-
schen het wortelzaad was op de plaats waar een
goede wortel had gestaan, een wilde wortel geplant.
Of dit door iemand met een bedoeling was gedaan,
of dat het kwajongenswerk is, weet spr. niet, maar
hoopt, dat het nooit meer zal voorkomen.
De voorzitter zegt de commissie dank voor haar
werk en spreekt de beste wenschen uit voor den heer
Dirkmaat, die altijd trouw in deze zijn arbeid heeft
verricht.
Aan de orde is verkiezing van een lid van het be
stuur. aftr. C. Spaans, niet herkiesbaar. Na een
tweede vrije stemming wordt gekozen de heer J.
Wagenaar met 58 stemmen.
Als besturuslid van de L.G.C. wordt herkozen de
heer C. Spaans met 64 stemmen.
De heer C. Slot rapporteert nog over het werk dat
door den plantenziektenkundigen dienst is verricht,
welke rapporten reeds in de verschillende bladen zijn
verschenen. De ontsmetting van koolzaad met Ger
misan zal dit voorjaar weer vanwege de vereeniging
geschieden.
De heer K. Kaan doet mededeeling van het mate
riaal dat is aangeschaft voor den ijsbreker. Er zijn
bij de verschillende commissarissen aanwezig: 28 ha
am, 11 kloeten, 40 bijlen, 7 treklijnen, 10 dreggen,
20 planken.
Onder applaus wordt besloten, dat evenals vorig
jaar weder sigaren zullen worden verstrekt bij het
openmaken van het ijs.
Voor de jaarvergadering van de L.G.C. worden
geen voorstellen ingediend.
De secretaris deelt mede, dat er nog zaad van tus
schensoort reuzen beschikbaar is en zegt dat het de
bedoeling is van het bestuur om nogmaals den heer
Herwijnen voor de vereeniging te laten optreden met
een lezing. Het bestuur zou van de vergadering
gaarne onderwerpen vernemen, waarin ze belang
stelt.
Smm. TABLETTEN
LET OP ORANJE BAHD
Weiger namaak en let er op dat op elke
labiet het woord „BAYER" staat Prijs 75 ets
Varia.
De heer A. Slot bespreekt de wenschelijkheid een
lezing te houden over het b'.oembcllenvak, o.m. welke
grondsoorten geschikt zijn voor tulpen, narcissen en
hyacinthen.
De heer H. de Graaf wijst er op, dat afgesneden
bloemen veelal te water worden gegooid. Voor de
verspreiding van ziekten zijn hieraan gevaren ver
bonden. Met het baggeren brengen we de ziektekie
men op het land. Spr. wenscht dat de vereeniging
hiervoor een regeling treft, zoodat ploitieverordening
overbodig is.
De heer K. Kaar zegt: Hoe is het mogelijk, dat in
de veiling zooveel menschen tegen het U.C.B. zijn en
hier houden zij zich atel.
De heer Pasterkamp vraagt, naar de maat van de
aardappelen zooals die nu is voorgesteld en wat we
er aan kunnen doen dat die voor ons zoo voordeelig
mogelijk wordt vastgesteld.
ue heer C. Slot dringt er bij de vergadering op aan,
zich voor de ziekteverzekering aan te sluiten bij een
bedrijfsvereeniging.
De voorzitter beantwoordt de verschillende spre
kers. Voor het niet te water gooien der afgesneden
bloemen wordt aller medewerking gevraagd. Het
vorostel inzake de aardappelmaat komt op de jaar
vergadering van de L.G.C Wat betreft het veilen
onder het U.C.B.-merk, dit zou wel gaan als de om
standigheden beter waren. Bij goed weer zouden de
prijzen allicht beter zijn en kwam er beter kool aan
de markt. De beste partijen blijven nu in de schuur.
Naar aanleiding van het gezegde van den voorzit
ter ontstaat thans een uitvoerige discussie over het
veilen onder het U.C.B.-merk. Wat op de veiling
besproken wordt, blijkt nu in de vergadering Ver
schillende personen zijn van oordeel, dat de bouwers
het risico alleen dragen en alles ten voordeele van
den koopman is. Een enkele wil het U.C.B. weg heb
ben, voordeelen geeft het niet.
Algemeen is de vergadering van oordeel, dat zooals
het nu gaat ter veiling, het niet is zooals besloten is
in de vergadering van de L.G.C.
Ook de grensbepaling wat is U.C.B. en wat niet, le
vert moeilijkheden op.
De secretaris merkt op, dat we met hetgeen thans
ter veiling gebeurd, niet alleen moeten rekenen met
wat wij wenschen, maar met het besluit van de
L.G.C. Daarnaar hebben we ons te regelen. Er is ver
fden jaar besloten dat we een andere keur zouden
hebben voor goede en voor afwijkende producten.
Zoo kunnen we b.v. minder goede uien voor zwak
veilen. Op die manier zal het ook met de kool moeten.
De voorzitter zegt nog, dat het een fout is geweest
van het marktbestuur dat zij deze invoering niet
vooruit heeft bekend gemaakt. Daardoor kwam het te
onverwachts. Overleg met het marktbestuur zal de
weg zijn naar een betere oplossing.
De heer W. Slot vraagt nog naar het verband tus-
schen ons en den Vierbond inzake het bonnenstelsel.
De voorzitter antwoordt, dat dit verband los is,
maar dat er regelingen worden getroffen die voor
alle veilingen gelijk zijn. Op de vergadering van de
L.G.C. is besloten geen bonnen meer te geven na 1
Jan. en we meenden toen dat de Noord ook tegen de
bonnen was, dit blijkt nu echter niet het geval te zijn.
Niets meer aan de orde zijnde, sluit de voorzitter
de vergadering met dank voor de groote opkomst en
aangename bespreking en spreekt de wensch uit, dat
er nog werk zal komen in dezen winter voor de
ijsbreker.
Naar wij vernemen zullen we op 2Maart a.s. In de
gelegenheid worden gesteld om de zoo bekende en be
roemde Kees Pruis en Stella Zeemer te kunnen hooren
in de zaal van den heer Slikker. We twijfelen niet. of
het zal evenals in andere plaatsen, waar ze hunne
kunst hebben laten hooren, voor een uitverkochte zaal
wezen. Vroegtijdig een plaats reserveeren zal wel ge-
wenscht wezen. (Zie nadere advertentie's).
Maandagavond werd vanwege de ver. „Het Witte
Kruis", in de zaal van den heer Slikker, de Malaria-film
vertoond. De waarnemende voorzitter de heer Turkstra
uit Krabbendam, opende dezen avond met een kort
woord en heette den talrijke aanwezigen hartelijk wel
kom en ln het bijzonder den spreker van dezen avond,
Dr. Dooijer, Inspecteur voor de volksgezondheid.
Hierna werd het woord gegeven aan Dr. Dooijer, die
voor dat met de film werd begonnen een korte inleiding
hield over het ontstaan der malaria-vlieg en het ver
oorzaken der gevreesde ziekte. Spr. hoopte dat door de
krachtige bestrijding die thans wordt aangewend, de
malaria, die al tamelijk afneemt, over enkele jaren niet
meer zal voorkomen. Er werd bij de aanwezigen en ook
bij de jeugd, die sterk vertegenwoordigd was, krachtig
op aangedrongen mede te helpen bestrijden en werd
hiervoor het toepasselijk woord gebruikt: Ziet men mug
gen lang van poot, aarzelt niet, maar slaat ze dood!
Vervolgens werd de film vertoond en kon men op zeer
duidelijke wijze aanschouwen het ontstaan der malaria-
vlieg. Het proces welke zij ondergaat van ei tot vlieg
werd keurig weergegeven. Verder kon men waarnemen
op welke wijze iemand door de malaria werd aangetast
en hoe de bacillen in het bloed woekeren. De wijze van
bestrijding volgens Dr. Dooijer zou wezen: de slooten te
besproeien met petroleum, omreden de larven die zich
tegen de watervlakte ophouden en met de petroleum in
aanraking komen onmiddellijk sterven.
In enkele gemeenten is het toegepast met paraffine,
wat zeer belangrijke resultaten heeft opgeleverd en de
malaria-gevallen sterk afnamen. Dit middel ls echter
hier niet toe te passen, omreden het slootwater ook te-
/ens drinkwater voor het vee is en nadeelige gevolgen
zouden opleveren.
Alles werd zeer duidelijk en bevattelijk door Dr. Dooijer
uitgelegd en we kunnen zeggen dat dit een leerzame
avond is geweest om onze gezondheid te behoeden.
De heer Turkstra sloot hiermede de bijeenkomst en
bracht dank aan Dr. Dooijer
Voor zijn derde Nutsavond had het Departement uit-
genoodigd den heer Dr. W. G. N. van der Sleen van
Haarlem. Juist een jaar geleden had Z. Ed. voor het
Nutsdepartement een zeer boeiende voordracht gehou
den over zijn ontdekkingstocht naar het Himalaya-
gebergte. Bij de opening deelde de voorzitter mede, dat
toen reeds door het bestuur met Dr. v. d. Sleen afge
sproken was, dat hij ook ten onzent zou komen spreken
over de reis naar Nieuw-Guinea, die hij van plan was
in den loop van 1929 te doen. In het laatst van Decem
ber is spreker teruggekeerd en voorzitter heet hem
van harte welkom ln het Vaderland en op dezen avond.
Dr. v. d. Sleen begint met de mededeeling. dat het
program aangeeft „Een bezoek aan de Papoea's en aan
het concentratiekamp aan den Boven-Digoel", doch dat
hij beter acht de volgorde om te koeren en eerst te
spreken over het concentratiekamp.
In het jaar 1928 hadden er op Java ernstige onlus
ten plaats, die het doel hadden de Nederlandsche Re
geering te verdringen. Die oproerige elementen stonden
onder communistische leiding.
Communistische agitatie is op Java veel gevaarlijker
dan b.v. in Nederland zelf, omdat de Javaan nog veel
te veel gewend ls om zijn eigen rechter te wezen. Wan
neer in Nederland gezegd wordt „wanneer die of die
veranderingen niet spoedig plaats hebben dan zullen wij
ze desnoods met geweld aanbrengen", dan voelen wij
heel goed, dat het nog lang zal duren, voordat tot ge
weld overgegaan wordt.
Op Java ls 't echter juist andersom, wanneer daar die
zelfde uiting gedaan wordt, dan trekt de Javaan reeds
zijn kris, dan is hij bereid om te vechten.
Gelukkig wist de Regeering die onlusten spoedig
te onderdrukken en verschillende onrustige elementen
gevangen te nemen. Die onruststokers werden met hun
gezinnen verbannen naar Nieuw-Guinea en daar werd
aan hun de gelegenheid geboden om een kolonie te
stichten, gegrondvest op hun communistische idealen.
Na deze korte inleiding begint de geachte spreker aan
zijn reis, die steeds door zeer mooie lichtbeelden toe
gelicht en verduidelijkt wordt. De rivier de Digoel Is
een rivier van zulke breede afmetingen,, dat wij er geen
begrip van hebben en eerder zouden spreken over een
inham der zee. Na eenige dagen die rivier opgestoomd
te zijn, komen wij dan aan een nieuwe nederzetting.
Vele foto's laten ons zien, dat de geïnterneerden met
hunne gezinnen daar ln aardige huisjes wonen, en dat
er langzamerhand een kolonie ontstaat, die bereid is
eenigen arbeid te verrichten in de richting van de teelt
van eigen groenten, enz.
Toen de geïnterneerden in het begin van '27 aan de
Digoel arriveerden, vonden zij daar Regeeringsbarakkcn,
waarin zij gehuisvest werden. Hun werd voedsel, ge
reedschappen, en hulp toegezegd om eigen huisjes te
bouwen, enz. Langzamerhand bleek hun eigen „raden
stelsel" niet op te gaan, omdat de Javaan daarvoor
nog niet geschikt ls. Zij vroegen aan den Regeerings-
vertegenwoordiger een Kampong-hoofd aan te stellen,
aan wiens orders zij zich zouden onderwerpen, De meest
verstokte elementen, die eiken rustlgen arbeid beletten,
moesten opnieuw verwijderd worden en kregen een
kamp, nog 30 K.M. hooger de rivier op.
De goedwiliigen vroegen verlof om een eigen politie
corps te mogen oprichten, hetgeen natuurlijk toegestaan
werd. Dit tweede kamp begint ook nu, zooals de licht
beelden ons lieten zien, aan eigen bouw iets te doen,
doch voor een groot deel worden de Regeeringsbarakkcn
nog gebruikt Een eigenaardig licht op hun onzuivere
communistische ideeën werp het feit. dat die geïnter
neerden getracht hebben met geweld een kampong, be
woond door Papoea's, te overmeesteren en bezit geno
men hebben van hun hulzen en grond.
Het doel van Dr. Van der Sleen was dieper door te
dringen in de oerwouden en wel tot het gebergte, waar
bij toppen waren, die het geheele jaar met sneeuw be
dekt waren. Om dit doel te bereiken werd Z.Ed. ge
steund door de Regeering en werd hij op zijn tocht ver
gezeld door een luitenant, soldaten en dwangarbeiders.
Door vele lichtbeelden verduidelijkt, heeft hij ons
verteld, wat het beteekende, zulk een tocht door het
oerwoud. Een woud, zoo dicht, dat de zoti er nimmer ln
doordringen kan, waardoor een bodem zoo vochtig en
slap, dat iedere stap veel moeite kost Steeds den gan-
schen dag geen droge draad aan het lichaam en regel
matig met het kapmes een pad banend, worden bij een
arbeid van ongeveer 12 uur per dag, een afstand van
pl.m. 5 K.M afgeleg werd. Bovendien geen ander voed
sel dan rijst met zoute visch en thee, opdat de bagage
niet te zwaar zal worden. Door gebrek aan het noodiga
voedsel, moest de tocht opgegeven worden en kon het
doel, het gebergte, niet bereikt worden.
In deze oerwouden wonen de Papoea's; zij wonen in
groepjes van 20 30 menschen bij elkander, zij bouwen
hun woningen op opengehakte plekken in 't bosch. Deze
woningen staan op palen, 8 a 10 M. boven den grond
en zijn zeer primitief ingericht. Dit kan ook niet anders,
omdat de Papoea's nog op een zeer lage trap van be
schaving staan. Zij kennen geen enkel metaal, en ook
niet de kunst van steenen of potten bakken. Hun ge
reedschap bestaat dan ook slechts uit een steenen bijl.
Welk een arbeid dus, om die reuzen-boomen van 2 M.
en meer middellijn te vellen voor hun huizenbouw, of
een dergelijk woudreus geschikt te maken voor kano.
Hun voedsel is hoofdzakelijk plantaardig en wordt na
tuurlijk rauw gebruikt, terwijl het vleesch van wilde
