POSTER'C
PUROL
Ingezonden Stukken.
Versterk uw Nieren!
J[ RugpijnNieren Pillen
Bestrijding van Emeltsn en Koperwormen.
Boekhouden voor Landhonwers en
veehonders.
Daar Icon beslist zoo'n waterzoeker met zijn berken-
stokje niet tegen op boksen.
Ik herinner me nog best, dat 'n oud schoei koopman
netje in koolplanten uit Sinte-Reep, die vroeger altijd
stond met zijn negotie op den stoep van den Rookenden
Moriaan, nabij de Koedijker vlotbrug in het Kanaal, de
badplaats voor gesjochten Grootgortbuikenburger jon
gens, te maaiem was gekropen. Ze wisten nog niet waar
ze 'm op moesten baggeren, maar Piet was den drenke
ling op het spoor in minder tijd dan hij noodig had om
zijn piereverschrikkertjes achter zijn holle kiezen te
verwerken. Hij kreeg de lucht nog veel beter dan de
best afgerichte politieherder. Alleen door de omstandig
heid, dat de ouwe koolplanter voor hij zijn laatsten
zwemtocht aanvaardde, zich wat lef had Ingepompt
door 'n ferme slok kruienbltter en het restant jajem in
een apothekertje aan den Kanaalkant in een rietschoot
had achtergelaten, en dat rook Piet nou direct, ziet u!
En toen ze het fleschje hadden, hadden ze den kool-
planten koopman ook, want de oude man had met aan
doenlijke zorgzaamheid 'n drooglijntje aan z'n been
vastgeknoopt en aan 'n rietschoot bevestigd.
Triomphantelijk kwam Piet met het lijk in een vletje
aangevaren, want drenkelingen werden in die dagen
altijd langs het nu gedempte Geestwater, zoo naar het
lijkenhuisje bij het gasthuis vervoerd. Ook dat genoegen
moeten de stakkers nu missen.
De hoofdagent Kraantjelek was 'n reuze-beste kerel,
imaar helaas ook 'n groote vriend van 'n pikketarlssie
en daar hij 'n groot gezin, 'n klein traktement en dus
'n holle maag had, was hij heel wat eer gepotlood dan
zijn collega Piet, die beter in zijn slappe was zat en zich
door de consumptie van 'n pond biefstuk met 'n zure
augurk of 'n vette eend weer tijdig in zijn fatsoen
kon zetten.
Maar Jan Kraantjelek was heel populair en de
verleiding groot, vooral bij het sluitingsuur.
Ik heb gezien, dat Jan driemaal de kroeg kwam slui
ten en er dan telkens 'n zevenklapper voor 'm klaar
stond in het hoekje van het buffet.
Hij liep dan ook wel wat erg in de gaten en Jan werd
meermalen gedegradeerd, maar wist dan telkens, want
hij was overigens 'n uitstekend agent, met 'n heldere
kop, die prachtig schreef en 'n flink verbaal bijelkaar
prutste, zijn verloren rang weer te herwinnen.
Je kon trouwens altijd zien, hoe 't met de functie
van Jan gesteld was. Was hij in 't bezit van al zijn
strepen, dan liep hij met de armen op zijn buik, maar
liep hij met de panden op zijn rug, dan was het gewoon
lijk knudde of misèr omver met 'n praatje.
Overigens werden de agenten van Grootgortbuiken-
burg altijd bedacht met allerlei hun prestige afbrekende
baantjes.
Onder meer waren zij belast met het rangeeren van
de boerenkaaswagens en wenschten zij de kaasboeren
veel zegen in het nieuwe jaar, onder aanbieding van een
Enkhuizer almanak, om die bedelpartij wat te mas-
keer en!
In dit opzicht is in den toestand van het politiecorps
moreel en ambtelijk ongetwijfeld heel wat verbetering
gebracht.
Wegens inwendige menschelijke beroeringen ontijdige
afbraak van dezen Kroniek...
D. D. Jr.
Schagen, 13 Febr. 1930.
Mijnheer de Red.,
Beleefd verzoek ik U een kleine ruimte in onze
„Sehager".
EEN STOFVRIJ RIJWIELPAD DOOR HET HART
VAN WESTFRIESLAND.
Met een zekeren weemoed hebben wij allen ons
trammetje naar Wognum zien verdwijnen, een ge
voel eigenlijk, wat men niet kan definieeren, maar
dat er toch altijd is, wanneer er iets voorgoed ver
dwijnt, iets dat toch eigenlijk een deel uitmaakte van
onze samenleving. En juist zoo'n gebeurtenis stemt
tot denken en ben ik tot de overtuiging gekomen,
dat het zeer wel mogelijk is, dezen verbindingsweg
tusschen deze dorpen te doen behouden. Want wal
blijft er over wanneer eenmaal de rails enz., zul
len zijn weggebroken? Dan resteert er een strook land
vol met grint en zand, afgesneden door slooten van
de andere gedeelten land, wat volgens mijn meening
dan al niet ongeschikt, dan toch wel een minder
waardige strook land blijft, waar men zeer weinig
voor zal willen betalen.
En waar deze weg loopt door de mooiste gedeelten
van onze omgeving, en hier in het Noorden ten eenen
male fietspaden ontbreken, althans fietspaden zoo
als men die vindt op de Veluwe, waar men nu
eens heerlijk rustig kan genieten, zonder opgejaagd
te worden als een vogelvrij verklaarde fietseling, door
honderden auto's die met razende snelheid voorbij
snorren, is dit volgons mijn bescheiden meening een
ideale weg om klaar te maken voor dit doel.
Ook ter bevordering van vreemdelingenverkeer
door de plaatsen gelegen aan dezen weg, zou het van
groot belang zijn. Want niet waar, wat weet ten
slotte de buitenstaander nog van Westfriesland? En
waar men langs den geheelen weg nog groentjes
vindt, ik bedoel van die open plekjes gras, zouden
die schitterend dienst kunnen doen voor aanlog van
rustplaatsen, waar men heerlijk (vooral voor club
jes), kan uitrusten en al die genoegens kan sraa
ken, die een frissche, gezonde fietstocht met zich
brengt.
En dan meen ik ook dat wij Noordhollanders daar
eenigszins recht op hebben. Want ook wij bèta'1 en
trouw ieder jaar onze drie guldentjes voor ons rijwiel
en als goede onderhoorigen, stappen wij ook weer
trouw en zonder protest af bij het kleinste ter ken
van den rijksveldwachter, tor controle van onze kwi
tantie in den vorm van ons plaatje. Dus wij betalen
een kwitantie aan het Rijk zonder morren en zond- r
protest, maar vraag ik mij zelf af, wat hebben wij
tot nog toe gezien hier in den kop van Noordhol
land voor ons geld. Enfin, daar mopperen wij ook
nog niet over.
Maar nu, nu dat er zich een prachtige gelegenheid
voordoet om met weinig kosten een schitterend rij
wielpad te krijgen door onze heerlijke weiden, nu
meen ik, dat de tijd is aangebroken om als één man
op te komen voor dit alleszins billijke doel om a's
één man front te maken ter verkrijging van eenRijks-
rijwielpad van Sohagcn naar Hoorn. Misschien ia'
dit aanleiding zou kunnen zijn om dan meer gedeel
ten van deze streek in aansluiting met dit pad te ver
binden.
Ook is van groot belang voor de eerlang aan te leg
gen Provinciale- en Rijkswegen, het ontlasten van tie
wegen van dit zeer groote, maar toch lastige vervoer
middel ten behoeve van het autoverkeer. En waar hel
een even groot belang geldt voor alle plaatsen aan
deze lijn en de tijd reeds nu al dringt om met volle
energie de zaak aan te pakken, want zooals ik u>
zeer betrouwbare bron al reeds heb vernomen is men
al in onderhandeling pm tot afbraak van de brugg-n
te komen. Dit zou trouwens op zichzelf niet zoo heel
erg zijn, zoolang men maar de bruggenhoofden lidi
staan. Het zou heel mooi en echt landelijk zijn, wan
neer die leelijke ijzeren bruggen vefvangen zouden)
worden door die fijne teere loopbruggetjes, zooals er
een b.v. staat in de Heerhugowaard ter verbinding
met de Langendijken. Deze bruggen zouden hoog ge
noeg gemaakt kunnen worden om de eventueele
scheepvaart niet te hinderen.
Nu is mijn bedoeling om door dit artikel allen die
iets voelen voor dit plan aan te sporen, om geheel
wielrijdend Westfriesland te mobiliseeren en vooral
ook de autoriteiten van de betrokken plaatsen be
leefd te verzoeken om per omgaande een sympa
thiebetuiging, hetzij per brief of briefkaart te zen-
Maak uw leven weder tot een
lust! Pijn in de lendenen, die urine-
stoornissen, dat vermoeid, zenuwachtig
en afgemat gevoel, die hoofdpijn en
duizeligheid, zij kunnen aan nierzwakte
te wijten zijn.
Wordt weer flink en wel door
het gebruik van Foster's Rugpijn Nie
ren Pillen. Dit betrouwbaar niermid
del kan aan overwerkte nieren blijkens
de ervaring van zoovelen juist die
hulp verschaffen, welke zij noodig
hebben en haar bijstaan om het bloed
te zuiveren van de erin voorkomende
onzuiverheden, die uw kwalen ver
oorzaken.
Begin nog heden met het gebruik.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking f 1.75 p. flacon.
den. Veel behoeft er niet op te staan, b.v: voor een
Rijksrijwielpad door Westfriesland, of iets anders,
Ook natuurlijk andere aanwijzingen worden gaarne
in ontvangst genomen en zeer op prijs gesteld.
Blijkt het nu, dat dit plan de algcheele medewer
king heeft ook van de besturen van deze plaatsen,
dan meen ik dat het beste zal zijn, daarna op drie
plaatsen tegelijk te vergaderen, b.v. in Hoorn, Nieu
we Niedorp en Schagen en dat dan uit elk dezer
vergaderingen een comité van actie benoemd wordt
en dat deze drie comité's gezamenlijk zich wenden
tot die autoriteiten die in deze aangelegenheid hun
macht kunnen uitoefenen. De Weledele Heer M. F.
Overdijk, Opzichter weg en werken te Schagen, die
op het oogenblik beiast is met het opruimen van de
trambaan, althans van de rails, heb ik volgaarne be
reid bevonden om, naar ik van harte hoop, den
stroom van sympathiebetuigingen in ontvangst te
nemen en ook om zoo noodig eventueele correspon
dentie te beantwoorden Dus alle post te zenden naar
M. F. Overdijk. Landbouwdwarsstraat 112, Schagen.
En nu blijve eens niet een enkele wielrijder, van
welke rang of stand dan ook, achter, maar zende zoo
spoedig mogelijk zijn kaart naar bovenstaand adres
ter bereiking van dit ideaal: Een Rljksri]wlelpad
door het hart van Westfriesland,
D. ROTGANS,
Schagen.
Breezand, Februari 1930.
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoek ik nogmaals een plaatsje in Uw
blad, bij voorbaat dankend.
Nu mijnheer De Vries, U vroeg mij een nadere
verklaring aangaande het ingezonden stuk. In de
eerste plaats was het in geen geval mijn bedoeling
het onderwijzend personeel te krenken, maar ten
tweede sprak ik van de meeste gevallen en daarmee
had ik ook niet uw personeel bedoeld. Maar in dit
moet U wel met mij instemmen dat vaak in die ge
vallen de kinderen aan hun lot overgelaten worden.
Want hoe drukker en voller de klas is, hoe minder
er tijd is voor zulke kinderen. En dan 't gezegde, als
ze hier blijven kunnen wij er niets meer van ver
wachten. Dat is naar mijn meening ook zoo, want
wat zal er vaak gezegd worden: de ouders waren
er tegen, dan moeten ze bet zelf maar weten, dan
ligt de schuld bij de ouders. Maar in de raadsverga
dering en de verslaggevers drukten zich nogal
krenkend uit, daar was het net of wij niets-nutten
naar die school stuurden. Dat griefde mij, want je
moet maar een betrokken moeder zijn, dan voel je
het 't meest. Hiermede hoop ik, mijnheer De Vries,
voldaan en ook afgedaan te hebben Nogmaals dan
kend voor de verleende plaatsruimte.
De betrokken moeder.
Ruwe Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
Emelten, soheerwormen, grietwormen, hamels, grauwe
wormen of hoe die dieren anders ook genoemd mogen
worden, zijn de larven van eenige soorten langpoot
muggen en wel van muggen, die wel 2 k 2Vz c.M. long
kunnen worden. Deze larven, die van 4 tot 5 c.M. lang
kunnen worden, zijn rolrond en grauwwit tot geel van
kleur en hebben geen duidelijk zichtbaren kop en ge«n
pooten.
Deze larve, waarvan we de beschrijving gevoegelijk
achterwege konden laten, omdat ze zoo bekend en be
rucht ls, doet soms veel schade aan de te velde staande
gewassen en wel speciaal ln het voorjaar.
Vooral op nieuwe gronden, dat wil zeggen, op pas ge
scheurd grasland, en dat komt ln onze contreien ln den
tegenwoordigen tijd nogal eens voor, kunnen ze som
mige gewassen soms bijna geheel vernietigen, doordat
ze de wortels vernielen.
Wat de levenswijze van dit dier betreft, kunnen we
het volgende vertellen: De vrouwelijke mug legt ln den
zomer ongeveer 250 eieren in den grond, welke eieren
nog dienzelfden zomer uitkomen. Dus komen de Jongen
emelten uit, die den eersten tijd niet veel schade ver
richten.
Deze jonge larven (emelten) overwinteren dus en
eerst in het volgend voorjaar komen we voor de groote
schade te staan. Overdag vreten ze nu in den grond en
des nachts komen ze aan de oppervlakte om te vreten
en dan vreten ze zelfs aan de bovenaardsche deelen
der planten.
In den zelfden zomer vindt de verpopping plaats en
de geschiedenis kan zich weer herhalen.
Als voornaamste en meest bruikbare bestrijdings-
methoden komen in aanmerking ln de eerste plaats het
veel en diep bewerken van den grond gedurende den
winter: de larven, die dan bovenkomen kunnen door
I de vogels opgepikt worden: Verder heeft men er het
mhtste last van op grondon, die ln de maand September
schoon zijn van onkruid, omdat de muggen op dergelijke
land hun eieren niet gaarne afzetten en ten slotte
komt het bestrijdingsmiddel, dat men in laatste instan
tie kan toepassen en dat is het vergeven van de larven
met een maaggif. Dit kan men alleen doen in die peri
ode, waarin de larven boven den grond komen om m
den nacht te vreten en dat ls alleen in den tijd, dat
de temperatuur wat begint te stijgen en de nachten dus
warmer worden; in de maand April of Mei dus. Dan
begint men de meeste schade te krijgen ook.
Men gebruikt hiervoor een mengsel van 25 gewichts-
deelen zemelen en 1 gewichtsdeel Parijsch groen. Van
dit mengsel heeft men 26 K.G. noodig voor het behando-
len van 1 HA en het wordt tegen den avond uitge
strooid, nadat het eerst zoodanig vochtig is gemaakt,
dat het goed uit te strooien ls. Dit middel geeft goede
en directe resultaten. Binnen eenige dagen ziet men
de vergiftigde emelten boven den grond komen en dood
gaan.
Er zijn echter nog veel middelen, die zich echter
niet ertoe leenen, ln de praktijk ln het groot te worden
toegepast.
De koperwormen, ritnaalden, draadwormen of hard-
wormen zijn de larven van een kever, dat is wel te
zien aan de drie paar voorpooten en wel van de z.g.
lmlptor. Die tor wordt zoo genoemd, omdat ze bet
vermogen bezit met een knippend geluid op te sprin
gen als ze of zich verwijderen wil. Dr larve is
hard en kop.....uiig en draadvormig rond de lengte
is ongeveer 2 c.M. Ook de lengte van de kever is on
geveer 2 c.M. De kleur van de kevertjes ls bruin tot
zwart met gestreepte dekschilden (er zijn nog eenige
soorten).
Ook deze larven doen schade, doordat ze aan de
wortels van de meest verschillende gewassen vreten,
soms gezamenlijk met de emelten.
Ook hiervoor is een herhaalde bodembewerking het
meest aan te bevelen, maar, wat de werking van Parljscll
groen betreft, daarover bestaan nog niet veel gege
vens, hoewel men tegenwoordig ook vermoedt, dat ze
ook wol te dooden zijn met het bovengenoemde mengsel.
Te probeeren ls het allicht en over de resultaten ver
nemen we dan graag Iets. Zeker is, dat men ze ver
giftigen kan met lokmiddelen (stukken aardappel, bos
jes klaver, enz.) die gedoopt zijn in Parijsch groen.
Deze lokmiddelen moeten dan half onder den grond ge
stopt worden, omdat men op het oogenblik nog niet
zeker weet, of ze ook in den nacht boven den grond
komen.
St.-Pancras.
VAN HERWIJNEN.
BOERDERIJ en \EEHOUDERIJ
NABERACHTING.
Met de les van de vorige week heb ik den schrif
telijken boekhoudcursus voor landbouwers en veehou
ders beëindigd. Er zou natuurlijk nog veel meer van
te vertollen zijn, dooh aan alles moet een einde kormu.
In de voor ons bestemde rubriek moeten ook we>r
eens andere onderwerpen worden behandeld. Torh
kan ik niet nalaten alsnog een nabetrachting op
sohrift te stellen, die in verband met de vorige ie.--,
sen kan worden gebracht Toen de cursus begon stel
den wij ons ten doel een zoodanig overzicht van ons
bedrijf te krijgen, dat alle gegevens omvatte, waar
mede op tal van vragen een antwoord kan worden
gegeven. Als wij mcns-chen vragen: „Waarom houden
jullie nu boek, waarom schrijven jullie allos op", dan
is het meest voorkomende antwoord: Wel <iat mot
ten wij doen om aan de verlangens van den belasting
inspecteur te voldoen. Daarbij heb ik weieens gehoord,
doch gelukkig is dit geen regel: „Als het niet voor de
belasting was, dan zou ik mij er niet mee bezig hou
den. Wat heb je aan al dat geschrijf. Ik kan aan hn
einde van het jaar aan mijn portemonnaic best zien.
of ik vooruit of achteruitgegaan ben. Wat heb je aan
al die soesa". Het geslacht dat zoo redeneert, zal w.-t
uitsterven, want de jongere boeren hebben op cur
sussen en landbouwscholen genoeg inzicht in den
gang van zaken gekregen, dat het zonder een juisTc
boekhouding niet mogelijk is om te zich of men
drijft of zinkt. Wie eenmaal een goede methode vau
boekhouden heeft te pakken, zal veel genot hebben
in het behoorlijk bijhouden ,al vallen de resultaten
van het bedrijf dan ook niet mee.
Doch dan moet men ook een goede boekhouding
aanleggen. Niet zoo maar een overzicht van inkom
sten en uitgaven, neen hoor, veel meer gesplitst in
onderdeelen, zoodat men precies na kan gaan wat
de kosten van een gewas geweest zijn en waarmede
men verdiend heeft: met melkvee of met handels-
vee. Om hiervoor belangstelling op te wekken, heb
ben wij juist een dergelijke boekhouding behandel 1.
Tal van boekhoudingen, die wij op bedrijven mochten
inzien, zijn ons te eenvoudig. Die eenvoudigheid
vloeit mede voort uit het feit, dat men alleen voor
den fiscus boekhoudt. Doch dergelijke boekhoudingen
kunnen ons niet bekoren uit een oogpunt van lan •-
bouweconomie. We hebben de laatste 20 jaren door
geselecteerd zaak en betere bedrijfsmethoden toe te
passen, veel grootere oogsten gekregen dan voor dien
tijd. Op tal van bedrijven kan men wol zeggen i-1
men in dit opzicht aan het eind van alle mogelijk
heid gekomen. Natuurlijk valt op heel wat bedrijven
in deze richting nog veel te verbeteren, doch ik menn
dat we in deze niet naar een kant uit moeten kijken.
De boekhoudingen moeten ons ook vertellen, met
welke onkosten wij aan die oogsten komen. Ploegen,
eggen, zaaien en schoffelen, doen wij in alle bedrij
ven om een gewas als tarwe bijv. te doen groeien.
Doch de een heeft hiervoor veel goedkoopere bedrijts-
methoden dan de ander. De voordeeligsto motho is
zal zijn om groote oog6ten te halen met zoo weinig
mogelijk kosten. Hierover moest op landbouwverga-
deringen veel openhartiger met elkaar kunnen wor
den gesproken, doch daarvoor ontbreken op de
meeste bedrijven goed gecontroleerde cijfers. Hoeveel
geld geeft men op een bedrijf uit aan wieden in ;le
onderscheidene gewassen? Men weet het niet precies,
en toch zal dit bij een goede bedrijfsleiding heel wat
verschillen bij een bedrijf onder dezelfde omstandig
heden, waarvan de leider niet zoo heel precies na
gaat wat met de ten dienste staande arbeiders, paar
den, machines kan worden gepresenteerd aan derge
lijk werk.
En verder zijn wij van meening, dat niets zoo ont
wikkelend voor landbouwer of veehouder is, dan door
een nauwkeurige boekhouding zijn bedrijf volkomen
te leeren overzien en beheerschcn. Vooral de jongere
landbouwers moeten zich daarmede veel meer bekwa
men in hun vak, willen zij mettertijd goede bedrijfs
leiders zijn. Om die reden kunnen wij het ook maar
matig goedvinden dat landbouwers en veehouders hun
boekhouding laten verzorgen door een boelchouT-
bureau van een of andere landbouwersorganisatie. Ze
ker, zoo'n boekhouding is beter dan in het geheel reen,
doch waar in een bedrijf geschikte krachten zijn,
moeten deze zich in die richting veel meer bekwamen
dan thans het geval is. Daarvoor moeten de ouders
hun volwassen kinderen in de gelegenheid stellen.
Niet alleen dat zelf boekhouden ontwikkelend werkt,
doch de jongeren krijgen dan veel boter een overzicht
dan anders van de finantiecle inkomsten van het ge
zin. Dat -vinden wij heelemaal niet erg, maar juist
heel goed. Veel verlangens naar dit en dat die Alle
maal veel geld kosten, zouden dan door de jongeren
tegenover hun ouders niet worden geuit, als dezfc
jongelui eens precies wisten hoe het met de fman-
tieele inkomsten in het gezin was gesteld. Wij zijd
over dit belangrijke onderwerp nog lang niet uitge
praat en zouden daarover nog wel meer kunnen ver
tellen; doch wij moeten ook nog over iets andera
spreken.
Er worden in de laatste jaren tal van wenschen
geuit die verbetering kunnen brengen in het bestaan
van onze landbouwers en veehouders. We denken
maar eens aan de ingediende pachtwet, met al de be
sprekingen die daarover zijn gehouden. Dat heeft de
aandacht m.i. wel wat al te veel afgeleid van ander?
wenschen, die door vooraanstaande regeeringspers »-
nen mede zijn geuit. Zoo bestaat er een streven in da
hoogere sferen om de landbouwers bij een wet te ver
plichten een boekhouding in te voeren of te doe i
voeren. De bedoeling zit daarbij voor om zoo mogelijk
door indirecte maatregelen te bevorderen, dat Ie
landbouwers hun boekhouding volgens een bepaaW
systeem uitvoeren, zoodat ze het best geschikt is voor
het uitoefenen van een behoorlijke bedrijfscontroie.
Zij die voorstanders van een dergelijk dwingend optre
den zijn, meenen het heusch wel goed met onzen boe
renstand. Immers er zijn genoeg redenen om aan
te nomen, dat een zeer groot deel der landbouwbe
drijven niet economisch wordt geleid en dat men
vaak in de gemiddelde bedrijfsuitkomsten geen
gemiddelden heeft te zien.
Wat opgegeven worden als gemiddelde cijfers, zijn
toch vaak gemiddelden van sterk uiteenloopende cij
fers, zooals dit bijv. ook met de uitgaven voor kunst
mest het geval is. Het gebruik hiervan is op betrek
kelijk gelijksoortige bedrijven zeer verschillend. In .1?
verslagen over den landbouw in Nederland in 1925 en
1926 vinden wij vermeld dat toen 1307 bedrijven hun
boekhoudingen lieten verzorgen door een boekhoud-
bureau. Wanneer deze bedrijven worden gesplitst in
zand-, zeeklei- en weidebedrijven, kunnen wij aan dat
verslag de volgende gegevens ontleenen:
Aantal
bedrijven
1925/26.
Gemiddelde
grootte der
aangesloten
bedrijven.
Pacht of
Pachtwaarde
per H.A.
Totale
Uitgaven
per H.A.
Bruto
Opbrengst
per H.A.
Netto
Opbrengst
per H.A.
Netto op
brengst in
der
pachtwaarde.
Netto opbr.
per bedrijf.
Berek. naar
de gemidd.
grootte.
Zandbed rijven
254
16 H.A.
t 76
f364
f427
f63
83
(1008
Zeekleibedrijven 418
42 H.A.
1134
f452
f492
=i= f40
=S= 30
(1680
Weidebedrijven 695
22 H.A.
(116
f447
f508
=fc f61
42
(1342
Er blijkt verder uit dat er op de 693 weidebedrijven
in dat jaar voor f 11.per H.A. kunstmest is ge
bruikt. Aangezien in de goed geleide bedrijven dit be
drag veel hooger is, moet er uit worden geconcludeerd,
dat er onder deze gecontroleerde bedrijven een betre*
kelijk groote groep schuilt, die zeer weinig of geen
kunstmest gebruiken.
Het kunstmestgebrulk is over het algemeen veel te
laag en met vrij grooto zekerheid kan daarom ge
zegd worden, dat er onder de landbouwers slechte*
een kleine groep zit, die ten opzichte van het kunst-
meRtgebruik economisch werkt, doch daarnaast cc»
zeer groote groep, die zeer onvoordeelig moet werken.
Wat te denken van het feit, dat in Noordhollandsch
middengewest als gemiddelde van 83 veehoudersbe-
drijven slechts voor f3 68 meststoffen aangekocht
werd in 1926/27; op 25 veehoudersbedrijven in de Al-
blasserwaard bedroeg dit f3.31; in de Friosohe weide
streken was dit bedrag in 1927/28 f 15. Deze bedragen
staan in een zeer ongewem-chte verhouding tot die
door den Voorlichtingsdienst noodzakelijk geachte,
welke uiteenloopen van pl.m. f40 tot pl.m f100 en
meer per H.A.
Dezelfde opmerkingen, die over het kunstmestge-
bruik gemaakt worden, gelden geheel of gedeeltelijk
ook voor de uitgaven aan zaaizaad cn pootgoed en
veevoedergebruik, dat soms zoo hoog is, dat een be
hoorlijke winst gedurende den winter verdwijnt. De
gemiddeld zeer lage bedrijfsuitkomsten moeten dan
ook voor een groot deel toegeschreven worden aan
het feit, dat een groot deel der cijfere afkomstig is
van minder goed geleide bedrijven. Dit demonstreert
zich eveneens in de gemiddelde opbrengstcijfers der
gewassen en overal waar de opbrengst nog zoo ver
afstaat van die, welke bij een juiste werkwijze ver
wacht mag worden, zal niet op de beste wijze ge
werkt worden.
Door verbetering der transportmiddelen, door de
vastlegging van luchtstikstof is een prijsdaling der
landbouwproducten door verbeterden aanvoer van
zuivel- en akkerbouwproducten naar onze afzetge
bieden en vermeerderde productie als gevolg van een
sterk toenemend stikstofverbruik niet uitgesloten:
het is daarom juist nu noodzakelijk de productie
kosten zoo laag mogelijk te maken. Door een te lage
en minder economische productie, zijn de bedrijfs-
inkomsten lager dan noodig is. Het inzicht hierin
moet komen en liefst zoo spoedig mogelijk, door een
behoorlijke bedrijfscontrole. Deze moet dan hierop
berusten, dat men op grond van de boekhouding de
rentabiliteit van een bedrijf bepaalt, en dat men on
derzoekt, of en op welke wijze deze kan worden ver
hoogd; wijkt deze naar den verkeerden kant af, zoo
zullen in vele gevallen direct belangrijke verbete
ringen aangegeven kunnen worden.
Blijkt bijv, dat op een bepaald aardappelverbou-
wend bedrijf, niets uitgegeven wordt voor aankoop
van goed pootgoed, zoo blijkt hier vermoedelijk een
fout, indien bekend is, dat de bedrijfsleider op zijn
eigen bedrijf geen selectie toepast. Wordt in een
varksenfokkerij weinig of geen eiwitrijke krachtvoe-
ders verbruikt, zoo kan ut tot een waardevol advies
leiden. Indien op een zandbedrijf in het geheel geen
aandacht wordt besteed aan den kalktoestand, kan
ook dit feit waardevolle aanwijzingen geven. De
betrokkenen de landbouwers en veehouders zullen
zich bij een goed ingeriente boekhouding veel spoe
diger met goed gefundeerde klachten over hun be
drijf richten tot landbouwkundigen, aan wien de
hoogste eischen gesteld moeten worden; deze zullen
goed op de hoogte moeten zijn met de toestanden in
de omgeving cn geheel berekend voor de zoo moei
lijke taak om aanwijzingen te geven, waardoor de
rentabiliteit van zooveel mogelijk alle onderdeelen
van het bedrijf wordt verhoogd.
Van minstens evenveel Invloed ale de botercon-
trole is op den prijs, dien de Nederlandschte boter op
brengt, en van minstens evenveel inrioed als de
controlevereoniging voor de veeverbetering, is de be
drijfscontrole voor de bedrijfsuitkomsten. Alleen met
een goede boekhouding is het op deze wijze volgens
meergenoemde regeeringspersonen mogelijk om de
bedrijven van tallooze landbouwers zoo snel moge
lijk aan te passen aan de gewijzigde economische
verhoudingen cn de gewcn&chte intensiteit te berei
ken, waardoor de rentabiliteit van de bedrijven zoo
goed mogelijk verzekerd !s. En inderdaad valt er
voor dit standpunt m.i. zeer veel te zeggen.
S. V.