RADIO m Dertig jaar voor Marconi. Radio in 1865. Geen enkele gedachte is absoluut oorspronkelijk. Geen enkele gedachte is absoluut oorspronkelijk en geen enkele menschelijke poging staat geheel vrij van reeds voordien gedane pogingen. Wilde nien dan ook al len. die de eer toekomt de radio te hebben „uitgevon den", als zoodanig huldigen, dan kreeg men een lange lijst van honderden, ja, misschien duizenden namen. Vele groote geleerden zooals Branly, Hertz, Lodge, Marconi en nog vele anderen hebben zich Intensief be zig gehouden met de studie van den aard en het wezen der electromagnetlsche golven en hun voortplanting in den aether. Om echter deze eminente geleerden meer lof toe te zwaaien dan hun toekomt, zoodat hun ware onderzoekingen op den achtergrond zouden geraken, zou echter juist tot gevolg hebben, dat hun levenswerk ver keerd beoordeeld en hun daden in een verkeerd licht gezien werden. Dit is dan ook de reden, waarom er hier wat nader op wordt ingegaan, alvorens u met de geschiedenis van een onbekende pionier op radiogebled bekend te maken. Er bestaat geen enkele aanleiding om op wat anderen hun goed recht meenen, Inbreuk te maken of wel andere het ondekklngsrecht van een of ander phenomeen op na tuurkundig gebied te ontzeggen, zelfs al zou ik dat kun nen. Ook ligt het verre van den schrijver om de repu tatie van de een of ander persoon, die zijn leven aan de wetenschap of de ontwikkeling der radiotechniek gaf, afbreuk te doen. Toen de schrijver eenlgen tijd geleden in Washington logeerde, had hij het genoegen kennis te maken met dr. Harris Rogers uit Hyatsville, die ook In de radio-wereld geen onbekende is, o.a. door zijn uitvinding op het gebied van de voortplanting van electromag netlsche golven onder den grond en onder water. Deze begaafde natuurkundige stond hem toen toe zijn onder- grondsch antennesysteem te bezichtigen,' hetwelk bestaat uit een stelsel van In oen centraal punt stervormig sa menkomende bulzen, waarin zich de geïsoleerde antenne draden bevinden. Bij die gelegenheid vertelde hij, dat zijn aandacht het eerst op zulk een systeem gevallen was, door het feit, dat een tandarts uit Washington, een zekere Dr. Mahlon Loomis, die hij eens ont moet had, hiermede een draadlooze verbinding had tot stand gebracht. Hij schreef den schrijver van het vol gende artikel dienaangaande o.a.: „Het was mij in die dagen een genoegen dr. Loomis te leeren kennen, die toen Juist alle pogingen in het werk stelde om de wereld te overtuigen van het nut zijner vinding om draadloos te telegrafeeren, bij welke pogin gen hij echter van de zijde van de wetenschap geenerlei steun ontving. Zijn ontdekking maakte echter zulk een indruk op mij. dat ik mij In verbinding stelde met Pro fessor Joseph Henry, wiens naam onsterfelijk geworden is door de naar hem genoemde eenheid van Inductie. Prof. Henry was echter niet te overtuigen. Hij moet zelfs eens gezegd hebben, dat hij het heele plan voor on mogelijk en onuitvoerbaar hield." Nadat de schrijver dit alles van dr. Rogers vernomen had, besloot hij, om zelf alles In het werk te stellen om nog terug te vinden, wat er van het werk van dezen genialen man overgebleven was. Het resultaat van dit enderzoek vindt men in het volgende beschreven. Dr. Mahlon Loomis werd te Oppenhelm in de staat New-York geboren, op 24 Juli 1820. Zijn voorou ders waren afkomstig uit Essex, vanwaar zij ongeveer 300 jaar geleden geemigreerd waren, tengevolge van de toentertijd heersehende kerkelijke geschillen. Op nog jeugdigen leeftijd trok Loomis met zijn familie naar Virginia, alwaar hij voor tandarts studeerde, en wel te Cleveland (Ohio). In dezen zelfden staat werd hij later als onderwijzer aangesteld. Gedurende zijn vacanties plaeht hij tevens nog als rondreizend tandarts de omge ving te bezoeken, waarmode hij vaak 50 dollar per maand verdiende. Later vestigde hij zich te Philadelphia en te Cambridge (Maas). Reeds in dien tijd toonde hij een inventieven geest te bezitten, want op den tweeden Mei 1854 verkreeg hij patent op een door hem uitgevonden methode om tanden in gummi te bevestigen. In 1856 huwde hij en vestigde zich kort daarna in de hoofdstad van de Ver. Staten. Ztfn flnantieele toestand schijnt nooit al te gunstig te zijn geweest, wat wel in hoofdzaak te wijten is aan de groote sommen, die zijn vele uitvindingen en proefne mingen hem kostten. Zoo nam hij ook eens een proef, waarbij hij electrlsehe draden in zijn tuin legde om de plantengroei te bevorderen, door een steeds gelijk blij vende temperatuur van den grond; deze proef is in den laatsten tijd op grooten schaal herhaald. Ook maakte hij ballons, welke geheel met verguldsel bestreken waren, waarmede hij electrlcitelt uit de hoogere luohtlagen wil de „aftappen". Het grootste gedeelte van zijn uit zijn praktijk als tandarts verdiende geld, werd door derge lijke experimenten opgeslokt. TELEGRAFEREN ZONDER DRAAD IN 1865. Xn 1865 wisseldeLoomis verstaanbare teel gram men tussohen Mount Coehochin en Beorse Deer in Virginia een afstand van ca. 23 kilometer zonder, dat hier sprake'was van eenige verbindingsdraad. Weinig zal hij toen hebben vermoed, welke mogelijkheden de toekomst voor hem verborgen hield. In het jaar 1S65 wisselde dr. Loomis tele grammen tusschen de Mount Coehochin en Beorse Deer (Ver. Staten), een afsland van 23 kilomeier, ronder dat er van een verbin- diiig.yeiding sprake was. (Teekening W. M.) Bij deze primitieve proefnemingen gebruikte hij geen enkele „kunstmatige" energiebron; hij verkreeg de be- noodigde electrische energie door aan een koperdraad opgelaten vliegers, waarbij dan de koperdraden als an tenne fungeerden. Ongeveer ter zelfder tijd wisselde hij telegrammen onder water tusschen twee schepen ln de Chesapeaksbaai, waarbij hij twes draden van verschil lende lengte gebruikte. In dit verband is bet wellicht interessant te vernemen, dat Dr. Harris Rogere die 'n uitstekend functionneerend o n d e rgrondsch radiosysteem uitgevonden heeft, tot de con clusie is gekomen, dat de beste resultaten bereikt wor den, indien de antennen van verschillende lengte zijn. Alvorens nu verder op de experimenten van dr. Loomis in te gaan of een beschrijving van de door hem ge bruikte toestellen te geven, is het wel interessant om de theorleen eens na te gaan, op grond waarvan hij ten slotte tot de uitvoering van zijn proeven was gekomen. Over het gebruik van vliegers voor zijn doeleinden schreef Loomis het volgende: „De bovenste lagen van den dampkring zijn een zee van electrische energie," en verder: „F r a n k 1 1 n leidde den electrischen atroom vanaf de wolken naar beneden bij een verdere vervolmaking van de toe te passen toestellen, twijfel ik er niet aan, dat men een constante stroom van electrische energie kan verkrijgen, welke sterk genoeg is, om over den Oceaan te telegrafeeren. In deze plichting wilde ik verder ex perimenteeren en eenige feiten en ideeen verzamelen, teneinde tot meerder succes te komen en dezen droom te helpen verwezenlijken." Op een van de teekeningen naar de origineele schet sen van Dr. Loomis kan men duidelijk zien, welke voor stelling hij zich maakte van de „electrische zee", welke volgens hem in de bovenste luchtlagen moest bestaan. De ontvangstapparatuur, die Dr. Loomte gebruikte. (Naar een origineele schets.) Het is nu wel Interessant, dat deze ^theorie als een soort voorlooper beschouwd kan worden van de tegenwoordig algemeen aanvaarde theorie van H e a v i s i d e. Wel iswaar doelt deze theorie, welke het bestaan van een geïoniseerde luchtlaag, de zoogenaamde „Heavisedelaag" aanneemt, niet zoo zeer op een „zee van electriciteit", doch desniettemin is de overeenkomst treffend. Verschillende geleerden, die ik de hierbij gereprodu ceerde teekeningen toonde, drukken mij hun twijfel uit over de waarde van Loomis' theorieën. Dat hij iets be reikt heeft, alhoewel langs zuiver empirischen weg, kon den zij echter niet tegenspreken. Zij wezen er echter op, dat Hertz en Marconi hun onderzoekingen baseerden op wetenschappelijk vaststaande feiten, terwijl deze ook reeds eenige bekendheid verworven hadden van de wetten, die op dit gebied van de natuurkunde heerschen. Hierdoor zijn hun proefnemingen volgens een meer bewust plan tot stand gekomen, in tegenstelling met die van Loomis (en vele anderen, zoo o. v. Hughes), die eigenlijk maar in den blinde rondtastten Om dit dui delijk te maken, wezen zij mij op de door hem achter gelaten teekeningen, in de veronderstelling verkeerende dat hij een electrisch contact tot stand trachte te bren gen met de electrische lagen in de hoogere luchtlagen, en dat hij deze electriciteit dan maar zoo langs een ge leider „aftappen" kon. Dit is nu volgens hem een abso luut foutieve opvatting, welke de wetenschap eerder een stap terug dan vooruit bracht. Dat deze bewering echter niet geheel juist is, blijkt wel uit den inhoud van een schrijven, dat in het jaar 1872 aan het Congres werd voorgelegd. In dit schrijven wordt de theorie van Loomis als volgt uiteengezet: „Deze theorie veronderstelt, dat de aarde, de haar om ringende atmosfeer en verder het heelal concentrische vlakken op cirkels van electriciteit bevat De zich het dichtst bij de aarde bevindende vlakken ondergaan geregeld storingen en wel door atmospherische veran deringen, het verschil tusschen dag en nacht, de in vloed van zon en maan, enz. AH©en de zich zeer hoog boven de aarde bevindende vlakken, welke slechts door de alelrhoogste bergen geraakt zouden kunnen worden, worden door een of andere doordringende van beneden komende galvanische kracht, waardoor elec trische trillingen of golvingen veroorzaakt worden, die zich vanuit een bepaald punt rondom den geheelen aardbol voortplanten op de zelfde wijze als de golven, welke ontstaan, indien men een steen in een stilstaand watervlak werpt waarbij de elkaar volgende cirkel vormige golven tenslotte zelfs de verst verwijderde oever bereiken. De aldus veroorzaakte electrische tril lingen kunnen dus door een zich op groote hoogte op een willekeurig punt der aarde bevindende electrische geleider vastgesteld en door daarvoor geschikte toestellen geregistreerd worden, welke de lengte en duur der trillingen vastleggen. DE KERN DER GOLFTHEORIE AAN WEZIG. Uit het bovenstaande blijkt duidelijk, dat bij Loomis de kern voor do later door Hertz geformuleerde theorie der voortplanting van electro-magnetlsche golven reeds aanwezig was. Hij beperkte echter de golfvormlge be weging tot de horizontale richting, een beperking,'welke de theorie van Hertz niet kende. Hij zou dit echter on getwijfeld ook Ingezien hebben, Indien hij voldoende steun ondervonden had om zijn experimenten voort te zetten. Doch laten wij niet op veronderstellingen In gaan. Alhoewel dus Loomis zich niet vrij kon maken van de idee van een „electrische zee" in de hoogere lucht lagen, welke moest dienen voor de voortplanting van electromagnetische golven, zoo zou hij toch in ieder geval van de zelfde golven gebruik moeten maken, die wij tegenwoordig als radiogolven betitelen. Loomis zelf voelde ook het gebrek aan voldoende kapitaal om zijn proeven voort te zetten en rijn theorie te rechtvaardigen. Hij stelde dan ook pogingen in het werk om een sterkere flnancieele basis te vestigen, fn 1872, toen Loomis zijn plan aan het Congres voorlegde, kreeg hy de toezegging van 50.000 dollar, doch dit geid heeft hij nooit gezien, aangezien op de bewilliging der regeering verzuimd was te vermelden uit welke baten deze som betaald zou moeten worden. HET EERSTE WERELD. RADIOPATENT DER In hetzelfde jaar nam Loomis het eerst patent ln de Vr. Staten, dat een systeem voor draadlooze telegrafie betrof. In het volgend jaar werd de eerste maatschappij voor draadlooze telegrafie te Washington D. C. opge richt, welke echtei tengevolge van de financieele crisis, GUSTAAF WEITZEL, de populaire Hüversumsche omroeper der A.V.R.0. Hij heeft zich een zekere reputatie weten te ver werven door de uitstekende gramofoon-uitzendingen, welke on der zijn leiding staan en in binnen- en buitenland zeer bekend zijn. In de Engelsche pers noemt men hem den omroeper met de beste Engelsche uitspraak," zonder twijfel wel een eerenaam. (Foto: Irpa). die op den burgeroorlog volgde, en wiens hoogtepunt op de beruchte „Black-Friday" (zwarte Vrijdag) viel, al spoedig weer moest ophouden te bestaan. United States Patent Office. mahlon loomis, of washinoton, district OF COLUMDIA,, IMPROVEMENT IN TELEGRAPHINO l*e.ianli« tMMH fênULt Tb «D ulm (I M| coiuimt li.' Il known tut I, Maiilon Looms, dan- ll«l,of Wa»Uliigt»u, Diutrict of Colombia, Intro Invruicd or dlacovercd ne* and lmprovcd ModsorTrlepniiiliIngnndorOeoenitingLIgbt, Urn», anti MotivuPower; ud I do bereby do ctor» Hint lbo fullourlar la a fall deoeripilou IbrrcoC •tala,la groeral (*nnt,oI otllitlog i Irlulty raid ruUbllahlngan olocmc. circuit tor iclegraphto aod otüer purpura *itU- out lbo aid of "Irea, utlfldal bclUrlta, or c»- Ueatotorai aodjclrctricalclrealt,asd>eteora- ■ranicata ftva ooo continent of tba globe to To cotblo othtra (killed ln eleotrleal ectenre to rnufca tiaa of ra; diaoorrrr, I «UI uroceed to drscriba tba arroogcnienti asil moda of oprr- ulutüuiliig tlie enrlli t one balt tb* circuit, ao 1 uoo d!>iKi»o *llb botti nirta, iining tba Uitili at one lialf tba circuit and tba couiliio- nn, rlcctrlcal clemeul fox abo.e tba «artb'a ■Iirtoco tor (tic otbrr pnrt of Uie circuit. I al- ao dlapuiao *ttb «II attibclal batterica, but nae lbo frw rlcclncity nf (be atmoapbere, co optt- aling itb (lint ol lbo tar(|i, to aupply tbc dcc- tncal dyouinic forto or corrrnt lor tclegrapb- Ing andtorotbcr uuflil pcrpow-Saocb ai ligbt, brat, aud rsolivr ponrr. Ai aunoaphci Ic rlcclricity la tonnd more and 'iture,clouda,hcated teipatiuyioG currenU of air, and olber diaaïi. ar* lelt bclon and grtaler iltiluca atulncd, i*y ultn Itto irek et nigb an eleratioo aa prnc- iicublion tbetopiof blgh mooDtalus, and Ibno pnifireto or eitnbllib elrctrical connrcllon wttb tbc «rmospbcrlo atraiom o toglornldlaturliniicca. Upontl topa I crcci auilnbla tower» nnd apparalas to attract lbo tlrclricity, or, la otbcr «rorila. to dialarb lbo rler.trical equillbriinn. and tbua ob- taln currrnt of elrciticlty, or ataocka or pul- aatlona, wlilch traveraa or diaturb tbo poalUve electrioil body of tba otraoaphere *bu«e and betreen 1*0 given polnis by comraonlcatlng il to th» negativo «Ireiriecl body In tbo eartE belou, to fonn tbo eleetrinal circuit. I ilccra It caprdlent to u?o an Inaulotcd wlre or conductor na forming pnrt of tba locol ap- parnlua and forconducllngtlio elect ricitydovu to tho toot of tlie inouutAin, or o« tor airay na mnjrbo oonvenluit tor» tclegnipl. office,o.-to utifite li tor otbcr purpoeen. I do nol claim nny now key board nor aoy do* alpbnbet or ilgnnla; I do not claim nny ne* regiator or reuurding inilniiopnt; tuf \Yhnt I clnlm na my Invcnllou or Olaoovcry, aod dcaire to aecure by Letlcra t'ntcnr, la— Tba utlliutlon of untuml clectricitj fretn eleralcd pointa by cnnnccting tlie opposlta po- Inrlly of lbo ccteallnl and terrralrial bodlca of elcctricity at dilTcrent pointa by auitable eoa ducton, and, tor telcgraphfc purpura, rclyiog upoo tbodiatnrbnncu produccd in tbo two rlco trcHDppoallo bodiea (of tbs enrtb aod atnioo pberel by na intemiption of tho coutinnlty of onc of tho conductor» froiu lbo electrlral body bciog ladlcarod npon Ita oppoiito or corro- apoading terminus, and. tbo» producing a cir cuit or comuuolcalloD betreen tbo t*o vilh out au nrtlltcial battery or tbo ftutber uac of wirea or cnbloa to eoooeot Ü10 co-opcrating MAHLON LOOWia Witnei Foto van het patentschrift, waarin de uit vinding van Dr. Loomis beschreven wordt. Nog eens werd een poging gedaan om de zaak fi nancieel op poolen te zetten, doch ook toen was het noodlot Loomis ongunstig. Ditmaal waren zijn financiers inwoners van Chicago. Deze werden echter door den verschrikkelijken brand, welke deze stad teisterde, to taal geruïneerd. Door al deze tegenslagen werd Loomis ontmoedigd, doch alvofens den tijd te bespreken, toen hij zijn plan geheel liet varen, volgt hier nog een beschrijving van de door hem gebruikte toestellen: Alhoewel bijzonderheden hiervan niet al te overvloedig bekend zijn, blijkt uit zijn nagelaten schetsen ten dui delijkste, dat hij werkte met behulp van antenne, in ductieve antennekring en aardverbinding, dus met de zelfde middelen, welke thans nog worden toegepast. Een kunstmatige capaciteit schijnt hij echter niet gekend te hebben. Uit een andere teekening blijkt, dat hij ge bruik maakte van een magnetischen detector, doch hoe deze er precies uitgezien heeft kan niet meer vast gesteld worden. Dat hij eohter ln het bezit was van een dergelijk instrument, blijkt uit een teekening, en beschrijving in zijn aanteekenboekje: „Er is vastgesteld, dat, Indien de uiteinden der dra den niet door middel van metalen met elkander ln con tact zijn, of wel door een systeem van geleiders ver bonden zijn, er geen inductiestroomen kunnen optreden. Dit is de verklaring van het feit, waarom in de draad een steeds in dezelfde richting loopende intermittee- rende Aroom moet vloeien. Teneinde dit te bereiken, moet er een inrichting aangebracht worden, om het contact bij de beide uiteinden van de spoel te verbreken en wel tegelijkertijd bij elke halve omdraaiing van de magneet. Gedurende deze halve omwenteling moet het contact blijven bestaan bij het begin van het negatief magnetisch worden van de poolschoen M, en het posi tief magnetisch worden van de poolschoenen N, resp. bij het afnemen van het positief magnetisme in de pool M en van het negeatief magnetisme in de pool N. Door deze veranderingen worden een intermitteeren- de, ln een richting loopende stroom opgewekt Gedu rende de volgende halve omwenteling wordt het contact verbroken, waardoor de op de bovenomschreven wijze opgewekte stroomstcotjes thans van ongekende richting tegengehouden worden." Ongelukkigerwijs werden de modellen en teekeningen van het werk van dezen onderzoeker verniold tijdens den brand, welke in het Senaatsgebouw te Washington plaatsgreep. Het onderzoek naar het levenswerk van dezen radio-pionier wordt hierdoor niet weinig be- moeJV'.ct Zoc*ls vele onderzoekers ondervond Loomis ook bij zijn leven niet de waardeering, die hij wel verdiende. Hij stierf als een gebroken man in 1886, ten huize van zijn broeder in West-Virginia. Al zijn vrienden en zelfs zyn vrouw hadden hem ver laten; bij het congres was zijn uitvinding in het vergeet boek geraakt en een deel van de pers maakte hem het leven zuur, door. hem openlijk aan haren 3po -t bloot fc* stellen. Hij zelf was echter van de waarde zijner vinding ten volle overtuigd, getuige zijn laatste woorden, toen hij zijn einde voelde naderen: „Indien de menschen van de tegenwoordige generatié oud genoeg worden, zullen zij de tijd nog meemaken* waarin mijn voorspellingen bewaarheid zullen worden? Dan zullen zij zich verbaasd afvragen, waarom zij dat vroeger voor onmogelijk gehouden hebben. Ik zal het niet meer meemaken, maar dat het zoo ver komt, staat voor mij vast. Anderen zullen met de eer van mijn ont dekking gaan strijken... De archieven van het Congres zullen echter daar zijn, om te bewijzen, dat die eer mij toekomt" (Nadruk verboden). WAAR DE VROUW BELANG IN STELT Wat vrouwen uitvonden. De eerste vrouw, die wij als uitvindster vermeld dn* den, is vrouw Barbara Uttman, die in 1561 in Neurenberg een werktuig voor het vervaardigen van kantwerk heeft uitgevonden. Zij kan door deze uitvinding beschouwd worden als de grondlegster van de kantindustrie in het Ertsgebergte en terecht heeft men dan ook ln 1886 in Annaborg een standbeeld voor haar opgericht. Was dit een, laat ons zeggen, vrouwelijke uitvinding, men vergist zich toch te meenen, dat bij uitstek „man nelijke" uitvindingen niet door vrouwen kunnen worden gedaan. Wist men b.v. dat onze taxameter in zijn eersten vorm uitgevonden is door een Berlijnsche vrouw, Marie TrennT En dat mevrouw M. E. Walton de uitvindster is van een spoorwegelevator? Dat mevrouw Montgamery de uit vindster is van een nieuw model locomotief-wielen en d« Franqaise Rosette la Rouge van een automatische ma chine voor straatreiniging. Een der jongste uitvindingen door een vrouw gedaan is die van de Poolsche dr. Iwanowsky, die een nieuw soort asphalt heeft uitgevonden, dat samen te stellen is uit grondstoffen, welke alle in haar land te vinden zijn. Van het werk van mevrouw Curie hebben wij thans niet gesproken. Wat dit vrouwelijk genie echter heeft tot stand gebracht, is van voldoende bekendheid, dan dat wij dit hier in kort bestek zouden moeten uiteen zetten. Een zonderlinge melk-proef. Dezer dagen is te Lanarkshère In Engeland een proef begonnen met melk als voedingsartikel. 28.000 school kinderen zijn voor het nemen van deze proef uitgezocht. Hiervan krijgt de helft geen melk; van de overige 10.006 wordt aan 500 kinderen 0.3 d.L. rauwe melk en aan d« andere 500 een gelijke hoeveelheid gepasteuriseerde melk gegeven. Hoeveel melk heeft een kind noodig? Het Tijdschrift „Voeding en Hygiëne" geeft ten aaa- zien der voeding van de kinderen de volgende wenk, welke ontleend ls aan een plakkaat op de tentoonstelling „Die Ernahrung": Geeft een kind van 2 jaar L. melk per dag. Geeft een kind van 3 jaar 1/3 L. melk per dag. Geeft een kind van 5 jaar XA L. melk per dag. De arts behoort het dieët van een kind te regelen. Een kind, dat goed gevoed is, wordt niet licht ziek en doorstaat, toch ziek geworden, de ziekte gemakkelijker dan een slecht gevoed kind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1930 | | pagina 4