Schapr Courant
Wolkenkrabbers.
Uit onze Omgeving.
Zaterdag 22 Februari 1930.
73ste Jaargang. No. 8617
Tweede Blad.
Schagen
LICHT.
Demonstratie van moderne winkel, en
étalage-verlichting door Philips.
Het was een heel goed idee van het bestuur der
Schager Winkeliersvereeniging om het verzoek van
den heer Mac. Neill, vertegenwoordiger van de N.V.
Philips Gloeilampen Fabrieken, hem in de gelegen
heid te stellen een lezing te houden over „Moderne
winkel- en étalage-verlichting", met beide handen
aan te grijpen.
Hoe langer ljoe meer toch gaat het licht een be
langrijke rol spelen in het leven van den modernen
zakenman, en de wereldberoemde Gloeilampen Fa
brieken van Philips te Eindhoven zitten geen oogen-
blik stil om hem daarin ijverig terzijde te staan
Reeds eerder hebben we het al een? neergeschre
ven: „De oogen koopen!" Maar dan is noodig, dat die
oogen eerst zien en om te zien is licht noodig,
licht dat als het ware aan de voorwerpen in de
étalage nieuw leven ingeeft, ze den kooper in hun
fijnste nuances en contouren toont en verlokkelijk
tot een nadere kennismaking uitnoodigtVoor
een bestendige dito zal de winkelier gaarne zijn volle
medewerking verleenen. dat begrijpt U zeker wel!
„Geld is de ziel van de negotie!' luidt een oud
gezegde; welnu: „Licht is de ziel van de reclame!"
zouden we kunnen zeggen(behalve natuurlijk
een adverentie in een alom gelezen courant Dit
laatste om geen ruzie te krijgen met den chef van
de afdeeling „Advertenties").
Maar pm nu op de lezing van den heer Mac Neill,
Donderdagavond en de zaal van den heer J. Schenk
„Cérès" gehouden, terug te komen
In de allereerste plaats behandelde de heer Mac
Neill de winkelverliching, welke aan 3 hoofdeischen
moet voldoen, nl.: het licht moet prettig en aange
naam aandoen, de kasten langs de muren moeten
goed verlicht zijn, zoodat de kopper niet behoeft te
tasten en te zoeken en ten derde moet de toonbank
goed verlicht zijn.
Aan de hand van enkele aanwezige brandende lam
pen* die een aangenaam diffuus licht verspreiden,
toont spr. aan, hoe in verschillende gevallen de beste
oplossingen zouden kunnen worden gevonden Met
de licht-technische verschillen van deze lampen zul
len we onze lezers verder niet vermoeien. Het zien is
daarbij de hoofdzaak.
Geheel verschillend van de winket-verlichting is
daar de étalage-verlichting. Daarbij m->et als onvoor
waardelijke eisch in het oog worden gehouden dat
geen ..naakte lamp" in de etalage mag hangen, dat
wil dus zeggen, gewoon een gloeilamp aan een pendel-
snoer. De zaak is dus, dat de gloeilamp aan het oog
van den koopej' wordt onttrokken De zichtbare licht
bron toch werkt verblindend en maaki dat de aan
dacht van den kooper van de voorwerpen in de éta
lage wordt afgeleid, waar het jusit om te doen was.
De beste oplossing voor étalage-verlichting is zilver-
reflectoren, boven in de étalege, onzichtbaar voor den
kooper, opgehangen of door buis-verlichting, aange
bracht op zij en beneden in de étalage-ruimte.
Aan de band van de daarna vertoonde lantaarn
plaatsjes, wordt dan gedemonstreerd hoe de verlich
ting n i e t en hoe ze w e 1 moet zijn
Inderdaad kregen we toen een diudelijke voorstel
ling van hoe het menschelijk oog waarneemt door
licht- en donker- of kleurcontrasten, door silhouet
vorming en door spiegeling van glanspunten. Later
bij de demonstraties met werkelijke étalage-verlich
ting werd ons dit nog duidelijker gemaakt.
De nieuwe wetenschap met betrekking tot licht-
architectuur liet ons eveneens duidelijk zien hoe
goed het licht als lokmiddel kon dienen
Ook door met gekleurd licht te werken, kan op
schitterende wijze de aandacht van het publiek voor
de uitstalling in de étalagekast worden getrokken.
Tevens werd ons door den spr. op duidelijke wijze
gedemonstreerd, dat het niet altijd in de hoeveel
heid licht zit om een goed effect te krijgen, doch
dat een juiste toepas si ng van de lichtbron veel
meer het succes bepaalt, en een kleine rondgang
door Schagcn's winkelstraten had den heer Mac Neill
zooals hij terloops opmerkte, aangetoond, dat er hier
en daar nog al het een en ander te wenschen over
liet. Natuurlijk twijfelen we niet, of de heer Mac
Neill zal het met ons eens zijn, dat de winkeliers
eertijds naar hun beste weten zullen hebben ge
handeld.
Aan het slot van zijn interessante lezing hoopte de
heer Mac Neill dan nog, dat hij er in geslaagd was
om den aanwezigen een betere waardeering voor
goede winkel- en étalageverlichting te hebben bijge
bracht en stond hij met zijn helpers gaarne ter be
schikking van hen, die hieromtrent nadere inlichtin
gen wenschten.
De belangstelling was zeer zeker gewekt, want aan
deze uitnoodiging gaven reeds direct eenige bezoe
kers gehoor.
Wij kunnen het dan ook niet anders als met den
heer Schmalz, die de bijeenkomst opende en sloot,
eens zijn, dat de „wegblijvers" dezen avond heel wat
gemist hebben, doch laten we hopen, dat voor dezen
niet alles verloren ging en aanstonds n in de puntjes
uitgevoerde verlichte étalage van een ondernemenden
winkelier hun tot voorbeeld zal strekken.
ZOO WAS HET.
(Lustige Kölner).
Welke eigenschappen hebt u voor
nachtwaker?
Als ik wakker ben, slaap ik nooit
Van den schrik bakoraen.
De klopjachten op de misdadigers in
Chicago.
Een correspondent to Chicago van de Daily Tele-
graph meldt nieuwe bijzonderheden over den strijd
van de autoriteiten tegen de misdadigerswereld van
Chicago. liet lijkt er op, dat de hoeren boeven wat
van den eersten schrik bekomen zij en zelfs, wanneer
zij zich veilig voelen en onbedreigd achten, weer
actief gaan optreden.
Woensdagochtend werd een bom gegooid naar een
gebouw waarin de Cosmos Products Cy. is gevestigd.
Men houdt er er dat handelaars in sterken drank rle
daders zijn. Dezen zouden den verbolgen zijn geweest
over een weigering van de firma om hun waar te
koopen.
Maar er is dien Woensdag in Chic o nog wel
meer gebeurd. Een mijnheer Wobcr en zijn vrouw, die
te voet uit den schouwburg naar hun woning gingen,
werjlen aangehouden en beroofd. Ook nog andere
schietpartijen vielen voor; maar er vloeide geen
bloed.
De politie had tot Woensdag 6500 te kwader faam
bekend staande lieden opgepakt. Het aantal diefstal
len met geweldpleging was gedaald van 100 per dag
tot 15.
En een zekere politie-agent, de man heet Reynolds,
gaat er prat op acht misdadigers te hebben „neer
gelegd". Hij schijnt daarvoor zelfs tot sergeant Ie
zijn bevorderd. Volgens zijn vrienden zouden er zelfs
elf boosdoeners door zijn moordend lood zijn be
zweken.
Zoodat er in Chicago toch altijd nog wel eenige
emoties kunnen worden ondervonden.
De ontploffing in het Griskscha kruit,
magazijn.
Aangrijpende tooneelen in het Athcensch
ziekenhuis.
Naar V.D. uit Weenen verneemt, meldt de ..Neuc
Freie Presse" uit Athene, dat zich voor het zieken
huis, waarin de bij de ontploffing in de kruitfa
briek te Liosia gewonde personen zijn ondergebracht
vrepselijke tooneelen hebben afgespeeld.
Moeder en vrouwen der gewonden moest men met
geweld beletten, het ziekenhuis binnen te dringen,
DE AUSTRALISCHE WOL-INDUSTRIE: Dezer dagen heeft
een deputatie van wol producenten in Australië den premier
minister Seulling de resoluties overhandigd, welke onlangs door
de Wool Industry Joint Councilzijn aangenomen. In ver
hand met de moeilijkheden in de wol-industrie, geven wij hierbij
een foto uit een der voornaamste Australische wol-fabrieken.
waar zij het verplegend personeel en de medici
slechts zouden kunnen hinderen in het verrichten
van hun taak. De vrouwen trachtten op een cege-
ven oogenhlik zelfs twee ingangen van het zieken-
huis te bestormen
De politic zette het gebouw af en handhaafde de
bewaking gedurende den geheelen nacht.
De oorzaak nog niet vastgesteld.
De oorzaak van de ontploffing kon nog jjiet vast
gesteld worden, daar allen, die getuigen van het on
geluk waren, gedood of gewond zijn.
Men neemt aan, dat een kist met granaten, die in
Steeds nieuwe „sky-scrapcrs" d!e de oude
gebouwen in hoogte overtreffen. De Eifel-
toren te Parijs met zyn 800 Meter wordt
door de Amerikanen nauwelijks meer aan
gekeken. Huizen, waar de bewoners, van
een klein stadje in zouden kunnen worden
ondergebracht. Ook Nederlr.nd zal bin
nenkort zijn wolkenkrabbers krijgen.
Een gebouw van vijf of zes verdiepingen wordt hier
te lande al hoog gevonden; een kerktoren met een lengte
van honderd meter wordt niets bijzonders genoemd. In
Amerika vindt men een hoogte van honderd meter ech
ter zeer gewoon, en een woonhuis of kantoor van dertig
en meer verdiepingen Is geen uitzondering.
Steeds meer wolkenkrabbers verrijzen er In de Ame-
rikaansche steden, en New York slaat op dit gebied wel
het record. New York heeft het grootste aantal wolken
krabbers en steeds worden er nog maar bijgebouwd, wel
ke de oude „sky-scrapers" weer ln hoogte overtreffen.
Vooral te New York wordt met een verbazingwekkende
snelheid gebouwd en gesloopt Als men de stad verlaten
heeft en men komt er na eenigen tijd weer terug, wordt
men altijd opnieuw weer getroffen door de vele wijzigin
gen, welke zich hebben voorgedaan.
Ook al is een gebouw nieuw en modern,
dan is het toch niet van een langen levens
duur verzekerd. Steeds nieuwer en moder
ner is de leuze van den Amerikaan. De
Eiffeltoren te Parijs, welke eertijds met zijn
300 Meter, het hoogste bouwwerk ter we
reld was. wordt door de Amrikanen nauwe
lijks aangekeken. Zij hebben immers ge
noeg gebouwen, welke ongeveer zoo hoog
zijn; enkele zijn zelfs nog wel hooger.
Thans ls in New York een wolkenkrab
ber in aanbouw, welke 840 voet, d.i. 250
Meter hoog zal worden en 76 verdiepingen
zal tellen. Het gebouw is bestemd voor de
Bank of Manhattan. De hoogste wolken
krabber, welke onlangs voltooid werd, ls het
Chrysler-gebouw te New York; het heeft 68
verdiepingen en is 313 meter hoog; dus nog
dertien meter hooger dan de Eiffeltoren.
Het is een torenhuis, van geweldige afme
tingen en de bouw kostte vijftien millioen
dollar of 37.500.000 gulden. Het gebouw, dat
brandvrij is, is vervaardigd van staal, glas,
beton en marmer. Tot aan den koepel be
staat het gebouw uit 56 verdiepingen en in
den koepel zijn nog 12 verdiepingen. Boven
op de spitse koepelbekroning staat een reus
ïchtige aluminum ster met dertig pieken.
De kantoren, welke er in ondergebracht
zijn, kunnen 11.000 personen bevatten, ter
wijl er 150 portiers en liftjongens aanwezig
zijn om het verkeer in het gebouw te leiden;
/oor de bediening van de verschillende Cen
trales en het schoonhouden van het gebouw
zijn 500 personen noodig. Het Chryserhuis
vormt met het Chantingebouw en Wool-
worthgebouw de drie hoogste wolkenkrab
bers van New Dork.
Vergeleken bij het Chyslergebouw ls het
nieuwe gebouw der New-Yorksche Telepho-
ne Company slechts een dwerg, hoewel dit
toch ook een machtige wolkenkrabber is.
Djt gebouw is „maar" 160 meter hoog en telt 34 etages
en bovendien nog drie ondergrondsche verdiepingen.
Het geheele gebouw ls ingericht voor de werkzaamhe
den der Telefoon-Maatschappij en er werken 6500 em-
ploye's.
Men heeft echter ln New York al plannen gemaakt
voor den bouw van de Empire State Building, dat 330
Meter hoog zal worden en zal verrijzen op de plaats,
waar eertijds het Waldorff-Astorla hotel stond. Op het
dak zal een 60 meter hooge mast worden opgericht,
welke moet dienen als meerpaal voor de Zeppelins. Ook
bestaan er plannen om een wolkenkrabber te bouwen
uit koper en glas. Het grootste hotel ter wereld bevindt
zich natuurlijk ook te New York Het is 43 verdiepingen
hoog en heeft 2500 kamers. De bouwkosten bedroegen
60 millioen gulden.
Naast New York bezit Chicago een groot aantal gewel
dige wolkenkrabbers en dreigt zelfs de hoofdstad New
York te overvleugelen. Er is thans een opera-gebouw
voltooid, dat grooter is dan dat te New York. Boven de
eigenlijke opera verheft zich een wolkenkrabber, welke
veertig verdiepingen hoog is en waar talrijke kantoren
zijn ondergebracht. Ook het krantengebouw van de
Chicago Daily News is een imposant bouwwerk.
De grootste wolkenkrabber van Brooklyn is het toren-
vormige kantoor van de Williamsburg Trust Co. Een
deel van de Fosbay Towers. welke wegens geldgebrek
niet konden worden afgebouwd, doet thans dienst ais
zendetation voor de luchtvaart Het bovenste gedeelte
zit echter nog in de betonbekistinj*.
Ook San Francisco bouwt in de hoogte. Daar is on
langs onder groote belangstelling een nieuwe wolken-
krabberkerk ten dienste van de Methodisten in gebruik
gesteld. De filmstad Los Angeles heeft eveneens zijn wol
kenkrabbers. Het nieuwe stadhuis is in den vorm van
een toren gebouwd en steekt met zijn 28 verdiepingen
ver boven de omringende gebouwen uit. Een vinding
rijk ingenieur Angellilli heeft een wolkenkrabber ont
worpen van 12 verdiepingen hoog en waarvan het dak
als vliegterrein kan worden gebruikt. Hij dacht zich dit
gebouw in het centrum van Los Angeles, maar daar de
bouwkosten 27 millioen dollar zullen bedragen, zal er
van dit plan voorloopig nog wel niets komen. Ook in
Saskatoon, Canada, zijn thans verschillende wolken
krabbers In aanbouw, welke wel niet zoo hoog zijn als
de Amerikaansche, maar toch van flinke afmetingen
zijn. Niet alleen in Amerika, dooh ook ln enkele landen
van Europa treft men wolkenkrabbers aan, welke ech
ter maar dwergen zijn vergeleken bij de geweldige Ame
rikaansche bouwwerken.
In Londen is een hotel in aanbouw met 2000 slaap- en
badkamers; dit zal het grootste hotel van Europa zijn.
In hetzelfde gebouw komen tevens een bioscoop, vier
restaurants en een groot warenhuis. Onlangs is te Mun-
chen een 12 verdiepingen hoog gebouw in gebruik ge
nomen, waar alle techniesche diensten van de gemeente
zyn gehuisvest; en oo"k Dresden krijgt zijn wolkenkrab
bers van 10 verdiepingen. Het nieuwe gebouw der Sie-
mens-hoogspannlngswerken in Siemensstadt, dat pas
voltooid is, is ook naar het voorbeeld der Amerikanen
gebouwd en is een staaltje van moderne architectuur;
eveneens het Chilihaus. te Hamburg. Ook Aken heeft
thans zijn „Hochhaus" gekregen. Het hooge ijzeren ge-
raamt», nabij het station ls eindelijk na acht jaar een
gebouw geworden. Het is gedeeltelijk handelskantoor,
gedeeltelijk bioscoop. Op de Schoonmarkt te Antwerpen
is men thans bezig met het zetten van een ijzeren stel
ling voor een wolkenkrabber.
Kijken wij thans eens naar ons land. In Rotterdam
zijn thans twee wolkenkrabbers, resp. van S en 13 ver
diepingen hoog in aanbouw. Op de Coolsingel zal het
Grand Hotel .Modern" verrijzen, dat acht verdiepingen
zal tellen. Reeds is de top bereikt en binnenkort zullen
de houten betonvormen worden weggebroken. Het nieu
we gebouw voor den administratievcn en technischer,
dienst van het gemeentelijk electriciteitsbedrijf met ma
gazijnen en werkplaatsen aan de Rochussenstraat zal 13
verdiepingen tellen. Eerst wilde men het 11 verdiepin
gen geven en er later nog 4 opzetten: thans is men tot
13 verdiepingen besloten. In begin Februari is to Am
sterdam een aanvang gemaakt met den bouw van het
hoogste toren-woonhuis van Europa. Dit monumentale
gebouw, dat zal komen te staan aan het Daniël Willlnck-
plein, zal 12 verdiepingen tellen, en 40 meter hoog wor
den.
de fabriek worden vervaardigd en dan naar bet
magazijn overgebracht werden, tijdens het trans
port. gevallen is, waardoor de romp veroorzaakt
werd.
Tot nu toe zijn 12 doodon geborgen en 10 gewon
den. In het geheej zijn 20.000 granaten en 10.000 infan»
tcriepatronen ontploft.
I)e ontploffing werd mijlen ver in den omtrek ge
hoord. De kracht der ontploffing was zóó hevig, dat
aan een aardbeving werd gedacht.
Vermoedelijk kwaad opzet in 't speL
Volgens de laatste berichten uit Athene moet de
ontploffing te Liosia nog grooiere schade hebben aan
gericht dan aanvankelijk werd aangen men
In het geheel zijn 500.000 handgranaten ter waarde
van 15 millioen mark vernield.
Het vermoeden, dat men met een mis lndigen aan
slag heeft te doen, is versterkt o.a. hierdoor, dat een
chauffeur, die de handgranaten per auto vervoerde,
zich onmiddellijk voordat de ontploffing plaats had,
in veiligheid heeft weten te stellen.
De chauffeur is gearresteerd on aan een uitvoerig
verhoor onderworpen, doe hontkent alle schuld.
WIERINGEN
Algemaene vergadering van „Het Witte Kruis" afd.
Wierlngen op j.1. Donderdagavond 8 uur ln Hotel Ce
Haan te Hippolytushoef. De voorzitter, de hoer P. Kaan
Cz., heet de 22 aanwezigen hartelijk welkom en deelde
in de opening mede, dat 1929 een gunstig jaar is ge
weest voor de afdeeling. Spr. hoopt ook, dat In 1930
aan de verwachtingen zal worden voldaan. Tevens deel
de spr. mede, dat geen bestuursvoorstel- zal worden
gedaan omtrent oprichting badinrichting. Het bestuur
is van meening, dat er te veel bezwaren bestaan oni
een zwem- en badinrichting te stichten.
Verder worden de notulen der vorige vergadering gé-
lezen door den secretaris, den heer A. H. J, van 't Hof.
Deze worden, na gelezen te zijn, zonder op- of aan
merking goedgekeurd.
Voorzitter brengt in bespreking of het mogelijk is,
dat zuster v. d. Togt 4 weken verlof per jaar krijgt in-
plaats van 3 weken. Zuster v. d. Togt zal dan 7 vrije
dagen per jaar voor de vereeniging disponibel stellen.
Niemand heeft er iets op tegen, das wordt deze wij
ziging in de verlofsregeling algemeen goedgevonden.
Volgt jaarverslag van den secretaris. Hieruit blijkt,
dat we een gunstig jaar hebben medegemaakt.
Eij monde van den heer Joh. Klare wordt medege
deeld, dat de boeken van den penningmeester, Ds. Van
Beek, in orde zijn bevonden.
Volgt verslag van den penningmeester over de finan
ciën .De T.B.C.-bestrijding bracht een ontvangst en uit
gaaf van f 1352.50. Hierbij was een tekort van f 115.6%
welk bedrag wordt bijgevoegd door het Hitte Kruis. De
wijkverpleging bracht een uitg. van f 1274.76. Batig
saldo Witte Kruis vorig jaar was f 844.72. Op 1 Jan.
1930 bleek f 334.90 meer te zijn ontvangen als uitgege
ven. Dus was op 1 Jan. j.1. de stand f 1179.62 in het
voordeel van het Witte Kruis.
Volgt verkiezng van drie bestuursleden, aftredend
zijn de heeren H. K. van Kalsbeek. D. Lont en D. Min
nes. Deze heeren zyn allen herkiesbaar en wordea
herkozen. H. K. van Kalsbeek met 14 stemmen. D. Lont
met 21 stemmen en D. Minnes met 17 stemmen. De
aanwezige neemt de benoeming dadelijk aan, de niet-
aanwezigen zullen met hunne benoeming in kennis
worden gesteld. De heeren. welke het stembureau vorm
den, wordt dank gezegd voor hun werk.
Volgt verslag Huisverzorging, bij monde van Mevr.
De HaanBosker. In 1929 is ln 9 gezinnen hulp ver
leend en wel 145 heele dagen, 27 korte dagen en 128
halve dagen. Het kassaldo is f 480.dus de verecni»
ging staat er sterk voor.
Wordt besproken of 6 weken-hulp altijd voldoende is*
Hierin kan en mag bestuur wijziging brengen.
De heer J. C. de Haan vraagt of vanuit deze verga*
dering ook een schrijven aan Mevr. Zomerdijk zal wor
den gericht, met dankzegging voor haar vele werk
zaamheden aan Huisverzorging. Deze heeft -als be
stuurslid wegens hoog enleeftijd bedankt. Hieraan zal
worden gedacht.
De heer P. Kaan Cz. brengt verder verslag uit ovf
de gehouden algemeene vergadering, wat aan duidelijk
heid niet ontbreekt.
Dan komt aan de orde de behandeling van de be
grooting van het loopende dienstjaar. Om alle posten
afzonderlijk te noemen, zou te veel ruimte vragen. Daar
om noemen we als eindbedrag van ontvangsten en uit
gaven f 3780.
Volgt rondvraag. Daarbij vraagt de heer J. C. de
Haan of het ook wenschelijk ls, materiaal van het Witte
Kruis te Den Oever in depot te nemen, met het oog
op onverwacht gebruik aldaar. De vergadering en ook
het bestuur is niet van oordeel, daartoe te moeten
overgaan. Echter zal het bestuur deze wenk in gedach
te houden.
Verder vraagt de heer H. Wilms of mogelijkheid be
staat tot oprichting van een consultatiebureau voor
zuigelingen. Het bestuur zal dit in behandeling nemen,
en daaromtrent in de eerstvolgende vergadering vers'ag
uitbrengen.
Dr. Beeker zou het bestuur in overwoging willen
geven, om minstens 6 maanden van to voren docenten
aan te vragen voor den te geven Moedercursus.
De voorzitter deelde daarop mede, dat per advertentie
gegadigden zullen worden opgeroepen, om dien cursus
te volgen en als er genoegzame deelname is, zal een
docente worden aangevraagd.
Verder niets meer aan de orde zijnde, sluit voorzitter
de. vergadering met hartelijken dank voor de aangename
besprekingen.
